Darboğaz konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi

Abstract

Üretim verimliliğini kısıtlayan en etkili faktörlerden biri darboğazlardır. Bir üretim hattında darboğazları belirlemek ve bu noktalarda iyileştirme yapmak, sistem performansını önemli ölçüde artırır. Darboğazlarla ilgili lisansüstü araştırmaların bibliyometrik analizi, bilimsel çalışmaların yönelimlerini anlamak için önemli bir kaynaktır. Bu çalışmanın amacı, darboğazları belirlemek için daha kapsamlı stratejiler geliştirmek ve mevcut literatürü inceleyerek gelecekteki çalışmalara yön vermektir. 1990-2024 yılları arasında Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) arşivinde yayınlanan lisansüstü tezler incelenmiş ve tür, yıl, üniversite, üniversite türü, enstitü, ana bilim dalı, konu, yöntemler ve anahtar kelimeler gibi 9 kriterde sınıflandırılmıştır. İncelemeler sonucunda, çalışmaların çoğunun yüksek lisans düzeyinde olduğu, 2021’in en yoğun araştırma yılı olduğu ve nicel çalışmaların nitel çalışmalardan daha yaygın olduğu görülmüştür. Simülasyon yöntemi bu alanda en çok tercih edilen araçtır. Endüstri ve endüstri mühendisliği en çok çalışılan konular olarak öne çıkarken, İstanbul Teknik Üniversitesi en fazla tez üreten üniversite ve endüstri mühendisliği en sık seçilen ana bilim dalıdır.

One of the most significant factors limiting production efficiency is bottlenecks. Identifying bottlenecks in a production line and implementing improvements at these points can significantly enhance system performance. A bibliometric analysis of postgraduate research on bottlenecks serves as a valuable resource for understanding the trends in scientific studies. This study aims to develop more comprehensive strategies for identifying bottlenecks and to guide future research by reviewing the existing literature. Postgraduate theses published in the Higher Education Council National Thesis Center (YÖKTEZ) archive between 1990 and 2024 were examined and classified based on nine criteria: type, year, university, university type, institute, department, subject, methods, and keywords. The analysis revealed that most studies were at the master's level, with 2021 being the most intensive research year. Quantitative studies were found to be more prevalent than qualitative ones. Simulation was the most used method in this field. The most studied topics were industry and industrial engineering, with Istanbul Technical University producing the highest number of theses and industrial engineering being the most frequently chosen department.