Süt ve süt ürünlerinde aflatoksin M1 (AFM1) ive Türkiye’deki durumu

Abstract

Aflatoksinler, bazı Aspergillus türleri tarafından üretilen, çeşitli tarım ürünlerinde bulunabilen, potansiyel olarak karsinojenik ve teratojenik etkiye sahip bir mikotoksin grubudur. Aflatoksin M1 (AFM1), Aflatoksin B1 (AFB1) ile kontamine yemleri tüketen laktasyondaki hayvanların sütlerinde bulunur, AFB1’in karaciğerde biyotransformasyonu sonucu oluşan temel metabolitidir ve meme bezlerinden süte geçer. Süt ve süt ürünlerinde AFM1 bulunması; bu ürünleri daha çok tüketen bebek ve çocuklar açısından oldukça önemlidir. Çünkü, bebek ve çocuklar mikotoksinlerin olumsuz etkilerine karşı oldukça hassastır. Bu nedenle, bir çok ülke, AFM1’e maruz kalma riskini azaltmak için çeşitli araştırma ve kontrol programları uygulamıştır. Her ülke kendi şartlarını göz önünde tutarak, yemlerdeki AFB1 düzeyine sınırlama getirmiş, süt ve süt ürünlerinde, maksimum bulunabilecek AFM1 düzeylerini belirlemiş veya önermiştir. Türkiye’de, süt ve süt ürünlerinde bulunan AFM1 ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Türkiye’de, süt ve peynirlerde, insan sağlığı için risk oluşturabilecek düzeylerde AFM1 bulunabilmektedir.

Aflatoxins are a group of mycotoxin with potent carcinogenic and teratogenic effects, and are produced by certain species of Aspergillus and may occur in various agricultural commodities. When aflatoxin B1 (AFB1) contaminates the feed of lactating animals, milk from these animals contains aflatoxin M1 (AFM1), the principal metabolite arising from biotransformation of AFB1 in liver and it is secreted into milk in the mammary gland. The presence of AFM1 in milk and milk products is important since these products are consumed largely by infants and children, who are considered more susceptible to the adverse effects of mycotoxins. Therefore, to reduce the risk of exposure, many countries have carried out various researches and have applied control programs on AFM1. These countries have regulated the level of AFB1 in feeds and have proposed or set maximum permissible levels of AFM1 in milk and milk products. Various researches have been performed about AFM1 in milk and milk products in Turkey. AFM1 concentrations found in milk and cheese samples in Turkey might be a risk factor for human health.