Türkiye’de dört günlük çalışma haftasının uygulanabilirlik açısından değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde her alanda yaşanan değişim ve gelişim, çalışma hayatına da yansımakta, bu değişim ve gelişime bağlı olarak haftalık çalışma süresi ve çalışma günleri yeniden yeni tartışma ve yasal düzenlemelere konu olmaktadır. Dünyada değişen koşullara bağlı olarak bazı ülkeler haftalık çalışma süresi ve günlerine yönelik yeni yasal düzenlemeler yaparken, bazı ülkeler bu konuda henüz pilot çalışmalar yürütmektedir. Bu tez çalışmasında, geçmişte uygulanan ancak Covid-19 sonrası birçok ülkede yeniden önem kazanan dört günlük çalışma haftası farklı boyutları ile ele alınmaktadır. Tez çalışmasında öncelikle dört günlük çalışma haftasının kavramsal çerçevesi çizilmekte, bu çalışma şeklini uygulayan ülkelerin yasal düzenlemeleri ve deneyimleri gözden geçirilmektedir. Tez çalışmasında dört günlük çalışmanın Türkiye’ye uygulanabilirliği 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde ele alınmakta, mevcut yasal düzenlemelerinin bu çalışma şeklinin uygulanması ve yaygınlaşması açısından yetersiz kaldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Buna bağlı olarak Türkiye’de dört günlük çalışma haftası uygulayan işletme sayısının çok sınırlı olduğu üzerinde durulmakta, bu çalışma şeklinin Türkiye genelinde yaygınlaşabilmesi ve kalıcı hale gelebilmesi için yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

The changes and developments experienced in all areas today are also reflected in working life, and in connection with these transformations, weekly working hours and working days have once again become the subject of new debates and legal regulations. In line with changing global conditions, some countries have introduced new legal regulations concerning weekly working time and days, while others are still conducting pilot studies on the issue. This thesis examines the four-day workweek—which had been implemented in the past but has regained importance in many countries following the Covid-19 pandemic—from different perspectives. The study first outlines the conceptual framework of the four-day workweek and reviews the legal regulations and experiences of the countries that have adopted this working arrangement. The thesis further evaluates the applicability of the four-day workweek in Turkey within the framework of Labor Law No. 4857, concluding that the current legal regulations remain insufficient for the implementation and wider adoption of this working model. Accordingly, it is emphasized that the number of enterprises practicing the four-day workweek in Turkey is very limited, and it is concluded that new legal regulations are required for this model to become widespread and sustainable across the country.