Welcome to the Uludag University Academic Repository!
Bursa Uludağ University aims to contribute to the advancement of science and technology by adopting clear, repeatable and reliable research outputs and applications; is committed to the broad dissemination of knowledge for the benefit of society and all external stakeholders.
BUU Open Access System offers scientific and artistic products such as books, articles, theses, encyclopedias and works of art produced by our faculty members and students in accordance with international standards and intellectual property rights.
Bursa Uludağ University is a leading institution using DSpace.
Recent Submissions
Bal arılarında (Apis mellifera L.) farklı diyet uygulamalarının transkriptom profilleri üzerine etkilerinin araştırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2025-08-12) Kaynak, Hatice Nur; Türkeç, Aydın; Fen Bilimleri Enstitüsü; Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı; 0009-0006-4794-5468
Beslenme alışkanlıkları, yaşlanma sürecinde genetik ve epigenetik olarak düzenlenen gelişimsel mekanizmaları etkileyebilmektedir. Bu mekanizmalar arasında telomer kısalması, DNA hasarı, mitokondriyal disfonksiyon, NAD⁺ düzeylerinde azalma ve hücrelerarası iletişimde bozulma gibi moleküler süreçler yer almaktadır. Fizyolojik homeostazın korunmasında önemli bir rol oynayan flavonoidler ve fenolik asitler gibi biyoaktif bileşikler, enerji metabolizması ve hücresel sinyal yolaklarını düzenleyerek yaşlanmayla ilişkili mekanizmaları etkileyebilir. Bu bağlamda, aynı genoma sahip olmalarına rağmen kraliçe ve işçi bal arılarındaki (Apis mellifera L.) belirgin fizyolojik farklılıklar, beslenmenin gelişim ve yaşam süresi üzerindeki etkisini göstermektedir. Özellikle larval dönemdeki beslenme farklılıklarının, DNA metilasyonu gibi epigenetik yollarla bu farklılaşmayı yönlendirdiği düşünülmektedir. Bu tez çalışmasında, epigenetik düzenleyici özelliklere sahip bileşenleri içeren farklı diyetlerin bal arısı larva gelişimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, histon deasetilaz inhibitörleri (HDACi) ve aktivatörleri (HDACa) grubunda yer alan Resveratrol, Kuersetin, Kurkumin, Nikotinik asit ve Nikotinamid içeren diyetlerle beslenen larvalardan elde edilen örneklerle RNA-Seq tabanlı transkriptom analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda diferansiyel gen ekspresyonu gösteren genler belirlenmiş ve bu genlerin ifade düzeyleri kantitatif ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (qRT-PZR) yöntemiyle doğrulanmıştır. Bu sayede, farklı diyetlerin larvaların gen ekspresyon profilleri üzerindeki etkileri moleküler düzeyde ortaya konulmuş ve RNA-Seq ile elde edilen bulguların güvenilirliği qRT-PZR analizleri ile doğrulanmıştır. Ek olarak, bal arısında ifade değişikliği gösteren genlerin dahil olduğu biyolojik yollar KEGG analizi ile tespit edilmiştir.
Geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerin konuşmalarında söylem belirleyicileri kullanma durumları
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2025-05-30) Akdoğan, Celal; Uluocak, Mustafa; Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı ; Türkçe Eğitimi Bilim Dalı; 0009-0007-8959-662X
Bu araştırmanın amacı, ilkokulda öğrenim gören geçici koruma altındaki Suriye uyruklu öğrencilerin konuşma becerilerine odaklanarak onların konuşmalarında kullandıkları söylem belirleyicileri tespit etmek ve bunların yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılmasının önemine dikkat çekmektir. Araştırmada Bursa ilin Osmangazi ilçesindeki Sönmez İlkokulunda, 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 47 öğrencinin farklı konularda yaptığı konuşmalarda geçen söylem belirleyicileri tespit edilip işlevlerine göre sınıflandırılmış, öğrencilerin söylem belirleyicileri kullanma durumları yorumlanıp değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Suriye uyruklu öğrencilerin konuşmalarında 20 farklı söylem belirleyici türü kullandıkları tespit edilmiştir. Söylem belirleyicilerin kullanım sayısının cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, kız öğrencilerin 947 (%51,2), erkek öğrencilerin 686 (%48,8) söylem belirleyici kullandığı tespit edilmiştir. Uyum sınıfına giden öğrencilerin 521 (%31,9), uyum sınıfına gitmeyen öğrencilerin 1.112 (%68,1) söylem belirleyici kullandığı saptanmıştır. Suriye uyruklu öğrencilerin konuşmalarında söylem belirleyicilerin 57 farklı işlevi tespit edilmiştir. Aynı zamanda veriler çeşitli alt başlıklara göre değerlendirilerek detaylandırılmıştır. Araştırmanın Suriye uyruklu öğrencilerin ve yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin Türkçe konuşma etkinliklerinin değerlendirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmesinde etkili olan motivasyonel faktörler ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2025-05-05) Aydoğdu, Elif Merve; Akıllı, Mustafa; Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Temel Eğitim Ana Bilim Dalı; Sınıf Eğitimi Bilim Dalı; 0009-0007-6763-5966
Bu çalışma, sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmesinde etkili olan motivasyonel faktörleri belirlemek ve bu faktörler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, öğretmen adaylarının mesleki tercihlerinde rol oynayan içsel, dışsal, özgeci ve çıkarcı motivasyonel unsurlarının neler olduğunu ortaya koyarak bu unsurların birbirleriyle ilişkisini analiz etmektedir. Araştırmanın teorik bölümünde, öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyon kuramları ve daha önce yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Literatür taraması sonucunda, öğretmen adaylarının tercihlerini etkileyen faktörlerin bireysel, sosyo-kültürel ve ekonomik öğelerden oluştuğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmedeki cinsiyet, sınıf düzeyi, ailelerin gelir durumu, ebeveynlerinden birinin ya da her ikisinin öğretmen olup olmama durumuna, yaşadıkları yerleşim birimi ve mezun oldukları ortaöğretim kurumunun mesleği tercih etmelerinde herhangi bir değişkenlik gösterip göstermemelerine göre incelenmesini sağlamak ve sınıf öğretmenliği mesleğini tercih edilmesinde etkili olan motivasyonel faktörlerin alt boyut ilişkilerini modellemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmesine sebep olan faktörlerin ve aralarındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modeli (YEM) aracılığıyla analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2024-2025 eğitim-öğretim yılında, Bursa Uludağ Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü’nde öğrenim görmekte olan 157 kadın 33 erkek toplam 190 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenlerini belirlemek için "kesinlikle katılıyorum" (5 puan) ile "kesinlikle katılmıyorum" (1 puan) aralığında yer alan 5'li Likert tipi ölçek kullanılmıştır. Ölçek maddeleri Çermik ve diğerleri (2010) tarafından gerçekleştirilen çalışmadan elde edilmiştir. Çermik ve diğerleri (2010) orijinal makalelerinde çalışmalarının nitel bir temelde yürütülen betimsel bir çalışma olduğunu belirtmektedir. Sınıf öğretmenlerinin sınıf öğretmenliği mesleğini seçerken motivasyonel faktörler arasındaki ilişki düzeyleri incelendiğinde araştırma bulguları cinsiyet değişikliğinin özgeci motivasyonel faktörler açısından anlamlı bir farklılık yarattığını ortaya koymuştur. Anne ya da babası öğretmen olan adaylar ile olmayanlar arasında motivasyonel farklılıklar gözlemlenmemiştir. Mezun olunan lise türü ile motivasyonel faktörler arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. İl ilçe veya köy kasaba gibi yaşam alanlarının arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Araştırmada, özgeci alt boyutunda sınıf düzeyi açısından anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Öğretmen adaylarının gelir düzeyi tanımlamaları incelendiğinde, bu değişkenin içsel ve özgeci alt boyutlarda anlamlı bir farklılığa neden olmadığı görülmektedir. Benzer şekilde, çıkarcı ve dışsal alt boyutlar açısından da gelir düzeyi tanımlamalarına göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Motivasyonel faktörler alt boyutları arasındaki korelasyon katsayıları incelendiğinde, tüm alt boyutlar arasında pozitif bir ilişki gözlemlenmiştir. Çıkarcı alt boyutunun içsel ve özgeci alt boyutları ile orta düzeyde bir ilişki gösterdiği, diğer alt boyutlar arasındaki ilişkilerin ise yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir.
