1950-1990 YILLARI ARASINDA BURSA'DAKİ MİMARLIK VE PLANLAMA FAALİYETLERİNİN YEREL BASIN HABERLERİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ İmran SATIŞ T.C. BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 1950-1990 YILLARI ARASINDA BURSA'DAKİ MİMARLIK VE PLANLAMA FAALİYETLERİNİN YEREL BASIN HABERLERİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ İmran SATIŞ 0000-0002-2632-0534 Doç. Dr. Selen DURAK (Danışman) YÜKSEK LİSANS TEZİ MİMARLIK ANABİLİM DALI BURSA-2020 Her Hakkı Saklıdır U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, tez yazım kurallarına uygun olarak hazırladığım bu tez çalışmasında;  tez içindeki bütün bilgi ve belgeleri akademik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi,  görsel, işitsel ve yazılı tüm bilgi ve sonuçları bilimsel ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumu,  başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda ilgili eserlere bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunduğumu,  atıfta bulunduğum eserlerin tümünü kaynak olarak gösterdiğimi,  kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapmadığımı,  ve bu tezin herhangi bir bölümünü bu üniversite veya başka bir üniversitede başka bir tez çalışması olarak sunmadığımı beyan ederim. 16/07/2020 İmran SATIŞ ÖZET Yüksek Lisans Tezi 1950-1990 YILLARI ARASINDA BURSA'DAKİ MİMARLIK VE PLANLAMA FAALİYETLERİNİN YEREL BASIN HABERLERİ ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ İmran SATIŞ Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Selen DURAK Belirli bir dönemin siyasi anlayışı, ekonomisi ve teknolojik altyapısı ile şekillenen kentlerde o dönemin mimarlık ve planlama faaliyetleri, kentsel mekan oluşumu ve mimarlık söylemine dair bilgi aktaran önemli kaynaklardan birisi yazılı basın haberleridir. Ülke genelinde alınan siyasi kararlar, bu kararlara bağlı olarak çıkarılan kanun ve uygulanan yönetmelikler, farklı dinamiklere sahip olan kentlerde farklı yerel süreçleri ortaya çıkarmaktadır. Yerelde farklılaşan imar faaliyetlerine ilişkin önemli bilgi kaynaklarından birisi yerel yazılı basın haberlerdir. Aynı zamanda yerel basın haberleri, dönemin mimarlık söylemine ışık tutmaktadır. Bu çalışmada, yerel basın haberleri mimarlık düşüncesini oluşturan asıl kaynak olarak belirlenmiştir. Çalışmanın amacı, Bursa kent merkezindeki mimarlık ve planlama faaliyetleri ile kentsel mekan oluşumunun yerel yazılı basın haberleri üzerinden analiz edilmesidir. Çalışma alanı Bursa kent merkeziyle sınırlandırılmıştır. Ülkedeki siyasi ortamın değişimi, kentleşme tarihindeki eşikler, planlama ve mimarlık faaliyetleri, gazeteciliğin yıllar içindeki gelişimi göz önünde bulundurularak, 1950-1990 yılları arası incelenecek dönem olarak belirlenmiştir. Bu dönemde yayımlanan Hakimiyet gazetesi haberleri çalışmanın ana kaynağıdır. Hakimiyet gazetesinin seçilme nedeni, incelenen döneme kesintisiz eşlik etmesi, o dönemde yüksek tiraja sahip olması ve gazete nüshalarının tamamına erişilebilmesidir. Çalışma kapsamında gazete haberleri taranmış, konusu mimarlık ve planlamayla direkt ilişkili haberlerin yanı sıra kent merkezinde gerçekleşen her türlü yapım, yıkım faaliyetine ilişkin haberler, şehirleşme ile ilgili alınan kararlar, konuyla ilişkili köşe yazıları ve karikatürler incelenmek için seçilmiştir. Seçilen haberler, içerik analizi yöntemi kullanılarak planlama, uygulama, koruma ana kategorileri altında sınıflandırılmıştır. 1950-1990 yılları arasındaki dönem onar yıllık periyotlara ayrılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda, hangi mimarlık ve planlama faaliyetlerinin yerel basının gündeminde yer aldığı tespit edilmiş, en fazla haberi yapılan yapılar, caddeler, konut alanları gibi kentsel mekanlar belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Bursa, mimarlık, planlama, yerel basın haberleri 2020, viii + 399 sayfa. i ABSTRACT MSc Thesis EVALUATION OF ARCHITECTURAL AND PLANNING PRACTICES IN BURSA BETWEEN 1950 AND 1990 THROUGH THE NEWS ON LOCAL PRESS İmran SATIŞ Bursa Uludağ University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Architecture Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Selen DURAK One of the most important sources conveying information about the architectural and planning practices of that period, urban space formation and architectural discourse in cities shaped by the political understanding, economy and technological infrastructure of a certain period is the printed press. Political decisions taken throughout the country, laws and regulations adopted based on these decisions reveal different local processes in cities with different dynamics. One of the important sources of information regarding the development activities differentiating locally is the local printed press. At the same time, local press news shed light on the architectural discourse of the period. In this study, local press news has been determined as the main source of architectural thought. The aim of the study is to analyze the architecture and planning activities in Bursa city center and urban space formation through local printed press. The study area is limited to Bursa city center. Considering the change in the political environment in the country, the thresholds in the history of urbanization, planning and architectural activities, and the development of journalism over the years, the period between 1950 and 1990 was determined as the period to be examined. The news of Hakimiyet newspaper published in this period is the main source of the study.The reason for choosing Hakimiyet newspaper was that it accompanied the period under study without interruption, had a high daily circulation at that time and could access all of the newspaper prints. Within the scope of the study, news was reviewed and the news related to architecture and planning, as well as all kinds of production and demolition activities taking place in the city center, the decisions taken regarding urbanization, columns and comics related to the subject were selected to be examined. The selected news are classified under the main categories of planning, practice and protection using content analysis method. The period between 1950-1990 has been studied in periods of ten years. As a result of the study, it was determined which architectural and planning activities were on the agenda of the local press, and urban spaces such as the most reported buildings, streets and residential areas were determined. Key words: Bursa, architecture, planning, local press news, 2020, viii + 399 pages. ii TEŞEKKÜR Yüksek lisans öğrenimim boyunca ve tez çalışmamın her aşamasında desteğini esirgemeyen, bana fikirleriyle yol gösteren, değerli hocam Doç. Dr. Selen Durak’a teşekkürlerimi sunarım. Tez jürisine katılan ve değerli fikirlerini benimle paylaşan hocalarım Prof. Dr. Tülin Vural Arslan ve Doç. Dr. Methiye Gül Çöteli’ye teşekkürlerimi sunarım. Bu çalışma kapsamında, kaynaklarını ve değerli fikirlerini benimle paylaşan sevgili arkadaşım Elif Acar Bilgin’e çok teşekkür ederim. Tezimin araştırma ve yazım sürecinde, dar zamanlarımda yardımıma koşan sevgili kardeşlerim Gürkan ve Nihan’a ayrıca teşekkür ederim. Tüm öğrenim hayatım boyunca maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen, bana her zaman inanan anne ve babama minnettarım. İmran SATIŞ 16/07/2020 iii İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET …….. …………………………………………………..………………………….i ABSTRACT.. .................................................................................................................... ii TEŞEKKÜR ……………………………………………………….……………………iii KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................. v ŞEKİLLER DİZİNİ .......................................................................................................... vi ÇİZELGELER DİZİNİ .................................................................................................. viii 1.GİRİŞ …….. .................................................................................................................. 1 1.1. Çalışmanın Konusu ve Amacı .................................................................................... 1 1.2. Çalışmanın Kapsamı .................................................................................................. 3 1.3. Çalışmanın Sınırlılıkları ............................................................................................. 7 1.4. Çalışmanın Yöntemi .................................................................................................. 9 2.KURAMSAL TEMELLER VE KAYNAK ARAŞTIRMASI ..................................... 12 2.1.Basın ve Mimarlık İlişkisi ......................................................................................... 12 2.1.1.İletişim, basın, haber kavramları ............................................................................ 12 2.1.2. Haberin algılanması .............................................................................................. 14 2.1.3. Mimarinin haber değeri niteliği ............................................................................ 17 2.2. 1950-1990 Yılları Arasında Türkiye’de Mimarlık ve Planlama Faaliyetleri ........... 26 2.3. 1950-1990 Yılları Arasında Bursa’da Mimarlık ve Planlama Faaliyetleri .............. 32 3. MATERYAL ve YÖNTEM ........................................................................................ 43 3.1. Bursa Yerel Basını ve Gazeteler .............................................................................. 43 3.2. Hakimiyet Gazetesi .................................................................................................. 49 3.3. 1950-1990 Yılları Arasında Bursa’daki Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Yerel Basın Haberleri Üzerinden Değerlendirilmesinin Analiz Yöntemi ................................ 56 4. BULGULAR ............................................................................................................... 63 4.1. 1950-1959 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi .................................................................... 70 4.2. 1960-1969 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi .................................................................... 73 4.3. 1970-1979 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi .................................................................... 76 4.4. 1980-1990 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi .................................................................... 80 5. TARTIŞMA VE SONUÇ ........................................................................................... 86 KAYNAKLAR ............................................................................................................. 100 EKLER ……….. ........................................................................................................... 105 ÖZGEÇMİŞ . ................................................................................................................ 399 iv KISALTMALAR DİZİNİ Kısaltmalar Açıklama AA Anadolu Ajansı ANAP Anavatan Partisi AVM Alışveriş Merkezi Bal-Göç Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği BESAŞ Bursa Ekmek ve Besin Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi BOİ Bursa Otobüs İşletmesi BUTTİM Bursa Uluslar arası Tekstil Ticaret Merkezi CHP Cumhuriyet Halk Partisi DP Demokrat Parti EDDMMA Eskişehir Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi ODTÜ Orta Doğu Teknik Üniversitesi OSB Organize Sanayi Bölgesi PTT Posta ve Telgraf Teşkilatı SHP Sosyaldemokrat Halkçı Parti SİFAŞ Sentetik İplik Fabrikaları Anonim Şirketi SİNTA Sanayi İnşaat Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi SSK Sosyal Sigortalar Kurumu TMMOB Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası Anonim Şirketi TOKİ Toplu Konut İdaresi Başkanlığı TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu v ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa Şekil 1.1. Tez akış diyagramı .......................................................................................... 11 Şekil 2. 1. Sayfa düzenini oluşturan ana unsurlar. (Şimşek İşliyen 2014 tezinin başlıklarından düzenlenmiştir.) ....................................................................................... 16 Şekil 2. 2. Kültürpark proje yarışmasına ilişkin haber (haberin bir kısmı 1. sayfada bir kısmı 4. sayfada yer almaktadır) ..................................................................................... 17 Şekil 2. 3. Haber Değeri Etmenleri (Şimşek İşliyen 2014 tezinin başlıklarından düzenlenmiştir) ................................................................................................................ 17 Şekil 2. 4. Gazetelerin ilk sayfasında yer alan mimarlıkla ilişkili haberlerin sayfadaki konumu (kırmızı çerçeve ile gösterilmiştir) .................................................................... 19 Şekil 2. 5. Hakimiyeti Milliye gazetesi modern mimari haberi görselleri ...................... 21 Şekil 2. 6. Tasvir-i Efkar gazetesinde mimarlıkla ilişkili haberler ................................. 22 Şekil 2. 7. Bursa yerel basınında konusu mimarlık olan haberler ................................... 23 Şekil 2. 8. Bursa yerel basınında dünya kentlerine ilişkin haberler ................................ 24 Şekil 2. 9. Bursa yerel basınında karikatürler ................................................................. 25 Şekil 2. 10. Mesken sorunu ve gecekonduya ilişkin 1947 tarihli haber .......................... 27 Şekil 2. 11. Emlak Kredi Bankası inşaatlarına ilişkin haber ve reklam .......................... 30 Şekil 2. 12. Tapu kanununun 26. maddesinin değiştirilmesine ilişkin haber .................. 31 Şekil 2. 13. Bursa’nın kentsel gelişimini yönlendiren eşikler ......................................... 34 Şekil 2. 14. Bursa’nın kentsel gelişimini yönlendiren eşikler ve yerel basından bazı haber başlıkları ................................................................................................................ 35 Şekil 2. 15. Hakimiyet Milletindir gazetesinden göçmenlerin iskanına ilişkin haberler 36 Şekil 2. 16. Sanayi Bölgesinin açılışına ilişkin haber ve maket görseli .......................... 37 Şekil 2. 17. Kent merkezinin tahrip edilmesi ve Sit kararına ilişkin haberler ................ 38 Şekil 2. 18. 1950-1990 yılları arası Bursa kent merkezi nüfusu (Anonim 2020 Türkiye İstatistik Kurumu ve Altaban 1999 makalesindeki nüfus verileri üzerinden düzenlenmiştir) ................................................................................................................ 39 Şekil 2. 19. Kentte yeni yerleşim alanları açılması ve kaçak inşaatlara ilişkin haberler 40 Şekil 2. 20. Ataevler toplu konut alanına ilişkin haberler ............................................... 42 Şekil 3. 1. 1950-1990 döneminde uzun süreli yayımlanan yerel gazeteler (Öztürk 2010 tezi verileri üzerinden düzenlenmiştir)............................................................................ 47 Şekil 3. 2. Tolon, Kamilkoç ve Uludağ Gazozu firmalarının reklamları ........................ 52 Şekil 3. 3. Fotoğraf haber örneği ..................................................................................... 53 Şekil 3. 4. Basri Sönmez imzalı çizimler ........................................................................ 54 Şekil 3. 5. Bursa Hakimiyet Gazetesi’nde promosyon ................................................... 55 Şekil 3. 6. Gecekondu ve kaçak inşaat konulu farklı tarihlerde yapılan haberlerin başlıkları .......................................................................................................................... 55 Şekil 3. 7. Örnek bir haber üzerinden haber analiz yönteminin açıklanması .................. 60 Şekil 4. 1. Kategorilere göre toplam haber sayısı ........................................................... 63 Şekil 4. 2. Kategorilere göre haber sayısı ....................................................................... 65 Şekil 4. 3. Kategorilere göre haber sayısı (Planlama ve Uygulama kategorisindeki ortak başlıklar birlikte değerlendirilmiştir) .............................................................................. 67 Şekil 4. 4. Kategorilere göre haber yüzdesi (Planlama ve Uygulama kategorisindeki ortak başlıklar birlikte değerlendirilmiştir) ..................................................................... 68 Şekil 4. 5. Haber sunum biçimine göre haber sayısı ....................................................... 68 Şekil 4. 6. Yıllara göre haberlerde kullanılan görsel sayısı............................................. 69 Şekil 4. 7. Dönemlere ve kategorilere göre haber sayısı ................................................. 70 vi Şekil 4. 8. Piccinato planına ve gecekonduya ilişkin iki haber ....................................... 72 Şekil 4. 9. Gecekondu önleme bölgesi ve sosyal meskenlerle ilgili haberler ................. 75 Şekil 4. 10. Sosyal Sigortalar Hastanesi inşaatına ilişkin bir haber ................................ 75 Şekil 4. 11. 1971 yılından Koruma kategorisi ile ilişkilendirilen haberler ..................... 77 Şekil 4. 12. Planlanan yeni kent merkezine ilişkin haber ............................................... 79 Şekil 4. 13. Sit kararıyla ilgili gazetede yer alan haberler .............................................. 82 Şekil 4. 14. Orhan Cami ile Ulucami arasındaki sahanın düzenlenmesine ilişkin haberler ......................................................................................................................................... 83 Şekil 4. 15. Bursa cezaevi ve Tayyare Sineması’na ilişkin haberler .............................. 85 Şekil 5. 1. Bursa kent merkezinde yer alan, haber konusu olan kentsel mekanlar ve haber sayıları (1) ............................................................................................................. 92 Şekil 5. 2. Bursa kent merkezinde yer alan, haber konusu olan kentsel mekanlar ve haber sayıları (2) ............................................................................................................. 93 vii ÇİZELGELER DİZİNİ Sayfa Çizelge 3. 1. Bursa gazetelerinin 1968-1990 yılları arasında ortalama aylık tirajları..... 57 Çizelge 4. 1. 1950-1959 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları ...................... 71 Çizelge 4. 2. 1960-1969 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları ...................... 73 Çizelge 4. 3. 1970-1979 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları ...................... 76 Çizelge 4. 4. 1980-1990 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları ...................... 81 Çizelge 5. 1. 1950-1990 döneminde Bursa’da en fazla haberi yapılan kentsel mekanlar ......................................................................................................................................... 94 viii 1.GİRİŞ 1.1. Çalışmanın Konusu ve Amacı 19. yüzyılın ikinci yarısı itibariyle Osmanlı Devleti dünya kapitalizmine eklemlenmeye başlamıştır. Bu dönemde, Türkiye kentlerinde görülen değişim Cumhuriyet’in ilanına kadar devam etmiştir. Pek çok kentte geleneksel merkez işlevini korurken, yönetim ve hizmet işlevlerine sahip ikinci bir merkez gelişmiştir. Cumhuriyetin ilanından 2. Dünya Savaşı’na kadar olan dönemde ise tek partili siyasal rejimin etkisi hakimdir ve Türkiye kentlerindeki kentleşme hızı düşüktür. 2. Dünya Savaşı sonrasında, 1950’li yıllarda Marshall yardımlarının da etkisiyle kentleşme hızı artmaya başlamıştır. Aynı zamanda kentlerde gecekondulaşmanın başladığı bilinmektedir. Bu dönemde kent merkezleri değişmeye başlamış, bir iki katlı evlerin yerini çok katlı apartmanlar almıştır. 1960- 1980 yılları arasında kentsel nüfustaki artış devam etmiştir. Bu dönemde kentleşme ve gecekondulaşmaya ilişkin yasal düzenlemeler yapılsa da bu çalışmalar kentlerin mevcut durumu karşısında yetersiz kalmıştır. 1980 yılı ve sonrasında ekonomide serbestleşme dönemidir. 12 Eylül darbesi sonrasında, göreceli olarak siyasi anlamda istikrarlı bir döneme girilmiştir. Bu siyasi değişim, ekonomik değişimi de beraberinde getirmiş, devletçiliğin önüne geçen sermaye odaklı bir ekonomik anlayış benimsenmiştir. Daha önceki yıllarda kentlerin dönüşümünde etkili olan kırsal alandan kente olan göçler, bu dönemde kentler arası göçlere dönüşmüştür. Bu dönemde kent merkezlerinde yeni iş ve sanayi merkezleri oluşturulmuş, toplu konut yasalarına bağlı olarak kent kooperatifçiliği gelişmiştir. 1990’lı yıllardan itibaren ise kentteki büyük sermaye gruplarının etkisiyle, lüks konut alanları ile alışveriş merkezleri kente eklenen yeni mekanlar olmuştur. Türkiye kentlerinin gelişim sürecinde yaşanan bu değişimler, Bursa’da da benzer şekilde gerçekleşmiştir. 19. yüzyıldan itibaren Bursa kent merkezi doğu-batı eksenli gelişmiştir. Dokuma ve ipek ipliği üretimi yapan fabrikalar ile kentin tarımsal bir hinterlanda sahip olması, Bursa’nın mekansal gelişimini etkilemiştir. 1. Dünya Savaşı ve sonrasında siyasi gelişmelere bağlı olarak kent ekonomik gücünü kaybetmiştir. 1940’lı yıllara kadar, Bursa’da ekonomi, sanayi ve turizmi canlandırmak amacıyla yatırımlar yapılmıştır. Turizm alanındaki yatırımlara bağlı olarak Altıparmak ve Çekirge bölgelerinde konut alanları gelişmiştir. İpekiş, Merinos Yünlü Dokuma fabrikası, Gemlik Suni İpek fabrikası, Emek Karoseri atölyesi gibi önemli tesislerin kurulmasıyla 1 Bursa sanayisinin gelişimindeki ilk adımlar atılmıştır. 1950’li yıllardan sonra da kentte çok sayıda atölye kurulmaya devam etmiştir. Bu dönemde, Balkan göçmenleri kentte iskan edilmiştir. Bu karar kentin gelişimini ve batıya doğru büyümesini etkilemiştir. 1960’lı yıllarda kentte pilot sanayi bölgesinin kurulmasına karar verilmiş ve ülkenin ilk Organize Sanayi Bölgesi 1966 yılında hizmete açılmıştır. Sanayi bölgesinde açılan tesisler ve ana ulaşım arterleri üzerinde gelişen yan sanayi sektörleri nedeniyle Bursa’nın kentleşme hızı artmıştır. Artan iş gücü talebiyle birlikte gecekondulaşmada artış görülmüştür. Kent merkezinde bir ve iki katlı konutların yerine apartmanlar inşa edilmeye başlamıştır. 1970’li yıllarda gecekondu önleme alanları açılmasına rağmen, mevcut konut sayısı artan nüfus karşısında yetersiz kalmıştır. 1978 yılında alınan sit ve koruma kararlarına dek kent merkezinin tahribatı devam etmiştir. 1980’li yıllarda planlamaya bağlı bir gelişim öngörülse de kentte özellikle yeni açılan yerleşim alanlarında kaçak yapılaşmanın devam ettiği görülmüştür. Bu dönemde Fidyekızık, Kaplıkaya ve Siteler toplu konutları inşa edilmiş, kentin batısında İhsaniye ve Fethiye semtlerinde toplu konut uygulamaları hız kazanmıştır. 1990’lı yıllarda kentin batısında konut alanları gelişmeye devam etmiş, 2000’li yıllarda kent Gürsu’ya doğru büyüme eğilimi göstermiştir. 1990’lı yıllardan itibaren kent dünya ekonomisiyle bütünleşme çabası göstermiş, bu çabaya bağlı olarak iş merkezi, alışveriş merkezi, otogar gibi yeni mekanlar kente eklemlenmiştir. Bursa’nın gelişimini yönlendiren eşiklerin başında göç ve sanayiye yönelik yapılan yatırımlar gelmektedir. Bulgaristan’dan gelen göçmenler ile sanayi yatırımları nedeniyle kırsal alandan ve Türkiye’nin diğer kentlerinden gelen nüfus, kentin gelişimini yönlendirmiştir. Gelen nüfusun iskan edilmesi veya kendi yerleşim alanlarını oluşturmasıyla kentsel mekan değişime uğramıştır. 20. yüzyılın ikinci yarısında Bursa’da kentsel gelişime bağlı olarak gerçekleşen mimarlık ve planlama faaliyetlerini literatürün yanı sıra yerel yazılı basın haberleri aracılığıyla da takip etmek mümkündür. Literatürden takip edilen kentsel gelişimin yerel yazılı basına nasıl yansıdığı, mimarlık ve planlama faaliyetlerine ilişkin haberlerin yerel basında ne sıklıkla yer aldığı sorusu çalışmanın hipotezini oluşturmaktadır. Mimarinin haber değeri niteliği taşıması, mimarlıkla ilgili konuların yazılı basında haber olmasını sağlamaktadır. Yerel yazılı basın ise konusu kent ve mimarlık olan haberlere yer vermesi açısından değerli görülmektedir. Bu çalışmada yerel yazılı basın haberleri asıl bilgi kaynağı olarak 2 belirlenmiştir. Aynı zamanda haberler, dönemin mimarlık söylemine dair bilgi aktaran önemli kaynaklardan biri olarak görülmektedir. Çalışmanın amacı, Bursa kent merkezinde 1950-1990 yılları arasında gerçekleşen mimarlık ve planlama faaliyetleri ile kentsel mekan oluşumunun yerel yazılı basın haberleri üzerinden değerlendirilmesidir. Kentin değişimiyle birlikte, mimari söylemin değişimini haberler üzerinden okuyabilmek hedeflenmiştir. Haberin, belge değeri taşıdığı düşünülmektedir. Bu anlamda, yapılan çalışmayla incelenen haber ve görsellerin Bursa ile ilgili yapılacak disiplinlerarası çalışmalara katkı vermesi amaçlanmıştır. 1.2. Çalışmanın Kapsamı Yerel yazılı basın, haber iletimi konusunda pek çok kitle iletişim aracının aksine daha fazla detayı okuyucuya sunabilmektedir. Yerel gazeteler, içinde yaşanılan topluluğu tanımlaması ve ortak bir dil oluşturması açısından önemlidir (Özay 2011). Bursa basının gelişimi incelendiğinde, Hakimiyet gazetesinin yayın hayatına devam eden önemli yerel Bursa gazetelerinden birisi olduğu görülmüştür. Bu nedenle Hakimiyet gazetesi çalışmanın asıl bilgi kaynağı olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında, Hakimiyet gazetesinin ilk sayfasında yer alan Bursa’daki mimarlık ve planlama faaliyetlerine ilişkin haberler seçilerek incelenmiştir. Çalışma, 1950-1990 dönemi Bursa yazılı basınını ve konusu mimarlık olan haberleri kapsamaktadır. Çalışma kapsamında literatürde yer alan ve Türkiye kentlerindeki gelişimin incelendiği çalışmalara bakıldığında (Ekinci 1998, Osmay 1998, Sey 1998, Şenyapılı 1998, Tanyeli 1998, Tekeli 2015), 1950 yılının bir eşik olduğu görülmüştür. Tekeli (2015), 2. Dünya Savaşı sonrası Türkiye kentlerinde % 6’lık kentleşme hızı görüldüğünü belirtmiştir. Bu dönemde hızlı kentleşme ve konut sorunu önemli bir problem olarak ortaya çıkmıştır. 1946 yılı planı, Türkiye’nin küresel sistemin üyesi haline gelmesini amaçlamıştır. Türkiye’de çok partili hayat başlamış, ekonomik ortamı liberalleştirme çabası görülmüştür. Özel sanayi yatırımlarına öncelik verilmesi hedeflenmiştir (Kağıtçıbaşı 2014). Bu dönemde değişen politikalar 1950’li yıllardan başlayarak ülkenin siyasi ve ekonomik ortamını dönüştürecek hareketlere zemin hazırlamıştır. Bursa kentinin gelişiminde de 1950 yılı benzer bir öneme sahiptir (Tekeli 1999, Aslanoğlu 2000, Kaprol 2000, Kağıtçıbaşı 2014). Bursa’da sanayi yatırımlarının artması ve buna bağlı olarak kentin göç almaya başlaması 1950’li yıllardadır. 1980 yılında da Türkiye’de 3 siyasi ve ekonomik alanda değişim yaşanmış, bu değişim kentlerin gelişimine yansımıştır. 1980 yılı da literatürde bir eşik olarak belirtilmiştir. Bursa basının gelişimi incelendiğinde, 1980 sonrası yerel basında değişim görülmüş, bu dönemde Bursalı sanayici ve iş adamları basın üzerinde etkili olmuştur. Yerel basındaki değişimlerden biri, promosyon yarışının başlamasıdır. Yıllar içinde bu rekabet artmış ve bu durum gazete tirajlarına yansımıştır. 1990’larda önce özel radyolar daha sonra TV kanalları açılmıştır. Böylece, Bursa basını ulusal yayın yapan kanallara sahip olmuştur ve artık yazılı basının yanı sıra görsel basın da kitle iletişim araçlarından biri haline gelmiştir. (Özay 2011). Aynı zamanda 1990’lı yıllar Bursa kentinin küresel ekonomiye katılmaya başladığı yıllardır. Literatürden edinilen bu bilgiler doğrultusunda 1950-1990 yılları arasının incelenecek dönem olarak belirlenmesine karar verilmiştir. Çalışmaya farklı açılardan bakabilmek amacıyla basın, mimarlık ve kent ara kesitinde yapılan çalışmalar incelenmiştir. Bu çalışmalarda farklı kavramların temel alındığı görülmüştür. Funda Uz Sönmez’in (2007) Seksenler İstanbul’u Kentsel Söylemini Popüler Yazılı Medya Üzerinden Okumak başlıklı doktora tezinde, 1980’li yıllarda İstanbul’da sunulan, önerilen ve üretilen kentsel projelerin popüler medyadaki temsili üzerinden, İstanbul’un kentsel söylemi yorumlanmıştır. Tezin materyali olarak, belli bir okuyucu kitlesine ulaşan ve dönemi itibariyle popüler söylemi belirleyen, yüksek tirajlı yayınlar seçilmiştir. Bu yayınlar arasında, gazeteler, belediye bülteni, reklamlar, gazete karikatürleri ve mizah dergileri, şehir rehberleri bulunmaktadır. Seçki, 1980-1990 yılları arasında İstanbul’la ilgili konusu kent ve mimari mekan olan metinlerden oluşturulmuştur. Metinlerde geçen kent tanımları arasında ilişki kurularak, İstanbul’un kentsel söylem çözümlemesi yapılmıştır. İncelenen tezlerden bir diğeri Banu Tomruk’un (2010) Bursa’nın 2000-2010 Arasında Yeniden Yapılanmasında Kentsel Söylem Üzerinden Dönüşüm Rotaları başlıklı doktora tezidir. Tezde, Bursa kentinde 2000-2010 yılları arasında gerçekleşen yeni konut üretimi incelenmiş ve kentsel dönüşüm projeleri üzerinden kurgusal bir kent okuması yapılmıştır. Tezin birincil veri kaynağı, farklı alanlardan seçilen kişiler ile derinlemesine yapılan mülakatlardır. Yazılı medyada söz konusu projelere ilişkin yayınlanan haberler ise ikincil kaynak olarak kullanılmıştır. Tezde, kentsel mimari dönüşüm rotaları, 4 belirlenen başlıklar altında ele alınmıştır. Bu başlıkların yer aldığı haber metinlerine çizelgeler halinde tezde yer verilmiştir. Elif Karakurt Tosun’un (2007) Küreselleşme Sürecinde Kentlerde Mekansal, Sosyal ve Kültürel Değişim: Bursa Örneği başlıklı doktora tezinde kentleşme ve küreselleşme ele alınmıştır. Bursa’daki mekansal değişim, yerleşim bölgelerindeki yeni oluşumlar ve tüketim mekanlarındaki yapılanmalar üzerinden değerlendirilmiştir. Tez kapsamında Türkiye’de ve Bursa’da kentleşme 1950-1980 dönemi ve 1980’den günümüze olacak şekilde iki ayrı dönem olarak ele alınmıştır. Bursa’nın yerel gazetelerinden olan Bursa Hakimiyet gazetesinin 1974-2006 yılları arasındaki arşivi taranarak, Bursa’nın mekansal, sosyal ve kültürel değişim sürecini etkilemiş olan önemli haberler elde edilmiştir. Literatürden edinilen bilgiler ve kişisel gözlemler sonrasında, belirlenen kişilerle derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir. Ayrıca kentte yaşayanlar ile anket çalışması yapılmıştır. Seçil Özay’ın (2011) 1989 Bulgaristan’dan Zorunlu Göçün Etkilerinin Bursa Yerel Basını Örneğinde İncelenmesi başlıklı doktora tezi ise gazetecilik alanından, konuyla ilişkilendirilebilecek bir diğer çalışmadır. Tezde, 1989 yılında Bulgaristan’dan kitlesel göçün Türkiye coğrafyasında gelişen süreci, dönemin Bursa basını üzerinden ele alınmıştır. Tez kapsamında Bursa basın tarihi kronolojik sırayla incelenmiş ve 1989 yılında yayımlanan gazetelerden tirajı yüksek iki gazete (Bursa Hakimiyet ve Olay) incelenmek üzere seçilmiştir. Ayrıca, gazete sahibinin göçmen derneği başkanı olması sebebiyle Hakimiyet gazetesinin de arşiv taraması yapılmıştır. Bir yıllık süreçte incelenen üç gazetenin habercilik anlayışı ortaya konmaya çalışılmıştır. Tez kapsamında dönemin muhabirleri ile de görüşülmüştür. Haberler konusuna göre 15 kategoriye ayrılarak incelenmiştir. Bu kategoriler arasında Yerleştirme-Yurt Edinme başlığına dahil edilen, dolayısıyla mimarlık ile ilişkilendirilebilecek haber sayısının da fazlaca olduğu görülmüştür. Semra Türkmen Yılmaz (2015), Yerel Bir Gazetede Kadim Bir Mesele: Diyarbakır Gazetesinde Mesken Buhranı (1940-1954) başlıklı yüksek lisans tezinde, Diyarbakır gazetesinde anlatılan yetersiz mesken sorununu incelemiştir. Gazetenin 1940-1954 yılları arasındaki yayınları kaynak olarak kullanılmış, mesken buhranı ile ilişkili haberler seçilerek değerlendirilmiştir. Tez kapsamında, elde edilen haberler üç bölümde 5 incelenmiştir. İlk bölümde mesken buhranının genel söylemi değerlendirilmiş, ikinci ve üçüncü bölümde mesken buhranıyla ilişkili olan, istimlak, kira bedelleri, göçmen evleri, yapı kooperatifleri, Emlak Kredi Bankası’nın girişimleri gibi konular üzerinden bir sınıflandırma ve değerlendirme yöntemine gidilmiştir. Sümeyye Kaymak (2019), Türkiye’de Avangart Modernizmin Bir Örneği Olarak Tercüman Gazetesi Binası başlıklı yüksek lisans tezinde, İstanbul’da Tercüman gazetesi tarafından inşa edilmiş olan Tercüman binasını konu edinmiştir. Yapıyı tüm yönleriyle değerlendirebilmek adına, gazetenin kurumsal yapısı ve gelişimi araştırılmış, Tercüman gazetesinin 1972-1977 yılları arasındaki yayınları incelenmiştir. Gazetenin kendisi, yapıya ait projeler ve yapılan kişisel görüşmeler tezin kaynaklarını oluşturmuştur. Çalışmada, gazetenin ve yapının topluma nasıl bir mesaj verdiği sorgulanmıştır. Gazetenin ideolojik çizgisi ile binanın mimari özellikleri arasında ilişki olup olmadığı sorusuna, gazetenin yayınları incelenerek yanıt aranmaya çalışılmıştır. Beliz Büşra Şahin (2019), Adana Tarihi Kent Merkezinde Morfolojik Bir Okuma; Abidinpaşa Caddesi’nin 1938-2018 Yılları Arasındaki Fiziki Değişimi başlıklı yüksek lisans tezinde, Adana tarihi kent merkezi için önemli olan Abidinpaşa caddesinin 1938- 2018 yılları arasındaki fiziki formunun evrimini incelemiştir. Caddenin 80 yıllık süreçteki değişiminin morfolojik analizi yapılırken, kentte gerçekleşen imar faaliyetleri ve caddenin gelişimine ilişkin haberler, Yeni Adana Gazetesi’nden elde edilerek tez kapsamında bu haberlere yer verilmiştir. Bu çalışma Giriş bölümüyle birlikte beş ana başlıktan oluşmaktadır. Çalışmanın, ikinci ana başlığı olan Kuramsal Temeller ve Kaynak Araştırması’nda, öncelikle Basın ve Mimarlık İlişkisi ele alınmıştır. Bu başlık altında iletişim, basın, haber kavramlarına kısaca değinilmiş, haberin algılanmasında etkili olan unsurlar ele alınmıştır. Bu bölümde son olarak, konusu mimarlık olan ulusal ve yerel haber örnekleri üzerinden mimarinin haber değeri niteliği incelenmiştir. Daha sonra, 1950-1990 Yılları Arasında Türkiye’de Mimarlık ve Planlama Faaliyetleri bölümü yer almıştır. 1950-1990 yılları arasında Türkiye kentlerinin gelişiminde etkili olan planlama eşikleri belirtilmiştir. Bu bölümde ulusal gazetelerden elde edilen bazı haberlere de yer verilmiştir. Son olarak, 1950-1990 Yılları Arasında Bursa’da Mimarlık ve Planlama Faaliyetleri başlığı altında 6 Bursa’nın kentsel gelişiminde etkili olan eşikler ele alınmıştır. Bu bölümde, literatürden edinilen bilgiler, yerel haber örnekleriyle birlikte sunulmuştur. Çalışmanın üçüncü ana başlığı Materyal ve Yöntem’dir. Bu başlık altında, Bursa Yerel Basını ve Gazeteler, Hakimiyet Gazetesi, 1950-1990 Yılları Arasında Bursa’daki Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Yerel Basın Haberleri Üzerinden Değerlendirilmesinin Analiz Yöntemi başlıkları yer almıştır. Bu bölümde Bursa’da yerel basının gelişiminden ve 1950-1990 döneminde görece uzun süreli yayımlanan gazetelerden bahsedilmiştir. Bursa Hakimiyet Gazetesine ilişkin bilgiler verilmiş, kırk yıllık süreçte gazetenin haber sunumu yönünden geçirdiği değişim incelenmiştir. Bölümün son başlığı altında çalışma kapsamında seçilen haberlerin analiz yöntemi açıklanmıştır. Çalışmanın dördüncü ana başlığı, Bulgular’dır. Bu başlık altında, seçilen ve analiz edilen haberler onar yıllık dönemlere ayrılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın beşinci ve son başlığı Tartışma ve Sonuç’tur. Bu bölümde, haberlerin analiz edilmesiyle ulaşılan bulgular değerlendirilmiştir. Bursa’nın kentsel gelişimini yönlendiren eşiklerin yerel yazılı basındaki karşılığı, en sık haberi yapılan mimarlık ve planlama faaliyetleri, gündemde olan kentsel mekanlar, kentin değişimine bağlı olarak değişen mimarlık söylemi konuları bu bölümde tartışılmıştır. 1.3. Çalışmanın Sınırlılıkları Çalışma kapsamında 1950-1990 yılları incelenecek dönem olarak belirlenmiştir. Türkiye kentlerinin gelişimi, ülkedeki mimarlık ve planlama faaliyetleri ile mimarlık söylemindeki değişim incelendiğinde 1950 ve 1980 yıllarının birer eşik olduğu görülmüştür. Ancak 1980’li yıllardaki ekonomik ve siyasi değişimin mimarlığa ve Bursa yazılı basınına yansımasını görebilmek adına, 1990 yılına kadar inceleme yapılmasına karar verilmiştir. 2. Dünya Savaşı sonrasında Marshall yardımlarının etkisiyle Türkiye kentlerinde tarım alanlarında makineleşme görülmüş, kırdan kente göç hızlanmaya başlamıştır. Kentleşme hızının artması, kentlerin mekansal anlamda değişim geçirmesine neden olmuştur. Aynı zamanda 1950 yılında Türkiye çok partili siyasi hayata geçmiş, Demokrat Parti iktidara gelmiştir. Tez kapsamında incelenen Hakimiyet gazetesi de 1950 yılında isim ve içerik değişikliğiyle Bursa yerel basınında yer almaya başlamıştır. 1950 yılında gerçekleşen bu değişimler, çalışmanın başlangıç tarihini belirlemede etken olmuştur. 7 1980 yılı ise Türkiye’de son askeri darbenin gerçekleştiği ve göreceli olarak siyaseten istikrarlı bir döneme geçişin yılıdır. 1980’li yıllarda siyasi değişimle birlikte ekonomik alanda da değişim yaşanmış, neoliberal politikaya geçilmiştir. Devletin ekonomideki payı küçülmüş, serbest piyasa anlayışı benimsenmiştir. Ekonomik alandaki bu değişim, kentler arasında gerçekleşen göçleri artırmıştır. Göç alan kentlerde, yeni iş ve sanayi merkezleri ile konut alanları geliştirilmiştir. 1980’li ve 1990’lı yıllarda kentler dönüşmeye devam etmiştir. Tez kapsamında incelenen Bursa yerel basınında ise 1990’lı yıllarda bir değişim yaşanmıştır. Önce radyo ve daha sonra televizyon kanalları açılmış, haber alma kanallarına görsel medya da eklenmiştir. Basındaki bu değişim de incelenecek dönemin sınırlandırılmasında etkili olmuş ve 1990 yılı incelenecek dönemin sonu olarak belirlenmiştir. Çalışma alanı Bursa kent merkeziyle sınırlandırılmıştır. Çalışma kapsamında İznik ilçesi başta olmak üzere Bursa ilçelerindeki mimarlık faaliyetlerine ilişkin haberlerin de yerel yazılı basında yer aldığı görülmüştür. Ancak seçilen haberler kent merkezi ile sınırlandırılmıştır. Hakimiyet gazetesi haberleri çalışmanın ana kaynağı olarak belirlenmiştir. Doğru, Hakimiyet Milletindir, Hakimiyet ve Bursa Hakimiyet isimleriyle yayımlanan gazete, 1950-1990 yılları arasında kesintisiz olarak Bursa yazılı basınında yer almıştır. 1968 yılı ve sonrasındaki tiraj verilerine göre, gazete 1968-1987 yılları arasında en çok satılan Bursa gazetesi konumundadır. Ayrıca, incelenen dönemdeki gazete nüshalarının tamamına Bursa İl Halk Kütüphanesi gazete arşivinden erişebilmek mümkün olmuştur. Bu nedenlerle çalışmanın Hakimiyet gazetesi haberleri ile sınırlandırılmasına karar verilmiştir. Elbette ki her gazetenin, yayımladığı haberleri kendi bakış açısı ile ele aldığı kabulü yapılmıştır. Çalışma kapsamında, aynı dönemde yayımlanan diğer yerel gazetelerin de incelenmiş olmasının daha etkin çıkarımlar yapmaya katkısı olacağı düşünülmüştür. Ancak incelenen dönemin uzunluğu, Hakimiyet gazetesinin döneme kesintisiz bir şekilde eşlik ediyor olması ve gazete arşivine kolay erişilebiliyor olması, çalışmanın Hakimiyet gazetesi haberleri ile sınırlandırılmasını gerektirmiştir. Çalışma kapsamında Hakimiyet gazetesi nüshalarının ilk sayfalarının taranmasına karar verilmiştir. Bu sınırlandırmanın sebebi, gazetelerin en önemli haberlere ilk sayfalarında yer veriyor olmasıdır. İnceleme yapılan dönemde, 1970’li yılların ortalarına kadar 8 Hakimiyet gazetesindeki hemen hemen tüm haberlerin başlık ve kısa bir haber metniyle ilk sayfada yer aldığı görülmüştür. Haberlerin devamına genellikle gazetenin dördüncü sayfasında yer verilmiştir. Sonraki yıllarda basım teknolojisinin değişmesi ile gazetenin sayfa sayısı artmış ve ilk sayfanın mizanpajı değişmiştir. Bu değişimle birlikte gazetenin ilk sayfayla birlikte iç sayfalarda da pek çok farklı habere yer verdiği görülmüştür. Ancak, kent gündemini oluşturan en önemli haberlere erişebilmek amacıyla ve incelenen dönemin uzunluğu nedeniyle, gazetenin birinci sayfasındaki haberlerin değerlendirilmesine karar verilmiştir. 1.4. Çalışmanın Yöntemi Bu çalışmada, Hakimiyet gazetesi arşivi taranarak konusu mimarlık olan haberlerin seçilmesi ve literatür araştırması bir arada yürütülmüştür (Şekil 1.1). İncelenecek yerel gazetenin belirlenmesi amacıyla öncelikle Bursa basını hakkında araştırma yapılmıştır. Bu bağlamda, Yücel Öztürk’ün (2010) Bursa Basın Tarihi 1869-2005 başlıklı yüksek lisans tezi, Raif Kaplanoğlu ve Ozan Kaplanoğlu’nun (2019) Tipo’dan Ofset’e Bursa Basın Tarihi 1866-1974 başlıklı çalışması, Mustafa Tayla’nın (1997) Bursa Basını 1868/69-1983 isimli kitabı ve Yılmaz Akkılıç’ın (2002) Bursa Ansiklopedisi başlıklı eseri incelenmiştir. 1950-1990 yılları arasında görece uzun süreli yayımlanan yerel gazeteler belirlenmiştir. Döneme kesintisiz eşlik etmesi ve nüshalarının erişilebilir olması sebebiyle Hakimiyet gazetesinin incelenmesine karar verilmiştir. Günlük olarak yayımlanan gazetenin, 1950 yılı Haziran ayından başlayarak 1990 yılı sonuna kadarki her nüshasının ilk sayfası incelenmiştir. Gazetelerde ilk sayfanın vitrin olarak kullanıldığı, gazete kimliğini yansıtan haberlerin bu sayfada yer aldığı ve görece önemli haberlere yine bu sayfada yer verildiği bilinmektedir. Birinci sayfa okuyucunun dikkatini çekmek adına gazetenin en değerli sayfasıdır (Şimşek İşliyen 2014). Ek olarak, 1984-1987 yılları arasında gazeteyle birlikte verilen Çuvaldız Mizah eki incelenmiş ve konusu mimarlık olan karikatürler değerlendirmeye alınmıştır. Literatür araştırmasıyla Bursa’nın kentsel gelişiminde etkili olan eşikler belirlenmiştir. Bu eşikler dikkate alınarak gazete nüshaları incelenmiş, konusu mimarlık, planlama ve kentsel mekan olan haberler seçilmiştir. Seçilen haberleri anlamlı bir şekilde değerlendirebilmek amacıyla, içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Seçilen haberler bu yöntemle sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma için Planlama, Uygulama ve Koruma olmak 9 üzere üç ana kategori belirlenmiştir. Bu kategorilerin imar planı, gecekondu, kaçak inşaat, konut, restorasyon gibi alt başlıkları oluşturulmuştur. Ancak bazı yıllarda kenti ilgilendiren mimarlıkla ilgili önemli bir konunun gündemde olduğu görülmüş, ilgili yıl için konuyla ilgili yeni bir alt başlık oluşturulmuştur. Seçilen haberler yer yıl için ayrı ayrı sınıflandırılmış, oluşturulan tablolar Ekler bölümünde sunulmuştur. Konusu mimarlık ve kentsel mekan olan karikatür ve reklamlar da seçilerek ilgili yıla ait tabloya eklenmiştir. Haberlerin kategorilere ayrılmasında zaman zaman zorluk yaşanmıştır. Özay (2011) da çalışmasında benzer zorluğun yaşandığını ve bu zorluğun, bu tarz haberlerin farklı kategorilerde aynen verilerek aşıldığını ifade etmiştir. Bu çalışmada ise sınıflandırmada zorluk yaşanmasına rağmen bu yöntem benimsenmemiş, haber daha baskın bir şekilde ilgili olduğu düşünülen kategoride yer almıştır. Seçilen haberleri sınıflandırırken haberin sunum biçimi de analiz edilmiştir. Haberler, haber, eleştiri ve açıklama olacak şekilde üç farklı sunum biçimiyle ilişkilendirilmiştir. Seçilen haberlerin sınıflandırıldığı tabloda, haber başlığı ve tarihine, haber özeti ve varsa görsele yer verilmiştir. Haberle birlikte sunulan kent, yapı, maket fotoğrafı ile kroki, plan, şema, eskiz gibi görseller, haber özeti ve görsel bölümünde yer almıştır. Haberlerin analiz edilmesiyle toplam haber sayısı, belirlenen kategorilerdeki haber sayısı, görsel kullanılan haber sayısı gibi niceliksel verilere ulaşılmıştır. İncelenen dönemde en fazla haberi yapılan kentsel mekanlar belirlenmiş, bu mekanlar kent haritası üzerinde gösterilmiştir (Bkz. Şekil 5.1 ve Şekil 5.2). Çalışmanın bulgular bölümünde her yıl için seçilen ve ön plana çıkan haberler belirtilmiştir. 1950-1990 yılları arası onar yıllık dönemlere bölünerek değerlendirilmiştir. Her dönemde kent gündemini belirleyen mimari söylem tespit edilmeye çalışılmıştır. Kentin değişimi, haber değerinin değişimi ve mimari söylemin değişimi arasındaki ilişki yorumlanarak, konu tartışılmıştır. 10 Şekil 1.1. Tez akış diyagramı 11 2.KURAMSAL TEMELLER VE KAYNAK ARAŞTIRMASI 2.1.Basın ve Mimarlık İlişkisi 2.1.1.İletişim, basın, haber kavramları Konuşmayı iki insan arasında gerçekleşen bir eylem ve bu eylemi de en basit iletişim olarak tanımlamak mümkündür. Ancak insan türünün bu basit iletişim aracını keşfedene kadar veya bununla birlikte farklı şekillerde de iletişim kurduğu unutulmamalıdır. Doğal çevre ile ilişki içinde olan insan, tabiatı tanıma çabasının bir sonucu olarak iletişim becerilerini geliştirmiştir. Ses, mimik ve bir takım işaretler ile başlayan bu gelişim süreci, taşların, müziğin ya da dumanın aracı olarak kullanılmasıyla devam etmiştir. Tarih öncesi çağlarda insanın kendini ifade biçimlerinden birisi kayalar, taşlar, kil tabletler üzerine bir takım işaretler bırakması olmuştur. Dönem insanının ne düşündüğü, nasıl yaşadığı, avlandığı, beslendiği ya da neye inandığı bu resimler üzerinden okunabilmektedir. İnsanlık tarihi ve iletişim açısından, yazının bulunması bir dönüm noktası olmuştur. Sümerlerin bazı hesapları tutabilme ihtiyacından doğan bu buluş zamanla gelişip farklılaşmış, ikonografinin yerini alfabe almıştır. Alfabe, öğrenme ve okunurluk anlamında insanların işini kolaylaştırmış ve toplumsal iletişime katkı sağlamıştır. İletişim sözcüğünün İngilizce karşılığındaki kökeni olan communis Latincede ortak olma, ortaklaşa yapma anlamlarına gelmektedir. İletişim bireysel bir üretim olmasının yanı sıra, belirli bir coğrafyada aynı koşullar içinde varlığını sürdürmeye çalışan ve bilgi üreten insanların etkinliğidir (Oskay 1994). Matbaanın icadı ise kitle iletişimi açısından miladi olarak kabul edilmiş ve yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Matbaayla birlikte fikirler zaman ve bağlam ile sınırlanmadan dolaşımda bulunabilme yetisi kazanmışlardır. Gelişen basım teknolojisi ile birlikte düşünceyi yayma fikri, 17. yüzyıldan başlayarak gazetelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bugünkü anlamda ilk gazete 1609’da Strasbourg’da haftalık olarak yayımlanan Avisa Relation der Zeitung’dur. Bu gelişmeyi 1619’da Anvers’de 1622’de Londra’da yayımlanan gazeteler takip etmiş ve gazete basımı zamanla tüm Avrupa’ya yayılmıştır. Avrupa’ya göre gazetecilikle geç tanışan Osmanlı’da ilk gazete 1795 yılında Fransızlar tarafından basılmıştır. 19. yüzyılın başından itibaren ise yerli ve yabancı gazeteler Osmanlı basınında yer almaya başlamıştır. 12 Basın, en genel anlamıyla, her çeşit haberi, fikir, görüş ve istekleri topluma ulaştıran kitle iletişim araçlarının bütünüdür. Gazeteler ise basının temelini oluşturan iletişim araçlarından biridir (Bülbül, 2001). Gazeteler ekonomik, politik ve daha pek çok konuda haber ve bilgi veren yayınlardır. Gazete, toplumu sürekli haberdar ederek kamuoyunu düzenleyen, yöneticileri uyaran ve hemen hemen her konuyu uğraş alanı haline getiren bir yayın organıdır (İnuğur 1978). Ancak gazeteler sunduğu içeriklerin yanı sıra, reklam, tanıtım gibi içeriklere de yer verir, hatta haber metinlerini taraflı olarak topluma yansıtabilir. Gazetelerin toplumu haberle buluşturmadaki önemini düşündüğümüzde, haberin insanları düşünsel anlamda yönlendiren bir söylem biçimi olduğunu da rahatlıkla söyleyebiliriz. Haber meydana gelen olayların aktarılmasıdır. Ancak bu aktarımın sonucunda gerçeğin kendisi yerine, yeniden inşa edilmiş halini görürüz. Çünkü her yerde olup biteni görme imkanımız yoktur ve ancak temsil edilen gerçeklik bize ulaşır (De Portzamparc ve Sollers 2010). Bu anlamda haber, dilin söyleme dönüşmüş bir halidir. Hatta ‘‘haber söylemi ideolojik bir kurgudan ibarettir’’ tanımlaması bile yapılmıştır. Ancak, haber söylemi yalnızca metinde geçen ifadeler ile yani sunulan ideoloji ile sınırlı değildir. Haber içinde sunulan görseller, metnin gazetedeki yeri, haber başlığı gibi unsurlar da haber söylemini oluşturur (Şimşek İşliyen 2014). Haberin topluma ulaşmasında, yerel basın önceliklidir. Gelişmiş ülkelerde önemli bir yeri olan yerel basın, yakın çevreye ilişkin bilgiler taşımakta, yörede gerçekleşen toplumsal, ekonomik, kültürel ve sosyal gelişmeleri yöre halkına aktarmaktadır (Gezgin 2007). Yerel basın, bölge halkının sorunlarını gündeme getirerek, yerel yönetim ile merkezi yönetim arasında köprü işlevi görmektedir (Girgin 2007). Gezgin (2007), yerel basının sahip olduğu işlevleri üç başlık altında toplamıştır: 1. Kamu hizmetlerinin doğru bir şekilde halka duyurulması 2. Yerel yönetim yurttaş ilişkisinin sağlanması 3. Eğitim işlevi; demokrasi kültürünün topluma yerleştirilmesi Bu anlamda, bir kitle iletişim aracı olan yerel basının kamuoyunun oluşumunda önemli bir role sahip olduğu söylenebilir. 