Weber'in islam hakkındaki değerlendirmeleri

Abstract

Diğer âlemşümul dinler ve onların ortak medeniyetlerinde ortaya çıkan ve ge­ lişen literatür ile mukayese edildiğinde, sosyoloji, fenomenoloji ve dinler tarihinde İslâm'a dair sistematik araştırmalar ihmal edilmiş bir alandır. Gerçekten İslâm ve İslâm toplumuyla ilgili öneriili sosyolojik çalışmalar yok denecek kadar azdır* İs­lâm bilimcileri, İslâm'ın kendisine ait bir şeyi olmadığı ve onun başka dinlerden türemiş olduğu fikrine dayanarak İslâm'da ilmi bir geleneğin yokluğunu zaman za­ man ifade etmektedirler2 . Diğer bir ihtimal olarak, İslâm'ın ya bir din olmadığı, ya da kendisine has bir durumunun bulunduğu ve bu yüzden günümüze kadar din sosyologlarının ilgiledi dışında kaldığı ima edilmektedir3 . "Religionssoziologie".adh eseri, İslâm hakkında yeterli bilgilerle ikmal edilmeden önce Weber'in ölmüş olma­ sının yanında, Marks ve Durkheim’in İslâm'la ilgili çok az, ya da hiç bir şey söyle­ memiş olmaları gerçeği daha spesifik bir sebep olabilir. Bunun için sayısız araştırma projesi, sosyolojiyi Hristiyanhk, ilkel ve Asya dinleri üzerine kuran büyüklerin orta­ ya çıkardığı sorunlarla ilgilidir; fakat modem sosyolojinin temellerinde oluşan ciddi İslâmî incelemeler geleneği yoktur.