Bazı ekmeklik buğday ( T. aestivum L.) melezlerinin F 1 generasyonunda kimi agronomik ve sitolajik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bazı ekmeklik buğday (T. aestivum L.) melezlerinin F1 generasyonunda kimi agronomik ve sitolojik özelliklerin belirlenmesi amacıyla yürütülen bu çalışma 1994-1996 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme tarlalarda gerçekleştirilmiştir. · Araştırmada, bitki boyu, başakçrk sayısı, başakla tane sayrsı, başakta tane ağırlığı ve 1000 tane ağırlığı gibi agronomik özellikler ile diakinez safhasında kromozom eşleşmeleri gibi sitolojik özellikler incelenmiştir. İncelenen kombinasyonların bitki boyu yönünden atalan ile karşılaştırılması yapıldığında, melez bitkilerin boyunun genel olarak atalardan ya daha uzun ya da daha kısa olmuştur. Başakçık sayısı bakımından ise melez kombinasyonları (Saraybosna x Tosun-22 kombinasyonu hariç) ata ortalamalarının üzerinde sonuçlar vermişlerdir. Çalışmada melezlerin bin tane ağırlıklarının genellikle atalar bin tane ağırlık/arına çok yakın olduğu dikkati çekmektedir. Bu durum, bin tane ağırlığı yönünden meleziemelerde ata seçimleri yapılırken yüksek bin tane ağırlığına sahip olanların tercih edilmesi sonucunu ortaya koymaktadır. Sitolojik gözlemlerde ise, ring bivalent lerin oranının, rod hivalentlere göre çok daha yüksek olduğu bulunmuştur.

This research which was intended to determine some agronomic and cytologic traits at F1 generation of some common wheat hybrids was realized on the experimental fields of the Agriculture Faculty of Uludağ University in 1994 to 1996. Several agronomic characters such as planı height, spike height, spikelet number spike, se ed number/s pike, se ed weightlspike and 1 000-seed weight, anda cytologic characters such as chromosome pairing at diakinesis stage were investigated throughout this work. According to the results, plant heights of combinations were found comparably longer or shorter than those of their parents. All of the combinations other than Saraybosna x Tosun-22 produced more spikelet numbers per spike than the average values of their parents. 1 000-seed weights of combinations and their parents were found about similar. This result related to 1000-seed weight indicates that parent plants with high 1000-seed weigJıt must be preferred when 1000-seed weight is concerned. Cytological observations definitely showed that the percentages of ring bivalents were fairly higher than those of rod bivalents.