13 2.1.2. Haberin algılanması Yeni teknolojilerin gelişmesi ve bu gelişmelerin kitle iletişiminde kullanılmaya başlanması ile gazetelerin önemini kaybetmeye başladığı bilinmektedir. Özellikle internet haberciliği yaygınlaşmış, bu durum hem ülkemizde hem de dünyada gazetelere tiraj kaybı yaşatmıştır. Ancak bu durum yalnızca gazetelerde değil, yazılı basın ürünlerinin hemen hepsinde görülmektedir. İnternet haberciliğinin ve sosyal mecraların sahip olduğu kolay erişim, daha fazla görsellik sunma ve hızlı tüketilebilme gibi özellikleri bu dijital dünyanın daha fazla tercih edilmesini sağlamıştır. Yaşanan bu değişimin basılı medyayı tamamen öldüreceğine olan inanış yaygın olsa da, bu inanışın geçerli olduğunu söylemek pek de mümkün gözükmemektedir. Evet, bir dönüşüm yaşanmaktadır ancak gelişen bir mecra diğerini öldürmez. Bir mecra diğerine eklemlenerek devam eder. Derginin kitaba eklemlenip devam ettiği gibi, dijital de basılı olana eklemlenerek devam eder. Basılı mecralar da azalarak ama yok olmadan hayatına devam edecektir (Tanyeli 2017). Basılı mecralar içinde geçmişten günümüze önemli bir yeri olan gazeteler ise sundukları içerik ve görsellikle önemini korumaktadır. İçerik, aslında gazete işlevinin sayfalarına yansımasıdır. Gazetelerin açık ya da örtülü olarak gerçekleştirdiği pek çok işlevi vardır. En önemli işlevi haber alma ihtiyacını karşılamaya yöneliktir, yani bilgi ya da haber vermektir. Gazetenin bir diğer işlevi ise açıkça yaptığı maddi ya da daha örtük biçimde söylemiyle gerçekleştirdiği tanıtımlardır. Ürün ya da hizmet tanıtımı gibi reklamlar maddi, fikir ya da ideolojilerin aktarıldığı söylemler ise düşünsel tanıtımlardır. Tematik gazetelerin dışında hemen her gazete bu işlevlere sahiptir. Yine her gazete ekonomi, siyaset, güncel, sağlık gibi belli başlıklara ayrılarak sunulur. Gazetenin asıl amacı ise bu içerikler ile okuru etkileyebilmektir. Küreselleşme gerçeği ve medyada egemen güçlerin oluşmasıyla aslında pek çok gazetenin aynı denilebilecek içerikler ürettiği günümüz gerçeğidir. Bu anlamda okuru çekebilmek için yalnızca içerik yeterli değildir. Gazetelerin görselliği de önem kazanmaktadır. Hem yaşanan değişimlere bağlı olarak günümüzde hem de geçmişte, gazete görselliğinin okura ulaşmaktaki önemli unsurlardan biri olduğu bilinmektedir. Gazetenin görselliği ise sayfa tasarımını ifade eder. Fransızca La mise en page teriminin karşılığı olarak dilimizde yer bulan mizanpaj (sayfa tasarımı); gazetedeki haber ve 14 görsellerin algılanması amacıyla, belirli kurallara göre yapılan düzenleme çalışmasıdır. Sayfa tasarımı, okur ile kurulan iletişimin ilk adımıdır, bu tasarımla gazetenin görsel imajı karşı tarafa aktarılır. Sayfa tasarımı aynı zamanda bir gazetenin kimliğini de yansıtır (Şimşek İşliyen 2014). Gazetelerin ilk defa basılmaya başlandığı dönemden günümüze kadar geçen süreçte gazete görünümleri değişmiş, bu süreçte sayfa tasarımına ilişkin farklı yaklaşımlar benimsenmiştir. Teknik koşulların da etkisi ile sayfa tasarımında iki yaklaşım ortaya çıkmıştır:  Tipo baskı ve klasik sayfa düzeni  Ofset baskı ve çağdaş tasarım düzeni Tipo baskı 1950’li yıllara kadar kullanılan ve gazete sayfa tasarımını sınırlayan klasik yöntemdir. Ülkemizde 1950-1960 dönemi bu yöntemden ofset baskı yöntemine geçiş dönemi olmuştur. Nitekim Bursa yerel basınında da 1974 yılında ofset baskıya geçiş görülür. Tipo baskı ağırlıklı olarak dikey sayfa düzenine imkan verir ve bu yaklaşımla hazırlanan gazete sayfaları yazı ağırlıklıdır. Ofset baskı sistemine geçiş ile birlikte sayfa tasarımını sınırlandıran pek çok düzenleme teknik olanaklar ile geliştirilmiştir. Farklı yazı karakterlerinin kullanılabilme imkanı doğmuştur. Klasik dikey sayfa anlayışı yerini yatay sayfa tasarımına bırakmıştır. Çağdaş tasarım düzeninin ise modüler, bulvar tipi, ve enfografik olmak üzere üç alt sınıfa ayrıldığı belirtilmiştir (Şimşek İşliyen 2014). Sahip olunan teknolojik imkanlar şüphesiz ki sayfa tasarımının ana belirleyicisidir. Ancak sayfa tasarımında, göz önünde bulundurulması gereken başka unsurlar da vardır (Şekil 2.1). Manşet, sürmanşet ve haberlerin yeri, haber başlıkları, fotoğraflar ve çerçeveler genel olarak sayfayı biçimlendiren ana unsurlardır. Fotoğraf ise haberi tamamlayan, güçlendiren bir diğer unsurdur. Hatta bazı fotoğraflar tek başına bir haber olabilmektedir. Fotoğraf haberi desteklemeli ve tanımlamalıdır. Fotoğrafın aynı zamanda bir belge niteliği taşıdığı da unutulmamalıdır (Bülbül 2001). Bir haberin görselle desteklenip desteklenmemesi, sağ ya da sol sayfada yer alması ya da söz konusu haberin büyük ya da küçük veriliyor olması haber algısında etkilidir. Fotoğraf kullanım amacına bağlı olarak kimi zaman manipüle edici olsa da, çoğu kez okur için bir kanıt niteliği taşır, haberin inandırıcılığını artırır. Bazen sadece fotoğraftan oluşan haberler yer alabilir (bkz. Şekil 2.6), bu durumda resim altı yazısının anlaşılırlığı önem 15 kazanır, çünkü yazı fotoğrafın nasıl okunması gerektiğini gösterir. (Şimşek İşliyen 2014) Şekil 2. 1. Sayfa düzenini oluşturan ana unsurlar. (Şimşek İşliyen 2014 tezinin başlıklarından düzenlenmiştir.) Haber metni ve haber başlığı, haber tasarımında yer alan ve haberin algılanmasını sağlayan temel unsurlardandır. Metin gazetenin büyük bir kısmını kaplar, bu nedenle haber metni akıcı bir üslupla ele alınmalıdır. Haber başlığı ise gazeteye bakıldığında dikkati çeken ilk öğedir. Pek çok kişi haber başlığına bakarak haberi okuyup okumamaya karar verir. Yine, pek çok haberin yalnızca başlığı okunur. Başlığın anlaşılır olması, metnin özetini sunması ve ilgi çekiciliği haber metninin okunmasını sağlar (Şimşek İşliyen 2014). Sayfa düzeni açısından önem arz eden konulardan biri de ilk sayfada verilen haberin bölünerek sonraki sayfalarda devam ettirilmesinin yanlış olduğuna ilişkin bir görüştür. Haber içindeki cümlenin hatta kelimenin bölünerek başka bir sayfaya aktarılması önemli bir yanlışlıktır (Bülbül, 2001). Ancak tez kapsamında incelenen gazetelerin özellikle belli bir döneme kadar bu yaklaşımı benimsediği görülmüştür. Pek çok haberin başlığı ve metnin bir kısmı ilk sayfada verilmiş, haberin devamı ise son sayfada yer almıştır (Şekil 2.2). Hem dönemin teknik imkanları doğrultusunda hem de daha fazla haberi ilk sayfada okuyucu ile buluşturabilme amacıyla, bu yöntemin kullanıldığı söylenebilir. 16 Şekil 2. 2. Kültürpark proje yarışmasına ilişkin haber (haberin bir kısmı 1. sayfada bir kısmı 4. sayfada yer almaktadır) 2.1.3. Mimarinin haber değeri niteliği Zamanlılık, yakınlık, sonuç, önemlilik ve insanların ilgisini çekme unsurları haber seçimine etki eden en yaygın haber değer etmenleri olarak belirtilmiştir (Şekil 2. 3). Bu etmenlerden ilki olan zamanlılık; yenilik, anilik, geçerlilik ve güncellik gibi farklı kavramlara işaret eder. Bu anlamda, duyulmamış bir bilgiyi paylaşmak, ani gelişen bir olayı aktarmak ya da kamuoyunu meşgul eden, tartışılan bir konuyu haberleştirmek önemlidir. Yakınlık ilkesi ise haber için ‘nerede’ sorusunu yanıtlayan bir anlamda coğrafya ile ilişki kuran etmendir. Ancak burada sadece fiziksel bir yakınlıktan değil duygusal yakınlıktan da bahsedilebilir. Kişinin duygusal yakınlık kurduğu yer hakkında bilgi alma isteği oluşur (Şimşek İşliyen 2014). Yerel gazeteler aslında bu yakınlık ilkesi doğrultusunda haberlerini oluşturmaktadır. Şekil 2. 3. Haber Değeri Etmenleri (Şimşek İşliyen 2014 tezinin başlıklarından düzenlenmiştir) 17 Haber değer etmenlerinden bir diğeri olan sonuç, haberin ne olduğu ya da ne olacağına cevap vermesi beklentisini ifade eden bir ilkedir. Her gün meydana gelen sayısız olaydan bazıları haber haline gelir. Haber haline gelebilmeyi etkileyen en önemli etmenlerden biri sonuçtur (Şimşek İşliyen 2014). Yerel gazete haberlerini incelediğimiz tez kapsamında, güncel, siyasi ve günlük olayların yanı sıra mimariyle ve kentle ilişkili pek çok haberin de gazetelerde yer aldığı görülmüştür. Mimari faaliyetlere ilişkin haberler, kenti ve kentliyi etkileyen sonuçları içermektedir. Bu sonuçlar, kimi zaman plan aşamasında kalan ya da fikirlerin ifade edildiği haberler olurken, kimi zaman da fiziki ürünleri sunan haberler olmuştur. Bu nedenle mimarinin haber değeri kazanmasında sonuç etmeninin önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Önemlilik etmeni ise haber için neden ve nasıl sorularının yanıtıdır. Bir olayın ya da kişinin önemi haber olma ihtimalini artırır. Bir haberin önemi aynı zamanda o haberin gazetedeki konumunu, uzunluğunu, görsellerini de etkiler (Şimşek İşliyen 2014). İncelenen gazetelerde mimari faaliyetlere ve mekana ilişkin haberlerin çoğunlukla ilk sayfadan verildiği, bazı haberlerin devamının son sayfada da yer aldığı görülmüştür. Söz konusu haberlerin önemine göre sayfadaki konumu, haber metninin uzunluğu ve başlık puntosu değişiklik göstermiştir (Şekil 2. 4). İnsanların ilgisini çekme ise diğer bir haber değer etmeni olarak karşımıza çıkar. İnsanların bir haberi okuması için öncelikle haber ilgisini çekmeyi başarmalıdır. 18 Şekil 2. 4. Gazetelerin ilk sayfasında yer alan mimarlıkla ilişkili haberlerin sayfadaki konumu (kırmızı çerçeve ile gösterilmiştir) 19 Haber değer etmenleri haberin seçim sürecini etkilemektedir. Ancak haber seçiminde bu etmenler dışında elbette ki farklı kıstaslar da yer almaktadır. Basının kendisine özellikle siyaset ve ekonomi üzerinden yer bulduğu düşünüldüğünde haberin aynı zamanda bir propaganda amacı taşıdığı da söylenebilir. Medyanın büyüklüğü, haber alma organlarının genelde tek kanaldan yönetiliyor olması ya da gazetede reklam verenler, haber seçimini etkilemektedir. Yine, gazeteler haber üretiminde sıkıntı yaşamamak için mevcut hükümet ile sıkı ilişkiler kurabilir, bu durum söz konusu basının siyaseten taraflı bir kimliğe bürünmesine neden olur. Tez kapsamında incelenmesine karar verilen 1950- 1990 dönemi ise henüz medya patronlarının oluşmadığı bir dönemdir. Evet, 1980 sonrası Bursa basınında Bursalı iş adamı ve sanayicilerin etkisi görülür ve hatta her gazete grubunda Bursa’yı temsil eden bir milletvekili bulunmaktadır (Akkılıç 2002, Özay 2011). Ancak yine de incelenen bu dönemde gazetelerin daha fazla haber verme odaklı olduğu söylenebilir. Mimarinin haber değerinden bahsederken, haberin aynı zamanda bir söylem olduğu da unutulmamalıdır. Söylemin en basit sözlük tanımı; konuşma, söyleyiş ya da bir düşüncenin sözlü/yazılı anlatımıdır. Söylem, dil kullanımının toplumsal ve kültürel bağlamda ele alınmasını ifade eder. Kentsel söylem ise kentin mekansal oluşumunu tanımlayan ya da kent için üretilmiş kente ait projelerin dil üzerinden yeniden tanımlanmasıdır (Uz Sönmez 2007). Bu anlamda mimarinin ya da kentsel mekan oluşumunun haber değeri taşıması ve haber metinleri aracılığı ile kentliye aktarılması olağandır. Nitekim, tez kapsamında incelenen yazılı basında, kentin fiziki yapısına ve kentteki mimarlık faaliyetlerine ilişkin fazlasıyla haber ile reklam ve karikatürlere rastlanmıştır. Mimarinin haber olmasına ilişkin örneklerden biri, Takvim-i Vekayi gazetesindendir. 19. yüzyıl başlarında teknik eğitim almak amacıyla Mühendishane’ye gönderilen mimarların yaptığı devamsızlıklar ve yeterli eğitimi alamadıkları tartışılmaktadır. Dönemin Ebniye Müdürü, kurumunda çalışan mimarların büyük kısmının yetersiz olduğundan ve artan devlet binaları için bu durumun bir sorun olduğundan şikayetçidir. Aynı zamanda mimarların eğitimi için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini de anlatan layiha kaleme alır. Bu metin devletin resmi yayını olan Takvim-i Vekayi’nin 27 Şubat 1834 tarihli sayısında yayımlanmıştır (Akyürek 2009). 20 Ankara’da yayım yapan Hakimiyeti Milliye gazetesinin 1 Temmuz 1934 tarihli sayısının beşinci sayfasında Modern miymarinin güzel evleri başlıklı bir haber yer almaktadır. Modern mimarinin bir tartışması yapılmış, bu mimarinin hem sahibinin ihtiyaçlarına cevap verdiği hem de şehrin imarına güzel bir parça olarak katıldığı söylenmiştir. Haberde, Orta Avrupa’da yapılan modern bir evin plan ve görsellerine yer verilmiştir (Şekil 2.5). Şekil 2. 5. Hakimiyeti Milliye gazetesi modern mimari haberi görselleri 20 Ağustos 1940 tarihli Tasvir-i Efkar gazetesinin ikinci sayfasında yer alan Mesken buhranı başlıklı haberde İstanbul, Ankara ve İzmir’deki mesken sayıları, bir meskene düşen kişi sayısı, evlerde hangi malzemenin kullanıldığı bildirilmiştir. Güzel ve modern inşanın, planı mimar elinden çıkan beton veya kagir bina olduğu ifade edilmektedir. Haberde, memleketin tamamında bir ev sorunu olduğu belirtilmiş, devamı gelecek yazılar ile bu sorunun ilgili yerlere ulaştırılmaya çalışılacağı ifade edilmiştir. Ayrıca Ankara’da inşa edilen Bahçelievler mahallesinin temel atma sırasında çekilen bir fotoğrafı haberde yer almıştır. Aynı gazetenin 9 Mayıs 1940 tarihli sayısının ikinci sayfasında yayımlanan Yolcu salonu başlıklı haberde, yeni Galata yolcu salonunun törenle açılacağı bildirilmiştir. Haberde liman işletmesi önünden geçecek olan yolun düzenleneceği ifade edilmiştir (Şekil 2.6). 21 Şekil 2. 6. Tasvir-i Efkar gazetesinde mimarlıkla ilişkili haberler Bursa basınına baktığımızda; 18 Kasım 1890’da Murat Emri Efendi tarafından haftalık olarak çıkarılmaya başlanan Bursa gazetesinin 140. nüshasında Orman içine ev yapma ve bunun orman’a verdiği zarar başlıklı bir yazıya yer verildiği bildirilmektedir (Öztahtalı 2012). 1930’lu yıllarda Bursa’da yayımlanan Hakkın Sesi gazetesinin 1 Şubat 1936 tarihli sayısının ilk sayfasında Merinos Fabrikası Bursa’ya Refah Vadediyor başlıklı bir haber yer alır. Merinos fabrikasının kurulacağı sahanın düzenlendiği, alandaki ağaçların kesilmeden başka bir yere nakledildiği, temellerin açıldığı belirtilmiştir. Fabrika sahasında işçilerin kullanımı için tenis kortu, stadyum, havuz, amfitiyatro gibi tesisler ile memurlar için ev ve pansiyonlar da yapılacaktır. Aynı gazetenin 11 Nisan 1936 tarihli sayısının ilk sayfasında ise Şehir Planı başlıklı bir haber yer alır. Haberde, yıllar önce yaptırılan şehir planının bugün uygulanamadığı, planda değişiklik yapılacağı, Ankara’dan gelen uzmanların plan üzerinde çalıştığı belirtilmiştir. 22 12 Şubat 1950 tarihli Ant gazetesinde, şehirde bir imar komisyonunun kurularak çalışmalara başlandığından bahseden Bursa şehri imar planı başlıklı haber yayınlanmıştır. Haberde Bursa kentinin değişen yapısı ve şehircilik üzerine notlar yer alır. Basım tekniklerinin gelişmesiyle gazete haberlerinde daha fazla sayıda fotoğraf yer almaya başlamıştır. Şüphesiz bunun nedenlerinden biri de görsel iletişimin daha fazla talep görüyor ve fotoğrafın haberi aktarmada daha etkin bir rol oynuyor olmasıdır. Bu anlamda Bursa yerel gazetelerinde fiziksel çevreyle ilgili verilen haberlerin fotoğraflarla desteklendiği bilinmektedir. 27 Ağustos 1980 tarihli Bursa Hakimiyet gazetesinde yer alan Bursa gecekondularla büyüyor başlıklı haber kentteki gecekondu sorununu fotoğraflar ile destekleyerek okuyucularına sunmuştur (Şekil 2.7). Şekil 2. 7. Bursa yerel basınında konusu mimarlık olan haberler Bursa yerel basınında, kentle ilgili mimarlık faaliyetlerine ilişkin haberlerin yanı sıra küresel ölçekte önemli kentlerden ya da yapılardan da zaman zaman söz edildiği görülmektedir. Gazetenin ilk sayfasında yer alan bu haberler yapıya ya da kente ait bir fotoğraf ve kısa bir fotoğraf altı yazısından oluşmaktadır. 28 Mart 1960 tarihli Hakimiyet Milletindir gazetesinde Yeni Guggenheim Müzesi’nin tamamlandığı haberi fotoğrafıyla birlikte verilmiştir. Aynı gazetenin 27 Nisan 1960 tarihli sayısında, Brasilia kentinin yeniden inşası hakkında kısa bir açıklama ve kentteki modern mimariyi temsil eden bir anıt fotoğrafı yer almıştır. Hakimiyet gazetesinin 1950’li ve 1960’lı yıllarda bu tarz haberlere zaman zaman yer verdiği tespit edilmiştir. Gazetenin 2 Şubat 1967 tarihli sayısında Utanç duvarı ortadan kalkarsa… başlıklı kısa bir haber metni ve Berlin kentine ait bir hava fotoğrafı yer almıştır. Haberde fotoğrafta görülen meydan, şehrin 23 planlanması ve Berlin duvarına ilişkin kısa bir metin kaleme alınmıştır. Yine aynı gazetenin 19 Nisan 1967 tarihli sayısında Almanya’dan mimari ile ilişkili bir başka habere yer verilmiştir. Köln’e yakın Bensberg şehrinin belediye binasına ait bir fotoğraf paylaşılmış, yapıda kullanılan malzemelerden, yapının serbest bir buluş olduğundan söz edilmiş ve yapının bir derebeyi şatosundan farklı olmadığı vurgulanmıştır (Şekil 2.8). Şekil 2. 8. Bursa yerel basınında dünya kentlerine ilişkin haberler Tez kapsamında incelenen Hakimiyet gazetesinde zaman zaman konusu mimarlık olan karikatürlere de rastlanmıştır. 24 Kasım 1964 tarihli gazetenin birinci sayfasında Bursa kentinin önemli anıt yapılarından biri olan Ulu Cami’nin restorasyonu hakkında bir 24 karikatüre yer verilmiştir. Gazetenin 8 Haziran 1972 tarihli sayısında ise kaçak inşaatlardan söz eden Çatırdayan Otorite isimli bir karikatür yer alır. Karikatürde belediye binası, yöneticiler ve binanın üstüne yapılan kaçak inşaatlar resmedilmiş. Söz konusu inşaatlardan belediyenin sorumlu tutulduğu anlaşılmaktadır (Şekil 2.9). Şekil 2. 9. Bursa yerel basınında karikatürler Gazetelerin kente dair haberler oluştururken, konusu direkt ya da dolaylı olarak mimarlık ile ilişkili olabilecek haber sayısının aslında azımsanmayacak ölçüde olduğu düşünülmektedir. Kentteki mimarlık faaliyetlerinin, mevcut mekanların, yapıların, tarihi eserlerin, gündemde olan imar uygulamalarının, yeni üretilecek projelerin, yarışmaların gazetelerde haber olarak yer aldığı görülmüştür. Hatta yerel gazetelerin dünya kentlerinden bazı yapıları okuyucusu ile buluşturduğu görülür. Bu anlamda, mimarinin haber değeri taşımasındaki en önemli etmenin daha önce de sözü edilen sonuç etmeni olduğu söylenebilir. Çünkü konusu mimarlık ve kentsel mekan olan haberler kentlinin yaşadığı fiziksel çevreye dairdir. Kentsel mekanın değişimi kentlinin mekanı kullanım biçimini etkileyecektir. 25 2.2. 1950-1990 Yılları Arasında Türkiye’de Mimarlık ve Planlama Faaliyetleri Çalışma 1950-1990 yıllarını kapsadığı için 20. yüzyılda Türkiye kentlerinin gelişimini yönlendiren eşiklerin tespit edilmesi, dönemin arka planını anlamak için gerekli görülmüştür. Türkiye’de kent planlaması tarihine bakıldığında Cumhuriyet döneminin belli dönemlere ayrılarak incelendiği görülmüştür. Ancak kent planlaması açısından Cumhuriyet ilanını bir dönemin başlangıcı ya da sonu olarak belirlemek doğru olmayacaktır. Nitekim, 19. yüzyılın ikinci yarısı itibariyle Osmanlı’nın dünya kapitalizmine eklemlendiği yıllardır ve bu dönemde kent planlaması açısından yaşanan gelişmeler Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Tekeli (1998), Türkiye Cumhuriyeti’nin kentsel gelişme deneyimini beş döneme ayırarak incelemiştir. Birinci dönem, 19. yüzyılın ikinci yarısından Cumhuriyet ilanına kadar olan sıkılgan modernite dönemi’dir. İkinci dönem Cumhuriyet ilanından 2. Dünya Savaşı’na kadar olan dönemdir. Tek partili siyasal rejimin etkisinde bir anlayış hakimdir ve kentleşme hızı düşüktür. Bu dönemde kentsel gelişmeyi düzenlemek için yeni bir yasal/kuramsal çerçeve kurulmuştur. Üçüncü dönem, popülist modernite olarak adlandırılan 1960’a kadarki dönemdir. 1960-1980 yılları arası ise dördüncü dönem olarak ele alınmıştır. Bu yıllarda hızlı kentleşme görülür ancak kurumsal sistem bu duruma karşı yetersiz kalmıştır. Yine bu dönemde kent planlama eğitimi bir disiplin haline gelmiştir. Beşinci dönem ise modernite projesinin aşınmaya başladığı yılları, yani 1980 ve sonrasını kapsamaktadır. Sey (1998), 1908 yılında ortaya konan milliyetçi programın mimarlığa da yansıdığını belirtmiştir. Kimlik arayışı içinde olan mimarlık ortamında, mimarlık öğrencileri alandaki Avrupa egemenliğine karşı bir reaksiyon göstererek Milli Mimarlık Akımının başlangıcını belirlemişlerdir. 1923 yılını ise Cumhuriyetin ilanıyla birlikte iki önemli imar uygulamasının gerçekleşmesi açısından önemli bulmaktadır. Bu uygulamalar Ankara’nın imarı ve göçmenlerin iskanıdır. 1945 yılı ise gecekondulaşmanın başladığı yıllardır ve bu olgu 1950 yılından sonra yaygınlaşmıştır (Şekil 2.10). 1950’lerden sonra kentleşme hızı artmış ve 1983-1990 yılları arasında kooperatifçilikte büyük atılımlar görülmüştür. 26 Şekil 2. 10. Mesken sorunu ve gecekonduya ilişkin 1947 tarihli haber Bozdoğan (1998), kentlerdeki gelişmeyi modernizm üzerinden okumaktadır ve Türkiye’nin modernizm serüvenini üç dönem çerçevesinde özetlemiştir. 1930’lar Atatürk dönemi, 1950’ler Menderes dönemi ve 1980’ler Özal dönemi. 1930’lar, batı dışı ülkelerde modernizmin tarihsel sürecini atlayarak tepeden inme bir anlayışla geldiği modernleşme politikası dönemidir. Bu dönemde mimarlık, ulus devletlerin gözle görülür siyaset’ine eşlik etmiştir. Okul, halkevi ve sergi binası gibi bazı bina tiplerinde modernist estetik, propaganda işleviyle karşımıza çıkmıştır (Bozdoğan 1998). Erken Cumhuriyet dönemi Türk mimari kültürünün temel problemi mimariye siyasi ve ideolojik anlamlar yüklenmesi olarak belirtilmiştir. Mimari, Türk ulusunun inşasında destansı bir misyon üstlenmiştir (Bozdoğan 2008). Osmay (1998), kent merkezlerinin dönüşümünü 3 dönem üzerinden değerlendirir. İlk dönem, 1923-1950 arası nüfus artışı ve kentleşmenin yavaş olduğu yıllardır. Pek çok kent 19. yüzyıl sonunda sahip olmaya başladığı ikili merkez formundadır. Geleneksel merkez işlevini korurken, yeni gelişen yönetim ve hizmet işlevleri ikinci merkezde yoğunlaşmıştır. İkinci dönem, 1950-1980 yılları arası kentsel nüfusta artışın kaydedildiği yıllardır. Özellikle metropoliten kentlerde, gecekondulaşma ve enformel işler döneme damgasını vurmuştur. Üçüncü dönem ise 1980 ve sonrasında ekonomide serbestleşme dönemidir. Bu dönemde, ülke içi göçler, kentler arası göçlere dönüşmüştür. Telekomünikasyon teknolojisindeki gelişmeyle kent içinde yeni iş merkezleri oluşmuştur. Ekinci (1998), 1950’lere kadar imar planlarına bağlı yapılaşma hukukunun tüm ülkede uygulanmaya çalışıldığını ifade eder. Özellikle büyük kentlerde, yabancı plancılara yaptırılan projelerin hata olarak görülmemesi gerektiğini belirtir. Çünkü söz konusu 27 plancıların hizmet döneminde ülkenin kalkınma politikası, sanayinin Anadolu kentlerine yayılması şeklindedir. Bu ulusal politikanın süreceği varsayılarak, göç olgusu hesaba katılmamıştır. 1948-1973 arası dönem gecekondulaşmanın kalıcı olguya dönüştüğü ve yağma kültürün yaygınlaştığı dönemdir. 1973-1998 arası dönemde ise yık-yap-sat anlayışının egemen olduğu görülür. Çok katlı konut birimlerinin üretilmesi, kooperatifçilik, kıyıların yağmalanması bu dönemdedir. Ranta dayalı politika dönemin mimarisini şekillendirmiştir. Tanyeli (1998), Türkiye kentleri için mimari paradigmaların değişimini farklı eşikler üzerinden ifade etmiştir. 1950 tarihi mimarlık üzerinden siyaset elinin kalkması olarak gözükse de aslında sadece yeni yapılarda ulusallık görüntüsü anlayışından vazgeçilmiştir. 1950’li yıllar Türkiye’si eleştirel bakıştan yoksun olarak ifade edilmiştir. Bu yıllarda, yapı üretimi alanında malzeme ve işgücü yetersizliği görülür. Gelişmiş ülkelerde endüstriyel yöntemlerle üretilen projeler burada geleneksel el işçiliği ile üretilmeye çalışılmaktadır. Yine bu dönemde, en büyük işler hala kamu tarafından ve yarışmalar aracılığıyla verilmektedir. 1960 yılı köklü bir değişimin olduğu önemli bir eşiktir. Mimar ve mühendis sayısında artış yaşanmıştır. Bu dönemde moderniteyi inşa etmek mimarın görevi olarak görülmüştür. 1980’li yıllara kadar bu ortamda mimar ve mühendisler yoğun siyasal çaba gösterir, modern toplumu inşa etmek görevinde isteklidirler. 1980 eşiği ise siyaset ile mimarlığın bağlarını koparmıştır. Bunun ilk nedeni, ortama egemen olan siyasal dengesizliğin oluşturduğu korkudur. Ancak asıl neden, modernleşmede belli bir düzeye gelinmiş olmasıdır. Bu yıllarda mimar teknokrasisi toplum mühendisliği görevini bırakmıştır. 1980’li yıllarda mimari ürünlerin öyle olmasa bile rejyonalist-bağlamsal söylemin arkasına gizlendiği ve rejyonalizmin savunulduğu belirtilmiştir (Tanyeli 1998). 19. yüzyılın başından beri dünyada gerçekleşen kentleşme süreci, 2. Dünya Savaşı sonuna kadar Türkiye’de yavaş ilerlemiştir. Bu süreçte kentleşme bir sorun olarak görülmemiş, yalnızca Ankara’da kentsel büyüme olgusu görülmüştür. Cumhuriyet rejimi Ankara için kaynak ayırmayı, bu kentteki kentleşmeyi denetlemeyi ve planlamayı başarabilmiştir (Tekeli 2015). 28 Ancak savaş sonrasında kentlerde % 6’lık bir kentleşme hızı görülür (Tekeli 2015). Bu hızlı kentleşme ve konut sorunu, Türkiye kentlerinin gelişimini belki de en çok etkileyen gecekondulaşma olgusunu ortaya çıkarmıştır. 1940’ların sonunda köyden kente göçler başlamıştır. Köylü göçmenler, kentte pek çok mekansal ve mimari taktik geliştirmiştir. Tekrar tekrar yapılan evler, tek odalı inşa edilip 7-8 odaya kadar genişleyen evler ve yıkımcıları durdurma yöntemleri dönemin gündemini oluşturmaktadır. Ancak gecekonduların mimari söylemde yer almadığı, ideal kent için bir kopukluk olduğu düşünülmektedir. Aslında, ilk gecekondular kentin taktiksel mekanları olmuşlardır (Nalbantoğlu 1998). Özellikle büyük kentlerin çeperinde yerleşen gecekondular, 1950’li yıllardan başlayarak, çıkarılan yasalar ile kalıcı bir olguya dönüşmüştür. 1948 yılındaki ilk imar affı, adında gecekondu geçmese de özellikle Ankara’daki sorunları çözme amacını taşır. Daha sonra 1953, 1959 yıllarında gecekondu affına yönelik yasalar çıkarılmıştır. 1966 yılında Gecekondu Kanunu kabul edilmiş, 1976’da kanunla ilgili düzenlemeler yapılmıştır. 1980’li yıllarda da gecekondu affına yönelik yasalar çıkartılmaya devam edilmiştir (Ekinci 1998). Gecekondulaşmanın siyaset ile ilişkisine bakıldığında, ilk kırılma noktası 1950 yılında DP’nin iktidara gelmesidir. 1950-1960 yılları arasında gecekondular mahalle’leşir ve oy deposu olarak görülür. Ancak kentlerde gecekondu mahallelerinin oluşmasının asıl nedeni, burada yaşayan kişilerin ekonomiye katkı vermesidir. Bu yüzden bu olgunun kentlerde yerleşmesine ve gelişmesine izin verilmiştir. 1960 yılı ikinci kırılma noktası olarak tanımlanmıştır. 1966 yılında gecekondunun resmen kabul edilmesiyle, mahalleler kendi içinde dönüşmeye başlamıştır. Kentlerde geçiş/çöküntü bölgeleri oluşmuş, kent çeperlerinde gecekondu sakinleri ile üst gelir grupları arasında mekansal çatışma gündeme gelmiştir (Şenyapılı 1998). 1950’li yıllarda uygulanan Marshall yardımları da kentleşmenin ve şehirler arası göçlerin bir başka sebebidir. Bu yardım ile tarımda modernleşme yaşanmış ve tarım temelli ihracat gelişmiştir. Buna bağlı olarak kırsal alanlarda nüfus fazlası ortaya çıkmıştır. Bu nüfus 1950’lerden başlayarak, 1960 ve 1970’lerde hızlanarak kırsal alandan kente göçmüştür (Karakurt Tosun 2007). 29 1950’li yıllarda ülkede, çok katlı blok konut modeline geçişin görüldüğü dönemdir. Bu dönemde Emlak Kredi Bankası’nın girişimleri de önemlidir (Şekil 2.11) (Bozdoğan 1998). 1950’li yıllarda kent merkezlerinin değişiminde 1954 tarihli kanun etkili olmuştur. Kat Mülkiyeti Kanunu adıyla basına yansıyan ancak Tapu Kanunu’nun 26. maddesinde değişiklik öngören bu kanunla kentlerdeki konut sorununa çözüm bulmaya çalışılmıştır. (Şekil 2.12). 1965 tarihli Kat Mülkiyeti Kanunu ile bu çözüm arayışı hızlanmıştır. Kent merkezlerinde yoğunluğu az konut dokusunun yerine çok katlı apartmanlar yapılmasına izin verilmiştir. Bir veya iki katlı evlerin yerini apartmanlar almıştır. Kent merkezlerinin dönüşümündeki ikinci önemli etmen ise ulaşım çözümleri olmuştur. Motorlu araç artışı, yolların genişletilmesi, bulvarların açılması ve istimlakler kentsel mekanda değişime neden olmuştur. 1960’lı yıllarda ana caddeler üzerinde değişim geçiren binaların bodrum ya da giriş katlarında pasajlar da düzenlenmiştir. (Osmay 1998). Şekil 2. 11. Emlak Kredi Bankası inşaatlarına ilişkin haber ve reklam 30 Şekil 2. 12. Tapu kanununun 26. maddesinin değiştirilmesine ilişkin haber 1950-1980 arası dönemde dükkanlar, altyapı tesisleri, yollar, otogarlar ve küçük sanayi siteleri özellikle küçük girişimci eliyle üretilmiştir. 1980 sonrasında ise asıl önemli özellik, büyük sermaye gruplarının inşaat sektörüne yatırım yapmaya başlamasıdır (Bilgin 1998). 1980’li yıllarda kentlerin gelişiminde üç önemli etken vardır. İlki toplu konut yasalarının çıkarılması ve TOKİ’nin kurulmasıdır. İkinci etken İmar ve İskan Bakanlığı’nın kaldırılmasıdır. Üçüncü etken ise 1983 ve 1984 yılında çıkarılan yasalar ile belediye kaynaklarının artırılmasıdır. Böylece merkezi yönetimin kentsel mekandaki denetimi azaltılmıştır (Tekeli 1998). 1960’lı yıllarda benimsenen plan fikri 1980’lerde neredeyse tamamen terk edilmiştir. Planlamanın yerini keyfi uygulamalar almıştır. Bakanlığın yanı sıra, Bölge Planlama bürolarının ve Nazım Plan bürolarının kapatılması, planlama zincirinin bozulmasına neden olmuştur (Hasol 1997). Kentlerde artan konut sorununa bir çözüm olarak, 1967’de İkinci Beş Yıllık Plan’da toplu konut sunum biçimi önerilmiştir. Bu girişimi başlatanlar devlet yerine özel kesim ve yerel yönetimler olmuştur (Tekeli 1998). 1980 sonrasında kentin iç yapılanmasını ve mekanda yayılmasını belirleyen süreçler de değişmiştir. Önceki dönemde kentler, bireylerin ya da küçük girişimcilerin kararlarıyla adım adım büyürken, bu dönemde kentler örgütlü bireylerce yani daha güçlü aktörlerce kente büyük parçaların 31 eklenmesiyle büyür hale gelmiştir. Kente eklenen bu büyük parçalar, yeni yapı sunum biçimlerinin gelişmesiyle mümkün olmuştur. Önceki dönemde var olan yapsatçı konut sunum biçiminin yerini toplu konut sunum biçimi almıştır (Tekeli 2009). Toplu konut üretimi üç farklı şekilde gerçekleşmiştir. Devlet tarafından yetkilendirilen TOKİ, kent kooperatifçiliği ve konut yapımında uzmanlaşmış büyük inşaat firmaları tarafından toplu konutlar inşa edilmiştir (Tekeli 2009). Toplu yapı sunum biçimi sadece konut alanında değil, sanayi bölgeleri, toptancı siteleri, üretim siteleri gibi iş yerlerinde de kendini göstermiştir. Kentlerin, eklemlenen parçalar ile büyüme sürecini etkileyen diğer nedenler ise üniversitelerin kampüs modelini benimsemesi ve AVM’lerin kurulmaya başlaması olmuştur (Tekeli 2009). 1980’ler ise banliyö uygulamaları, beş yıldızlı otel ve AVM projeleri ile ön plana çıkar. Bu uygulamalar ve kentsel gelişmelerle, herkese açık kamusal mekanların erozyona uğradığı görülmüştür (Bozdoğan 1998). 1980 sonrası Türkiye’nin stratejik tercihi küreselleşen dünyaya eklemlenmek olmuştur. İç piyasaya dönük kalkınma modeli terk edilerek, dışa açık ihracata yönelik model benimsenmiştir. Diğer önemli tercih ise Türkiye’nin telekomünikasyon sistemini, TV kanallarını, havaalanı ve otoyollarını geliştirmesi olmuştur. Bu gelişmelerden daha önemlisi ise Sovyet sisteminin çökmesiyle İstanbul’un yeniden dünya kenti olma özelliği kazanması olarak belirtilmiştir (Tekeli 2015). 1990’lı yıllarda kentsel alanlardan elde edilen rant, çekicilik yaratmış ve kentlere yapılan yatırım belirgin bir şekilde artış göstermiştir. Özellikle büyük kentlerde, AVM’ler, beş yıldızlı oteller, lüks konut siteleri, iş merkezleri ve rezidanslar kentsel mekan oluşumunu değişikliğe uğratmıştır. 2.3. 1950-1990 Yılları Arasında Bursa’da Mimarlık ve Planlama Faaliyetleri Bursa’nın 19. yüzyılda şekillenen mekansal gelişimi Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Kentin doğu-batı ekseninde gelişmesi, dokuma ve ipek ipliği üretimine dayanan fabrikaların bulunması, tarımsal bir hinterlanda sahip olması bu mekansal gelişimin özellikleridir. Cumhuriyetin ilanından 1940’lı yıllara kadar, Bursa’da ekonomi, sanayi ve turizmi canlandırmak amacıyla yatırımlar yapılırken, planlama çalışmalarına da önem verilmiştir (Şekil 2.13 ve 2.14) (Aslanoğlu 1999). 32 Cumhuriyet dönemi Bursa’sının ilk planlama çalışması 1924 yılında Karl Lörcher tarafından yapılmıştır. Ancak bu plan, literatürde görsel olarak kullanılmaktan öteye gidememiştir. 1940 yılında ise Henri Prost tarafından, Yapı ve Yollar Kanunu referans alınarak, Bursa planı yapılmıştır. Kent içi yollar bu plan doğrultusunda düzenlenmiştir (Aslanoğlu 2000, Batkan 1996). Kentte turizmin canlandırılması amacıyla, 1930’lu yıllarda Uludağ’da Büyük Otel, 1938-1944 yılları arasında Çekirge’nin turizm işlevinin öne çıkarılması için Çelik Palas ve Park Otel inşa edilmiştir (Aslanoğlu, 2000). Bu yatırımlara bağlı olarak Altıparmak ve Çekirge bölgelerinde gelişim görülmüş, kentteki konut alanları batıya kaymaya başlamıştır (Mutman 2003, Tekeli 1999). Ekonomi ve sanayiyi canlandırmaya yönelik ise 1930’larda İpekiş, 1933’de Uludağ Gazoz, 1934’de Sayaş Süt Mamülleri Endüstrisi, 1938’de Teziş ve Emek isimli karoseri atölyeleri kurulmuştur. Bu tesisler Bursa sanayisinin ilk dönüştürücüleri olarak ifade edilir. (Aslanoğlu 1999). Öte yandan, kentte istihdam sağlaması açısından önemli olan ve mensucat sektöründe faaliyet gösteren Merinos Yünlü Dokuma ve Gemlik Suni İpek fabrikaları 1938 yılında açılmıştır (Tekeli 1999). 1940 yılı sonrasında ise kentin gelişimini etkileyen iki önemli karar alınmıştır. Bunlardan ilki 1950-1951 yıllarında Bulgaristan’dan göç edenlerin büyük bölümünün Bursa’da kentin kuzeybatısında iskan edilmesidir. Diğer gelişme ise Prost Planı’na göre, kent içindeki fabrikaların kuzeye taşınmasıdır (Mutman 2003). 1940’lı yıllarda Bursa’da sanayileşmenin küçük üreticiler eliyle gerçekleştiği bilinmektedir. 1951’de Karacabey’de Vatan Konserve, 1957’de eski Yalova yolunda Tamek Konserve fabrikaları açılmış, 1942’de kurulan Tolon Makine Sanayi 1950’li yıllarda ülkenin ilk çamaşır makinesini üretmiştir. Kentte 1950’lerin sonunda 30 kadar döküm atölyesi olduğu da bilinmektedir. (Altaban 1999, Tekeli 1999). 33 Şekil 2. 13. Bursa’nın kentsel gelişimini yönlendiren eşikler 34 Şekil 2. 14. Bursa’nın kentsel gelişimini yönlendiren eşikler ve yerel basından bazı haber başlıkları 35 Kentin gelişiminde ve batıya doğru büyümesinde alınan önemli kararlardan biri Balkan göçmenlerinin kentte iskan edilmesidir. 1950’li yıllarda Bulgaristan’dan gelen göçmenleri yerleştirmek amacıyla kentin kuzeybatısında önce Hürriyet ve ardından Adalet, İstiklal ve Milliyet mahalleleri kurulmuştur (Şekil 2.15). Ancak bu yıllarda bir planlama çalışması yapılmadığı da belirtilir (Altaban 1999, Aslanoğlu 2000, Batkan 1996). Bu dönemde Merinos işçi evlerinin kurulmasıyla kent kuzeye açılmıştır. Diğer yandan, kent merkezinin 1950’li ve 1960’lı yıllarda Atatürk caddesi üzerinde inşa edilen iş hanı ve banka binalarıyla şekillendiği belirtilmiştir (Polat 2011). Şekil 2. 15. Hakimiyet Milletindir gazetesinden göçmenlerin iskanına ilişkin haberler 1950-1960 döneminde Bursa için devlet tarafından yapılan en önemli altyapı yatırımı Mudanya iskelesi ile Bursa Yalova karayoludur. Merinos ve Suni İpek fabrikaları genişletilmiştir. Yine bu dönemde, Bursa’da taşıt araçları yan sanayi ve oto yedek parça üretimi iş kolları gelişim göstermiştir (Kağıtçıbaşı 2014). Bursa için yapılan planlama çalışmalarından en önemlisi 1958 Kapalıçarşı yangını sonrasında, 1960 yılında Piccinato tarafından hazırlanan 1/4000 ölçekli Nazım Plan’dır. Kentin Ankara-İzmir aksında lineer gelişimi öngörülmüştür (Batkan 1996, Dostoğlu 1998). Bu planda kentsel ve kırsal peyzaj ile anıtların korunması önerilmiştir. Kuzeyde Fomara caddesinde yeni bir merkez geliştirilmiştir. (Aslanoğlu 2000). Altıparmak caddesinden başlayarak doğuya uzanan, Atatürk caddesine paralel olacak şekilde yeni merkez adı verilen bir aks oluşturulmaya çalışılmıştır. Günümüzde Haşim İşcan ve Kemal Bengü caddelerinin oluşturduğu aks yeni merkez aksıdır (Canpolat 1999). 36 Organize Sanayi Bölgesi ilk kez Piccinato planında yer almıştır (Aslanoğlu 2000). Takip eden yıllarda, Bursa’nın bir sanayi şehri olmasında etkili olacak, İstanbul sanayinin desantralizasyonu gündeme gelmiştir. (Tekeli 1999). 1961 yılında, bir Amerikan müşavirlik firması tarafından Devlet Planlama Teşkilatı adına, uygun sanayi alanı bulmak amacıyla araştırma yapılmış, bu alan için Bursa’nın en uygun şehir olduğuna karar verilmiştir. Ülkenin ilk Organize Sanayi Bölgesi 1966 yılında hizmete açılmıştır (Şekil 2.16) (Kağıtçıbaşı 2014). Şekil 2. 16. Sanayi Bölgesinin açılışına ilişkin haber ve maket görseli OSB’de 1966 yılında otobüs ve minibüs üretimi yapan Karsan Bursa Otomontaj ve Karoseri Sanayi, 1969 yılında Renault otomobil fabrikası kurulmuştur. Kentin bir başka bölgesinde Yalova yolu üzerinde ise 1968 yılında TOFAŞ otomobil fabrikası açılmıştır. Açılan bu tesislerin yanı sıra Santral Garaj çevresi ve Yalova yolu üzerinde otomotiv yan sanayi sektörü gelişmiştir (Tekeli 1999). Diğer yandan 1964 yılında sentetik iplik fabrikası Sifaş ve 1968 yılında iplik fabrikası Polylen kurulmuş, böylece dokuma sanayinde de adımlar atılmıştır (Tekeli 1999). 37 Renault ve TOFAŞ otomobil fabrikalarının açılmasıyla 1970’li yıllarda, Bursa bir çekim merkezi haline gelmiştir. OSB’nin fabrika ve üretim tesisleri ile dolmasıyla, sanayi alanları ulaşım aksları üzerinde çevreye yayılmaya başlamıştır (Aslanoğlu 2000). 1958 yangını sonrası, kent merkezindeki ticari işlev zayıflamış ve farklı bölgelere yayılmıştır. Kent merkezinin kuzeye doğru açıldığı, kentin geçmişten beri var olan tek merkezli olma özelliğini yitirdiği belirtilir. Ancak bu dönemde vilayet, adliye ve belediyenin yer aldığı bölge kentin odağı olmaya devam etmiştir (Mutman 2003, Tekeli 1999). 1965 yılında Kat Mülkiyeti Yasası yürürlüğe girmiş, bu yasayla Bursa kentinin yıkılıp yapılması hızlanmıştır. Kent merkezinde apartmanlaşmanın önü açılmıştır. Bu dönemde yapılan kamulaştırmalar ile bazı sokaklar genişletilmiş, kat yükseklikleri artırılmış, ayrık nizamın yerini bitişik nizam yapılaşma almıştır. 1978’deki sit ve koruma kararları alınana dek tarihi kentin tahribatına devam edilmiştir (Şekil 2.17) (Altaban 1999, Polat 2011). Şekil 2. 17. Kent merkezinin tahrip edilmesi ve Sit kararına ilişkin haberler Sanayileşme ve artan iş gücü talebiyle birlikte kent nüfusunun arttığı bu dönemde Bursa’da gecekondulaşmanın da arttığı görülür (Şekil 2.18). 1966 ile 1977 yılları 38 arasında kentte, 450 hektarlık gecekondu önleme bölgesi açılmıştır. Açılan gecekondu önleme alanlarının 150 000 nüfusu iskan edebilecek kapasiteye sahip olduğu belirtilir (Altaban 1999). Ancak artan nüfusa rağmen kentte çeşitli alt merkezlerin oluştuğu söylenemez. Kente yeni eklenen alanlarda, yol boyunca sıralanan dükkanlar çarşı işlevi görmüştür. 1970’lerden sonra kente eklenen gecekondu mahallelerinde çok sayıda caminin inşa edildiği, caminin tıpkı geçmişte olduğu gibi mekanın meşruiyetini sağlamada etkili olduğu ve böylece kentin yeni alanlarını mahallelere dönüştürdüğü ifade edilmiştir (Aslanoğlu 2000). Şekil 2. 18. 1950-1990 yılları arası Bursa kent merkezi nüfusu (Anonim 2020 Türkiye İstatistik Kurumu ve Altaban 1999 makalesindeki nüfus verileri üzerinden düzenlenmiştir) 1976 yılından itibaren hemen her 5 yılda bir Bursa Nazım Planına ilişkin revizyonlar yapılarak, kent içinde yeni konut alanları önerilmiştir. Bu dönemde, düzenli bir kentleşme sağlamak amacıyla Nilüfer ilçesinde planlı arsa sunumu gerçekleştirilmiştir. 1976 yılında Bursa kentinin gelişme yönlerini belirleyen Nazım Planı, İmar ve İskan Bakanlığı ile Nazım Plan Bürosu tarafından hazırlanmıştır. Plan kararlarında ovanın korunması esas alınmıştır. 1978’de Bursa’nın Arkeolojik, Doğal ve Tarihi Sit Alanları 39 belirlenmiştir. Bu alanlardaki yapılaşmaya ilişkin kıstaslar belirtilmiştir (Altaban 1999, Aslanoğlu 2000, Batkan 1996). 1955 yılından itibaren Kültürpark sahasının oluşumuyla çekiciliği artan Altıparmak ve Çekirge’de 1960’lı yıllardan itibaren, bahçeli konutlardan oluşan eski dokunun yüksek yoğunluklu apartman mahallelerine dönüştüğü görülür. Bu semtlerde inşa edilen ve bazıları kübik biçimli apartman blokları olan yapılar üst ve orta gelir grubuna hitap etmiştir. Maksem, Yeşil, Emir Sultan mahalleleri ise orta ve alt gelir grubunun apartman mahallelerine dönüşmüştür (Dostoğlu 1998, Tekeli 1999). 1980’li yıllarda kent, doğuda Arabayatağı, kuzeyde Küçükbalıklı, batıda ise Beşevler mahalleleri ile sınırlanan bir yayılım alanına sahiptir ancak bu bölgelerde kaçak yapılaşma devam etmiştir (Şekil 2.19). Bu dönemde, Uludağ yamaçlarında Fidyekızık toplu konutları ve sonrasında Kaplıkaya ile Siteler toplu konutları inşa edilmiştir (Markoç 2012). 1960’lı yıllarda topografya ile uyumlu, geleneksel ve ızgara sistemle yapılan göçmen konut alanları, bu yıllarda yerini apartmanlara bırakmıştır. Kentin doğusu ve güneyindeki yamaçlar, orta-alt gelir gruplarının yaşadığı bölgeler olmuştur (Mutman 2003). Şekil 2. 19. Kentte yeni yerleşim alanları açılması ve kaçak inşaatlara ilişkin haberler 1984 yılında Toplu Konut Yasası’nın çıkmasıyla Fethiye ve İhsaniye’de kooperatifler eliyle konut uygulaması hız kazanmıştır. Toplu konutların yanı sıra kaçak yapılaşma da 40 devam etmiştir (Altaban 1999, Tekeli 1999). Artan göçler sonucunda, kent periferisinde imarsız alanlarda kalitesi düşük konutlar inşa edilmiştir. Sayısı az olan planlı alanlarda genellikle kooperatifler eliyle apartman blokları üretilmiştir. Bu üretim biçimi, Uluslararası Stil’in Bursa’daki yansıması olarak görülmüş, her kentte birbirine benzeyen bu blokların üretilmesi de eleştirilmiştir (Dostoğlu 1998). 1985 yılı sonrasında otomotiv sahipliğinin artmasıyla, üst gelir grubunun kent dışındaki villalardan oluşan banliyölere taşındığı görülür. Kentin batısında bulunan Mudanya- Bademli bu üst gelir grubunun tercih ettiği bölge olmuştur (Dostoğlu 1998, Tekeli 1999). 1984 Nazım Planı ile daha küçük sınırlar içindeki merkezi alanlar ele alınmıştır. Planla birlikte Bursa Metropolitan Bölgesi ve Bursa Kent Bütünü kavramları ile karşılaşılmıştır. Bu planda, ova koruma alanları belirlenmiştir. 1985 yılından itibaren Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinde ıslah imar uygulamaları yapılmıştır. Özellikle kaçak gelişmiş alanların dönüşümü amaçlanmıştır. Ancak bu planlar pratikte geçerli olamamış ve söz konusu alanlar kent içinde dönüşememiş yapı stoğu olarak kalmıştır (Batkan 1996, Altaban 1999). Toplu Konut Yasaları ile ve kooperatifler kanalıyla orta ve üst gelirli nüfus desteklenirken dar gelirliler için konut politikaları geliştirilmemiştir. Kentin batısında geliştirilen Ataevler toplu konut alanı başlangıçta dar gelirliler için düşünülmüş ve 21 000 kişi bu konutlar için başvurmuştur. Ancak proje yürütülemeyerek kooperatife devredilmiş ve Ataevler daha pahalı bir konut alanına dönüştürülmüştür (Şekil 2.20). Dar gelirli nüfusa apartman ve rant vaat edilmiştir. Mevcut yapılaşmış ve %65 oranında kaçak gelişmiş bir kentsel alanın dönüşümü ya da iyileştirilmesi mümkün olmamıştır. İmar afları, nazım, uygulama ve ıslah planları niteliksiz kentsel alanları iyileştirmede yeterli olamamıştır (Altaban 1999). 1980 yılında Uludağ Üniversitesi’nin açılmasıyla Görükle bucağında konut alanları gelişmeye başlamıştır. 1984’de Bursa Nazım İmar planına göre, Demirtaş Sanayi Bölgesi ile OSB dışında sanayinin desteklenmeyeceği kararı alınmıştır (Aslanoğlu 2000). 1987 yılında ise Beşevler’de Küçük Sanayi Alanı planlanmış ve uygulanmıştır (Altaban 1999). Bu dönemde Mudanya Yolu üzerinde OSB için inşa edilen 1050 konutlar dışında başka bir konut projesi üretilmediğinden, Mudanya yolunun kuzeyi ve 41 doğusunda yer alan Emek ve Hamitler mahallelerinde gecekondulaşma görülmüştür (Markoç 2012). Şekil 2. 20. Ataevler toplu konut alanına ilişkin haberler 1990’lı yıllarda ise konut alanları kentin batısında gelişmeye devam etmiştir. Beşevler, İhsaniye ve Ataevler’de toplu konut alanları oluşturulmuştur. Bu dönemde, üniversitenin de varlığıyla birlikte kentin batısında Ertuğrulkent ve Özlüce semtlerinde önce kooperatif usulüyle ilerleyen yıllarda yap-sat üretim biçimiyle konut alanları üretilmiştir. 2000’li yıllarda ise kent Gürsu’ya doğru büyüme eğilimi göstermiş, alınan göçlerle bu alanda plansız yapılaşma devam etmiştir (Markoç 2012). 1997’de 1/100.000 ölçekli Bursa Metropoliten Bölge Planı onaylanmıştır. Bu planda, Bursa ve çevresindeki yerleşimler birlikte değerlendirilmiştir. Plan 2020 yılı hedeflenerek yapılmıştır (Aslanoğlu 2000). Kent, 2000’li yıllarda Gürsu-Görükle arasında gecekondular ile fiziksel olarak birleşmiştir (Tomruk 2010). Konut alanlarının dışında, 1990’lı yıllarda Yalova yolunun bir merkez olarak geliştiği görülür. Kentin, küreselleşen dünya ekonomisi ile bütünleşme çabasının bir sonucu olarak 1991-1997 yılları arasında Bursa Uluslararası Tekstil Ticaret Merkezi (BUTTİM) kurulmuş, Sönmez Holding Yalova yolunun batısında 45 000 metrekarelik bir AVM ile Teknik Okul inşa ettirmiştir. Yine Yalova Yolu üzerinde yeni kent otogarı 1997 yılında işletmeye açılmıştır (Tekeli 1999). 42 3. MATERYAL ve YÖNTEM 3.1. Bursa Yerel Basını ve Gazeteler Osmanlı’nın ilk resmi gazetesi olan Takvim-i Vekayi 1831 yılında yayın hayatına girmiştir. Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkar, Muhbir ve Hürriyet gazeteleri 19. yüzyılda çıkan diğer Osmanlı gazeteleri olmuştur. İstanbul’da ilk gazetenin çıkarılmasından 38 yıl sonra Bursa’nın ilk gazetesi de 1869’da devlet eliyle çıkarılmaya başlanmıştır. Tanzimat Fermanı’nın ilanı ile birlikte Osmanlı’da başlayan yenileşme hareketi içinde idari düzenlemeler de yer almıştır ve 1864’te çıkarılan Vilayet Nizamnamesi bu düzenlemelerden biridir. Düzenlemeye göre eyaletler bölünerek vilayetler kurulmuştur. İstanbul dışındaki basımevleri ilk olarak bu vilayetlerin merkezlerinde kurulmuş ve buralarda devlet tarafından vilayet matbaaları açılmıştır. Hüdavendigar vilayetinin merkez sancağı olan Bursa’da 1868’de ilk baskı makineleri işler hale gelmiştir. Devlet eliyle 1869 yılında ilk Bursa Gazetesi olan Hüdavendigar yayın hayatına başlamıştır (Akkılıç 2002). Hüdavendigar gazetesinin ilk ne zaman yayınlandığı çok kez tartışılsa da gazetenin ilk sayısının arşivinde olduğunu belirten Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu (2019), 20 Şubat 1869 tarihinde ilk sayının çıktığını belirtir. Hüdavendigar gazetesi haftada 2 gün yayımlanmış, vilayet makamının vatandaşa duyurmak istediği bütün resmi duyuru ve kararlar gazetede yer almıştır. Gazete birkaç defa isim değişikliği yaparak 1950’li yıllara kadar yayın hayatını sürdürmüştür (Akkılıç 2002). Dönemin önemli isimlerinden Feraizcizade Mehmet Şakir Efendi Bursa’nın ilk özel basımevini 1883’te kurmuş,1886 yılında Bursa’nın ilk dergisi olan Nilüfer Dergisi’ni yayımlamaya başlamıştır. Dergi felsefe ve sanat alanlarında yayın yapmayı ilke edinmiştir. Bursa basın hayatındaki ilk özel gazete ise 1890 yılında yayın hayatına giren Bursa Gazetesi olmuştur (Akkılıç 2002). 13 Kasım 1890 tarihli ilk özel Bursa gazetesi Murat Emri Efendi tarafından çıkarılmıştır. Ancak ondan daha önce başka birinin Bursa adlı gazete çıkarma girişimi olduğu bilinmektedir. Söz konusu gazete için gerekli izinler alınmış olsa da bunun bir girişim olarak kaldığı düşünülmektedir. Arşiv belgelerine göre, Murat Emri Efendi Bursa gazetesinde sanayi, ipek dokumacılığı konularından ve vilayette gerçekleşen olaylardan bahsedileceğini bildirmiştir. Gazetede sıklıkla belediye 43 ve valiliğin bayındırlık faaliyetlerinden bahsedilmiş, Bursa’daki imar faaliyetleri haber olarak yer almıştır. Köprü ve yol yapımına, kent temizliğine ilişkin haberler, belediyenin bu konulara ilgisizliği de belirtilerek pek çok defa gazetede yayımlanmıştır (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). İşgal yıllarında İstanbul basını daha çok halife yanlısı bir yayın politikası izlerken, Bursa basım teknolojisinin de etkisiyle, milli hareketin yayın merkezi olarak görülmektedir. Bursa’da basılan gazete ve bildiriler Anadolu’ya propaganda amacıyla gönderilmiştir. Dönemin pek çok gazetecisi, işgale karşı direnişte etkin bir rol oynamıştır (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). Ertuğrul Gazetesi İkinci Meşrutiyet sonrasında, 24 Mart 1910’da, yayın hayatına giren ve Milli mücadele döneminde yayınlarına devam eden bir diğer Bursa gazetesidir. Bursa’nın Yunan işgali sırasında sansüre ve kapatılmaya maruz kalan gazete işgal sonrası yayın hayatına 1926 yılına kadar devam etmiştir (Akkılıç 2002). Milli mücadele yıllarında gazetecilerin göstermiş olduğu direnişe rağmen, Bursa Basını’nda büyük sıkıntılar ve müdahaleler ile karşılaşılmıştır. Gazetelerle ilgili çoğu kararı Yunan İşgal Komutanlığı vermiştir. Bu dönemde yayınlanan bir diğer gazete Yoldaş gazetesidir. İşgal ile birlikte diğer gazetelerden farklı bir anlayış benimseyen gazete, Yunan kuvvetleri ile zıtlaşmamış ve neredeyse tüm sayfalarında işgal güçlerinin bildirilerini yayınlamıştır. Anadolu’daki kalkışma hareketini destekleyen Millet Yolu gazetesi ise bu dönemde yayınlanmış başka bir Bursa gazetesidir (Akkılıç 2002). Yeşilyurd (1924-1934), Yeni Bursa (1926-1933) ve Resmi Bursa (1926-1934) gazeteleri Cumhuriyetin ilk yıllarında çıkmaya başlayan görece uzun süreli yayınlardır. Resmi Bursa, Bursa’nın ilk gazetesi olan Hüdavendigar Gazetesi’nin devamıdır ve 1934’te gazete ismi bir kez daha değişerek Bursa adıyla yayın hayatına 1953 yılına değin devam etmiştir. Ocak 1935’te yayın hayatına başlayan Uludağ dergisi Bursa Halkevi’nin süreli yayını olarak faaliyet göstermiş, devrim ve yenileşme hamlelerinin halka ulaştırılmasında aracı olmuştur. Dergi Bursa’nın kültür ve folklor değerlerini yansıtmayı amaçlamış, 1951’de kapatılmıştır (Akkılıç 2002). Tek parti döneminde özellikle 1925 yılında Yoldaş gazetesinin kapatılmasıyla basına yönelik baskılar artmıştır. Hem baskılar hem de hükümet tarafından yapılan maddi 44 yardımlarla Bursa basını tek yönlü bir yayın ortamına dönüşmeye başlamıştır (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). 1940’lı yılların sonundan Demokrat Parti’nin kuruluşuna kadar Bursa Basını’nda yaşanan bu durgunluğun sebebi dönemin fikir yapısı ve tek partili yönetim anlayışıdır (Öztürk 2010). Bu dönemde gazete haberlerinin magazinleştirilmeye başlandığı belirtilir. Belediye Başkanı tarafından basın toplantısı düzenlenmeye başlamasıyla, idareye yakın gazeteci olmanın önemi azalmaya başlar. Yine bu dönemde spor, sanat, edebiyat sayfalarının düzenlenmeye başlandığı, magazinel fotoğraflara gazetelerde yer verildiği belirtilir (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). Tek parti döneminin sonlarına doğru kurulan her partinin, partiyi desteklemek amacıyla bir gazete çıkardığı görülür. Bu sebeple basında bağımsız gazete kavramından uzak bir anlayış gelişmeye başlar (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). Çok partili hayata geçişle birlikte, partileri destek amacıyla yayın hayatına başlayan bu gazetelerin pek çoğu kısa süre yayımlanmış gazetelerdir. Çok partili hayata geçişin hemen öncesinde, 1944’te CHP kararıyla, siyasi içerikli ve yerel ölçekli Ant gazetesi çıkarılmıştır (Akkılıç 2002). 1950’de ise Bursa basın hayatında sürekli yer edinecek Hakimiyet Gazetesi, Demokrat Parti yayın organı olarak çıkarılmıştır. Hakimiyet, CHP yanlısı Ant ile birlikte dönemin tartışma platformu olarak görev almıştır. 14 Mayıs’ta DP’nin seçimi kazanması ile bu iki gazetenin konumları değişmiştir ancak aralarındaki rekabet devam etmiştir. Takip eden yıllarda yapılan düzenlemeler ile Ant gazetesinin önce gelirleri azaltılmış daha sonra yeni ismi olan Yeni Ant ile bir süre daha yayımlanmaya devam etmiştir. 1950-1960 döneminde gazeteciliğin meslek olarak ilgi görmeye başladığı, fazla gelir getiren bir meslek olmamasına rağmen, gazetecilerin prestijlerinin arttığı belirtilmiştir. DP iktidarı ilk yıllarında basına özgürlükler sağlasa da 1956’da çıkarılan yasayla ülkede basın özgürlüğü engellenmiştir. Bu dönemde bazı gazetelerin sansür dolayısıyla ve sansüre tepki olarak boş sayfa veya sütunlarla yayımlandığı görülür (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). 1960’lı yıllarda Bursa basınında görece demokratik bir ortam hakimdir ve gazeteciliğin bu sayede geliştiği belirtilir. Ancak bu dönemde dört gazete dışındaki gazetelerin çoğu kısa süreli yayın yapmış ve bu gazeteler yine seçimlere yönelik çıkarılan gazeteler olmuştur. Bazı gazeteler ise isim değişikliği ile yayınlarına devam etmiştir. Dönemin 45 önemli gazetelerinden ilki Hakimiyet Matbaasında basılan ve önce Doğru daha sonra Hakimiyet Milletindir ve son olarak da Hakimiyet adını alan gazetedir. Diğer önemli ve görece uzun süreli yayınlar Millet, Bursa’nın Sesi ve Haber gazeteleridir. Teknik anlamda ilk yeniliği gerçekleştiren Haber Gazetesi, ilk entertip dizgi makinesi ve klişe atölyesini hizmete açmıştır (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). 1974 yılı Bursa basını için bir nitelik değişimi olarak tariflenir. Hızlı bir sanayileşme sürecine giren kentte, bu gelişmeyle uyumlu ve teknik altyapıya sahip bir yerel basın bulunmamaktadır. 1974’de İstanbul’dan gelen katkı ile Bursa Gazetecilik ve Yayın AŞ kurulmuş, Hakimiyet gazetesi Bursa Hakimiyet olarak ofset tekniğiyle ve renkli olarak basılmaya başlanmıştır. Gazetenin içeriği zenginleştirilmiş, gazete içerikleriyle toplumun her kesimine hitap edebilmeyi amaçlamıştır. 1980’lerin ortasına kadar pek çok gazete yayın hayatına girse de Bursa Hakimiyet ile rekabet edememiştir. 1983’te diğer gazetelerde de bazı değişimler gerçekleşmiş, Doğru Hakimiyet (önce Hakimiyet daha sonra Bursa Haber ismini almıştır) ve Bursa’nın Sesi (ismi Uludağ olarak değişmiştir) gazeteleri ismen yenilenerek ve ofset baskı ile yayımlanmaya başlamıştır. Ofset tekniği ile gazetecilik pahalı bir uğraş olduğundan, gazeteler patronlar tarafından satın alınmıştır. Bu da medya patronluğu dönemine geçilmesine neden olmuştur. Bu ortamda otosansür kavramı gelişmiş, yani gazetecilerin veya gazete sahiplerinin uyguladığı sansürler gündeme gelmiştir. Bu gelişmeler yeni bir baskı sürecine girişin göstergesi olarak belirtilir (Kaplanoğlu ve Kaplanoğlu 2019). 1983 yılından itibaren Bursa yerel basınında yaşanan rekabet promosyon yarışına dönüşmüştür. 1980’li yılların sonuna doğru bu yarış artmış, kültür ekleri gazeteler ile birlikte verilmeye başlanmıştır. Otomobil, giyim eşyası, mobilya, tatil/gezi, karne hediyesi gibi pek çok farklı promosyon gazetenin ilk sayfasından kendine yer bulmuştur. Kupon toplama sonucunda elde edilen bu hediyeler gazete tirajlarını artırmıştır (Özay 2011). 1987’de ise Bursa yerel basınında önemli bir yer edinen Olay gazetesi çıkarılmıştır. Bursa Haber, Bursa Hakimiyet, Uludağ ve Olay gazeteleri, okuyucu kitlesinden pay alabilmek için promosyon yarışına devam etmişlerdir. 90’lı yılların sonuna doğru gazetecilikte uzmanlaşma ön plana çıkmış, spor ve magazin gazeteciliği önem kazanmıştır. Uzmanlık gerektiren konularda veya kendilerine ayrılan köşelerde Uludağ Üniversitesi öğretim üyelerinin yazıları da yer almaya başlamıştır. 46 1990’ların başında Bursa’da özel radyoların açılması ve Flash Tv’nin kurularak televizyon yayınına başlamasıyla medya terimi ön plana çıkmıştır. Televizyon bir kitle iletişim aracı olarak 1970’lerde hayatımıza girse de 1990 sonrası özel yayıncılığın başlamasıyla tüm Türkiye için önemli bir haber alma aracı haline geldi. Televizyonculuğun yanı sıra 2000’li yıllarda internetin yaygınlaşmasıyla haber alma kanallarına bir yenisi daha eklendi. Bu anlamda Bursa basını için önemli bir değişim Bursa Hakimiyet gazetesinin 2001 yılından beri internet üzerinden de yayın yapması olmuştur (Akkılıç 2002). Bursa basınının kent gazeteciliği anlamında Türkiye’de en başarılı örnek olduğu belirtilse de, Özay (2011) doktora tezi kapsamında yapmış olduğu tespitlerle Bursa basının merkezden (AA) ve resmi kaynaklardan gelen haberlere bağlı olduğunu gözlemlemiştir. Bursa basınının yereli temsil edemediği yargısına ulaşmıştır. Tez kapsamında, Bursa yerel basınında önemli yeri olan ve uzun süre yayımlanan gazeteler tespit edilmiştir. Bursa basınında yer alan gazetelerin bir arada görülebilmesi adına Öztürk’ün (2010) tezinden yararlanılmıştır. 1950-1990 yılları arasında 10 yıla yakın ya da daha uzun süre yayımlanan gazeteler hakkında bilgilere ulaşılmıştır. Şekil 3.1’de görüldüğü gibi incelenen dönemde çoğu gazete isim değişikliği ile yayın hayatına devam etmiştir. Şekil 3. 1. 1950-1990 döneminde uzun süreli yayımlanan yerel gazeteler (Öztürk 2010 tezi verileri üzerinden düzenlenmiştir) 47  Ant (10 Temmuz 1944-8 Mayıs 1955) / Yeni Ant (9 Mayıs 1955-Eylül 1965) 10 Temmuz 1944’ten itibaren haftada üç gün, 1947 yılından itibaren ise günlük olarak yayımlanmaya başlayan gazete CHP eliyle kurulan bir yerel gazetedir. 1946’da çok partili sisteme geçilmesiyle birlikte CHP iktidarının yayın organı kimliğini netleştirmiştir. 1950 seçimlerinde iktidarın değişmesiyle gazete zor durumda kalmış ve yayın hayatına 1955 Mayıs ayında son vermiştir (Akkılıç 2002). Ant gazetesinin yayınlarını tamamlamasının hemen akabinde Yeni Ant yayın hayatına girmiştir, aslında gazetenin ismi değişmiştir. Gazetenin ideolojisini temsilen logosu altında yer alan Kemalizm yolumuz Altıok andımız metni kaldırılmıştır. Önceden iktidar partisi yani CHP yanlısı yayın yapan gazete iktidarın değişmesiyle söylemini değiştirebilmek için uğraşmıştır. Gazetenin bu süreçte engellerle karşılaştığı ve tüm bunlara rağmen yaptığı habercilikle çok partili dönemde önemli bir muhalefet yayın organı haline geldiği görülür. 6 Nisan 1960’da Tahkikat Komisyonu tarafından kapatılan gazete 27 Mayıs askeri müdahalesinden sonra tekrar açılarak yayın hayatına devam ettiyse de ekonomik olanaksızlıklar yüzünden 1965’de yayınlarına son vermiştir (Akkılıç 2002).  Millet (1 Ekim 1960-1975) Millet Partisi’nin yerine kurulan, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nin yayın organı olarak çıkarılmaya başlanan gazete, Ant gazetesi kadrosundaki yazarların gelişi ile CHP taraflı yayınlar ve daha sonra 1975’de yayın hayatına son verene değin Adalet Partisi yanlısı yayınlar yapmıştır. Logosunun altında Günlük Siyasi Tarafsız Gazete sloganı olan gazete, yayımlandığı dönemde yaygın bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır. Başlangıçta 4 sayfa olarak yayımlanan gazete 1968’den itibaren 6 sayfa olmuştur. 1975’de gazetenin yayın hayatı sonlanmıştır (Akkılıç 2002).  Haber (1 Nisan 1964-1977) Bursa basınında entertip dizgi sistemine geçen ve klişe atölyesi kuran ilk gazetedir. Logosunun altında Günlük Siyasi Tarafsız Gazete sloganı olmasına rağmen Adalet Partisi’ne yakın bir yayın politikası takip etmiştir. 1977’de günlük yayınlarına son 48 vermiştir. Bir süre haftalık yayınlarını sürdürdüyse de daha sonra kapanmıştır. (Akkılıç 2002)  Bursa’nın Sesi (1 Ocak 1970-1980) / Uludağ (1986-1 Haziran 1994) 1970’de yayın hayatına giren gazete CHP’nin parti program ve söylemleri doğrultusunda haberler yapmıştır. Başlangıçta 4 sayfa olarak çıkarılan gazete daha sonra 6 sayfa olarak yayımlanmıştır. 1980 askeri müdahalesinde kısa süreliğine kapatılmıştır. Gazete 1986’da el değiştirmiş, bir iş adamı tarafından satın alınmıştır. Ofset tekniği ile ve Uludağ olarak değiştirilen yeni ismiyle yayımlanmaya başlamıştır. Bir süre sonra gazete istenilen ilgiyi kaybetmiş, satış oranlarında düşüş yaşanmıştır. Aynı dönemde yayımlanan Bursa Hakimiyet, Olay ve Hakimiyet gazetelerinin tirajlarına ulaşamamıştır. 1 Haziran 1994 tarihli sayısı ile yayınları sona ermiştir. (Akkılıç 2002)  Doğru Hakimiyet (14 Ekim 1974-12 Kasım 1983) / Hakimiyet (12 Kasım 1983-5 Haziran 1994) / Bursa Haber (1994-Devam) Bursa basınında eski Hakimiyet gazetesi beklentisini karşılamak adına, gazetenin eski çalışanları tarafından yayın hayatına başlamıştır. Gazetenin ismi ise DP’nin kuruluş ve iktidara geliş yıllarına eşlik eden ve 1946 yılında Doğru adıyla ve 1950 yılında Hakimiyet adıyla yayımlanan aynı gazetenin sahip olduğu bu adların birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Gazete 1983 yılında bir iş adamına devredilmiştir. Gerçekleşen yenilikler ile ofset ve renkli baskı imkanına kavuşmuştur ve gazetenin adı Hakimiyet olarak değiştirilmiştir. 1993 yılı sonunda yeni bir yapılanmaya giden gazete 5 Haziran 1994’de yayın hayatını sonlandıracağını belirtmiştir. Artık Bursa Haber adıyla yayımlarına devam edeceği açıklanmıştır (Akkılıç 2002). 3.2. Hakimiyet Gazetesi Gazete;  Doğru (9 Mayıs 1946-1 Ocak 1950)  Hakimiyet Milletindir (1 Ocak 1950-20 Nisan 1962)  Hakimiyet (20 Nisan 1962-10 Eylül 1974)  Bursa Hakimiyet (11 Eylül 1974-Devam) isimleri ile yayımlanmıştır. 49 Gazete yayın hayatına Doğru ismiyle başlamıştır. Demokrat Parti Bursa İl Başkanlığı tarafından 1946’da siyasi içerikli bir gazete olarak çıkarılmıştır. Başlangıçta iki sayfa olarak ve haftada iki gün basılacak şekilde yayım hayatına girmiştir. Ancak ilgi görmesi üzerine günlük gazeteye dönüştürülmüştür (Akkılıç 2002). Gazete DP’nin yayın ve duyurularını yayımladığı için, muhalif olan ve DP yanlısı pek çok kimsenin gazetede yazı yazabilmek için çabaladığı söylenir. Ant gazetesi ile rekabet halindedir. Zaman içinde gazetenin parti ile ilişkisinin kesilmesi gündeme gelir ve gazete Hayri Terzioğlu’na devredilir. 1 Ocak 1950’de ise gazete ismini değiştirerek Hakimiyet Milletindir adını alır (Tayla 1997). 14 Mayıs 1950’de DP’nin iktidara gelmesi ile Ant ve Hakimiyet Milletindir gazetelerinin konumu değişir, artık Hakimiyet Milletindir iktidarın yayın organı olmuştur. Gazete, çok partili döneme geçişin ilk yıllarında Ant ve Millet gazeteleri ile birlikte Bursa basının gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yedi sütun halinde düzenlenmiş ve dört sayfa olarak yayımlanmıştır. Gazete, Vilayet Matbaası’nda basılmıştır. 20 Nisan 1962’de gazetenin isminden milletindir ifadesi kaldırılarak Hakimiyet olarak değiştirilmiştir (Akkılıç 2002). 10 Eylül 1974 tarihinde gazetenin Veda ve Teşekkür başlıklı bir yazıyla birlikte yayımlarına son verdiği bildirilmiştir. Hakimiyet gazetesi, 1974 yılında Bursa Gazetecilik ve Yayın A.Ş. tarafından satın alınmış ve ismi değiştirilmiştir. 11 Eylül 1974’den itibaren Bursa Hakimiyet adıyla ve ofset sistemi ile renkli olarak basılmaya başlanmıştır. 26 Haziran 1987’de ise gazete Sönmez Holding A.Ş. tarafından satın alınmıştır. Gazetenin devredildiği günlerde en çok basılan ve satılan yerel gazete konumunda olduğu bildirilmektedir. Değişimle birlikte tirajlarda azalma görülse de zamanla eski tirajlara ulaşılmış ve hatta o tiraj geçilerek Türkiye’nin en çok basılan ve satılan yerel gazetesi olmuştur. İlerleyen yıllarda tirajı en yüksek kent gazetesi konumuna yükselmiştir (Tayla 1997). Gazete 1995-2000 yılları arasında Bursa 2000 ismiyle yayımlansa da tekrar eski ismini almıştır. Bursa Hakimiyet, çağdaş baskı tekniğine geçişle birlikte hızlı bir gelişme göstermiştir. Yayın ağı Bursa ve ilçeleri olsa da İstanbul, Ankara, İzmir, Yalova ve Bandırma gibi merkezlerde de satışa sunulmuştur. 1983 yılından itibaren önce magazin ve daha sonra spor eklerini okuyucuya sunmuştur. Çuvaldız isimli mizah dergisinin on iki sayısı 1984’de gazete ile birlikte okuyucuya sunulmuş, daha sonra 1987 yılına kadar 50 aralıklarla mizah sayfası olarak gazeteyle birlikte dağıtılmıştır. Gazete, 1983-1984 yılları arasında iki ciltlik Bursa Ansiklopedisi’ni Yılmaz Akkılıç başkanlığındaki bir yayın kuruluna hazırlatmıştır ve okuyucularına sunmuştur. 2001 yılından itibaren okuyucularına internet üzerinden de haber ulaştırmaktadır (Akkılıç 2002). Tez kapsamında incelenen Hakimiyet gazetesinin, 1950’li ve 1960’lı yıllarda, ulusal ve küresel ölçekli haberlere ilk sayfasında sıklıkla yer verdiği görülmüştür. Ülke veya dünya gündemini meşgul eden özellikle siyasi içerikli haberler, önem derecesine göre gazetenin çoğu zaman manşetinde kendine yer bulmuştur. Demokrat Parti’nin iktidara gelmesi, Kore Savaşı, Atlantik Paktı, ülkeler arasındaki çatışmalar, Orta Doğu coğrafyasında yaşanan gerginlik, Kıbrıs’daki gerginlik ve çatışma ortamı ile konuyla ilgili verilen demeçler gibi gündem konuları haber yapılmıştır. Dünya ve ülke gündeminin yoğun olduğu günlerde, yerel haberlerin ikincil önemde olduğu gözlemlenmiştir. Dört sayfa olarak yayımlanan Hakimiyet (Milletindir) gazetesinin ilk sayfasında gündem, kent ve kentliye ilişkin haberler verilirken, iç sayfalarda daha çok eğlendirici nitelikteki yazılar, tefrikalar, reklam ve ilanlar yer almıştır. Bursa kentinin gelişim sürecinde, kente ekonomik katkı sağlayan ve bazıları günümüzde de işletilmeye devam eden kuruluşlara ait reklamlar da çizimler ile desteklenerek gazetede yer almıştır (Şekil 3.2). Gazetenin son sayfasında, bazı ilanlarla birlikte ilk sayfada verilen haberlerin devamına yer verilmiştir. 1960’lı yılların sonuna doğru ise son sayfada spor haberlerine kimi zaman daha fazla yer ayrıldığı gözlemlenmiştir. 51 Şekil 3. 2. Tolon, Kamilkoç ve Uludağ Gazozu firmalarının reklamları Konusu kentsel mekan olan haberler değerlendirildiğinde, 1965 yılından başlayarak haberle birlikte fotoğraf kullanımının da artmaya başladığı görülür. Bu dönemde sadece fotoğraf ve kısa bir fotoğraf altı yazısından oluşan haberler de ilk sayfada sıklıkla yer almıştır (Şekil 3.3). Bazı fotoğraflar ise farklı tarihlerde yayımlanan, benzer haberlerde tekrar kullanılmıştır. 52 Şekil 3. 3. Fotoğraf haber örneği 11 Eylül 1974’de yayın hayatına Bursa Hakimiyet adıyla devam eden gazetenin yerel haberleri vermeyi sürdürdüğü görülür. Ülke gündemine ait haberler gazetenin ilk sayfasında kendine yer bulsa da yerel haberlerin ağırlıkta olduğu söylenebilir. Renkli yayınlanan gazetede pek çok haber fotoğrafla birlikte sunulmuştur. Bu dönemde fotoğrafların gerek çekimden, gerekse basım teknolojisinin gelişmesinden kaynaklı, daha nitelikli olduğu fark edilir. Kentteki yapılara ilişkin haberlerde, önceki yıllarda görmediğimiz farklı açılardan çekilmiş fotoğraflar habere eşlik eder. Özellikle kentsel mekana ilişkin haberlerde, zaman zaman karikatür, kroki, plan, eskiz gibi görsel malzemelere de yer verilmiştir. 1980’li yıllarda konusu kentsel mekan olan haberlerle birlikte çizeri Basri Sönmez olan renkli çizimler gazetede yer almıştır. O dönemde Bursa Belediyesi Fen İşleri müdürü olan, mimar ve karikatürist Basri Sönmez, haberi açıklar nitelikteki renkli çizimleri halkla buluşturmayı başarmıştır (Şekil 3.4). 53 Şekil 3. 4. Basri Sönmez imzalı çizimler 1983 yılından başlayarak Bursa Hakimiyet gazetesinin, önce Doğru Hakimiyet gazetesi ile daha sonra da 1987 yılında yayın hayatına başlayan Olay gazetesi ile bir promosyon yarışına girdiği görülür (Özay 2011). Satış ve reklamları artırma kaygısıyla ve çoğunlukla kupon toplama yöntemiyle gazete çeşitli hediyeleri okuyucularına sunmuştur. Kupon ilanları çoğu zaman gazetenin ilk sayfasından duyurulmuştur. Bu ilanların zaman zaman sayfanın büyük bir kısmını kaplayacak şekilde gazetede yer aldığı görülmüştür (Şekil 3.5). 54 Şekil 3. 5. Bursa Hakimiyet Gazetesi’nde promosyon 1950-1990 yılları arasındaki dönemde incelenen haberlerde, haber başlıklarının yıllar içinde değişime uğradığı gözlemlenmiştir. 1980’li yıllara değin haber başlıkları haber içeriğini özetler nitelikte olmuştur. Kimi zaman sekiz on kelimenin kullanıldığı haber başlıkları tespit edilmiştir. Ancak 1980’li yıllardan itibaren haber başlıklarının kısaldığı ve kimi zaman haberi dolaylı yoldan anlatan haber başlıklarının kullanıldığı görülmüştür (Şekil 3.6). Şekil 3. 6. Gecekondu ve kaçak inşaat konulu farklı tarihlerde yapılan haberlerin başlıkları 55 1950 yılından 1990 yılına kadar gazetenin el değiştirmesi, basım teknolojisinin gelişmesi ve medya dünyasındaki değişimlerle, haberlerin seçimi, içeriği ve sunumunda farklılık meydana gelmiştir. Ancak bütün değişimlere rağmen, Hakimiyet gazetesinin Bursa yerel basınında önemli bir yeri olmuştur. Gazete, hem ülke gündemini hem de kent ve kentliye ilişkin haberleri yöre insanı ile buluşturmada diğer yerel gazeteler ile birlikte önemli bir rol oynamaktadır. 3.3. 1950-1990 Yılları Arasında Bursa’daki Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Yerel Basın Haberleri Üzerinden Değerlendirilmesinin Analiz Yöntemi Bursa kent merkezi ve 1950-1990 dönemi ile sınırlandırılan bu çalışmada; yerel yazılı basından seçilen bir gazetenin, belirlenen döneme ilişkin haberlerinde, hangi kentsel mekanlara yer verdiği, konusu mimarlık ve planlama ile ilişkilendirilebilecek haberlerin gazetede yer alıp almadığının tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Mimarlar, şehir plancıları, kent tarihçileri gibi çalışma alanı mimarlık, planlama ve kent olan uzmanlar tarafından üretilen mimarlık söyleminde, Bursa’nın kentsel gelişiminde etkili olduğu söylenen eşikler, dönemin yerel yazılı basınında kendine nasıl yer bulmuştur? Çalışma, bu sorunun yanıtının aranmasına ilişkin bir süreçtir. Var olan ve üretilmeye devam eden kentsel mekanı anlayabilmek amacıyla çalışmada yazılı basının olanaklarından yararlanılmıştır. Uz Sönmez (2007), bugünün kentini anlamlandırmada kentin çok katmanlılığını çözümleyebilecek yeni yöntemlere gereksinim duyduğumuzu ifade eder. Kenti anlama ve yorumlamada disiplinlerin bir araya gelmesini önemli bulur. Bu anlamda, gazete haberleri kenti yeniden yorumlamada kaynak olarak kullanılmıştır. Bursa’da başlangıcından günümüze yerel basın, önemli bir yer edinmiştir. Kentin gelişimine tanıklık eden yerel yazılı basın her dönemde var olmuştur. Bursa kent merkezinin gelişimini, konusu mimarlık ve planlama olan haberler üzerinden okuyabilmek amacıyla Hakimiyet gazetesi seçilmiştir. Bursa basınında uzun bir dönem boyunca yer alması ve incelenen dönemde yüksek tiraja sahip olması (Çizelge 3.1) gazetenin seçilme nedenidir. Şüphesiz ki, aynı olay üzerinde farklı gazetelerin farklı yaklaşım sergileyeceği gerçeği kabul edilmekte ve böylesi bir değerlendirmenin konuya, medyanın söylemini de inceleyebilmek açısından değer katacağı bilinmektedir. Ancak, 56 incelenen dönemin uzunluğu değerlendirildiğinde ve kent gündeminde yer alan habere ulaşmak ilk amaç olduğundan, yalnızca Hakimiyet gazetesinin incelenmesi yoluna gidilmiştir. Çizelge 3. 1. Bursa gazetelerinin 1968-1990 yılları arasında ortalama aylık tirajları (Veriler Basın İlan Kurumu’ndan elde edilmiştir, Anonim 2020) 1968 1 297 1 797 5 879 1969 951 1 288 5 624 1970 2 238 1 219 5 563 1971 865 873 5 310 794 1972 790 762 4 734 760 1973 875 775 5 156 787 1974 774 782 6 131 765 1975 847 5 741 757 4 678 1976 868 6 592 761 3 132 1977 899 5 916 906 3 634 1978 6 278 1 016 2 730 2 280 1979 9 096 1 124 2 534 2 468 1980 8 182 1 159 2 200 2 042 1981 9 207 1 130 1 926 1 203 1982 9 245 1 121 1 349 1 077 1983 9 328 1 134 1 811 1 096 1984 9 691 1 146 7 467 1 134 1985 7 917 1 139 6 418 1 103 1986 7 420 1 756 5 799 1 119 1987 8 603 6 728 5 437 1 108 1988 7 714 5 286 4 022 1 116 7 877 1989 5 942 3 408 2 627 1 094 6 447 1990 6 802 2 637 1 618 1 111 8 512 57 Millet Haber Hakimiyet / Bursa Hakimiyet Bursa’nın Sesi / Uludağ Doğru Hakimiyet / Hakimiyet Bursa Marmara Olay Bursa yerel basınında daha fazla gazete olmasına karşın tiraj verilerine ulaşılabilen gazeteler; Millet, Haber, Hakimiyet (Bursa Hakimiyet), Bursa’nın Sesi (Uludağ), Doğru Hakimiyet (Hakimiyet), Bursa Marmara ve Olay gazeteleri olmuştur. Çizelge 3.1’de görüldüğü üzere her yıl ortalama dört yerel gazetenin Bursa basınında yer aldığı görülmektedir. 1968-1987 yılları arasında Hakimiyet gazetesinin tirajı en yüksek gazete olduğu tespit edilmiştir. 1987 yılında Olay gazetesinin yayımlanmaya başlamasıyla, 1988 yılından itibaren Olay gazetesinin tirajı en yüksek gazete konumuna eriştiği görülmektedir. Ancak Bursa Hakimiyet gazetesi, bu dönemde de yüksek tirajlara sahiptir. 1968 yılı öncesindeki tiraj verilerine ulaşılamamıştır ancak Hakimiyet gazetesinin 1968 yılı öncesinde de Bursa yerel basınında önemli bir yeri olduğu bilinmektedir. Türkiye kentlerinin ve Bursa’nın gelişiminde 1950 yılının bir kırılma noktası olması ve kentin 1990’larda küresel ekonomiye katılmaya başladığı yıllar olması sebebiyle incelenecek dönem 1950-1990 olarak sınırlandırılmıştır. Aslında, 1980’li yıllarda değişen siyasi ve ekonomik ortamın Bursa’ya yansımasını görmek adına incelenecek dönem 1990 yılına kadar uzatılmıştır. 1990 yılı sonrasında önce radyo ve ardından televizyon kanalların açılmasıyla görsel medyanın önem kazandığı görülmüştür. Basın dünyasındaki bu değişim de dönemin sınırlandırılmasında etkili olmuştur. 1950-1974 yılları arasında Hakimiyet Milletindir ve Hakimiyet adlarıyla yayımlanan gazetenin 1974 yılında sahibi değişmiş, adı Bursa Hakimiyet olmuştur. Bu iki dönemde gazetenin görsel ve teknik anlamda farklı olduğu görülmüştür. 1974 yılına kadar genellikle dört sayfa olarak günlük basılan gazetenin, 1974 yılı sonrasında sayfa sayısı artmış, 1980’lerde gazeteyle birlikte ek’ler de okuyucuya sunulmuştur. Ancak tezin incelediği konu özelinde haberlerin gazetede yer alması bakımından büyük farklılıklar gözlenmemiştir. 1974 yılı sonrasında haberlere daha fazla görselin eşlik ettiği görülmüştür. İncelenen gazetede konusu kentsel mekan, mimarlık ve planlama olan haberler tespit edilmeye çalışılmıştır. 1950 yılının Haziran ayından 1990 yılı sonuna kadar gazetenin her günkü sayısının birinci sayfası taranmıştır. Birinci sayfanın okuyucunun dikkatini çeken en önemli sayfa olması, görece önemli haberlerin bu sayfadan verilmesi, bu şekilde bir sınırlandırma yapılmasına neden olmuştur. İlk sayfadan verilen çoğu haberin 58 devamının iç sayfalarda veya son sayfada yer aldığı görülmüş, bu şekilde olan haberlerin tamamı değerlendirilmiştir. Özellikle 1974 sonrasında sayfa sayısının artması ile iç sayfalarda yer alan ve konuyla ilgili olan, ancak değerlendirme dışında kalan haberlerin var olduğu bilinmektedir. Daha sonra yapılacak çalışmalarda bu durumun göz önünde bulundurulması gerekmektedir. İncelenen gazetenin ilk sayfasında yer alan, konusu mimarlık, planlama ve kentsel mekan olan haberler seçilirken, yine ilk sayfada bulunan ve konuyla ilişkili karikatür ve reklamlar da ele alınmıştır. 1984-1987 yılları arasında gazeteyle birlikte verilen Çuvaldız mizah eki de incelenmiştir. Bu kapsamda elde edilen karikatürler değerlendirilmiştir. Mimarlık gündemine ilişkin bir görüş bildirmesi açısından bu karikatürler değerli görülmüştür. Seçilen haberlerin değerlendirilmesi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmacıların, sınıflandırma ve gözlem temelinde görsel ve diğer temsil biçimleri hakkında nicel genellemeler yapmasına olanak tanıyan bu yöntem, açık içerik kategorilerinin nicelleştirilmesi yoluyla hipotezleri test etmek için kullanılmaktadır (Bell, 2001). İçerik analizi, ‘‘sosyal gerçeğin belirgin içeriklerinin özelliklerinden, içeriğin belirgin olmayan özelliklerine yönelik olarak çözümlemeler yapma yoluyla sosyal gerçeği araştıran bir yöntem’’ olarak tanımlanmaktadır (Tavşancıl ve Aslan 2001). İçerik analizi iyi tanımlanmış değişkenler hakkında bir hipotez ile başlar. Bu analizin değerlendirdiği hipotez türleri genellikle karşılaştırmalı olur. İçeriklerin analiz edileceği kategoriler, hipotezle ilgili anlamlı sonuçlar elde etmek için açık ve net bir şekilde tanımlanmalıdır. (Bell 2001). İçerik analizinin asıl amacı, medya haberlerinden bağlamsal çıkarımlar yapabilmektir (Van Dijk 2013). İncelenen konunun basında ne sıklıkla ya da nasıl ele alındığını görebilmek adına içerik analizi önemlidir. Bu sayede yerel basının konuyla ilgili tutumunu da anlayabilme olanağımız vardır. Konuyla ilgili kamuoyunun oluşmasında basının oynadığı rol bu yöntem aracılığıyla tartışılabilir. Bu çalışmanın hipotezi, literatürden takip edilen ve Bursa’nın kentsel gelişimini yönlendiren eşiklerin yerel yazılı basına nasıl yansıdığının incelenmesidir. Mimarlık ve planlama faaliyetlerine ilişkin haberlerin yerel basında ne sıklıkla yer aldığı, mimari söylemi nasıl etkilediği sorularına yanıt aranmaya çalışılmıştır. 59 Çalışmanın hipoteziyle ilgili anlamlı sonuçlar elde etmek amacıyla, araştırma sorularına cevap verebilecek kategoriler belirlenmiştir. Bu kategoriler Planlama, Uygulama, Koruma’dır. Seçilen haberler, haber başlığı, tarih, özet, haber görseli, haber sunumu gibi niceliksel verilere göre yıllık olacak şekilde sınıflandırılmıştır. Haber başlığı ve tarihi aynı başlık altında, haber özeti ve varsa görseli aynı başlık altında değerlendirilmiştir (Şekil 3.7). İncelenen haberlerde kent, yapı, maket fotoğrafı ve/veya plan, kroki, eskiz gibi çizimler varsa, bu görseller Ekler bölümündeki sınıflandırmalarda ilgili başlık altında yer almıştır. Şekil 3. 7. Örnek bir haber üzerinden haber analiz yönteminin açıklanması Haberlerin değerlendirildiği ana kategoriler planlama, uygulama ve koruma olarak belirlenmiştir. Habere konu olan kentsel mekanın planlanıyor olması, ya da kentin bir 60 bölümü hakkında alınan imar kararı, plan değişikliği veya yetkili bir kişinin/kurumun kent hakkındaki gelecek tahayyülünü içeren haberlerin Planlama başlığı altında yer almasına karar verilmiştir. Kentsel mekanda üretilen yeni bir proje, çevre düzenleme ya da altyapı çalışması gibi fiziki görünürlüğü olan ve o dönemde güncel olarak sürdürülen mimarlık faaliyetlerine ilişkin haberler Uygulama başlığı altında yer almıştır. Konusu tarihi eserler olan ve bu eserlerin onarımı, restorasyonu gibi fiziki müdahaleleri içeren haberler Koruma başlığı altında yer almıştır. Fiziki müdahale olmasa bile koruma bilinciyle gündeme getirilen, kültürel miras vurgusu yapılan haberler de bu kategori altında değerlendirmeye alınmıştır. Planlama, Uygulama ve Koruma kategorilerinin altında bazı alt kategoriler de belirlenmiştir. Kentin imarı, imar planı, konut, gecekondu-kaçak inşaat, ulaşım, çevre düzenleme, yarışma, kişi-kurum başlıkları Planlama kategorisi altında; yeni proje, konut, gecekondu-kaçak inşaat, inşaat-yıkım, ulaşım-altyapı, çevre düzenleme, kişi- kurum başlıkları Uygulama kategorisi altında yer almıştır. Kültürel miras, onarım, restorasyon başlıkları ise Koruma kategorisinin alt kategorilerini oluşturmuştur. Bu alt kategoriler belirlenirken, haberlere bugünden bakarak bir kimlik verilebilmesi ve benzer kimliklerin bir araya getirilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, oluşturulan pek çok başlık güncel söylem üzerinden şekillendirilmiştir. Görüldüğü gibi Planlama ve Uygulama kategorileri altındaki çoğu alt kategori ortaktır. Ancak haber içeriğine bakılarak, konu edinilen mekanın/projenin/söylemin uygulanıyor ya da planlanıyor olmasına göre, haber ilgili üst kategori altında değerlendirilmiştir. Örneğin bir gecekondu önleme alanının planlanmasına ilişkin haber Planlama’da, bir gecekondunun inşası/tespiti/yıkımı ile ilgili bir haber Uygulama’da değerlendirilmiştir. Bazı yıllarda, bazı konuların çok fazla gündemde olduğu ve konuyla ilgili çok sayıda haber yapıldığı görülmüştür. Bu ayırt edici durumu daha net görebilmek adına o konuya ilişkin özel bir alt başlık eklenmiştir. İncelenen dönemde, bazı kentsel mekanlar hakkında çok sayıda haber yapıldığı görülmüştür. Söz konusu mekanlar tespit edilmiş, haber sayılarıyla birlikte, kent haritası üzerinde gösterilmiştir (Bkz. Şekil 5.1 ve Şekil 5.2). 61 Haberlerin analizi yapılırken, bazı haberlerin birden fazla kategoriye ait olabileceği fark edilmiştir. Örneğin, 1978 yılında Yüksek Anıtlar Kurulu’nun kararıyla kentteki inşaatların durdurulmasına ilişkin haberler basında yer almıştır. Haber içeriğinin kentin imarıyla ilgili ve alınan güncel bir karar olması sebebiyle, haber Planlama başlığı ile ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte, söz konusu Kurul kararının kentteki sit alanlarını belirlemeye çalışması ve bu durumun tarihi kent merkezini korumak amacıyla gündeme geliyor olması, aynı haberin Koruma başlığıyla ilişkilendirilmesine sebep olmuştur. Ancak, söz konusu haber kentteki güncel imar faaliyetlerini etkilediği için Planlama başlığı altında değerlendirilmiştir. Örnek haberde olduğu gibi, pek çok haber için benzer durum yaşanmış, haberin farklı başlıklarda değerlendirilebilme vasfı taşıdığı görülmüştür. Ancak bu tür haberler, en ilişkili olduğu düşünülen başlık altında değerlendirmeye alınmıştır. Haber kategorileri oluşturulurken sınıflandırma mimarlık temelinde gerçekleştirilmiştir. Ek olarak, haber söyleminin anlaşılabilmesi için, haberin sunumu adı verilen ve aslında haberin kaynak tarafından okuyucuya nasıl aktarıldığına ilişkin bir analiz yapılmaya çalışılmıştır. Bu sayede habercilik temelinde kısıtlı da olsa bir yorum yapabilmek amaçlanmıştır. Hem yazılı basının hem de televizyon haberlerinin bir söylem türü olduğu ifade edilmektedir. Haberlerin, belirli bir dil kullanımı veya belirli bir sosyokültürel uygulama olarak dikkate alınması gerekmektedir. Haber metinleri sadece strüktürel olarak değil, cümleler arasındaki ilişkiler, tutarlılık, üslup gibi metnin sahip olduğu üstün özellikler açısından da incelenmelidir. Bu sayede basında yer alan haberlerin tanımlanabileceği belirtilmiştir (Van Dijk 2013). Çalışmada, açıklama, haber ve eleştiri olacak şekilde 3 farklı sunum biçimi belirlenmiştir. Yetkili kurum ya da kişi tarafından açıklanan, bir takım bilgileri içeren haberler Açıklama, sıradan olarak nitelendirebileceğimiz haberci ya da gazete tarafından direkt aktarılan haberler Haber, gazetenin ya da haberi yapan kişinin görüşlerinin de yer aldığı haberler Eleştiri olarak değerlendirilmiştir. 62 4. BULGULAR Çalışma kapsamında, Hakimiyet gazetesinin 1950-1990 yılları arasında yayımlanan her nüshasının ilk sayfası incelenerek, konusu mimarlık, planlama ve kentsel mekan olan haberler seçilmiştir. Seçilen haberler üzerinden dönemin mimarlık ve planlama faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme yapabilmek hedeflenmiştir. Seçilen haber sayısı 1528’dir. Haber seçimi yaparken, benzer nitelikteki bazı haberlerin birkaç gün arayla gazetede yayımlandığı, mimarlıkla ilişkilendirilebilecek bazı haberlerin ise aslında ekonomi ya da siyasi nitelikli olduğu görülmüştür. Bu haberler seçim ve değerlendirme dışında bırakılmıştır. İncelenen dönemin uzunluğu nedeniyle gözden kaçan veya kişisel tercihle değerlendirmeye alınmayan haberlerin de olabileceği belirtilmelidir. Seçilen haberlerden anlamlı sonuçlar elde edebilmek amacıyla içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemle, seçilen haberler mimarlık temelinde konusuna göre kategorilere ayrılmış, bu kategorilerdeki haber sayısı, yüzdesi, yıllara göre haber sayısı, görsel kullanılan haber sayısı gibi sayısal verilere ulaşılmıştır. İncelenen tüm haberler Ekler bölümünde yıllara göre sınıflandırılmış bir şekilde okuyucuya sunulmuştur (Bkz. Ek 1, Ek 2, Ek 3, Ek 4). Seçilen 1528 haberden, 839’u Planlama, 514’ü Uygulama, 175’i Koruma üst başlığı altında sınıflandırılmıştır (Şekil 4.1). Koruma 175 %11,45 Uygulama 513 %33,57 Planlama 840 %54,97 Şekil 4. 1. Kategorilere göre toplam haber sayısı Planlama kategorisinde yer alan; henüz tasarım aşamasında olan yapılar, planlanan kentsel müdahaleler, imar planı kararları hakkında yapılan haberlerin tüm haberler içindeki sayısı fazladır. Planlama kategorisinde;  Kentin imarı,  İmar planı,  Konut, 63  Gecekondu-kaçak inşaat  Ulaşım,  Çevre düzenleme,  Yarışma,  Kişi-kurum gibi alt kategoriler oluşturulmuştur. Tasarım aşamasında olan bir yapı, düzenlenecek bir alan veya kentin bütününü ilgilendiren bir planlama çalışması kentin imarı kategorisi altında değerlendirilmiştir. Şehir imar planı üzerinde yapılan çalışmalar, imar planı başlığında yer almıştır. İmar planı çalışmaları ve özellikle detay plan değişikliği, kentin bütününü etkileyen ve hakkında en fazla haber yapılan konulardandır. Plan değişikliğine ilişkin belediye meclisinde alınan kararlar, planların onay için Bakanlığa gönderilmesi, planların onaylanması hakkında 1960 ve 1970’li yıllarda, gazetede çok sayıda habere rastlanmıştır (Bkz. Ek 5, Ek 6, Ek 7, Ek 8). Henüz planlama aşamasında olan konut alanları veya konutlarla ilgili yapılan yasal düzenlemelere ilişkin haberler konut başlığında yer almıştır. 1950’li yıllarda göçmenler ve işçiler için üretilen konutlar, 1960 ve 1970’li yıllarda sosyal/ucuz mesken sahaları ve 1980’li yıllarda kooperatifçilik hakkında çok sayıda haber yapılmıştır ve söz konusu haberler bu başlık altında sınıflandırılmıştır. Gecekondu ve kaçak inşaatın ayrı bir alt başlık altında değerlendirilmesi gerekli görülmüştür. Bursa kentinin gelişiminde önemli bir olgu olan gecekondu ve kaçak inşaatla ilgili çok sayıda haber gazetede yer almaktadır. 1950-1960 yılları arasında, Temenyeri’ndeki gecekondu haberleri dışında, bu konuyla ilgili pek fazla habere rastlanmamıştır. Ancak gecekondu ve kaçak inşaat problemi 1960’lı yıllardan itibaren kentin gündemindedir ve bu durum gazete haberlerine de yansımıştır. Bu başlıkla ilgili olarak, Bahar, Zafer, Davutkadı, Teferrüç, Şükraniye, Çınar, Pınarbaşı, Duaçınarı, Arabayatağı, Hamitler, Santral Garaj çevresi, gazetede ismini en sık gördüğümüz mahalleler olmuştur. Kentte açılacak yeni yollar veya mevcut yollar üzerinde yapılacak düzenleme çalışmalarına ilişkin alınan kararlar ulaşım başlığı altında değerlendirilmiştir. Gazetede, kamusal alan, park, bahçe, çocuk oyun alanı ve tarihi anıtların çevresinin düzenlenmesine ilişkin haberler olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu kentsel mekanların henüz planlama aşamasından bahseden haberlere çevre düzenleme başlığında yer 64 verilmiştir. Az sayıda olmasına rağmen yarışmalarla ilgili haberlere de ulaşılmıştır. Bir yarışmanın açılacağı ya da açıldığına ilişkin hazırlanan haberler yarışma başlığında yer almıştır. Kentin imarı ile doğrudan ilişkisi olmayan dernek, oda gibi kurumların ve kişilerin, konusu mimarlıkla alakalı yapmış olduğu açıklamalar kişi-kurum başlığı altında değerlendirilmiştir (Şekil 4.2). P LA N L A M A U Y G U LA M A K O R U M A Şekil 4. 2. Kategorilere göre haber sayısı Planlama kategorisinde göç, kapalıçarşı, imar affı ve sit kararı başlıkları, bazı yıllarda bu konularla ilişkili haber sayısının fazla olması sebebiyle, yeni alt kategori olarak tabloya eklenmiştir. 1950 ve 1989 yıllarında Bulgaristan’dan gelen göçmenlerin iskan edilmesiyle ilgili haberler ilgili yıllarda Göç başlığı altında değerlendirilmiştir. 1958 Kapalıçarşı yangını sonrasında ve takip eden yıllarda Kapalıçarşı’yla ilgili haberler bu başlık altında yer almıştır. 1982 ve 1984 yıllarında gazetede yer alan imar affı konulu haberler bu başlık altında değerlendirilmiştir. 1978-1983 yılları arasında kent merkezi 65 K E N T IN İM A R ı 287 İM A R P LA N ı 194 G Ö Ç 13 K O N U T 65 G E C E K O N D U - K A Ç A K İN Ş A A T 63 D O Ğ A L Ç E V R E 13 U LAŞ ı M 42 Ç E V R E D Ü Z E N LE M E 47 Y A R ı Ş M A 10 K IŞ I - K U R U M 41 K A P A Lı Ç A R Ş ı 23 S IT K A R A R ı 32 İM A R A F F ı 10 Y E N I P R O J E 161 G Ö Ç 5 G E C E K O N D U - K A Ç A K İN Ş A A T 110 K O N U T 72 K A P A Lı Ç A R Ş ı 3 İN Ş A A T - Y ı K ı M 79 U LA Ş ı M - A L T Y A P ı 25 Ç E V R E D Ü Z E N LE M E 15 K IŞ I - K U R U M 25 R E K LA M 10 D O Ğ A L Ç E V R E 2 N Ü F U S 6 K Ü LT Ü R E L M IR A S 107 R E S T O R A S Y O N 25 O N A R ı M 43 için alınan sit kararı ve belirlenen sit alanlarıyla ilgili çok sayıda haber gazetede yer almış, bu haberlere sit kararı başlığı altında yer verilmiştir. Uygulama kategorisi altında planlama kategorisi ile hemen aynı isimleri taşıyan alt başlıklar kullanılmıştır. Haber fiziki bir eylemden veya sonuç ürününden bahsediyorsa uygulama başlığı altında değerlendirilmiştir. Oluşturulan alt başlıklar;  Yeni proje  Konut  Gecekondu-kaçak inşaat  İnşaat-yıkım  Ulaşım-altyapı  Çevre düzenleme  Kişi-kurum’dur. Planlama kategorisinden farklı olarak yer alan başlıkları değerlendirmek gerekirse; kentte üretilen yeni mekanın yapım sürecine ilişkin yapılan haberler veya yapının açılış haberi yeni proje başlığı altında değerlendirilmiştir. İnşaat-yıkım başlığı altında, özellikle 1960 ve 1970’li yıllarda görsellerle birlikte sunulan kentteki inşaatlara ilişkin haberler yer almıştır. Kentteki kamulaştırma çalışmaları ve bu doğrultuda gerçekleşen yıkım faaliyetlerine ilişkin haberler de bu başlık altında değerlendirilmiştir. Malzeme fiyatlarının artışı ve bunun kentteki inşaatlara olan etkisi konulu haberlere de bu başlık altında yer verilmiştir. Uygulama kategorisinde, planlama kategorisiyle benzer şekilde göç ve Kapalıçarşı konulu haberler, ilgili yıllarda bu başlıklar altında değerlendirilmiştir. Kentte yapılan nüfus sayımları, nüfus artışına ve kentteki yapı stokuna dair bilgi verdiği için nüfus başlıklı ayrı bir kategoride değerlendirilmiştir. Gazetede yer alan ve mimarlıkla ilişkilendirilen reklamlar, reklam başlığı altında ayrı bir kategori olarak yer almıştır. Haberleri analiz ederken kullanılan üçüncü kategori koruma’dır. Koruma kategorisi için oluşturulan alt başlıklar;  Kültürel miras  Restorasyon 66  Onarım olarak belirlenmiştir. Fiziki bir müdahale olmasa da miras söylemiyle haberi yapılan ve çoğunlukla eleştirel bir ifadeyle söz konusu mekana dikkatleri çekmeyi çalışan haberler kültürel miras, restorasyonu yapılan ya da planlanan tarihi nitelikteki yapılara ilişkin haberler restorasyon, tarihi nitelikteki yapıların basit tamir ya da onarımlarından bahseden haberler, onarım başlığı altında sınıflandırılmıştır. En az sayıda haber koruma kategorisinde yer almıştır. Planlama ve Uygulama kategorisindeki ortak alt kategoride yer alan haberler birlikte değerlendirildiğinde; kentin imarı başlığında 287, imar planı başlığında 194, gecekondu-kaçak inşaat başlığında 173, yeni proje başlığında 161, konut başlığında 137, kültürel miras başlığında 107 haberin yer aldığı görülmüştür (Şekil 4.3). Kentin imarı kategorisi altında değerlendirilen haberler tüm haberlerin %18,78’ini oluşturmaktadır (Şekil 4.4). Şekil 4. 3. Kategorilere göre haber sayısı (Planlama ve Uygulama kategorisindeki ortak başlıklar birlikte değerlendirilmiştir) 67 287 194 18 137 173 67 62 66 26 32 161 79 107 25 43 51 Şekil 4. 4. Kategorilere göre haber yüzdesi (Planlama ve Uygulama kategorisindeki ortak başlıklar birlikte değerlendirilmiştir) Elde edilen haberler, mimarlık temelinde konusuna göre sınıflandırılmıştır. Ancak haberin bir söylem olduğu gerçeği de unutulmamalıdır. Haber metni üzerinde yapılacak daha derin analizler ile haberin söylem biçimini ortaya koymak mümkündür. Bu çalışmada böyle bir yöntem izlenmemiştir. Ancak haberin okuyucuya nasıl aktarıldığı genel anlamda değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme haber sunumu olarak ifade edilmiştir. Haberlerin genel olarak üç farklı şekilde sunulduğu görülmüştür. Bu sunum biçimleri, haber, açıklama ve eleştiri olarak adlandırılmıştır ve her haber bu sunum biçimine göre de değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, 1031 haberin haber, 292 haberin açıklama ve 205 haberin eleştiri olarak sunulduğu görülmüştür (Şekil 4.5). Şekil 4. 5. Haber sunum biçimine göre haber sayısı 68 Haberle birlikte kullanılan görsel, hem gazetenin sayfa düzenini oluşturan hem de haberin algılanması artıran unsurlardan biridir. Çalışma kapsamında seçilen haberlerin 710’unda haber metniyle birlikte görsel kullanılmıştır. Ancak bu görsellerin mimarlıkla ilişkili kent, proje, yapı, maket fotoğrafı ile plan, şema, eskiz, karikatür gibi görseller olduğu belirtilmelidir. İncelenen gazetede, 1950’li yıllarda görsel sayısının az olduğu, 1970’li yıllarda basım teknolojisinin gelişmesiyle görsel sayısında da bir artış olduğu tespit edilmiştir (Şekil 4.6). Şekil 4. 6. Yıllara göre haberlerde kullanılan görsel sayısı 1950-1990 yılları arasındaki dönem kentsel mekanın gelişimini anlayabilmek için oldukça uzun bir süreçtir. Bu uzun süreçte, Bursa kent merkezi nüfusunun 103 binden 834 bine ulaştığı, kentin sınırlarının büyüdüğü, farklı planlama, uygulama, koruma yaklaşımlarının benimsendiği, üretilen yapı tipolojilerinin ve ölçeklerinin değiştiği görülür. Seçilen haberleri değerlendirirken, veri sayısının fazla olması sebebiyle onar yıllık periyotlar üzerinden bir değerlendirme yapmanın daha anlaşılır olacağı düşünülmüştür. Yapılan bu dönemsel değerlendirme bir sınır oluşturmamaktadır. Dönemlere göre, haber konularının değişimi üzerinden kentin mimarlık ortamının ve söyleminin değişimini daha anlaşılır kılmak hedeflenmiştir. Gazetede 1950-1959 yılları arasında 145, 1960-1969 yılları arasında 402, 1970-1979 yılları arasında 492 ve 1980-1990 yılları arasında 489 haber yayımlanmıştır (Şekil 4.7). İlk on yıllık periyotta konusu mimarlık olan haber sayısının az olmasının nedeni, o dönemde Türkiye ve Dünya gündemini meşgul eden çoğunlukla siyasi içerikli haberlerin gazetenin ilk sayfasından verilmesidir. 1950-1959 yılları arasında Hakimiyet gazetesinin kent haberlerinin yanı sıra ve hatta çoğunlukla ülke gündeminden haberleri 69 sunduğu görülmüştür. Kore Savaşı, Kıbrıs’ta yaşanan sorunlar, yakın coğrafyamızda gerçekleşen çatışmalar, seçimler gibi gündem oluşturan konular gazetenin ilk sayfasından verildiğinde, konusu kent ve mimarlık olan haber sayısının azaldığı gözlemlenmiştir. Bu dönemde yayımlanan 101 haber planlama, 25 haber uygulama ve 19 haber koruma kategorisi altında değerlendirilmiştir. Planlama %54,97 Uygulama %33,57 Koruma %11,45 1 9 8 0 - 1 9 8 9 266 185 38 1 9 7 0 - 1 9 7 9 240 181 71 1 9 6 0 - 1 9 6 9 233 122 47 1 9 5 0 - 1 9 5 9 101 25 19 Şekil 4. 7. Dönemlere ve kategorilere göre haber sayısı 1960-1969 yılları arasında kentteki mimarlık faaliyetlerine ilişkin 402 haber tespit edilmiştir. 1970-1979 yılları arasında bu sayı 492’dir. 1980-1990 yılları arasında ise toplam 489 haber gazetede yer almıştır. 1970’li yıllardan itibaren uygulama kategorisi ile ilişkilendirilen haber sayısında bir artış görülmektedir. Kentte yapımı devam eden projelerin haberleri ile gecekondu ve kaçak inşaatların tespiti ya da bu yapılara müdahale edilmesi hakkında yapılan haberler Uygulama kategorisiyle ilişkilendirilen haber sayısının artmasına neden olmuştur. 4.1. 1950-1959 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi 1950’li yıllarda konusu mimarlık, planlama ve kentsel mekan olan haber sayısının diğer yıllara göre az olduğu görülmüştür. Toplam 145 haber değerlendirilmiştir (Çizelge 4.1). 101 haber planlama, 25 haber uygulama ve 19 haber koruma kategorisinde yer almıştır. Yayımlanan haberlerin 11’inde görsel mevcuttur. 70 Çizelge 4. 1. 1950-1959 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 Toplam Planlama 4 9 17 17 9 10 3 7 14 11 101 Uygulama 2 1 6 8 3 1 - 1 2 1 25 Koruma 1 2 4 4 4 2 - 2 - - 19 Toplam 7 12 27 29 16 13 3 10 16 12 145 1950 yılından itibaren 1955 yılına kadar Bulgaristan’dan gelen göçmenlerin iskanıyla ilgili çok sayıda haber yapılmıştır. Göçmen evlerinin yapımı, bu evler için yer seçimi, Hürriyet ve İstiklal mahallelerinin kurulması haberleştirilmiştir. Gazetede, kentin batıya doğru büyümesi ve işçi meskenlerinin planlanmasıyla ilgili haberler mevcuttur. Bu dönemde gecekondu kavramına ilk olarak gazetenin 29 Temmuz 1950 tarihli nüshasında Temenyerindeki gecekondular başlıklı haberinde rastlanmıştır. Haberde İl Özel İdare’ye ait araziye barakalar kurulduğundan söz edilmektedir. 1952 yılında Çelik Palas oteli ilave binasının yapılması, yapım için kredi temin edilmesi gibi konular gündemde yer almıştır. Aynı yıl gazetede, şehir garajının yer seçimi için bir anket yapılmasına ve garaj için yarışma açılacağına ilişkin haberler mevcuttur. 1953 yılında Uludağ’ın milli park olması yönünde yapılan çalışmalara dair haberlere gazetede yer verilmiştir. 1957 yılından itibaren kentin imarına ilişkin yapılan açıklama ve atılan adımlara ilişkin çok sayıda haber görülmüştür. Kentte bir imar ve inşa şirketinin kurulması gündemde yer almıştır. 1958 yılında İtalyan şehircilik uzmanı Piccinato’nun kente gelerek Bursa’nın imarıyla ilgili incelemeler yaptığı haberleri basına yansımıştır. Ancak 24 Ağustos 1958 tarihinde Kapalıçarşı’da büyük bir yangın çıkmıştır ve bu tarihten itibaren Kapalıçarşı enkazının kaldırılması, çarşının yeniden planlanması, yeni dükkanların inşası gibi konular hemen her gün haber olarak gazetede yer almıştır. 15 Haziran 1958 tarihinde ilk defa bir yarışma haberine rastlanmıştır. Kültürpark’ın yeniden düzenlenmesiyle ilgili bir proje yarışmasının düzenleneceği, konuyla ilgili olarak mimarlar Aydın Boysan, Turgut Cansever ve Nezih Eldem’in kente geldiği haberde belirtilmiştir. 1958 yılı sonunda ise 900 dükkanlı sanayi ve esnaf çarşısının açılması haberi yapılmıştır. 1959 yılında da Kapalıçarşı’nın yeniden planlanmasına 71 ilişkin haberler basına yansımaya devam etmiştir. Piccinato’nun şehir imar planı çalışmasını yürüttüğü haberlerden takip edilmiştir. 1958 ve 1959 yılında gazete haberlerinde Piccinato ismiyle sık sık karşılaşılmıştır. Kentteki gecekonduların yıkımıyla ilgili ilk haberlere de bu dönemin sonunda gazetede yer verilmiştir. (Şekil 4.8). Şekil 4. 8. Piccinato planına ve gecekonduya ilişkin iki haber 1950-1959 yılları arasında Koruma başlığı altında değerlendirilen haberlere bakıldığında, bu haberlerin daha çok anıtsal yapıların bakım ve onarım isteyen güncel durumlarına ilişkin eleştiri içeren haberler ile yine anıtların onarımına ilişkin yapılan haberlerdir. Ulucami, Yıldırım türbesi, bedesten, Yıldırım ve Muradiye dispanserleri, Muradiye cami, 1. Murat cami, Zindankapı surları ve yeni yapılan ancak kültürel miras niteliği taşıdığı düşünülerek bu kategoriye dahil edilen Süleyman Çelebi türbesi bu haberlerin konusunu oluşturmuştur. Bu dönemde, 20 haberin eleştiri, 25 haberin açıklama ve 100 haberin de sıradan haber şeklinde okuyucuya sunulduğu gözlemlenmiştir. İsmet Bozdağ’ın kentin sorunları üzerine (kooperatifçilik, Çelik Palas oteli, Merinos fabrikasının yer seçimi, teleferik inşası) kaleme aldığı ve görüşlerini bildirdiği köşe yazıları eleştiri olarak kabul edilmiştir. Tarihi eserlerin bakımsız olduğu vurgusu yapılan haberler ve karikatürler de eleştiri niteliği taşımaktadır. Ankara’dan bildirilen ve Bursa’nın imarını ilgilendiren haberler, valinin, belediye başkanının açıklamaları, belediye meclisinde alınan kararlar açıklama olarak değerlendirilmiştir. 72 4.2. 1960-1969 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi 1960’lı yıllarda değerlendirilen toplam haber sayısı 402’dir. 233 haber planlama, 122 haber uygulama ve 47 haber koruma kategorisinde değerlendirilmiştir (Çizelge 4.2). Bu haberlerin 70’inde haber metniyle birlikte görsel kullanılmıştır. 1964 yılından başlayarak haberlerle birlikte görsel kullanılmaya başlanmış, 1960’ların sonuna doğru bu sayı artmıştır. 1967 yılından itibaren konusu kent, mimarlık ve planlama olan haber sayısının ciddi miktarda arttığı, bir sene içinde neredeyse 70 ilgili haberin gazetede yer aldığı görülmüştür. Çizelge 4. 2. 1960-1969 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 Toplam Planlama 7 16 24 17 12 17 22 45 38 35 233 Uygulama 8 13 7 6 10 9 11 11 27 20 122 Koruma 3 6 3 - 2 5 5 9 3 11 47 Toplam 18 35 34 23 24 31 38 65 68 66 402 1960 yılında, Kapalıçarşı ile Atatürk caddesinin planlanmasına ilişkin haberler ve İşçi Sigortaları Kurumunun inşa ettiği dispanser ile blok apartmanlardan oluşan işçi sitelerine ilişkin haberler gündemdedir. Kentteki tarihi hanların restorasyonu hakkında da üç haber yapılmıştır. 1961 yılında, Çekirge’de yapılacak işçi hastanesi ve stadyum yanında yapılacak kapalı spor salonu için proje yarışmaları açılacağına dair haberler mevcuttur. Kapalıçarşının inşası hakkında planlama başlığında sekiz, uygulama başlığında üç haber yer almıştır. Kapalıçarşı inşaatının nasıl olacağı, sahada yapılan hafriyat, maliyetle ilgili konular, alandaki yapıların restorasyonu gibi bilgilerin yer aldığı pek çok haber yayımlanmıştır. Balkanların en büyük ve modern tesisi olduğu iddia edilen Santral Garajın yapımının tamamlanması ve işletmeye açılması hakkında haberler gazetede yer almıştır. 1962 yılında, kentteki konut çalışmalarıyla ilgili haberler yapılmıştır. Sosyal (ucuz) Mesken adı verilen sahanın planlanması ve inşasının başlaması hakkında pek çok haber görülmüştür. İmar planı üzerinde yapılan değişiklikler, Kapalıçarşı inşaatı ve alandaki 73 tarihi yapıların restorasyonu 1962 yılında gündemde olmuştur. 1963 yılında, sosyal mesken sahasında inşa edilecek konutların planlanmasına ve şehir imar planında yapılan değişikliklere ilişkin haberler gündemdedir. Gecekondu mahallelerinde yapılan incelemeler de haber yapılmıştır. 1964 yılında, imar planı değişiklikleri ve alınan kararların onay için bakanlığa gönderilmesi pek çok defa haber olmuştur. Kaçak inşaatlarla ilgili haber sayısının arttığı gözlemlenmiştir. İşçi hastanesinin inşaatına başlanması, pilot sanayi bölgesi inşaatı, Duaçınarı’ndaki işçi sitesi, haberi yapılan diğer konulardır. 1965 yılında gecekondu önleme sahasının planlanması, kentteki gecekondular, detay plan değişiklikleri gündemde olmuştur. Sosyal meskenler, pilot sanayi bölgesi ve Yeşil türbenin bakımsız hali hakkında da haberler yapılmıştır. 1966 yılında yine imar plan değişiklikleri gündemdedir. Kentteki gecekondu problemi ve gecekondu önleme sahasında yapılan sosyal meskenler hakkında çokça haber yapılmıştır (Şekil 4.9). Organize sanayi bölgesinin hizmete girmesi, Ulucami, Kozahan ve Vilayet Konağı haberi yapılan diğer konular olmuştur. 1967 yılında haber sayısında artış görülür. 65 haber değerlendirmek için seçilmiştir. Planlama başlığı altında sınıflandırılan imar talimatnamesi ve imar planına ilişkin haberler çok sayıdadır. Gecekondu önleme sahasındaki planlama çalışmalarının yanı sıra 1967 yılında gecekonduların tespiti ve yıkımına ilişkin haberler de yayımlanmaya başlamıştır. Planlama kategorisinde Çevre Düzenleme alt başlığı altında değerlendirilen kentin bazı yerlerinden fotoğraflar içeren eleştirel haberler de mevcuttur. Kentteki tarihi anıtların onarımı veya restorasyonu, bazı tarihi yapıların ilgisizlikten harap olması korumayla ilişkilendirilen haberler olmuştur. 