“Gölümüz var ama suyumuz yok”: Suğla gölü’nün (Konya) kültürel ekolojisi

Abstract

Çalışmada Suğla Gölü kültürel ekoloji perspektifiyle incelenmiştir. Göl ulusal önemde sulak alan olmasına rağmen insan-çevre ilişkisi kapsamında, bütüncül olarak incelenmemiştir. Bu boşluğu doldurma adına alanın kültürel ekolojisi saha araştırmalarıyla incelenmiştir. Çalışmada şu sorulara cevap aranmıştır: “Suğla Gölü’nün ekolojisine etki eden insan müdahaleleri nelerdir?”, “Gölün yörede yaşayan insanlar için anlamı ve değeri nedir, zamanla nasıl değişmiştir?”, “Kültürel perspektifle bakıldığında alandaki yerel yaşam biçimleri nasıl şekillenmiştir?”, “Yerel yaşam biçimleri ve kültür, sulak alanın dönüşümünden nasıl etkilenmiştir?” Sayısal veriler, saha çalışmalarında uygulanan etnografya yöntemiyle elde edilen birincil verilerle sentezlenmiş, betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar, göl kaynaklarının yüzyıllardır yöre halkı tarafından yoğun olarak kullanıldığını, gölün bir takım karar ve müdahalelerle değişime uğradığı ve bazı fonksiyonlarını yitirdiğini göstermektedir. Alana yönelik kararların katılımsız alındığı, alanla ilişkisi yöre halkından az olan karar vericiler ve kullanıcıların göl çevresindeki insan-çevre etkileşimini şekillendirdiği görülmüştür. Alanın sürdürülebilirliği için Ramsar Sözleşmesi’nde belirtilen sulak alanların akıllı kullanım ilkelerine bağlı yönetim planları oluşturulmalıdır.

The study examines Suğla Lake from a cultural ecology perspective. Despite being a wetland of national importance, the lake has not been holistically analyzed in the context of human-environment interactions. To fill this gap, the cultural ecology of the area has been investigated through field research. The study seeks to answer the following questions: “What are the human interventions affecting the ecology of Suğla Lake?”, “What is the significance and value of the lake for the local population, and how has this changed over time?”, “From a cultural perspective, how have local lifestyles in the area been shaped?”, “How have local lifestyles and culture been influenced by the transformation of the wetland?” Quantitative data have been synthesized with primary data obtained through ethnographic methods conducted during field studies and evaluated using descriptive analysis. The findings reveal that the lake's resources have been intensively utilized by the local population for centuries, and the lake has undergone changes and lost some of its functions due to various decisions and interventions. It has been observed that decisions regarding the area were made without local participation, and interactions between humans and the environment around the lake have been shaped by decision-makers and users with limited ties to the local community. For the sustainability of the area, management plans adhering to the wise use principles outlined in the Ramsar Convention should be developed.