Türk sağlık alanında kurumsal mantıklar: Sakarya ili ikinci basamak kamu hastaneleri üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışma “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nın etkisiyle, Türk sağlık alanında hangi kurumsal mantıkların var olduğu ve kurumsal mantıklarda bir değişim olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda temel literatür ve doküman incelemeleri esas alınarak önermeler geliştirilmiş ve nitel bir araştırma tasarlanmıştır. Bu kapsamda Sakarya ili ikinci basamak kamu hastaneleri üzerine nitel bir araştırma yapılmış olup toplamda 24 hekim ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Önemli bulgular arasında; insan hayatı söz konusu olduğunda hekimlerin kolektif bir şuurla “profesyonel mantık” ile hareket ettikleri saptanmıştır. Bu durum alanda profesyonel mantığın dominant olduğunu göstermektedir. Ayrıca bulgular arasında Sağlık Bakanlığı’nın alana “maliyet etkinliğine dayalı kamu hizmeti üretme” (devlet mantığı) anlayışını yerleştirmeye çalıştığı görülmektedir. Farklı bir bulgu ise “hekimler sağlık uygulamalarında hastalarının hayati bir durumu söz konusu olmadığında SDP programına uymaya çalıştıklarını fakat paket aşımı yapmaları gereken durumlarda da bir şekilde tedavilerini gerçekleştirmekte oldukları görülmektedir. Bu durum profesyonel mantık ile devlet mantığı (maliyet etkinliğine dayalı kamu hizmeti üretme) arasında bir çatışma olduğunu göstermektedir.

The aim of this study is to determine existing institutional logics of the Turkish Healthcare system after implementing a government-led health reform and to investigate if this reform led to any change of these logics. Within this scope, we reviewed the available literature and documents considering this matter. This provided a basis for a qualitative study and for making recommendations. For this reason, we carried out a qualitative study based on interviews with 24 physicians of secondary healthcare service providers of Sakarya Province, Turkey. One of the main conclusions was that when human lives are at stake, physicians act with the so-called professional logic. This finding showed that physicians act within a professional dominant logic. The Ministry of Health tends to develop a new dominant logic by calling for a reduction of public healthcare expenditures. Another finding showed that when human lives are not at stake, physicians tend to act in line with the government-led health reform (SDP). If it is the case that flat rates per case were not covered, physicians will find a way to treat their patients though. This shows that there is a rivalry of competing logics: The Professional logic and the business-like healthcare logic.