24 Nisan 1967 tarihli habere göre Bursa’da Mimarlar Odası’nın bir şubesinin açılacağı ve kentte otuz mimarın olduğu ifade edilmiştir. 74 Şekil 4. 9. Gecekondu önleme bölgesi ve sosyal meskenlerle ilgili haberler 1968 yılında, otopark, yer altı geçidi yapımı, şehir mezarlığı, çarşının imarı, hastane yapımı gibi konularda planlamaya ilişkin haberler yapılmıştır. Bursa’da üniversite kurulmasına ve saha tespit çalışmalarının yapılmasına dair haberler mevcuttur. Gecekondu konusu, imar planı, detay plan değişiklikleri 1968 yılında gündemdedir. Kentte yapımı devam eden huzurevi, lise, hastane, müze gibi yapılara ilişkin haberler gazetede yer almıştır. Çekirge’de inşa edilen SSK hastanesi inşaatıyla ilgili haberlere de gazetede yer verilmiştir (Şekil 4.10). Şekil 4. 10. Sosyal Sigortalar Hastanesi inşaatına ilişkin bir haber 1969 yılında, Ertuğrulgazi’deki sosyal mesken sahasında yapılan ve yapılacak konutlar, Yalakçayırı’nda oluşturulması planlanan gecekondu önleme bölgesi haber konusu olmuştur. İmar plan değişiklikleri ile gecekondu ve kaçak inşaat konusu yine 75 gündemdedir. Çevre düzenlemeyle ilişkili haberler, kentteki cami ve mescitlerin onarımına ilişkin haberler gazetede yer almıştır. 1960-1969 döneminde 44 haber eleştiri, 63 haber açıklama, 295 haber ise sıradan haber şeklinde okuyucuya sunulmuştur. Haber sayısı artmasına rağmen, eleştirel nitelikli haber sayısının az sayıda olduğu gözlemlenmiştir. Kentteki santral garaj, sosyal meskenler gibi bazı yapı/yerleşimlerin ve çevrelerinin bakımsız oluşu, kentteki caddelerin tahrip olması ya da düzenlenmemesi eleştirilen konular olmuştur. Tarihi yapıların özelikle Ulucami ve çevresinin bakımsız oluşu, surların tahrip edilmesi de eleştirilen konular arasındadır. 1963 yılında Piccinato planının ihlaline ilişkin görüş içeren bir haber yapılmıştır. Bu dönemde de haberlerin büyük bölümü gazetenin veya habercinin yorumu olmaksızın direkt sunulmuştur. 4.3. 1970-1979 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi 1970’li yıllarda değerlendirilen toplam haber sayısı 492’dir. 240 haber planlama, 181 haber uygulama ve 71 haber koruma başlığı altında değerlendirilmiştir (Çizelge 4.3). Diğer dönemlere göre koruma başlığıyla ilişkilendirilen haber sayısının fazla olduğu görülmüştür. 307 haberde metinle birlikte görsel kullanılmıştır. Görsel sayısının artmasında 1974 yılında gazetenin el değiştirerek yeni basım olanaklarına kavuşması da etkili olmuştur. Çizelge 4. 3. 1970-1979 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 Toplam Planlama 35 31 13 21 32 15 32 21 19 21 240 Uygulama 29 27 33 17 9 9 16 12 12 17 181 Koruma 9 15 6 9 6 9 10 4 1 2 71 Toplam 73 73 52 47 47 33 58 37 32 40 492 1970 yılında, imar planı değişiklikleri ve detay planların onaylanmasıyla ilgili haber sayısı oldukça fazladır. Nazım plan kararlarına uyulmadığı, belediye meclisinde alınan kararlarla kentin tahrip edildiği yönünde bir söylem haberlerde göze çarpmaktadır. Bu haberlerin pek çoğu inşaatlara ilişkin fotoğraflarla da desteklenmiştir. Yalakçayır’da 76 oluşturulan Sanayi Bölgesinin planlanması ve tesislerin açılması, sanayi bölgesi karşısında bir sosyal mesken alanının planlanması, inşaatı devam eden Kızılay binası, Arkeoloji Müzesi, Eski Eserler kütüphanesi haberlere konu olmuştur. Ertuğrulgazi mahallesinde inşa edilen sosyal konutlar ve SSK hastanesi hakkında da pek çok haber yapılmıştır. 1971 yılında, yine imar planında yapılan değişiklikler ve bu değişikliklerin kente yansıması haberlerde okunmaktadır, Ulucami Orhan Cami arasındaki alanda bir otopark inşa edilmesi gündeme gelmiştir. Tarihi cami ve külliyelerin çevresinin düzenleneceği, hanlar bölgesinde yeni ticaret odası binasının inşa edileceği diğer haber konularıdır. Koruma ile ilişkili 15 haber tespit edilmiştir, bu haberlerin çoğu cami ve hanların onarımıyla ilgilidir (Şekil 4.11). Şekil 4. 11. 1971 yılından Koruma kategorisi ile ilişkilendirilen haberler 1972 yılında, uygulamaya ilişkin, kat ilaveleri, yıkım, inşaat sorunları gibi haber sayısı fazladır. İmar planına ilişkin haber sayısında azalış görülmüştür. Sosyal konutlarda yaşanan fiziki problemler ve kaçak inşaatlar gündem olmuştur. Altıparmak caddesini Fevzi Çakmak caddesine bağlayacak yeni yolun açılması, üst geçit, köprü ve diğer altyapı çalışmaları haber olmuştur. 1973 yılında, imar yönetmeliği değişikliği ve hemen 77 sonrasında Yüksek Anıtlar Kurulu’nun aldığı kararlar ile bu kararların kent merkezine yansıması haberlere konu olmuştur. Kente eklenen gecekondular ve gecekondu önleme alanları 1973 yılında da haberleştirilmiştir. Ticaret ve Sanayi odası binası, müftülük binası, Tophane Sanat Enstitüsü, Ana-Çocuk Sağlığı merkezi binası bu dönemde inşaatı tamamlanan yeni projeler olmuştur. 1974 yılında, şehirde artan inşa faaliyetleri, gecekondu ve apartman inşaatları, konut fiyatları, kira ücretleri basına yansımıştır. Değişen imar talimatnamesine ilişkin çok sayıda haber görülmüştür. Çekme katların tam kata çevrilmesi, yaya geçitlerinin planlanması, anıtların onarımı haberi yapılan diğer konulardır. Son yıllarda otopark ve yaya geçitleri konusunda yapılan planlama haberleri, kentteki motorlu araç sayısının arttığının bir göstergesidir. 10 Eylül 1974 yılında gazetenin el değiştirmesi ile incelenen haberlerde teknolojik değişimin etkisi görülmüştür. Sayfa düzenlemesinin değiştiği, fotoğraf arşivinin yenilendiği, daha net ve renkli fotoğrafların haberlere eşlik ettiği gözlemlenmiştir. 1975 yılında, imar faaliyetleri için kentte yapılacak istimlakler gündemdedir. Ulucami Orhan cami arasında yapılacak otoparkın Kurul tarafından reddedildiği, Bursa Üniversitesi inşaatına başlandığı, kente yeni gecekondu önleme sahalarının eklenmesi için çalışmalar yapıldığı haberler aracılığıyla takip edilmiştir. Malzeme fiyatlarındaki artış ve malzeme darlığı haberlere yansımıştır. 15 Ağustos 1975 tarihinde ilk defa bireysel olarak bir mimardan bahsedilmiş, Ayla Karacabey’in Amerika’da ödül aldığına ilişkin haber yapılmıştır. 1976 yılında, kent içinde yeni yolların açılması, otopark alanlarının oluşturulması, yeşil alan oluşturmak amacıyla planlanan istimlakler haberlere sık sık konu olmuştur. Kent merkezinde otopark sorunu yaşandığı bu haberlerden anlaşılmaktadır. Haberler incelendiğinde, kentin her gün daha fazla betonlaştığı söylemi göze çarpmaktadır. Kentin aldığı göç, konut sıkıntısı ve gecekondulaşma haberlere yansımış, ancak 1976 yılında kabul edilen yasayla kentteki 10 000’den fazla konutun yıkımdan kurtulduğu haber konusu olmuştur. 08.02.1976 tarihli haberde Bursa merkezinin Fomara caddesi ile yeni açılan Merkez Yol üzerine kaydırılacağı belirtilmiştir (Şekil 4.12) 78 Şekil 4. 12. Planlanan yeni kent merkezine ilişkin haber 1977 yılında gazetede, Üniversite kampüsünün planlanması ve ilk tesislerin inşaatı, yer altı geçit-çarşıların planlanması, inşaat malzeme fiyatlarının artması ile ilgili haberler yer almıştır. Bursa ovasının korunması ve kentteki konut alanlarının belirlenmesine öncelik veren Nazım Plan çalışmalarının yapılmasına ilişkin haberler tespit edilmiştir. Kentteki konut ve gecekondu problemi, artan nüfus, yerel basına sıklıkla yansımıştır. 1977’de kentteki ilk betonarme binalardan biri olduğu ifade edilen Luca Palas otelin yıkılması, bir kültür mirasının kaybolması adına önemli bir haber olarak görülmüştür. 1978 yılında, son yıllarda katlı otopark yapılması gündemde olan Orhan Cami ile Ulucami arasındaki saha hakkında haberler yapılmıştır. 20 Ağustos’ta Santral Garaj binasının yandığı ve bir bölümünün çöktüğü haberler aracılığıyla takip edilmiştir. Kentte yapılması planlanan park ve otopark alanları gündemdedir. Kentteki modern bir 79 konuta ilişkin ilk defa bir habere rastlanmış; Aydın Boysan’ın tasarladığı ve Rıza Biçen’e ait Çekirge’deki villa üniversiteye bağışlanmıştır. 1978 yılında belki de en önemli haberler, Yüksek Anıtlar Kurulu’nun sit alanlarını belirlemek amacıyla kentteki inşaatları durdurması konulu haberlerdir. Bu kararın akabinde kentteki inşaat yasağının eleştirildiği haberler gazetede yer almıştır. 1979 yılında, Yüksek Anıtlar Kurulu’nun Bursa’yı koruma planına ilişkin haberler, belediye başkanı Mustafa Eroğlu’nun kentin imarı, sosyal konut üretimi ve belediyenin maddi sıkıntılarıyla ilgili yaptığı açıklamalar gündem olmuştur. Bursa’da konut sıkıntısının devam ettiği, gecekondulaşma hızının arttığı ve malzeme fiyatlarındaki artışın sektörü etkilediği, yerel basın üzerinden takip edilmiştir. 19 Eylül 1979 tarihinde Bursa’daki mimar ve mühendislerin iş bırakma eylemi yapması konulu bir haber gazetede yer almıştır. 1970-1979 döneminde 84 haber eleştiri, 89 haber açıklama, 319 haber ise sıradan haber şeklinde okuyucuya sunulmuştur. Kentte, özellikle imar planı değişikleri ile yapımına izin verilen/göz yumulan inşaatlar gazete tarafından eleştirilmiştir. Önceki dönemlerde olduğu gibi tarihi yapıların bakımsız hali haberlerde eleştiri konusu olmuştur. Bu dönemde eski Bursa yeni Bursa söyleminin gazetede hakim olduğu görülmüştür. Cumbalı evlerin tarihe karışması, şehrin betonarme binalarla dolması, kentte şehircilik ilkelerine aykırı uygulamalar yapılması hakkında çok sayıda haber yapılmıştır. 4.4. 1980-1990 Yılları Arası Bursa’da Hakimiyet Gazetesinde Yer Alan Mimarlık ve Planlama Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi 1980’li yıllarda değerlendirilen toplam haber sayısı 489’dur. 265 haber planlama, 186 haber uygulama, 38 haber koruma başlığı altında değerlendirilmiştir (Çizelge 4. 4). Koruma ile ilişkilendirilen haber sayısının az olması dikkat çekicidir. İncelenen haberlerin 322’sinde haber metniyle birlikte görsel de okuyucuya sunulmuştur. 1980 yılında, Anıtlar Kurulunun sit alanları nedeniyle almış olduğu inşaat yasağı kararı gündem olmuştur. Bu karar nedeniyle kentteki sivil mimari örneklerinin yıkılamadığı ve bu konutların kentli için tehlike oluşturduğu haberlerde vurgulanmaktadır. Fethiyekızık, Değirmenlikızık ve Yalakçayırı’ndaki gecekondu önleme bölgelerinde işçiler için konut ve kentin dışında bir uydu-kent yapılması planlanmaktadır. Kentte yapılan kaçak 80 inşaatlar ve bunların yıkımına ilişkin birçok haber yapılmıştır. Sanayileşme, nüfus artışı, kentteki konut ve sokak sayısının artması haberi yapılan konular olmuştur. Bu dönemde belediye Fen İşleri Müdürü olan Basri Sönmez tarafından bazı haberler için betimleyici niteliği yüksek olan ve renklendirilmiş çizimler yapıldığı gözlenmiştir. Çizelge 4. 4. 1980-1990 yılları arasında kategorilere göre haber sayıları 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 Toplam Planlama 31 41 12 19 34 45 9 20 27 9 19 266 Uygulama 23 35 11 10 25 21 2 14 15 11 18 185 Koruma 9 8 3 1 2 5 - - 2 1 7 38 Toplam 63 84 26 30 61 71 11 34 44 21 44 489 1981 yılında Atatürk caddesinde yapılacak altgeçidin planlanması ve uygulanmasına ilişkin çok sayıda haber yapılmıştır. Anıtlar Kurulunun aldığı sit kararı, bu kararın kent merkezindeki inşaat faaliyetlerini sınırlandırdığı, bu durumun kaçak inşaatlara neden olduğu, yıkılamayan metruk binaların tehlike oluşturduğu gibi söylemler haberlerde sıklıkla yer almıştır (Şekil 4.13). Ertuğrulgazi’de yapılan sosyal konutlar ile Çekirge’de yapılan lüks konutlar haberlere yansımıştır. Kaçak inşaatların tespiti ve yıkımı fotoğraflar ile birlikte haberleştirilmiştir. 1982 yılında, sit alanlarındaki inşaatlar ve bu alanlardaki sivil mimarlık örneği yapılara ilişkin haberler yapılmaya devam etmiştir. Bursa’dan demiryolu geçmesine ilişkin çalışma yapıldığı haberleri gazetede yer almıştır. Bursa’da kiralık konut bulunamadığı, konut fiyatlarının çok yüksek olduğu ve Toplu Konut Yasasından yararlanılarak kentte Yenikent isimli ilk konut sitesinin yapılacağı haberlere yansımıştır. Kentteki binaların tamamının fildişi renge boyanmasıyla ilgili ilginç bir habere rastlanmıştır. 1982 yılında, turizme katkı amacıyla Kale Sokağın restore edileceği yönünde önemli bir haber gazetede yer almıştır. 1983 yılında, uzun zamandır gündemde olan Orhan Cami ile Ulucami arasındaki alanın yeniden düzenlenmesine ilişkin haberler yine gündemdedir. Bu haberlere göre alandaki binaların kamulaştırılması söz konusudur. Yine, Anıtların Kurulu’nun kentteki sit kararı hakkında pek çok haber yapılmıştır. Yeni imar kanunu, imar affı, gecekondu ve kaçak inşaatların tespiti, hisseli arsalar gibi konular da sıklıkla haberlere konu olmuştur. 23 Mayıs 1983 tarihinde, Ağa Han mimarlık ödülü 81 kapsamında Cumalıkızık köyünün gelecekteki halinin tasarlanmasına ilişkin bir haber gazetede yer almıştır. Şekil 4. 13. Sit kararıyla ilgili gazetede yer alan haberler 1984 yılında gündemi meşgul eden konulardan biri Orhan Cami Ulucami arasındaki sahanın düzenlenmesidir (Şekil 4.14). Görükle kampüsünde bazı fakülte binalarının tamamlanması, Bursa’da raylı sistem ve çöp fabrikası kurulması, Beşevler’in konut alanı olması, kentte yeni parkların açılması, gecekondu ve kaçak inşaatların yıkımı konulu haberler gazetede yer almıştır. İmar affı süreciyle ilgili çok sayıda haberle karşılaşılmıştır. Bu süreçte yeminli büroların görev alması, 60 bin mevcut yapıya rağmen çok az af başvurusu yapılması gibi konular haberleştirilmiştir. Kültürpark sahasında kalan Gaziakdemir mahallesindeki kamulaştırma çalışmaları da haber konusu olmuştur. 82 Şekil 4. 14. Orhan Cami ile Ulucami arasındaki sahanın düzenlenmesine ilişkin haberler 1985 yılında alt geçit çarşı yapımı, otopark yapımı, meydan düzenlemesi gibi kent merkezinde yapılan düzenlemeler haberlere konu olmuştur. Tabakhane ve genelevlerin kent dışına çıkarılması, kongre turizmine yönelik otel yapılması, Kültürpark’ta ek tesislerin yapılması gibi planlama çalışmaları haberlere yansımıştır. Toplu konut yapımı, konut kredisi, kooperatifçilikle ilgili haber sayısı artmıştır. İmar kanunu değişikliği, kentte imar ıslah planlarının yapılması, hisseli parsel konuları hakkında çok sayıda haber yapılmıştır. Yine, kaçak inşaatlar ve bu inşaatların yıkımı gündemdedir. 8 Mart 1985 tarihinde, Mimarlar Odası tarafından 1984 yılının en başarılı yapılarının belirlenmesine dair bir haber tespit edilmiştir. 1986 yılında, son yıllarda gündemde olan Ulucami Orhan Cami arasındaki alanın, Orhangazi Meydanı adıyla düzenlenerek açılışının yapıldığı haberlerden takip edilmiştir. Hisseli parselde inşaat izni verilmesi, imar ıslah planlarının hazırlanması, sit kararının kalktığı semtler, tescilli yapı sayısının azaltılması gibi konularda haberler mevcuttur. 1987 yılında, kentte karma kullanımlı denilebilecek projelerin planlanmasına ilişkin haberler mevcuttur. Yeni konut alanı olan Ataevler’de arsa satışlarının başlaması ve planlaması yapılan konut yerleşimine dair çok sayıda haber yapılmıştır. Konut kooperatifleri, arsa fiyatlarındaki artış, kaçak inşaatlar haber yapılan diğer konulardır. 1987 yılında gazeteyle birlikte verilen Çuvaldız mizah ekindeki karikatürler de değerlendirilmiştir. Kent estetiği, altyapı, kaçak inşaat, gecekondu yıkımı gibi konularla ilgili karikatürlere rastlanmıştır. 83 1988 yılında, kooperatifçilik, Bursa ovasının imara açılarak kooperatiflere verilmesi, Ataevler’de konut alanının planlanması gazetenin gündemindedir. Eski cezaevinin yıkılıp yerine adliye yapılması, Santral Garajın taşınmasıyla ilgili haberler yapılmıştır. Konut ve kira fiyatlarının yüksekliği ile sit alanı içinde kalan mahalleler konusu yine gündemdedir. Kaçak inşaat sayısındaki artışın referandum ve seçimle ilgisini sorgulayan haberler yapılmıştır. Haşim İşcan ve Fevzi Çakmak caddelerinin kesiştiği alanda yeni bir yönetim merkezinin planlanması haberlere konu olmuştur. 1989 yılında Bulgaristan’dan gelen göçmenler ve onların iskan edilmesine ilişkin haberler gazetede yer almıştır. Ataevler’deki kooperatif inşaatları, inşaat sektöründeki maliyet artışı yine gündemdedir. ODTÜ’lü uzmanlar tarafından hazırlanan otoyol planı ile Kayhan-Reyhan ve Hanlar bölgesi için hazırlanan koruma imar planı haber konusu olmuştur. Yıldız Üniversitesi’nin yeni yönetim merkezi için yaptığı plana ilişkin haber de gazetede yer almıştır. Bursa’da hava kirliliğin artması ve Bulgaristanlı göçmenler hakkındaki haber sayısı oldukça fazladır. 1990 yılında, kentteki önemli tarihi yapılardan olan Bursa cezaevi ve Tayyare Sineması gazetenin gündemindedir (Şekil 4.15). Cezaevi binasının önce tescillenmesi, sonra tescilin kaldırılması ve yıkım hazırlıklarının başlaması; Tayyare sinemasıyla ilgili önce yıkım kararı alınması, sonra Anıtlar Kurulu tarafından yapının tescil edilmesi konusu haberlere yansımıştır. Merkezi iş alanı planı, Nazım planda yapılan değişiklikler, Hisar- Muradiye koruma amaçlı imar planı hakkında haberler yapılmıştır. Yıldırım ilçesi ile Emek ve Hamitler’de gecekondu ve kaçak inşaatların yıkımı haber olmuştur. Yeşil türbenin çevresinin düzenlenmesi, türbe yanında açılan tünele dair haberler gazetede yer almıştır. 84 Şekil 4. 15. Bursa cezaevi ve Tayyare Sineması’na ilişkin haberler 1980-1990 yılları arasında değerlendirilen haberlerden 317 tanesi sıradan haber olarak okuyucuya sunulmuştur. 57 haber eleştiri, 115 haber ise açıklama niteliği taşımaktadır. 1987 ve 1988 yıllarında gazeteyle birlikte verilen Çuvaldız mizah ekinden alınan karikatürler eleştiri olarak değerlendirilmiştir. Önceki yıllarda daha çok korumayla ilişkili haberler eleştiri içerikli olmasına rağmen, bu dönemde sit kararı, kaçak inşaatlar, imar affı, nazım plan değişikliği, Tayyare sinemasının yıkımı gibi konular gazetenin veya habercinin görüşleriyle birlikte okuyucuya sunulmuştur. 85 5. TARTIŞMA VE SONUÇ Bursa kent merkezi ile sınırlandırılan bu çalışmada, Hakimiyet gazetesinin 1950-1990 yılları arasındaki nüshaları incelenerek Bursa’daki mimarlık ve planlama faaliyetlerine ilişkin haberler seçilmiştir. Seçilen haberler aracılığıyla Bursa kentinin gelişimini yeniden okuyabilmek amaçlanmıştır. Konusu mimarlık, planlama ve kentsel mekan olan 1528 haber incelenmiştir. İncelenen haberler, içerik analizi yöntemi kullanılarak, kategorileştirilmiştir. Planlama, uygulama ve koruma olmak üzere üç üst başlık belirlenmiş ve haberler konusuna göre bu başlıklarla ilişkilendirilmiştir. Seçilen haberler onar yıllık periyotlara ayrılarak incelenmiştir. Değerlendirmenin dönemler üzerinden yapılmasıyla; mimarinin haber değerinin değişimi, kentin değişimi ve mimarlık söyleminin değişimi üzerine anlamlı çıkarımlar yapabilmek ve konuyu tartışmaya açmak amaçlanmıştır. Bu çalışmayla birlikte mimarinin haber değeri niteliği taşıdığı görülmüştür. Haber değer etmenlerinden olan yakınlık ve sonuç, mimarinin haber olmasını sağlamıştır. Sonuç etmeniyle ilişkilendirildiğinde; haberi yapılan bir kentsel mekanın, kentlinin kullanım pratiğini etkilediği ve bu nedenle söz konusu mekanın yerel basının ilgi alanına girdiği görülmüştür. Kentlinin kentle ilgili haber alma isteği sonucunda oluşan haberler ise mimarinin yakınlık etmeniyle kurduğu ilişkinin sonucu olmuştur. Yerel yazılı basın kentlinin haber almada ilk ulaştığı kaynaklardan biridir. Özellikle incelenen dönemde, görsel medyanın henüz var olmaması yerel gazetelerin kentliyi haberdar etme konusunda çok önemli bir görev üstlendiğini göstermektedir. Yalnızca haberler değil, kentteki kültür sanat faaliyetlerine ilişkin programlar, çeşitli firmaların ilan ve reklamları yerel gazetelerde yer almıştır. Dolayısıyla, yerel yazılı basın kentin hafızasına dair çok sayıda veriye sahiptir. 1950-1990 yıllarında Bursa kenti büyük bir değişim geçirmiş, kent merkezinin nüfusu artmış, yeni yerleşim alanları açılmış, inşa edilen yapı türleri ve büyüklükleri farklılaşmıştır. Kentin gelişimini etkileyen çok önemli eşikler mevcuttur. Sanayiye yönelik yatırımlar, kentte yeni tesislerin kurulması, iş olanaklarının artması ile kentin göç alması, göç sonucu artan nüfus ve konut alanlarının yetersiz kalması, kentin gelişimini ve değişimini yönlendiren temel dinamikler olmuştur. Bulgaristan’dan gelen 86 göçmenlerin iskanı da etnik göçün kent üzerindeki etkisini görebilmek adına önemlidir. Kentin tarihi bir kimlik taşıması ve bu kimliğin kentin değişimiyle kısmen kaybedilmesi de Bursa’nın gelişimini anlayabilmek adına önemli dinamiklerdendir. Bu dönemdeki kentsel gelişmeyi literatürden takip etmek mümkündür. Yapılan bu çalışmayla, literatüre paralel olarak yerel yazılı basının da kentin gelişimine dair çok önemli bir kaynak olduğu görülmüştür. Bu anlamda, kentin gelişimini yönlendiren ve literatürden tespit edilen eşikler, haberler üzerinden de takip edilebilmektedir. Kentin gelişimine bağlı olarak, kentteki mimarlık söyleminin de değişim geçirdiği, bu değişimi en genel anlamda haberler üzerinden okumanın mümkün olduğu düşünülmektedir. 1950-1959 yılları arasında gazetede yer alan haber sayısı azdır. Bunun nedeni gazetenin yerel olmasına rağmen, ulusal ve küresel haberlere daha fazla yer veriyor olmasıdır. Dolayısıyla mimarlıkla ilişkili haberler, kenti etkileyen önemli bir konu ise gazetenin ilk sayfasında dikkat çeken bir başlıkla yer alabilmiştir. Konuyla ilişkili diğer haberler ise kısa bir metin halinde haber olabilmiştir. Bu dönemde haberlere eşlik eden görsel sayısının az olmasının da mimarinin haber değeri niteliğini düşürdüğü söylenebilir. Bu dönemde Bursa için önemli olan eşiklerden biri Bulgaristan göçüdür. Göçmenler kentin batısında iskan edilmiştir, bu iskan kentin batıya doğru yönlenmesinde etkili olmuştur. Diğer önemli bir eşik ise 1958 Kapalıçarşı yangınıdır. Yangınla birlikte tarihi kent merkezi ve onun ihyası gündem olmuş, planlama çalışmaları önem kazanmıştır. Yazılı basın haberlerinden de bu önemli kırılma noktalarını takip edebilmek mümkündür. Nitekim, seçilen haberlerin yer aldığı kategorilere bakıldığında, en fazla haber kentin imarı kategorisinde yer almıştır. Bu durum, kentte yapılması planlanan, tasarım aşamasında olan veya söylemde kalan mimarlık ve planlama faaliyetlerinin çoğunlukta olduğunu göstermektedir. Bu anlamda 1950-1959 dönemini karakterize eden ifadenin ‘‘etnik göçe bağlı değişim ve planlama çalışmaları’’ olduğu söylenebilir. 1960-1969 yılları arasında Hakimiyet gazetesinde konuyla ilişkili haber sayısında artış görülmüştür. Kentin fiziki durumunu etkileyen önemli değişimlerin yaşanması, haber sayısının artışındaki temel neden olabilir. Bu dönemde kentin gelişimini yönlendiren en önemli eşik, şüphesiz ki pilot sanayi bölgesinin kurulmasıdır. Bursa’nın sanayi kentine evrilmesi sürecinde, kent öncelikle kırsaldan ve sonra Türkiye’nin diğer illerinden gelen 87 göçmenlerin mekanı olmuştur. Kent nüfusunun artmasıyla konut sorunu gündeme gelmiş ve yeni göçmenler kendi konut üretim biçimlerini geliştirmiştir. Gecekondu ve kaçak inşaat kentin en önemli yapılaşma biçimi haline gelmiştir. Bu dönemde yapılan imar planı çalışmaları ve bu çalışmaların tahribatı da kentin gelişimini etkileyen bir diğer dinamiktir. Hakimiyet gazetesi haberleri üzerinden tüm bu gelişim sürecini okumak mümkündür. Bu dönemde imar planı, gecekondu-kaçak inşaat ve yeni proje kategorisinde değerlendirilen haber sayısı oldukça fazladır. Gecekondu ve kaçak inşaata ilişkin çok sayıda haber gazetede yer almaya başlamış, bunların tespiti, yıkımı ya da yıkılamaması gibi konular gündem olmuştur. Kent merkezini düzenlemeye yönelik yapılan planlama faaliyetlerinin ise detay plan değişiklikleri ile sekteye uğradığı, bu plan değişiklikleriyle kent merkezindeki yapılaşma faaliyetlerinin arttığı haberlerden takip edilebilmektedir. Yeni proje kategorisindeki haber sayısının artışı önemlidir. Kentte, yeni kamu binalarının, sanayi ve sağlık tesislerinin yapıldığının bir göstergesidir. Bu dönemde inşa faaliyetleri artmıştır. Bu anlamda 1960-1969 dönemini karakterize eden ifade ‘‘sanayileşmenin etkisi ve artan yapılaşma faaliyetleri’’ olabilir. 1970-1979 yılları arasında konuyla ilişkili seçilen haber sayısı fazladır. Bu dönemde haberle birlikte kullanılan görsel sayısının artması önemlidir. Görsel kullanımı mimarinin haber değeri niteliğine katkı sağlamaktadır. Bu dönemde Bursa kentinin gelişimini yönlendiren eşikler, yapılan imar planı çalışmaları ve artan sanayi tesislerine bağlı olarak kentteki yapılaşmanın artmasıdır. Bu anlamda, 1976’da Bursa Nazım İmar planının hazırlanması ve 1978’de kent merkezinde sit kararı alınması önemli eşiklerdir. Bu eşiklerin kentsel gelişime etkisi 1970-1979 yılları arası Hakimiyet gazetesi haberlerine de yansımıştır. Bu dönemde seçilen haberlerden imar planı, konut, inşaat- yıkım kategorisinde yer alan haber sayısının fazla olması önemlidir. Önceki dönemle benzer şekilde imar planı ve plan değişikliği haberleri sık sık gazetenin gündemindedir. Konut kategorisindeki haber sayısında artış görülmüştür. Gecekondu önleme alanı ve sosyal mesken sahası kavramları haber metinlerinde karşımıza çıkmaktadır. Bu dönemde kentin konut stoku nüfus artışı karşısında yetersiz kalmış, yapılaşma faaliyetleri devam etmiştir. İnşaat-yıkım kategorisi altında kentte devam eden konut inşaatları ve kamulaştırma faaliyetleri görsellerle birlikte sunulmuştur. Yazılı basın bu yoğun yapılaşma faaliyetini haber konusu yapmıştır. Bu dönemde mimarlıkla ilişkili farklı konuların da haber yapıldığı tespit edilmiştir. Özellikle kişi-kurum kategorisinde 88 yer alan haber sayısının fazla olması bunun bir göstergesidir. Mimarlar odası gibi kurumların kent ve mimarlıkla ilgili yapmış olduğu açıklamalar, kişi özelinde yapılan haberler gazetede yer almıştır. Bu anlamda, mimarinin haber değerinin arttığı ya da gazetenin, fiziki görünürlüğü ortada olan bu mimarlık ortamından artık daha fazla haber üretebildiği yorumu yapılabilir. 1970-1979 yılları arasında kültürel miras kategorisinde yer alan haber sayısının da fazla olduğu tespit edilmiştir. Gerek miras kavramının görece önem kazanması, gerekse 1978 yılında alınan sit kararı etkisiyle bu kategorideki haber sayısının artışı normal karşılanmaktadır. Bu dönem haberlerinde dikkati çeken önemli haber söylemleri tespit edilmiştir. Birçok haberde, kentin betonlaştığı, eski cumbalı evlerin ve Yeşil Bursa’nın kaybedildiği, kentin tahrip edildiği, eski Bursa-yeni Bursa söylemi hakimdir. Bu anlamda 1970-1979 dönemini karakterize eden ifadenin ‘‘kentin tahrip edilmesi ve betonlaşan kent’’ olduğu söylenebilir. 1980-1990 yılları arasında seçilen haber sayısı bir önceki dönemle benzerdir. Haberlerle birlikte kullanılan görsel sayısı yine fazladır. Bu dönemde gazete sayfa sayısının fazla olması nedeniyle, iç sayfada yer alan konuyla ilişkili haberler olabileceği belirtilmelidir. Bunlar değerlendirme dışında bırakılmıştır. Ancak gündem olan hatta çoğu kez manşetten haber olarak verilen mimarlık ve planlamayla ilişkili çok sayıda haber mevcuttur. Bu dönemde kentin gelişimini yönlendiren eşikler, nazım imar planı çalışmaları, kentin batısında üniversite kampüsünün kurulması, Toplu Konut Yasasının çıkarılması olarak ifade edilebilir. Seçilen haberler incelendiğinde konut kategorisindeki haber sayısında artış olduğu görülmüştür. Toplu konut yasasının çıkarılması, kooperatif konut üretim biçiminin benimsenmesi, kent içinde Ataevler, Beşevler gibi yeni konut alanlarının planlanması bu artışın nedenidir. Bu dönemde, imar planı ve gecekondu- kaçak inşaat kategorilerindeki haber sayısı yine fazladır. İmar affı, imar ıslah planı çalışmaları gazetede haber olan konular olmuştur. Bu dönemin başında sit kararı kategorisinde yer alan çok sayıda haber tespit edilmiştir. Bu haberlerde, sit kararının kentteki inşaat faaliyetlerini olumsuz etkilediği söylemi benimsenmiştir. Yine bu dönemde kentin bazı mimari miraslarının yıkılması/korunmasıyla ilgili süreçlere ilişkin haberler gazetede yer almıştır. Cezaevi binası, Tayyare Sineması, Orhan Cami Ulucami arasındaki alan, bu haberlere konu olan mekanlardır. 1980-1990 yılları arasında yayımlanan haberlerde mimarlık söyleminin gazete tarafından kamuoyu oluşturma amacıyla kullanıldığı söylenebilir. Kenti ilgilendiren kararlar, önemli yapılar hakkında 89 gazetenin yapmış olduğu haberler ile kentliyi yönlendirmeyi tercih ettiği düşünülmektedir. Özellikle korumayla ilişkilendirilebilecek haberlerde; korumanın kent için önemini ve olumlu yönlerini haberleştirmek yerine, bu durumun kentteki inşaat faaliyetlerine zarar verdiği, yapılaşma hızını durdurduğu, eski metruk binalardan insanların zarar göreceği söylemleri haberleştirilmiştir. 1980-1990 dönemini karakterize eden ifade ‘‘kentin büyümesi ve koruma söyleminin oluşması’’ şeklinde ifade edilebilir. İncelenen dönemde seçilen haberlerin, doğrudan kentsel bir mekanın dönüşümünde rol oynadığı söylenemez. Haberin söylemi incelendiğinde, mekanı ya da mekanın kullanımını etkileyen bazı haberlerin olduğu tespit edilmiştir. Bazı kentsel mekanların haber sayesinde kent gündeminde tutulduğu ve haberin bu mekanlarla ilgili alınacak kararlarda minimum da olsa bir etki yarattığı görülmüştür. Hakimiyet gazetesinde mekanın dönüşümünde etkisi olan haberlere bakıldığında; gazetenin 20 Temmuz 1978 tarihli sayısında Kaldırımlar boşaltıldı, yayalar da rahatladı başlıklı bir haber yapılmıştır. Gazetenin ifadesine göre, daha önce yapılan bir haber sayesinde yetkililerin ilgisi çekilmiş, Atatürk caddesinde kaldırımlara park eden taşıtlara çözüm bulunmuştur. Bu haber ile mekanın kullanımına ilişkin olumlu yönde bir değişiklik yapılması sağlanmıştır. Gazetenin özellikle tarihi anıtlar konusunda haberler yaptığı tespit edilmiştir. Bu anıtların, bakımsız oluşu, ilgi görmeyişi veya tahrip edilmesi haber konularını oluşturmuş, haberler eleştirel bir söylemle okuyucuya sunulmuştur. 14 Kasım 1990 tarihli gazete sayısında Yeşil Türbe için gereken yapılacak başlıklı bir haber yer almıştır. Habere göre gazetenin türbeyle ilgili daha önce yapmış olduğu bir başka haber, Kültür Bakanlığı tarafından ihbar olarak kabul edilmiştir. Bakanlık türbeyle ilgili tehlike belirleme raporu hazırlama çalışmasının hızlandırılmasını istemiştir. Gazetenin 22 Kasım 1990 tarihli nüshasında yayımlanan Nazım Plan Yine Altüst başlıklı haberde ise, nazım planla ilgili daha önce yapılan haberlerin ihbar niteliği taşıdığı belirtilmiştir. Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilen nazım plan revizyonu ile ilgili iddiaların basında yer alması üzerine İç İşleri Bakanlığı inceleme yapmak üzere kente müfettiş göndermiştir. Soruşturmada basın mensuplarının görüşlerine de başvurulacağı ifade edilmiştir. Bu haberle birlikte, yalnızca Bursa Hakimiyet gazetesi özelinde değil, 90 Bursa’daki yerel basının kentliyi haberdar etmek adına sorgulayıcı bir tavır sergilediği ve konunun yetkili mercilere ulaştığı görülmektedir. Az sayıda haber için geçerli olsa da Bursa Hakimiyet gazetesinin yapmış olduğu haber ile söz konusu kentsel mekan için yetkililerin ilgisini çekmeyi başardığı söylenebilir. Bursa kent merkezi ile sınırlandırılan çalışmada, seçilen haberler analiz edildiğinde bazı kentsel mekanların gazetede ön plana çıktığı görülmüştür. Hakkında en fazla habere rastladığımız kentsel mekan, ucuz mesken sahası ya da sosyal meskenler olarak ifade edilen konut alanıdır. Yıldırım ilçesinde Değirmenlikızık ile Fidyekızık arasında bulunan ve bugün çoğunlukla Ertuğrulgazi, Kaplıkaya, Siteler mahallelerinin oluşturduğu konut alanı, 1950’li yıllardan beri gazetenin gündemindedir. 1960’lı yıllarda ilk sosyal konutların tamamlanması ve insanların bu konutlara yerleşmesiyle, yapılan haber sayısı da artmıştır. İncelenen dönemde toplamda 100 haberde bu alandan bahsedildiği gözlemlenmiştir (Şekil 5.1). Haberlerde, gecekondu önleme sahası, ucuz mesken sahası veya sosyal meskenler olarak ifade edilen bu yerleşim alanında yapılan planlama çalışmaları, inşaat süreci, konutların teslimi, sonrasında yaşanan sorunlar ele alınmıştır. Özellikle, konutlarda var olan problemler gazetenin gündeminde yer almıştır. Kentte, çok sayıda haberi yapılan mekanlardan bir diğeri Kapalıçarşı’dır. Gazetede direkt çarşıyla ilişkili kırk dört habere rastlanmıştır (Şekil 5.2). Özellikle, 1958 yılında gerçekleşen Kapalıçarşı yangını, bu sahanın gündemde olmasına neden olmuştur. Kapalıçarşı’nın kentin ve kentlinin gündemindeki bir yer olması, yaşanan talihsizlikle birleşince mekana haber değeri kazandırmıştır. Ancak gazetenin, Kapalıçarşı ile ilgili olarak yalnızca planlama ve uygulama faaliyetlerini değil, yangın sahası üzerinde yapılan tartışmaları, çalışmaların aksayan yönlerini, çarşı esnafının öneri ve faaliyetlerini de haberleştirerek okuyucuya yansıttığı görülmüştür. Bu sayede Bursalılara gelişmeleri yakından takip edebilme imkanı sunmuştur. 91 Şekil 5. 1. Bursa kent merkezinde yer alan, haber konusu olan kentsel mekanlar ve haber sayıları (1) 92 Şekil 5. 2. Bursa kent merkezinde yer alan, haber konusu olan kentsel mekanlar ve haber sayıları (2) 93 Ulucami Orhan Cami arasındaki, bugün Orhangazi Meydanı olarak bilinen alan, 1960’lı yıllardan itibaren gazetede yer almıştır. Kentte artan taşıt sayısı nedeniyle bu alanda katlı otopark yapılması, Bursa Pazarı (Osmanlı Bankası), Dağcılık Kulübü, Romans çay bahçesi gibi mevcut yapıların yıkılması, alandaki otobüs duraklarının taşınması, dükkanların kamulaştırılması konularıyla ilgili 1970 ve 1980’li yıllarda çok sayıda haber yapılmıştır. Gazetede en fazla haber konusu olan diğer kentsel mekanlara bakıldığında; 1950’li yıllarda Çelik Palas Oteli, Kapalı Spor Salonu, 1960’lı yıllarda Çekirge’de inşa edilen SSK Hastanesi, 1960’lı yıllardan itibaren Organize Sanayi Bölgesi, 1970’lerde Ticaret ve Sanayi Odası binası, 1970’li yıllardan sonra Görükle’deki üniversite kampüsü, 1980’li yıllarda kamulaştırmayla gündeme gelen Gaziakdemir mahallesi ve toprak kayması/yapılaşma problemleriyle gündem olan Cilimboz-Çekirge arasında kalan yamaçlar, yine 1980’lerde Bursa Cezaevi ve Tayyare Sineması, 1950-1990 yılları arasında Santral Garaj ve Kültürpark hakkında en fazla habere rastladığımız kentsel mekanlar olmuştur (Şekil 5.3). Yapı Kentsel Alan Konut Alanı Tarihi Yapı Cadde - Çelik Palas Otel - Kültürpark - Hürriyet ve İstiklal - Yeşil külliyesi - Atatürk caddesi - Kapalı Spor - Kapalıçarşı göçmen mahalleleri - Yıldırım külliyesi - Çekirge caddesi Salonu - OSB - Duaçınarı göçmen - Muradiye külliyesi - Altıparmak caddesi - SSK Hastanesi - Üniversite konutları - 1. Murat külliyesi - Merkez (Yeni) Yol - Santral Garaj - Ulucami Orhan - Merinos işçi - Ulucami - Ticaret ve Sanayi cami arasındaki alan konutları Odası binası - Yeni merkez - Sosyal (ucuz) - Tayyare sineması - Gaziakdemir mesken sahası - Cezaevi mahallesi - Yalakçayırı konut - Cilimboz Çekirge alanı arasındaki saha - Beşevler - Ataevler, Fethiye, İhsaniye Çizelge 5. 1. 1950-1990 döneminde Bursa’da en fazla haberi yapılan kentsel mekanlar Özellikle Santral Garaj ve Kültürpark sahası her dönemde gündemde yer almıştır. Santral Garajın yer seçimi, Balkanların en modern garajı söylemiyle yeni bir otogar inşası, işletmenin açılması, otogarın ve çevresinin bakımsız oluşu, Santral Garajda 94 yangın meydana gelmesi ve garaj yerinin değiştirilmesi konularıyla ilgili haberler gazetede yer almıştır. Kültürparkla ilgili haberlere bakıldığında ise, alanda yapılan düzenleme çalışmaları, Arkeoloji müzesi, açıkhava tiyatrosu gibi yapıların inşası haberlere konu olmuştur. Hakimiyet gazetesinde, kentsel mekanların yanı sıra, kent merkezinde yer alan ve önemli ulaşım aksları olan bazı caddeler hakkında da çok sayıda haber yapıldığı görülmektedir. Özellikle 1970 sonrası yaya geçitleri ve çevre düzenleme çalışmalarıyla gündeme gelen Atatürk Caddesi, orta-üst kesime hitap eden konutlar ve panoramik saha söylemiyle haberleri yapılan Çekirge Caddesi, konut dokusu ve apartman inşasıyla haberlere konu olan Altıparmak Caddesi, bugün Ahmet Hamdi Tanpınar Caddesi (devamında Haşim İşcan Caddesi) olan 1960’lı ve 1970’li yıllarda gündemde olan Merkez (Yeni) Yol, gazetede haberlerine en fazla rastladığımız caddeler olmuştur. Gazetede, Atatürk caddesinde gerçekleşen mimarlık faaliyetleriyle ilişkili 37 haber, Altıparmak caddesiyle ilişkili 18 haber, Çekirge caddesiyle ilişkili 16 haber ve Merkez yolla ilişkili 13 haber yapıldığı tespit edilmiştir. Gazetede, ucuz meskenler dışında, kentin belirli bölgelerindeki konut alanları hakkında da çok sayıda haber yapılmıştır. 1950’li yıllarda Bulgaristan göçmenleri için konut üretilen Duaçınarı ile Hürriyet ve İstiklal mahalleleri, yine bu yıllarda üretilen Merinos işçi konutları, 1970’li yıllarda gecekondu önleme alanı/uydu-kent olarak planlaması yapılan Yalakçayırı’ndaki konut alanı, 1980’lerde yerleşime açılan Beşevler ve özellikle konut kooperatifleriyle gündeme gelen Ataevler, Fethiye, İhsaniye mahalleleri, hakkında en fazla haberin yapıldığı konut alanları olmuştur. Gazetede, tarihi anıtlar ve sivil mimari yapılar hakkında yapılan haberler de yer almıştır. Yıldırım külliyesi hakkında 16, Muradiye külliyesi hakkında 13, Yeşil Külliyesi hakkında 35, 1.Murad Külliyesi hakkında 10 ve Ulucami hakkında 11 haber yapılmıştır. Külliyelerde bulunan anıtların bakımı, restorasyonu, külliye çevresinin düzenlenmesi haberlere konu olmuştur. Özellikle Yeşil Türbe’yle ilgili yapılan haber sayısının fazla olduğu gözlemlenmiştir. Bursa’daki mimarlık faaliyetlerine ilişkin haberler sınıflandırılırken, haberin sunum biçimi de genel anlamda değerlendirilmiştir. Haber, açıklama ve eleştiri olacak şekilde 95 üç sunum biçimi belirlenmiş ve incelenen haberlerin hangi sunum biçimiyle ifade edildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Aslında bu tespit çalışmasıyla, bir haberin okuyucuya aktarılırken direkt haber olarak verilip verilmediği anlaşılmaya çalışılmıştır. Kimi zaman resmi bir açıklama ya da yetkili birinin söylemi haber olurken, çoğunlukla haberlerin gazete tarafından sıradan bir şekilde verildiği görülmüştür. Haberle birlikte görüş ya da önerilerin bildirildiği ve çalışmada eleştiri sunum biçimiyle özdeşleştirilen haber sayısı ise daha azdır. Haber sunum biçimine ilişkin yapılan bu temel değerlendirmenin, konusu mimarlık olan bir haber incelenirken gazetenin bu haberle ilgili tavrının anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Ancak çalışma kapsamında, görece uzun bir dönemin incelendiği, mimarlık ve planlama faaliyetleri ve gibi çok genel başlıkların araştırmayı yönlendirdiği tekrar hatırlatılmalıdır. Bu nedenle haberlerin konularına göre analiz edilmesi yoluna gidilmiş, haber söylemine ilişkin detaylı bir analiz yapılmamıştır. Tez kapsamında haber verileri üzerinden oluşturulan kategorilerin, farklı şekillerde de gerçekleştirilebileceği, çalışma alanının daraltılmasıyla daha detaylı analizler yapılabileceği görülmüştür. Haber analizi yapılırken, koruma başlığı ile ilişkilendirilen haberlerde, gazetenin çoğunlukla kendi görüşlerine de yer verdiği görülmüştür. Kentteki pek çok tarihi cami, türbe, han, hamam, Tophane ve surlar, bazı sivil mimarlık örneği yapılar, kültürel miras bilinci ile haberci tarafından değerlendirilmiştir. Ancak bu bilincin ve haber söyleminin mekan veya kentli üzerinde ne kadar etkisi olduğu tartışmaya açıktır. Bu noktada, Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu’nu anmak gerekebilir. Haberlerin incelendiği dönemde aktif olan kurum tarafından tarihi değeri yüksek pek çok yapının onarımı ya da restorasyonu gerçekleştirilmiştir. İlgili haber metinlerinde kurumun adı pek çok kez zikredilmiştir. Gazetenin özellikle iki haber konusuna, görece sorunlu bir bakış açısıyla yaklaştığı gözlenmiştir. 1978 yılında alınan sit kararı nedeniyle Bursa’nın neredeyse %70’i sit sahası ilan edilmiştir ve inşaat yasağı getirilmiştir. Gazete bu konu hakkında 1978 yılında ve takip eden yıllarda çok sayıda haber yapmıştır. Karar sebebiyle kentteki inşaatların durması haberlerin asıl söylemini oluşturmuştur. 1980’li yılların başında da devam eden bu söyleme, sivil mimarlık örneği olarak kabul edilen binaların metruk/tehlikeli oluşu söylemi de eklenmiştir. Özellikle Tahtakale’de ve Hisar, Maksem 96 gibi diğer semtlerde var olan sivil mimari örneklerine ilişkin haberler yapılmıştır. Çökme tehlikesi olan, bakımsız ve yayalar için tehlike arz eden konutlara ilişkin görseller haberlerde yer almıştır. Gazete bu konuyla ilgili olarak, sit kararını bilimsel ve kültürel bir çalışma olarak kentlinin benimsemesi veya söz konusu semtler ve yapılar için koruma anlayışının kentte geliştirilmesi açısından çaba sarf etmemiştir. Aksine, sit kararının kentteki inşaat faaliyetlerini olumsuz etkilediği söylemiyle bu yönde bir kamuoyu oluşmasını desteklemiştir. Diğer bir konu, Ulucami Orhan Cami arasındaki sahanın düzenlenmesidir. Bugün Orhangazi Meydanı olarak bilinen ve tarihi kent merkezindeki belki de en önemli kamusal açık alan olan bu meydan hakkında, 1970’li ve 1980’li yıllarda çok sayıda haber yapılmıştır. Alan için önce, dükkanların da yer aldığı katlı otopark projesi geliştirilmiş, projenin onaylanması, geri çevrilmesi, yeniden düzenlenmesi derken süreç uzamıştır. Özellikle 1980’lerde alanda bulunan yapıların istimlak edilmesi, düzenleme çalışmalarına başlanması haberlere konu olmuştur. Ancak otopark projesi alandaki tarihi çınarlara zarar vereceği, iki caminin siluetini bozacağı gibi gerekçeler ile Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından onaylanmamıştır. Alanın istimlak edilmesi sürecinde Bursa Pazarı (Osmanlı Bankası) binası ve diğer yapılar/barakalar yıkılmıştır. Nihayetinde, 1984 yılında başlanan düzenleme çalışmaları, 9 Kasım 1986 tarihli habere göre tamamlanmış ve meydanın açılışı yapılmıştır. Söz konusu alanla ilgili olarak gazete tarafından, Anıtlar Yüksek Kurulu kararlarının kabul görmediği gözlemlenmiştir. Bursa Pazarı olarak bilinen yapının yıkımıyla ilgili haberde Sonunda yıkılıyor; otopark projesinin kabul edilmemesiyle ilgili haberlerde Yer altı otoparkı tehlikede ve Çınarlar zarar görecekmiş başlıklarını atan gazetenin alanda bir otopark yapılması fikrini benimsediği ve bunu söylemine yansıttığı düşünülmektedir. Uz Sönmez’e (2007) göre ‘‘Popüler kültürü mimarlık ve kent bilimi araştırmalarında araçsal olarak kullanırken önemsenmesi gereken, popüler kültürün yanılsatıcı dev aynasının gerisindeki toplumsal dinamikleri okuyabilmek için eleştirel bir mesafe ile bakma gerekliliğidir’’. Yerel gazete haberlerinin kentsel mekan oluşumunda önemli bir görevi olduğu düşünülürken, arka planda kentsel mekanı etkileyen çok sayıda başka olgu olduğu da fark edilmiştir. Özellikle 1970’li yıllarda gazete haberlerinden takip 97 edebildiğimiz ve zaman zaman eleştiri konusu da olan imar planı değişiklikleri ve detay plan çalışmaları Bursa kentinin şekillenmesinde büyük bir etkiye sahip olmuştur. Konuyu haberleştiren gazete dışında kent hakkında söz sahibi olan başka iktidar organlarının varlığı bu durumun sebebidir. Yine gecekondu ve kaçak inşaat konusu gazetede fazlasıyla yer almıştır. Gazete bu konuyu fotoğraflarla birlikte haberleştirmiş ve gecekondunun veya kaçak inşaatın bir sorun olduğunu açıkça ifade etmiştir. Ancak bu sorun, arka planında göç, sanayileşme, kentleşme, konut problemi gibi birbirini takip eden toplumsal olguların bir sonucudur. Konu, her ne kadar basında yer alsa da, böylesi hayati bir olguyu değiştirmeye yerel basının gücünün yetmeyeceği bilinmektedir. Çalışma kapsamında incelenen dönemde haberi yapılan kentsel mekanlar yazılı basın kaynaklarından elde edilmiştir. Kentteki bir yapının mekansal varlığının ötesinde, o yapının planlanma süreci, belki yarışma yoluyla elde ediliyor olması, yeri konusunda yapılan tartışmalar, inşaat aşamasında yaşanan mali problemler ve malzeme sıkıntısı, belki yapının bir türlü tamamlanamıyor olması gibi yapının varoluş serüvenine de haberler aracılığıyla eşlik edilebildiği görülmüştür. Aynı durum kentteki büyük bir yerleşim yeri ya da yüzyıllardır varlığını sürdüren anıtsal bir yapı için de geçerli olmuştur. İçerik analizi yöntemiyle haberlerin sayısal verilere dönüştürülmesiyle hangi mekanın hangi dönemde ve ne sıklıkla gündem olduğu da tespit edilmiştir. Yapıldığı dönemde büyük ses getiren ve kimi zaman ülkenin en önemli projelerinden biri olarak kamuoyuna yansıtılan bazı yapıların ise bugün varlığını sürdürmediği bilinmektedir. Örneğin Santral Garaj yapılırken, Balkanların en modern otogarı ifadesiyle basına yansımıştır. Ancak geçtiğimiz birkaç on yıl içinde bu kentsel mekan tamamıyla ortadan kalkmıştır. Veya kentin hafızasında yeri olan Cezaevi gibi bir yapı, yerini bugünkü Adliye Sarayı’na bırakmıştır. İşte bu önemli yapıların, hangi tartışmalar eşliğinde var olduğu veya yok olduğuna gazete haberleri aracılığıyla ulaşılabildiği görülmüştür. Bu çalışma kapsamında, kenti yeniden anlamaya çalışırken, böylesi kentsel mekanları haberler aracılığıyla yeniden analiz edebilme fırsatı değerli görülmüştür. İncelenen dönemde çok fazla haber konusu olan kentsel mekanlar ya da konular hakkında daha detaylı çalışmaların yapılabileceği öngörülmektedir. Özellikle kentin değişimini okuyabilmek adına gecekondu üzerine veya çok fazla haber konusu olan 98 Sosyal Mesken sahası üzerine çalışmalar yapılabilir. Bu çalışmada haberin sunumu olarak ifade edilen ve haberin okuyucuya nasıl aktarıldığını değerlendiren sınıflandırma dışında, haber söylemi ele alınamamıştır. Gazetenin sahip olduğu ideoloji, haberlerin söylem niteliğiyle analiz edilmesiyle çok daha kapsamlı sonuçlara ulaşılabileceği düşünülmektedir. Bir kentsel mekan ya da bir mimarlık konusuyla sınırlandırılabilecek böylesi bir çalışmada, bugünkü Bursa kentini daha iyi anlamayı sağlayacak verilere ulaşılabilmesi mümkündür. Çalışma kapsamında incelenen Hakimiyet (Hakimiyet Milletindir, Bursa Hakimiyet) gazetesi nüshalarının tamamına Bursa İl Halk Kütüphanesi gazete arşivinden ulaşılmıştır. Bursa yerel gazetelerinin büyük bir kısmını arşivinde bulunduran kütüphanenin, kentin belleğine dair önemli verileri barındıran bu değerli eserleri dijital ortama aktarması, literatüre katkı açısından çok iyi olacaktır. Diğer yandan, bu tez çalışmasının en önemli kazanımlarından biri değerlendirmeye alınan haber metinleri ve görseller olmuştur. Kenti anlatan fotoğraf, proje görseli, eskiz, çizim ve karikatürler için gazetenin o dönemki muhabirlerine ve eser sahiplerine teşekkür etmek gerekir. Elde edilen bu görseller, haber metinleriyle birlikte Ekler bölümünde yer almaktadır. Bu materyalin, çalışma kapsamında yapılan analizle birlikte, ileride yapılacak disiplinlerarası çalışmalara katkı vermesi amaçlanmaktadır. 99 KAYNAKLAR Aslanoğlu, R. 2000. Kent, kimlik ve küreselleşme. Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa, 254 s. Akkılıç, Y. 2002. Bursa ansiklopedisi (4 cilt). Bursa Kültür ve Sanat Yayınları, Bursa. Akyürek, G. 2009. Tanzimat döneminde mimarlığın değişen bilgisi: Fenn-i mimari, gazeteler ve diğerleri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 7(13): 93-120. Altaban, Ö. 1999. Bursa büyükşehirde kentsel gelişmenin bir bilançosu: Osmanlı devletinin kuruluşunun 700. yıldönümünde Bursa ve yöresi, XI. Uluslararası yapı ve yaşam kongresi, TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi, Bursa, s. 169-193. Anonim, 2018. Türkiye İstatistik Kurumu. Yazılı Medya İstatistikleri 2018. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30593 (Erişim Tarihi: 30.05.2020) Anonim, 2020. Basın İlan Kurumu, Bursa gazeteleri 1968-1990 yılları arası tiraj verileri. Anonim, 2020. Türkiye İstatistik Kurumu, 1965-2000 genel nüfus sayımları. https://biruni.tuik.gov.tr/nufusmenuapp/menu.zul (Erişim Tarihi: 30.05.2020) Aslanoğlu, R. 1999. Bursa’da kentleşme süreci. Bursa Defteri, 2(11): 10-25. Batkan, Ö. 1996. Bursa kentsel gelişim ve planlama süreci: Bir Masaldı Bursa, Editör: Yenal, E., Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s.247-261. Baydar Nalbantoğlu, G. 1998. Sessiz direnişler ya da kırsal Türkiye ile mimari yüzleşmeler: Türkiye’de modernleşme ve ulusal kimlik, Editörler: Bozdoğan, S., Kasaba, R., Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, s.153-167. Bell, P. 2001. Content analysis of visual images: The handbook of visual analysis, Ed.: Van Leeuwen, T., Jewitt, C., SAGE, Great Britain, pp: 10-34. Bilgin, İ. 1998. Modernleşmenin ve toplumsal hareketliliğin yörüngesinde cumhuriyetin imarı: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 255-272. Bozdoğan, S. 1998. Türk mimari kültüründe modernizm: genel bir bakış: Türkiye’de modernleşme ve ulusal kimlik, Editörler: Bozdoğan, S., Kasaba, R., Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, s.118-135. Bozdoğan, S. 2008. Modernizm ve ulusun inşası: erken cumhuriyet Türkiye’sinde mimari kültür, Metis Yayınları, İstanbul, 368 s. Bülbül, A. R. 2001. Haberin anatomisi ve temel yaklaşımlar. Nobel Yayınları, Ankara, 332 s. Canpolat, E. 1999. Bursa’da kentleşme süreci. Bursa Defteri, 2(11): 10-25. De Portzamparc, C., Solers, P. 2010. Görmek ve yazmak. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 140 s. Dostoğlu, N. 1998. Kentsel gelişme sürecinde kentsel ve mimari mekan kalitesinin değişimi: Bursa ve Philadelphia örnekleri: Mimarlıkta kalite, X. Uluslararası yapı ve yaşam kongresi, TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi, Bursa, s.163-176. Ekinci, O. 1998. Kaçak yapılaşma ve arazi spekülasyonu: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 191-198. Gezgin, S. 2007. Türkiye’de yerel basın: Türkiye’de yerel basın. Editör: Gezgin, S. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, İstanbul, s. 177-196. Girgin, A. 2007. Türkiye’de yerel basın ve resmi ilan: Türkiye’de yerel basın. Editör: Gezgin, S. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, İstanbul, s. 243-260. Hasol, D. 1997. Yağma var!, Yem Yayınları, İstanbul, 224 s. 100 İnuğur, M. N. 1978. Basın ve yayın tarihi. İİTİA Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları, İstanbul, 344 s. Kağıtçıbaşı, E., Yaşar, E. 2014. Bursa’nın ekonomik tarihi 1900-1960 2. cilt. Uludağ Üniversitesi, Bursa, 184 s. Kaplanoğlu, O. Kaplanoğlu, R. 2019. Tipodan ofsete Bursa basın tarihi (1866-1974). Nilüfer Belediyesi Yayınları, Bursa, 380 s. Kaprol, T. 2000. Bursa’da 1930-1950 yıllarında inşa edilmiş konutların cephe özelliklerinin değerlendirilmesinde tipolojik bir yöntem denemesi. Doktora Tezi. YTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul. Karakurt Tosun, E. 2007. Küreselleşme sürecinde kentlerde mekansal, sosyal ve kültürel değişim: Bursa örneği. Doktora Tezi. UÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Bursa. Kaymak, S. 2019. Türkiye’de avangart modernizmin bir örneği olarak tercüman gazetesi binası. Yüksek Lisans Tezi. İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul. Markoç, İ. 2012. Bursa’nın kentsel gelişimi ve konut üretimi. Yüksek Lisans Tezi. UÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Bursa. Mutman, D. 2003. Bursa’daki göçmen konutlarının oluşumunda kültür mekan etkileşimi. Yüksek Lisans Tezi. UÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Bursa. Oskay, Ü. 1994. İletişimin ABC’si. Simavi Yayınları, İstanbul, 140 s. Osmay, S. 1998. 1923’ten bugüne kent merkezlerinin dönüşümü: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 139-154. Özay, S. 2011. 1989 Bulgaristan’dan zorunlu göçün etkilerinin Bursa yerel basını örneğinde incelenmesi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul. Öztahtalı, İ.İ. 2012. Bursa’nın ilk gazetecisi Murat Emri Efendi ve ‘Bursa’ gazetesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (31): 223-237. Öztürk, Y. 2010. Bursa basın tarihi (1869-2005). Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı, Erzurum. Polat, S. 2011. Kamusal dış mekanlarda mimari kimliği değerlendirmek için bir yöntem önerisi: Bursa-Cumhuriyet alanı örneği. Doktora Tezi. UÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Bursa. Sey, Y. 1998. Cumhuriyet döneminde Türkiye’de mimarlık ve yapı üretimi: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 25-39. Şahin, B. B. 2019. Adana tarihi kent merkezinde morfolojik bir okuma: Abidinpaşa caddesinin 1938-2018 yılları arasındaki fiziki gelişimi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Adana. Şenyapılı, T. 1998. Cumhuriyet’in 75. Yılı gecekondunun 50. Yılı: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 301-316. Şimşek İşliyen, F. 2014. Gazete tasarımının haberin algılanması ve anlamlandırılması üzerindeki etkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Konya. Tanyeli, U. 1998. 1950’lerden bu yana mimari paradigmaların değişimi ve ‘reel’ mimarlık: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 235-254. 101 Tanyeli, U. 2017. Medya ve mimarlık paneli. Moderatör: Binat, B., Salt Online. https://www.youtube.com/watch?v=0nB04CB6BA8 (Erişim Tarihi: 30.05.2020). Tavşancıl, E. Aslan, E. 2001. İçerik analizi uygulama ve örnekleri. Epsilon Yayınları, İstanbul, 136 s. Tayla, M. 1997. Bursa basını (1868/69-1983). Bursa Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, Eskişehir, 173 s. Tekeli, İ. 1998. Türkiye’de cumhuriyet döneminde kentsel gelişme ve kent planlaması: 75 Yılda değişen kent ve mimarlık, Editör: Sey, Y., Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 1-24. Tekeli, İ. 1999. Bursa’nın tarihinde üç ayrı dönüşüm dönemi: Osmanlı devletinin kuruluşunun 700. yıldönümünde Bursa ve yöresi: XI. Uluslararası yapı ve yaşam kongresi, TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi, Bursa, s. 7-28. Tekeli, İ. 2009. Modernizm, modernite ve Türkiye’nin kent planlama tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 222 s. Tekeli, İ. 2015. Kent, kentli hakları, kentleşme ve kentsel dönüşüm. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 315 s. Tomruk, B. 2010. Bursa’nın 2000-2010 arası yeniden yapılanmasında kentsel söylem üzerinden dönüşüm rotaları. Doktora Tezi. İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul. Türkmen Yılmaz, S. 2015. Yerel bir gazetede kadim bir mesele: Diyarbakır gazetesinde mesken buhranı (1940-1954). Yüksek Lisans Tezi. Mardin Artuklu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Mardin. Uz Sönmez, F. 2007. Seksenler İstanbul’u kentsel söylemini popüler yazılı medya üzerinden okumak. Doktora Tezi. İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul. Van Dijk, T. A. 2013. News as discourse. Routledge, New York, 321 pp. Gazete Kaynakları Akşam. Emlak Bankası (Reklam). 06.01.1954, s.3. Akşam. Kat mülkiyeti kanunu dün meclisten çıktı. 07.01.1954, s.1-2. Ant. Bursa şehri imar planı. 12.02.1950, s.1. Bursa Hakimiyet. Bursalı genç mimar dünya çapında birincilik kazandı. 15.08.1975, s.1. Bursa Hakimiyet. Kamilkoç (Reklam). 31.10.1975 Bursa Hakimiyet. Şehrin merkezi değişiyor. 08.02.1976, s.1. Bursa Hakimiyet. Kaldırımlar boşaltıldı, yaylar da rahatladı. 20.07.1978, s.1. Bursa Hakimiyet. İnşaat ruhsatları 3 ay için durduruldu… 19.11.1978, s.1. Bursa Hakimiyet. Mühendisler ve mimarlar bugün direniş yapacak. 19.09.1979, s.1. Bursa Hakimiyet. BESAŞ ekmek fabrikası (Çizim). 26.04.1980, s.1. Bursa Hakimiyet. Bursa gecekondularla büyüyor. 27.08.1980, s.1. Bursa Hakimiyet. Bursa’da 100 bin nüfusluk yeni yerleşim alanları açılacak. 14.01.1981, s.1. Bursa Hakimiyet. Stadyum meydanı 100.yıl anıtı (Çizim). 06.07.1981, s.1. Bursa Hakimiyet. Şeytanlık sökmedi. 28.08.1981, s.1. Bursa Hakimiyet. ‘‘Sit’’ sorunu bu kez yerinde ele alınıyor. 10.12.1981, s.1. Bursa Hakimiyet. Tarihi eserlerin korunması için işadamlarına da görev düşüyor. 13.12.1981, s.1 102 Bursa Hakimiyet. Cumalıkızık Ağa Han ödülüne konu oldu… 23.05.1983, s.1. Bursa Hakimiyet. Renkli TV (promosyon). 27.02.1984 Bursa Hakimiyet. Sonunda yıkılıyor. 28.06.1984, s.1. Bursa Hakimiyet. Beşevler konut alanı oldu. 29.06.1984, s.1. Bursa Hakimiyet. Beşevlerde kaçak inşaat yapılıyor. 17.09.1984, s.1. Bursa Hakimiyet. Ulucami durakları caddeye alınıyor. 14.12.1984, s.1. Bursa Hakimiyet. Yılın mimarları ve eserleri. 08.03.1985, s.1. Bursa Hakimiyet. Milyonluk mobilyalar (promosyon). 06.06.1985 Bursa Hakimiyet. Sıkıysa yap!. 06.06.1985, s.1. Bursa Hakimiyet. Büyük dünya ansiklopedisi (promosyon). 27.11.1985 Bursa Hakimiyet. Orhangazi meydanı açıldı. 09.11.1986, s.1. Bursa Hakimiyet. Arsa mı ev mi?. 22.03.1987, s.1. Bursa Hakimiyet. Uludağ’da bedava tatil (promosyon). 17.03.1988 Bursa Hakimiyet. Ataevlerde inecek var (!).10.05.1988, s.1. Bursa Hakimiyet. Üzülmek çözüm değil. 13.07.1990, s.1. Bursa Hakimiyet. Kültür merkezi temeli 91’de. 14.07.1990, s.1. Bursa Hakimiyet. Tarihi cezaevinin yıkımı direkten döndü. 04.10.1990, s.1. Bursa Hakimiyet. Yeşil türbe için gereken yapılacak. 14.11.1990, s.1. Bursa Hakimiyet. Nazım plan yine altüst. 22.11.1990, s.1. Cumhuriyet. Ev inşaatı artıyor. 12.04.1947, s.2. Cumhuriyet. Mesken Buhranı. 26.05.1947, s.2. Hakimiyeti Milliye. Modern miymarinin güzel evleri. 01.07.1934, s.5. Hakimiyet Milletindir. Temenyerindeki gecekondular. 29.07.1950, s.1. Hakimiyet Milletindir. Uludağ Gazozu (Reklam). 24.04.1954 Hakimiyet Milletindir. ‘‘Hürriyete dolmuş!’’. 10.05.1954, s.1. Hakimiyet Milletindir. Şimdiye kadar kaç göçmen evi yaptırıldı. 06.12.1954, s.1. Hakimiyet Milletindir. Tolon çamaşır makinesi (Reklam). 29.03.1955 Hakimiyet Milletindir. Kültürparkın yeni şekli için bir müsabaka açılacak. 15.06.1958, s.1. Hakimiyet Milletindir. Şehir imar planı kat’i şeklini aldı. 02.06.1959, s.1. Hakimiyet Milletindir. Gecekondu yıkımı kaldı. 26.06.1959, s.1. Hakimiyet Milletindir. Guggenheim Müzesi haberi. 28.03.1960, s.1. Hakimiyet Milletindir. Brasilia kenti haberi. 27.04.1960, s.1. Hakimiyet Milletindir. Hürriyet mahallesi şehre bağlanıyor. 08.03.1961, s.1. Hakimiyet. Gecekondular sistemli bir şekilde birkaç şebeke tarafından yapılıyor. 05.12.1963, s.1. Hakimiyet. Ulucaminin restoresi devam ediyor (Karikatür). 24.11.1964, s.1. Hakimiyet. ‘Nüve konut’ inşası için 100 bin lira gönderildi. 06.09.1966, s.1. Hakimiyet. Sosyal meskenlerin inşaatında yolsuzluk yapıldığı iddia edildi. 21.10.1966, s.1. Hakimiyet. Bursa pilot sanayi bölgesi bugün törenle hizmete giriyor. 06.11.1966, s.1. Hakimiyet. Utanç duvarı ortadan kalkarsa… 02.02.1967, s.1. Hakimiyet. Belediye binası. 19.04.1967, s.1. Hakimiyet. Mimarlar odasının şehrimizde bir şubesi açılacak. 24.04.1967, s.1. Hakimiyet. Ulucami etrafıyla ilgili haber. 10.03.1968, s.1. Hakimiyet. Sosyal sigortalar hastanesi Nisan ayında tamamlanacak. 03.10.1968, s.1. Hakimiyet. Merkez bankası şubesi haberi. 06.01.1969, s.1. Hakimiyet. Tarihi Yerkapı surları yıkıldı… 28.03.1969, s.1. 103 Hakimiyet. Yıldırım Camiiyle ilgili haber. 17.01.1971, s.1. Hakimiyet. Tarihi bir eser daha bozuluyor!. 28.04.1971, s.1 Hakimiyet. Çatırdayan otorite (Karikatür). 08.06.1972, s.1. Hakimiyet. Modern işçi sitesinin yerini gecekondular alıyor. 05.01.1973, s.1. Hakkın Sesi. Merinos fabrikası Bursa’ya refah vaat ediyor. 01.02.1936, s.1. Hakkın Sesi. Şehir planı. 11.04.1936, s.1. Tasvir-i Efkar. Yolcu salonu. 09.05.1940, s.2. Tasvir-i Efkar. Mesken buhranı. 20.08.1940, s.2. 104 EKLER EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler EK 5 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi EK 6 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi EK 7 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi EK 8 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi 105 EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler Hakimiyet Milletindir 1950* Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Teleferik yapılırsa, Uludağ’ın yazın sayfiye, kışın spor sahası Teleferik Bursa’nın olarak büyük imkanlara kavuşacağı belirtilmiş. Teleferik inşa talih kuşudur 1 edilirse Uludağ’da büyük otel, sığınak ve orman kulübelerinin 10.09.1950 de inşa edileceği anlatılmış. (Köşe yazısı: İsmet Bozdağ) Kentte suyun olmamasıyla ilgili bir 2 karikatür 19.10.1950 Bursa sanayi bölgesi, Prost planında şehrin kuzeyindedir ve tren hattının altına, ovaya götürülmüştür. Merinos fabrikasının Sanayi bölgesinin ovada atılmış kötü bir imza olduğu, bu fabrika istikametinde yerinde isabet var bütün ovanın irili ufaklı binalarla dolmasının yanlış olacağı 3 mıdır? belirtilmiş. Değirmenlikızık köyü yakınında köy sakinlerinin 16.11.1950 de isteğiyle sanayinin kurulabileceği söylenmiştir. Belediyenin sanayi sahasıyla ilgili etraflıca düşünmesi ve inceleme yapması istenmektedir. (Köşe yazısı: İsmet Bozdağ) Bulgar vatandaşı 250 bin Türk ülkemize göç etmektedir. Gelen Bulgaristan’dan göçmenlerin yatak, yorgan ve ufak tefek eşyaları bulunmakta, göçmen akını Edirne’deki misafirhanelerde kaldıktan sonra istedikleri yere 4 03.09.1950 sevk edilmektedirler. Gelen göçmenlere istedikleri yerde boş arazi varsa vade ile toprak ve ev yeri verilecektir. (Ankara) Bir süredir, Temenyeri’nde Belediyeye ve Muhasebeyi Temenyerindeki Hususiye (İl Özel İdare)’ye ait araziye barakalar inşa edildiği gecekondular 5 görülmüştür. Belediye faaliyete geçmiş, altı kişi hakkında kayıt 29.07.1950 tutulmuştur. 106 Uygulama Planlama Kategori Gecekondu Göç Kentin imarı Alt Kategori Haber Açıklama Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Sunumu Bir süredir Temenyeri ve Işıklar civarına yapılan Barakaları yıkmaya gecekonduların yıkılması hakkında Belediye encümeninden başlayan amele ve karar çıkmıştır. Evlerin yıkımına başlanmış, gecekondu 6 zabıtaya hücum edildi sakinleri ile zabıta arasında olaylar meydana gelmiştir. 30.07.1950 Kendilerine süre tanınmasını veya bu yerlerin parsellenip satılmasını talep edenler olsa da yıkım devam etmiştir. Eski eserlerle ilgili bir karikatür 7 13.10.1950 *Hakimiyet Milletindir 1950 yılı ilk 5 aylık gazete nüshalarına ulaşılamamıştır. 107 Koruma Kültürel Miras Eleştiri Haber EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1951 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Dağcılık kulübü binasının kullanımına ilişkin belediye başkanı Dağcılık Kulübü tarafından bir açıklama yapılmıştır. Turizm ve Dağcılık hakkında bir açıklama Kulübünün kullandığı, belediyenin şehir gazinosu olan bina 1 15.06.1951 kulüpten alınarak belediyeye tahsis edilecektir. Bina kentin turizmine yönelik faaliyetlerde kullanılacaktır. Çelikpalas oteline ilave olarak yapılan yeni binanın inşaatı Yeni Çelikpalas için tamamlanmış fakat maddi yetersizlikten tefrişi yapılamamıştır. 2 15.09.1951 İş ve Ziraat Bankaları 300 000 lira vermeyi kabul etmiş, bu sayede bina tamamlanabilecektir. Çalışma Bakanlığı, işçilerin mesken sahibi olmalarıyla ilgili İşçinin mesken davası incelemeler yapmaktadır. İhtiyarlık sigortası fonundan 2 3 24.04.1951 milyon lira işçi meskeni inşaatı için kooperatiflere aktarılacaktır. (Ankara) Bulgaristan’dan mecburi olarak ülkemize gelen göçmen sayısı Gelen göçmen yekunu 76 bin 856’ya ulaşmıştır. Bu göçmenlerin yalnızca 15 bini 4 01.02.1951 misafirhanelerdedir. Diğerleri ise mürettep (sonradan düzenlenmiş) yerlere sevk edilmişlerdir. (Ankara) Uludağ yolu tamir Uludağ’a gitmenin tek yolu Osmanlılar zamanında yapıldığı edilmezse yol belirtilen dar ve dönemeçli yoldur. Geçen kış sel tahribatı ve 5 kalmayacak maden nakleden kamyonlar nedeniyle bozulan yolun tamir 12.07.1951 edilmesi talep edilmektedir. İskelenin proje ve planlarının hazırlanması tamamlanmış Mudanya’da yapılacak Bakanlıkta ihalesi yapılmıştır. 125 m denize ve 92 m sola olan modern iskele doğru uzanacak iskelenin uzunluğu 217 m olacak, iskele 6 ihale edildi üzerinde vinçler bulunacaktır. 1952 senesinde tamamlanacak 23.09.1951 işletme Mudanya Belediyesine devredilecektir. Marshall planı aracılığıyla getirtilen 40 Amerikan yol uzmanı bu alanda çalışmaktadır. Aynı zamanda 24 Türk uzman da Amerika’ya gitmiş, kurs almış ve ülkeye gelerek hizmete başlamışlardır. Aynı plan çerçevesinde ülkeye getirtilen modern yol malzemeleri de 25 000 kilometrelik yol programında kullanılacaktır. Resimde modern toprağı düzleme ve kaldırma makineleri görülmekte. (Ankara) Türkiye’de modern yolların inşası 7 14.12.1951 108 Planlama Kategori Ulaşım Göç Konut Kentin İmarı Alt Kategori Haber Haber Eleştiri Açıklama Açıklama Haber Açıklama Haber Sunumu Binanın tescili ile ilgili yetkili bir kişiden alınan habere göre, Bursa Halkevi 1 Mart 1950 tarihinde kısmen veya tamamen halkevi olarak kullanılan binalar arasında yer almaktadır. Yapının tescili konusunda bir keyfiyet olduğu düşünülmektedir. Resimde Bursa Halkevi binası. Halkevinin tescili işi normal yoldan inkişaf 8 ediliyor 27.09.1951 Binanın tescil işi tamamlanmıştır. Binanın hazineye Bursa Halkevinin tescil devredilmesiyle ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Büyük bir yapı işi bitti 9 olduğu için, hayır kurumlarının da buradan yararlanması 03.10.1951 düşünülmektedir. Gazetede daha önce yapılan bir habere istinaden açıklama Göçmen evlerinin yapılmıştır. Orman işletmelerinin artık kereste imal etmediği keresteleri 10 Göçmen evleri için gerekli kerestenin tomruklarla elde 17.10.1951 edileceği belirtilmiştir. Şair Ahmet Paşanın Fatih Sultan Mehmedin veziri Bursalı şair Ahmet Paşanın divanı basılacak divanının basılması ve kümbetinin onarılması için girişimde 11 kümbedi onarılacak bulunulmuştur. Kümbetin onarımı için 22-25 bin liraya ihtiyaç 03.02.1951 duyulmaktadır. Ulucami avlusunda musalla taşının bulunduğu bölümün pis Ulucami avlusu berbat olduğu belirtilmiştir. Durum Vakıflar Müdürlüğü’ne, Kolluk halde 12 Müdürlüğü’ne bildirilmiştir. Fakat uyarılara rağmen 25.07.1951 temizlenmediği bildirilmiştir. 109 Koruma Uygulama Kültürel Miras İnşaat Kişi-Kurum Eleştiri Haber Açıklama Eleştiri Eleştiri EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1952 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Belediye meclisinde postane binasının yeri hakkında gerçekleşen tartışma üzerine, PTT Genel Müdürlüğü bir Postahane binası açıklamada bulunmuştur. Kentte dağınık halde bulunan PTT 1 13.03.1952 binalarının bir an evvel inşasının başlaması gerektiği, mevcut arsa ve proje üzerinde değişiklik yapılmayacağı belirtilmiştir. Binanın Ulucami karşısındaki arsaya yapılması kesinleşmiştir. Merinos kooperatifinin ortaklar tarafından dağıtılmak Kooperatifçilikte istendiğinin söylenmesi üzerine kaleme alınmış bir yazı. muvaffak olmak Kooperatifçilik kalkınmayı çabuklaştıracak işlerden biri olarak 2 lazımdır görülmekte, bu sistemin bireyi koruduğu belirtilmektedir. 16.03.1952 Merinos kooperatifinin bu alanda öncü olması gerektiği belirtilmiştir. (Köşe yazısı: İsmet Bozdağ) Çelikpalas otelinin kurulduğu günden beri zarar ettiği iddia edilmektedir ve bu sebeple ilave bir bina yapılması kararının Çelikpalas Faciası! alındığı söylenmektedir. Çelikpalas’ın güzel bahçesinin 3 24.03.1952 bozularak bugünkü çirkin binanın yapıldığı, bu binanın otelden çok kışlaya benzediği belirtilmiştir. Vali Haşim İşcan eleştirilmiştir. (Köşe yazısı: İsmet Bozdağ) Yakında Bursa’da bir İşçi Sigortaları Kurumu, İzmir’de inşasına başlanan hastaneden işçi hastanesi kurulacak sonra, Adana, Bursa, Eskişehir gibi işçilerin olduğu yerlerde de 4 11.04.1952 bir işçi hastanesi yaptırmaya karar vermiştir. (Ankara) Yeni yapılan otelin uzun zamandan beri açılamadığı, tefriş için Yeni Çelikpalas bankadan alınacak paranın hazırlanmadığı belirtilmiş. Kente yakında açılıyor gelen bir yetkiliye durum anlatılmış, 600 000 lira civarındaki 5 18.05.1952 kredinin temin edilmesi kararı alınmıştır. Bu karar kentte memnuniyet yaratmıştır. Şehir planı kabili tatbik Önceden yaptırılan şehir planının bugün geçerli olamayacağı bir hale getirilecek düşünülerek, bugünkü cadde ve sokakların durumuna göre 6 08.06.1952 revizyondan geçirilmesi uygun görülmüştür. Belediye tarafından yaptırılacak olan şehir garajının nerede yapılmasının daha uygun olacağı hakkında Bursa Gazeteciler Cemiyeti tarafından bir anket açılmıştır. Anket sonucuna göre istenen mahaller ve kişi sayısı; Pirinç Hanı 1, Zafer meydanı 2, Şehir Garajı anketi Atıcılar çayırı 1, Eski Süvari kışlası 1, Mahmudiye asfaltı 1, neticesi 7 Elmasbahçeler 1, Sebze hali 11 ve 131 imzalı bir mektup, 22.11.1952 Demirtaş istasyonu 2 ve 80 imzalı bir mektup, Çırapazarı 1, Stadyum arkası 25 ve 48,37,3’er imzalı 3 mektup, Selvilibahçe 44 imzalı 1 mektup, İkinci Sanat enstitüsü 10, Çöplük 35 ve 482 matbu (basılı) mektup. Belediye, Atatürk caddesi üzerinde uygun bir noktada şehir Atatürk caddesi oteli sahası belirlemek için çalışmalara başlamıştır. Saha tespit üzerinde büyük bir edilmiştir, bu teklif belediye meclisine sunulacaktır. İmar planı 8 şehir oteli değişikliği onaylanırsa Emekli Sandığı bu sahada büyük bir 12.12.1952 otel inşa edecektir. Şehir santral garajı Bir süre önce sonuçlanan anket sonucu üzerinde belediye meselesi çalışmalarını tamamlamaktadır. Sonrasında garaj yeri tespit 9 12.12.1952 edilecek ve bir yarışma açılacaktır. 110 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Eleştiri Eleştiri Açıklama Haber Sunumu 1953 yılı sonunda Sümerbank’ın inşa ettirmekte olduğu mensucat ve iplik faaliyete geçecek yeni fabrikalarından bazıları 1953’te faaliyete geçecektir. Merinos 10 fabrikalarımız fabrikasının iplik kısmında da yeni tesisler faaliyete geçecektir. 15.12.1952 (Ankara) Göçmen evleri için yeni Bursa ve civarındaki göçmen evlerinin inşası için merkezden tahsisat 11 200 bin lira tahsis edilmiştir. 27.05.1952 Kente gelen göçmenlerin iskanını sağlamak amacıyla, Devlet Göçmen evleri için Bakanlığı 1 milyon liralık bütçe ayırmıştır. 1762 göçmen ilimize bir milyon lira evinin yapılması planlanmaktadır. Merkezde yapılacak 325 ev, 12 gönderildi satın alınan idare fidanlığına ve Duaçınarındaki mezarlık 08.08.1952 arsasına yaptırılacaktır. Toprak hakkından vazgeçmeleri şartıyla çiftçi göçmenlere de ev yaptırılacaktır. Yıldırım köprüsü Yıldırımda eski çeltik değirmeni yanındaki köprünün etrafı ve yanındaki mezbelelik altı mezbele haline gelmiştir ve belediye bu alanı temizletmeye 13 temizlenecek karar vermiştir. 02.04.1952 Kurtuluş caddesinin parkelenmesi işi tamamlanmış, Fevzi Şehirde parkelenecek Çakmak ve Tahal caddelerinin de parkelenmesi işi ve parkelenmiş gündemdedir. Yeni mahalle caddesinin de parkelenmesi ve bu 14 caddeler semte otobüs işletilmesi düşünülmektedir. Ayrıca bu yıl yol 22.06.1952 programı gereği lağımların yapımlarına da başlanmıştır. Bursa ile Yalova arasındaki mesafeyi kısaltacak olan bir yolun Bursa Yalova kısalmış inşası için çalışmalara başlanmıştır. Mühendisler yer ölçümüne yolu inşa ediliyor 15 başlamıştır. Yolun Bursa Yalova arasındaki mesafeyi 15-20 km 04.10.1952 kısaltacağı ve 11 metre genişliğinde olacağı söylenmiştir. İldeki bayındırlık Bu yıl il yolları ve köprüler için 957 bin lira harcanacaktır. faaliyetleri Bursa ile ilçelerini ve çevre illeri birbirine bağlayan yolların 16 22.06.1952 bakımı için bu para kullanılacaktır. İlk okulları yapım ve Dernek, ilk kongresini yapmıştır. Derneğin idari heyeti onarım derneği belirlenmiştir. Merinos fabrikasının kendi memur ve işçi 17 kongresi çocukları için bir ilkokul kurmasının faydalı olacağını 01.06.1952 belirtmişlerdir. 100 yataklı verem 40 yataklı eski Verem hastanesine 60 yatak daha ilave edilmiş hastanesi dün faaliyete ve yeni binasında hizmete başlamıştır. Daha önce Eşrefiler 18 başladı caddesinde bulunan hastane, yeni binasına taşınmıştır. 18.01.1952 Çelik Palas aile bahçesi Çelik Palas aile bahçesi bir davetle açılmıştır. Bahçede açıldı çocuklar için salıncak, tahterevalli ve kum havuzu 19 12.05.1952 düzenlenmiştir. Mevcut okulun harap hali göz önüne alınmış, İlk okulları Süleyman Çelebi ilk Yapım ve Onarım derneğinin girişimiyle mevcut sahada yeni okulu inşaatı 20 bir okul yapılması kararlaştırılmıştır. Okulun projesi 18.06.1952 hazırlanmış, temel çalışmalarına başlanmıştır. Yeniden 42 göçmen Duaçınarında Bulgaristan göçmenleri için yapılacak 42 evin evinin temeli atıldı 21 temeli atılmıştır. 29.05.1952 Dua çınarındaki Dua çınarında göçmenler için inşa edilen evlerin bir aya kadar göçmen evleri 22 tamamlanıp teslim edilmesi planlanmaktadır. 02.07.1952 111 Uygulama Kişi Göç Yeni Proje Ulaşım Çevre Düzenleme Göç Kurum Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Emlak Kredi Bankası 23 20.02.1952 1.Murat camiinin Askeri hastane tarafından işgal edilen Çekirge’deki 1.Murat medrese kısmı tahliye caminin üst katındaki medrese kısmı tahliye edilmiştir. 24 edildi Medresenin tamiri yapılacak, eski eğitim hayatını 20.01.1952 canlandıracak şekilde tefriş edilecektir. Kiremitçiler caddesi Kiremitçiler caddesinde Sinan camiinin bulunduğu caddenin açılıyor açılması kararlaştırılmıştır. Cadde açılırken cami duvarları da 25 02.04.1952 geriye alınarak inşa edilecektir. Süleyman Çelebi’nin Çekirge yolunda yapılan türbesi törenle Süleyman Çelebinin açılmıştır. Açılışta lise tarih öğretmeni Kazım Baykal türbesi dün açıldı Çelebi’nin hayatı ve eserinden bahseden bir konuşma 26 15.12.1952 yapmıştır. Türbe, hükümet, belediye ve Eski Eserleri Koruma derneğinin yardımıyla 125 000 liraya yapılmıştır. Vakıflar’dan bir heyet kente gelmiş, Ulucami’de incelemelerde Ulucaminin bulunmuşlardır. Caminin restorasyonuna 300 bin lira gerektiği restorasyonu 27 belirtilmiştir. Daha önce gönderilen 30 bin lira ile üç kapının 15.07.1952 restorasyonunun yapılması önemli görülmüştür. 112 Koruma Restorasyon Kültürel Miras Reklam Haber Haber Haber Haber Haber EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1953 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Yıldız Kahve diye anılan ve Muradiye ile ovanın en güzel görüldüğü tepeye, bu manzarayı kapatacak şekilde bir bina Yıldız Kahve yapıldığı bildirilmiştir. Bu bina yapıldığı takdirde kentin cazibe 1 04.01.1953 noktalarından biri kaybolacaktır. Belediyenin bu alana nasıl ruhsat verdiği sorgulanmaktadır. Yeni Çelikpalas Yeni otelin tefrişi, İŞ ve Ziraat Bankaları ile Vakıflar binasının mefruşat işi İdaresinin satın alacağı 480 000 liralık hisse senedi ile 2 halledildi yapılacak. Daha sonra tefriş eşyası alınacak ve yaz mevsimine 13.02.1953 otel hazır hale getirilecektir. Çelik Palas yeni binasının tefrişi için gerekli olan para temin edilmiştir ve uygulamaya geçilmiştir. Resimde yeni Çelik Palas binası. Yeni Çelik Palas binasının tefrişi 3 08.03.1953 Yeni Çelik Palas Çelik Palas İdare heyeti toplanarak valinin de katılımıyla binasının tefrişi kararlara varmıştır. Tefriş işinin yaz sonuna kadar 4 13.03.1953 tamamlanmasına çalışılacaktır. Emlak Kredi Bankasının yurtta kuracağı çimento Fabrikalardan biri fabrikalarından birinin kentte kurulması için milletvekilleri Bursa’da kurulacak tarafından girişimde bulunulmuştur. Toprak ve malzeme 5 06.04.1953 bakımından elverişli olduğu için fabrikanın Gemlik’te kurulması planlanmaktadır. Vilayetteki bayındırlık faaliyetleri mevsim dolayısıyla Bursa’da yapılan büyük hızlandırılmıştır. 178 km il yolu, 117 km köy yolu, 33 köprü ve bayındırlık hareketleri 6 menfez bu yıl içinde yapılmıştır. 185 köy içme suyuna 31.05.1953 kavuşmuştur. Yücelin şehir işleri Belediye başkanı Ali Ferruh Yücel, konuşmasında yedi hakkında beyanatı otobüsün satın alınacağını ve Santral Garaj inşasına 7 12.09.1953 başlanacağını söylemiştir. Belediye meclisinde toplantısında önemli kararlar alınmıştır. Kükürtlü önündeki geniş sahanın bahçeli evler olarak Şehrin imarı ayrılmasına, bu alanın hazırlanan haritasının müzakere edilip mevzuunda mühim Bakanlığa gönderilmesine karar verilmiştir. Tuzpazarı, Tahal 8 kararlara vardı meydanı, Demirtaş istasyonu ile Kırcaali ve Kiremitçi semtleri 08.10.1953 imar planları da kabul edilmiştir. Tabakhanelerin belediye sınırları içine alınmasına karar verilmiş, Santral garaj için ise Kasım ayında kesin karara varılacağı belirtilmiştir. 113 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Sunumu Hürriyet mahallesi karşısındaki 90 dönümlük arazi, iskan dairesine devredilmiştir. Evlerin inşaatıyla ilgili hazırlıklara 650 göçmen evi daha başlanmıştır. Evler çimento briket üzerine inşa edilecek, inşa ettirilecek 9 keresteler Devlet Orman İşletmesi’nden temin edilecektir. 18.11.1953 Hükümetin Bursa’yı göçmen iskânında 1 no’lu bölge olarak gördüğü belirtilmiştir. Büyük Millet Meclisi Türkiye’de mesken davasını çözecek Mesken davasını kanun tasarısı üzerine çalışmalar yapmaktadır. Mesken kökünden halledecek inşaatını teşvik ve izinsiz yapılan meskenler hakkında kanun 10 kanun layihası adı verilen tasarı, belediyelere geniş yetki vermektedir. Şehir 23.07.1953 imar planlarında uygun arsalarda 10 yıl taksitle vatandaşla ev verilecek, belediyeler ucuz mesken yaptıracaktır. (Ankara) Uludağ’ı Sevenler Cemiyeti’nin açtığı kampanya ve Tarım Uludağ’ın Milli Park Vekaleti’nin yaptığı incelemelerin devamı olarak şehirde olması için çalışmalar toplantı yapılmıştır. Toplantıda 8 maddelik bir gündem tespit 11 05.06.1953 edilmiş, oluşturulan heyetin Uludağ’a çıkarak incelemelerde bulunacağı belirtilmiştir. Milli Park hududu Milli parkın sınırları üzerinde konuşulmuş, batıda Nilüfer Nilüfer vadisine kadar vadisine kadar uzanması hakkında tartışılmıştır. Mili park 12 uzanıyor sınırları içindeki yolların genişletilmesine karar verilmiştir. 08.06.1953 Uludağ’ın Milli Park olmasıyla ilgili son tartışmalar dün yapılmıştır. Milli parkın gerçekleşebilmesi için ormanla ilgili Uludağ’ın Milli Park bazı düzenlemelerin de yapılması önerilmiştir. Ucuz enerji olması müzakereleri politikası, ucuz kereste politikasının gerekliliğinden söz 13 dün sona erdi edilmiştir. Nerelerde sağlık tesisi yapılacağı görüşülmüştür. 09.06.1953 Milli Park kuruluncaya kadar her türlü inşaatın önüne geçilmesi kararlaştırılmıştır. Yalova yolunda iki senedir bir köprü yapılmakta ve henüz tamamlanmamıştır. Parke döşeneceği söylenen yol olduğu gibi Allah rızası için… durmakta ve Demirtaş okulunun önündeki 100 metrelik açılan 14 14.07.1953 alan 20 günde kapatılmış. Bu işlerin sürüncemede kalması eleştirilmektedir. Gemlik yolunun köprü başına kadar olan kısmı asfaltlanmaya Şehrimizde yeniden iki başlamıştır. Tayyare meydanına kadar yolun asfaltlanması ve yol asfaltlanacak 15 Karacabey yolunun başlangıcı olan Topçu kışlası önünün 09.08.1953 asfaltlanması işi öne alınmıştır. Lunapark stada Lunaparkın şehrimizde kurulması kararı alınmış, önümüzdeki kurulacak 16 haftadan itibaren stada kurulacaktır. 25.07.1953 Bugün fidanlık olarak kullanılan ve belediye meclisinin Şehir parkı kurulmak sınırlarını çizdiği 125 dönümlük arazi üzerinde şehir parkının üzere 17 yapılması kararlaştırılmıştır. Arazinin 70 dönümü belediyenin 22.09.1953 mülkiyetindedir, kalan kısım istimlâk edilecektir. Süleyman Çelebi İlkokulları yapım ve onarım derneğinin girişimiyle inşa edilen ilkokulu dün törenle okul törenle açılmıştır. Bina emanet usulüyle 90 000 lira yerine 18 açıldı 29 000 liraya inşa edilmiştir. 13.02.1953 Ziraat Bankası ikramiye Bankanın Beşikçiler mevkiinde yaptıracağı 7 ikramiye evinin evleri 19 temeli atılmıştır. 11.06.1953 Pınarbaşı (Atana) suyu Pınarbaşı Atana suyunun Mevlevihane bahçesinde belediyenin deposunun temelleri inşa ettirdiği 2000 tonluk deponun temelleri atılmıştır. Atana 20 dün merasimle atıldı suyu ile şehrin ihtiyacının beşte üçünün karşılanacağı 01.10.1953 belirtilmiştir. Elektrik enerjisi transfer motorunun temeli eski demiryolları Bugün yapılacak temel Muradiye istasyonunda atılacaktır. Ziraat Bankasının Fethiye atma ve açılış törenleri 21 köyünde inşa ettirdiği Tarım Kredi Kooperatifinin de temeli 30.10.1953 bugün atılacaktır. 114 Uygulama Yeni Proje Çevre Düzenleme Ulaşım Doğal Çevre Konut Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Haber Açıklama Haber 300 evin göçmen Eski fidanlık arazisi üzerinde inşa edilmiş 300 evin göçmen vatandaşlara tevzii 22 vatandaşlara kura çekimi ile dağıtımı 30 Ekimde yapılacaktır. 27.10.1953 300 göçmen evi bugün Mudanya asfaltı üzerinde inşa ettirilmiş 300 ev bugün tevzi ediliyor 23 göçmenlere verilecek. 30.10.1953 322 göçmen evi dün sahiplerine verildi 1500 göçmen vatandaş yeni evlerine yerleştirildi. 24 31.10.1953 Emniyet Sandığı 25 29.03.1953 Muradiye Camiinin hali Muradiye camiinin rüzgârdan kubbeleri zarar görmüştür. ne olacak? Caminin tamir ettirilmesi gereği Evkaf Umum Müdürlüğü 26 28.05.1953 tarafından belirtilmiş olsa da henüz bu karar uygulanmamıştır. Bursa Eski Eserleri Sevenler kurumunun hayırlı çalışmaları Tarihi iki mabet tamir devam etmektedir. Kurum, Bursa’nın turistik durumuyla ilgili ettiriliyor bir broşür hazırlamaya başlamış, Bursa ile İznik’teki tarihi 27 27.07.1953 eserlerin tespiti ve fotoğraf çekimine hız verilmiştir. Ayrıca, Mollaarap ve Hacılar camileri için harekete geçilmiştir. Türbe, halkın ve devletin yardımlarıyla güzel bir eser haline getirilmiştir. Çekirge yolu üzerinde yer alan türbe gece Süleyman Çelebi görülememekte ve bu güzel eserin propagandası azalmaktadır. türbesi aydınlatılmalıdır 28 Geceleri türbenin projektörlerle aydınlatılması talep 11.09.1953 edilmektedir. Bir okuyucu bu isteğinden bahsederek gazeteye başvurmuş ve gazete de bu yazıyı yayımlamıştır. Zindankapı civarında bulunan Bizans devrinden kalma surlar Zindankapı’daki surlara bu civarda yapılan ev inşaatları nedeniyle günden güne bakan makam yok mu? 29 yıkılmaktadır. İnşaat sahipleri kale duvarlarının taşlarını 19.09.1953 kullanmaktadır. 115 Koruma Kültürel Miras Reklam Göç Eleştiri Eleştiri Haber Eleştiri Haber Haber Haber Haber EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1954 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Vilayetimiz dahilinde İller Bankasından 1,5 milyon liralık borç alınmıştır. Bursa’da bu sene geniş bir imar hemen hepsi harap vaziyette olan ilkokullar ve köylerde tamire 1 faaliyeti olacak muhtaç okullar yeniden inşa edilecektir. Yol ve diğer amme 08.01.1954 (kamu) hizmetleri için de bu paradan yararlanılacaktır. İşçi Sigortalarında yeni Duaçınarında 250 işçi evinin daha inşası için yapılan faaliyetler incelemeler sona ermiştir. Arazi sahipler ile anlaşma 2 14.02.1954 sağlanınca evlerin inşasına başlanacaktır. Hayvan hastanesinin yapımıyla ilgili bir toplantı Hayvan Hastahanesinin gerçekleştirilmiş ve mezbahanın karşısındaki arazi inşa için inşası hazırlıkları bitti 3 uygun görülmüştür. Diğer hazırlıklar da tamamlanıp, hastane 12.03.1954 inşasına başlanacaktır. İşçi Sigortaları Umum Müdürlüğü Eskişehir, Samsun ve Bursa’da bir işçi Bursa’da birer işçi hastanesi inşa edilmesine karar vermiştir. hastanesi kurulacak 4 Hastaneler için arsa temini amacıyla faaliyete geçilmiştir. 24.08.1954 (Ankara) Abdal köprüsü civarında inşası kararlaştırılan 500 göçmen 500 göçmen evinin inşa evinin inşası için bütün hazırlıklar tamamlanmıştır. Gerekli hazırlıkları bitti malzemeler inşa sahasına getirilmiştir. Seri halde beton briket 5 01.05.1954 dökümüne başlanmıştır. Maliyet fiyatını tespit etmek için 2 evin inşası tamamlanmak üzeredir. Abdal köprüsünün ilerisindeki fidanlık sahasına kurulan temiz ve düzenli göçmen evlerinden bahsedilmektedir. Hürriyet’in bir mahalle mi yoksa köy mü olduğu tartışılmıştır. Hürriyet mahallesi ziyaret edilerek vatandaşlarla görüşülmüş. Resimde göçmen evleri görülmektedir. (Röportaj: İsmail Gerçeksöz) Hürriyete dolmuş! 6 10.05.1954 1950 yılından beri merkezde ve kazalarda göçmenler için yapılan evlerin sayısı 2574’e ulaşmıştır. Merkezde 968 şehir ve Şimdiye kadar kaç 175 köy tipi ev inşa edilmiştir. Merkezdeki evlerin 627 adedi, göçmen evi yaptırıldı 7 geçen sene kurulan Hürriyet mahallesi ve 15 gün önce açılan 06.12.1954 İstiklal mahallesindedir. Ayrıca merkezde 65 ev satın alınmıştır. 300 evlik bir mahalle için de yer aranmaktadır. Otel-Kirazlıyayla-Çekirge yolunun keşfi yapılmıştır. Yol asfalt Uludağ yolunun keşfi olarak inşa edilirse 1 milyon 700 bin liraya mal olacaktır. yapıldı 8 Yolun turistik faydasının yanı sıra granit yataklarına ulaşım 27.06.1954 için de fayda sağlayacağı belirtilmiştir. 116 Planlama Kategori Ulaşım Göç Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Eleştiri Haber Açıklama Haber Haber Açıklama Haber Sunumu Belediye meclisinin Dağcılık kulübü binasına 1 kat ilave edilmesi kararlaştırılmış. dünkü içtimaında alınan Atatürk caddesi üzerinde şimdiye kadar yapılan banka ve resmi 9 kararlar kurum binalarının caddenin çehresini bozduğu öne sürülmüş, 16.06.1954 konuyla ilgilenecek bir komisyon kurulmuştur. Dün yapılan çifte 110 işçi evi temeli atılmış ve Merinos fabrikasının kuruluş bayram 10 yıldönümü kutlanmıştır. 03.02.1954 Antrenman sahasına Atatürk stadyumunun açık tribün inşaatı ilerlemektedir. Ayrıca, başlandı müteahhit bu stada bitişik ve kuzeydeki antrenman sahasının 11 21.08.1954 tesviyesine de başlamıştır. Çekirge caddesinde Çekirge bulvarında belediye fidanlı karşısında asfalt üzerindeki villa yaptıracaklara 3 arsanın satılık olduğu bildirilmiş. İmar planında arsaların 12 müjde inşaata uygun olduğu belirtilmiş. 24.09.1954 Daha önce perişan durumda olan Yıldırım ve Muradiye medreselerinin tamir edilip, bugün dispanser olarak halka hizmet ettiği anlatılmıştır. Aynı zamanda bu kurumlardan sosyal yardımların da yapıldığı belirtilmiştir. (Yazar: Sabri Türkozan) Fotoğraflar: 1.Yıldırım dispanseri eski hali 2.Yıldırım dispanseri yeni hali 3.Yıldırım dispanseri yeni hali iç görünüşü 4.Muradiye dispanseri eski hali İki sağlık müessesesinin ılık ve 13 müşfik kucağında 15.01.1954 Bir kazı esnasında Kentte, sebze hali karşısında tesviyesi yapılan bir arsada Osmanlı devrine ait Osmanlı devrine ait olduğu anlaşılan bir miktar ziynet altın 14 altın bulundu bulunmuştur. Altınlardan biri çarşıda satılırken dikkat çekmiş 07.02.1954 ve ihbar üzerine kazıya el konulmuştur. Anıt ve müzeler tamir Yurdun çeşitli kentlerinde bulunan anıt ve müzelerle yakından ettirilecek ilgilenilmektedir. 1 milyon 250 bin liralık bütçe bu yapılar için 15 07.07.1954 ayrılmıştır. (Ankara) Yıldırım türbesinin kubbesindeki kurşunların sökülmüş olduğu, Yıldırım türbesinin 4 ay evvel tamir amacıyla açıldığı belirtilmiş. 4 aydan beri bu perişan hali 16 tamiratın neden yapılmadığı sorgulanmış ve yetkililere 05.06.1954 seslenilmiştir. 117 Koruma Uygulama Çevre Kültürel Miras Reklam Yeni Proje Düzenleme Eleştiri Açıklama Haber Eleştiri Haber Haber Haber Açıklama EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1955 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Reşat Oyal, dün şehir Santral garajın inşası, Uludağ’a teleferik yapılması, Setbaşı işleri hakkında geniş köprüsünün genişletilmesi ve yapılacak işler için kredi 1 izahat verdi sağlanması konusunda bilgi verilmiştir. 25.01.1955 Emekli Sandığı tarafından Fomara mevkiinde 22 bin Santral garaj tahsisatı metrekarelik bir saha üzerinde, üç katlı inşa edilecek garaj 4,5 milyona çıkarıldı 2 binasının Türkiye’nin en büyük ve modern garajı olacağı 10.08.1955 belirtilmektedir. Araçlar üst katlara rampalar ile çıkacaktır. Santral garaj ihaleye 6 milyon liraya mal olacak garajın inşasına talip olacak çıkarıldı firmanın en az 2 milyonluk bir iş yapmış olması şartı 3 02.09.1955 getirilmiştir. Şehrimizde bir suni Ticaret ve Sanayi odasının girişimiyle Bursa’da suni ipek ipek fabrikası tesis fabrikası kurulması için İsrailli bir firma ile temas kurulmuştur. 4 edilecek İsrail’den bir heyet kente gelecektir. 27.10.1955 Kültür parka bir giriş kapısı yapılırken bir taraftan da etrafı Kültür Parkın etrafında tahta çıtalardan yapılan parmaklıklar ile çevrilmektedir. Bu yapılan tahta parmaklıkların parka bir ağıl manzarası vereceği belirtilmiştir. 5 parmaklıklar Bu parmaklıklar yerine duvar hissi veren dikenli bitkilerin 15.06.1955 kullanılabileceği önerilmiş. Kent içi ve dışında 300 yeni göçmen evi yaptırılacak. Bu 300 yeni göçmen evi evlerin 150’si Mudanya asfaltı üzerinde inşa edilen İstiklal yaptırılacak mahallesi yanındaki arazide yaptırılacaktır. 150 ev de şehir 6 22.05.1955 içinde bulunacak arsalarda toplu ya da ayrı olarak inşa edilecektir. Evler eskisi gibi emanet usulüyle yapılacaktır. Göçmen vatandaşlara 550 bin lira nakdi yardım yapılacak, Yeni yılda göçmenlere arsası olup ev yaptıracak olana hane başına şehirde 2800 lira, yapılacak yardımlar 7 köyde ise 1600 lira verilecektir. Şehirde ev yaptırmak isteyen 28.12.1955 135 göçmen aile bulunmaktadır. Vilayet yollarında İznik gölünün kuzeyinden geçirilen Orhangazi yolu, Orhaneli büyük inşa faaliyeti köy yolları çalışmaları devam etmektedir. Uludağ yolunun 8 devam ediyor genişleterek yapılmasına Mart ayında başlanacaktır. 25.02.1955 Uludağ yolunun Projesi hazırlanan yolun inşaatına Çekirge’de yapılacak törenle inşasına bugün bir başlanacaktır. Yolun düzenlenmesi hem turizm için hem de 9 törenle başlanıyor orman varlığının korunması için önemli bir rol oynayacaktır. 03.07.1955 Bursa demiryolu ile Yapılan etütlerden sonra Karaköy’den uzatılacak demiryolu İzmir’e bağlanacak hattı Bursa üzerinden Mudanya’ya geçirilecektir. Diğer bir hat 10 08.09.1955 ise Bursa-Balıkesir-İzmir şeklinde olacaktır. 1 milyon 340 bin liraya mal olan 108 işçi evi sahiplerine İşçi mahallesi dün törenle dağıtılmıştır. Evler 3 farklı şekilde inşa edilmiştir: açıldı 11 birinci kısım 3 odalı, ikinci kısım 2 odalı ve üçüncü kısım 20.06.1955 ikişer katlıdır. 118 Uygulama Planlama Kategori Çevre Konut Ulaşım Göç Kentin imarı Alt Kategori Düzenleme Haber Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Haber Açıklama Haber Sunumu Yıldırım türbesinin Uzun zamandır tamir görmeyen türbe tamir edilmiştir. Ayrıca tamiri bitti Yıldırım dispanserinin lodos nedeniyle kalkan kubbe 12 25.02.1955 kurşunları da tamir edilmiştir. Tarihi bedesten binası Bedestenin onarımı için gerekli tahsisat yapılmış ve onarım işi ve Ulucami kapısı ihaleye çıkarılmıştır. Ulucami’nin tarihi kapısının tamiri için de 13 onarılıyor tahsisat ayrılmış ve ihaleye çıkarılmıştır. 29.08.1955 119 Koruma Onarım Haber Eleştiri EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1956 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Bursa’nın kazanacağı eserlerden biri Santral Garaj görseli. Santral Garaj 05.10.1956 1 (foto haber) Bursa’nın imarı işi Bursa’nın imarı konusunda, Vali belediyede bir toplantı önemle ele alınıyor 2 düzenlemiştir. 13.10.1956 Hazırlanan plan ve projeler üzerinde fikir beyan edilmiştir. Bursa’nın imarı için Şehirde açılacak yollar, istimlâk edilecek yerler, turistik oteller, dün yapılan toplantı 3 altyapı faaliyetleri konusunda yapılacak çalışmalar üzerine 14.10.1956 toplantıda konuşulmuştur. 120 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Haber Haber Haber Sunumu EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1957 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No İmar durumu ile ilgili Biri vilayette diğeri belediyede iki toplantı yapılmıştır. Daha toplantılar önce kurulan şirket kanuni formalitelerini tamamladıktan sonra 1 07.05.1957 faaliyete geçecektir. Vali ve Belediye Yeni kurulan şirket, istimlâk edilecek yerlerle ilgili olarak, reisinin imar işine dair vatandaşların açıkta kalmaması için muvakkat (geçici) 2 tetkikleri dükkanlar inşa edecektir. Belediye uygun yerleri şirkete 09.05.1957 göstermiştir. İmar mevzuunda Belediye reisi, mimarlar ve Nafia Müdürü toplantıya vilayette dün bir katılmıştır. Şehrin imar planı üzerinde bazı incelemelerde 3 toplantı yapıldı bulunulmuştur. 15.05.1957 Fevzi Çakmak caddesinde istimlâke tabi tutulacak dükkânlar İmarla ilgili istimlâkler hakkında inceleme başlatılmıştır. İmarla ilgili şehrin diğer 4 07.06.1957 bölgeleri için henüz bir karar alınmamıştır. Valinin imara dair Fevzi Çakmak ve Atatürk caddelerindeki imar durumuyla ve gazetemize demeci istimlâklerle ilgili açıklamalar yapmış, Bursa’da imar 5 12.11.1957 çalışmalarının planlı bir şekilde yürütüldüğünü belirtmiştir. Menderes Bursa’nın imarı üzerinde tetkikler Menderes, belediye salonundaki imar sergisini gezmiş, plan ve 6 yaptı maketleri incelemiştir. 05.05.1957 Vali ve belediye başkanı, başvekil ile imar işlerinin mali Bursa’nın imar ve inşa boyutunu konuştuklarını söylemiştir. Kentin imarıyla ilgili şirketi dün kuruldu olarak, Emlak ve Kredi, Vakıflar bankaları, Emekli Sandığı, 7 06.05.1957 İşçi Sigortaları Kurumu ve Belediyenin katılımıyla 30 milyon sermayeli Bursa İmar ve İnşa şirketi kurulmuştur. Fevzi Çakmak caddesinde dükkânları yıkılan vatandaşların Bursa’nın imarı işine ihtiyacını karşılamak için Zafer meydanında inşa ettirilecek bugün başlanıyor 8 100 dükkânın temel atma töreni bugün yapılacaktır. Dükkânlar 10.06.1957 Emlak Kredi bankası tarafından inşa ettirilecektir. 28 Eylül’de açılan tiyatro yarından itibaren halka hizmet verecektir. Salon ve sahne tamamlanmış olsa da koridor ve giriş kapısının restoresi bitirilememiştir. Son hazırlıklar yapılmaktadır. Resimde tiyatro binası görülmektedir. Devlet tiyatrosu yarın halka açılıyor 9 04.10.1957 67 dükkan maili inhidam (yıkılma tehlikesi) olduğundan Tarihi Kapalıçarşı Belediye tarafından kapatılmıştır. Dükkanlar Kozahanı göçme tehlikesinde 10 kapısından Arakiyeciler köşesine kadar olan kısımda yer 08.12.1957 almaktadır. 121 Koruma Uygulama Planlama Kategori Kültürel Miras Yeni Proje Kişi - Kurum Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Açıklama Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1958* Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Toplantıda Bursa’nın imar planı hakkında konuşulmuştur. İmar planının şehrin tarihi eserleri göz önünde tutularak İtalyan Bursa’nın kaderi şehircilik uzmanı Piccinato’nun da katılacağı bir imar bürosu değişiyor aracılığıyla tamamlanmasına karar verilmiştir. Ayrıca, 1 11.02.1958 Bursa’dan geçecek Devlet yolunun açılması, hükümet meydanının düzenlenmesi, sanayi çarşısının açılması ve toplu konut bloklarının yapılması da kararlaştırılmıştır. Atatürk caddesi, Ünlü cadde ve Fomara’da yapılacak İmar faaliyeti yakında istimlakler nedeniyle buradaki esnaflar için yeni bir sanayi başlıyor sitesi inşa edilecektir. 3500 kadar esnaf ve sanatkar olduğu 2 14.02.1958 tespit edilmiştir. Ayrıca, Değirmenlikızık köyüne doğru bir saha fabrikalar sitesi inşası için satın alınmıştır. Belediye başkanı açıklamalarda bulunmuştur. İmar işlerine 21 Belediye reisinin imar Martta başlanacağı belirtilmiş. Fevzi Çakmak caddesi, Atatürk işlerine dair dünkü meydanı ve Ünlü cadde genişletilecektir. Cumhuriyet caddesi, 3 beyanatı Yeniyol ve Çatalfırın’dan Altıparmağa inen caddenin açılması 19.02.1958 da ikinci planda ele alınacaktır. Kurulacak imar ve inşa Şehrin imarı ile ilgili kurulacak şirketin yakında faaliyete şirketi pek yakında geçmesi beklenmektedir. Şirketin asıl amacı blok apartmanlar 4 faaliyete geçecek yaparak mesken sorununa çözüm bulmaktır. 20.02.1958 Başvekil ‘Bursa’nın Büyük Millet Meclisi toplantısında Menderes, Türkiye’nin imarı başladı’ dedi imarı hakkında konuşma yapmış, Bursa’nın imarına da 5 27.02.1958 başlandığını belirtmiştir. (Ankara) Bursa’nın imarıyla ilgili incelemelerde bulunmak üzere İtalyan Profesör Piccinato dün şehircilik uzmanı profesör Piccinato kentimize gelmiştir. İmar geldi 6 bürosunda incelemede bulunmuş, heyetle birlikte şehri 28.02.1958 gezmiştir. Profesör Piccinato dün Şehrin giriş yollarını ve bazı semtlerini gezerek incelemiştir. şehri dolaştı Verilen bilgiye göre iki gün daha şehirde incelemelerde 7 18.03.1958 bulunacak ve sonra Roma’ya dönecektir. Piccinato 4 günlük çalışmasının raporlarını belediyeye Şehrin imarına mayıs vermiştir. İlk olarak Fomara caddesi istimlak edilecektir. Daha sonunda fiilen sonra Ünlü cadde planlanmaktadır, Piccinato Haziran ayında 8 başlanıyor kente geldiğinde bu kısmın detaylarını tespit edecektir. Üçüncü 23.05.1958 kısım plan ise Atatürk caddesidir. Buradaki yıkım da Piccinato’nun gelişinden sonra olacaktır. Yangın sebebiyle iş yerlerini kaybedenler için, Zafer meydanı Şehrin kısmen felce civarında, Ulucami ve Orhan cami avlusunda, Erkek Enstitüsü uğrayan iktisadi hayatı bahçesinde, sebze halinde ve kentin uygun yerlerinde geçici 9 düzenlenecek dükkânlar yapılacaktır. Yangına uğrayan yerlerde enkazın 26.08.1958 kaldırılmasına en kısa sürede başlanacaktır. Bu alanda modern bir çarşı kurulması için proje hazırlanacaktır. 122 Planlama Kategori Kapalıçarşı Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Açıklama Haber Haber Haber Sunumu Vakıflara ait protokolde: Bedestenin iç kısmının tamamlanmasına ve 60 dükkan inşasına, Orhan hamamının restorasyonunun tamamlanmasına ve içinde 20 dükkan inşasına, Babaefendi vakfına ait külliyenin satın alınarak 35 dükkan yapılmasına, Çırapazarı’nda Vakıflar bankasına ait Yeni dükkanlar inşa arsaya iş hanı yapılmasına, Pirinç Hanının istimlak edilmesine edilecek 10 ve yerine iş hanı yapılmasına karar verilmiştir. 29.08.1958 Belediyeye ait protokolde: eski sebze hali binasında 400, düşkünler evi civarında 500 dükkan inşa edilmesine, Setbaşı’nda inşa edilen dükkanların tamamlanmasına, yangın sahasına yakın yerlerde dükkan inşasına ve Koza Hanı ile Faytoncular Hanı istimlak edilmesine karar verilmiştir. Yeni Kapalıçarşı yanan Piccinato tarafından hazırlanan yangın sahasının projesine çarşıdan daha büyük göre, yeni çarşı beton olarak inşa edilecektir. Çırapazarı’ndan 11 olacak Tuzpazarı’na kadar uzayacak çarşı bloklar halinde olacaktır. 08.10.1958 Açık çarşı ve hanlar da bu bloklarla ilişkili olacaktır. Yangın sahasının Piccinato’nun hazırladığı projeye göre yeni yapılacak kapalı imarına ait projeyi B. çarşıda eskisinden daha fazla dükkân bulunacak ve tarihi 12 Meclisi kabul etti binalar restore edilecek. Meclisteki toplantıda kentin imarıyla 09.10.1958 ilgili diğer konular da konuşulmuştur. Piccinato’nun onaylanan yeni planına göre uzun çarşı 3 blok halinde inşa edilecek. Birinci blok, bugünkü uzun çarşı, ikinci Kapalıçarşı üç blok blok yanan Kapalıçarşı, üçüncü blok ise L şeklinde Bakırcılar halinde inşa edilecek 13 çarşısından geçerek Çırapazarı’na ulaşan blok olacaktır. Plana 16.11.1958 göre, Pirinç, Emir, Geyve, Koza, Fidan hanları restore edilecek, belediye binası korunacaktır. Şehrimize gelen, İstanbul Ankara mimarlar odaları üyelerinden Kültürpark’ın yeni şekli Aydın Boysan, Turgut Cansever, Nezih Eldem ile belediye için bir müsabaka başkanı ve diğer temsilciler Kültürpark’ın görünümünü 14 açılacak değiştirecek müsabakanın şartlarını görüşmüşlerdir. Şartname 15.06.1958 hazırlandıktan sonra yarışma açılacaktır. Modern çarşı ile sanayi sitesinin temelleri dün Yeni çarşı ve sanayi sitesinin temelleri atılmıştır. Törende 15 atıldı cumhurbaşkanı, başvekil ve milletvekilleri de yer almıştır. 09.09.1958 Sanayi ve Esnaf çarşısı 900 dükkânlı sanayi ve esnaf çarşısının açılışı yapılmıştır. 27 dün törenle hizmete 000 metrekarelik bina için, 1000 usta ve işçi her gün çalışmış, 16 açıldı 5 900 000 lira malzeme, 2 700 000 lira işçilik bedeli 21.12.1958 ödenmiştir. Toplamda 9 000 000 liraya mal olmuştur. *24.08.1958 Pazar günü Kapalıçarşı’da yangın gerçekleşmiştir. Hakimiyet gazetesinin Arakiyeciler çarşısı 9 numarada bulunan tesisi de yangından zarar görmüş, bütün evraklar, 1957,1958 yıllarına ait gazete koleksiyonları yanmıştır. Yangın sonrasında gazete tek yaprak olarak çıkarılmış, hemen her gün imarla ilgili kısa haberler gazetede yer almıştır. 123 Koruma Uygulama Yeni Proje Yarışma Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber EK 1 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1959 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Piccinato şehrimize gelerek, şehir imar planı üzerinde Yeni çarşının imar çalışacaktır. Yanan sahanın daha önce hazırlanan planı İmar projesi hazırlanıyor 1 vekaleti tarafından da hazırlanmaktadır. Tamamlanınca ihale 22.04.1959 edilecektir. Belediye meclisi dünkü toplantısında bilgi vermiştir. Piccinato tarafından hazırlanan plan 4 ana hattı kapsamaktadır: Fevzi Şehir imar planı kat’i Çakmak caddesi, Santral Garaja bağlanan karayolları, şeklini aldı 2 Hükümet ve Adliye binalarının olduğu saha, Çarşı ve Atatürk 02.06.1959 caddesi. Piccinato’nun görevinin fiilen sona erdiği de belirtilmiştir. Piccinato dün yapı Piccinato yapı talimatnamesini incelemiş ve belediye talimatnamesini mimarından açıklama almıştır. Vali belediye başkanı ve ilgili 3 inceledi kişilerle bir toplantı gerçekleştirmiştir. 01.09.1959 Kapalıçarşı’nın yeniden Esnaf arasından 5 kişilik bir heyet seçilmiş, esnafın yeni inşası ile ilgili yapılacak çarşıda gruplanması hakkında çalışma yapmaktadır. çalışmalar devam 4 Hazırlanan rapor belediyeye verilecektir. Yakın zamanda ediyor çarşının inşasına başlanacağı bildirilmiştir. 21.08.1959 Bursa’daki imar hareketi iki kısımda ele alınmıştır. İlk olarak Kapalıçarşı inşaatı ihale Kapalı çarşının inşaatı, ikinci kısım ise Atatürk caddesi yangın ediliyor sahasını oluşturacak tesislerdir. Yangın sahasında yeni inşa 5 23.11.1959 edilecek tesisler, anıtların restorasyonu gibi konularda detaylı açıklama yapılmıştır. İşçi Sigortaları burada 2 iş hanı, 1 otel ve 1 sinema yaptıracak. Naci Kurtul’a ait yazıhanenin bulunduğu köşeden başlayarak Atatürk caddesi yangın Taşkapı caddesini de içine alan ve Başak caddesinin sahası da imar ediliyor 6 köşesindeki bakkala uzanan saha üzerinde Nalbantoğlu’na 23.11.1959 kaymadan iki iş hanı, 80 odalı otel ve 1000 kişilik sinema ve otoparkı inşa edilecektir. Gecekondu yıkımı kaldı Piccinato’nun imar planı uygulanıncaya kadar gecekonduların 7 26.06.1959 yıkım faaliyeti durdurulmuştur. Şehrin bazı semtlerinde inşa edilen kaçak ve ruhsatsız inşaatlar 500 gecekondunun hakkında tutulan zabıtlar belediyede incelenmiş ve adedi 500’e yıkımı durduruldu varan inşaat hakkında karar alınmıştır. Kaçak inşaatların 8 02.12.1959 durdurulacak, kontroller artırılacaktır. Kesinleşmiş yıkım kararları ise mevsim sebebiyle ertelenmiştir. Cilimboz deresi kenarında bulunan heyelan bölgesi belediye Heyelan mıntıkasındaki encümeni tarafından incelenmiştir. 8 evin tahliye ile yıkımına 8 ev yıktırılacak 9 karar verilmiştir. Daha önce alanla ilgili arkeolog heyetinin 04.04.1959 raporu da belediyeye iletilmiştir. Kültürpark için açılan proje yarışması, jüri heyetinin Kültürpark jürisi dün gelmemesi üzerine başka bir güne ertelenmiştir. Konuyla ilgili toplanamadı 10 kendisiyle görüşülen raportör mimar Sabahattin Lim, 18 12.02.1959 projenin yarışmaya katıldığını belirtmiştir. 124 Planlama Kategori Doğal Yarışma Gecekondu Kapalıçarşı Kentin imarı Alt Kategori Çevre Açıklama Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Haber Açıklama Haber Haber Sunumu Yeniden ve modern bir tarzda düzenlenmesine karar verilen Kültürpark için açılan yarışmaya katılan projeler jüri tarafından Kültürpark için proje incelenmiştir. Teknik üniversite asistanlarından y.mimar müsabakası sona erdi 11 Günay Özmen 1.liği, y.mimar Semra Dikel, Orhan Dikel ile 27.02.1959 Fikret Çuhadaroğlu, Emin Canbulat 2.liği, Vurak Çokbudak ise 3.lüğü kazanmıştır. 257 işçi ailesi daha Duaçınarı’nda İşçi Sigortaları Kurumu tarafından inşa edilecek mesken sahibi oluyor 12 257 evlik İşçi Sitesinin temeli atılmıştır. 11.05.1959 125 Koruma Uygulama Yeni Proje Haber Açıklama EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler Hakimiyet Milletindir 1960 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Belediye başkanı Reşat Oyal, Piccinato tarafından hazırlanan Kapalıçarşı inşaatı ihale nazım planın yürürlüğe girdiğini belirtti. Kapalıçarşı inşaatı 1 ediliyor Şubatta ihale ettirilecek. Atatürk caddesinde yangın sahasında 1 19.01.1960 İşçi Sigortaları Kurumu tarafından bir site (otel, sinema, pasaj, iş hanı) inşa ettirilecek. Çalışma vekili Haluk Şaman, Atatürk caddesinde inşa edilecek modern tesis hakkında basına bilgi verdi. Atatürk caddesinin derhal istimlakine 2 başlanıyor 13.03.1960 Atatürk caddesi tadil Atatürk Caddesi, Hükümet Meydanı köşesinin 1/500 ölçekli planı teşhir ediliyor 3 planı halka teşhir edilmek üzere belediye salonuna asılmıştır. 24.04.1960 Şehirlerdeki nüfus artışına bağlı olarak, konut sıkıntısı Kat mülkiyeti tasarısı yaşandığı, bu konudaki hukuk düzeninin yetersiz olduğu hazır 4 belirtilmiş. Bir komisyon Bakanlar Kuruluna verilecek esasları 10.08.1960 belirlemiştir. (Ankara) Kapalı Çarşının imarıyla ilgili olarak para darlığı sebebiyle Ticaret Odası çarşı için Ticaret ve Sanayi Odasının da yatırım yapmasıyla ilgili tasarı 3 milyon lira yatıracak 5 hazırlanmıştır. Kanun kabul edilirse çarşının imarına 02.10.1960 başlanacak. Şehir içinde bulunan, sağlıksız durumda bulunduğu tespit Küçük sanayi, sanayi edilen tesisler, mahalle aralarında halen çalışan dokuma çarşısına nakledilecek 6 tezgâhları haricinde, duman, is ve gürültü çıkaran atölyeler 11.10.1960 Sanayi Çarşısındaki boş dükkanlara yerleştirilecek. Kapalı Çarşı inşaatıyla ilgili olarak Ticaret odasından bir Kapalıçarşı için toplantı toplantı yapılacaktır. Son durum hakkında mülk sahipleri ve 7 09.12.1960 kiracılara, planlama dairesi müdürlüğü tarafından bilgi verilecektir. Santral Garaj Emekli Sandığı ile belediye tarafından ortaklaşa yapılan Tamamlanıyor Santral Garaj yakında tamamlanacak. Etrafındaki sahada 8 21.04.1960 bulunan gayrimenkuller istimlâk edilmiş, garaj yeni Yalova yoluna bağlanmıştır. Yeni işçi sigortaları İşçi Sigortaları kurumunun inşa ettireceği tesislerden ilkinin binalarının temeli atıldı temeli, Altıparmak’ta yıkılan dispanser binası sahasında 9 25.04.1960 atılmıştır. 13 işçi apartmanı Merinos İşçileri Yapı Kooperatifinin inşa ettireceği, 2 milyona ihaleye çıkarıldı 10 mal olacak Acemler’deki 13 apartman ihaleye çıkarılmıştır. 11.07.1960 126 Uygulama Planlama Kategori Yeni Proje Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Sunumu İşçi sigortaları inşaatı İşçi Sigortaları kurumunun Altıparmak’ta inşa ettireceği başlıyor dispanser ile bürolarına toprak hafriyatı bu hafta bitecek 11 27.07.1960 yakında inşaata başlanacaktır. 17 işçi apartmanı ihale Merinos 5 sayılı işçi kooperatifinin inşa ettireceği 17 blok edildi apartmanın 500 bin liraya ihalesi yapılmıştır. Apartmanların 12 26.08.1960 inşasına yakında başlanacaktır. İsviçre’deki Fon Roll firmasına ödenecek taksitlerin temin Teleferik inşaatı edilmemesi ve gümrüğe gelen 90 ton malzeme için gerekli olan durduruldu 13 paranın hazır olmamasından dolayı teleferik inşaatı 09.12.1960 durdurulmuştur. Kaçak inşaatın önü alınamıyor Son 1 ay içinde 35 kaçak ve ruhsatsız inşaat tespit edilmiştir. 14 10.12.1960 Yıkılacak gecekondular Yıkımına karar verilen 17 gecekondunun sakinleri Vali ve meselesi ilgililere başvurarak kendilerine verilen müddetin uzatılmasını 15 31.12.1960 talep etmiştir. Gecekondu sahipleri gazetelere de başvurmuştur. İller Bankası tarafından Piccinato’nun hazırladığı nazım plana Tarihi hanlar restore göre Kapalı Çarşı etrafındaki tarihi yapıların restorasyonu ediliyor başlamıştır. Emirhan, Geyve Hanı ve Arabacılar Hanı ilk 16 16.08.1960 olarak ele alınmıştır. Kapalı Çarşının yeniden inşasına ise mülk sahipleri tarafından başlanacaktır. Tarihi hanların restoresi Eski ve tarihi eserlerin mülk sahipleri tarafından kurulan başlıyor dernekler sayesinde kentteki 3 tarihi hanın (Emir, Geyve, 17 05.10.1960 Arabacılar) restoresine bu sabah başlanacaktır. Anıtlar kurulu kararı Yüksek Anıtlar Kurulu kararına göre şehirdeki tarihi hanların geldi 18 restoresi için belediye imar bürosundan ruhsat alınacaktır. 12.11.1960 127 Koruma Gecekondu Restorasyon Kaçak İnşaat Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1961 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Mahallenin şehir sınırları içine alınması için referandum Hürriyet mahallesi yapılacaktır. 5000 nüfuslu mahalle sakinleri kurdukları dernek şehre bağlanıyor 1 aracılığıyla mahallenin kanalizasyon şebekesini kurmak için 08.03.1961 çalışmalara başlamıştır. Son yapılan sayımın istatistiklerine göre, Bursa’da 40 bin 260 Bursa’da 40 bin 250 ev ev mevcut olup, bunların 765’i boş ve 39 260’ı meskun mevcut 2 gösterilmiştir. Bu evlerin 20 055 tanesinin sağlam olduğu tespit 09.05.1961 edilmiştir. Vali, basın toplantısında gazetecilere bilgi vermiştir. Kentte Gecekondulara dair 4800 gecekondu bulunmakta, 600 gecekondunun yıktırılması valinin dünkü için kara alındığı halde bunlara dokunulmamıştır. Fidyekızık 3 açıklaması köyü istikametindeki sahada gecekondular için çalışmalar 03.01.1961 yapılacaktır. İmar ve İskan Bakanı Rüştü Özal, mesken kanunu tasarısı 250 bin gecekondu kanunlaşana kadar 250 bin gecekondunun yıktırılmayacağını, şimdilik yıktırılmıyor fakat tapularının da verilmeyeceğini söylemiştir. Kanun 4 16.04.1961 çıkınca, oturulabilir gecekondular tamir edilecek ve oturma izni verilecektir. (Ankara) Karara varıldı: 1959 yılında istinat duvarlarının düzenlenmesi için ihale edilen Cilimboz ıslah Cilimboz deresi inşaatının tasfiyesine karar verilmiştir. DSİ 5 edilmeyecek müdürlüğü tarafından tasfiyeye ilişkin rapor hazırlanmıştır. 25.01.1961 Şehre turist akınının artması nedeniyle belediye kent içinde Çekirge’de bir kamping kamping kurmaya karar vermiştir. Çekirge karakolunun arka kuruluyor kısmında ve Süleyman Çelebi mezarlığının karşısında bulunan 6 26.08.1961 ağaçlık saha turistlere tahsis edilmiş, elektrik, su, tuvalet temini için çalışmalara başlanmıştır. İşçi hastanesi için proje 20 milyon liraya çıkacağı tahmin edilen hastanenin programı, müsabakası açılıyor komisyon tarafından tespit edilmiştir. İnşaat için yabancı 7 08.07.1961 firmaların da talip olduğu belirtilmiş. Kapalı spor salonu Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü’nün kentte yaptıracağı yapılacak kapalı spor salonu için bir proje yarışması açılmıştır. 1.lik 8 23.07.1961 ödülü 10 000, 2.lik 8000, 3.lük 5000 lira olacaktır. Kapalı çarşının durumunu incelemek için imar ve iskan vekaletinden bir heyet kente gelecektir. Çarşının iki şekilde Kapalı çarşı inşaatının inşa edilebileceği belirtilmiştir. İlki, Piccinato planına göredir Maarif’e devri ve bu çıkacak olan kanunla mümkündür. İkincisi ise Kapalı 9 muhtemel çarşının eski eserlerden sayılması ve Anıtlar Kurulu ve Maarif 02.02.1961 Bakanlığı tarafından ele alınmasıdır. Çarşı sahasında halen kazılara devam edilmekte, derinlere indikçe tarihi eserlere rastlanmaktadır. 128 Planlama Kategori Kapalıçarşı Yarışma Doğal Çevre Gecekondu Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Açıklama Açıklama Haber Açıklama Açıklama Açıklama Haber Açıklama Haber Sunumu Kapalı çarşı için çıkacak kanunla ilgili olarak mülk sahipleri ile Kapalı çarşı için bir temaslarda bulunan önceki heyet, restore edilen 4 hanı da heyet daha gelecek incelemiştir. Çarşının kazıları devam etmekte ve sahanın tarihi 10 07.02.1961 eser olup olmadığıyla ilgili durum şehre gelecek anıtlar kurulu heyeti tarafından incelenecektir. Vali basın toplantısı yaparak, vilayetteki çalışmalar hakkında Vali Kapalıçarşı bilgi vermiştir. Kapalı çarşıyla ilgili Anıtlar kurulundan inşaatının 1 Nisan’da gelecek heyetin raporuna göre karar verilecek. Sanayi 11 başlayacağını bildirdi çarşısındaki dükkânların durumu ve Yalova’nın Bursa’ya 02.03.1961 bağlanması konularında da bilgi vermiştir Kapalı çarşının inşası Kapalı çarşının yeniden yapılması için gerekli yardımları tespit ile alakalı dün gece etmek üzere Bakanlıktan bir heyet kente gelmiştir. Heyet 12 yapılan toplantı yangın sahasını mimar Emin Canpolat’la birlikte kontrol 12.04.1961 etmiştir. Kapalı çarşının Kozahan’dan Ulucami’ye kadar olan kısmının Yangının 3. inşaatı ile ilgili toprak hafriyatına başlanacaktır. Modern bir Yıldönümünde K.çarşı şekilde inşa edilecek çarşının planı, belediye komisyonunca 13 hafriyatı başlıyor onaylanmış, Bakanlığa gönderilmiştir. Handa restorasyonun 24.08.1961 devam edeceği, han ve Ulucami arasında 2 katlı çarşı olacağı belirtilmiş. Ticaret odası meclis salonunda işportacılar ile belediye fen ve K.çarşıda birinci kat imar şefleri ve İller Bankası planlama dairesi mimarları işportacılara veriliyor 14 toplantı yapmıştır. Yapılacak çarşının alt kısmının kendilerine 26.08.1961 tahsisi için 100 bin lira yardımda bulunmayı teklif etmişlerdir. Kapalı çarşı için kredi sağlandı Emlak Kredi Bankası çarşı esnafına inşaat için kredi verecek. 15 30.08.1961 Kapalıçarşı 1962 içinde Belediye Fen İşleri Müdürü Kapalıçarşı inşaatıyla ilgili basın hizmete açılacak 16 açıklaması yapmıştır. 10.12.1961 İşçi hastanesi 400 Çekirge’de İşçi Sigortaları Kurumu tarafından inşa edilecek yataklı hastane inşaatına izin verilince başlanacaktır. Hastane 400 17 18.01.1961 yataklı olacak bunların 150’si fizik tedavisine tahsis olacaktır. 1955 senesinde inşasına başlanan ve Balkanların en büyük ve Santral garajın açılış modern tesisi olarak kabul edilen santral garaj 15.5 milyon günü nihayet belli oldu liraya mal olmuştur, 10 Şubatta açılacaktır. Garajın Yalova 18 25.01.1961 yoluna bağlanacak kısmında incelemeler yapılmıştır. Şehir içinde bulunan yazıhane ve araçlar garaja nakledilecek. Büyük Santral garaj 15 milyon liraya mal olan, 4 katlı garaj, 90 kamyon, 90 otobüs, dün törenle işletmeye 180 taksiyi içine alacak şekilde yapılmıştır. Tesiste gazino ve 19 açıldı otel de bulunmaktadır. Şehirler, kazalar ve köyler arası bütün 11.02.1961 İşçi Sigortaları kurumunun açacağı 83 yataklı hastane binası İşçi hastanesi açılıyor sahibinden 2 yıl müddetle kiralanmıştır. Hastanenin iç mekân 20 05.03.1961 düzenlemesi yapılmaktadır. İşçi Sigortaları İşçi Sigortaları kurumunun Maksem caddesinde açacağı 83 hastanesi kullanışa yataklı işçi hastanesi heyet tarafından incelenmiş ve kullanıma 21 elverişli uygun olduğu tespit edilmiştir. 02.04.1961 Yeni bir işçi sitesi Bursa DSİ işçileri için sanayi çarşısı arkasındaki saha üzerinde yapılıyor inşa ettirilecek blok apartmanlar 4 milyon 122 bin liraya ihale 22 18.05.1961 edilmiştir. DSİ işçileri yapı kooperatifi tarafından inşa edilecek İşçi hastanesinin Çekirge’de yapılacak büyük işçi hastanesinin inşaatı inşaatına başlanıyor 23 gerçekleşecektir. 30.05.1961 129 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Açıklama Haber Açıklama Açıklama Açıklama Kapalı spor salonu Spor salonunun inşaatı için hazırlıklara başlanmıştır. Proje yapılıyor müsabakasında jüri tarafından en iyi kabul edilen proje 24 05.11.1961 üzerinden inşaat projesi hazırlanacaktır. Gelincik çarşısında 95 Bedesteni çevreleyen Gelincik-Kuyumcular çarşısında esnaf dükkânın temeli atıldı 25 tarafından yaptırılacak 95 dükkânın temeli dün atıldı. 20.05.1961 Kapalı çarşının temeli Yanan kapalı çarşı sahasında belediyeye ait olan ilk kısmın atılıyor 26 temeli vali tarafından atılacak. 29.10.1961 Kapalı Çarşının temeli İlk planda belediyeye ait olan orta yolun alt kısmında yapılacak törenle atıldı 27 modern 240 dükkanın temeli atılmıştır. 31.10.1961 İşçi Sigortaları Bursa şubesi tarafından 60 yataklı bir İşçi hastahanesi 1 hastanenin faaliyete geçmesi için çalışmalara başlanmıştır. Martta açılacak 28 Kurum, dispanser ve polikliniklerin bulunduğu Fevzi Çakmak 06.01.1961 caddesinde hastane olmaya elverişli bir bina ile anlaştı. Muvakkat işçi hastanesi İşçi sigortaları tarafından şehirde yapılacak muvakkat açılıyor hastaneyle ilgili incelemelere başlanmıştır. Hastane 82 yataklı 29 26.01.1961 olacaktır. Bugünkü dispanser ile koordineli çalışacaktır. Yıllar önce tuvalet haline getirilen Ulucami yanındaki (Fevzi Eski bir eser hela haline Çakmak caddesi üzerinde) tarihi taş bina, restore edilerek şark getirilmiş 30 kahvehanesine getirilecektir. Ulucaminin 2 cephesinin 03.01.1961 restorasyonu bitirilmek için harekete geçilecek. Kapalı çarşı Yanan kapalı çarşı sahsında tarihi hanların restoresi sırasında, sahasındaki kazıda dün bakırcılar çarşısında yapılan kazıda yarım kilo altın (Bizans, 31 altın bulundu Osmanlı, Mısır altınları) bulunmuştur. 01.03.1961 Kazıda bulunan altın Kapalı çarşı yangın sahasında bulunan altınların tarihi değeri paralar tarihi değer olduğu tespit edilmiştir. Paraların, Venedik, Memlükler ve 32 taşıyor Fatih devri altınları olduğu tespit edilmiş, şehirdeki arkeoloji 02.03.1961 müzesinde ilgili galeriye konulmuştur. Altıparmak’ta Yunanca Altıparmak’ta işçi sigortalarına ait olup yıktırılan binaların bir mermer plaka inşaat sahasında üzerinde kabartma çocuk resmi bulunan 33 bulundu mermer plaka bulundu. Mermerin açıkta durduğu görülmüş ve 02.03.1961 müzeler idaresine haber verilmiştir. Maksem ile Pınarbaşı arasında eski darphane diye anılan eski Bir tarihi duvar tahrip bir binanın (Osmanlı’dan kalma) kalıntılarından iki duvar, bir edilmiş 34 fabrika sahibi tarafından tahrip edildiği için mahkemeye 25.02.1961 müracaat edilmiştir. Fevzi Çakmak caddesi başındaki eski Vaiziyye medresesinin Vaiziyye Medresesi restoresi için eski eserler derneği teşebbüse geçmiştir. Tarihsel kütüphane olacak bir yapı olduğu için yıktırılmayan ve eskiden hela olarak 35 07.04.1961 kullanılan yapının restorasyonu için imkanlar aranmaktadır. Medresede şehir kütüphanesi açılması düşünülmekte. 130 Koruma Restorasyon Kültürel Miras Kişi - Kurum Kapalıçarşı Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Haber EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet Milletindir 1962* Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Yeni sanayi bölgesi için Amerikalı uzmanların da katıldığı bir Yeni sanayi bölgesi ile toplantı yapılmıştır. Heyet, Yalakçayırı bölgesinde ilgili bir toplantı yapıldı incelemelerde bulunmuştur. Bursa Sanayi bölgesi Pilot Bölge 1 23.01.1962 olarak kabul edilmiştir. 1800 dönümlük sahanın neden seçildiğine ilişkin teknik detaylar haberde verilmiştir. Beden Terbiye Genel Müdürlüğü tarafından, 1962 yılı Kapalı spor salonu bütçesinden kapalı spor salonunun yapılması için bütçe inşaatı ihaleye çıkıyor 2 ayrılmıştır. Projenin 4 milyona çıkacağı bildirilmiş ve ihalesi 04.02.1962 yapılacaktır. Vali, belediye reisi ve fen ve imar işlerinin katılımıyla bir Şehrin 1962 imar toplantı gerçekleştirilmiştir. Şehrin planlı şekilde imarı için, durumu ele alındı 3 hazırlanan planda 1962 yılında yapılacak olanlar tespit 07.03.1962 edilmiştir. Yeni işçi hastanesi Çekirge’de 20 milyon liraya inşa edilecek hastane ihaleye ihaleye çıkarıldı çıkarıldı. İhaleye katılan yerli ve yabancı müteahhitlerin 4 15.03.1962 talebiyle DSİ inşa sahasının toprak sondajına başlamıştır. İmar ve İskan Bakanı Kentte (Kapalıçarşı ve ucuz mesken sahası) incelemeler yapan Güven, şehrimizde Güven, Kapalıçarşı için 3,5 milyon liranın verileceğini 5 tetkiklerde bulundu söylemiştir. Ucuz mesken sahasının da mecliste görüşüleceği 01.04.1962 ve ilk etapta 5 milyon lira yardım yapılacağı belirtilmiştir. Şehir içinde faaliyette bulunan ve sağlıksız olarak Şehir dışına çıkacak nitelendirilen 1000 işyeri ( dokuma atölyeleri, boyahaneler, 1000 müessese var fabrikalar) sanayi bölgelerine nakledilecek. Az zarar verenler 3 6 18.10.1962 yıl içinde, orta zarar verenler 2 yıl içinde, çok zarar verenler ise 1 yıl içinde şehir dışına çıkmak mecburiyetindedir. Şehrin nazım planında bazı değişikliklerin yapılması hakkında Piccinato planı tadil Belediye Komisyonu karara varmıştır. Nazım planın 1/4000 lik ediliyor harita üzerinden yapıldığı ve bu sebeple birçok binanın boş 7 06.01.1962 arsaymış gibi gösterildiği belirtilmiş. Piccinato planının ana hatlarının korunması şartıyla düzenlenmesine karar verilmiştir. Şehir planı tadil teklifi Piccinato tarafından yapılan imar planı, ikinci bir detay planla tasdik edildi 8 düzeltilmiştir ve plan Bakanlık tarafından onaylanmıştır. 16.01.1962 İmar ve İskan Bakanlığı tarafından İstanbul’un bir kısmı ve Piccinato geliyor Bursa’nın tamamının nazım planını yapan İtalyan şehircilik 9 30.01.1962 uzmanı Piccinato, kentin imar planında yapılmak istenen değişikliklerle ilgili fikri alınması için davet edilmiştir. İmar planına sarf edilen 966 325 lira tutan imar planı masrafını halka ödetmek zere para halktan toplanacak 10 Belediye Meclisi karar almıştır. 13.06.1962 Küçük sanayi bölgesi Devlet Karayolları Binası karşısındaki sahada yapılacak Küçük planı tasdik edildi Sanayi Bölgesinin plan ve projesi Bakanlık tarafından 11 16.07.1962 onaylanmıştır. İlk planda ayrılan saha 168 hektarlık arazidir. 131 Planlama Kategori İmar Planı Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Açıklama Haber Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Açıklama Haber Açıklama Haber Sunumu Belediye gecekonduları önleyecek tedbirlerin alınmasını İmar planları geciktirmektedir. Bazı vatandaşların imar planına uyarak, sürüncemede kalan yer arsalarını belediyeye karşılıksız terk etmelerine rağmen 12 sakinleri şikayet ediyor buralara ilişkin detay planlar imar bürosundan çıkmamıştır. Bu 21.11.1962 tutum vatandaşlar tarafından şikayete neden olmuştur. Bu yıl, İmar ve İskan Bakanlığı, gecekondu yerine inşa edilecek sosyal meskenler için 25 milyon lira harcayacaktır. Sosyal mesken inşası Emlak Kredi Bankası da sosyal mesken yapımına 30 milyon için 25 milyon ayrıldı lira ile ortak olacaktır. İlk olarak, İstanbul, Ankara, İzmir, 13 19.03.1962 Adana ve Bursa gibi büyük şehirlerde sosyal mesken inşa edilecektir. ‘Malzeme devletten, emek ev sahibinden’ parolası. (Ankara) Ucuz mesken sahası Bursa, hükümetin mesken politikası planına alınmıştır. için bakanlık yardımı Bursa’daki sahada su ve elektrik altyapısı yapılmaya başlandığı 14 katileşti için, Bakanlık Bursa’nın, ucuz mesken politikasının ilk 15.04.1962 uygulanacak şehirlerden biri olmasına karar vermiştir. Ucuz mesken sahası planları tasdike Sahanın, 1/2000 imar ve 1/500 detay planları Ankara’ya 15 gönderildi onaylanması için götürülmüştür. 21.04.1962 Ucuz mesken sahası Sosyal mesken sahası için, 350 meskenlik yardım yapılmasıyla planı tasdik edildi 16 ilgili, belediye ve Bakanlık arasında protokol imzalanacaktır. 25.04.1962 İşçi meskenlerini İşçi Sigortaları Kurumu yaptıracak. Kurum, İşçi meskenleri ile ilgili işçi meskenlerini doğrudan kooperatife ihale edecektir. Daha karar 17 önce sürece dahil olan Emlak ve Kredi Bankasının aradan 26.11.1962 çıkması ile sürecin hızlanacağı düşünülmektedir. Bakırcı esnafı blok Valiyi ziyaret eden Bakırcılar çarşısı esnafı, kendilerine tahsis çarşı yapacak edilen bir alanda, kendi imkanları ile blok çarşı inşa 18 05.01.1962 edebileceklerini belirtmişlerdir. Kapalı çarşı inşaatı için Maliye Bakanlığı aracılığıyla İmar ve Kapalı çarşı için 3,5 İskan Bakanlığına 3,5 milyon liralık bir fon ayrılmıştır. Diğer milyonluk kredi 19 yandan tarihi han ve camilerin yanlarında çarşının kurulması 16.01.1962 işi, ihale edilen kanalizasyon işiyle birlikte yürütülmektedir. Kapalı çarşı yangınından zarar görenler derneği mensuplarının Kapalıçarşı inşaatı için kendi aralarında yaptıkları anlaşma ile oluşturdukları dükkanlar 3 milyon lira harcandı 20 için 3 milyondan fazla para harcanmıştır. Belediye ise yol, 30.01.1962 kanalizasyon ve su hizmetinin bir kısmını tamamlamıştır. Kapalıçarşı derneği İnşaatın hafriyat ve taş işçiliğinin verildiği taşeronlar bir inşaatta çalışan seneden beri ücretlerinin alamamaktadır. İnşaat işleri ile dernek taşeronlara 1 yıldır para adına mimar Emin Canbolat’ın ilgilenmektedir. Taşeronlar, 21 ödemiyor dernek başkanı ile mimar arasında hak ediş alabilmek için 16.02.1962 gidip geldiklerini belirtmişlerdir. Şimdiye kadar yapılan dükkan ve diğer tesislerin, hukuki Kapalı çarşı inşaatı vaziyeti tespit edilmeden inşaata başlandığı için hak sahibi bazı durdu kimseler mağduriyet yaşamıştır. Eski eserlerin restorasyon 22 19.08.1962 etüdleri de yapılmamıştır. Konuyla ilgilenecek yeni bir komisyon kurulmuştur. Kapalı çarşı inşaatını Heyet, inşaatı durdurulan kapalı çarşıda, bireysel mülkiyet ile tetkik edecek Hey’et eski eserlerin durumunu tespit edecek. Yüksek Anıtlar Kurulu 23 kuruldu restore edilen eski eserlerin etütleriyle ilgilenecektir. 24.08.1962 Kapalıçarşıda yanmış olan tarihi hanlar ve diğer tesislerin Kapalıçarşı tarihi rölöve ve projelerini Yüksek Anıtlar Kurulu onaylamıştır. eserler projesi tasdik Sahaflar, Şengül Hamamı, Emirhan, Vaiziye Medresesi, 24 edildi Ulucami karşısındaki hamam, Müftülük dairesi, Arabacılar 04.10.1962 Hanı, Gelincik ve Sipahi çarşısı, Demirkapı ve Kavaflar Çarşısı tarihi eser olarak tespit edilmiştir. 132 Kapalıçarşı Konut Açıklama Açıklama Açıklama Eleştiri Haber Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Eleştiri Kapalı spor salonu Kapalı spor salonu proje yarışmasını kazanan projenin detay inşaatı Mart ayında planları hazırlanarak, ihaleye çıkarılacaktır. Atatürk 25 başlayacak stadyumunun da 1962 yılı programında, ışıklandırılması 03.01.1962 planlanmaktadır. Çekirge’deki işçi İşçi Sigortaları Kurumunun inşa ettireceği hastanenin yatak sigortaları hastanesi adedinin artırılması kararlaştırılmıştır. Önce 500 olan adedin 26 1000 yataklı olacak 750 veya 1000’e çıkarılması önerilmiştir. Hastane inşaatına 12.11.1962 ilkbaharda başlanması muhtemeldir. Ucuz mesken sahasında ilk temel dün atıldı Ucuz mesken sahasında ilk temel atılmıştır. 27 19.08.1962 Sosyal mesken Sosyal mesken sahasında inşa halinde bulunan 352 dairelik sahasında inşaat meskenlerin bir kısım bloklarında inşaat ikinci kata kadar 28 hızlandı yükselmiştir. 13.11.1962 Kaçak inşaatın önü Referandum yoluyla şehir sınırları içine alınan mahallelerde alınamıyor kaçak inşaatlar engellenememektedir. Dün de 5 kaçak inşaat 29 18.10.1962 zabıta tarafından durdurulmuştur. Emin Canbulat Fen işlerinde çalıştığı halde, Yalakçayırındaki sanayi hakkında tahkikat bölgesinin proje ve avan projelerini yaparak kararnameye 30 başladı aykırı davrandığı için hakkında tahkikata başlanmıştır. 24.11.1962 Emin Canpolat istifa Kendi mesleğinin dışında şirket kurarak çalıştığı için hakkında etti tahkikat açılan Belediye Fen İşleri yüksek mimarı Emin 31 24.12.1962 Canbolat istifa etmiştir. Kapalı çarşıda tarihi eserlerin inşaatı devam ederken, yeni Kapalı çarşı inşaatı dükkanların inşaatı da ilerlemektedir. Mahkeme medresesinin ilerliyor restoresine, medresenin onarım ve tamiri derneği tarafından 32 26.05.1962 başlanmıştır. Medresenin altında 51 dükkanlık bir pasaj oluşturulacaktır. Cami, Medrese ve Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından bu yıl içinde 19 caminin abideler onarılıyor ve medresenin onarımı planlanmıştır, 1 milyon lira tahsis 33 27.08.1962 edilmiştir. Tarihi Kapan hanının restorasyonunu tamamlamak için, Vakıflar bankası binası Piccinato planında değişiklik yapılmış, hanın bulunduğu yıktırılıyor sahada yer alan Vakıflar Bankası binasının yıktırılmasına karar 34 05.10.1962 verilmiştir. Hanın bütünüyle ortaya çıkartılması amaçlanmakta. Ulucaminin yan köşesindeki hamamın da restoresi planlanıyor. *20 Nisan 1962 tarihinde gazetenin adının ‘Hakimiyet’ olacağı, gazetenin siyah beyaz basılacağı ve gazete tirajının yüksek olduğu belirtilmiş. 133 Koruma Uygulama Kaçak Restorasyon Kişi-Kurum Yeni Proje İnşaat Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1963 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Kapalıçarşı’nın uzun Uzun çarşı esnafının isteğiyle, Kapalı çarşının Uzunçarşı çarşı başına kadar başına kadar uzatılması için etüdlere başlanmıştır. Çarşı inşaatı 1 uzatılması düşünülüyor için Bakanlık tarafından borç verilen paranın 600 bin lirası 23.01.1963 Ziraat Bankasına aktarılmıştır. Kapalı çarşı tadilat planına göre Bedesten etrafında eski Kavaflar çarşısında 22, Kavaflar çarşısında klasik tarzda 22 dükkan, Şengül Hamamı sahaflar çarşısında 37 etrafında 37 dükkan inşa ettirilecektir. Yüksek Anıtlar 2 dükkan yapılacak Kurulu’nun isteği üzerine, Karacabey Hanı, İvazpaşa 05.02.1963 Medresesi, Şadırvanlı çarşı ve Kayhan Hanı da çarşı imar planı içine alınmıştır. İnönü caddesinin İnönü caddesinin istimlaki işi belediye encümeni toplantısında istimlakı için 1 milyon karara bağlanacaktır. 1 milyon lira ile, İnönü caddesinin 3 lira hazır genişletilmesi işi, karardan sonra başlayacaktır. 12.08.1963 Sosyal mesken sahasında inşaatın hızlandırılması için bu İşçilerin ev sahibi sahanın kooperatife devredilmesi planlanmaktadır. 400 olabilmeleri için 4 meskenlik sahada işçilerin kuracakları kooperatiflerle inşaat 14.08.1963 yapılacaktır. Türkiye on beş İmar-İskan bölgesine ayrılacak, Bursa, Belediyelerde imar Marmara İmar İskan Bölgesi içine alınacak. Bakanlık heyetleri kurulacak tarafından hazırlanmakta olan kanun tasarısı belediyelerde bir 5 29.08.1963 ‘İmar Heyeti’ kurulmasına imkan vermektedir. Heyet mimar ve mühendislerden oluşacaktır. Bursa fuarının kuruluşu ile ilgili hazırlıklar devam etmektedir. Fuarın yapılacağı sahanın planları hazırlanmıştır. Kültürpark Bursa fuarı için yer sahası civarında 225 bin metrekarelik arazi istimlak edilecektir. istimlak edilecek 6 Fuar ile ilgili bir heyet oluşturulacak ve İzmir Fuarı’nda 03.09.1963 incelemelerde bulunacaktır. Bursa Milli Fuarı 1964 yaz sezonunda faaliyete geçecektir. Kültürpark sahasının genişletilmesine karar verilmesi üzerine, 1958 yılında açılan yarışmayı yüksek M. Mimar Baran İdil kazanmıştır. Milli Fuar fikrinin gündeme gelmesiyle, proje Kültürpark projesi sahibi davet edilerek bazı detay değişiklikleri yapılmıştır. ihtilaf konusu oldu Ancak belediye komisyonu bu karardan vazgeçmiş, fuar 7 30.11.1963 projesinin fen işleri tarafından yapılacağı Baran İdil’e bildirilmiştir. Kendisi ile konuşulan Baran İdil, telif hakkının düşünülmeden karar alındığını, 50 bin lira telif hakkının ödenmediği takdirde mahkemeye başvuracağını belirtmiştir. Belediye Meclisinin dün yaptığı olağanüstü toplantıda ‘Sosyal Ucuz mesken sahası Mesken Sahası’ olarak isimlendirilen sahada Sağlık Bakanlığı belediye meclisinin tarafından inşa ettirilecek hastane için Belediyenin yer tahsis dünkü toplantısında etmesiyle ilgili gündem maddesinin tartışılması sırasında söz 8 şiddetli tenkitlere alan üyeler eleştirilerde bulunmuşlardır. Ucuz mesken için uğradı istimlak edilen saha, meskenlerin yüksek maliyetleri, inşa 11.12.1963 edilen çok katlı binaların sağlıklı olmaması gibi konular konuşulmuştur. 134 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Eleştiri Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu Beşir Düvenli vali ve belediye reisini ziyaret ederek detay planları ve Kapalıçarşı harcamalarıyla ilgili bilgi vermiştir. İmar talimatnamesi Toplantıya mimar ve mühendisler de katılmıştır. Şimdiye kadar hazırlanıyor inşaat izni verilmeyen yeşil saha, yol, meydan gibi alanlarda da 9 12.01.1963 inşaat izin verilebileceği belirtilmiştir. Ayrıca, Altıparmak, Merinos, Duaçınarı, işçi meskenleri sahası, Küçük sanayi sahası ve okul sahaları detay planları da kabul edilmiştir. Sosyal mesken sahasında detay planları hazırlanmış, 450 Sosyal mesken sahası meskenlik sahanın kooperatiflere devredilmesi detay planları hazır planlanmaktadır. Sosyal mesken sahasında inşa edilen 260 10 12.08.1963 dairelik apartmanların altyapı hizmetleri de 1 ay içinde tamamlanacak ve bu inşaatlara başlanacaktır. Fevzi Çakmak caddesinden Nalbantoğlu ve Pazar yerine kadar Bir detay planı daha uzanan sahanın detay planları hazırlanmış, encümen tarafından hazırlandı 11 incelenip onaylanacaktır. Hazırlanan planda, bazı sahalarda 2 14.08.1963 kat yerine 4 kata kadar inşaat izni verilmesi planlanmaktadır. Şehir imar planında A ve B mıntıkaları olarak gösterilen Şehir imar planında bölgelerde kat irtifaını donduran imar talimatnamesinin yeni değişiklik değişiklik teklifi Bakanlık tarafından kabul edilmiştir. Bugüne 12 29.08.1963 kadar irtifa müsaadesi verilmeyen binalara bundan böyle kat ilavesi yapılacaktır. Bursa’nın tarihi karakterine göre hazırlanan plan yeni bir tahribata uğrayacak. Plan, Bursa Belediyesi tarafından zaman Piccinato’nun planı zaman değiştirilmiştir. Piccinato planında, yeni inşa edilmekte ihlal ediliyor olan Kapalıçarşı ile Ulucami etrafının kapanmaması için bu 13 04.09.1963 saha civarındaki inşaatlara üç buçuk metre irtifa tanınmıştır. Belediye Komisyonu kararıyla Çakırhamam’dan itfaiyeye kadar olan sahada irtifa dokuz buçuk metreye çıkarılmıştır. Bengü, mimarlarla dün Belediye Başkanı Kemal Bengü başkanlığında toplantı bir toplantı yaptı yapılmış, şehir imar talimatnamesinde yapılacak 14 05.12.1963 değişikliklerde görüş birliğine varılmıştır. İmar İskan Bakanlığı Mesken Dairesi uzmanlarından üç mühendis mimar, bir haftadır Maksem Mollafenari semtindeki Bursa’daki gecekondu mahallesinde incelemelerde bulunmaktadır. gecekonduların ıslahı Gecekonduların halihazır durumu, ihtiyaçları ve buradaki 15 için 15 milyon ayrıldı vatandaşların yaşayışları tespit edilecektir. Bu amaçla 27.08.1963 uzmanlar 1 haftadır gecekondu semtinde yaşamaktadır. Ayrıca, Bursa’daki gecekonduların ıslahı için ayrılan 15 milyon lira tamiri mümkün gecekondu semtleri için kullanılacaktır. Belediye sınırları içinde bulunan gecekonduların ıslahıyla ilgili incelemeler tamamlanmıştır. Kentte 10 bine yakın Gecekondularla ilgili gecekondunun bulunduğu, Hürriyet ve Zafer mahallelerinde de rapor tamamlandı 16 gecekondu varlığı tespit edilmiştir. Çıkacak kanun ile 27.09.1963 gecekonduların yıkılmadan ıslahına gidileceği, ancak tamir edilemeyeceklerin yıkılacağı sanılmaktadır. Kasım ayı içinde Bursa’da 236 gecekondu yapılmıştır. Gecekondular sistemli Şebekeler inşa ettikleri gecekondulardan büyük bir gelir bir şekilde birkaç sağlamıştır. Gecekondu inşası özellikle Zafer, Bahar ve Çınar şebeke tarafından 17 mahallelerinde yoğundur. Planlı ve geniş bir kadro ile faaliyet yapılıyor gösteren şebekelerin gecekonduları inşa ederek, büyük gelir 05.12.1963 sağladığı tespit edilmiştir. Kapalıçarşı çatı örtüsü Kapalıçarşı çatı örtüsünün şark mimarisine uygun olarak kemerli yapılacak ‘Tonus’ şeklinde yapılması Yüksek anıtlar Kurulundan 18 04.09.1963 istenmiştir. Hazırlanan detay planlar Kurul’a gönderilmiştir. Çekirge’de inşa edilen Merinos fabrikası 6 numaralı yapı kooperatifinin, Çekirge’de işçi evlerinin tapuları inşa ettirdiği işçi evlerinin tapuları törenle, sahiplerine teslim 19 dün törenle verildi edilmiştir. 15.12.1963 Son zamanlarda piyasada hissedilir derece demir ve çimento Demir ve çimento fiyatlarının yükselmesi inşaatçılar ve inşaat sahiplerini zor sıkıntısı baş gösterdi 20 duruma sokmuştur. Bu durumun sebebi ise çimento 25.07.1963 fabrikalarının piyasaya yeterli çimentoyu verememesidir. 135 Uygulama İnşaat Yeni Proje Gecekondu İmar Planı Yıkım Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Açıklama Açıklama Haber Açıklama Şehirde inşaat Son günlerde kaçak inşaatlar artmıştır. Belediye zabıta ekipleri keşmekeşi tarafından günde ortalama 30-40 adet ruhsatsız inşaat tespit 21 15.07.1963 edilmekte ve sahipleri hakkında kanuni işlem yapılmaktadır. Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları 9. Kongresi Çelikpalas’ta Türkiye mimar odaları başlamıştır. Kongreye serbest ve devlet hizmetinde çalışan 200 kongresi şehrimizde mimar ve mühendis katılmış, yıllık rapor hakkında 22 başladı konuşulmuştur. Mimarlık politikası ve mesleki problemler 16.02.1963 üzerinde durulmuştur. İhtisas komisyonları oluşturulup, çalışmalara başlanacaktır. Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odaları Birliği kongresine Mühendis ve mimar Çelik Palas salonunda devam edilmiştir. Mimarlar, son odaları kongresi bugün zamanlarda inşaat simsarlarının türediğini ve bu durumun 23 sona eriyor mimarları geçim sıkıntısına düşürdüğünü belirtmişlerdir. 17.02.1963 Kongrede yapılan oylamayla, mimarların ve mimari büroların tescili ve sınıflandırılması çoğunlukla reddedilmiştir. 136 Koruma Kaçak Kişi - Kurum inşaat Haber Haber Haber EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1964 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Yalakçayırı’ndaki sanayi bölgesinde bulunan Sosyal Mesken Odalar birliği heyeti sahası için kente bir heyet gelmiştir. Bu saha için bir fiyat sanayi bölgesinde analizi yapılacaktır. Sanayi bölgesinde tesis kuracak firmaların 1 tetkikler yapıyor personelin konut ihtiyacı için yer talep etmesi ve vadeye göre 10.12.1964 fiyat belirlenmesi yoluna gidilecektir. Belediye meclisinin oturumunda, Çekirge yolu üzerindeki Panoramik sahanın panoramik manzarayı bozmamak için bina inşasına izin imar durumu verilmeyen saha ile Çekirge asfaltının alt kısmını teşkil eden 2 incelenecek panoramik sahadaki inşaat projesi incelenmek için geri 21.05.1964 gönderilmiştir. Belediye tarafından hazırlanıp, onaylanmak için Bakanlığa Nazım planın ruhunu gönderilen panoramik saha detay planları kabul edilmemiştir. bozacağı gerekçesi ile Piccinato planında yeşil saha olan kısımda öngörülen 3 reddedildi değişiklik, planın ruhunu bozacağı gerekçesiyle reddedilmiştir. 18.06.1964 (Kükürtlü-Acemler ve Çekirge caddesi ile Mudanya asfaltı arasında kalan saha) Belediye meclisinin yaptığı toplantıda, Fevzi Çakmak detay Fevzi çakmak planı son halini almış, istimlak edilen arsalar üzerinde 8 katlı caddesinde 8 katlı bina bina inşası kabul edilmiştir. Bakırcılar çarşısı etrafındaki boş 4 yaptırılabilecek arsalarda da bina inşasıyla ilgili tartışmalar yaşanmıştır. 27.08.1964 Ayrıca, meclis gecekondu önleme planını da kabul etmiştir. Fevzi Çakmak caddesinde istimlak edilen sahanın detay Fevzi çakmak planında 8 kat yükseklik izni verilmesiyle, arsa maliyetlerinde caddesinde arsa indirime gidilmiş, her kat için arsa maliyeti 17-18 bin lira 5 maliyetleri düşürüldü olacak şekilde hesaplanmıştır. Belediye meclisi, Çırapazarı’nda 28.08.1964 asfalt cadde üzerindeki boş arsalara da inşaat izni vermiştir. Bakırcılar, Fevzi Belediye meclisinin son toplantısında kabul edilen Bakırcılar Çakmak detay planları çarşısı ile Fevzi Çakmak caddesine ait detay planları 6 Ankara’ya gönderildi Ankara’ya gönderilmiştir. Planlar, Bakanlık tarafından kabul 10.09.1964 edilirse arsalar daha kolay satılabilecektir. Piccinato tarafından hazırlanan nazım plan ve haritalar için Nazım plan için her İller Bankası, Bursa Belediyesi adına 645 bin lira ödemiştir. Bursalı 3 lira ödeyecek 7 Bursa şehir nüfusu 200 bine yaklaştığından kişi başı 3 lira ücret 11.09.1964 Bursalılardan alınacaktır. İller Bankası’ndan gelen yazıda, mevcut planın bugünkü İmar detay planı ihtiyaçlara cevap veremediği belirtilmiş, Bursa’nın yeni imar 1965’te yapılacak 8 planının düzenlenmesi konusunun İmar Komisyonu’na sevk 20.11.1964 edildiği ve 1965 yılı programına alındığı belirtilmiştir. 1942 yılında 852 olarak tespit edilen kaçak inşaatlar bugün 7895’e yükselmiştir. Çekirge’de 30, Sırameşeler’de 250, Papazçeşme’de 1200, Bahar mahallesinde 1100, Zafer’de 450, Şehrimizde kaçak Duaçınarı’nda 220, Yeşilyayla’da 45, Mollarap’da 80, Maksem inşaat aldı yürüdü ve Teferrüç’te 1300, Davutkadı’da 380 kaçak ev yapılmıştır. 9 04.11.1964 Halen Bakanlığın 68 kişilik gecekondu ekibi, gecekonduları dolaşmakta ve yaşayışı incelemektedir. Doldurulan anketler, ilerde değerlendirilecektir. Şahısların yanı sıra vilayet tarafından da ruhsatsız inşaatlar yapılmaktadır. Sosyal mesken sahası altında bulunan gecekondu sahasında Yeni tip gecekondu inşa edilecek ev tipleri üzerinde çalışılmaktadır. Daha önce hazırlanıyor hazırlanan parçalar 3 günde arazide monte edilecek, portatif ev 10 21.12.1964 maliyeti 5 bin lira olacaktır. 3 odalı, holü ve bahçesi olan ev 8 kişilik aile için yeterli olacaktır. 137 Kategori Kentin Gecekondu - Kaçak İnşaat İmar Planı Alt Kategori İmarı Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Açıklama Haber Sunumu Altıparmak meydanının düzenlenmesi için Belediyece gerekli Altıparmak hazırlıklara başlanmıştır. Meydanın ortasında geniş bir yeşil düzenleniyor 11 saha bulunacak ve çiçeklerle süslenecektir. Meydanı 10.04.1964 düzenlemek için mevcut benzin istasyonu yıktırılacaktır. Belediye meydanın ortasına daire şeklinde beton dökmeye Altıparmak meydanı karar vermiştir. Ortası ise yeşil saha haline getirilecektir. Bu nihayet düzenleniyor suretle Çekirge, Merinos ve Bursa istikametinden gelen 12 05.06.1964 araçların hızının azalacağı ve kazaların kısmen önleneceği düşünülmektedir. Çamlık mahallesindeki İşçi Sigortaları tarafından yapılan İşçi sitesi evlerinin evlere müracaat süresi ay sonunda bitiyor. Duaçınarı İşçi Sitesi tevziine devam ediliyor evlerinin tevziine devam edilmektedir. 1960 yılında inşasına 13 25.06.1964 başlanan işçi sitesi tamamlanmış, 233 evden 120’si sigortalı işçilere dağıtılmıştır. Çekirge’nin üst kısmında inşa edilecek modern işçi hastanesi 500 yataklı hastanenin sahasında çalışmalar ilerlemektedir. Hafriyat sona ermiş, 10 temeli atılıyor 14 gün sonra temel atılacaktır. 17.07.1964 Pilot Sanayi Bölgesi’nde inşa ettirilecek olan oditoryum kafeterya ve idare binalarının ihalesi tamamlanacaktır. Pilot Sanayi Bölgesi maketi 15 13.08.1964 İşçi hastanesi temeli Çekirge’de inşa ettirilecek 420 yataklı işçi hastanesinin temeli dün atıldı atılmıştır. 21 milyon liraya mal olacak hastanenin, 1966 yılında 16 16.08.1964 bitirilmesi planlanmaktadır. Sanayi bölgesinde Sanayi Bölgesi’nde çalışmaların ağır gitmesi üzerine müteahhit inşaat ağır gidiyor uyarılmıştır. Ticaret ve Sanayi Odası meclisi tarafından 1 17 05.11.1964 milyon 800 bin lira müteahhite avans verilmiştir. Vakıflar Bankasının Atatürk caddesinde inşa ettireceği binanın temeli atılmıştır. 7 katlı olacak binanın zemin katı banka, çatı katı bar-gazino olacaktır. 80 iş yeri bulunacaktır. Vakıflar iş hanının temeli dün yapılan bir 18 törenle atıldı 06.11.1964 Plan ve projesi Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından Havuzlupark tesisleri kabul edilen Havuzlu Park’ta inşaat hazırlıklarına başlanmıştır. 1965’te tamamlanacak Proje 900 bin liraya ihaleye çıkarılacak. Projede yüzme 19 27.11.1964 havuzu, atlama havuzu, gazino, minyatür golf sahası, tenis kortları yer alıyor. 138 Uygulama Yeni Proje Çevre Düzenleme Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Ruhsatsız Çelik Çelikpalas’ın 1964 yılına ait işletme ruhsatı almaması, Palas’tan sonra Santral Belediye Meclisinde tenkitlere yol açmıştır. Çelikpalas otel ve Garaj’da kaçak inşaata pavyonlar için ruhsat almak için Belediyeye müracaat 20 başladı etmemiştir. Ayrıca, Santral Garaj’ın da ruhsat alınmadan kaçak 14.06.1964 inşa edildiği bildirilmiştir. Çelikpalas’ın Çelikpalas’ın arkasındaki zeytinliklerde 18 gecekondu inşası arkasındaki için hazırlık yapıldığı hatta birkaçının tamamlandığı ihbar 21 gecekondular yıkılacak edilmiştir. Zabıtanın yaptığı incelemede mahallede 12 16.06.1964 gecekondu inşası için de malzeme yığıldığı görülmüştür. Kaçak olarak inşa edilmiş veya tamir edilmek üzere ortadan Kaçak inşaat kaldırılmış ve yenisi inşa edilmiş ruhsatsız binalar için dolayısıyla 800 bina Belediyenin mahkemelerden aldığı karar adedi 800 kadardır. 22 yıktırılacak Ancak bunların yıkımıyla ilgili bir hareket görülmemiştir. 16.08.1964 Uzun süreden beri devam eden kaçak inşaat problemine son verilmediği halde Bursa Kaçak inşaat şehri olacaktır. Tarihi Emir Sultan Emir Sultan Camii Onarım Derneği’nin teşebbüsü ile cami Cami avlusu avlusundaki harap olan döşeme mermerleri, yenilenecektir. 23 mermerleniyor Daha önce beton döküldüğü bilinen avluda esas yapı 21.05.1964 karakterine uygun onarım yapılacaktır. Ulucami’nin restoresi devam ediyor 24 24.11.1964 139 Koruma Restorasyon Gecekondu - Kaçak İnşaat Eleştiri Haber Eleştiri Haber Eleştiri EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1965 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Yeni plana göre 19.5 metre olması gereken Yeniyol için 12 bin metrekare yer istimlak edilecektir. (Erdoğan Kızıklı) İstimlak Edilecek 1 01.07.1965 Bursa Sentetik ve İplik fabrikasının ülke ihtiyacını karşılayacağı, yeni bir tesis inşasına lüzum olmadığı, belirtilmiş. İhtiyacı karşılıyor 2 15.11.1965 Havuzlupark Spor 1966 yılında Havuzlupark’a bir spor sağlık sitesi inşası Sağlık Sitesi oluyor kararlaştırılıyor. Sporcuların tedavi edilebileceği sitenin projesi 3 11.12.1965 hazırlanmaya başlamıştır. Bursa Süt fabrikasının Fabrikanın Ziraat Okulu yanında inşa edilmesi inşası 1966’da başlıyor kararlaştırılmıştır. Süt fabrikası, Bursa ve civarının süt 4 12.12.1965 ürünlerini değerlendirecektir. Belediye 1966’da İnönü caddesinin genişliği 16 m olacak, kentteki birçok yol şehirde geniş çapta imar asfaltlanacaktır. Ucuz Mesken sahasının ve gecekondu önleme 5 faaliyetine girişiyor bölgesinin alt yapı hizmetleri gerçekleşecek, Teleferik hattı 23.12.1965 tamamlanacaktır. Detay Planlarının hazırlanması için İller bankasının şehrimizde açacağı planlama müdürlüğü, Planlama Müdürlüğü Piccinato tarafından hazırlanan şehrin nazım planını 6 kurulacak. detaylandıracaktır. 19.01.1965 Şehrin 9 bölgesinin Altıparmak, Çekirge, İstiklal, Kızyakup, Soğukkuyu, İnönü ve daha detay planı Setbaşı için hazırlanan kısmi detay planları, meclis tarafından 7 hazırlandı kabul edildiği takdirde, inşaatlar bu planlara göre 05.03.1965 yapılabilecek. 140 Planlama Kategori İmar Planı Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Sunumu Piremir mahallesi ve civarına ait nazım Belediye tarafından tadil planı hazırlanmıştır. Meclis onayına 8 planda değişiklik sunulacaktır. 09.11.1965 Türkiye’nin en modern garajına sahip olmakla övünürken, yapı çevresindeki mezbelelik görmezden gelinmektedir. (Erdoğan Kızıklı) Bu çirkin manzarayı kimse görmez mi ? 9 26.04.1965 Gecekondu sahasının Sosyal mesken sahsının altında gecekondu önleme bölgesi detay planları hazır olarak ayrılan 1200 evlik sahanın detay planları hazırlanmıştır. 10 13.01.1965 Plan, onaylanmak üzere belediye meclisine sevk edilecektir. Gecekondu önleme İmar ve İskan Bakanlığı gecekondu önleme şubesi tarafından, sahası için 1,5 milyon gecekondu önleme sahasının plan ve projeleri istenmiştir. 11 tahsis edildi Bursa’nın da içinde olduğu 5 kente konuyla ilgili 1,5 milyon 25.01.1965 lira tahsis edildi. Gecekondu sahasında Gecekondu önleme sahasının detay planı belediye meclisi 5700 kişi barınacak tarafından kabul edilmiş, Bakanlığa gönderilecektir. İlk planda 12 11.02.1965 1136 mesken oluşturulacaktır. Gecekondu önleme Gecekondu önleme sahası için, Bakanlık tarafından daha önce sahası Detay Planı söz verilen 2 milyon 900 bin lira yerine 1 milyon 250 bin lira 13 tasdik edildi ayrılacağı belirtilmiş. 16.02.1965 Bursa’nın gecekondu Kente gelen İmar ne İskan Bakanı, Bursa’nın gecekondu davası hallediliyor davasının ayrı bir özellik taşıdığı ve bakanlıkça ele alınacağını 14 11.03.1965 söylemiştir. Gecekondu detay Gecekondu önleme bölgesinin detay planları Bakanlık planları tasdik edildi 15 tarafından tasdik edildi. 10.04.1965 Gecekondular Belediyelerin yıkım faaliyetlerinin durdurulması için Bakanlık yıktırılmayacak tarafından talimat verilmiştir. Gecekondu sakini bir konuta 16 04.05.1965 yerleştirilmeden, evsiz bırakılmayacak. (Ankara) İmar İskan Bakanlığı’ndan 28 uzman gecekondu bölgelerinde Bursa’da 10 bin incelemelerde bulunmak için kente gelmiştir. Gecekondularda gecekondu var yaşayan vatandaşların gelir durumları da incelenecektir. 17 10.12.1965 Gecekonduların yoğun bulunduğu mahalleler ve Bursa’da 10 binin üzerinde gecekondu bulunduğu tespit edilmiştir. 273 Sosyal Mesken 2 ve 3 odalı olarak inşa edilen daireler kura ile dağıtılmıştır. 12 Kur’a çekilerek tevzi daireye tuvaletlerinde havalandırma olmaması nedeniyle 18 edildi oturma izni verilmemiştir. 06.05.1965 141 Uygulama Konut Gecekondu Çevre Düzenleme Haber Haber Açıklama Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Eleştiri Haber Sosyal meskenlere taşınanların sayısı her gün artmaktadır. Bakkal, fırın, kasap gibi günlük ihtiyaçların karşılanacağı dükkanların olmaması en büyük eksikliktir. Yol ve aydınlatmayla ilgili sıkıntılar mevcuttur. (Erdoğan Kızıklı) Sosyal Meskenler ve meseleleri 19 25.05.1965 Mesken sayımı bugün yapılıyor Bütün yurtta ve kentte mesken sayımı yapılacaktır. 20 21.10.1965 Mesken sayımı dün Bina sayımı, görevli kişiler tarafından yapılmıştır. Mevcut yapıldı meskenlerin kargir, yarı kargir ve ahşap gibi ayrımları da 21 22.10.1965 yapılmıştır. Şehirdeki mesken sayısı 42 bini aşmıştır. Sanayi bölgesi inşaatını üstlenen Arı-Demir inşaat şirketinin Pilot Sanayi Bölgesi mali sıkıntı içinde bulunduğu ve inşaatın bu yüzden aksadığı inşaatı yavaşladı 22 bildirilmektedir. Firma da devletten alacaklı olduğunu 21.01.1965 belirtmektedir. Resimde, Atatürk caddesi üzerinde inşa edilen yapının maketi. Vakıflar İş Hanı 23 28.01.1965 Pilot Sanayi bölgesinde arsa satışları devam etmektedir. Sanayi Bölgesi hızla Parseller 1000 ile 26 bin metrekare arasında değişmektedir. gelişiyor Sanayi bölgesinde arsa alıp tesis kuran ve hazırlık yapan firma 24 11.11.1965 sayısı 6’dır. Bunlar; SİFAŞ, İhsan İpeker, Aygaz, Yıldız Yün Mensucat, Ender Dokumacılık’tır. Belediye 47 kaçak inşaatın daha Mart ayı içinde kentin muhtelif semtlerinde kaçak ve ruhsatsız yıktırılmasına karar inşa edilen 47 bina tespit edilmiş, ve bunların yıkımına karar 25 verdi verilmiştir. 27.03.1965 Kaçak inşaat yapan Bir mimara ait, Çekirge’de inşa edilen blok apartman inşaatı mimarlar varmış 26 kaçak olduğu için durdurulmuştur. 11.07.1965 142 Kaçak İnşaat Yeni Proje Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Hatıra kalması ya da benzerini yapabilmek amacıyla turistler tarafından, duvarlardan çinilerin söküldüğü belirtilmektedir. Gece ışıklandırmasının çoğaltılması istenmektedir. Yeşil Türbesinin çinileri turistler 27 tarafından çalınıyor 26.01.1965 Yıkık Hamam diye bilinen metruk tarihi yapı çocukların eğlence yeri haline gelmiştir. Yıkık Hamam fotoğrafı 28 15.02.1965 Türbenin çinileri, kubbe kurşunları harap haldedir. İlgililerin türbeyle ilgilenmediği belirtilmiştir. Yeşil Türbe perişan halde 29 03.03.1965 Koza Hanının onarımı Koza Hanı Onarım Derneği ile Ticaret Borsası arasında bir için anlaşmaya varıldı uzlaşma toplantısı yapılmıştır. Ticaret Borsası, Koza Hanının 30 28.01.1965 onarımına 50 bin liralık katkı yapacaktır. Tarihi eserler Şehirdeki tarihi eserlerin bir kısmı Vakıflar Müdürlüğü, bir yıktırılmayacak kısmı da Eski Eserleri Sevenler Kurumu yardımıyla restore 31 03.03.1965 edilecek. 143 Koruma Restorasyon Onarım Kültürel Miras Haber Haber Eleştiri Eleştiri Eleştiri EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1966 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Ulucami Orhan Cami arasındaki saha Şehir Nazım planında Ulucamı Orhan Cami otopark yeridir. Belediye ve Kızılay’a ait dükkanlar arasında otopark yıktırılacak, Osmanlı Bankası, Belediye pasajı, Altan oteli, 1 19.08.1966 THY bilet satış bürosu, Turizm Bürosu, ve Kan Merkezi binaları istimlak edilecektir. Belediye, 150 milyon lira yatırım gerektiren yedi projenin 2. İmar işleri için 150 Beş Yıllık Plana dahili için çalışıyor. Projeler; yolların milyon liralık yatırım açılması, Muradiye’deki tarihi eserlerin etrafının açılması, 2 yapılacak Küçük Sanayi Bölgesinin istimlâki ve turistik tesis inşasını 04.09.1966 kapsıyor. Nazım Planda yapılan değişiklikler ile bazı yeşil ve ziraat sahaları meskun yer haline getirildi. Gökdere civarındaki bir Şehirde yeni iskan saha, Yeni Hal sahası ve Davutkadı’nın güneyindeki saha iskan sahaları açılıyor 3 sahası olacaktır. Ayrıca, 20 binden fazla nüfusu bulunan Bahar 15.10.1966 Mahallesi Gecekondu Islah Bölgeleri’nden biri olarak kabul edilmiştir. Altıparmak-Yeniyol Belediye meclisinin kabul ettiği planlar Bakanlık tarafından detay planları tasdik onaylanmıştır. Altıparmak’ta 18 ila 21 metre, Yeni Yol’da 6.5 4 edildi ila 12.5 metre irtifaında bina inşa edilebilecek. 