Sosyal Bilimler Enstitüsü / Institute of Social Sciences

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/15

Browse

Browsing by Department "Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    El-Enbârî'nin Mu'allakât şerhine Basra ve Kûfe dil ekollerinin yansıması
    (Uludağ Üniversitesi, 2018-05-11) Haruni, Seyfettin; Güler, İsmail; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı; Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
    İslâmî fetihlerle birlikte Arap orduları çok geniş sınırlara sahip olan bir imparatorluğun üzerinde egemen oldu. Fethedilen birçok çok yerde Arapça konuşanlar azınlıktaydı. Gayri Müslimler veya yeni Müslüman olmuş insanların çoğu, Arapça'yı eğitimin gerektirdiği kurallara uymadan öğrendi. Bu dönemlerde Arap dili orijinalliğini korumakta oldukça zorlanmış ve dilde lahn (dil hataları) zuhûr etmeye başlamıştır. Günlük konuşmaları aşıp Kur'ân'ın yanlış okunmasına kadar giden bu dil bozulmaları (el-lahn), özellikle Arap dili gramerinin tespitini gerektirmiştir. Bu ihtiyaca yönelik dil çalışmaları önce Basra'da, yaklaşık bir asır sonra da ona paralel olarak Kûfe'de başlamıştır. Bu iki muhitteki dil ve edebiyat çalışmalarının farklı usûl ve prensipleri, meseleleri kendilerine mahsus bir düşünceyle ele alış ve inceleyiş tarzları olan iki filoloji ekolün doğmasına yol açmıştır. Dil ekolleri arasındaki hilaf meselesi tarih boyunca eserlerde konu edinmiştir. Unutulmamalıdır ki Arap dil bilimi tarihi içerisinde zaman zaman aynı ekolün mensupları arasında zuhûr eden ihtilâf iki farklı ekolün mensupları arasındaki ihtilâftan daha şiddetli boyutlarda olabiliyordu. Bu yönüyle hilâf meselesinin mukayeseli olarak ilmî ve fikrî çerçeve içerisinde incelenmesi önem arz etmektedir. Üç asır kadar devam eden Arap dili gramerinin tespiti sırasında, Kur'ân'dan sonra başvurulan en önemli kaynaklardan bir tanesi şüphesiz şiirdi. Eski Arap şiiri denilince de akla ilk gelen, eşsiz güzelliklerinden ötürü İslâm öncesi devirde Kâbe'nin duvarlarına asılmış olduğu diye anlatılan, bizim de bu çalışmada Kûfe ekolü imamı el-Enbârî'nin şerhini inceleyeceğimiz mu'allaka şiirleridir.