Yılmaz, Gül KaleliSönmez, Damla2023-07-312023-07-312022-09-29Sönmez, D. (2022). PISA matematik okuryazarlığı sorularının farklı açılardan kritik edilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.http://hdl.handle.net/11452/33337Bu araştırmanın amacı, PISA matematik okuryazarlığı testinden elde edilen puanların farklı değişkenlere göre incelenmesi, madde güçlük indeksine göre düzey ataması yapılması, soruların hatalı çözülme durumlarının kritik edilmesi ve düzeylere yönelik gösterge tablosu oluşturulmasıdır. Araştırmanın amacı doğrultusunda tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye genelinde çeşitli liselerde öğrenim görmekte olan 1440 lise öğrencisi ve yine Türkiye genelinde çeşitli ortaokullarda ve liselerde görev yapmakta olan 201 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerden elde edilen bulgular sonucunda öğrencilerin 4. ve 5. düzeylerde toplandığı, erkek öğrencilerin matematik okuryazarlığı düzeylerinin kız öğrencilerden daha iyi, fen liseleri en başarılı okullar, Akdeniz bölgesi en başarılı bölge, hazırlık sınıfında öğrenim görmekte olan öğrencilerin en başarılı grup, 81-90 ve 91-100 matematik karne puanları olan öğrencilerin en başarılı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin sıklıkla okuduklarını anlamada sorun yaşadıkları ve işlem hataları yaptıkları belirlenmiştir. Sorular madde güçlük indeksine göre incelendiğinde ise sorulara PISA tarafından verilmiş olan düzeylerle, bulunan düzeyler arasında farklılıklar olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin yeterlik düzeyi tablosunu anlaşılır buldukları ancak sorulara düzey verme konusunda sıkıntı yaşamış oldukları tespit edilmiştir. Öğrencilerden ve öğretmenlerden elde edilen veriler doğrultusunda oluşturulmuş olan gösterge tablosunun dili sadeleştirilmiş ve düzeylerde yapılabilen yeterliklerle ilgili örnekler verilmiştir. Araştırma bu alanda araştırma yapacak olan araştırmacılara öneriler sunularak sonlandırılmıştır.The aim of this study is to examine the scores obtained from the PISA mathematical literacy test according to different variables, to assign levels according to the item difficulty index, to criticize the cases of incorrect resolution of the questions and to create an indicator table for the levels. In line with the purpose of the research, the scanning method was used. The sample of the research consists of 1440 high school students studying in various high schools throughout Turkey and 201 mathematics teachers working in various secondary schools and high schools throughout Turkey. As a result of the findings obtained from the students in the study, it was concluded that the students gathered at the 4th and 5th levels, that the mathematical literacy levels of male students are better than the female students, that science high schools are the most successful schools, that the Mediterranean region is the most successful region, that the students studying in the preparatory class are the most successful group, and that 81-90 and 91-100 mathematics report card scores were the most successful. In addition, it was determined that students often had problems in understanding what they read and made operational errors. When the questions were analyzed according to the item difficulty index, it was seen that there were differences between the levels given to the questions by PISA and the levels found. It was determined that the teachers found the proficiency level table to be understandable, but they had difficulties in assigning a level to the questions. The language of the dashboard, which was created in line with the data obtained from the students and teachers, has been simplified and examples of the competencies that can be done at the levels are given. The research was concluded by presenting suggestions to the researchers who will conduct research in this field.XXVI, 433 sayfatrinfo:eu-repo/semantics/openAccessGösterge tablosuHata analiziMatematik okuryazarlığıYeterlik düzeyi tablosuDashboardError analysisMathematical literacyProficiency level chartdoctoralThesis