08.02.1966 Binalarda, çekme kat Şehirdeki mimarlar Belediye Reisine müracaat ederek nazım yapılabilecek planda çekme kat yapılması yönünde değişiklik talep 5 10.03.1966 etmişlerdir. Soğukkuyu, Hürriyet ve Stadyum caddesindeki inşaatlarda irtifa 6,5 ile Detay planları belediye meclisinde kabul edildi. 6 12,5 metre 10.03.1966 Belediye Nisanda geniş çapta bir imar Şehrin cadde ve sokaklarında kanalizasyon ve tretuvar yapımı 7 faaliyetine başlıyor işleri ihaleye çıkacak. 24.03.1966 Belediye Meclisi kararı ile yapılmış olan ilave Bakanlık Çekme kat inşası tarafından tasdik edildi. Çekme katların imar hattından asgari 3 serbest 8 metre içerde yapılması ve azami 2,6 m yükseklikte olması şartı 04.05.1966 konulmuştur. Çekirge’nin bir kaplıcalar sitesi haline getirilmesi ve turistik Çekirge için imar tesislerin inşası amacıyla çalışmalara başlanmıştır. Nazım planında değişiklik 9 planda yeşil saha ve tarihi eser mıntıkası olan Eski Kaplıca 24.09.1966 civarı için planda değişiklik yapılacaktır. Personel Okulu Personel Okulu civarında 2 katlı bina inşasına imkan veren civarında iki katlı bina plan değişikliği Belediye Meclisi toplantısında kabul edildi. 10 inşası serbest Çekirge ve Tahtakale imar planında yapılacak değişikliklere ait 07.10.1966 teklifler de Bayındırlık Komisyonu’na gönderildi. Emirsultan, İpekçilik, Onaylanan yeni plana göre caddeler 1,5 m genişleyecek ve Yeşil ve Namazgah bina yüksekliği 9,5 m olacaktır. Kültürpark karşısında SSK 11 caddesi genişliyor hastanesinden Beşikçilere kadar olan saha içinde 15.5 m 20.12.1966 yüksekliğinde bina yapılabilmesi onaylandı. 144 Planlama Kategori İmar Planı Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu İkinci bir Gecekondu Birinci gecekondu önleme bölgesinin güneyindeki saha, İmar Önleme Bölgesi için ve İskan Bakanlığınca belediyeye tavsiye edilmiştir. Bu sahada 12 çalışmalar 500 konut inşa edilecektir. 12.01.1966 Şehrimizde gecekondu Gecekondu önleme bölgelerinin finansman ihtiyacı hükümet problemi hal edilecek tarafından karşılanacak. İkinci gecekondu önleme bölgesiyle 13 18.01.1966 ilgili çalışmalar ilerlemiştir. Bursa’da gecekondu Gecekondu bölgelerinin ihtiyaçlarının karşılanması için 4 yıllık bölgeleri için 4 yıllık bir plan hazırlanacaktır. Bakanlık bu yatırım planının yatırım planı 14 hazırlanmasını belediyeden istemiştir. Bahar mahallesi hazırlanıyor gecekondu ıslah planı Bakanlık tarafından tasdik edilmiştir. 21.05.1966 Gecekondu problemi Bursa Belediyesi mevcut gecekonduların ıslahı, tasfiyesi, için belediyenin 33 yeniden yapımının önlenmesi amacıyla alınacak tedbirleri 15 milyona ihtiyacı var Bakanlığın tasdikine sunacaktır. 06.08.1966 Gecekondu yapımını önlemek ve mevcut gecekonduları da Gecekondu sahiplerine oturulabilir hale getirmek için emekli sandığı ile sosyal 1500 lira veriliyor sigortalar ve Emlak Bankası ortaklaşa bir kredi fonu tesis 16 10.08.1966 etmiştir. Onarım için 1500, önleme bölgesinde yapılacak evler için 5000 lira belirlenmiştir. (Ankara) Gecekondu ıslahı ve yapımını önlenmesi için yeni bir plan Her yıl 100 bin sosyal hazırlandı. Planın uygulanması için 3,5 milyon lira ayrılmıştır. mesken yapılacak 17 Raporda her yıl 100 000 sosyal mesken yapılacağı 13.08.1966 belirtilmiştir. (Ankara) 30 Temmuzda yürürlüğe giren Gecekondu Kanunu’nu Gecekondu inşasına uygulamak üzere çalışmalar yapıldığı açıklanmıştır. 30 kesin şekilde paydos 18 Temmuz tarihinden sonra inşa edilen gecekondular ekipler 16.08.1966 tarafından yıkılacaktır. Birinci Gecekondu Önleme Bölgesinde Nüve (çekirdek, temel) ‘Nüve Konut’ inşası konut inşası için Bakanlık tarafından 100 bin lira gönderildi. için 100 bin lira Bu konutlar tek kat üzerine 1 oda, mutfak, banyo ve heladan 19 gönderildi ibaret olacaktır. Konutlar bitişik nizamlı, ön ve arkada 5 06.09.1966 metrelik bahçe olacaktır. Kaçak inşaatların Kentteki kaçak inşaatların önüne geçilmesi amacıyla, Belediye çoğalması üzerine kaçak inşaat bürosu kadrosu takviye edecektir. Son günlerde 20 tedbirler alınıyor kaçak inşaatların belirli bir şekilde arttığı tespit edilmiştir. 02.06.1966 Cadde ve sokakların asfaltlanmasına devam ediliyor. Başak caddesi de asfaltlanan caddeler arasındadır. Asfaltlama Faaliyeti 21 02.11.1966 145 Kaçak Çevre Düzenleme Gecekondu İnşaat Haber Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Haber Trafiğin yoğun olduğu caddelerden biri olan Yeniyol caddesindeki çöküntünün deprem sonrasına ait bir görüntü gibi olduğu ve onarımının gerekli olduğu belirtilmiş. (Erdoğan Kızıklı) Bir ana caddenin manzarası 22 08.11.1966 Acemler semtinde inşa edilen Yetiştirme Yurdu’nun kaba inşaatı tamamlandı. (Erdoğan Kızıklı) Yetiştirme Yurdu tamamlanıyor 23 23.10.1966 Devlet Hastanesi arazisi içinde inşa edilen Poliklinik binası 4 Kasım günü hizmete açılacak. Poliklinik ile hastane binasını birleştirecek geçit, birinci ve ikinci katlar arasında asma köprü tarzında olacaktır. İlk resim köprü yapılacak yeri, 2.resim poliklinik binasını gösteriyor. (Erdoğan Kızıklı) Devlet Hastanesi poliklinik binası 24 hizmete giriyor 23.10.1966 Amerika ve Batı Avrupa’daki benzerlerinde uygulanan standartlara göre oluşturulan Sanayi Bölgesi inşaatı 4 yılda tamamlandı. Bölgede 217 bin 402 metrekare arazi satılmıştır. İlk kurulan tesis SİFAŞ tarafından inşa edilen naylon iplik fabrikasıdır. Resimde sanayi bölgesinin maketi görülmektedir. Bursa Pilot Sanayi Bölgesi bugün törenle 25 hizmete giriyor 06.11.1966 Bursa Pilot Sanayi Türkiye’nin ilk Organize Sanayi Bölgesi dün yapılan törenle Bölgesi hizmete girdi 26 hizmete açıldı. 07.11.1966 146 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Haber Haber Eleştiri Gecekondu önleme sahasındaki yolların Belediye Fen İşleri Müdürlüğü ekipleri Davutkadı-Gecekondu 27 tanzimine başlandı önleme sahası arasındaki yol üzerinde çalışmaya başladı. 04.02.1966 Gecekondu yapımı Belediyeden bir yetkili kadro darlığı nedeniyle özellikle kaçak süratle artıyor 28 inşaatlarla baş edilemediğini söylemiştir. 06.08.1966 Gecekondu Kanunu uygulamasına göre Belediye ekiplerince 12 gecekondu yıktırıldı 30 Temmuzdan sonra inşa edildiği tespit edilen 12 gecekondu 29 27.08.1966 yıkıldı. 30 Temmuz 1966’da yürürlüğe giren gecekondu kanununun uygulanması ile tespit edilen gecekondu inşası ayda 6’ya kadar düşmüştür. Resimde ruhsatsız ve hisseli arazide inşa edilen bir gecekondu görülmektedir. Şehirde kaçak inşaatlar azaldı 30 30.10.1966 30 Temmuz’dan beri 30 Temmuz’dan 15 Kasım tarihine kadar şehrin bazı yıkılan gecekondu semtlerinde tespit edilen gecekondular yıkılmıştır. Gecekondu 31 sayısı 74’ü buldu Kanunu’na göre ıslah ve tasfiye bölgeleri için plan ve krokiler 25.11.1966 Fen İşleri Müdürlüğü tarafından hazırlanmaktadır. Geliri az vatandaşlar için inşa edilen sosyal meskenlerden birçoğu bugün oturulamayacak haldedir. Blok apartmanlar bakımsızlık ve ilgisizlik yüzünden perişan. Sosyal Meskenler perişan bir durumda 32 04.10.1966 Sosyal meskenlerin Ertuğrulgazi mahallesinde bulunan Blok apartmanların inşaatında yolsuzluk inşaatında yolsuzluk yapıldığı ve apartman dairelerinin kısa 33 yapıldığı iddia edildi sürede oturulamaz hale geldiği öne sürülmüş konuyla ilgili bir 21.10.1966 heyet kente gelip rapor hazırlamaktadır. Kazı sırasında Kapalı çarşı sahasında Bakırcılar çarşısı inşaatında çalışan 3 buldukları altınları işçi kazı sırasında buldukları Osmanlı altınlarını aralarında 34 paylaşmışlar paylaşmış, yetkililere vermemiştir. İhbar üzerine 06.08.1966 yakalanmışlardır. Tarihi eserlerin Tarihi eserlerin çevresinde bulunan ve eserin tarihi, turistik çevreleri açılacak görünüşünü bozan gecekondu ve benzeri yapılar tasfiye 35 14.08.1966 edilecek. 147 Koruma Kültürel Miras Konut Gecekondu-Kaçak İnşaat Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Ulucami restore işi sonrası cami çevresinde kalan malzemeler, gazetenin haberi üzerine toplatıldı. Ancak toplanan çöpler avlunun tam ortasına yığıldı. Ulucami avlusu çöplük müdür 36 12.10.1966 Koza Hanın Hanın restorasyonu bu iş için kurulan Derneğin gayretlerine restorasyonu bitmediği rağmen bitirilememektedir. Belediye Hanın üst kat koridorunu için, belediye hanın 37 örten çatı için mail-i inhidam (çökme, yıkılma tehlikesi) kararı çatısını yıktıracak vermiştir, kararın uygulanacağını derneğe bildirmiştir. 15.03.1966 Vilayet konağı restore Vilayet konağının dış boyası ile pencere ve kapılarının tamiri, edilecek boyası ve iç kısmının boya temizlik işleri en kısa zamanda 38 25.07.1966 başlayacaktır. 148 Restorasyon Haber Haber Eleştiri EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1967 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Yeşil semtinde yapılacak otoparkın Yeşil semtinde yapılacak oto parkın plan ve projeleri, Fen 1 projeleri hazır İşleri müdürlüğü tarafından hazırlanmıştır. 01.01.1967 Tarihi Atıcılarda modern bir hipodrom Osmanlı ordusunun binicilik ve atıcılık talimi yaptığı Atıcılar 2 inşası için teşebbüs sahasında modern bir hipodrom yapılması istenmektedir. 05.01.1967 Bursa’nın en uzun Bursa Milli Fuarı’nın sembolü olarak 64 m yüksekliğinde kule kulesi inşa edilecek inşa edilecek. Kulede, 200 tonluk su deposu, restoran, asansör, 3 01.02.1967 kalorifer tesisleri yer alacak. Fuar kulesinin projesi Alman Krup firması tarafından projesi hazırlanan 55 m hazır yüksekliğindeki kulenin maliyet projesi Belediyeye 4 05.02.1967 gönderilecektir. Gecekondu önleme sahası, ucuz mesken sahasının ve yeni Bursa’nın ihtiyaçlarının mahallelerin elektrik su kanalizasyon işlerinin, hastane ve 2. Beş Yıllık Plana düşkünler evi inşaatının, troleybüs ve itfaiye ihtiyaçlarının 2. 5 alınması için çalışılıyor Beş Yıllık Plana dahil edilmesi için Bursa milletvekili ve 06.02.1967 senatörler tarafından çalışmalar yapılmaktadır. Yeni doğumevi 1967 Acemlerde kurulması kararlaştırılan Doğumevi Bakanlık planına alındı 6 tarafından 1967 yılı planına alınmıştır. 11.02.1967 Küçük Sanayi Bölgesi Şehrimizde kurulacak Küçük Sanayi bölgesi ile ilgili ile ilgili çalışmalar çalışmalara başlanmıştır. Sanayi Bakanlığı’ndan gelen heyet 7 06.04.1967 tespit edilen sahada etütlere başlamıştır. Şehir çöplüğü için yer Küçükbalıklı köyünün 2 kilometre kuzeyinde bulunan 210 bin temin edildi 8 metrekarelik saha belediye tarafından satın alınmıştır. 22.09.1967 Binalarda asansör İmar İskan Bakanlığı 4 kattan yüksek binalarda asansör mecburiyeti kalktı 9 bulunması mecburiyetini kaldırmıştır. 05.05.1967 İmar talimatnamesinde ’14,5 metreden yüksek binalarda Belediye meclisi asansör boşluğu bulundurulur’ maddesi belediye meclisi asansör konusunda tarafından ’14,5 metreden yüksek binalarda asansör aldığı kararda ısrar 10 bulundurulur şeklinde değiştirilmiştir. Bakanlık tarafından eski edecek hali ile bırakılan madde üzerinde Meclis kendi kararının kabulü 18.05.1967 için ısrar edecektir. İmar Bakanlığı tarafından oluşturulan ‘tip’ talimatname Bursa Belediyesi’ne gönderilmiştir. Belediye meclisine getirilen İmar talimatnamesi talimatname düzenlenmiş, gerekçeli raporu eklenmiştir. Tekrar tadil edilecek Bakanlığa gönderilecektir. 11 25.06.1967 Yeni talimatname ile mevcut boşluklardan kaynaklanan problemler ele alınmıştır. 4 kattan yüksek yapılara asansör mecburiyeti getirilmiştir. 149 Planlama Kategori İmar Planı Kentin İmarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu İmar talimatnamesi İmar talimatnamesi Ekim ayı sonundan itibaren uygulanacak. ekimden itibaren tatbik Talimatname meclisin ekim ayı toplantısında ele alınacak. İmar 12 edilecek planı kabul edildikten sonra 4 katlı binalarda asansör 05.09.1967 bulundurulması mecburi olacak. Yeni imar Bakanlık tarafından uygulanması istenen yeni İmar talimatnamesi talimatnamesinin tasarısı tamamlanmıştır. Bakanlık tarafından üzerindeki çalışmalar 13 hazırlanan tip plan, büyük kentler tarafından değişiklikler tamamlandı yapılması suretiyle uygulamaya alınacaktır. 02.10.1967 Nilüfer Pazarı tanzim Nilüfer pazarının tanzimi ile ilgili detay planı Belediye ediliyor 14 meclisine gönderildi 01.01.1967 İmar Planı tadili Şehrin 10 bölgesine ait imar planı değişikliği ile ilgili çalışmaları devam çalışmalara başlanmıştır. İnşaat müsaadesi sağlayan ve irtifa 15 ediyor veren kısmi detay planlarında öncelikle şehrin ana bölgeleri ele 20.01.1967 alınmıştır. Detay planları meclise Atatürk caddesi, Maksem ve Gökdere caddesi arasında kalan sevk ediliyor sahanın detay planı Belediye tarafından hazırlanmıştır, meclise 16 05.02.1967 sevk edilecektir. Fevzi Çakmak caddesi Bayındırlık Komisyonu tarafından öngörülen değişiklik imar planında Belediye Meclisinde kabul edilmiştir. Kat yüksekliği 21,5 17 değişiklik metreye ve 7 kata çıkarılmıştır. 09.02.1967 Hazırlanan detay plana göre, Namazgah, Eşrefiler, Çobanbey Şehirde yeni inşaat ve İpekçilik caddeleri açılacak, genişlik 12 metreye sahaları açılıyor 18 çıkarılacaktır. Bu caddeler üzerindeki binalara 11m yükseklik 12.02.1967 hakkı tanınacaktır. Setbaşı, Namazgah, Çobanbey, İpekçilik Setbaşı meydanı ve caddelerin detay planı Nafıa Komisyonu caddelerinin yeni detay tarafından incelenmiştir, meclise sevk edilecektir. Yeni plana 19 planı göre ana cadde üzerindeki binalara 4 kat inşaat izni tanınmakta. 23.02.1967 Setbaşı meydanı, Namazgah, Çobanbey, Belediye meclisi tarafından kabul edilen detay plana göre, 1. İpekçilik caddesi detay derece yolların genişliği 12 m ve bu yollar üzerinde bulunan 20 planları dün kabul bina yüksekliği 13,5 m, 2. derece yolların genişliği 8,5 m edildi olacak. 01.03.1967 Belediye yeni imar sahalarını tespit etti. Hisar, Tahtakale, Belediye yeni imar Üftade, Pınarbaşı, Çakırhamam, Orduevi, Memleket hastanesi, sahalarını tespit etti 21 Muradiye, Beşikçiler arası kısmi detay planları kabul 04.03.1967 edilmiştir. Belediye meclisi dün Devlet tiyatrosunun kuzeyinde kalan sahanın, Çelikpalas ile şehrin 3 bölgesine ait Süleyman Çelebi arasındaki sahanın detay planları jabul 22 detay planını kabul etti. edilmiş. Ulucami Orhan Cami arasındaki belediye 09.03.1967 dükkanlarının akıbeti konuşulmuştur. Nazım planda inşaat sahası olan iki semtin detay planları Şehrin iki semtine ait hazırlanmıştır. Gökdere-Fevziçakmak arasında kalan sahaya detay planı yol genişlikleri esas alınarak inşaat izni sağlanmıştır. 23 11.03.1967 Piremir ve civarına ait detay planda, nazım planda olduğu gibi villa sahası olacak şekilde inşaat izni verilmiştir. İki detay planı daha İnegöl yolunda bulunan küçük sanatlar bölgesinin detay planı kabul edildi. 24 ile Personel Okulu civarı detay planı mecliste kabul edilmiştir. 16.03.1967 İki detay planı daha Mollafenari, Namazgah, İpekçilik güzergahını içine alan plan tasdike gönderildi. ile Maksem, Fevzi Çakmak, Gökdere ve Atatürk caddesine 25 18.05.1967 kadar olan kısmı içine alan detay planı onaylanması için Bakanlığa gönderilmiştir 150 Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber 8 bölgenin detay planı Elmasbahçeler civarı, Sebze hali Santral garaj arası, hazırlandı Mutluevler yapı kooperatifi, Kurtuluş caddesine ait bölgelerin 26 09.07.1967 detay planları hazırlandı, mecliste görüşülecek. Maksem Gökdere detay Maksem, Gökdere ve Aatürk caddesini içine alan detay plan planı Bakanlık Bakanlık tarafından onaylanmıştır. Bu sahada 3 ile 7 kat 27 tarafından tasdik edildi arasında inşa at müsaadesi sağlanmıştır. 27.07.1967 Şehir detay planları Meclisin kabul ettiği planlar onaylanması için Bakanlığa tasdike gitti 28 gönderilmiştir. 31.07.1967 Atatürk caddesi güney kısmı ve Gökdere ile Fevzi Çakmak Atatürk caddesine yedi caddesine kadar olan sahanın detay planı İmar İskan Bakanlığı katlı bina yapılabilecek 29 tarafından onaylanmıştır. Plana göre cadde genişliklerine göre 05.09.1967 3 ile 7 kat arası inşaat yapılabilecek. Altıparmak caddesi ve Belediye meclisi planları onaylamıştır. Her iki caddede bina Kız Lisesi civarı detay yükseklikleri 3 ile 5 kat arasında değişmektedir. Planlar onay 30 planları kabul edildi için Bakanlığa gönderilecek. 26.10.1967 Maksem-Gökdere detay Belediye meclisinin Haziran ayında kabul ettiği plan Bakanlık planı tasdik edildi tarafından onaylandı. Bina yüksekliği 3 ile 5 kat arasında 31 02.11.1967 olabilecek. 13 bölgenin daha imar detay planları onay için Bakanlığa İmar detay planları gönderiliyor. İlgililer tarafından verilen bilgiye göre şehir ikmal edilecek 32 içinde imar detay planı yapılmamış çok az bir saha 13.11.1967 bulunmaktadır Belediye meclisi tarafından kabul edilen planlar onay için Detay Planları Bakanlığa gönderildi. Detay planlarında yenilik olarak, 33 18.11.1967 caddeler genişlemekte kat yükseklikleri de bu genişliğe göre 3 ile 7 kat arasında olmaktadır. Kaplıkaya ile Değirmenlikızık köyü arasında kalan 2200 Üçüncü gecekondu dönümlük saha gecekondu önleme bölgesi olarak hazırlanacak. önleme bölgesi de Hazırlanan plan ve projeler bakanlığa gönderilmiştir. 34 teşekkül etti Gecekondu Kanunu çıkana kadar kentte yapılan gecekondu 30.04.1967 sayısı 1000’in üzerindedir. Vali, birinci gecekondu önleme bölgesinde incelemelerde bulunmuştur. İnşası yarım kalan veya proje hatası yüzünden bir buçuk milyon lira heder olmuştur. Vali, bu bölge için yeniden para tahsis edileceğini ve planlı bir şekilde inşa yapılacağını söylemiştir. (Fotoğraf: E. Kızıklı) Vali gecekondu bölgesinin haline 35 üzüldü 14.06.1967 Gecekondu bölgesi için tahsis edilen paranın bir kısmı Vali Ülüer Ankara’dan gecekondu tasfiye bölgesi için harcanacak, bir kısmı ise Ucuz olumlu sonuçla döndü mesken sahasının altyapı hizmetlerine harcanacak. İlk planda 36 18.07.1967 bu bölgede 1000 mesken inşa edilmesi planlanmaktadır. (Haber: Erdoğan Binyücel) Bölgeye ilişkin projelerin aynen uygulanmasına karar Gecekondu önleme verilmiştir, sadece yollarla ilgili proje Kara Yolları tarafından bölgesinde inşaata hızla tekrar incelenecektir. Bölgedeki altyapı çalışmalarının 37 devam edilecek hızlandırılacağı, bu sebeple makine ve teçhizat imkanı geniş 25.07.1967 müteahhitlerle işbirliği yapılacağı belirtilmiştir 151 Gecekondu Açıklama Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Gecekondu önleme Bursa’da bugün sayısı 10 bine yaklaşan gecekonduların nakli sahası ile ilgili için hazırlanan önleme sahasında, dar gelirli vatandaşlara uzun 38 çalışmalar vadeli arsa verilecektir. Sahanın altyapı çalışmaları 03.08.1967 tamamlanacak, otobüs seferleri düzenlenecektir. Gecekondu Komisyonu Gecekondu önleme bölgesinin kurulması için Bakanlık dün toplandı tarafından verilen 4 milyon liranın harcanmasına yönelik 39 02.09.1967 planlama çalışması yapılmıştır Bursa’nın en geniş caddesi Şehreküstü ile Zafer meydanı Şehir yepyeni bir arasında açılacak. Ana yollar genişletilecek bu yollar üzerinde çehreye bürünüyor 4 katlı ve 11 m yükseklikte inşaat yapılabilecek. 40 09.02.1967 Hisar ve çevresi ile bazı caddelerin nazım plan değişiklikleri onaylanmıştır. Merkezi Ankara’da olan Mimarlar Odası’nın İzmir ve Mimarlar Odasının İstanbul’dan sonra Bursa’da da bir şubesinin açılmasına karar şehrimizde bir şubesi verilmiştir. Bursa’da özel ve resmi sektörde çalışan mimar 41 açılacak sayısı 30’dur. Şubenin açılmasına sebep olarak Bursa’da hızla 26.04.1967 gelişen inşaat sektörü gösterilmektedir. Atatürk caddesinde caddenin tretuvar ile birleştiği kısımlar her yağmur sonrası bir göl halini alır. En büyük caddenin hali böyle olursa 42 05.01.1967 Sırameşeler semtindeki Şirin sokak aylardan beri çamur içindedir. Belediye reisine ithaf 43 28.01.1967 152 Çevre Düzenleme Kurum Ulaşım Eleştiri Eleştiri Haber Haber Haber Haber Santral Garaj, gerekli tedbirlerin alınmamasından dolayı pislik içindedir. Garaj meydanının halini gösteren bir fotoğraf paylaşılmış. Turistik Bursa (!) 44 20.08.1967 Santral garajdaki emanet bürosunun görünüşü eleştirilmiş. Eşyalar kabul bankosunun üzerine yığılmış ve bir kısmı da salonda açıkta durmaktadır. Turistik Bursa (!) 45 23.08.1967 Kamyonet imali yan sanayinde önemli bir yeri olacak fabrikanın temeli Pilot Sanayi bölgesinde atılmıştır. 400 metrekarelik sahayı kaplayacak fabrika için, idare binası ile işçi kantini de inşa edilecek. (Fotoğraf: Erdoğan Kızıklı) Karoseri fabrikasının temeli törenle atıldı 46 04.03.1967 Sanayi Bölgesi hızla Organize Pilot sanayi bölgesi gelişmeye devam ediyor. 5 gelişiyor büyük tesisin inşası devam etmektedir. Bölgenin ilk ve en 47 06.12.1967 büyük tesisi olan SİFAŞ’ın üçüncü kısım inşaatı yapılmaktadır. 153 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Eleştiri Eleştiri Hemen her sene lodosun etkisiyle uçan damlar ve kırışan camlar nedeniyle mahalleli şikayetçidir, kendilerini ilgi gösterilmediğini ifade etmişlerdir. (Fotoğraf: E. Kızıklı) Solda sosyal meskenler, sağda sosyal mesken sahasındaki ilkokul. Sosyal mesken sakinleri çaresizlik içinde 48 15.12.1967 1966 inşaat bakımından Geçtiğimiz yıl şehirde çimento sıkıntısı çekilmesine rağmen verimli bir yıl oldu 49 resmi ve özel inşaatlarda belli bir artış kaydedilmiştir. 01.01.1967 İpekçilik caddesi üzerindeki bir inşaata ait fotoğraf. Binanın ağırlığı birkaç tuğla ve bir direğe emanet edilmiş. Yetkililerin ilgisizliğinden şikayetçi olunmakta. Geliyorum diyen felaket ve ilgililerin 50 kayıtsızlığı 25.12.1967 Beş gecekondu inşaatı Gecekondular ve ruhsatsız inşaatlara karşı mücadele eden Fen yıkıldı İşleri ve Zabıta memurları, Zafer mahallesi ile ceza evi 51 12.08.1967 altındaki semtlerde tespit edilen 5 gecekonduyu yıktırmıştır. Eylül ayı içinde, şehrin Zafer, Yıldırım, Mollarap, Bahar ve 21 gecekondu daha Şükraniye semtlerinde tespit edilen 21 gecekondu yıktırıldı. yıktırıldı 52 Kaçak inşaatların önlenmesi amacıyla belediye ekipleri takviye 03.09.1967 edilmiştir. Gecekondu inşaatlarıyla Zabıta müdürlüğü ile ortak çalışan gecekondu önleme ekipleri mücadele 20 gün içinde bazı semtlerde 22 gecekondu inşaatı daha tespit 53 22.09.1967 etmiştir. 48 saat içinde 10 gecekondu daha Son 7 gün içinde zabıta ekipleri tarafından tespit edilen 10 gece 54 yıktırıldı kondu yıktırılmıştır. 17.11.1967 154 Gecekondu İnşaat -Yıkım Konut Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Eleştiri Yazıcıoğlu Sinemalarının yakında hizmete gireceğini haber veriyor. Sinemanın maketi görülmektedir. Yazıcıoğlu Sinemaları 55 05.01.1967 Turizm ve Tanıtma Bakanlığı turistlere kolaylık olması amacıyla tüm illerde her yıl otel rehberi çıkarır. Bir Fransız turist Bakanlığın listede 5 otele yer vermesini eleştirmiş, kendisinin bile en az 15 otel ismi söyleyebileceğini belirtmiş. Turistik Bursa (!) 56 18.08.1967 Yeşil Türbe’nin ihmal edildiği ve harap hale geldiği belirtilmiş. Konuyla ilgili resimli bir röportaj yapılmıştır. (Röportaj: Erdoğan Binyücel, Fotoğraf: Erdoğan Kızıklı) Tarihi yeşil türbe harap olmaya terk edilmiş 57 durumda 27.01.1967 Türbelerin içi harap haldedir. Duvarlar su sızıntısı nedeniyle çatlamıştır. Bakımsızlıktan çürümüş olan kapılar teneke parçaları ile yamanmıştır. (Erdoğan Binyücel, Fotoğraf: Erdoğan Kızıklı) Muradiye külliyesi de ihmal ve bakımsızlıktan 58 harap olmakta 28.01.1967 155 Koruma Kültürel Miras Kişi-Kurum Reklam Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Bursa Müzesindeki Osmanlı derci Şer’i Bursa müzesindeki siciller tercüme edilecektir. Konuyla ilgili Mahkeme Sicilleri Eski Eserleri Sevenler Kurumu başkanı Kazım Baykal 59 tercüme edilecek eserlerin çevirisiyle ilgili açıklama yapmıştır. 29.01.1967 Tarihi eserlerin çevrelerini açmak ve eserleri meydana Tarihi eserlerin çıkarmak için İmar ve İskan Bakanlığından istenen teknik çevrelerini açmak için heyet şehre gelmiştir. Heyet, Yeşil, Muradiye, Tophane, 60 bir heyet geldi. Yıldırım ve Emirsultan camilerinin durumlarını incelemiştir. 14.04.1967 Konuyla ilgili raporlarını Belediye’ye gönderecekler. Tarihi İvazpaşa Camiini bir hayırsever yeniden Kapalıçarşı yangınında yanan cami Eski Eserler Kurumunun 61 yaptırıyor izni ile bir hayırseverin yardımıyla yeniden yaptırılacaktır. 25.06.1967 Şehrimizdeki tarihi anıtların onarımı ve restorasyonu için bu Tarihi anıtlar onarılacak yıl daha fazla ödenek ayrılacaktır. Yıldırım Cami ve Yeşil 62 08.01.1967 Türbe’nin etrafındaki gecekondular yıktırılacaktır. Koza Han çökme Fen İşleri Müdürlüğü’nün hazırladığı rapora göre Hanın her an tehlikesi ile karşı çökmesi muhtemeldir. 2 aydır restore esilen Hanın 63 karşıya restorasyonu durdurulup, gerekli önlemler alınacak kubbeler 18.05.1967 takviye edilecektir. Vakıflar Genel Müdürlüğü, Muradiye imareti, türbeleri, Ahmet Eski eserler onarılıyor Paşa medresesi, Ulucami, Emirhan, bedesten onarımını ihaleye 64 01.06.1967 çıkarmıştır. Projeden anlaşıldığına göre onarımın keşif şartnamesi yarım milyon lirayı bulmaktadır. Ulucami’de yıllardır devam eden tamirat bu yıl tamamlanacaktır. Minare üzerindeki çalışmalar devam etmektedir. (Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Ulucami’da Tamirat 65 19.07.1967 156 Onarım Restorasyon Haber Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1968 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Çökme tehlikesi arz eden Kız Lisesi binası Şiddetli kar ve yağmur etkisiyle çökme tehlikesi arz ettiği için yıkılarak yeniden inşa 1 tahliye edilen Kız Lisesi binası yıkılarak yenisi inşa edilecektir. edilecek 23.01.1968 Şehirde inşa edilen bazı Şehrin muhtelif semtlerinde inşa edilen ve şehircilik binaların durumları bakımından kötü duran bazı binalar mecliste tartışılmıştır. Meclis tarafından tetkik 2 Üyeler, bazı binaların kanuni olsa da şehircilik bakımından edilecek kötü olduğunu belirtmiştir. 20.06.1968 Belediye Meclisi bazı inşaatları durdurmak için karar aldı. Altıparmak caddesinde Altıparmak semtinde 34 metrekarelik arsada inşa edilen 5 katlı yer altı geçidi yapılacak 3 bina durdurulacak. Detay planı değişikliği yapılarak, bu 28.06.1968 bölgede bir yaya geçidi yapılacaktır. Küçük Sanayi projesi 20 milyon lira harcama ile oluşturulacak sanayi bölgesinin hazır 4 projesi tamamlanmıştır. 01.07.1968 Koza Hanın Atatürk caddesine bakan cephesinde inşası Otopark tek kat olarak düşünülen 2 katlı otopark tek katlı yapılacaktır. Trafik yapılacak 5 fonundan gelecek yardım gecikeceği için şimdilik tek kat 12.07.1968 yapılması uygun görülmüştür. Küçük sanayi bölgesinin plan ve projeleri müteahhit firma K. Sanayi Bölgesinin tarafından hazırlanmış, kontrol için Belediye Fen İşleri plan ve projeleri Müdürlüğü’ne teslim edilmiştir. Sanayi Bakanlığının yardımı 6 hazırlandı ile sanayi bölgesi 3 yılda 15 milyon lira harcanarak 14.08.1968 oluşturulacaktır. Belediye tarafından alınan prensip kararına göre ruhsatta Belediye bazı inşaat belirtilen binanın tamamı bitmedikçe, kullanma raporu sahiplerine güçlük verilmeyecektir. Buna sebep olarak bugünkü inşaatlar 7 çıkarıyor gösterilmiştir. Örneğin inşaat sahipleri 5 katlık binanın 2 katını 06.09.1968 tamamlayıp çatıyı da yaptıktan sonra kulanım izni almakta. Daha sonra çatıyı kaldırıp yeni katları eklemektedir. Yeni Şehir mezarlığı İhsaniye ile Karaman köyü arasında şehir mezarlığı oluşturmak için jeolojik tetkikler için ön çalışmalara başlanmıştır. Jeologların vereceği rapora 8 yapılıyor göre 80 dönümlük bir saha mezarlık olarak düzenlenecektir. 30.09.1968 A.P. milletvekilleri Bursa valisi ile Bursa üniversitesi hakkında Bursa’da üniversite bir görüşme gerçekleştirdi. Konunun devlet planlama kurulacak 9 teşkilatının gündeminde olduğu, Hamitler civarında hazineye 30.10.1968 ait müsait bir saha olduğu belirtilmiş. Şehir mezarlığı Hürriyet mahallesine 2 km mesafedeki Karaman köyünde 80 Karaman köyü milyon liraya istimlak edilecek arazi şehir mezarlığı olarak 10 hududunda yapılacak düzenlenecek. Planın meclis tarafından kabulünden sonra 10.10.1968 tanzim proje hazırlanacaktır. İmar heyeti Bursa’da Tarihi anıtlar yanında bulunan bazı detay planlarını incelemek 11 25.10.1968 için Bakanlıktan bir heyet şehrimize gelmiştir. 157 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu Bursa Üniversitesi Kurma ve Yaşatma derneği yönetim kurulu, Bursa üniversitesi fikri vali ile bir toplantı gerçekleştirmiş. Üniversite sahası için gerçekleşiyor Hamitler ve Cumalıkızık köyleri yakınındaki 500’er dönümlük 12 02.11.1968 iki arazinin gözden geçirileceği ve üniversitenin ilk çekirdeğini Makine Fakültesi’nin oluşturacağı belirtilmiş. Üniversite sahası dün Kurulan heyet tarafından Cumalıkızık’taki saha incelenmiş, tetkik edildi bugün de Hamitler’deki saha incelenecektir. Konuyla ilgili 13 05.11.1968 rapor hazırlanıp valiye verilecektir. Bursa Özel Sağlık Tesisleri A.Ş. 85 doktor ve iş adamı Bursa 1969 da modern tarafından kurulmuştur. Kurulacak hastanenin orta halli ve yeni bir hastaneye daha zengin ailelerin ihtiyacına cevap vereceği belirtilmiştir. Tesisin 14 kavuşuyor fizik tedavi enstitüsü, sağlık personeli yetiştiren okul, huzurevi 20.11.1968 ve kreş ile birlikte geliştirileceği ifade edilmiş. S. çarşısındaki Dükkanların satılıp Fevzi Çakmak caddesinde blok dükkanların satılmaları apartmanlar yaptırılması konusuyla ilgili komisyon toplantısı 15 isteniyor yapılmış, rapor hazırlanarak mecliste görüşülecektir. 20.11.1968 Konut Kanunu Tasarısı Konut Kanunu tasarısı ile Arsa Ofisi kanun tasarısı kabul dün Komisyonda kabul edilmiştir. Tasarının yoksul ve dar gelirli aileleri konut sahibi 16 edildi yapma amacıyla hazırlandığı belirtilmiştir. (Ankara) 15.02.1968 Piccinato’nun nazım planında orman ve ağaçlandırma sahası Teferrüç bölgesinin bir olan Teferrüç’ün bir kısmının plan değişikliği ile iskan kısmı iskan sahası sahasına dönüştürülmesi için çalışmalara başlandı. Mahalle 17 haline getirilecek sakinleri bu konuyla ilgili belediyeye teklif yapmış, plan 25.09.1968 hazırlanarak meclise gönderilmiştir. Bursa’da incelemelerde bulunan İmar İskan Bakanı, Organize Sanayi bölgesindeki gecekondu önleme alanını, Ertuğrul Gazi Sosyal meskenler 10 mahallesini ve Değirmenlikızık gecekondu önleme bölgesini bine çıkarılacak 18 ziyaret etmiştir. Bakan, Bursa’da yapılacak sosyal meskenler 24.09.1968 kapasitesini 8-10 bin ailelik seviyeye getireceklerini söylemiştir. F. Çakmak caddesinde Belediye meclisi, Sanayi çarşısındaki dükkanların satılması ve halk için kredili mesken elde edilecek parayla Fevzi Çakmak caddesindeki belediye 19 yapılacak arsalarında apartman yapılması için komisyon oluşturulmuş, 19.10.1968 çalışmalara başlanmıştır. 775 sayılı kanuna göre tespit edilmiş ve Bakanlık tarafından onaylanmıştır. Bölgeler; Adalet, İstiklal, Hürriyet, Soğukkuyu, Gecekondu ıslah tasfiye Sırameşeler, Çirişhane, Bahar, Çınar, Zafer, Atıcılar, bölgeleri belli oldu 20 Davutdede, Duaçınarı, Çekirge, Hamzabey, Demirkapı, 04.01.1968 Pınarbaşı, Gökdere üstü, Harmanlık, Teferrüç, Piremir, Emirsultan, Sianandede, Şükraniye olmak üzere 21 bölgedir. Gecekondu önleme bölgesinde bir ev 5 ile 12 bin 500 lira arasında inşa edilecek. Vatandaş, Bakanlık tarafından Bu yıl 1000 vatandaş hazırlanan tip projeye uygun olarak 1,2 veya 3 odalı, tek katlı daha ev sahibi olacak. 21 evini inşa edebilecek. Bölgenin yer altı ve yer üstü ihtiyaçları 07.01.1968 Nisan ayı sonuna kadar tamamlanacak. 1968 yılı sonuna kadar parseller vatandaşa verilecektir. İskana elverişli Başbakan Süleyman Demirel, yapı durumu düzgün, sağlık gecekondulara tapu şartlarına uygun gecekondulara tapu verilmesi gerektiğini 22 verilecek bildirdi. (Ankara) 05.07.1968 Gecekondulara ıslah Mollaarap mahallesinde inşa edilen göçmen evlerini de içine planında değişiklik alan tasfiye bölgesi planında Belediye tarafından değişiklik 23 09.09.1968 yapılması istenmiştir. 158 Gecekondu Konut Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Açıklama Haber Haber Değirmenlikızık’taki gecekondu önleme bölgesi sosyal hizmet Bursa gecekondu tesisleri inşaatının tamamlanması için Bakanlık bütçesinden konusu hükümetçe ele yeniden ödenek ayrıldı. Ertuğrul Gazi sitesi iç yolları ve çocuk 24 alınıyor parkı bu yıl ele alınacak. Ertuğrul Gazi mahallesinde her yıl 21.09.1968 200 yeni konut yapılacağı belirtilmiştir. İmar yönetmeliğini Bursa Belediyesi imar yönetmeliği, Bakanlık tarafından bakanlık tasdik etti onaylandı. Yeni Yönetmelik 2 Haziran’dan sonra 25 30.05.1968 biçimlenecektir. Daha önce 2 defa Bakanlıktan geri dönen, 34 sayfalık İmar talimatnamesi talimatname meclis tarafından kabul edilmiş ve onay için İmar ve İskan Bakanlığa gönderilmiştir. Daha önce, Bakanlığın hazırladığı 26 Bakanlığına gönderildi ‘tip’ talimatnamenin Bursa Nazım planına uymadığı 10.10.1968 gerekçesiyle bazı kısımları değiştirilmiş ve Bakanlık onaylamamıştı. Bakanlık ile belediye arasında imar talimatnamesinin bazı 5 katlı binalarda maddeleri üzerinde anlaşma sağlanamamıştır. Asansör ve asansör mecburi 27 konut yapımı konularında meydana gelen anlaşmazlık üzerine 07.09.1968 meclis Ekim ayı içinde yeniden konuyu ele alacaktır. Belediye meclisi tarafından kabul edilen fakat Bakanlıkça Değiştirilen planların onaylanmayan detay planlarını yerinde incelemek amacıyla nedenleri araştırılıyor 28 Bakanlıktan heyet gelmiştir. İnceleme sonuçlarını rapor olarak 06.01.1968 Bakanlığa verecekler. İmar İskan Bakanlığı Öğreten caddesi ve güzergâhı detay planı Bakanlık tarafından bir detay planını ikinci onaylanmamış ve iade edilmiştir. Öğreten caddesi genişliği 29 defa reddetti eskisi gibi 12 metre ve azami 4 kat olacaktır. Maksem’e çıkan 27.01.1968 cadde ve güzergâhın detay planı kabul edilmiştir. Küçük Sanatlar ve Depolar Sitesine ait detay planı Bakanlık Değişikliğe uğrayan tarafından değiştirilmiştir. Bakanlık trafik sıkışıklığının detay planı 30 giderilmesi amacıyla bazı yolların genişletilmesi ve bazı 07.03.1968 binaların içeriye çekilmesini istemiştir. Belediye Fen İşleri Müdürlüğü tarafından, Ulucadde ile İmar detay planları Cumhuriyet caddesi arası ve Garaj altı ile tren yolu arası imar 31 30.05.1968 detay planları hazırlanmıştır. Fen İşleri müdürü detay planları ile ilgili olarak Şehrin 4 bölgesine ait imar detay planlarının onaylanması ile 32 Ankara’ya gidecek ilgili olarak Fen İşleri müdürü Ankara’ya gidecek. 14.08.1968 Altıparmak caddesinde 34 metrekarelik alanda inşa edilen 4 34 metrelik bina yeri katlı apartmanın durumu hakkındaki kararı Bakanlık park olacak 33 verecektir. Bakanlık onaylarsa bu alan park olarak 06.09.1968 kullanılacak. Yeni bir detay planı Hacılar mahallesinde mevcut bazı inşaatları da içine alan tadili 34 kısmın detay plan değişikliği istenmiştir. 09.09.1968 F. Çakmak caddesi Onaylanan Fevzi Çakmak Caddesi imar planına göre arsa planı tasdik edildi büyüklüğünde zemin kat ve 7 kat yüksekliğinde bina inşa 35 21.09.1968 edilebilecek. Ortapazar imar planı Bakanlık tarafından onaylanan Ortapazar ve güzergâhı detay tasdik edildi 36 planına göre 3 kat olan kat yüksekliği 5 kata çıkarılmıştır. 19.11.1968 159 İmar Plan Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Otopark alanı olarak ayrılan Ulucami civarında bulunan dükkanlar yıkılmasına rağmen, yıkıntıları kimse temizlememiştir. Ulucami etrafı 37 10.03.1968 Bursa’da milyonlarca lira harcanarak inşa edilen modern otogarın çevresinin bir kasaba panayırından farksız olduğu, çevrede trafik ile ilgili hiçbir düzenin olmadığı belirtilmiştir. Bursa otogarı 38 30.09.1968 Yetiştirme Yurdu’nun 1 yurt ve 12 lojman binası Mayıs ayında tamamlanacaktır. (Fotoğraf: Fuat Erdur) Tamamlandı 39 25.04.1968 Yıldızkahve’de inşa edilen Sağlık Koleji binası 2 aya kadar tamamlanacak. İstinat duvarları ile arazi tesviyesi yapılacak. (Fotoğraf: Kadri Çatmakaş) Sağlık Koleji binası 40 22.08.1968 160 Uygulama Yeni Proje Çevre Düzenleme Haber Haber Eleştiri Eleştiri Göğüs hastalıkları Duaçınarı mevkinde inşa edilen 400 yataklı hastanenin 1.kısım hastanesinin 1.kısım inşaatı 8 milyon liraya mal olmuştur. Birinci blokta idare ve inşaatı Aralık ayına 41 ameliyathane, üçüncü blokta rehabilitasyon servisi bulunacak. kadar tamamlanacak B blokta hasta kabulü yapılacaktır. 22.08.1968 Yeni müze binası Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Kültürpark sahasında gelecek yıl bitecek 42 inşasına başlanan müze önümüzdeki yıl tamamlanacak. 09.09.1968 60 odalı Huzur Evi Sosyal meskenler sitesinin güneyinde inşa edilmeye başlanan gelecek yıl bitecek huzurevinin ilk kısmı aralık ayında tamamlanacak, bahçesinde 43 04.10.1968 park ve koruluk meydana getirilecek. Bursa Kız lisesinin 16 derslik modern okul binası ile 200 Kız Lisesi 1970’te kişilik pansiyon binasının temeli atılmıştır. Plan ve projesi hizmete açılacak 44 Yapı İşleri bölge müdürlüğüne hazırlatılan proje, 4 milyon 07.11.1968 liraya mal olacaktır. S.S. Hastanesi inşaatı Çekirge’de inşa edilen Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesinin ilerliyor bazı pavyon ve blokları tamamlanmıştır. Verilen bilgiye göre 45 15.01.1968 yeni hastane 1969 yılı başında hizmete girecektir. Çekirge’de inşa edilen Yeni sosyal sigortalar hastanesi ancak 1 yıl sonra hizmete S. S. Hastanesinin bazı girebilecek ve mevcut hastane poliklinik olarak hizmete devam 46 blokları tamamlandı edecektir. 14.04.1968 S.S. hastanesi inşaatı Sosyal Sigortalar hastanesi inşaatında ana bloklar hızlandı 47 tamamlanmıştır. 02.09.1968 S.G.K. genel müdürlüğü ile müteahhit firma arasındaki rayiç bedellerle ilgili anlaşmazlık halledilirse inşaat Nisan ayında tamamlanacak. Firmaya 1963 yılı rayicine göre ödeme yapılmış ancak 1963’ten bu yana malzeme fiyatlarında artış gerçekleşmiştir. Sosyal Sigortalar hastanesi nisan ayında 48 tamamlanacak 03.10.1968 Sosyal Sigortalar hastanesi 1969 yılında Hastanenin başhekimi, 420 yataklı hastanenin 1969 yılı 49 ikmal edilecek Ağustos ayında tamamlanacağı belirtmiştir. 09.11.1968 Sosyal meskenlere talep Sosyal meskenlerde bulunan ve dolu olan dairelere kiracı fazla olarak girmek isteyen 200’den fazla vatandaş başvuru 50 29.05.1968 yapmıştır. Sosyal meskenler sahasında mevcut bloklara ikişer kat ilave Sosyal meskenlere 100 edilmek suretiyle yapılacak 80 daire ve 20 dairelik yeni bir daire daha ekleniyor 51 blok inşa edilecektir. Mevcut blokların çatıları rüzgâra karşı 08.09.1968 teras şeklinde değiştirilecektir. Sosyal mesken sahasında konut yapımı için hazırlanan 300 Sosyal mesken arsa arsanın dağıtımı yapılacaktır. 200 arsa 5 bin lira kredi ile kuraları çekildi 52 birlikte verilecek, 100 arsa ise kredi yerine proje ile birlikte 09.09.1968 verilecektir. Çimento sıkıntısının Şehirde inşaatların çoğalması nedeniyle çimento sıkıntısı baş giderilmesine çalışılıyor göstermiştir. Ticaret ve Sanayi Odası başkanıyla görüşülmüş, 53 13.04.1968 Bursa’ya 30 bin ton çimento tahsis edileceği belirtilmiştir. 161 İnşaat Konut Yıkım Açıklama Haber Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Bugün şehrimize 3800 ton çimento bugün Mudanya’ya getirilecektir. Son çimento geliyor günlerde piyasa sıkıntı çekilen çimentonun fahiş fiyatla 54 15.04.1968 satılmasını önlemek için tedbirler alınmıştır. 24 gecekondu daha Nisan ayında şehir içinde 24 gecekondu daha yıktırılmıştır. yıktırıldı Mevsim ile birlikte kaçak inşaatların hızlanması karşısında, 55 03.05.1968 inşaatları takip edecek ekiplerin artırılmasına karar verilmiştir. Gecekondu Önleme Birinci gecekondu önleme bölgesinde konut inşaatına Bakanlık Bölgesinde mesken tarafından başlanacaktır. Mesken kredisinden faydalanmak için 56 inşaatına başlanıyor müracaat eden vatandaş sayısı 1500’ü bulmuştur. Bölgede 07.05.1968 Bakanlık tarafından 100 mesken inşa edilecektir. Bir ayda 34 gecekondu Şehrin muhtelif semtlerindeki 34 gecekondu yıktırıldı. 17 yıktırıldı 57 ruhsatsız inşaat mühürlenmiştir. 01.07.1968 15 Temmuz tarihinden itibaren, şehir içinde Bahar, Çınar, Kaçak inşaatlarda artış Davutkadı, Santral garaj civarında yapılan kontrollerde 181 var 58 kaçak inşaat 8 gecekondu tespit edilmiştir. Gecekondular 14.08.1968 yıktırılmış, kaçak inşaatlar mühürlenmiştir. 12 milyon lira harcanarak tamamlanacak ve 1963’te inşaata başlanan spor salonunun kaçak inşa edildiği tespit edildi. Ruhsat harcı, Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından 1963 fiyatının 5 katı olarak ödenecek veya kaçak inşaat mühürlenecektir. (Fotoğraf: Fuat Erdur) Kapalı spor salonu kaçak inşa ediliyor 59 17.08.1968 41 kaçak inşaat Belediye zabıta ve Fen İşleri ekipleri şehrin içinde tespit edilen mühürlendi 60 41 kaçak inşaatı durdurmuştur. 5 gecekondu da yıktırılmıştır. 19.08.1968 Kentte tamamı 50 milyon lirayı bulan resmi inşaatların çoğu ruhsatsızdır. Açılışı yapılacak yetiştirme yurdu, Sağlık Koleji Şehirdeki resmi binası, 18 milyon liraya tamamlanacak verem hastanesi, Kara inşaatların çoğu kaçak Yolları tesisleri ve Atatürk stadı tribünlerinin kaçak olduğu 61 yapılıyor anlaşılmıştır. Söz konusu inşaatların sahibi olan resmi 25.08.1968 dairelerin ve kaçak inşaatı takiple görevli belediye yetkililerinin umursamaz davrandıkları görülmektedir. Bir ayda belediye ekipleri tarafından 245 kaçak inşaat tespit Bir ayda 36 gecekondu edilmiş ve 36 gecekondu yıktırılmıştır. Bu inşaatların yıktırıldı 62 çoğalması üzerine bazı semtlerde 24 saat çalışan sabit ekipler 29.08.1968 oluşturulmuştur. Kaçak inşaatlar 3 gün içinde farklı semtlerde 14 kaçak inşaat tespit edildi. önlenemiyor Santral garaj ve Davutkadı semtlerinde tespit edilen inşaatlar 63 02.09.1968 mühürlenmiş, 2 gecekondu yıktırılmıştır. Nafıa komisyonu üyesi Recep Mercan’ın Ortapazar mahallesinde kaçak inşaat yaptığı, bunun kayıt altına alındığı fakat hiçbir işlem uygulanmadığı belirtilmiş. Ortapazar Kaçak inşaat yapan caddesine ilişkin onaylanması beklenen planın da bu komisyon üyenin istifası istendi 64 üyesine ait inşaatı hukuki duruma sokacağı iddia edilmiştir. 16.10.1968 İstifası istenen Recep Mercan, Bakanlık ve Anıtlar Kurulu kabul etmese de meclisin yaptığı plana göre inşaat yaptığını belirtmiştir. 162 Gecekondu - Kaçak İnşaat Açıklama Haber Haber Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Kaçak inşaatların önü Son 4 gün içinde kentte 66 kaçak inşaat tespit edilmiş, 13 alınamıyor gecekondu yıktırılmıştır. Kaçak inşaatlarda çalışan 15 inşaat 65 08.11.1968 ustasının ruhsatlarının iptali için mahkemeye gönderilmiş. Yıldırım Camiine Lodosa dayanamadığı için yıkılan minarelerin yerine, Yüksek minare yapılıyor Anıtlar Kurulu kararıyla minare yapılacaktır. Daha önce 66 14.09.1968 tuğladan inşa edilen minareler betondan yapılacaktır. Şehirdeki tarihi cami ve türbelerin onarımına başlanmıştır. Yeşil Türbesi çinilerinin örneği Yüksek Anıtlar Kurulu Yeşil Türbesi için özel tarafından alınmış ve Sümerbank’ın seramik fabrikasında çini yapılıyor 67 yaptırılmak üzere İstanbul’a gönderilmiştir. Ulucami ve Cem 14.09.1968 Sultan Türbesi’yle ilgili onarım çalışmaları da devam etmektedir. İki yıl önce onarıma başlanan medresenin onarım tarzıyla ilgili çeşitli çevrelerden eleştiri gelmiştir. Yan duvarların kefeki ve tuğla ile yapılıp, daha önce cephede mevcut pencerelere yer verilmemesi eleştirilmektedir. Lala Şahin Paşa Medresesi onarımı 68 15.09.1968 163 Koruma Onarım Haber Haber Haber Haber EK 2 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1969 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel N Tarih o Genel evlerin halen bulunduğu ve imar planında ‘Teknik Öğretim Okulları sitesi’ olarak görülen sahanın şehrin inkişaf sahasına nakli ile ilgili ön çalışmalar tamamlanmak üzeredir. Resimde mevcut genel evler görülüyor. Genelevler inkişaf sahasına kaldırılacak 1 10.01.1969 Belediye meclisinin olağanüstü toplantısında genel evlerin şehir dışına çıkarılmasına ve uygun bir yer teminine karar Genel evler şehir dışına verilmiştir. 4 şeritli ve ışıklı şehir geçidi yapılacak, Makine nakledilecek 2 Fakültesi’nin Bursa’da kurulması için İTÜ’den teknik heyet 22.01.1969 gelecektir. Azot sanayi fabrikasının da Bursa’da kurulması için çalışmalar yapılmaktadır. (Haber: Erdoğan Binyücel) Belediye Meclisi, yeni inşaatların diğer binaları kapar şekilde Manzaraları kapayacak olmaması için karar almıştır. Bu karara sebep, Çekirge inşaatlar semtinde 1968 yılı Mayıs ayında evinin manzarasını kapatan 3 yaptırılmayacak bir inşaattan şikayetçi olan kişidir. Söz konusu bina inşaatı 11.02.1969 tamamlansa da karar verilmiştir. Belediye meclis üyeleri tarafından bu konuda verilen takrir Modern çocuk bahçesi gereğinin yapılması için Nafıa Komisyonu’na gönderildi. istendi 4 Komisyon, çocuk bahçelerinin kaç tane ve hangi semtlerde 13.02.1969 yapılacağı hakkında rapor hazırlayacak. Tahtalı Mescit sokağından Atatürk ilkokuluna kadar olan kısma yapılmak istenen binalara yol hizasından 6,5 m irtifa verilerek arkadaki evler kapanacaktır. Belediye Meclisi bu keyfi gidişe mani 5 olmalıdır 18.03.1969 164 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu Küçük sanayi bölgesi Duaçınarı’nda inşa edilecek Küçük Sanayi bölgesi ile ilgili vali ile ilgili çalışmalar başkanlığında bir toplantı yapılmıştır. 701 bin metrekarelik 6 16.05.1969 saha üzerinde tesis edilecek site iki bin üniteden oluşacaktır. Renault otomobil Ordu Yardımlaşma Kurumu ile Fransız Renault otomobillerinin fabrikası sanayi Türkiye’de kuracağı fabrika sahası için Bursa belirlenmiştir. 7 bölgesinde kurulacak Eylül ayında fabrika inşasına başlanacaktır. (Haber: Fuat 26.07.1969 Erdur) Üniversite için arazi Görükle köyü civarında inşasına karar verilen Bursa alınıyor üniversitesinin kurulacağı sahanın tapu işlemlerine başlanmış, 8 07.09.1969 200 arazi sahibi ile anlaşmaya varılmıştır. Genel evlerin şehir dışına nakli belediye meclisinde kabul Genel evler Atıcılar edilmiştir. Proje alanı olarak, Atıcılar civarında şehir sahasına nakledilecek çöplüğünün karşısındaki saha uygun görülmüştür. Belediye 9 28.10.1969 sahanın altyapı ve ulaşım hizmetini karşılayacak. (Haber: Erdoğan Binyücel) Başbakan Demirel’in açıklamaları: Bursa’yı mamur bir belde haline getireceğiz. Su sıkıntısıyla ilgili olarak, açılan keson Bursa’yı imar edeceğiz kuyular şebekeye bağlanacak, semtlerde su depoları yapılacak 10 20.11.1969 ve 1974 yılında Doğancı Barajı ikmal edilecek. Şehrin imarına önem verilerek özellikle işçi konutu inşaatları hızlandırılacak. (Haber: Feridun Evrenosoğlu, Ankara) Demirel ile görüşen vali Bursa’nın sorunlarının hükümetçe ele Bursa’nın dertleri en alındığını belirtmiştir. Su problemi,Üniversite, mesken kredisi, kısa bir zamanda turizmin geliştirilmesi(deniz yolunun turistik yol haline 11 halledilecek getirilmesi, dağ ve kaplıca turizmi), özel idare gelirlerinin 03.12.1969 artırılması konuları ele alınmıştır. (Ankara) Bakanın açıklamasına göre, SGK arsaları üzerinde Adana’da Bursa’da bu yıl işçi 1500, Ankara’da 2000, İstanbul’da 500, Bursa’da 250 konutluk siteleri kurulacak 12 meskenlerin inşasına başlanacak. Bu konutlardan mesken 19.03.1969 kredisi alan işçiler yararlanacak. (Ankara) Bakanlık tarafından 275 sosyal konuta ek olarak 100 konut daha eklenecek ve tamamı bu yıl tamamlanacaktır. (Fotoğraf: Ali Battal) Ertuğrulgazi’de ucuz konut sayısı 375’e 13 çıkarılacak. 20.03.1969 100 konut yapılacak Bakanlığın, sosyal meskenler sahasında inşa ettireceği 100 14 31.05.1969 konutun temeli 10 Haziranda atılıyor. 165 Konut Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Haber Bursa’da yurt içinde ve dışında çalışan işçilerin faydalanabileceği 352 dairelik modern işçi sitesi yeni kurulan bir kooperatif tarafından inşa edilecek. Daireler, 64 ve 97 m2 lik iki tipte olacaktır. Resimde işçi sitesinin maketi görülmekte. Modern işçi sitesi inşa edilecek 15 08.08.1969 Yalakçayırı ikinci İmar İskan Bakanlığının Organize Pilot sanayi bölgesinde Gecekondu Önleme kuracağı gecekondu önleme bölgesi için Belediye Meclisi 16 Bölgesi olarak seçildi bölgede yer tahsisi yapmıştır. Bölge 1,5 milyon metrekarelik 02.07.1969 bir saha üzerine kurulacak. Bursa için her Ankara’ya giden AP heyeti başbakan Süleyman Demirel’le fedakarlık yapılır 17 gecekondu, üniversite, yol konularında konuşmuştur. 26.01.1969 Bakanlık tarafından gecekondu önleme bölgesinde inşa edilen Sosyal Konutlara konutlar ve arsa ile proje yardımlarından yararlanmak müracaat başladı isteyenlerin müracaatı başlamıştır. İstek sahibinin dar gelirli 18 29.04.1969 olması, Bursa’da ikamet etmesi, Belediye sınırları içinde arsa, ev, apartman hissesinin olmaması gerekiyor. 200 dar gelirliye Gecekondu önleme bölgesinde dar gelirli vatandaş için arsaları veriliyor hazırlanan 200 arsanın dağıtımı kur’a ile yapılacaktır. Arsaların 19 03.05.1969 altyapı çalışmaları tamamlanmıştır. Bakanlık tarafından onaylanan planlar: Garaj ve civarı, Detay planlarının bir Davutkadı-Şükraniye-Çekirge meydanı üstü, Maksem caddesi, kısmı daha tasdikten Gökdere arası tadili, Duaçınarı imar planı, Ivazpaşa Okulu için 20 geldi plan tadili, Erkek Lisesi plan tadili, İmam Hatip Okulu civarı, 08.04.1969 Küçük Balıklı, Çakırhamam, Beşikçiler güzergahı tadili, Ticaret Odası, çarşı imar planı tadili. Atatürk caddesi detay planı değişikliğine dair Bayındırlık Atatürk caddesinde kat Komisyonu raporu meclis toplantısında kabule dildi. 12,5 ve irtifaı 21,5 metreye 18,5 m olan irtifa hakkı bütün binalarda 21,5 m olacak şekilde 21 çıkarıldı kabul edildi. Yeni plan bütün binalarda portik bırakmayı 13.06.1969 öngörmektedir. İki imar planı tasdik Piremir mahallesi kısmi detay planı tadili ile, Hacılar edildi mahallesindeki okul sahası için yapılan plan tadili Bakanlık 22 11.08.1969 tarafından onaylanmıştır. Bakanlığa tasdik için gönderilen planlar arasında, Turan İmar planları tasdik için Pastanesi ile İş Bankası arasında bulunan bölgenin imar plan Bakanlığa gönderildi 23 tadili ile stadyum caddesi ve Hisar semti imar detay planları 22.10.1969 bulunmaktadır. İmar talimatnamesi Belediye meclisi tarafından kabul edilmiş İmar talimatnamesi ve onay için Bakanlığa gönderilmiştir. Talimatname kabul Bakanlığa gönderildi 24 edildiği takdirde, ifrazların 300 m2’den daha aşağıya yapılması 24.10.1969 mümkün olacaktır. Nazım planda villalar bölgesinde kalan kaplıcaların bulunduğu Nazım planı tadil sahanın tadiline ilişkin rapor tartışılmıştır. Bu alanda Suudi bir edilecek 25 iş adamının 80 milyonluk otel yatırımı olacağı için plan 28.10.1969 tadilinin gerekli olduğu belirtilmiştir. İki caddenin detay Cumhuriyet ve Kurtuluş caddeleri civarının detay planı planları tadil ediliyor düzenlenecektir. Plan kabul edildiği takdirde binalara yeni 26 31.10.1969 irtifalar tanınacaktır. 