Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 39 (1) 1-9, 2013 TIP TARİHİ Bursa Tıp Fakültesi'nden Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne: Kuruluş Öyküsü* Teoman ATICI1,2, Elif ATICI3 1 Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, Bursa. 2 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Bursa. 3 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, Bursa. ÖZET Tıp fakülteleri, sağlık hizmetlerinin yapılandırılması ve uygulanmasında, toplumun sağlık ihtiyaçlarına uygun nitelik ve nicelikte hekim yetiştirilmesinde rol alan bilimsel kurumlardır. Ülkemizde tıp fakültesi sayısı 1945 yılına kadar 1 iken günümüzde 74’e ulaşmıştır. Bugün ülkemizin önde gelen tıp fakülteleri arasında yer alan ve Güney Marmara Bölgesi’nin sağlık alanında referans noktası olan Uludağ Üniversi- tesi Tıp Fakültesi, 1970 yılında kurulmuş olup Uludağ Üniversitesinin çekirdeğini oluşturmaktadır. Makalede, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin kuruluşunu hazırlayan etkenler dönemin sağlık politikası ve sağlık hizmeti gereksinimleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve kuruluş süreci kronolojik olarak ele alınmaktadır. Anahtar Kelimeler: Eğitim. Tıp fakültesi. Sağlık politikası. Türk tıp tarihi. Bursa. From Bursa Faculty of Medicine to the Uludag University Faculty of Medicine: History of establishment ABSTRACT Medical faculties are scientific institutions that take part in structuring and implementation of health care services and the training of the physicians accordance with the health needs of the community. Number of medical schools in our country was only 1 up to 1945, it has reached 74 today. Uludag University Faculty of Medicine, which is one of the leading medical schools in our country today and is a refer- ence point in the field of health care in South Marmara Region, was established in 1970. It constitutes the core of the Uludag University.In this article, factors that prepared the establishment of Uludag University Faculty of Medicine are evaluated according to the health policy and health care needs of that period and the establishment process is considered in chronological order. Key Words: Education. Medical faculty. Health policy. Turkish history of medicine. Bursa. Sağlıkta kalite ve sorumluluğun sağlanmasında bilim- ve geliştirmek için gerekli olan bilgiye ulaşma ve sel bir kurum olan tıp fakültesi 1 eğitim-öğretim, bi- üretme, sahip olunan bilgileri etkin bir biçimde kul- limsel araştırma ve topluma hizmet temel görevlerini lanma ve yayma; topluma sağlık hizmeti sunma gö- yürütürken sosyal sorumluluğunun gereği olarak sağ- revlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Bugün ülke- lık hizmetlerinin yapılandırılması ve uygulanmasında, mizin önde gelen tıp fakülteleri arasında yer alan ve toplumun sağlık ihtiyaçlarına uygun nitelik ve nicelik- Güney Marmara Bölgesi’nin sağlık alanında referans te hekim yetiştirilmesinde rol alır. Genel olarak tıp noktası olan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi bu fakültesi, toplumun sağlık sorunlarına yönelik araştır- yükümlülüklerin bir gereği olarak 1970 yılında kurul- ma yapma; toplumun sağlığını korumak, sürdürmek muştur. Fakültenin kuruluşu, kökleşmiş üniversitelerin yeni üniversitelerin kuruluşunda görev alması gelene- ğine ve üniversitelerin topluma hizmet etme görevi * 2010 yılında Geçmişten Günümüze İstanbul’da doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Yeni fakültenin Sağlık Kongresi’nde sözlü olarak sunulan bildirinin yeri konusunda, Güney Marmara’nın merkezinde yer geliştirilmiş halidir. alan, hızlı bir gelişme gösteren, aynı zamanda tarihsel Geliş Tarihi: 25 02 2013 bir öneme sahip olan Bursa’nın seçimi ve üniversite- Kabul Tarihi: 26 03 2013 nin temelini oluşturacak olan fakültenin bir tıp fakül- Dr. Elif ATICI tesi olması ülke nüfusunun yoğun olduğu Marmara Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Bölgesi’nin sağlık hizmetlerine de önemli bir katkı Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, Bursa. sağlamıştır. Tel: 0 224 295 39 61 e-posta: elifatici@uludag.edu.tr 1 T. Atıcı, ark. Türkiye’de üniversitelerin ve buna bağlı olarak tıp vurgulanmaktadır. Bunun kaynağının da eğitim, özel- fakültelerinin kurulması süreci değerlendirildiğinde likle yükseköğretim olduğu olgusu Kalkınma Planla- gelişimin üç farklı şekilde olduğu söylenebilir. Önce- rının Türkiye’de yükseköğretime bakışın ve çizdiği likle üniversitelerin kurulup sonra tıp fakültelerinin yolun temel yansımalarından biri olarak değerlendi- yapılandırıldığı kurumlar ilk grubu, önce tıp fakültesi- rilmesini gerektirmektedir. Eğitim ve sağlığı da içeren nin kurulup daha sonra üniversitenin kurumsallaştığı farklı birçok başlık altında toplanan bu öngörü çalış- yapılanma ikinci grubu, üniversite ve tıp fakültesinin malarının ilki olan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Pla- aynı zamanda kurulduğu şekil ise üçüncü grubu oluş- nı’nda (1963-1967) sağlık personeli sayısının yetersiz- turmaktadır. liğinin sağlık hedeflerine ulaşılmasını geciktirdiği, Geniş kapsamlı eğitim hamlesinin yapıldığı 1955 sağlık hizmetleri sunumunda bölgeler arası farkın yılına kadar ülkemizde sadece İstanbul’da İstanbul büyük olduğu, hasta yatak sayısının yetersizliği ve Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi, Anka- yatakların iller arasındaki dağılımının dengeli olmadı- ra’da ise Ankara Üniversitesi var olup bunlara bağlı ğı üzerinde durulmaktadır. Sağlık hedefleri arasında iki tıp fakültesi (İstanbul Tıp ve Ankara Tıp) mevcut hekim sayısının, tedavi kurumlarının ve tıp fakültesi iken o tarihten sonra Ege Bölgesi’nde Ege Üniversite- sayısının artırılması yer almakta kurumlar arası işbir- si (İzmir 1955), Karadeniz Bölgesi’nde Karadeniz liğinin verimliliği artıracağı öngörülmektedir 2. İkinci Teknik Üniversitesi (Trabzon 1955), Doğu Anadolu Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda da (1968-1972) tedavi Bölgesi’nde de Atatürk Üniversitesi (Erzurum 1957) edici hizmetlere tıp fakültelerinin katkısı vurgulan- kurulmuştur. Çalışmamızın konusu olan Bursa Tıp maktadır. Gereksinim duyulan hekim sayısını karşı- Fakültesi (1970) ve bağlı olduğu Uludağ Üniversite- lanmasında belirlenen hedefler arasında büyük mer- si’nin kuruluş yılına (1975) kadarki dönem değerlen- kezlerdeki eğitim potansiyelinden yararlanılması yer dirildiğinde ise ülke genelinde toplam 18 üniversite ve almaktadır 3. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda 15 tıp fakültesi mevcuttur. Bu kurumlara bağlı tıp (1973-1977) ise hekimlerin gelişmiş illerde yoğunlaş- fakültelerin kurulması ve öğrenci alım süreci incelen- tığı, yeterli tedavi edici hizmeti bulamayan diğer iller- diğinde Bursa Tıp Fakültesi gibi ikinci grupta yer alan deki hastaların bu illere yöneldiği ve bu eğilime para- fakülte ve üniversite yapılanmasının çoğunlukta oldu- lel olarak yataklı sağlık kurumlarına talebin arttığı ğu görülmektedir. belirtilmektedir 4. Sözü geçen kalkınma planlarında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin kuruluşunu sağlık hizmetlerinin verimli sunulmasında en büyük hazırlayan etkenler ve kuruluş aşamaları ana başlıkla- engelin sağlık personeli yetersizliği olduğu ve hedefin rının yer aldığı makalede Uludağ Üniversitesi Tıp sağlık hizmetlerinin her kademesi için yeterli sayı ve Fakültesi’nin kuruluş süreci kronolojik olarak ele nitelikte insan gücü yetiştirilmesi ve istihdam edilmesi alınırken dönemin sağlık politikası ve sağlık hizmeti olduğu vurgulanmaktadır. İkinci önemli nokta ise gereksinimleri de bu süreç içerisinde değerlendiril- yeterli tedavi edici hizmeti bulamayan diğer illerdeki mektedir. hastaların gelişmiş illere yönelmesinin yarattığı sıkın-tıdır. Ayrıca sağlık hizmetindeki sıkıntıların çözü- münde tıp fakültelerinin yapacağı katkı üzerinde du- rulmakta, yapılanma için büyük merkezlerdeki eğitim Bursa Tıp Fakültesi’nin Kuruluşunu potansiyelinden yararlanılması öngörülmektedir. Bu Hazırlayan Etkenler hedefler doğrultusunda İstanbul Tıp Fakültesi’nin Bursa’da, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin Edirne’de Yirminci yüzyılın ikinci yarısı ile birlikte hastalık birer tıp fakültesi kurulmasında görev almaları düşün- merkezli bir tıp eğitimi ve sağlık hizmeti anlayışı cesi ortaya çıkmıştır5. yerini toplumun sağlık önceliklerinin göz önüne alın- dığı, toplumun sağlık gereksinimini karşılamaya yöne- Kuruluş sürecini kapsayan ilk üç Kalkınma Planında lik olan toplum merkezli bir anlayışa bırakmıştır1. vurgulanan bu çıkarımlar çerçevesinde Bursa Tıp Bunun sonucu olarak ülkenin gereksinimleri doğrultu- Fakültesi’nin kuruluşunu hazırlayan etkenler iki ana sunda toplumun beklentilerine yanıt verebilecek bir başlık altında ele alınabilir: 1. Metropol bir kent olan sağlık hizmeti politikası oluşturulmuştur. Öncelikle İstanbul’daki nüfus artışı ve diğer illerdeki hastaların toplumun sağlık seviyesinin yükseltilmesi hedeflen- İstanbul’a yönelmesi; 2. Hekim sayısının artırılması miştir. için yapılan planlamada Bursa’nın yer alması ve İs- tanbul Tıp Fakültesi’nin üstlendiği görev. Planlı yönetim anlayışının hedeflendiği 1960’lı yıllar- da ülkemizin sorunlarını belirleme ve uygun çözüm önerileri geliştirmede yapılan kalkınma planları yol 1. İstanbul’daki nüfus artışı ve diğer illerdeki gösterici olmuştur. Toplumun bir sistem bütünlüğü hastaların İstanbul’a yönelmesi: içinde, bilimsel verilere dayalı olarak gelişmesi ve Ülkemizde 1950’den itibaren artan oranda bir iç göç kalkınmasını, gerçekçi ve bilimsel yaklaşımlarla ele yaşanmaktadır. Bu göçün akışı daha çok kırsal alan- alıp gerçekleştirebilmek için hazırlanan bu planlarda lardan kente doğru olmuştur6. Türkiye’de 1960 yılında ana unsurun her zaman nitelikli insan gücü olduğu kent nüfusunun toplam nüfusa oranı %26,3 iken 1970 2 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin Kuruluşu yılında bu oran %35,9 çıkmıştır4. Özellikle en büyük oranının ise artmaması İstanbul’un sağlık hizmeti metropol şehrimiz olan İstanbul’a yönelen ve aşırı sunumundaki sorunların daha da derinleşmesine neden ölçüde nüfus birikimine yol açan göç beraberinde olmuştur. işsizlik, yerleşim, konut, çevre, altyapı, ulaşım, eğitim Dünyanın en kalabalık şehirlerinden olan İstanbul, ve asayiş sorunları ile birlikte önemli sağlık sorunları- artan nüfusu karşısında kısıtlı sayıda yetişmiş sağlık nı da getirmiştir6. Nüfus artışı kaçınılmaz olarak sağlık elemanı, yetersiz kalan kapasite ve alt yapısı nedeniyle hizmeti sunumundaki sistemler üzerinde ilave bir yük sağlık hizmetlerinin organizasyonunda sıkıntılar ya- yaratmaktadır. Bu yük temel sağlık hizmetlerinin şarken diğer yandan ülkenin diğer şehirleri ile kıyas- karşılanmasında giderek artan bir talebin sonucudur. landığında yetişmiş kalifiye elemanların