Ülkelerin sporda çocuk esenliği ve çocuk koruma programı politikaları; sistematik derleme

Abstract

Bu çalışma, sporda çocuk esenliğini ve çocuk koruma programı politikalarını inceleyen sistematik bir derlemedir. Araştırmada 2014-2024 döneminde Web of Science, PubMed ve Scopus veri tabanlarında yayımlanan çalışmalar incelenmiş, PRISMA yöntemiyle seçme süreci yürütülmüş ve PICOS modeliyle analizler yapılmıştır. Bulgular, sporda çocuk istismarının yalnızca bireysel suçlulardan değil, aynı zamanda kurumsal ihmallerden kaynaklandığını ve birçok ülkede politikaların kâğıt üzerinde kaldığını göstermektedir. Ayrıca toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin, kız çocuklarını daha yüksek risk altında bıraktığı, erkek çocuklarda ise raporlama eksikliği nedeniyle görünürlüğün düşük kaldığı vurgulanmıştır. Çocukların politika süreçlerine katılımı ile survivor odaklı yaklaşım arasında güçlü bir paralellik bulunmaktadır; ancak cezasızlık kültürü ve kültürel bariyerler, bu sürecin etkinliğini sınırlandırmaktadır. IOC’nin yayımladığı uluslararası konsensüs bildirileri çocuk korumada rehberlik sağlasa da bağlayıcılık açısından sınırlı kalmakta, ulusal bağlama entegre edilmesinin gerektiği görülmektedir. Kanada’da uygulanan “Rule of Two” politikasının cinsel istismar riskini azalttığı, ancak psikolojik şiddete karşı yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, çocuk esenliğinin yalnızca istismardan korunma değil, katılım ve gelişim haklarının desteklenmesiyle mümkün olduğu; 3P modeli’ nin ve bu kapsamda büyük bir öneme sahip olduğu belirlenmiştir. Türkiye ve Çin gibi ülkelerde toplumsal cinsiyet eşitsizliği, otoriter antrenör kültürü ve ihmal öne çıkan riskler iken yüksek gelirli ülkelerde bile koruma politikalarının etkinliği sınırlı kalmıştır. Sonuç olarak, çocuk esenliğinin korunması için bireysel, kurumsal, toplumsal ve kültürel düzeylerde çok boyutlu ve bağlayıcı politikaların geliştirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.This study is a systematic review examining child well-being and child protection program policies in sport. Studies published in Web of Science, PubMed, and Scopus databases between 2014 and 2024 were examined, a selection process was conducted using the PRISMA method, and analyses were conducted using the PICOS model. The findings demonstrate that child abuse in sport stems not only from individual perpetrators but also from institutional negligence, and that in many countries, policies remain on paper. It also highlights that gender inequality places girls at higher risk, while visibility remains low for boys due to a lack of reporting. There is a strong correlation between child participation in policy processes and a survivor-centered approach; however, a culture of impunity and cultural barriers limit the effectiveness of this process. While international consensus statements published by the IOC provide guidance on child protection, they are limited in their binding force and require integration into the national context. The "Rule of Two" policy implemented in Canada has been found to reduce the risk of sexual abuse but is insufficient to address psychological violence. Furthermore, it has been determined that child well-being is not only possible through protection from abuse but also through the promotion of their rights to participation and development; the 3P model is of paramount importance in this context. While gender inequality, authoritarian coaching culture, and neglect are prominent risks in countries like Turkey and China, the effectiveness of protection policies remains limited even in high-income countries. Consequently, it has become clear that multidimensional and interconnected policies must be developed at the individual, institutional, societal, and cultural levels to protect child well-being.