(Bursa İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, 1974) Çizakça, Murat
Osmanlı imparatorluğunun akdettiği kapitülasyon antlaşmalarının uzun bir tarihi vardır. Bu uzun tarihin başlangıcı üzerinde tarihçiler arasında bazı anlaşmazlıklar çıkmış, mesela Profesör İnalcık ilk kapitülasyon antlaşmasının 1352 de imza edildiğini iddia ederken (1) Reşat Ekrem (2) başlangıç tarihi olarak 1535 tarihini almış, Ali Reşad (3) ise kapitülasyonların Bizans devirlerinde dahi mevcut olduğunu belirtirken en mühim antlaşmanın 1535 te Fransa ile imzalanan antlaşma olduğunu yazmıştır. Başlangıç tarihi üzerinde dahi böylesine anlaşmazlıklar hüküm . süren kapitülasyonların Osmanlı ekonomisine ne yönlerden etki ettiğini araştırırken belki işe kapitülasyonların Avrupa ülkelerine veriliş sebeplerinden başlamak daha uygun olacaktır.