toplandığı, Ele aldığımız dönem itibariyle ülke düzeyinde köyden sağlık kuruluşlarının düzeyinin yüksekliği nedeniyle kente göçün 1960-1965 yılları arasında 880 bin kişi referans hekimlerin ve hastanelerin yer aldığı bir şehir dolayında olduğu, 1965-1970 dönemindeki göçlerin olarak görülmüştür. Bu nedenle İstanbul’daki sağlık ise l milyon 600 bini aştığı, 1970 yılında toplam ülke kuruluşlarına ülkenin hemen hemen her bölgesinden nüfusunun %8,5’inin İstanbul’da yaşadığı belirtilmek- hasta sevk edilmesi zaten kısıtlı imkânların daha da tedir4. Nüfus artışına ek olarak diğer illerde yeterli zorlanmasına yol açmıştır. Diğer illerde tedavi hizmeti tedavi edici hizmeti alamayan hastalar da İstanbul’a alamayanların da artan nüfusa eklenmesiyle yataklı yönelmektedir. Bu yığılımın neden olduğu sağlık tedavi kurumlarında nüfus başına düşen yatak sayısı- hizmeti talebinin karşılanmasında metropolde hastane nın da fiili olarak azalması kaçınılmaz olmuştur. Top- sayısının artırılmasının ise bölgedeki var olan denge- lumun gereksinimleri ve bu gereksinimlerin önceliği siz dağılımın daha da artmasına neden olacağı vurgu- doğal olarak arz-talep sürecini başlatmaktadır. Sağlık lanmıştır4. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine hizmeti gereksinimlerine artan talebe karşı çözüm göre Türkiye genelinde 1970 yılında yataklı tedavi olarak hekim sayısının artırılması, diğer illerde tedavi kurumu sayısı 746, yatak sayısı 72034 ve bir yatağa kurumlarının yapılandırılması ve bölgeler arası denge düşen nüfus 494 iken aynı dönemde İstanbul’da 84 gözetilerek talebi karşılayacak hekim istihdam edilme- yataklı tedavi kurumu ve 18687 hasta yatağı mevcut- si yanında koşullara uygun illerde tıp fakültelerinin tur. Hasta yatağına düşen nüfus olarak bakıldığında ise açılması önerilmiştir. Yeni tıp fakültelerinin bölgeler İstanbul için rakam Türkiye geneline göre daha iyi arasındaki farkın azaltılmasına katkı sağlayacağı dü- gözükmekle birlikte (bir yatağa düşen nüfus: 161 kişi) şünülmektedir. il dışı hasta sevkleri ve İstanbul’un sunduğu sağlık hizmetinden yararlanmak isteyen potansiyel nüfus göz önüne alındığında bu rakamın çok daha yüksek olduğu 2. Hekim sayısının artırılması için yapılan plan- bilinmektedir. Yataklı tedavi kurumu yönüyle sonraki lamada Bursa’nın yer alması ve İstanbul Tıp 5 yılda (1975 yılında) Türkiye genelindeki artışa göre Fakültesi’nin üstlendiği görev: (%6.9) İstanbul’da daha fazla yataklı tedavi kurumu Nüfus artışı ve hareketliliğinin yoğun olarak hissedil- açılmış olmasına karşın (artış oranı: %20) hasta yata- diği ve hastalığa odaklı dikey örgütlenmenin kurum- ğına düşen nüfus olarak incelendiğinde Türkiye gene- sallaştığı 1950’li yıllarda sağlık hizmeti sunumunda linde oran değişmez iken İstanbul’da artmıştır (sırasıy- yataklı tedavi kurumlarının önemi artmıştır. Bununla la 493 ve 205). Bu da İstanbul’da yataklı tedavi kuru- birlikte sağlık hizmetlerinin toplumsallaştırılması mu ve hasta yatak sayısının arttırılmasıyla karşılana- sürecinin yaşandığı 1960 sonrasında birinci basamak mayacak ölçüde artan talep olduğunu gösteren para- sağlık hizmeti olarak isimlendirilen hizmetlerin sunul- metrelerden biri olarak değerlendirilmelidir. Talebin duğu kuruluşların da sağlık sektörü yapılanmasında artmasında diğer illerde yeterli tedavi edici hizmeti önemli görevler aldığı bilinmektedir. Bu yapılanmada alamayan hastaların İstanbul’a sevk edilmesi de et- temel unsur olan sağlık personelinin sayısal yetersizli- kendir. Bununla birlikte o döneme ait hasta sevk bilgi- ği sistemin uygulanmasında önemli sorunlara neden lerini içeren istatistik veriler kısıtlıdır. Sağlık tesisleri- olmuştur. Hekim ve yardımcı sağlık personeli sayısı- ne ek olarak başta hekim olmak üzere tüm sağlık per- nın arttırılmasına yönelik çalışmaların yoğunlaştığı bu sonelinin de sayısal değerleri incelendiğinde benzer dönem aynı zamanda ülkemizde yüksek öğretim ku- oranlar göze çarpmaktadır. Türkiye genelinde 1965 rumlarının da çoğaldığı yıllardır. 1950’li yıllarda sa- yılında toplam 10985 hekimin (uzman, pratisyen ve dece İstanbul ve Ankara’da bulunan üniversite ve bu asistan olmak üzere) %41’i (4500) İstanbul’da görev üniversitelere bağlı tıp fakültelerine sonraki yıllarda yapmakta iken bu oran 1970’te %38’e, 1975’te diğer yerleşim bölgelerinde de açılan üniversite ve ise %36’ya gerilemiştir. Hekim başına düşen nüfus fakülteler eklenmiştir. Açılan ve açılması düşünülen değerlendirildiğinde de 1965-1975 yılları arasında üniversiteler ve bölgelerin belirlenmesinde ise Kal- Türkiye ortalamasında %35’lik azalma sağlanırken kınma Planları ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (1965’te 2836, 1975 yılında is 1846 kişi) aynı dönem- raporları yön gösterici olmuştur. de İstanbul’da böyle bir azalma tespit edilmemiştir. Beş yıllık kalkınma planları doğrultusunda Başbakan- Hızla artan nüfusla birlikte hasta yatağı başına düşen lık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca sağlık nüfusun her geçen gün çoğalması buna karşın hekim politikası özel ihtisas komisyonu kurularak tıp fakülte- 3 T. Atıcı, ark. lerinin kuruluşlarının nerede ve hangi sayıda olması sağladıktan sonra öğretime başlamasının gerekliliği gerektiğini belirlemek amacıyla Ankara Üniversitesi yine aynı raporda vurgulanmaktadır8,9. Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Sabahattin Payzın çalış- Bir kentin gelişmişlik düzeyini belirlemek için kulla- maları yürütmek üzere 1965 yılında görevlendirilmiş- nılan alt limitler; bölgenin ihtiyaç duyduğu/duyacağı tir. Prof. Dr. Payzın, Bursa’da kurulacak olan bir tıp bölümlerin tespit edilerek açılması, ekonomik, nüfus fakültesinin Güney Marmara Bölgesi’ne hizmet ede- ve sosyo-kültürel açılardan kentin taşıma kapasitesinin ceği, öğretim üyesi ihtiyacının kolaylıkla karşılanabi- aşılmaması, çevre kentlerin ulaşılabilir olması, üniver- leceği, Bursa’nın gelişmiş bir endüstriye, kara ve siteye sadece kenti/bölgeyi ekonomik olarak kalkın- deniz ulaşımına sahip olması, halkının bilinçli olması, dırma işlevi yüklenmemesi, kentin üniversitenin varlı- çevresinde devlet ve askeri hastaneleri gelişmiş Ça- ğına hazır olması olarak sıralanabilir8. Bu kriterler nakkale ve Balıkesir gibi illerin bulunması gibi neden- doğrultusunda 1973-1981 yılları arasında üç büyük lerle Bursa’da tıp fakültesinin kurulmasının öncelikli şehrin dışında açılan on üniversiteden (Diyarbakır, ve gerekli olduğunu raporunda belirtmiştir. Bu rapora Eskişehir, Adana, Sivas, Malatya, Elazığ, Samsun, istinaden Bursa’da tıp fakültesi açılması için ilk resmi Konya, Bursa ve Kayseri) biri de Marmara Bölge- başvuru 16 Kasım 1965 tarihinde Bursa Valiliğince si’nin 4. ve Türkiye’nin 18. üniversitesi olan Bursa Milli Eğitim Bakanlığı’na yapılmıştır. Prof. Dr. Pay- Üniversitesi’dir. Daha önce kurulmuş olan ve çoğu zın’ın raporu doğrultusunda ilgili makamlarca Bur- kurulduğu şehrin ismiyle anılan üniversitelerin isimle- sa’nın uygun görülmesi kesinlik kazandığında Bursa ri 1982 yılında bulundukları şehrin en belirgin coğrafi Valiliğinin teşebbüsü ve halkın desteği ile Bursa Üni- unsurunun ön plana çıkarıldığı isimlerle değiştirilmiş versitesi Kurma Derneği 3 Aralık 1965 tarihinde ça- ve böylece “Bursa Üniversitesi” de “Uludağ Üniversi- lışmalarına başlamıştır7. tesi” adını almıştır11. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından 1968 O günkü adıyla Bursa Üniversitesi hem gelişmiş üni- yılında hazırlanan Yükseköğretim Araştırması Rapo- versitelerin yeni üniversitelerin kurulmasında etkin rol runda İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda belirtilen alması amacına hem de kökleşmiş üniversitelerin yeni hedefler doğrultusunda hizmetlerden yeteri ölçüde üniversitelerin kuruluşunda görev alması geleneğine yararlanamayanlara yöneltilecek hizmet yatırımları uygun olarak kurulmuştur. Öncelikle Uludağ Üniver- düşüncesiyle 1970’li yıllarda açılması gereken üniver- sitesi’nin çekirdeğini oluşturan tıp fakültesinin açıl- siteler ve bölgeleri belirlenmiştir. Aynı raporda yer ması ise kentin bir üniversitenin varlığına hazır oluş- alan diğer bir öneri yeni üniversiteler içinde kurulacak luk düzeyinin de artmasına katkı sağlamıştır. her fakülte veya yüksekokulun sorumluluğunun, ge- lişmiş üniversitelerin aynı konudaki bir fakültesine Bursa’da üniversite kurulmak istenmesinin amaçları verilmesi, sorumlu fakültenin ise yeni üniversitenin Bursa ve yöresinin ekonomik, sosyal ve kültürel ge- gelişiminde öncü rol oynaması için görevlendirilmesi- lişmesine katkıda bulunmak, gençlere öğrenim imkânı dir. Hekim sayısının artırılmasına yönelik DPT önerisi sağlamak ve ülkenin ihtiyacı olan insan gücünü yetiş- mevcut tıp fakültelerine daha fazla sayıda öğrenci tirmek olarak sıralanabilir. Kentin seçilmesinde etkin alınmasının yerine, yeni tıp fakültelerinin kurulması- olan unsurlar ise Bursa’nın hızlı gelişen bir sanayiye dır8. Böylece hem var olan üniversitelerdeki öğretim sahip olması ve kültürel ortam bakımından elverişli elemanı ve öğrenci yığılımı önlenmiş olacak hem de bir merkez olmasıdır. Coğrafi açıdan da Güney Mar- yükseköğretimin ülkede dengeli dağılımı söz konusu mara’ya hâkim bir konumdadır. Ayrıca Bursa Üniver- olacaktır9. sitesinin İstanbul Üniversitesi’ndeki fazla kapasiteden yararlanma şansının yüksek olması nedeniyle burada Yeni üniversitelerin kurulmasına ilişkin belirlenen kurulacak üniversitenin çabuk ve kolay gelişme ola- temel ilkelerden sonra 1970’li yıllarda açılmasına naklarına sahip olacağı düşünülmüştür8. ihtiyaç duyulan üniversiteler ve bölgeleri ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Aynı raporda yeni üniversite- Dönemin İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Na- lerin kurulmasına ilişkin genel ölçütler; gereksinim zım Terzioğlu (Fotoğraf 1), Bursa’da bir üniversite duyulan insan gücünün yetiştirilmesi, bölge sosyo- kurulmasında İstanbul Üniversitesi’nin görev alması- ekonomik kalkınmasına katkı sağlama ve bölge geli- nın gerekçesini şu sözleriyle açıklamaktadır: “Yerleş- şimine katkı sağlama olarak belirtilmektedir10. Ayrıca miş eski üniversitelerin bir önemli görevi de yeni nüfus artışının yarattığı talebi karşılamanın yanı sıra yetişen gençlere öğrenim imkânları açabilmek, ülke- devlet yatırımlarının yöneldiği alanlarda ve hizmet nin ihtiyacı olan insan gücünü sağlayabilmek için yeni sunumunda yetersiz kalınan alanlarda konu ile ilgili üniversitelerin kurulmasına önayak olmaktır”. Üniver- fakültelerin kurularak, istihdam edilecek insan gücü- sitenin temelini tıp fakültesinin oluşturmasının arka nün yetiştirilmesi gerektiği öngörülmüştür10. planında ise bir tıp fakültesinin kurulmasının geniş bir teşkilatlanmayı gerektirmesi nedeniyle öncelikle kuru- Yeni yüksek öğretim kurumlarının kuruluş yerlerinin luşunun diğer fakültelerin kurulmasını kolaylaştıracağı bölge gelişme merkezleri dışından seçilmemesi8, her ve yeni üniversitenin gelişme hızına ivme kazandıra- kurumun ancak kendine yetecek sayıda öğretim üyesi cağı görüşü vardır12. 