Browsing by Author "Kaya, Mehmet"
Now showing 1 - 5 of 5
- Results Per Page
- Sort Options
Item Binalarda kullanılan farklı ısı yalıtım malzemelerinin ısı iletkenlik katsayılarının Erzincan ili şartlarında termokupl ve termal kamera ile incelenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2018-07-31) Kotan, Temel; Fırat, İlker; Kaya, Mehmet; Ulusu, İsmetEnerjinin %35‟inin binalarda tüketildiği ve binalarda tüketilen enerjinin de %80‟i ısıtma amaçlı kullanıldığı göz önüne alınırsa, binalara kurulacak daha verimli ısıtma sistemlerinin yanı sıra binalara uygulanacak uygun ısı yalıtımları ile büyük enerji tasarrufu sağlanacağı çok önem arz etmektedir. Isı yalıtımında istenilen performansın sağlanması, yalıtım uygulama tekniklerine eksiksiz olarak uyulmasının yanında yalıtım malzemesinin özellikleri ile de doğrudan ilişkili bir durumdur. Genleştirilmiş perlit mevcut kullanılan diğer ısı yalıtım malzemelerinin yalıtım değerlerine yakın ısı yalıtım özelliklerinin yanında perlitin puzolanik özelliğinden dolayı zamanla dayanım kazanarak sonsuz ömre doğru gitmesi, yalıtım işlemi tabaka halinde bütün olarak yapıldığından ısı köprülerinin oluşumunu engellemesi, çok yüksek yangın dayanımı, ses yalıtımı, havayı teneffüs ederek duvar yüzeyi ile sıva yüzeyi arasında buhar oluşumunu engelleyerek küf ve bakteri oluşumunu engellemesi ve doğal olduğundan ortama zararlı kimyasal yayınımı olmaması gibi faydalı özellikleri nedeni ile günümüzde alternatif ısı yalıtım malzemesi olarak görülmektedir. Bu çalışmada Erzincan ilinde bir deney odası yapılmış ve günümüzde ısı yalıtım malzemesi olarak en çok kullanılan EPS ile genleştirilmiş perlitin ısı yalıtım performansının karşılaştırılması yapılmıştır. Alınan ölçüm verilerinin değerlendirilmesi sonucunda 8 cm‟lik genleştirilmiş perlit ile 6 cm‟lik EPS ısı yalıtım malzemelerinin ısı yalıtım kapasitelerinin denk olduğu belirlenmiştir.Item Bursa ilinde ahududu zararlılarının tespit edilmesi ve bunlardan böğürtlen süslüböceği, Coroebus rubi (L.) (Coleoptera: Buprestidae)'nin morfolojisi, biyolojisi ve ekolojisi üzerinde araştırmalar(Uludağ Üniversitesi, 1999-09-23) Kaya, Mehmet; Kovancı, Bahattin; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Bitki Koruma Anabilim Dalı.Bu çalışma 1995-1999 yıllarında Bursa ilinde ahududu zararlılarının tespit edilmesi ve bu zararlılardan Böğürtlen süslü böceği, Coroebus rubi (L.)'nin morfolojisi, biyolojisi ve ekolojisinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmalar hem doğal koşullarda ve hemde 25±1°C sıcaklık, %65±% orantılı nem ve 16A:8K fotoperiyot koşullarında gerçekleştirilmiştir. Zararlıların toplanmasında gözle kontrol, darbe (japon şemsiyesi), tuzak ve atrap yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan çalışmalar sonunda 7 takım 21 familyadan toplam 51 türün ahududu bitkisinde zararlı olduğu ve bu türlerden C. rubi'nin ahududunun