“Ay’ın Evreleri” konusunun fen bilimleri dersi programındaki yerinin uzamsal düşünme becerisi gelişimi ile ilişkilendirilmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, Ay’ın evreleri konusunun Fen Bilimleri dersi öğretim programındaki yerinin uzamsal düşünme becerisi gelişimi ile ilişkilendirilmesidir. Bu bağlamda, uzamsal düşünme becerisi ile Fen Bilimleri Öğretim Programı’nda 5. sınıfın 1. ünitesinde yer alan Ay’ın evreleri konusunun ortaokul öğrencilerinde anlaşılma durumu ilişkilendirilmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Kırklareli ilinin Lüleburgaz ilçesine bağlı üç farklı ortaokulda öğrenim gören 5, 6, 7 ve 8. sınıflardan toplam 121öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri “Uzamsal Yetenek Testi” ve “Akademik Başarı Testi” kullanılarak toplanmıştır. Veriler nicel analiz yöntemleri ile SPSS kullanılarak değerlendirilmiştir. Tek yönlü varyans analizi, ilişkisiz örneklemler t-testi, Gabriel ve Hochberg çoklu karşılaştırma testleri, ve Pearson korelasyon analizinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda, ortaokul öğrencilerinin uzamsal düşünme becerisi %59,4 ortalama ile orta düzeyde bulunmuştur. Uzamsal yönelim, uzamsal ilişkiler ve uzamsal görselleştirme alt boyutlarında da benzer şekilde orta düzeydedir. Bunlarla ilgili beceri düzeyleri %50,2 ile %63,7 arasında değişmiştir. Cinsiyetin uzamsal düşünme becerisi üzerinde alt bileşenler dâhil anlamlı bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Ancak alt boyutları da dâhil olmak üzere uzamsal düşünme becerisi ve akademik başarı sınıf düzeyinin artması ile birlikte artış göstermektedir. 5. sınıfta%32,9 düzeyinde iken sonraki sınıflarda düzenli bir artış göstermekte ve 8. sınıfta %78,9 düzeyine çıkmaktadır.6. sınıftaki düzeyin 5. sınıftan anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0,05). 7. ve 8. sınıf arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır ancak bu iki sınıftaki beceri, 5. ve 6. sınıf düzeyinden anlamlı olarak daha yüksektir (p<0,05). Buradan hareketle “Ay’ın Hareketleri ve Evreleri” konusunun 5. sınıf yerine ilerleyen sınıf düzeylerinde yer alması öğrencilerin algı düzeyini arttırılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

The current study aims to investigate the development of spatial thinking skills across different agegroups and explore middle school students' understanding of the phases of the Moon. Specifically, thiscorrelational research examined the relationship between students' spatial thinking skills and their level ofunderstanding. The study included 121 middle-grade students from Luleburgaz, Turkey. Data were collectedusing the 'Spatial Ability Test' and the 'Academic Achievement Test.' The results indicated that students'spatial thinking skills were moderate, with an average score of 59.4%. Similarly, moderate levels wereobserved in the sub-dimensions of spatial relations, spatial visualization, and spatial orientation. Additionally, both spatial thinking skills and academic achievement, including their sub-dimensions, increased as studentsprogressed through the grades. While spatial thinking skills were at a level of 32.9% in the 5th grade, theyconsistently improved in subsequent grades. The 6th grade demonstrated a significantly higher levelcompared to the 5th grade (p<0.05). Although there was no significant difference between the 7th and 8thgrades, the skills in both grades were significantly higher than those in the 5th and 6th grades (p<0.05). Basedon these findings, it is suggested that the subject of the phases of the moon should be taught in the next grade levels rather than the 5th grade.