Çölyak hastalığı

dc.contributor.authorAydoğdu, Sema
dc.contributor.authorTümgör, Gökhan
dc.date.accessioned2020-05-14T12:07:55Z
dc.date.available2020-05-14T12:07:55Z
dc.date.issued2005
dc.description.abstractÇölyak, gluten içeren buğday, arpa, çavdar ve yulaşı gıdaların tüketilmesi ile tetiklenen ve immun mekanizma ile oluşan enteropatidir. İlk olarak 1888 yılında Samuel Gee tarafından tanımlanmış, 1950 yılında Dicke hastalığın patogenezinde buğday ve çavdarda bulunan gluten isimli proteinin rolü olduğunu göstermiştir. Çölyak hastalığı (ÇH) yaşam boyu süren tek gıda alerjisidir. Günümüzde insanoğlunun en sık rastlanan genetik hastalığı olarak kabul edilmektedir. Olgular asemptomatik olabildiği gibi, tanı gecikmesinde ölüme kadar varabilen geniş bir klinik yelpaze ile karşımıza gelebilmektedir. ÇH tanı öncesi yüksek morbidite ve mortaliteye neden olurken, tanı konulduktan sonra hastalık olmaktan çıkarak bir yaşam biçimi haline gelmektedir. Beyaz ırkta, özellikle çocukluk çağında, görülme sıklığı son verilere göre, 1/300 ile 1/80 arasında değişmektedir. Geniş klinik spektrumu göz önüne alındığında, ÇH sıklığının sadece epidemiolojik çalışmalarla tespitinin zor olduğu ortaya çıkmaktadır. Günümüz verilerine göre her tanı alan hastaya karşın 5–7 tanı almamış çölyaklının bulunduğunu unutulmamalıdır. Çölyak patogenezinde genetik, çevresel ve immünolojik faktörler rol oynamaktadır. Hastalık ailesel özellik taşımakta ve sıklıkla aynı ailede birden fazla hasta görülebilmektedir. Çalışmalarda hastalarının birinci derece akrabalarında %10–12 oranında çölyak hastalığı saptandığı bildirilmektedir. ÇH’nın insan lökosit antijenleri (HLA) ile güçlü bir bağlantısı vardır. Kuzey Avrupa’daki hastaların %90’ında HLA-DQA1*05, DQB1*02 (DQ2) ve %10’unda HLA-DQA1*03, DQB1*02 (DQ8) haplotipleri tespit edilmiştir (7,8). Bu genler kromozom 6p21.3’te lokalizedir. Enterosit yüzeyinde gliadin ile kompleks oluşturarak bu antijenin CD4+ T lenfositlere sunumunda ve ‘’mucosal remodeling’’ oluşumunda rol oynarlar. HLA DQ2 genel popülasyonda %20-30 sıklıkta saptanırken, çölyaklılarda bu oran %86-100’e ulaşmaktadır. Ayrıca DQ2 negatif tüm çölyaklılar DQ8 pozitiftir (2,3,9). DQ2’nin homozigotlu- ğu erken başlangıçlı ve klasik ÇH ile ilişkilidir. ÇH multigenik bir hastalıktır, 15, 5, 11 nolu kromozomlarda hastalık ile ilgili alanlar bildirilmesine karşın, DQ2, DQ8 varlığı esansiyeldir. Sonuçta DQ2 ve DQ8’in yüksek sensitivitesi fakat düşük spesifitesi, düşük pozitif prediktif değeri ancak yüksek negatif prediktif değeri vardır.tr_TR
dc.identifier.citationAydoğdu, S. ve Tümgör, G. (2005). "Çölyak hastalığı". Güncel Pediatri, 3(2), 47-53.tr_TR
dc.identifier.endpage53tr_TR
dc.identifier.issn1304-9054
dc.identifier.issn1308-6308
dc.identifier.issue2tr_TR
dc.identifier.startpage47tr_TR
dc.identifier.urihttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/911578
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11452/10748
dc.identifier.volume3tr_TR
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherUludağ Üniversitesitr_TR
dc.relation.journalGüncel Pediatri / The Journal of Current Pediatricstr_TR
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergitr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectÇölyak hastalığıtr_TR
dc.subjectÇHtr_TR
dc.subjectGlutentr_TR
dc.subjectİmmun mekanizmatr_TR
dc.subjectAilesel hastalıklartr_TR
dc.subjectEpiteldeki lenfosit infiltrasyonutr_TR
dc.subjectImmune mechanismen_US
dc.subjectCeliac diseaseen_US
dc.titleÇölyak hastalığıtr_TR
dc.title.alternativeCeliac diseaseen_US
dc.typeArticleen_US

Files

Original bundle

Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
3_2_9.PDF
Size:
317.95 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:

License bundle

Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description: