Türkiye'de matematik eğitimi alanında akran öğretimi yöntemini kullanan çalışmaların incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de 2002-2025 (Ocak) yılları arasında matematik eğitiminde akran öğretimi yöntemi kullanılan makaleler ve lisansüstü tezlerin farklı değişkenler doğrultusunda dağılımlarını incelemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmada verilerin analiz edilmesi için betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmalarda incelenecek olan değişkenler; çalışmaların yapıldıkları yıllar, çalışmaların türleri, çalışmaların yayımlandıkları dergiler ve üniversiteler, çalışmaların yayımlandıkları dil, çalışmaları yapan araştırmacıların cinsiyetleri, çalışmaların amaçları, çalışmalarda kullanılan yöntemler, çalışmaların örneklem büyüklükleri, çalışmaların kullandığı çalışma grupları, çalışmalarda kullanılan veri toplama araçları, çalışmaların kullandıkları matematik konu alanları, çalışmaların sonuçları ve çalışmalardan ulaşılan önerilerdir. Bu araştırmanın yapılmasının amacı, matematik eğitiminde akran öğretimi yöntemi kullanılan makaleler ve lisansüstü tezlerin bir arada toplanması, araştırmada incelenecek farklı değişkenlerden elde edilecek bulguların ortaya konulması, sonraki zamanlarda ilgili konuyu araştırmak ve çalışma yapmak isteyen araştırmacılara katkı sağlaması olarak düşünülmektedir. Araştırmada kullanılmak üzere nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada toplanan verilerin analizi için doküman analizi yöntemine uygun olarak betimsel analiz yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini, YÖK Ulusal Tez Merkezinde, Google Akademik, Eric ve Web of Science arama motorunda 2002-2025 (Ocak) yılları arasında “Akran Eğitimi”, “Akran Öğretimi”, “Akran Öğretimi Yöntemi”, Akran Öğretimi Tekniği”, “Akran Öğretimi Modeli”, “Matematik Eğitimi”, “Peer Tutoring”, “Peer Teaching”, “Reciprocal Peer Tutoring”, “Peer-Assisted Learning”, “Peer-Mediated Instruction”, “Same-Age Peer Tutoring”, “Cross-Age Peer Tutoring”, “Mathematics Education” anahtar kelimelerini içeren izinli makaleler ve lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem olarak anahtar kelimelere uygun olan 16 adet makale, 12 adet yüksek lisans tezi ve 2 adet doktora tezi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara doğrultusunda, en fazla sayıda makale ve lisansüstü tezin 2019 ve 2021 yıllarında yapıldığı, en fazla sayıda çalışma yapılan türün makale olduğu, konu ile ilgili en fazla sayıda çalışmaya sahip dergilerin Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi ve Elementary Education Online olduğu, en fazla sayıda çalışmaya sahip üniversitenin Gazi Üniversitesi olduğu, çalışmaların en fazla Türkçe dilinde yayımlandığı, çalışmaları yapan araştırmacıların cinsiyetlerine bakıldığında en fazla kadın araştırmacıların olduğu, en fazla tekrar edilen amacın belirlenmiş olan matematik konusunun öğretimine akran öğretimi yönteminin etkisi olduğu, en fazla kullanılan araştırma yönteminin nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olduğu, çalışmalarda en fazla örneklem büyüklüğünün 0-20 arası olduğu, en çok sayıda çalışmanın yapıldığı grubun ortaokul 7. Sınıf öğrencileri olduğu, çalışmalarda en çok kullanılan veri toplama aracının başarı testi ve tutum ölçeği olduğu, en fazla çalışmanın yapıldığı matematik konusunun problemler olduğu, çalışmalarda en çok ulaşılan sonucun akran öğretimi yöntemi kullanılması matematik başarısına olumlu yönde etki etmektedir olduğu ve çalışmalarda en fazla üzerinde durulan önerinin farklı konu ve yöntem kullanılarak yeni çalışma yapılabilir olduğu olmuştur. Araştırmanın önerilerine bakılacak olunduğunda konu ile ilgili farklı matematik konularının kullanılması, farklı çalışma grupları ile araştırmaların yürütülmesi, farklı örneklem büyüklüklerinin kullanılması, veri toplama ve analiz yöntemlerinde farklı tekniklerin kullanılması önerilmektedir.This study was conducted to examine the distribution of articles and postgraduate theses using the peer teaching method in mathematics education in Türkiye between 2002 and 2025 (January) according to different variables. Descriptive analysis was used to analyse the data in the study. The variables to be examined in the studies are: the years in which the studies were conducted, types of studies, journals and universities where the studies were published, languages in which the studies were published, genders of researchers conducting the studies, purposes of the studies, methods used in the studies, sample sizes of the studies, study groups used in the studies, data collection tools used in the studies, mathematical subject areas used in the studies, results of the studies, and recommendations reached from the studies. The purpose of this research is to collect articles and postgraduate theses that use the peer teaching method in mathematics education, to present the findings obtained from the different variables examined in the research, and to contribute to researchers who wish to research and work on the relevant topic in the future. The document analysis method, one of the qualitative research methods, was used for the research. Descriptive analysis was preferred for the analysis of the data collected in the research, in line with the document analysis method. The universe of the research consists of articles and theses published in the YÖK National Thesis Centre, Google Scholar, Eric, and Web of Science search engines between 2002 and 2025 (January) using the YÖK National Thesis Centre, Google Scholar, Eric, and Web of Science search engines. ‘Reciprocal Peer Tutoring’, ‘Peer-Assisted Learning’, ‘Peer-Mediated Instruction’, ‘Same-Age Peer Tutoring’, ‘Cross-Age Peer Tutoring’, ‘Mathematics Education’. The sample used in the research consisted of 16 articles, 12 master's theses, and 2 doctoral dissertations that matched the keywords. According to the findings obtained as a result of the research, the highest number of articles and postgraduate theses were produced in 2019 and 2021, the most common type of work was articles, the journals with the highest number of studies on the subject were the Journal of the Faculty of Education, Bolu Abant İzzet Baysal University and Elementary Education Online, the university with the highest number of studies was Gazi University, the studies were mostly published in Turkish, when looking at the gender of the researchers conducting the studies, there were the most female researchers, the most frequently repeated objective was the effect of peer teaching methods on the teaching of a specified mathematics topic, the most frequently used research method was case studies from qualitative research methods, the most common sample size in the studies was between 0 and 20, the group with the most studies was 7th grade secondary school students, The most frequently used data collection tools in the studies were achievement tests and attitude scales. The most studied mathematical topic was problems. The most common finding in the studies was that the use of the peer teaching method had a positive effect on mathematical achievement. The most frequently emphasised recommendation in the studies was that new studies could be conducted using different topics and methods. Looking at the recommendations of the research, it is suggested that different mathematics topics related to the subject be used, studies be conducted with different working groups, different sample sizes be used, and different techniques be used in data collection and analysis methods.