Anneliğin psikolojik dayanıklılık bağlamında temsilleri: Instagram platformu özelinde bir içerik analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Instagram platformunda anneliğe dair yapılan paylaşımların psikolojik dayanıklılık bağlamında nasıl temsil edildiğini incelemektir. Çalışmada betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmış; amaçlı örnekleme yoluyla seçilen 15 anneye ait Instagram hesabından toplam 150 gönderi analiz edilmiştir. Analiz edilen veriler üç ana kategori altında yapılandırılmıştır. Bunlar: Psikolojik dayanıklılık, fiziksel aktivite ve gerçek/doğal annelik temsilleridir. Bu kategoriler altında toplam 13 alt kod belirlenmiştir. Bulgular, annelerin sosyal medyada yalnızca idealize edilmiş annelik anlatılarına yer vermediğini; aynı zamanda zorluklarla baş etme biçimlerini, fiziksel emeklerini ve gerçek duygularını da görünür kıldıklarını ortaya koymuştur. Çalışmada en sık temsil edilen kategori (n: 76) “psikolojik dayanıklılık ” olurken, en çok temsil edilen alt kod (n: 22), “samimi dil ve mizah” olmuştur. Buradan hareketle, annelerin yetersizlik hissi ve gündelik mücadelelerini paylaşırken mizah unsurlarına yöneldikleri düşünülebilir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre annelerin en az paylaşım yaptığı (n: 39) kategori ise fiziksel aktivite olmuştur. Bu sonuca istinaden, Instagram’daki çok takipçili anne hesaplarında en çok psikolojik ve sosyolojik öğelere dair anlatılar yapıldığı; en az paylaşımın fiziksel aktivite bağlamında olduğu söylenebilir. Annelerin fiziksel aktivite kapsamındaki pekçok aktiviteye zaman bulmakta zorlandığı görülmüştür. Fiziksel aktiviteye katılım sağlayabilen anneler incelendiğinde, fiziksel aktivite ile psikolojik esenlikleri arasında doğru orantılı bir ilişki kurdukları yönünde söylemleri mevcuttur. Bu da, literatürden elde edilen bilgiler ile paraleldir. Çalışma neticesinde, Instagram’da annelerin; yalnızca ideal anneliğe dair imajlar yaratmakla kalmadığı, aynı zamanda yaratılan imajlara karşı direndikleri görülmüştür. Araştırma, dijital ortamda annelik deneyiminin çok boyutlu temsillerini görünür kılarken, sosyal medya üzerinden kurulan annelik söylemlerine eleştirel bir bakış sunmaktadır.The purpose of this study is to examine how posts about motherhood on Instagram are represented in the context of psychological resilience. Descriptive content analysis was used in the study; a total of 150 posts were analyzed from the Instagram accounts of 15 mothers selected through purposive sampling. The analyzed data were structured under three main categories: psychological resilience, physical activity, and representations of real/natural motherhood. A total of 13 subcodes were identified under these categories. The findings revealed that mothers not only shared idealized narratives of motherhood on social media; they also made visible their coping strategies, physical labor, and true feelings. The most frequently represented category in the study (n: 76) was "psychological resilience," while the most frequently represented subcode (n: 22) was "sincere language and humor." Based on this, it can be assumed that mothers turned to humor when sharing their feelings of inadequacy and daily struggles. According to the findings, the category in which mothers shared the least (n: 39) was physical activity. Based on this result, it can be said that the most frequent narratives on Instagram mother accounts with large follower counts revolve around psychological and sociological elements, while the least frequent posts are about physical activity. It has been observed that mothers struggle to find time for many activities within the physical activity spectrum. When mothers who are able to participate in physical activity are examined, they assert that there is a directly proportional relationship between physical activity and their psychological well-being. This is consistent with information obtained from the literature. The study demonstrates that mothers on Instagram not only create images of ideal motherhood but also resist these images. This research highlights the multidimensional representations of the motherhood experience in the digital environment and offers a critical perspective on the discourses of motherhood constructed on social media.