Hökelekli, HayatiÇetin, Özer2019-12-242019-12-242008Özer, Ç. (2018). Kurban ile ilgili inanç ve tutumlar. Yayınlanmamış doktora tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.http://hdl.handle.net/11452/4116Bu araştırmada kurban ile ilgili inanç ve tutumlar incelenmiştir. Konunun incelenmesine mülakatlarla başlanılmış daha sonra yeterli kişiye ulaşıp nicel sonuçlar elde etmek için anket yöntemi uygulanmıştır. Sosyal faktörlerin iç ve dış yönelimli dindarlar üzerindeki etkisini araştırmak için D.R. Hoge’nin geliştirdiği İçsel Dinî Motivasyon Ölçeği anket formuna eklenmiştir. Toplanan anket formlarından elde edilen veriler SPSS programında Ki-Kare testi ile istatiksel verilere dönüştürülmüştür. Araştırmada önce inanç ve tutumlar genel olarak ele alınmıştır. Katılımcıların %99,5’nin kurbanın ibadet olduğuna inanıp, tümü kurban kesme konusunda olumlu tutumlara sahipken kurban kesme davranışının sıklığında farklılıklar görülmüştür. Katılımcıların % 67,7’si her yıl, %22,1’i genellikle kurban keserken, %5,5’i genellikle kesmediğini, %4,7’si ise hiç kurban kesmediklerini belirtmişlerdir. Kurban kesme nedenlerinin başında dinî nedenler gelirken, kesmeme nedenlerinin başında ise maddi yetersizlik ve bekâr olmak gelmektedir. Demografik faktörlerin inanç ve tutumlarda farklılıklara neden olmayıp, kurban kesme davranışının sıklığında farklılıklara neden oldukları tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre: a) Cinsiyet: Erkeklerin kurban kesme sıklığı kadınlardan daha yüksektir. b) Yaş: Yaş yükseldikçe kurban kesme sıklığı artmaktadır. c) Medenî Durum: Evlilerin kurban kesme sıklığı bekârlardan daha yüksektir. d) Ekonomik Düzey: Ekonomik düzey yükseldikçe kurban kesme sıklığı ve kesilen kurban adedi artmaktadır. e) Eğitim Düzeyi: Eğitim düzeyi ile kurban kesme davranışının sıklığı arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. f) Meslek Grupları: Kurban kesme davranışın sıklığının en az olduğu grup ev hanımları olup, onları işçi ve memurlar izlemektedir. Kurban kesme sıklığının en fazla IV olduğu meslek grubunu emekliler oluştururken, emekliklileri diğer meslek grupları(esnaf, zanaatkâr, tüccar, sanayici, serbest meslek)izlemektedir. Demografik faktörlerden sonra hipotezlerin testine geçilmiştir. Kurban kesmeye niyetlenmiş kişilerin davranışlarında olumlu değişimler olduğu tespit edilmiştir. Sosyal çekincelerin kurban kesme davranışı üzerinde etkili olduğu, dış güdümlü dindarların sosyal çekincelerden daha çok etkilendikleri ortaya çıkmıştır. Dindarlık algısı, oruç tutma ve zekât verme ile kurban kesme davranışının sıklığı arasında ilişki olduğu, namaz ve hac ile kurban kesme davranışının sıklığı arasında ilişki olmadığı görülmüştür. Kurban kanı, kemiği, rengi ve cinsiyeti konusunda eski kültür ve dinlere ait inanç ve uygulamaların etkisini sürdürdüğü görülmektedir. Kurban kesimi için yeterli olmayan alt yapı olumsuzluklara neden olurken, eksiklerinin giderilmesi için ortaya çıkan kesim merkezleri ihtiyaçlara yeterince cevap verememektedirler. Şehirleşme, teknolojik gelişmeler ve göç gibi toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler kurban konusundaki inanç ve tutumları etkilemezken, davranışları etkilemektedir. Kişiler teknolojik gelişmeleri kullanarak dünyanın farklı köşelerinde kurban kesmektedirler. Bu gelişmeler kurban ibadeti ile ilgili davranışlarda değişimlere neden olurken geleneksel kurban coşkusunu olumsuz yönde etkilemektedir.This study examines the beliefs and attitudes about ‘the sacrifice’.The investigation started with interviews and later in order to reach sufficient number of people and to obtain quantitative results, survey method is applied. To reveal the social factors over the intrinsic and extrinsic religious people, the Intrinsic Religious Motivation Scale which is developed by Hoges, is attached to the inquiry form. In SPSS programme with Chi-Square technique, the data which are collected from the inquiries are converted to statistic data. This study generally deals with beliefs and attitudes. Even though the %99,5 of attendants believed that sacrifice is a religious service, and all of them had positive attitudes of sacrificing a sheep, there were differences in the frequency of sacrificing a sheep. The attendants stated that %67,7 of them sacrificed every year, %22,1 generally, %5,5 generally not sacrificed,%4,7 never sacrificed a sheep. The most important factor for sacrificing are religious reasons, low income level and being bachelor are the main factors nt sacrificing. It is seen that, the demographic factors didn’t cause differences in beliefs and attitudes, but in the frequency. According to results of the analysis; a)Sex: The frequency of men’s sacrificing a sheep is higher than women’s. b)Age: The more the age gets older, the more the frequency of sacrificing a sheep increases. c)Mental status: The frequency of married, sacrificing a sheep is higher than bachelors d)Economical level: The more the economical level increases the more the frequency and the number of sacrificing increases. e)Educational level: There isn’t a significant relation between the education level and the frequency of sacrificing. f)Job Status: The least group of people that sacrifice a sheep are housewives and they are followed by labourers and officials. The group that has the highest rate in sacrificing are the retired and they are followed by tradesman, artisan, merchant, industrialists and self-employed people. VI The hypothesis tests were conducted afer demografic factors. It is seen that there were some positive changes in the behaviours of the people who intended to sacrifice a sheep. It is revealed that social drawbacks were efficient over the sacrificing behaviour, the extrinsic religious were more effected by the social drawbacks. The results show that, there is a relation between religiousness perception, fasting, devotion and sacrificing, but that there isn’t a relation between divine worship and hadj. It is observed that, thankfulness, self-sacrifice, to gain God’s love, freedom from fault, the emotion of protection is efficient over sacrifice, and that sacrificing a sheep enlivened the mutual aid, remembrance of death and the emotion of mercy. It is seen that sacrificing a sheep legally, isn’t accepted as violence, and that sacrificing a sheep doesn’t direct people to relentless behaviours and violence. In contrast it is observed that sacrificing prevents violence. In the matter of the bone, the colour and sex, the application of ancient culture and beliefs about religions effects are still maintained. By sacrificing a sheep the insufficient infrastrucure causes some negativeness. In order to prevent the negative sides, some slaughter houses are built. But they aren’t sufficient. The factors such as; urbanization, technological developments and immigration that affect the social changing, don’t affect the beliefs and attitudes about sacrificing, but they affect the behaviours. By using technological developments, people in different parts of the world, are sacrificing a sheep. These changes cause changes in behaviours about sacrificing worship, but it affects sacrificing enthusiasm negatively.XX, 358 sayfatrinfo:eu-repo/semantics/openAccessKurbanTutumİnançSosyal, psikolojik ve dinî faktörlerŞiddetKanMinnettarlıkArınmaKorunmaSacrificeAttitudeBeliefSocial, psychologicial and religious factorsViolenceBloodThankfullnessPurficationProtectiondoctoralThesis