Kapitalizmin self-refleksif karakteri olarak sosyoloji: Simmel’in metropol örneği

Abstract

Bu makale modernite ile kapitalizm arasında organik bir ilişki olduğu varsayımından yola çıkarak modernitenin sosyoloğu olarak ünlenmiş Simmel’in metropol analizleri çerçevesinde sosyolojinin, kapitalizmin self-refleksif bir işlevi olarak kullanıldığını ortaya koymayı hedeflemektedir. Bunula ilişkili olarak şu sorular çerçevesinde sosyolojik bilginin soruşturmaya açılması hedeflenmektedir; sosyolojik bilgi sadece toplumsal olanın teorik bir ele alınışını mı ifade etmektedir? Yoksa toplumsalın manipülasyonu, kontrolü ve tahakkümü için aynı zamanda işlevsel olarak kullanılmakta mıdır? Çağdaş dünya modernitenin ethos’uyla oldukça çelişik görünmektedir. Moderniteye dair kaygılar aşılması imkânsız düzeyde derinleştirmiştir. Kapitalizme yönelik eleştiriler hatta sonuna dair beklentiler, kapitalizmi daha yaygın, daha incelikli ve nüfuz edici hale getirmiştir. Çağdaş dünya, kapitalizmin mutlak bir zafere ulaştığı görünümü sergilemektedir. Söz konusu eleştirilerin kapitalizmin bu seviyeye ulaşmasında pozitif bir katkısı olmuştur. Sosyoloji ve kapitalizm arasında böyle bir ilişkinin olabileceği ve sosyolojinin küresel dünyanın inşasında işlevsel olarak kullanıldığı kanaatindeyiz.

Based on the assumption that there is an organic relationship between modernity and capitalism, this article aims to reveal that sociology functions as a self-reflexive functioning of capitalism as part of the metropolitan analysis of George Simmel, who is famous as the sociologist of modernity. Related to this, within the framework of the following questions, it is aimed to open sociological knowledge to the examination; does sociological knowledge mean only a theoretical consideration of the social? Or is it used functionally at the same time for manipulation, control and domination of the social? The contemporary world seems very contradictiory to ethos of modernity. Concersns about modernity have deepened to a level imposible to overcome. Criticism and even expectations of its end about capitalism have made capitalism more widespread, more subtle and penetrating. The contemporary world displays the appearance that capitalism has achieved an absolute victory. Could these criticisms have contributed positively to capitalism’s attainment of this level? We believe that such relationship can exist between sociology and capitalism and sociology is used functionally in the construction of the global world.