Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların kendileri tarafından okunan dijital sosyal öykülerin sosyal becerilerine etkisi

Abstract

Bu araştırmada, otizm spektrum bozukluğu olan çocukların kendileri tarafından okunan dijital sosyal öykülerin sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi amacıyla katılımcıların dijital sosyal öyküleri kendileri tarafından okumalarının sosyal beceri edinimine etkisi, edindikleri becerileri uygulama sona erdikten bir, üç ve dört hafta sonra koruyabilmiş olmaları ve farklı kişi, ortam ve araç-gereçlere genelleyerek gerçek hayatlarına yansıtma düzeylerinin ortaya konması hedeflenmiştir. Araştırmada otizm spektrum bozukluğu olan çocukların dijital sosyal öyküleri kendilerinin okumalarının sosyal beceri edinimindeki etkililiğine bakılırken her bir çocuk için üç farklı (oyuna katılma, akranlarla sohbet, sorun çözümünde yardım isteme) hedef beceri belirlenmiştir. Araştırma, yaşları 9-12 arasında değişen ve hafif düzeyde otizm spektrum bozukluğu tanısına sahip iki erkek ve bir kız katılımcıyla yürütülmüştür. Katılımcıların öğretmenlerinden ve ebeveynlerinden öznel değerlendirme yoluyla sosyal geçerlik verisi toplanmıştır. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden biri olan katılımcılar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları hafif düzeyde otizm spektrum bozukluğu olan çocukların dijital sosyal öyküleri kendilerinin okumalarının sosyal beceri ediniminde etkili olduğunu; öğretimin sona ermesinin ardından edindikleri becerileri bir, üç ve dört hafta sonra da koruduklarını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte edindikleri sosyal becerileri farklı ortam, kişi ve araç-gereçlere genelleyebildikleri görülmüştür. Sosyal geçerlilik verileri, katılımcıların öğretmenlerinin ve ebeveynlerinin çalışmaya ilişkin olumlu görüşler bildirdiklerini göstermektedir.

In this study, in order to examine the effect of self-read digital social stories on the social skills of children with autism spectrum disorder, the effectiveness of participants' self-reading of digital social stories on social skill acquisition, the fact that they were able to maintain the skills they acquired one, three and four weeks after the end of the application, and the effects of different people and environments were observed. It was aimed to reveal the level of reflection to real life by generalizing it to the tools and equipment. In the study, while examining the effectiveness of self-reading digital social stories on children with autism spectrum disorder in acquiring social skills, three different target skills (participating in games, having conversation with peers, asking for help in problem solving) were determined for each child. The research was conducted with participants consisting of two males and one female, aged 9-12, and diagnosed with mild autism spectrum disorder. Social validity data were collected from the participants' teachers and parents through subjective evaluation. In the study, the multiple probe model with inter-participant probe phases, which is one of the single-subject research models, was used. The findings of the study show that self-reading digital social stories is effective in acquiring social skills. It reveals that they retained the skills they acquired one, three and four weeks after the end of the training. In addition, it has been observed that they can generalize the social skills they have acquired to various environments, people and tools. Social validity data show that the participants' teachers and parents expressed positive opinions about the trainings.