Emsâlu’l-Kur’ân

Abstract

Bu konu, Kur’ân’a dair en mühim edebî nev’îlerden biridir. Dil, edebiyat ve tefsir âlimleri Emsâlu’l-Kur’ân ile üç şeyi kasdetmişlerdir: a) Kur’ân’da îrâd edilen meseller: Kur’ân’da bazı hususların kolay anlaşılması için, misaller verilmiştir. Fik­rin, meselenin iyi ve doğru kavranması için îrâd edilen bu örnekler de "mesel" diye anılmıştır. Temsil ve teşbih yoluyla meydana gelen bu anlatıma belagat âlimleri "et- teşbîhu’l-murekkeb" veya "temsîl" demektedirler. Ayrıca günümüzde "el-mese-lu’l-kıyâsî" (c. el-emşâlu’l-kıyâsiyye) tabiri de kullanılmaktadır. el-Emsâlu’l-kıyâsiyye denilen ’sıfat, hâl ve kıssa’ ihtiva eden bu temsiller "vaşfi" ve "kışaşî" olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. "Hâlî” olanlar ise, "vasfı" gru­ bunda mütalaa edilmektedir.