ana zararlısı durumunda bulunduğu saptanmıştır. Ahududu alanlarında Anthonomus rubi Herbst, Anthonomus brunnipennis Curtis., Lasioptera rubi Heeg. ve Resseliella theobaldi (Barnes)'nin önemli, Tetranychus urticae Koch., Aphis gossypii Glover, Aphis idae van der Goot, Corous marginatus (L.), Dolycoris baccarum (L.), ve Palomena viridissima (Pd.)'nın potansiyel zararlılar olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan C. rubi'nin. kışı larva evresinde diyapoz durumunda geçirdiği ve diyapozun Şubat sonu-Mart başında sona erdiği, daha sonra larvaların 30-40 gün süreyle kuyessense girdikleri, ilk erginlerin 1996, 1997 ve 1999 yıllarında sırasıyla 30 Mayıs, 12 Haziran ve 27 Mayıs'ta görüldüğü, ergin uçuşunun yer ve yıla göre 28-63 gün arasında değiştiği belirlenmiştir. Doğal koşullarda 1996 ve 1997 yıllarında dişi ömrünün sırasıyla ve ortalama 30.10±4.81 (24-42) gün ve 34.90±7.94 (23-47) gün, erkek ömrünün ise yine sırasıyla ve ortalama 27.70±5.88 (21-42) gün ve 28.60±4.43 (20-36) gün olduğu, aynı yıllarda dişilerin sırasıyla ve ortalama 35.60±8.56 (1-49) adet ve 47.10±17.07 (24-72) adet yumurta bıraktığı, embriyonal gelişme süresinin sırasıyla ve ortalama 16.94±0.72 (16-18) gün ve 15.90±0.73 (15-17) gün, sürgünde bulunan larva sayısının sırasıyla ve ortalama 1.44±0.64 (1-3) adet ve 1.55±0.74 (1-3) adet, pupa olma yüksekliğinin yine sırasıyla ve ortalama 14.80Ü1.42 (1-42) cm ve 11.78±8.78 (1-35) cm olduğu saptanmıştır. Prepupa süresinin 7-10 gün, prepupa+pupa süresinin ise 1996'da 21-36 gün, 1997'de 24-42 gün arasında değiştiği, cinsel oranın 1.00:1.02 olarak erkekler lehine olduğu ve zararlının konukçularının Rubus, Rosa ve Fragaria cinslerine bağlı üzümsü meyveler olduğu tespit edilmiştir. Laboratuvarda dişi ve erkek ömrünün sırasıyla ve ortalama 32.60±6.97 (21-44) gün ve 25.20±6.12 (16-37) gün olduğu, dişilerin ortalama 48.40±18.15 (17-78) adet yumurta yumurtladığı, yumurta açılma süresinin ortalama 14.93±0.74 (14-16) gün, prepupa+pupa gelişme süresinin 21.84Ü.54 (18-25) gün olduğu saptanmıştır. Ayrıca C. rubi erginlerinin Forficula auricularia L. tarafından avlandığı, larvaların ise Aprostocetus craceus Graham tarafından parazitlendiği belirlenmiştir.Item Bursa ilinde yeşilkurt ( Heliothis armigera ( Hübn. ), Lepidoptera = noctuidae )'un biyolojisi üzerinde araştırmalar(Uludağ Üniversitesi, 1994-09-12) Kaya, Mehmet; Kovancı, Bahattin; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Bitki Koruma Anabilim Dalı.Bursa'da 1992-1993 yıllarında gerçekleştirilen bu çalışma ile Yeşilkurt (Heliothis armigera (Hübn.))'un morfolojisi üzerinde bazı incelemeler yapılmış ve esas olarak hem laboratuvarda 25 ± 1 °C sıcaklık, %65 ± 5 orantılı nem ve 16A:8K fotoperiyot koşullarında hem de doğal koşullarda biyolojisi üzerinde araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular aşağıda kısaca belirtilmiştir. H .armigera1nın Bursa'da, Karacabey, Mustafakemalpaşa, Bursa (Merkez), Yenişehir ve İznik'deki domates. Bursa (Merkez)'daki tütün üretim atanlarında bulunduğu saptanmıştır. H . armigera 'nın ergin, yumurta, larva ve pupa evrelerine ait morfolojik çalışmalar ve ölçümler yapılmış, larva baş kapsülleri ölçülerek larvaların 6 evre geçirdikleri belirlenmiştir.Bursa İlinde H. armigera'nın kışı toprakta 7.1 ± 2.58 (3-10)cm derinlikte pupa döneminde diyapoz halinde geçirdiği tespit edilmiştir. Kelebek çıkışı 1993 yılında 3 Mayıs'ta başlamış ve 25 gün devam etmiştir. Erkek kelebekler dişi kelebeklerden 3 gün önce çıkmıştır. Kelebekler günün karanlık periyodunda aktiftir. Aydınlık periyotta ise kuytu yerlerde gizlenmektedirler. Pupadan kele¬ bek çıkışı ve yumurtlama genel olarak günün karanlık periyodunda gerçekleşmektedir.Laboratuvarda 25 ± 1 "C sıcaklık, %65 ± 5 orantılı nem ve 16A:8K fotoperiyot koşullarında dişi kelebeklerin preovipozisyon süresi 3.4 ± 3.1 (1-12) gün, ovipozisyon süresi 11.8 ±4.66 (4-18) gün, postovipozisyon süresi 6.6 ± 6.3 (0-19) gün olarak bulunmuştur. Dişi basına bırakılan toplam yumurta miktarı 678.5 ± 492.53 (88-1452) adettir. Dişilerin ömrü 21.8 ± 9.45 (7-41) gün, erkeklerin ömrü ise 22.9 ± 7.06 (7-32) gün olup dişi kelebeklerden bazıları ovipozisyon evresinde ölmüştür. Bursa’da doğal koşullarda Yeşilkurt'un preovipozisyon sü¬ resi 7.5 ± 0.64 (0-2) gün, ovipozisyon süresi 11.1 ± 2.91 (7-15) gün, postovipozisyon süresi 0.7 ± 0.64 (0-2) gün olarak bulunmuştur. Dişi basına bırakılan toplam yumurta miktarı 954.7 ± 403.52 (310-1377) adettir. Dişilerin ömrü 19.3 ± 3.80 (14-25) gün, er¬keklerin Ömrü ise 16.6 ± 0.22 (12-22) gün olarak saptanmıştır. Ergin dişinin,yumurtalarını domates bitkisinin genç ve yeşil akşamına tek tek veya çok ender de olsa gruplar halinde bıraktığı gözlenmiştir. Laboratuvarda 25 ± 1 ’C sıcaklık, %65 ± 5 orantılı nem ve 16A:8K fotoperiyot koşullarında kültüre alınan H. Armigera yumurtalarının %57'si açılmış, %43'ü açılmamıştır. Yumurtaların embriyonal gelişme süresi 4.07 ± 0.79 (3-5) gün olarak bulunmuştur. Doğal koşullarda ilk Yeşilkurt yumurtası 15.05.1993 tarihinde kaydedilmiştir. Kültüre alman yumurtaların %581 i açılmış, %42'si açılmamıştır.Bu yumurtaların embriyonal gelişme süresi ise 5.86 ± 0.54 (5-7) gündür. Laboratuvarda 25 ± 1 ’C sıcaklık, %65 ± 5 orantılı nem ve 16A:8K fotoperiyot koşullarında larvaların en az ve en çok gelişme süreleri belirlenmiş ve en obur larvanın 6. evre larva olduğu saptanmıştır. Kül türe alınan 40 larvadan sadece 1 adedi ölmüş, diğerleri gelişmelerini tamamlayarak prepupa olmuştur. Ortalamalar ve gelişme süresi 13.31 ± 1.90 (12-18) gündür. Bursa'da doğal koşullarda ilk larva 20.05.1993 tarihinde görülmüştür. Kültüre alman 40 larvadan hepsi gelişerek prepupa olmuşlardır. Yapay besin ile beslenen larvaların gelişme süresi 15.80 ±1.8 (14-20) gün, domates ile beslenen larvaların gelişme süresi ise 27.70 ± 1.13 (26-30) gün olarak belirlenmiştir. Yapılan gözlemlerde larvalarda kanibalizm olduğu saptanmıştır. Gelişmesini tamamlayan larvalar prepupa olmak için toprağa girmektedirler. Denemenin yapıldığı laboratuvar koşullarında prepupa süresi 4.2 ± 0.99 (2-6) gün, doğal koşullarda ise 4.73 ±0.95 (3-7) gündür. H . armigera toprakta yaptığı bir yuva içinde pupa olmakta¬ dır. Laboratuvarda 2 5 + 1 °C sıcaklık, %65 ± 5 orantılı nem ve 16A.-8K fotoperiyot koşullarında pupa olma derinliği 4.025 ± 1.81 (0-9) cm'dir. Yukarıda belirtilen laboratuvar koşullarında kültüre alınan 40 olgun larvadan 34 adedi (%85'i) pupa olurken, 6 adedi (%15'i) pupa olup ölmüşlerdir.. Kültüre alınan 40 dişi pupanın 18 adedi(%90'ı) açılırken, 2 adedi (%10'u) açılmamıştır. Dişinin prepupa + pupa gelişme süresi 15.22 ± 0.92 (13-18) gündür. Denemenin yapıldığı laboratuvar koşullarında kültüre alınan 20 erkek pupanın 15 adedi (%75'i) açılırken, 5 adedi (%25'i) açılmamıştır. Erkeğin prepupa + pupa gelişme süresi ise 16.73 ± 1.44 (13-19) gündür. Bursa’da doğal koşullarda pupa olma derinliği 7.05 ± 1.51 (3-10) cm olarak bulunmuştur. Kültüre alınan 40 olgun larvadan 37 adedi (%92.5'i) pupa olurken 3 adedi (%7.5'i) pupa olup ölmüşlerdir. Kültüre alınan 20 dişi pupanın 11 adedi (%55'i) acilmiş, 9 adedi (%45'i) açılmamıştır. Dişinin prepupa + pupa gelişme süre¬ si 18.46 ± 1.23 (16-20) gündür. Kültüre alınan 20 erkek pupanın 15 adedi (%75’i) açılmış, 5 adedi (%25'i) açılmamıştır. Erkeğin prepupa + pupa gelişme süresi ise 19.34 ± 0.79 (19-21) gündür. Laboratuvarda 25 ± 1 ’C sıcaklık, %65 ± 5 orantılı nem ve 16A:8K fotoperiyot koşullarında bir dölün tamamlanması için geçen süre ortalama. 36 (29-50) gündür. Bursa'da doğal koşullarda birinci döl 15.05.1993 tarihinde başlamış ve 10.07.1993 tarihinde sona ermiştir. Birinci döl ortalama 47.62 (39-57) gün sürmüştür. Cinsel oran hem pupalar hem de erginler üzerinde araştırılmıştır. Cinsel oran pupalarda 1.0:1.07 (dişi:erkek),erginlerde ise 1.0:1.08 (dişi:erkek) olarak saptanmıştır. EL armigera'nın larva evresi zararlıdır. Birinci ve ikinci evre larvalar yapraklarla beslenmekte, üçüncü evreden itibaren meyvelere veya kapsüllere geçmektedir.Bir larva birden fazla meyveye zarar verip,çekirdek evine doğru galeri açmaktadır.Eğer bitkide meyve yoksa,larva anadamar dışında kalan tüm yaprağı yemektedir. Bu durumda larvanın gelişme süresi uzamakta ve ölüm oranı artmaktadır. Bursa'da Yeşilkurt'un birinci dölü ekonomik olarak zararlı değiIdir. İkinci döl larvalarının domatesdeki zararı %4-5 düzeyin¬ dedir. Birinci ve ikinci döller tütünde zararlı değildir. üçüncü dol larvaları domates ve tütünde zararlıdır. Bu döldeki zarardaki zarar oranı domatesde %30-35, tütünde %10-100 arasında değişmektedir. Kışlayan döl larvalarının zararı ise önemsizdir. Bursa'da 1992-1993 yıllarında yapılan gözlemlerde larva populasyon yoğunluğunun Eylül ayının ilk yarısında en yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır.Kışı toprakta pupa döneminde diyapoz halinde geçiren H. armigera’nın diyapoz süresi 172-194 gün arasında değişmekte olup kışlayan pupaların %73.7’si açılmış, %26.3’ü açılmamıştır. Bursa'da üçüncü döl pupalarının %8.9'unun,kışlayan döl pu¬ palarının ise %52.3’ünün diyapoza girdigi belirlenmiştir.Bursa'da 1993 yılında H.armigera kışlayan döl hariç 3 döl, kışlayan döl ile birlikte 4 döl vermiştir. Yeşilkurt'un Bursa İlinde basta domates, tütün, nohut, fa¬ sulye, patlıcan, bakla, bamya ve mısır gibi kültür bitkileri ol¬ mak üzere birçok sebze, bazı tarla ve süs bitkileri ve birçok ya- bancıot üzerinde beslendiği belirlenmiştir. H. armigera Diptera takımına ait Tachinidae familyasından bir larva-pupa parazitoidi olan Tachina ( Echinomia ) magnicornis Zetterstedt tarafından parazitlenmektedir. Ayrıca, henüz teşhisi yapılmamış Hymenopter parazitoidleri de belirlenmiştir.Item Platon'un sofistleri eleştirisi(Uludağ Üniversitesi, 1997) Kaya, Mehmet; Çetin, İsmail; Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı/Felsefe Tarihi Bilim Dalı.Item Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi elma bahçesinde phyllonorcyter blancardella (F.) (Lepidoptera: Gracillariidae)’nın ergin popülasyon dalgalanması üzerinde araştırmalar(Uludağ Üniversitesi, 2002) Kaya, Mehmet; Kovancı, Bahattin; Gençer, N. Sema; Akbudak, Bülent; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Bitki Koruma Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Bahçe Bitkileri Bölümü.Bu araştırma Bursa ilinde 1997, 1998 ve 2000 yıllarında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi elma bahçesinde yapılmıştır. Phyllonorcyter blancardella (F.)’nın ergin popülasyon değişiminin incelenmesinde “INRA BIOPROX” tipi tuzak ve feromon kapsülleri kullanılmıştır. Tuzak haftada 1- 2 kez kontrol edilmiş ve yakalanan erginler tüm uçuş periyodu süresince haftada yakalanan toplam ergin sayısı olarak kaydedilmiştir. Yapılan çalışmalar sonunda P. blancardella’nın U.Ü. Ziraat Fakültesi elma bahçesinde elmanın potansiyel zararlılarından birisi ve aynı zamanda popülasyon yoğunluğu en yüksek olan böcek türü olduğu tespit edilmiştir. Tuzakta P. blancardella’nın ilk erginleri 1998 ve 2000 yıllarında sırasıyla 10 Nisan ve 31 Mart’ta, erkenci ve orta geççi elma çeşitleri pembe tomurcuk, geççi çeşitler fare kulağı safhasında ve çok geççi çeşitler ise patlayan tomurcuk safhasında iken saptanmıştır. Ergin uçuşu Mart sonu veya Nisan başlarından Ekim ortalarına kadar devam etmiş ve toplam ergin uçuş süresi 1998 ve 2000 yıllarında sırasıyla 190 ve 197 gün olmuştur. Bu süre içinde gerek 1998 ve gerekse 2000 yılında 4 uçuş gözlenmiştir. Uçuş periyotları belirgin olarak birbirinden ayrılmış ve P. blancardella U.Ü. Ziraat Fakültesi elma bahçesinde 1998 ve 2000’de, yılda 4 döl vermiştir.