İnovasyon sistemleri ve ekonomik gelişme: Bursa bölgesi imalat sanayinde inovasyon süreçleri üzerine bir alan araştırması

Abstract

Bu tez bir teknolojik tırmanma süreci olarak ekonomik gelişme ile inovasyon sistemi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktadır. Ekonomik büyümenin uzun dönemde belirleyicisi bir teknolojik değişim süreci olmaktadır. İnovasyon süreci doğrusal bir yaklaşım olarak ele alınırken zamanla bu anlayış yerini birçok aktörün bu süreç içersinde rol aldığı vurgusuna dayanan sistem yaklaşımı bakış açısıyla analiz edilmeye başlanmıştır. Ağyapılara dayalı etkileşim mekanizmalarının temel açıklayıcı faktör olduğu sistem yaklaşımı inovasyon sistemlerini ulusal bölgesel ve Sektörel olmak üzere faklı kapsam ve ölçeklerde incelemektedir. Bunun yanında gelişme iktisadı ile inovasyon sistemi yaklaşımının işbirliği süreci gelişmekte olan ülkelerin sanayileşme ve teknolojik tırmanma sorunlarına yönelik farklı disiplinler arası bakış açılarının gelişmesine olanak tanımıştır. Bu tezin temel amacı Bursa bölgesi imalat sanayinde faaliyet gösteren firmalarda inovasyon sürecinin belirleyicilerini araştırmak ve bölge sanayinde daha etkin bir inovasyon sisteminin gelişmesi için gereken politika önerilerini sunmaktır. Çalışma kapsamında firmaların inovasyon faaliyetlerini analiz etmeye ve firmaların teknolojik yetenek düzeylerini belirlemeye yönelik bölge imalat sanayiden yedi alt sektörden kota örneklemi yöntemi ile anket yoluyla veri toplanmıştır. Araştırmanın örneklemi Bursa imalat sanayinde yer alan 150 sanayi işletmesinden oluşmaktadır. Bölge sanayinin teknolojik yetenek düzeyini ortaya koyan istatistikî bulgular ortaya konulduktan sonra ,binary logit regresyon modeli kullanılarak firmaların inovasyon sürecinde etkili olan faktörler araştırılmıştır. Firmaların teknolojik tırmanma olanakları evrimci iktisat yaklaşımından irdelendikten sonra, sanayi bünyesinde inovasyon süreçlerini geliştirmeyi hedefleyen politika seçenekleri sonuç olarak sunulmuştur.This dissertation deals with relation between economic development as a process of technological upgrading and System of Innovation. The main source of long-run economic growth performance is related technological change. Concept on innovation has changed the analytical perspective about innovation from linear model to systematic view of interaction among different actors. System approach, in which the innovation network is the main factor, can be handled in different levels such as sectoral, regional and national.In addition connecting the theory of Systems of Innovation with development theory offers new insights for an interdisciplinary analysis of the current problems of industrial and technological upgrading in developing countries. The main aim of this thesis is to analyze main sources of innovation at firm level and propose technology policies that should aim to build more efficient innovation system in manufacturing industry in Bursa Region In this study main determinants of innovation in firms and tecnological capabilities of firms were explored by collecting data with a questionnaire through using quota sampling from seven subsector of manufacturing ındustry.The sample consists 150 manufacturing companies of Bursa Region.After statistical results which are reflecting tecnological capabilitiy of regional industry are presented, binary logistic regression models are used to analyze the various factors shaping innovation process in industry. Technological upgrading opportunities are discussed from evolutionary economics perspective and alternative policies that aim at improving the innovation process in industry are also proposed.