Fiziksel aktivite ve sporun otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin iletişim, sosyal ve motor becerileri üzerindeki etkileri: Sistematik bir derleme
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2025-07-09) Çamlıbel, Bedrettin Baha; Gültekin, Okan; Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı; 0009-0002-5250-2224
Bu sistematik derleme, fiziksel aktivite ve sporun Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı almış bireylerin iletişim, sosyal ve motor becerileri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada belirlenen kriterlere uygun bilimsel araştırmalar taranarak fiziksel aktivitenin OSB’li bireylerin gelişimine olan katkıları değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında, YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yayımlanmış deneysel, yarı deneysel ve gözlemsel araştırmalar sistematik bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Dahil edilen çalışmaların seçiminde PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) protokolü kullanılmıştır. Seçilen araştırmalar katılımcı özellikleri, uygulanan fiziksel aktivite programlarının türü, süresi, sıklığı ve değerlendirilen beceri alanları açısından karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgular, fiziksel aktivitenin OSB’li bireylerin motor becerilerini geliştirdiğini, sosyal etkileşimlerini artırdığını ve iletişim becerilerine olumlu katkılar sağladığını göstermektedir. Ayrıca bazı çalışmalarda fiziksel aktiviteye düzenli katılımın problem davranışları azalttığı ve özgüveni artırdığı da tespit edilmiştir. Bununla birlikte program süresi, yoğunluğu ve bireysel farklılıklar gibi değişkenlerin sonuçları etkileyebileceği gözlemlenmiştir. Sonuç olarak sistematik derleme bulguları, fiziksel aktivite ve sporun OSB’li bireyler üzerinde olumlu etkiler yarattığını ve bu tür uygulamaların eğitim ve rehabilitasyon süreçlerine entegre edilmesinin önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Gelecekte yapılacak çalışmaların farklı yaş grupları, cinsiyet ve bireysel farklılıkları dikkate alarak daha geniş çapta değerlendirilmesi önerilmektedir.
Üniversite öğrencilerinde mutluluk korkusu ile umut arasındaki ilişkinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2025-06-26) Dayıoğlu, Edanur; Yüksel, Asuman; Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı; Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı; 0009-0001-5698-1392
Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinde mutluluk korkusunun umut ile arasındaki ilişkisinin açıklanmasıdır. Bu çalışma nicel araştırma yöntemine dayalı ilişkisel tarama modeli baz alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda araştırmanın evrenini Bursa Uludağ Üniversitesinde öğrenim gören bütün üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi kolayda örnekleme yöntemi baz alınarak 425 üniversite öğrencisinden seçilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak; Kişisel Bilgi Formu, Mutluluk Korkusu Ölçeği ve Sürekli Umut Ölçeği kullanılmış ve toplanan veriler yapısal eşitlik modellemesi, bağımsız örneklemler için t-testi, bağımsız örneklemler için ANOVA ile analiz edilmiştir. İlgili analizler sonucunda üniversite öğrencilerinde eyleyici düşünce düzeyinin mutluluk korkusunu negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Ancak alternatif yollar düşüncesi ile mutluluk korkusu arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Bununla birlikte üniversite öğrencilerinin mutluluk korkusu düzeyleri; yaş ve cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir.