Determination of temporal changes in Bursa land cover/use with corıne data and landscape metrics

Abstract

Land cover/use constantly changes due to various factors worldwide. This uncontrolled, sudden, and unconscious change can negatively affect land and water resources. In order to develop sustainable use of land and water resources and policies, it is necessary to evaluate the changes in current land cover/use, determine the causes of the change, and monitor and control possible changes. The use of remote sensing and geographic information systems methods allows for the rapid and easy detection of land cover/use changes in large areas and, therefore, the easy detection and monitoring of the changes that occur. This study aims to examine the changes in land cover/use in Bursa province in the 28 years between 1990-2018 using CORINE data. CORINE is land cover/use data based on land cover/use classification with remote sensing, geographic information systems technologies, and computer-aided visual interpretation methods. According to the research results, artificial regions are rapidly increasing throughout Bursa. The increase in artificial areas in Bursa province has been revealed to affect other land cover/use classes, primarily agricultural, forest, and semi-natural regions. Some landscape metrics were used to express and interpret land cover/use class changes numerically. In the obtained results, the changes in class patch numbers and mean patch sizes indicate fragmentation in land cover/use classes when evaluated together with the results of other landscape metrics. The analysis of land cover/use with landscape metrics allows an understanding of land change from a broad perspective.

Tüm dünyada arazi örtüsü/kullanımı çeşitli faktörlerin etkisi altında sürekli olarak değişmektedir. Bu değişimin kontrolsüz, ani ve bilinçsiz olarak meydana gelmesi toprak ve su kaynakları üzerinde olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir. Arazi ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve politikaların geliştirilebilmesi için mevcut arazi örtüsü/kullanımındaki değişikliklerin değerlendirilmesi, değişimin nedenlerinin belirlenmesi ve olası değişikliklerin izlenerek kontrol altına alınması gerekmektedir. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri yöntemlerinin kullanılması, geniş alanlardaki arazi örtüsü/kullanım değişikliklerinin hızlı ve kolay bir şekilde tespit edilmesine ve dolayısıyla meydana gelen değişikliklerin kolaylıkla tespit edilip izlenebilmesine olanak sağlamaktadır. Bu çalışma, CORINE verilerini kullanarak Bursa ilindeki arazi örtüsü/kullanımındaki değişiklikleri 1990-2018 yılları arası 28 yıllık dönemde incelemeyi amaçlamaktadır. CORINE, uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri teknolojileri ve bilgisayar destekli görsel yorumlama yöntemiyle arazi örtüsü/kullanım sınıflandırmasına dayalı olarak üretilen arazi örtüsü/kullanım verileridir. Araştırma sonuçlarına göre, Bursa genelinde yapay bölgelerin hızla arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Bursa ilinde yapay bölgelerdeki artışın tarım alanları, orman alanları ve yarı doğal alanlar başta olmak üzere diğer arazi örtüsü/kullanım sınıflarını etkilediği ortaya konmuştur. 1990 ve 2018 yılı verileri incelendiğinde Bursa genelinde yapay alanların %2,21 oranında arttığı, tarım alanlarının %0,85 oranında azaldığı, orman ve doğal alanların %1,52 oranında azaldığı, sulak alanların %0,15 oranında arttığı, su kütlelerinde ise oransal bir değişim olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Arazi örtüsü/kullanımı sınıflarında meydana gelen değişiklikleri sayısal olarak ifade etmek ve yorumlamak için bazı peyzaj metriklerinden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlarda sınıf leke sayıları ve ortalama leke büyüklüklerindeki değişimler, diğer peyzaj metrikleri sonuçlarıyla birlikte değerlendirildiğinde arazi örtüsü/kullanımı sınıflarındaki parçalanmayı işaret etmektedir. Arazi örtüsü/kullanımının peyzaj metrikleri ile analizi geniş bir bakış açısıyla arazi değişimini anlamaya imkân sağlamaktadır.