4 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin Kuruluşu 2. Kuruluş Kararının Alınması ve İdari Gelişme- ler: Yasal kuruluşu 1970, fiili kuruluşu ise 1972 yılında gerçekleştirilen o günkü adıyla Bursa Tıp Fakültesi, 1873 Sayılı Kanunla 11 Nisan 1975 tarihinde kurulan “Bursa Üniversitesi”nin çekirdeğini oluşturmaktadır16. Dönemin İstanbul Tıp Fakültesi dekanı Prof. Dr. Safa Karatay’ın Bursa’da bir tıp fakültesi kurulması öneri- sinin fakülte kurulu tarafından uygun görülmesi üzeri- ne hazırlık çalışmalarını yapmak için Prof. Dr. Enver Tali Çetin, Prof. Dr. Kazım Arısan, Prof. Dr. Orhan Şaşmaz, Prof. Dr. Nuran Gökhan, Prof. Dr. Necdet Koçak ve Doç. Dr. Sedat Katırcıoğlu’nun yer aldığı Fotoğraf 1. bir komisyon oluşturulmuştur. Komisyonun hazırladı- UÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı arşivinden ğı rapor, 1969 Nisan ayında yapılan kurul toplantısın- da görüşülmüş ve Bursa’da bir tıp fakültesi kurulma- sına karar verilmiştir. İstanbul Üniversitesi Senato- Bursa Tıp Fakültesi’nin Kuruluş Aşamaları su’na sunulan öneri 10 Nisan 1969 tarihinde senato- nun 169. oturumunda onaylanmıştır. Sonrasında gere- 1. Hedef: ken yasal süreç başlatılmış olup tasarı aynı yıl Haziran Bursa Tıp Fakültesi’nin başlangıç hedefi, kurulduğu ayında Milli Eğitim Bakanlığı’na sunulmuştur. dönemin toplum merkezli anlayışına uygun olarak bir DPT’nin 29 Aralık 1969 tarihindeki onayı (2/5/61- tıp fakültesinden beklenenlerin gerçekleştirilmesidir. 69/15468 sayılı) ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın olumlu Bu beklentiler13: görüşü (30 Ocak 1970 tarih ve 320-2/0.41.331 sayılı yazısı) sonucu İstanbul Tıp Fakültesi Kurulu’nun 30 1. Ülkenin sağlık gereksinimini karşılayacak nitelikte Mayıs 1970 tarihli oturumunda Bursa’da fakültenin hekimlerin yetiştirilmesi organizasyona geçmesine kadar her yıl Bursa adına 50 2. Bursa ve çevresinin o günün koşullarında eksik olan öğrencinin alınması karara bağlanmıştır5. Bu aşama- sağlık hizmeti yapısına katkı sağlanarak kamu görevi- dan sonra kadro çalışmalarına başlanmıştır. İlk olarak nin yerine getirilmesi hazırlanan idari personel kadroları İstanbul Üniversi- 3. Eğitim ve araştırma yönü ile batılı tıp fakülteleri tesi Senatosunca Ocak 1971’de onaylanarak aynı yıl düzeyine ulaşması olarak sıralanabilir. Mart ayında Milli Eğitim Bakanlığının görüşüne su- Fakültenin ilk dekanı Prof. Dr. Fikret Karaca (Fotoğ- nulmuştur. İstenilen 680 idari kadroya karşılık Devlet Personel Dairesince 256 kadro tahsis edilmiştir17. raf 2), kişi ve toplum sağlığının önemi ve bunun sağ- lamasında tıp fakültelerinin nitelikli hekimlerin yetiş- İkinci olarak öğretim üyeleri kadrolarının kanunlaşa-bilmesi için meclise sunulan 16 profesör, 25 doçent, tirilmesindeki görevi üzerinde durmuş14, üniversitenin 20 uzman, 75 asistan ve 3 okutman talebi, 9 Mayıs ilk rektörü Prof. Dr. Fethi Tezok ise Bursa Üniversite- si’nin amaçları arasında topluma dönük hizmet anlayı- 1972 tarihinde 1588 sayılı yasa ile kanunlaştırılmış ve 139 öğretim üyesi ve yardımcısı kadrosu verilmiştir18. şıyla Marmara Bölgesinin sağlık hizmetlerini yük- seltmenin yer aldığını belirtmiştir15. Şubat 1972 tarihinde Prof. Dr. Fikret Karaca, Doç. Dr. Aydoğan Öbek, Doç. Dr. Ayhan Arınık, Doç. Dr. Suat Kıyan, Doç. Dr. Yılmaz Türkeri, Doç. Dr. İbrahim Ildırım ve Doç. Dr. Münir Kerim Karakaya’nın yer aldığı fakülte kurulu oluşturulmuş, 3 Mart 1972 tari- hinde dekanlığa Prof. Dr. Fikret Karaca getirilmesi ile Bursa Tıp Fakültesi’nin fiili kuruluşu tamamlanmış- tır17. 3. Fakültenin Yapılaşmasında İlk Çalışmalar: İlk adım olarak Bursa İl Yönetimi, Bursa Üniversitesi Kurma Derneği ve Prof. Dr. Fikret Karaca’nın çabala- rıyla tıp fakültesinin yerleşim alanının belirlenmesi çalışmalarına başlanmıştır5. İstanbul Tıp Fakültesi Planlama Komisyonu 9 Mayıs 1971 tarihli oturumun- da Bursa Tıp Fakültesi’nin temel tıp bilimleri binası, Fotoğraf 2. dekanlık ve idare binaları, eğitim hastanesi, dershane- UÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı arşivinden ler bloğu, tıp kütüphanesi, hidroklimatoloji araştırma 5 T. Atıcı, ark. merkezi, lojman ve spor tesislerinden meydana gelme- öğrencileri için yeterli alan bulunmamakta ve genişle- sini teklif etmiş, aynı komisyonun çalışmaları sonu- tilebilmesi mümkün görülmemektedir14. Bu sıkıntıla- cunda İstanbul Üniversitesi tarafından 3 Kasım 1972 rın yanı sıra yer yetersizliği nedeni ile birçok tıbbi tarihinde mimari yarışma projesi ilanı gazetelere ve- cihazın kullanımı mümkün olmamıştır15. rilmiştir19. Yarışma jürisi, Mimarlar Odası Serbest Komite’si tarafından önerilen ve oda idaresince onay- lanan Muhlis Türkmen (Prof. Mimar, DGSA), Ergun Unaran (Mimar, İTÜ), Gültekin Korucuklu (Mimar, DGSA), Esen Bolak (Mimar, İTÜ), Muhiddin Toköz (İnş. Müh., İTÜ), İlhan Öztürk (Mimar, DGSA), Er- doğan Akpak (Mimar, DGSA)’tan 19-21 ve İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nazım Terzioğlu, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haluk Alp, Bursa Valisi Sedat Tolga, öğretim üyeleri Prof. Dr. Sefa Karatay, Prof. Dr. Ferhan Berker, Prof. Dr. Özdem Anğ, Doç. Dr. Vecdet Kayhan ve Yapı İşleri planlama Şefi Ke- rim Gökçe’den oluşmaktadır19. Son başvuru tarihi 1 Şubat 1973 olan proje yarışmasına21 17 proje katılmış bu projelerden üçü kabul edilebilir maliyet sınırını aştıkları gerekçesiyle yarışma dışı bırakılmıştır. Proje- leri Türkiye olanakları açısından dikkate alan jürinin Fotoğraf 3. değerlendirme kriterleri arasında statik sistem ve tesi- UÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı arşivinden sat sistemleri, temel sistemi, deprem bağlantıları, dilatasyonlar, taşıyıcı sistemi, inşa olanakları, işletme Bursa’nın batısında İzmir yolu üzerinde 17. kilomet- maliyeti, kullanılacak yapı malzemesi seçiminde Tür- rede 15 bin dönümlük Görükle arazisi uygun buluna- kiye ve bölge olanaklarının dikkate alınması, malzeme rak istimlâk çalışmalarına başlanmıştır. Temmuz 1975 maliyeti, ömrü ve bakımı yer almaktadır. 18 Kasım tarihinde dekanlık binası, temel tıp bilimleri binası, 1973 gün ve 8 sayılı jüri tutanağında jüriye tahsis dershaneler, kütüphane ve deney hayvanları blokları- edilen 15.000 TL’nin her bir projeye 5.000.TL ayrıla- nın yapımına başlanılmış, bin yatak kapasiteli öngörü- rak 2, 15, ve 16 sıra numaralı projelerin satın alınma- len eğitim-öğretim ve araştırma hastanesinin yapımına 17 sına karar verildiği belirtilmektedir. Yarışma sonu- ise 1976 yılında başlanılmıştır . cunda birincilik ödülünü mimar Mine İnceoğlu, Necati Bütçeden 1975 yılına kadar yararlanamayan Bursa Tıp İnceoğlu ve Çınar Şahenk’ten oluşan ekibin projesi Fakültesi’nin laboratuarları için gereken malzemenin almıştır20. alımı kurucu üniversite olan İstanbul Üniversitesi’nin Diğer yandan tıp fakültesini Bursa’da hızla faaliyete ilk olarak 1973 yılında ayırdığı ödenek ile gerçekleşti- geçirebilmek için kullanılabilecek yerler araştırılmış- rilmiş ve yeni fakültenin kendi fiziki koşulları oluştu- tır5. Bu yerler arasında bugün Yüksek İhtisas Hastane- ruluncaya kadar alınan malzemeler İstanbul Üniversi- si olarak hizmet vermekte olan Göğüs Hastalıkları tesi depolarında bekletilmiştir 17. Gerekli altyapı çalış- Hastanesi, Altıparmak mevkiinde yer alan ve boşal- maları yeterli ödeneğin olmamasının etkisiyle sürece tılmakta olan Sosyal Sigortalar Hastanesi ve yine yayılarak yapılmıştır. İstanbul Üniversitesi’ne bağlı Altıparmak’ta bulunan bir okul binası bulunmaktadır. olarak 1975 yılına kadar faaliyet gösteren Bursa Tıp İnceleme sonucu fakülte hastanesi için Göğüs Hasta- Fakültesi’ne tahsis edilen sınırlı miktardaki para ancak lıkları Hastanesi uygun bulunmuş ve Sağlık ve Sosyal personel maaşları ve eğitim-öğretim giderlerini karşı- Yardım Bakanlığı ile oluşturulan protokol sonucu 400 lamakta, gerekli yatırımlar için yetersiz kalmaktadır. yataklı hastane 1974 yılında fakülteye tahsis edilmiştir. Fakültenin gelişmesi için kendi bütçesini oluşturması, Hastanenin kullanıma uygun hale getirilmesinde Bur- ayrıca tayini yapılan öğretim üyelerinin atanabilmesi salılardan toplanan bağışların büyük katkısı olmuştur. için Bursa’da bir üniversitenin kurulması gerekmekte- Kapasitenin artırılması amacıyla İş Bankası’na ait olan dir. Fakültenin ilk dekanı Prof. Dr. Fikret Karaca’nın Uludağ Kirazlıyayla’daki 300 yatak kapasiteli tesis de sağlık durumu nedeniyle görevinden ayrılması üzerine fakülte kullanımına açılmış ancak tesisin kullanımı 11 Kasım 1974 tarihinde dekanlığa seçilen Prof. Dr. için gereken onarım çalışmaları maddi nedenlerle Fethi Tezok’un döneminde, tıp fakültesinin kendi yapılamamıştır. Diğer yandan fakültenin temel yapıla- bütçesine sahip olması için Bursa’da bir üniversite rının inşası için istimlâk çalışmaları başlatılmıştır17. kurulması çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Bursa İlk olarak klinik sınıflar 30 Mayıs 1974 tarihinde res- İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nin kuruluşuna men eğitim-öğretime Göğüs Hastalıkları Hastane- Milli Eğitim Bakanlığı’nın 4 Nisan 1975 tarihinde si’nde başlamıştır (Fotoğraf 3). Ancak hastane bir tıp onay vermesi ile 20 Haziran 1975 günü Bursa Üniver- fakültesine uygun olarak inşa edilmemiş olduğundan sitesi’nin açılışı yapılmış ve üniversitenin ilk rektörü 17 öğretim üyesi ve yardımcıları, sağlık personeli ve tıp olarak Prof. Dr. Fethi Tezok seçilmiştir . Bursa Üni- 6 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin Kuruluşu versitesi’nin adı 28 Mart 1983 tarihli 2809 sayılı Yük- Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Kürsüsü: seköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu ile Uludağ Öğr. Üyesi: Doç. Dr. İbrahim Ildırım Üniversitesi adını alınca Bursa Tıp Fakültesi’nin adı Başasistan: Dr. Özgen Eralp Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi olmuştur22. Asistanlar: Dr. İsmail Çetin Tor Dr. Nevin Özcenk 4. Öğretim Üyeleri ve İlk Kürsülerin Kurulması: Dr. Ayşe Yurtseven İstanbul Tıp Fakültesi profesörler kurulunda Bursa Tıp Fakültesi Teşkilat Kanunu 1 Haziran 1972 tarihinde Üroloji Kürsüsü: kabul edilmiş ve Bursa’da görev almak isteyen öğre- Öğr. Üyesi: Doç. Dr. Yılmaz Türkeri tim üyelerinin başvuruları ilan edilmiştir5. Klinik Başasistan: Dr. Mustafa Özyurt sınıfların ilk kez Bursa’da eğitime başladığı 1974 Asistan: Dr. Adnan Kaleli yılında fakültede kurulmuş olan ilk kürsüler ve öğre- tim kadrosu aşağıdadır23: Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kürsüsü: Öğr. Üyesi: Doç. Dr. Münir Kerim Karakaya İç Hastalıkları Kürsüsü: Asistanlar: Dr. Özdemir Kuyucu Öğr. Üyeleri: Prof. Dr. Aydoğan Öbek Dr. Cihan Heptürk (Kürsü Başkanı) Doç. Dr. Ayhan Arınık Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Kürsüsü: Başasistan: Dr. Ahmet Tunalı Öğr. Üyesi: Doç. Dr. Burhan Kemal Kıran Asistanlar: Dr. Ender Tekin İlk kez Bursa’da 3. ve 4. sınıfların klinik eğitime baş- Dr. Mustafa Abbas Yurtkuran ladığı Mayıs 1974 tarihinde yukarıda yer alan kürsüle- Dr. Osman Manavoğlu re ek olarak Ortopedi ve Travmatoloji, Göz Hastalık- Dr. Şazi İmamoğlu ları, Radyoloji, Patoloji, Mikrobiyoloji, Toplum Sağ- Dr. Recep Kök lığı ve Koruyucu Hekimlik, Biyokimya, Anatomi, Histoloji, Fizyoloji, Biyofizik, Fizyopatoloji ve Adli Cerrahi Hastalıkları Kürsüsü: Tıp kürsüleri kurulmuş klinik öncesi eğitim veren Öğr. Üyeleri: Prof. Dr. Fikret Karaca kürsülerin öğretim üyesi tayinleri ise henüz tamam- (Kürsü Başkanı) lanmamıştır14. Doç. Dr. Nevzat Koçak Doç. Dr. Onat Arınç Başasistanlar: Dr. Ayhan Kızıl 5. Eğitim: Dr. Burçin Kutlay Bursa Tıp Fakültesi’nin yasal kuruluşunun Dr. Mesut Özcan gerçekleştiği 1970-1971 eğitim yılında fakültenin 50 Asistanlar: Dr. İzzettin Barbaros Etker öğrencisi İstanbul Tıp Fakültesi’nde eğitime başlamış- Dr. Hasan Doğruyol tır. Eğitimlerinin ilk üç yılını İstanbul Tıp Fakülte- Dr. Duruhan Çulha si’nde tamamlayan öğrencilerin klinik sınıfları Bur- Dr. Çetin Çetinkaya sa’da tamamlaması planlanmıştır 12. Tıp fakültesi bina- Dr. Birol Ciner larının yapılandırılması çalışmaları sürerken 1974 yılına kadar kayıtlı öğrenci sayısı 205’e ulaşmıştır24 . Nöro-psikiyatri Kürsüsü: Mayıs 1974 yılında henüz öğrencilerin barınma, ye- Öğr. Üyesi: Doç. Dr. Erhan Oğul mek, sosyal gereksinimleri karşılayacak alt yapı oluş-turulmadan, patoloji ve mikrobiyoloji laboratuarları Başasistan: Dr. Sadık Sadıkoğlu kurulmadan ve İstanbul’dan davet edilen öğretim Asistanlar: Dr. Sefer Özdemir üyelerinin gelişi tamamlanmadan fiili olarak Göğüs Dr. Nevzat Pehlivan Hastalıkları Hastanesi’nde ayrılan iki dershanede klinik eğitimine başlanmıştır (Fotoğraf 4). Bu konuda Kulak-Burun-Boğaz Kürsüsü: eksikliklerin giderilmesinde her türlü koşul değerlen- Öğr. Üyesi: Doç. Dr. Metin Arat dirilmeye çalışılmış ve tamamlanabilmesi sürece yayı- Başasistan: Dr. İlker Tezer larak mümkün olmuştur. Mayıs 1976 tarihinde tıp Asistanlar: Dr. İbrahim Hızalan fakültesine tahsis edilen öğretim üyeleri ve yardımcı- Dr. Serkis Mığdışoğlu larının sayısı 317’dir (40 profesör, 75 doçent, 45 uz- man, 150 asistan, 4 okutman, 3 çevirici) 25, ancak Kadın Hastalıkları ve Doğum Kürsüsü: tayini tamamlanmış olan 12 öğretim üyesi (2 profesör, Öğr. Üyesi: Doç. Dr. Suat Kıyan 10 doçent) ve 25 öğretim yardımcısı bulunmaktadır 24. Asistanlar: Dr. Şakir Küçükkömürcü Bursa’da birinci sınıfa öğrenci kaydı 1977-1978 eği- Dr. Bediz Tor tim-öğretim yılında başlamış ve dersler hastane bahçe- Dr. Serpil Yüksel Sarıgöl sindeki prefabrik yapılarda verilmiştir (Fotoğraf 5). 7 T. Atıcı, ark. Görükle Yerleşkesinde temel bilimler binası ve ders- Bursa’da eğitimin başladığı Mayıs 1974 tarihinde liklerin tamamlanmasının ardından 1., 2. ve 3. sınıflar bugünkü adı Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergi- 1985-1986 eğitim-öğretim yılında, 4., 5. ve 6. sınıflar si olan Bursa Tıp Fakültesi Dergisi, fakültenin kurulu- ise Göğüs Hastalıkları Hastanesi’ndeki kliniklerin şu ve gelinen noktayı anlatan yazıların yer aldığı özel yerleşkedeki hastaneye taşınması ile 1992-1993 eği- açılış sayısı ile yayın hayatına başlamıştır (Fotoğraf 7). tim-öğretim yılında eğitime başlamışlardır17 (Fotoğraf 6). İlk olarak 1976 yılında 18 mezun veren tıp fakülte- sinde7 2001-2002 eğitim-öğretim yılında kredili eğitim sistem uygulamasına geçilmiştir. Fotoğraf 4. Dr. Ceyhun İrgil’in arşivinden Fotoğraf 7. UÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı arşivinden Günümüzde Gelinen Nokta Fotoğraf 5. Eğitim kurumlarının tarihsel gelişim süreçleri açısın- Dr. Ceyhun İrgil’in arşivinden (1980) dan bakıldığında geçmişi 40 yıl öncesine dayanan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, bu yönüyle “genç” olarak kabul edilebilirse de kuruluşundan bu yana yapılan işler, ulaşılan hedefler göz önüne alındığında “olgun” bir fakülte olarak değerlendirilebilir. “Ulusla- rarası ölçütlere uygun tıp eğitimini gerçekleştiren, evrensel tıp bilimine katkı yapabilecek düzeyde bilgi üreten, sürekli gelişen, ulusal ve evrensel sağlık sorun- larına çağdaş çözümler bularak insanlığa yararlar sağlayan, yetiştirdiği hekimler, ürettiği bilgi ve hizmet ile örnek gösterilen ve üyesi bulunmaktan onur duyu- lan seçkin bir tıp fakültesi olmak” 26 vizyonu ile 21. yüzyılda ülkemizin elit kurumlarından biri olarak kabul görmektedir. Temel amacı; “çağdaş bilgi ve beceri ile donanmış; Fotoğraf 6. araştırma ve sorun çözme yeteneği gelişmiş; kültürel Öğrenci Yıllığı (1993) birikime ve iletişim becerisine sahip; Türkiye'nin sağlık sorunlarını bilen, birinci basamakta bu sorunla-rın üstesinden gelebilecek bilgi, beceri ve tutumlar ile 8 Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin Kuruluşu donanmış; birinci basamak sağlık kuruluşlarında he- 3. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968 – 1972). T.C. Başba- kimlik ve yöneticilik yapabilecek; mesleğin etik kural- kanlık Devlet Planlama Teşkilatı; 1968. larını gözeterek uygulayan; kendisini sürekli olarak 4. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977). T.C. Başba- yenileyip geliştiren; sağlık teknolojisini optimum kanlık Devlet Planlama Teşkilatı; 1973. kullanabilen; hekimleri yetiştirmek”26 olan Uludağ 5. Karatay S. Bursa Tıp Fakültesinin açılması ile ilgili anılar. Bursa Tıp Fakültesi Dergisi Özel Açılış Sayısı Mayıs 1974: 16- Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden her yıl bu amaç doğ- 19. rultusunda 200’ün üzerinde öğrenci mezun olmaktadır. 6. Topçu S, Beşer A. Göç ve sağlık. C.Ü. Hemşirelik Yüksekoku- Kuruluşundan bu yana 6000’e varan hekim ve sayısı lu Dergisi 2006; 10(3): 37-42. 1500’e yaklaşan uzman hekim yetiştiren fakültede 7. Bursa Üniversitesi 1975-1981. Bursa Üniversitesi Yayınları gerek eğitim-araştırma gerekse de hizmet sunumu No: 1-005-0044; 1981. sağlamada 2012 yılı itibariyle toplam 158 profesör, 77 8. Erdem AR. Pamukkale Üniversitesi’nin Bugünü ve Geleceğine doçent, 19 yardımcı doçent, 58 uzman doktor ve 384 İlişkin Önemli İç ve Dış Paydaşlarının (İlgi Gruplarının) Algıla- araştırma görevlisi görev yapmaktadır 26. rı. (Doktora Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fa-kültesi; 2002. Uludağ Üniversitesi’nin Türkiye’nin 2001 yılında, 9. Korkut H. Türkiye’de üniversite açma politikası. Ankara Üni- Avrupa’da uyumlu bir yüksek öğretim alanı yaratıl- versitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 1992; 25(1): 69-91. mak üzere başlatılan Bologna Süreci’ne katılmasının 10. Varış F. Yeni üniversitelerin ve fakültelerin kurulmasında ardından, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi eğitim uygulanabilecek ölçütler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri programlarını yeniden yapılandırmış ilk kurumlardan Fakültesi Dergisi 1976; 9(1): 73-84. biridir. Kredili Sistem Ön Lisans ve Lisans Eğitim ve 11. Sargın S. Türkiye’de üniversitelerin gelişim süreci ve bölgesel dağılımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- Öğretim Yönetmeliği, Uludağ Üniversitesi Senatosu tüsü Dergisi 2007; 3(5): 133-50. tarafından 8 Haziran 2001 tarihinde kabul edilmiştir. 12. Terzioğlu N. Bursa Üniversitesine doğru. Bursa Tıp Fakültesi Tıp Fakültesi, Uludağ Üniversitesi bünyesinde yer Dergisi Özel Açılış Sayısı, Mayıs 1974: 10. alan diğer fakültelerle birlikte, 2001-2002 eğitim ve 13. Öbek A. Açılırken. Bursa Tıp Fakültesi Dergisi Özel Açılış öğretim yılında tüm öğrencilerine yönetmeliğe uygun Sayısı, Mayıs 1974: 34. kredili sistem uygulamasını başlatmıştır 27. 14. Karaca F. Bursa Tıp Fakültesi. Bursa Tıp Fakültesi Dergisi Haziran 1992'da Görükle Kampüsü’nde yapılan Sağlık Özel Açılış Sayısı, Mayıs 1974: 12-3. Uygulama ve Araştırma Merkezi Hastanesi’ne taşınan 15. Tezok F. Sunuş. 1. Kuruluş yıldönümü nedeniyle Bursa Üni-versitesi. Bursa: Bursa Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları No: 2, ve 41116 m2 Poliklinik, 73448 m2 Klinik ve 19636 1976: 3-9. m2 Acil bloğu olmak üzere 134200 m2'lik bir alan 16. Dört Üniversite Kurulması Hakkında Kanun. Kanun No: 1873. üstünde yer alan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Resmi Gazete (11.04.1975 tarih ve 15205 sayılı). fiili 96’sı yoğun bakıma ait olmak üzere toplam 997 17. Fakülteler ve Üniversitemiz Nasıl Kuruldu. 1. Kuruluş Yıldö- yatak kapasiteli bir araştırma hastanesi olup tüm bi- nümü Nedeniyle Bursa Üniversitesi. Bursa Üniversitesi Rektör- rimleriyle, Joint Comission International (JCI) tarafın- lüğü Yayınları No: 2, 1976: 11-29. dan 2007 yılında akredite olmuş Türkiye’deki ilk iki 18. İstanbul Üniversitesi Kuruluş Kadroları hakkındaki 5247 sayılı tıp fakültesi hastanesinden biridir 26. Kanuna ek Bursa Tıp Fakültesi Kuruluş Kadro Kanunu. Kanun No: 1558. Resmi Gazete (15.05.1972 tarih ve 14191 sayılı). 2011 yılı verilerine göre poliklinik hasta muayene- 19. Kıyan S. Bursa Tıp Fakültesi’nin geleceği. Bursa Tıp Fakültesi tedavi sayısı 852.994/yıl, yatarak tedavi gören hasta Dergisi Özel Açılış Sayısı, Mayıs 1974:35-8. sayısı 39.271/yıl, ameliyat sayısı 25.191/yıl 28 olan ve 20. Bursa Tıp Fakültesi Mimari Proje Yarışması. Arkitekt 1974; Güney Marmara’nın referans sağlık merkezi olarak 2(354): 89-96. kabul gören Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi bu 21. Haberler. Mimarlık 1972; 9(104): 6-10. yönüyle de kuruluşunda hedeflenen bölge-ülkenin 22. Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu. Kanun No: 2809. sağlık hizmetine katkı bağlamında istenilen düzeylere Resmi Gazete (30.03.1983 tarih ve 18003 sayılı). ulaşmıştır. Bugün ülkemizin önde gelen tıp fakülteleri 23. Bursa Tıp Fakültesi Öğretim Kadrosu. Bursa Tıp Fakültesi arasında yer alan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dergisi Özel Açılış Sayısı, Mayıs 1974: 39-48. Güney Marmara Bölgesi’nin sağlık alanında referans 24. Alp H. Bursa Tıp Fakültesini selamlarken. Bursa Tıp Fakültesi Dergisi Özel Açılış Sayısı, Mayıs 1974: 14-15. noktasıdır. 25. Bursa Üniversitesi Öğretim Üyeleri ve Öğretim Yardımcıları Kadro Kanunu. Kanun No: 2008. Resmi Gazete (25.05. 1976 tarih ve 15597 sayılı). Kaynaklar 26. http://tip.uludag.edu.tr/geneltanitim.php 27. http://tip.uludag.edu.tr/ozdegerlendirme-raporu/rapor.pdf 1. Boelen C, Haq C, Hunt V, Rivo M, Shadady E. Sağlık sistemle- 28. 28.http://sgdb.uludag.edu.tr/dosyalar/strateji/dosyalar/U.U._Faa rinin geliştirilmesinde aile hekimliğinin katkısı. Kılavuz Kitap. liyet_Raporu-2011.pdf Bilgel N, (çeviri ed). Wonca ve WHO İşbirliği Projesi. Bursa: SZT Matbaacılık; 2005. 2. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967). T.C. Başbakan- lık Devlet Planlama Teşkilatı; 1963. 9 T. Atıcı, ark. 10