166 İmar Plan Gecekondu Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Stadyum civarının tadil Stadyum ve civarının tadil planı yeniden Belediye Fen İşleri planı hazırlanıyor 27 Müdürlüğü tarafından ele alınmıştır. 03.11.1969 Çekirge camii ve güzergahı detay planı ile Uludağ aşıklar yolu detay planı İmar İskan Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Çekirge detay planı Onaylanan plana göre Hüdavendigar caminin etrafı tasdik edildi 28 düzenlenecek, cami etrafındaki binalara 2-3 kat yükseklik 12.11.1969 tanınacak. Aşıklar yolunda ise binalar villa stili ve blok olarak azami 3 kat yüksekliğinde inşa edilebilecek. Bir mahallenin Tahtalı Mescit sokağının kanalizasyonu 3 yıl evvel bir inşaat kanalizasyonu üç yıldır yüzünden patlamış ve o günden beri pislik evlerin önüne 29 evlerin önüne akıyor akmaktadır. 11.03.1969 Santral Garaj çevresinde özellikle yaz aylarında her tür kontrolden uzak seyyar satıcılar yer almaktadır. Garajın giriş kapısından bir fotoğraf ilgililerin dikkatine sunulmuştur. Santral Garaj 30 11.07.1969 Turistlerin uğrak yeri olan, Orhan Cami ile Kozahan arası çöplük haline gelmiştir. Çöplük mü? 31 07.08.1969 167 Çevre Düzenleme Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Haber Tekel Başmüdürlüğü binasının onarılıp, önünün düzenlenmesinden sonra, saha köy arabalarının garajı haline gelmiştir, hayvan pislikleri sebebiyle oluşan koku bütün semti rahatsız etmektedir. Garaj halini alan meydan 32 07.08.1969 Caddede binlerce lira sarfı ile yapılan refüjler kısa ömürlü olmakta, sık sık değiştirilmesi eleştirilmektedir. Cadde yeniden ele alınmıştır. Altıparmak caddesi 33 23.08.1969 Vilayet trafik komisyonu tarafından trafiğin yoğun olduğu Atatürk caddesi ile Yeniyolda üç yeraltı geçidi yapılmasına karar verilmiştir. Geçitler, Ptt-Devlet Tiyatrosu-Heykel Önü ve Kayhan ile Demirciler çarşılarının birleştiği kesimlerde yapılacak. (Fotoğraf: Ali Battal) Yayalar için yer altı geçitleri yapılacak 34 13.11.1969 168 Haber Eleştiri Eleştiri Yaya alt geçitlerinin yapılacağı haberi halk arasında memnunlukla karşılanmıştır. Fotoğrafta Tuzpazarı-Okçular çarşılarını Kayhan-Demirciler çarşıları ile birleştirecek olan altgeçidin yapılacağı yer görülüyor. (Fotoğraf: Ali Battal) Yaya alt geçidi 35 15.11.1969 Bursa Merkez Bankası şubesi inşaatı tamamlanmak üzeredir. (Fotoğraf: Ali Battal) Merkez Bankası 36 06.01.1969 Hastane inşaatının SSK ile inşaat şirketi arasındaki fiyat farkı meselesinden dolayı ekim ayından önce tamamlanmayacağı belirtilmiştir. (Fotoğraf: Tele-objektif H. Sönmezalp) SSK Hastanesi inşaatı 37 30.04.1969 Kültürpark’ta mescit İlahiyat Öğrencilerini Koruma Derneği’nin Kültürpark’ta inşa ediliyor mescit yaptırma isteği Belediye Encümenince uygun 38 22.06.1969 görülmüştür ve inşaatına başlanmıştır. Huzur evi inşaatının ilk Sosyal mesken sahasında inşa edilen Huzur evinin ilk kısmı kısmı tamamlandı 39 tamamlandı. 19.08.1969 169 Uygulama Yeni Proje Haber Eleştiri Haber Haber Haber 23 temmuz ilkokulu Dörtçelik kardeşlerin yaptığı yardım ile yeniden inşa edilmiştir. 23 Temmuz ilkokulu 40 10.09.1969 Verilen bilgiye göre, ilk planda 3 katlı 100 kişilik modern bir bina inşa edilecek, daha sonra paviyon ve gerekli tesisler ilave edilecek. Düşkünler evi inşaatının tamamlanması için 41 yardım kampanyası açıldı 30.09.1969 Göğüs Hastalıkları hastanesi Duaçınarı’nda inşa edilmektedir. (Fotoğraf: Ali Battal) Göğüs hastalıkları hastanesi 42 16.12.1969 170 Haber Haber Haber Çatalfırın’daki 34 metrekarelik arsada üçgen şeklinde Türkiye’nin en küçük apartmanı inşa edilmiş, daireler satışa çıkarılmıştır. (Fotoğraf: Ali Battal) En küçük apartman 43 08.06.1969 Ucuz meskenlerde 100 konutun temeli bugün Ucuz mesken sahasında inşası kararlaştırılan konutların temeli 44 törenle atılacak bu yıl atılacak. Konutlar 14 ay içinde tamamlanacak. 11.07.1969 Üç milyon liraya mal Ertuğrulgazi mahallesinde inşa edilecek 100 sosyal konutun olacak 100 sosyal temeli atıldı. Konutlar 3 milyon liraya mal olacak. 5 er katlı konutun temel dün 45 bloklar halinde inşa edilecek, her katta 2 daire yer alacak. atıldı Daireler 72,16 metrekare olacak. 12.07.1969 Sosyal konutlar Gecekondu önleme bölgesinde inşaatı tamamlanan 100 adet sahiplerine verilemiyor sosyal konut, camları takılamadığı için sahiplerine verilemedi. 46 02.12.1969 Piyasada pencere camı darlığı olduğu belirtilmiş. Soğukkuyu işçi yapı kooperatifine ait reklam ve konut planları yer almaktadır. (6. sayfa) Bursa’da büyük bir işçi sitesi kuruluyor 47 13.08.1969 171 Reklam Konut Haber Haber Haber Haber Eleştiri 1968 yılında 370 1968 yılı kaçak inşaat bakımından bir hayli faal geçmiştir. 1 gecekondu yıktırıldı yılda 370 gecekondu yıktırılmış, 700 kaçak inşaat tespit 48 01.01.1969 edilmiştir. Bursa ovası ile Uludağ yamaçlarını istila eden gecekondular Pınarbaşı surlarında da ortaya çıkmıştır. Bazı kimseler surları yıkarak buraya yerleşmektedir. (Fotoğraf: Ali Battal) Pınarbaşı surlarında evler 49 11.03.1969 Sel felaketi sonrası evleri yıkılan vatandaşlar için gecekondu önleme bölgesinde inşa edilen 44 afet konutu ve Babasultan köyünde inşa edilen 55 konut sahiplerine verilecek. Fotoğrafta inşaatı tamamlanan evler görülmekte. (Fotoğraf: Ali Battal) 99 afet konutu Nisan’da sahiplerine verilecek 50 19.03.1969 G. Kondu önleme Değirmenlikızık’taki gecekondu önleme bölgesinde 200 bölgesindeki 200 arsa arsanın kur’aları çekilmiş ve 5’er bin lira kredi ile birlikte 51 sahiplerine verildi sahiplerine verilmiştir. Arsa sahipleri Bakanlık tarafından 30.09.1969 verilen projelere uygun olarak inşaata başlamıştır. 38 gecekondu daha Son 7 günde şehir sınırları içinde Belediye ekipleri tarafından yıktırıldı 114 kaçak inşaat ile 38 gecekondu tespit edilmiş. Gecekondular 52 17.10.1969 yıktırılmış, 50’ye yakın usta savcılığa verilmiştir. Gecekondu önleme bölgesinde yeni Bölgenin yer altı hizmetleri için, ana yol üzerinde bulunan bina 53 istimlakler yapılacak ve arsaların istimlaki yapılacaktır. 13.11.1969 Zafer mahallesi Atıcılar ilkokulu karşısındaki kanal boyuna bir gecede iki gecekondu yapıldığı öne sürülmüştür. Hazineye ait arsalara gecekondular yapılıyor 54 20.11.1969 Kaçak inşaat sayısı Günde 50’nin üzerinde kaçak inşaat yapıldığı tespit artıyor 55 edilmektedir. 22.11.1969 172 Gecekondu-Kaçak İnşaat Haber Haber Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Tarihi Yerkapı surlarını yıkarak buralara apartman ve gecekondu yapanların bir kısmının evlerine su ve elektrik müracaatında bulunduğu öğrenilmiştir. Zabıt tutulduğu halde buradaki kaçak inşaatlar önlenememiş. Fotoğrafta bir polis memuruna ait olduğu belirtilen ev görülmekte. Tarihi Yerkapı surları yıkıldı 56 28.03.1969 Tarihi eserlerin Çekirge 1. Murat ve civarının açılması için İmar ve İskan etraflarının açılma Bakanlığı ile temasa geçilmiş, Bakanlıktan bir mimar Bursa’ya 57 çalışmaları gönderilecektir. Tarihi Anıtlar Planları masası şefi olan mimar, 08.04.1969 çalışmalar sonucu rapor hazırlayacak. Ulucami’nin arka kısmındaki mezbelelik ilgililerin dikkatini çekmemektedir. İlgililer burayı görmez mi? 58 11.04.1969 Emekli Sandığı tarafından Müzeler Genel Müdürlüğüne kiraya verilen Atatürk Köşkü onarılmasına rağmen yeniden bakımsız hale gelmiştir. Resimde müze haline getirilecek bina görülüyor. 2 yıldır müze haline gelemedi 59 21.08.1969 173 Koruma Kültürel Miras Eleştiri Eleştiri Haber Eleştiri Bazı öğrenci velileri, Tayyare sinemasının depo bölümüne nakledilecek Çocuk Kütüphanesi’nin medreseye naklini istemiştir. Deponun rutubetli ve karanlık olduğunu öğrencilerin sağlığının tehlikeye düşeceğini belirtmişler Çocuk kütüphanesinin İnebey Medresesine 60 nakli isteniyor 19.09.1969 Ulucami’nin restore edilmesi sırasında, caminin ana caddeye bakan kısmındaki iki cepheli çeşme kaybolmuştur. Belediye meclisi tarafından konu yetkililere bildirilmiştir. Resimde çeşmenin Cumhuriyet devrinden önceki durumu görülmektedir. Caminin iki cepheli mermer çinili çeşmesi 61 kaybolmuş 29.10.1969 Abdal mahallesinde bulunan tarihi bir hamamın son günlerde çöplük haline gelmesinden mahalle sakinleri şikayetçidir. (Fotoğraf: Ali Battal) Abdal mahallesi hamam 62 20.12.1969 Tarihi Üftade cami ve türbesinin onarımına Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından başlanmıştır. Üftade Camisi ile türbesinin onarımı 63 12.07.1969 174 Onarım Haber Eleştiri Haber Haber Fatih Sultan Mehmet’in emri ile onarılan cami, o günden beri ciddi bir onarım görmemiştir. Kazım Baykal, caminin bazı özellikleri sebebiyle benzerinin olmadığını söylemiştir. Öte yandan Mollafenari caminin onarımı bitmek üzeredir, Onarımı tamamlanan Lala Şahin medresesi de kütüphane olarak hizmet verecektir. (Haber: Feridun Evrenosoğlu, Fotoğraf: Ali Battal) Ebu İshak Camii’nin onarımına başlandı 64 16.07.1969 Orhan camiine giden merdivenler bozulmuş, kimse tamir ettirmemiştir. Resimde durumu protesto eden dükkan sahipleri görülmekte. (Fotoğraf: Ali Battal) Orhan cami merdivenleri 65 11.08.1969 Mescit, Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından restore edilmiştir. Resimde eski ve yeni hali görülmekte. Fidanhanı mescidi restorasyonu 66 31.03.1969 175 Restorasyon Haber Eleştiri Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler Hakimiyet 1970 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Hisseli arsa satışlarının şartlı olarak yapılmasına vilayetçe izin verildi ancak satıştan önce arsanın bulunduğu mahallin parselasyonunun yapılması gerekmektedir. Fotoğrafta gecekondu semtlerinden biri. Hisseli arsa satışlarına şartlı olarak izin verildi 1 29.01.1970 Yalakçayırı Organize Sanayi bölgesinde 16 büyük firma faal Yalakçayırında bir durumdadır. Bölge içinde en geniş arsayı SİFAŞ tesisleri işgal sanayi şehri doğuyor 2 etmektedir, bölgede kurulan ilk tesistir. Bölgede hala inşa 02.02.1970 halinde olan fabrika sayısı ise 5’tir. (Feridun Evrenosoğlu) Kükürtlü tesislerini 17 milyon 500 bin liraya satın alan Suudi 1000 yataklı otelin Arabistanlı petrol kralı, inşa ettireceği otel için turistik inşaat inşaatı başlıyor belgesi almak üzere resmi makamlara müracaat etmiştir. 3 08.03.1970 Şimdiki tesislerin yerinde inşa edilecek otel 500 odalı 1000 yataklı olacak, fizik tedavi tesisleri de olacak. Sanayi bölgesinde dev Yalakçayırı Organize sanayi bölgesinde, otomotiv sektörü için bir işletme daha teçhizat üretecek, Türk-İtalyan işbirliği ile yeni bir tesis 4 kuruluyor (MAKO Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş.) kurulacak. (Haber: 27.03.1970 Feridun Evrenosoğlu) Bu nadide şehrin imarında dikkatli Siyasal Bilgiler Fakültesi Düşünce Kulübü belediye meclis davranmak, vatan üyelerini uyarma amacıyla kaleme aldığı yazıyı meclis üyelere 5 borcudur göndermiştir. Bu yazı haberde yer almaktadır. 16.06.1970 Kireçocakları Bursa şehrinin panoramik olarak en güzel görüldüğü mevki mevkiinde Şark kahvesi olan Kireçocakları yolu üzerinde Özel İdare tarafından modern 6 yaptırılacak bir şark gazinosu inşa ettirilecektir 11.07.1970 Çarşıya tek katlı dükkanlar inşa edilmesi talep edilmiştir. Daha İvazpaşa çarşısının önce anıtlar kurulu tarafından kabul edilmeyen plan, yeniden planı hazırlandı 7 ele alınmış, kurul çarşının tek katlı dükkanlarla pasaj şeklinde 28.09.1970 inşasını onaylamıştır. 176 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Açıklama Eleştiri Haber Haber Haber Açıklama Haber Sunumu Odanın yeni binası ihale edilmiştir. Binanın maketi Ticaret ve Sanayi odası görülmektedir. binası 2,5 milyon liraya çıkacak 26.12.1970 8 Gayri nizami inşa edilmiş çekme katların yıkımına Çekme katların başlanacaktır. İmar talimatnamesi kabul edilmeden önce yıkımına başlanıyor yapılan uygunsuz çekme katların sayısı 100 ün üzerindeyken, 9 09.04.1970 talimatnamenin kabulünden sonra nizamsız çekme kat sayısı 10 civarıdır ve bunlar yıkılacaktır. Bursa imar planı son yıllarda tahrip edilmektedir. Üstelik bu tahribat şehir meclisinin kararlarına dayandırılmaktadır. Her toplantıda bir tadil teklife karar bağlanmaktadır. Fotoğrafta, önüne yapılan betonarme yapı yüzünden Muradiye Cami minarelerinin ancak gözüken uç kısımları. Şehir imar planı insafsızca tahrip 10 ediliyor 10.04.1970 Şehir imar planı her bölgede tahrip edilmektedir. Bursa- Çekirge asfaltının ovaya açılan kuzey kenarına da yüksek irtifada inşaat izni verilmiştir. Çekirge caddesi de bir koridor halini alacak 11 13.04.1970 177 İmar Planı Eleştiri Eleştiri Haber Haber Yeşil kahveleri civarındaki imar planının detay plan tadili ile değiştirilmesi ve inşaatlar yapıldıktan sonra hata fark edilerek eski plana dönülmesi eleştirilmiş. Fotoğrafta Yeşil kahvelerinin önünü kapayan 3 katlı bina görülmekte. Yeşil kahvelerinin ovaya bakan kısmı da ‘plan içinde’ yapılan 4 12 katlı inşaatla kapanıyor 16.04.1970 Fotoğrafta, mevcut planda 3 kat izni verilen fakat 6 kata çıkarılan inşaatlardan biri görülmektedir. Bina Dikkaldırım yolu üzerinde yer alıyor. İmar talimatnamesi: Arzu edildiği şekilde kişilere göre tatbik 13 ediliyor 17.04.1970 İmar kanununun 35. Ve Plan olan parsellerde öncekinden farklı olarak, yol ve 36. maddelerinin kanalizasyon olmasa bile hissesine düşen payı belediyeye tatbikatında değişiklik vermek suretiyle inşaat ruhsatı alabilecek. Ve o parselde plana 14 yapıldı göre inşaatlar sahanın yüzde 60’ını doldurduğu takdirde 30.04.1970 belediye yol ve kanalizasyonu yapacaktır. Bursa nazım planına aykırı olarak yapılan detay planları ve bunlara bağlı inşaatlar Bursa’yı tahrip etmektedir. Konuyla ilgili olarak İstanbul nazım plan bürosu mimarları tarafından hazırlanan Hisar ve civarına ilişkin rapor da tam sayfa olarak haberde paylaşılmıştır. Bursa’da nazım plan ana kararları çiğneniyor 15 01.06.1970 Gazetenin önceki günlerde Belediye meclisi üyelerinin Sayın şehir meclisi sorumluluğuna işaret eden haber yapması üzerine, bazı meclis üyeleri ile bir hasbihal 16 üyeleri detay planlarının gerekli olduğunu, genel imar planında 27.11.1970 eksikler olduğunu belirtmişler. 178 Eleştiri Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri Yeşil kahvelerinin bulunduğu sahanın detay planına göre o alanda Şark kahveleri inşaatına müsaade edilecek. Şark kahveleri yapılacak 17 08.03.1970 Emirsultan caddesindeki bina yükseklikleri 8,5 metreden 11 metreye çıkarılmış. SSK hastanensin kuzeybatısındaki Beş bölgenin imar planı ağaçlandırma sahası olan bölgeye villa stili 2 katlı inşaat değiştirildi müsadesi, Necatibey Kız Enstitüsü’nün tevsi sahası olan 18 11.03.1970 bölgeye 3-4 kat inşaat müsaadesi verilmiştir. Santral garaj ve Hacı İlyas mahallelerinde münferit blok inşaatlar bitişik nizama çevrilmiş. Nazım planın tamamen tersine düzenlenerek belediye meclisinde kabul edilen planlar Bakanlık tarafından kabul İmar ve İskan Bakanlığı edilmedi. Gazcıların güneyindeki bölge için cadde genişliği imar planlarını tasdik üzerinden 3,4 ve 5 kat müsaadesi istenen plan onaylanmamış, 19 etmedi bakanlık nazım planda olmayan yüksek irtifaların hangi 25.04.1970 nedenlerle verildiğini belediyeye sormuştur. Bakanlık son 2 yıl içinde yapılan detay planların çoğunun yüksek irtifa nedeniyle onaylanmadığını belirtmiştir. Belediye imar planları Şehir imar planının tahrip edilmesi konusunda yapılan konusunda açıklama haberlere ilişkin belediye Hakimiyet Gazetesi Yazı İşleri 20 yaptı Müdürlüğüne ithafen bir cevap yazısı kaleme almıştır. Detay 30.04.1970 planlarına ilişkin krokiler de paylaşılmıştır. Bakanlık imar Çakırhamam, Timurtaşpaşa karşısı imar detay planı bakanlık talimatnamesine tam tarafından kabul edilmeyerek geri gönderilmiştir. Çekme 21 uyulmasını istiyor katların talimatnameye göre yapılması istenmiştir. 01.06.1970 Kabul edilmeme gerekçesi: Nazım plan dışında yapılan imar Bakanlık 3 bölgenin detay planlarında binalara yüksek irtifa verilmesi. Bakanlık daha imar planını tasdik tarihi anıtların çevrelediği 4 bölgede, belediyenin yaptığı detay 22 etmedi planları işlemez hale getirecek önlemler alındığını söylemiştir. 09.06.1970 (Haber: Erdoğan Binyücel) Belediye meclis üyeleri Prost ve Piccinato gibi şehircilik Şehrin imar durumu uzmanlarına yaptırılan Bursa nazım planının uygulanmadığını dünkü oturumda da söylemiştir. Mecliste konuşulan konuların yüzde 60-70’inin 23 tartışıldı detay planlar olduğunu fakat bu değişimlerin nazım plana 30.06.1970 aykırı olduğunu belirtmişlerdir. (Haber: Erdoğan Binyücel) İade edilen Santral garaj Hacıilyas mahallesi detay planıyla Bakanlık iki imar ilgili, Bakanlık bu bölgede bitişik nizam inşaatı öngörmüştür. planını daha tasdik Pınarbaşı caddesiyle Gökdere arasındaki 16 no’lu gecekondu 24 etmedi ıslah bölgesine ait detay plan ise, projelerin bulunmadığı 28.09.1970 gerekçesiyle iade edilmiştir. Şehrin 25 bölgesine ait imar detay planları nafıa komisyonu İmar detay planları tarafından incelenerek Belediye meclisine sevk edilmiştir. belediye meclisinde 25 Hazırlanan imar planlarının yüzde 90’ı inşa edilecek binalara 23.11.1970 1-2 kat irtifa vermektedir. 179 Haber Haber Açıklama Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Bakanlık irtifa farklarını ve inşaat sahalarını azaltmak suretiyle planlarda düzeltme yaparak teslim etmiştir. Çekirge caddesi İmar İskan Bakanlığı kuzeyi planında inşaat sahaları yüzde 35den yüzde 25e şehrin dört bölgesine ait indirilmiş, blok inşaatlar kaldırılmıştır. Lami Çelebi cami arka imar detay planını tadil kısım planında, inşaat sahalı yüzde 25’den yüzde 15’e 26 ederek tasdik etti indirilmiş. SSK batısı planında inşaat için minimum parsel 16.12.1970 2000 m ve irtifa ise 2 kat olarak belirlenmiş. Karamustafa hamamı civarı planında 18 metrelik irtifa 12,5 metreye indirilmiş. Gecekondu önleme bölgesindeki inşaatlar için vatandaşa Mesken kredisi 10 bin verilen kredi 5 bin liradan 10 bin liraya çıkarılacak. Altyapısı liraya çıkıyor 27 tamamlanan bölgede ağaçlandırma faaliyetleri devam 10.03.1970 etmektedir. Gecekondu bölgesine Gecekondu önleme bölgesine ve şehrin ova yönünde bulunan Arabayatağı köyünden mahallelere Arabayatağı köyü yakınlarında açılan 28 su verilecek artezyenlerden su verilmesi kararlaştırılmıştır. 26.06.1970 İl İmar Müdürlüğü 1964 yılından beri sosyal mesken sahasında Yalakçayırında 1500 913 mesken yapıldığını açıklamış, 1971’de 200 kişiye arsa konut daha yapılacak 29 satışı yapılacağını ve 100 konutun daha yapılacağını belirtmiş. 12.12.1970 İkinci konut sahası ise sanayi bölgesi yakınında yer alacaktır. Gecekondu problemi ve Mustafa Tayla’nın gecekondu ve hisseli satışlar konusuyla hisseli satışlar 30 ilgili görüşlerini bildiren köşe yazısı. 22.01.1970 Yıldırım camisi etrafı istimlak edilerek plan çerçevesi içinde düzenlenmeye başlanmıştır, cami etrafında parklar yapılacaktır. (Fotoğraf: Ali Battal) Yıldırım camisinin etrafı tanzim ediliyor 31 23.02.1970 Kozahan’ın önünde bulunan sahanın otopark haline getirilmesi için müsabaka açılacaktır. Otoparkın 3 katlı yapılması düşünülmektedir. Otopark projesi için müsabaka açılacak 32 20.12.1970 Mimar ve mühendisler Bursa’da bulunan inşaat mühendisleri ve mimarlar bir şube şube açmak için açmak için meclis salonunda toplantı yapmışlardır. 5 kişilik 33 toplandı bir heyetin konuyla ilgili çalışmalar yapmasına ve Ankara’daki 26.06.1970 toplantıya katılmasına karar verilmiştir. Mimar ve Mühendisler Odanın Bursa’da da şube açmasını isteyen mimar ve odasının Bursa’da şube mühendisler yaptıkları toplantı ile temsilcilerini seçmişlerdir. 34 açması istendi Temsilciler, Bursa’da şube açılana kadar projelerin statik 14.07.1970 standartlara uygunluğunu kontrol edecekler. 180 Kişi-Kurum Yarışma Çevre Düzenleme Gecekondu Konut Haber Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Haber Haber Bursa’da 266 mimar ve Bursa’da odaya kayıtlı 102 inşaat mühendisi, 44 mimar, 25 mühendis var makine mühendisi, 15 elektrik mühendisi ve 80’e yakın ziraat, 35 14.07.1970 orman, kimya mühendisi bulunmaktadır Çekirge’de inşa edilen SSK hastanesinin son durumu. SSK hastanesi 36 14.03.1970 Kızılay binası inşaatının önümüzdeki günlerde tamamlanarak hizmete gireceği ilgililer tarafından açıklanmıştır. Kızılay şubesi ile birlikte Kan Bankası, konferans salonu, bir düğün salonu ve iş hanı bölümü yer alacak. (Fotoğraf: Ali Battal) Kızılay binası 37 18.03.1970 Milli fuar sahasına inşa edilen mescit kimliğindeki Eski Eserler kütüphanesi yakında hizmete girecektir. (Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Eski Eserler kütüphanesi hizmete 38 giriyor 19.03.1970 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yaptırılan müze bu yıl tamamlanacak, Yeşil’deki Şehir müzesindeki eserler buraya getirilecektir. Yeşil Müzesi ise Türk İslam Eserleri müzesi olacaktır. (Fotoğraf: Ali Battal) Kültürpark’taki Arkeoloji müzesi bu yıl 39 tamamlanacak 21.04.1970 181 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Haber Haber Haber Kültürpark’ta inşa edilen Dini Eserler kütüphanesi yakında açılacaktır. Dini Eserler Kütüphanesi 40 12.07.1970 Arkeoloji müzesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Kültürpark’ta inşa edilen Kasımda açılacak Arkeoloji Müzesi’nin Kasım ayında tamamlanacağı, müzenin 1 41 19.07.1970 milyon 600 bin liraya mal olacağı belirtilmiştir. Çekirge’de inşa edilen hastanede yerleşme hazırlıklarına başlanmıştır. Çekirge SSK hastanesi 42 19.07.1970 İlk planda 300 yılbaşından itibaren 640 yataklı hizmet verecek Çekirge’deki SSK hastanesi 1 Eylülde faaliyete geçiyor. (Haber: Erdoğan Binyücel) Dev tesis hizmete giriyor 43 19.08.1970 İnşa edilecek binanın hafriyatına başlanmıştır. Bir buçuk yılda Müftülük için modern tamamlanacak bina 4 katlı olacak, konferans salonu ve iki bir bina inşa ediliyor 44 lojman yer alacaktır. Bahçenin bir kısmı otopark olarak 10.09.1970 kullanılacaktır. Hastanenin uçaktan alınmış fotoğrafı ve hasta odaları. (Haber: Erdoğan Binyücel, Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) SSK Çekirge Hastanesine hastalar 45 bugün taşınacak 16.09.1970 182 Haber Haber Haber Haber Haber Haber Davutkadı-Sinandede mahallesindeki 12 derslikli modern ilkokul açıldı. (Fotoğraf: Ali Battal) Ahmet Hamdi Tanpınar ilkokulu dün açıldı 46 19.09.1970 Yeni yapılan 100 daire daha teslim edilecektir. Ertuğrulgazi semtindeki blok apartmanlar görülmektedir. Ertuğrulgazi Sitesi 47 09.02.1970 1968 yılında inşasına başlanan 100 sosyal konut tamamlanmıştır, kur’aları çekilecektir. (Fotoğraf: Ali Battal) Ertuğrulgazi’deki 100 sosyal konutun 48 kur’aları çekiliyor 12.03.1970 Hürriyet mahallesi yakınındaki Soğukkuyu mevkiinde inşa edilecek 352 daireli modern işçi sitesinin temeli atıldı. (Haber: Hüseyin Kuşku, Fotoğraf: Ali Battal) İşçi sitesinin temelini dün imar bakanı attı 49 18.05.1970 60 sosyal konut 15 Bakanlık tarafından Ertuğrulgazi mahallesinde 1968 programı Temmuzda sahiplerine çerçevesinde inşa ettirilmiş 60 sosyal konut törenle sahiplerine 50 teslim edilecek teslim edilecek. 10.07.1970 60 sosyal konut bugün Ertuğrulgazi mahallesinde inşa edilen 60 konut kur’a ile bugün sahiplerine veriliyor 51 sahiplerine verilecek. 15.07.1970 Ertuğrulgazi 775 sayılı Gecekondu Kanunu gereğince 1968 yılı programı mahallesinde 58 dar çerçevesinde inşa ettirilen konutların 33 tanesi 3 odalı, 25 gelirli aile daha tanesi 2 odalıdır. 3 odalı konutlar 31 bin 980 liraya, 2 odalı 52 meskene kavuştu konutlar 24 bin 190 liraya mal olmuştur. Bu bedellerin 5400 16.07.1970 lirası peşin alınmış, geri kalanı 10 yıl vadeyle tahsil edilecektir. 183 Konut Haber Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Şehrin her köşesinde yeni inşaatlar devam ederken, nazım plandaki prensipler kale alınmamaktadır. Bazı yapılarda lüzumsuz girinti ve çıkıntılar yapılmakta araçların geçişine imkan vermeyen anormallikler ortaya çıkmaktadır. Fotoğrafta bunun örneklerinden biri görülüyor. Belediyenin sorumsuz tutumu devam ediyor 53 20.04.1970 Kültürparktaki eğlence yerlerinin bir kısmı ihale ile bir kısmı da başkanın takdir hakkını kullanmasıyla ihalesiz veriliyor. Fotoğrafta belediye başkanının bir işadamına ihalesiz olarak verdiği sahada inşa edilen yazlık gazino görülmekte. Belediyede keyfi idare yayılıyor 54 29.05.1970 Son günlerde ilgililere yapılan şikayetlere göre cadde ve sokaklara tecavüzlü inşaatlar artmış durumdadır. İnşaatlar cadde ve sokaklara taştı 55 26.06.1970 184 İnşaat - Yıkım Eleştiri Eleştiri Eleştiri Muradiye camiini kapatan inşaatla ilgili karar valiliğe bildirilmiştir. Raporda, Cami karşısında bulunan 122 pafta, 931 ada ve 27 parselde yapılan ve resimde görülen çekme katlı 5 kat inşaatın tarihi camiyi boğduğu belirtilmiş. Yüksek anıtlar kurulunun kararı 56 vilayete intikal ettirildi 23.07.1970 Fotoğraftaki apartmanın okla gösterilen kısmı çekme kat olarak inşa edilmesine rağmen sonradan tam kata çevrilmiştir. Diğer fotoğrafta ise çekme katındaki uygunsuzluk nedeniyle yıktırılacağı belirtilen apartman görülüyor. Belediye her gün yeni kanunsuzluklara göz 57 yumuyor 07.08.1970 Altıparmak semtindeki apartman inşaatlarında paravana kullanılmaması şikayete sebep olmaktadır.Fotoğraf, yayalar için tehlike arz eden bir inşaat. Tehlike her an mevcut 58 24.11.1970 185 Eleştiri Eleştiri Açıklama Gecekondu önleme bölgesinde Bakanlığın yardım fonundan Gecekondu bölgesine yararlanarak kredi ile arsa satın alan 172 vatandaş zor ev yapan vatandaşlar durumdadır. 20 yıl vadeyle 5000 lira kredi verilecek denmesine 59 kredi alamıyor rağmen arsa alıp inşaata başlayan vatandaşa bu krediler 09.04.1970 verilmemiştir. İnşaat sahibi tarafından, 7 nisan 1970 tarihli habere konu olan 3 katlı binanın 6 katlı kaçak olarak yapıldığı iddiasının geçersiz olduğu belirtilmiş. Söz konusu projenin kalorifer dairesi ve depo katlarının zemine gömülü olduğu, 3 normal ve 1 çekme kattan oluştuğu belirtilmiş. Hakimiyet gazetesi Yazı işleri müdürlüğüne bursa 60 muhterem gazetenizin 06.05.1970 Daha ne kadar göz Pamukbank tarafından, Kozahan ve Ulucami arasına kaçak yumulacak? olarak bina inşa ettirilmektedir. Bu inşaattan bütün ilgililerin 61 16.06.1970 haberi olmasına rağmen inşaat hala devam etmektedir. Pamukbank’ın kapalıçarşı şubesini genişletmek maksadı ile yapılan kaçak inşaat (ek kısım) projeye uymadığı için yıktırılacaktır. Plan dışında kaçak olarak inşa edilen bankanın ek inşaatı 62 yıktırılacak 29.06.1970 Pamukbank’ın çarşı şubesinin yanında, Vakıflara ait arazide Kaçak ve plana aykırı inşa edilen ek kısım, ruhsatsız ve projeye aykırı bir şekilde banka binası tamamlanmıştır. Belediye Vakıflar Müdürlüğü ile iletişime 63 tamamlandı geçmiş, müdürlük banka ile herhangi bir anlaşma olmadığını 11.07.1970 fakat yapılan inşaatın plana uydurulması için bankaya süre verileceğini belirtmiştir. Sosyal meskenler Sosyal mesken sahası içinde bulunan gecekondu önleme kerbelaya döndü bölgesindeki 400 hane susuz kalmıştır. Hem içme suyu hem de 64 25.07.1970 inşaatlarda kullanılan suyu vatandaş para ile temin etmektedir. Tophane bahçesi ve kulesi bakımsızdır. Kulenin iç kısmında son deprem nedeniyle çatlaklar oluşmuştur. Tophane kulesi ve bahçesi bakımsız 65 29.06.1970 186 Koruma Kültürel Miras Gecekondu - Kaçak İnşaat Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Eleştiri Açıklama Haber Ulucam avlusunun eski haline getirilmesi için Eski Eserleri Ulucami avlusu çift Sevenler Kurumu ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında şadırvanlı hale temaslar gerçekleşmiştir. Avludan Sahaflar çarşısına inen iki 66 getirilecek merdiven tek bir sahanlıktan iki koldan inilecek şekilde 22.07.1970 düzenlenecektir. Projenin uygulanması için eski görsellerden yararlanılacaktır. Kayıtlara göre 1479 yılında yaptırılan Namazgah, yıllar boyunca Cuma ve bayram namazlarının kılındığı maksure ‘açık cami’ olarak günümüze gelmiş. Fakat bakımsızlıktan kullanılamaz hale gelen alan, çocukların oyun alanı haline gelmiştir. (Haber: Erdoğan Binyücel) Tarihi Namazgah top sahası mı oluyor 67 06.09.1970 Birkaç gün önce caminin kapısı üzerine yapaılmakta olan beton sayvanta dikkati çekmiş, caminin tarihi kimliğinden dolayı Vakıflar Müdürlüğü tarafından inceleneceği belirtilmiştir. Aynalı camiinin durumu tetkik edildi 68 20.12.1970 Yeşil türbesinin çinileri her geçen gün azalmaktadır. Vakıflar türbenin restoresinin geciktiğini belirtmişlerdir. (Foyoğraf: Ali Battal) Yazık oluyor 69 26.12.1970 Vakıflar bölge müdürü önümüzdeki birkaç yıl içinde Bursa’da Tarihi eserler hızla harap ve bakımsız eser kalmayacağını söylemiştir. Son 5 yılda onarılıyor tarihi eserlerin restorasyonu ve yeniden açılması gibi hizmetler 70 15.03.1970 için 10 milyon lira harcandığı belirtilmiştir. (Haber: Feridun Evrenosoğlu, Fotoğraf: Ali Battal) 187 Onarım Açıklama Eleştiri Haber Eleştiri Haber Yeşil türbenin kısmen harap olan ve kaybolan çinilerinin yerine yenilerini Kütahya’daki Çinicioğlu firması yapacaktır. Tarihi Yeşil türbenin bozulan çinileri 71 Kütahya’da yapılacak 18.03.1970 11 Eylül ilkokulunun onarımına hız verilmiş, İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi için binanın üst katı ayrılmıştır. 11 Eylül Okulu Akademi için 72 hazırlanıyor 12.11.1970 Altıparmak ilkokulu binası Akademi olara restore edilmiştir. Bursa İ.T.İ. Akademisi bugün törenle açılıyor 73 17.12.1970 188 Haber Haber Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1971 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No 2 yıl evvel plan ve projeleri hazırlanan küçük sanayi bölgesi Küçük sanayi sitesi bu ihaleye çıkarılmış ve bir süre sonra müteahhit ile belediye yıl içinde arasındaki yer teslimi anlaşmazlığı nedeniyle belediye 1 tamamlanacak meclisine getirilmişti. Meclis kararına göre bölge yeniden 17.01.1971 ihaleye çıkarılmıştır. Muradiye Külliyesini Eski Eserler ve Yüksek Anıtlar Kurulunun hazırladığı rapora kapatacak şekilde bina göre Muradiye külliyesi görünüşünü kapatacak inşaatlara izin 2 inşa edilemeyecek verilmemesi ve 2 kat irtifa izni verilmesi istenmiştir. 25.01.1971 Şehri çirkinleştiren Panoramik görünüm korunacak. Yeşil kahvelerinin inşaatların durumu manzarasını kapayan ve Çekirge caddesinden ova manzarasını 3 yeniden ele alınıyor kapayan inşaatlar hakkında mecliste konuşulmuştur. 02.02.1971 Kot farklarından doğan Belediye meclisinde, kot farklarından doğan irtifa artışlarına irtifalara çare bulundu çözüm olarak, 4 kotun ortalamasının alınarak yüksekliğe karar 4 09.03.1971 verilmesi uygun görülmüştür. Bozulan Piccinato planı yerine Bursa’nın 50 yıl sonrasını da Plansızlık Bursa’yı içine alan yeni bir plan yapılmadığı takdirde artan nüfusla susuz bırakacak 5 birlikte henüz yapılmayan Doğancı Barajı’nın da yetersiz 29.03.1971 olacağı belirtilmiş. (Köşe Yazısı: Erdoğan Binyücel) Bakanlıktan ve İller Bankası’ndan gelen 9 kişilik uzman heyet Bursa’nın nazım planı çalışmalara başlamıştır. Mevcut planlardan istifade edilerek yeniden yapılacak şehrin gelişen nüfus sanayisi ile tarihi göz önünde 6 31.03.1971 bulundurularak yeni nazım plan hazırlanacak. (Haber: Erdoğan Binyücel) Bursa’nın nazım planını hazırlayacak uzman heyet çalışmalara Uzmanlar valiyi ziyaret başlamıştır. Heyet yapılacak çalışmalar hakkında valiye bilgi etti 7 vermiş, tüm çalışmanın 3 yıl içinde tamamlanabileceğini 01.04.1971 belirtmişlerdir. Emekli Sandığı tarafından yaptırılan santral garaj binası tütün deposu haline gelmiştir. Şehir garajı tütün deposu oldu 8 05.04.1971 189 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Eleştiri Haber Haber Eleştiri Haber Açıklama Haber Haber Haber Sunumu Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu, 250 araçlık otopark projesinin incelemesini tamamlamış ve onaylamıştır. 2 katlı otopark projesi ile birlikte 62 dükkanlı yeni bir çarşı ve şark kahvesi de yer alacaktır. Y. Anıtlar kurulu otopark projesini 9 onayladı 12.04.1971 Belediye meclisi, Çekirge caddesinin ova görüşünü kapayan Panoramik saha inşaatlar hakkında toplantı yapmıştır. Daha önce kabul edilen kapatılmamalıdır 10 1000 metrekareden aşağı olan parsellerde inşaat yapılamaz 13.04.1971 maddesi de değiştirilmiştir. (Haber: Erdoğan Binyücel) İmar İskan Bakanlığında bulunan ve 2 yıldan beri Planlar tasdik edilmiyor onaylanmayan şehrin bazı bölgelerine ait imar detay 11 19.04.1971 planlarıyla ilgili olarak bir heyet Anakara’ya gidecek. Çekme katlar tam kata Çekme katların tam kata dönüştürülmesi hakkında Belediye çevrilemeyecek meclisinde kabul gören karar bakanlık tarafından 12 07.06.1971 onaylanmamıştır. Çekirgede özel hastane arkasında kalan bir kısım sahanın villa bölgesi olmasına, küçük sanatlar sahasının kuzeye kaydırılmasına, Santral garaj Hoca İlyas arasındaki yolun 2,5 3 plan daha değiştirildi m genişletilmesine, Değirmenli Kızık köyü yakınındaki 13 30.06.1971 mücavir alanda bahçeli evler yapılmasına ve alanın Ankara yoluna bakan kısmında 7 kata kadar inşa izni verilmesi Belediye meclisi tarafından kabul edilmiştir. Çekirge caddesinde Çekirge caddesinde kuzey kesiminde ve cadde kenarında ovayı duvar gibi bulunan binalar caddenin 10 metre gerisinde olacak binalar kapayacak olan imar 14 arası 4 metre olacak ve teras katı yapılmayacaktır. Çatı katı planı değiştirildi seviyesi ise cadde seviyesini geçmeyecektir. 01.09.1971 İmar talimatnamesi Bakanlık tarafından onaylanmış ve İmar talimatnamesi uygulamaya konmuştur. Talimatnameye göre, çekme katlar tasdik edildi ayrık nizamda 4 taraftan geriye çekilecek, bitişik nizamda ise 15 08.09.1971 ön ve arkadan 2,5m geri çekilecek. 4 kattan yüksek binalarda asansör zorunludur. Belediye meclisi toplantısında, Devlet Tiyatrosu arkasındaki Muradiye külliyesi sahanın otopark sahası olarak kalmasına karar verilmiş. etrafına bile inşaat Çelikpalas ve Çekirgenin güneyindeki alanda imar plan tadili 16 yapılabilecek ile irtifalar artırılmıştır. Muradiye külliyesi civarı için 08.10.1971 muvakkat (geçici) inşaat ruhsatı verilmesi onaylanmıştır. Maliye binasından Atatürk caddesine kadar olan sahada 9,5 Ünlü caddede binalara metre olan bina yüksekliklerinin 11 metreye çıkarılması Nafıa 11 metre irtifa verilmesi Komisyonu raporunda belirtilmiştir. Fakat belediye meclis 17 istendi üyeleri bu durumda Yeşil külliyesinin perde gibi kapanacağını 21.10.1971 kararın gözden geçirilmesini talep etmiştir. (Haber: Erdoğan Binyücel) Nazım planda Acemler bölgesinde üniversite sahası olan alan Bakanlık bir imar belediye meclisinin aldığı kararla umumi tesisler sahası olarak planını daha kabul düzeltilmiştir. Diğer yandan Bakanlık Altıparmak caddesi 18 etmedi Kültürpark karşısı planını yoğunluk artması nedeniyle 21.10.1971 onaylamamıştır. 190 İmar Planı (Detay Plan) Haber Açıklama Eleştiri Haber Eleştiri Haber Haber Haber Açıklama Haber Meclis komisyon raporunu aynen kabul ederse Yeşil camisi ve Ünlü caddede bina yüksekliklerinin artırılmasına ilişkin plan 19 türbesi ‘ancak yanına tadili meclis tarafından bugün tekrar ele alınacak. gidince’ görülebilecek 25.10.1971 Ünlü caddede tadil Yeşil cami ile türbesinin Heykel istikametinden görünüşünü teklifi reddedildi kapatmamayı ön gören komisyon raporu kabul edilmiş ve bina 20 28.10.1971 yüksekliği 6,5 metreyi geçmeyecektir. (Haber: Hüseyin Kuşku) Ertuğrulgazi (Ucuz mesken) mahallesinin gece kondu önleme bölgesinde inşa ettirilen 143 konutun altyapı hizmetleri için para gönderilememiştir. 4 milyona mal olan 143 konut 250 bin lira bulunamayınca kendi 21 kaderine terk edildi 04.10.1971 Sanayi bölgesinin karşısındaki sahanın imar planı Bakanlık İkinci gecekondu tarafından onaylanmıştır. 2 numaralı gecekondu önleme önleme bölgesinin planı bölgesi olarak adlandırılan sahada sosyal konutlar yapılacak. 22 tasdik edildi Bu sahada öncelikle, sanayi bölgesindeki tesislerde çalışan 07.06.1971 işçilerin ev sahibi yapılması amaçlanıyor. Son bir yıl içinde artan fiyatlar ve gelişen işsizlik nedeniyle Köyden şehre göç köyden kente göç azalmıştır. Devlet Planlama Teşkilatı ve durdu Devlet İstatistik Enstitüsü’nün yaptığı son araştırmaya göre 23 12.07.1971 büyük şehirlerin etrafı son 20 yılda gecekondular ile dolmuştur. (Ankara) Altıparmak caddesini Çatalfırındaki eski bando evi kısmından Fomara caddesine bağlayacak ara yolla ilgili istimlak çalışmaları tamamlanmıştır. Resim yeni yolun geçeceği kısmı göstermekte. (Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Altıparmak caddesi- Fomara caddesi 24 08.08.1971 191 Ulaşım Gecekondu Konut Haber Açıklama Haber Haber Açıklama Eleştiri Bursa Mudanya yolunun Acemler mevkindeki tarihi Nilüfer köprüsünde çalışma yapılamadığı için bu köprünün yanında yardımcı bir köprü yapılacaktır. (Fotoğraf: A. Battal) Nilüfer Köprüsü 25 31.08.1971 Cami etrafında istimlak edilen binalar yıkılmaktadır. (Fotoğraf: Ali Battal) Yıldırım camiinin etrafı açılıyor 26 05.01.1971 Otopark olarak kullanılan belediye binasının önüyle ilgili olarak açılan bir davanın vatandaş tarafından kazanıldığı ve belediyenin artık bu alandan park cezası kesemeyeceği belirtilmiş. (Haber: Hüseyin Kuşku, Fotoğraf: Ali Battal) Bursa Belediyesinin bir gelir kapısı daha 27 kapandı 26.01.1971 Ulucami yanına iki katlı bir otopark yapılacaktır. Resimde yeni binasına taşındıktan sonra yıkılacak Osmanlı Bankası binası bulunmakta. Bu sahada otoparkın yanı sıra Atatürk caddesi ile Kozahan arasındaki kot farkından yararlanılarak dükkanlar da inşa edilebilecek. Faydalı bir teşebbüs 28 22.02.1971 Tophanedeki bakımsız şehitlik için Garnizon Tophane’deki şehitliğin bakımsız durumu hakkında yapılan Komutanı Gnl. Altın yayınlar şehirde hassasiyet oluşturmuştur. Garnizon ve 29 yeni bir proje Personel Okulu Komutanı general Altın, şehitliğin hazırlatıyor düzenlenmesi için çalışmalara başlandığını belirtmiştir. 05.08.1971 192 Çevre Düzenleme Haber Eleştiri Haber Haber Haber Muradiye cami ile külliyesinin arka kısmında kalan saha düzenlenerek çocuk bahçesi ile otopark haline getirileceği belirtilmiştir. (Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Muradiye Camii çevresi 30 01.09.1971 Lami Çelebi camisinin Çekirge Lami Çelebi camisi çevresinin açılması için harekete etrafı tanzim edilecek 31 geçilmiştir. İstimlak çalışmaları beklenmektedir. 25.10.1971 Göğüs hastalıkları Duaçınarı mevkiinde inşaatı devam eden göğüs hastalıkları hastanesi 32 hastanesinin inşaatı devam etmektedir. 29.01.1971 Ticaret ve Sanayi odasının temeli bugün atılıyor. Bina 4 milyon liraya mal olacaktır. Oda sarayının temeli bugün atılıyor 33 12.02.1971 Kültürpark’ta inşa edilen Dini Eserler kütüphanesi mimari stili ile dikkat çekmekte ancak kapalı olduğu için ziyaretçiler içerisini gezememektedir. Dini eserler kütüphanesi 34 09.08.1971 Kozahan, Fidanhan ve Geyve Hanı gibi tarihi yapılar arasına inşa edilecek yapının temel kazılarında tarihi eser kalıntıları da bulunmuştur. BU yeni inşaatla, Yüksek Anıtlar Kurulu’nun ve müze idaresinin ilgilenmemesi eleştirilmiştir. Yeni ticaret odası inşaatı 35 25.02.1971 193 Uygulama Yeni Proje Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Hastanenin 15 milyona mal olan birinci kısmı açılmıştır. Göğüs hastanesinin 150 yataklık kısmı açıldı 36 25.03.1971 Hayırseverlerin bağışladığı 2800 metrekarelik arazide kız yetiştirme yurdu inşa edilecek. Fotoğrafta Acemler’deki mevcut yurt binası görülmekte. (Haber: Erdoğan Binyücel) Saniye Rıza kız yetiştirme yurdu inşaatı 37 başladı 23.08.1971 Fotoğrafta görülen binanın kaba inşaatı tamamlanmıştır. Ticaret ve Sanayi Odası sarayının kaba inşaatı 38 bitti 02.09.1971 Acemler semtindeki Çekirge ortaokulu için inşa edilen bina henüz tamamlanmamıştır, öğrenciler bir an önce okulun açılmasını istemekteler. (Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Çekirge Ortaokulu 39 27.11.1971 194 Haber Haber Haber Haber Henüz tamamlanmayan Verem hastanesinin 1972’de tamamlanacağı ve muhtemelen Tıp Fakültesine devredileceği belirtilmiş. Verem Hastanesi 40 22.12.1971 Dörtçelik ilkokulu yeni binasının bahçesi bulunmamaktadır. 400 çocuk bahçe yerine bodrumda oyun 41 oynuyor 23.12.1971 Ertuğrulgazi (ucuz mesken) mahallesindeki evlerin damları akmaktadır. Ucuz meskenlerde çatılar akıyor 42 20.12.1971 Resimde görülen dükkan gecekondu kanununa dayanılarak yıkılmıştır. Belediye kapalıçarşıda bir dükkanı gecekondu 43 farz ederek yıktırdı 11.09.1971 Mesken genel müdürü Bursa’da gecekondu önleme bölgesi ile Gecekondu sorunundan Yıldırım ve Muradiye külliyeleri etrafındaki çalışmaları yakınan belediye reisi incelemiş ardından bir toplantı yapmış fakat belediye başkanı 44 bir toplantıya katılmadı bu toplantıya katılmamıştır. Mesken genel müdürü 16.10.1971 incelemelerini ve ihtiyaçları Ankara’ya iletecektir. 195 Gecekondu - Kaçak İnşaat Konut Haber Eleştiri Eleştiri Haber Haber Kapalı çarşı yangınından sonra Ulucami ile Orhan cami arasında inşa edilen dükkanların yıkımına başlanmıştır. Bu saha oto park olacaktır. Ulucami Orhan cami arasındaki dükkanları 45 23.01.1971 1962 yılında inşasına başlanan ve henüz tamamlanamayan spor salonu harap olmaya başlamıştır. Müteahhittin inşaatı tamamlamadığı halde istihkakını aldığına dair söylentiler mevcuttur. İlgililer uyarılmıştır. 8 yıldır bitemeyen spor salonu harap oluyor 46 27.01.1971 Çekirge caddesinin ovaya bakan kenarına yapılan inşaatlar eleştirilmiştir, fotoğrafta bu yapılardan biri görülmektedir. Belediyenin lakaydisi 47 27.02.1971 Çekirge’de 1. Murat caddesi üzerindeki bir inşaat caddeye doğru bir çıkıntı yaptığı halde ilgililerden itiraz gelmemektedir. Çekirge 1. Murat caddesi 48 14.04.1971 196 İnşaat - Yıkım Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Ulucami yanında ve Kapalı çarşı girişinde mevcut dükkanlardan bir kısmı tahliye kararı alınarak yıkılmaya başlanmıştır. Bazı dükkanlar için mahkeme kararı olmamasına rağmen, bitişiğindeki yıkılırken zarar görmektedir. Ulucami yanındaki dükkanların yıkımı 49 17.04.1971 Anıtların Kurulu’nun ‘anıtların etrafı açılacak’ kararına karşın, Çekirge meydanı ile cami arasında kalan ve imar planında yeşil saha olan alanda inşaatlar devam etmektedir. Kat yüksekliği ise plan değişikliğiyle 5,5 m’den 8,5 m’ye çıkarılmıştır. 1.Murat camiinin de etrafı beton binalarla 50 kapatılıyor 20.04.1971 Yapılan yayınlara ve uyarılara rağmen kentteki imar faaliyetleri devam etmektedir. Çekirge 1. Murat cami etrafındaki yapılaşma eleştirilmektedir. Aynı sokaktaki iki inşaattan birine 5 metre ileri çıkma izni nasıl 51 verilmiştir? 27.04.1971 Karabük demir çelik işletmeleri mamullerine yüzde 12, Ereğli Çimento ve demir demir çelik mamullerine yüzde 22 oranında zam yapılmıştır. fiyatları yüzde 22 arttı 52 Çimentonun ton fiyatı 187 liradan 232 liraya çıkmıştır. 17.07.1971 (Ankara) 197 Haber Eleştiri Eleştiri Eleştiri 40 yıllık Atan caddesinin ortasına inşaat ruhsatı verilerek bina inşa edilmesiyle çıkmaz sokak haline getirilmesini kınayan semt sakinleri Belediye Başkanı Kemal Bengü’yü protesto ettiler. Fotoğrafta ana cadde ortasına inşa edilen bina görülmekte. Belediye başkanı protesto edildi 53 14.09.1971 Çekirge Mutlu evler bölgesinin Baylan sokağındaki apartmanların hemen hepsi mevcut ana yol ile bina etrafındaki arsa payını alçak bir duvarla ayırmıştır. Belediye sadece bir apartmanın duvarlarını yıkmıştır. Belediyenin keyfi bir icraatı daha 54 25.12.1971 Bursa İzmir karayolundaki köprü yakında tamamlanacaktır. Acemlerde yeni köprü 55 13.10.1971 Yıldırım semti etrafındaki park ve yeşil saha çalışmalarına hız verilmiştir. Yıldırım semti yeşil saha çalışmaları 56 29.09.1971 198 Çevre Düzenleme Ulaşım-Altyapı Haber Haber Eleştiri Eleştiri İl İmar müdürlüğü tarafından Muradiye ve Yıldırım camii etrafındaki park çalışmaları devam etmektedir. Park Çalışmaları 57 05.11.1971 Satılık Vadeli Arsa ilanı (3.sayfa) 58 15.04.1971 Ticaret ve Sanayi odası inşaat sahasında Bizans devrine ait mezar bulunmuştur bu nedenle inşaatın güneye kaydırılacağı belirtilmiştir. (Haber: Hüseyin Kuşku, Fotoğraf: Ali Battal) Bizans devrine ait mezar aynen muhafaza 59 edilecek 19.03.1971 Tarihi Koza Hanın ortasındaki mescide betonarme bir merdiven yapılmaktadır. Kozahanı Onarma veYaşatma derneği tarafından yapılan bu ek inşaatla ilgili yetkililere seslenilmektedir. Tarihi bir eser daha bozuluyor! 60 28.04.1971 199 Koruma Kültürel Miras Reklam Eleştiri Açıklama Haber Haber Fevzi Çakmak caddesindeki İpek Han, çarşı yangınından tamamlanmamış bir şekilde durmaktadır. Handa su ve tuvalet de bulunmamaktadır. İpek Han 61 06.06.1971 Yeşil Türbesi’nin etrafı Yeşil cami ve türbesinin etrafı bir bakıcının bulunmaması çöplük halini aldı 62 sebebiyle çöplük halini almıştır. 07.06.1971 İnkaya’da bulunan 5 asırlık çınarın etrafı park haline 5 asırlık çınarın etrafı getirilecek. Çınar etrafında merdivenli ve havuzlu bir park, park oluyor 63 turistler için dinlenme yerleri yapılacaktır. Projeye 50 bin 14.06.1971 liraya mal olacaktır. Fotoğrafa Çekirge 1. Murat caminin kırılan ve kağıtla kapatılan, şimdi ise yırtılan kağıdın yerine konmadığı mihrap penceresi gösteriliyor. Bu mudur ölmez eserlere saygı ve dine 64 hürmet 06.11.1971 Yeşil cami önündeki şadırvanın üst örtüsü bakıma muhtaçtır. Şadırvan örtüsünün onarılması gerektiği belirtilmiş. Bu ihmal ne zamana kadar sürecek 65 13.11.1971 200 Eleştiri Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri Tahtakale’deki tarihi cami Eski Eserleri Sevenler Kurumu tarafından halkın da yardımıyla restore edilmiştir. Mecnun Dede camii yarın açılıyor 66 29.04.1971 Yıldırım cami minaresinde semt sakinlerinin desteğiyle başlayan inşaat devam etmektedir. (Fotoğraf: Ali Battal) Yıldırım Cami 67 17.01.1971 Vakıflar idaresi ve Kozahan esnafı yardımıyla altı şadırvan üstü mescit olan yapının onarımı devam etmektedir. Kozahan mescidi tamiri 68 24.02.1971 201 Onarım Restorasyon Haber Haber Haber Adliiye binası yeniden boyanmış, iç kısımda tadilatlar yapılmıştır. Adliye Binası 69 26.02.1971 Eski Eserleri Sevenler Kurum yapmış olduğu son 4 yıla ait çalışmaları duyurmak Kurumu 4 yılda 115 amacıyla bir broşür yayımlamıştır. Kurum, 23 yıllık süreçte ele 70 eski eseri onardı aldığı, cami, mescid, medrese, han, hamam, mezarlık, türbe, 07.06.1971 tekke, çeşme ve kütüphane gibi yapıların listesini de vermiştir. Resmi dairelerin tek renk olmasına karar verilmiş olup Vilayet’in de Adliye binası rengine boyanmasına başlanmıştır. Vilayet boyanıyor 71 10.06.1971 Tarihi ırgandı köprüsünün korkulukları yükseltilmiştir. İlgililer köprünün yavaş yavaş onarılacağını söylemişlerdir. Irgandı Köprüsü 72 16.09.1971 Eskiden okul olarak kullanılan 1. Murat camii avlusundaki baraka enkazı kaldırılarak cami avlusu bir hayırsever yardımıyla onarılacaktır. 1.Murat cami avlusu 73 24.12.1971 202 Haber Haber Haber Haber Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1972 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Usulsüz inşaatlar Belediye meclisinin dünkü toplantısında başkanın cevaplaması konusunda belediye için sözlü soru önergesi verilmiştir. Fevziçakmak, Tophane ve başkanından bilgi 1 Atatürk caddesinde yapılan 3 inşaat bu sorularda örnek olarak istendi gösterilmiştir. 10.02.1972 İmar iskan bakanlığı iki Bakanlık, Ulucami çevresi ve yer altı otoparkı planını planı daha tasdik düzeltilmek üzere iade etmiştir. Projeyi giriş ve çıkış yerleri etmeyerek iade etti nedeniyle onaylamamıştır. Sakarya caddesi ile 2 09.06.1972 Kırkmerdivenler arasında kalan ve nazım planda yeşil saha olan alanın ticarethane sahasına çevrilmesi de kabul edilmemiştir. Yeşil ve Yıldırım cami çevresinde yapılacak yeni binalar Yeşil ve Yıldırım mevcut bina yüksekliklerini geçmeyecek, Yeşil’de 1-2 katlı, camilerinin çevresinde Yıldırım’da 2 katlı inşa edilecek. Diğer yandan Bakanlık, inşa edilecek binalar 3 Çekirge’nin kuzeyindeki panoramik görüş sağlayan alanın azami iki katlı olacak detay planını kabul etmemiş, arsa ortalaması kotundan 9,5 03.07.1972 metre yükseklik tanıyan eski planı kabul etmiştir. Nazım planda mevcut Nazım planda yeşil saha olarak gösterilen bir kısım arazi daha bir saha daha inşaat inşaat sahasına dönüştürülmüştür. Belediye meclisinde kabul 4 sahası haline getirildi edilen detay plan onay için Bakanlığa gönderilmiştir. 03.07.1972 Çekirge’nin kuzeyi Çekirge caddesinin kuzeyini içine alan sahanın imar plan tadili planı üçüncü defa tadil nafia komisyonu tarafından tekrar yapılmıştır. Yeni yapılan 5 edildi plan Bakanlık tarafından kabul edildiği takdirde alanda inşaat 12.07.1972 sahası genişleyecektir. Dörtçelik kardeşlerin bağışlarıyla yapılan ilkokulun bahçesi yoktur. Dörtçelik ilkokuluna bahçe yapılması için bugün toplanacak il genel meclisinde ödenek ayrılması beklenmektedir. 400 ilkokul öğrencisi ve okul bahçeye 6 kavuşacak 03.01.1972 Teleferik’in başlangıç noktası olan Teferrüç mevki düzenlenerek, ağaçlandırılarak park haline getirilecektir. Teferrüç mesire yeri haline getiriliyor 7 01.05.1972 203 Planlama Kategori Kentin Çevre Düzenleme İmar Planı Alt Kategori imarı Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Haber Sunumu Görükle bucağında inşa edilecek Bursa Tıp Fakültesi için Bursa Tıp Fakültesi için İstanbul Üniversitesi tarafından bir proje yarışması proje yarışması düzenlenmiştir. Projede, dekanlık binası, temel tıp bilimleri 8 düzenlendi öğretim binası, öğretim hastanesi, tıp kütüphanesi, personel 17.10.1972 lokantası, tıp teknik okulu, servis binası bulunacak. (Haber: Mustafa Tunçakın) 3 ay sonra öğrenime başlayacak Bursa Tıp Fakültesi’ne, inşa edilen Verem hastanesinden 300 yatak devredilmesi ilgililere iletilmiştir. (Fotoğraf: H. Kuşku) 400 yataklı verem hastanesinin 300 yatağı Tıp fakültesine 9 devredilecek 10.01.1972 Bursa Tıp Fakültesinin Verem Hastanesinin 300 yataklık bölümü İstanbul Üniversitesi kuruluşu ile ilgili Tıp Fakültesine devredilecek. İstanbul Tıp Fakültesinde Bursa protokol yarın 10 Tıp Fakültesi kontenjanından okuyan öğrenciler Verem imzalanıyor hastanesinde uygulama çalışmalarını yapacaklardır. 13.02.1972 K. Bengü ve eski encümen üyeleri Belediye başkanı Bengü ve eski encümen üyeleri hakkında, hakkında lüzumu ruhsatsız inşaata müsaade etmek ve plana aykırı inşaat 11 muhakeme kararı yaptırılması suretiyle görevi kötüye kullanma gerekçesiyle verildi yargılama kararı verilmiştir. 24.07.1972 İnşaat sürveyan ve kalfaları cemiyeti yazılı demeç vermiştir. Bursa’da inşaat Bursa’da İl İmar Müdürlüğü ile Bursa belediyesinin imar problemine çözüm yolu kanununu gereği şekilde uygulamadığını ileri sürmüştür. 3 12 bulunması istendi senedir kaçak inşaatlara ilişkin cevaplandırılmayan teklifleri 25.03.1972 olduğunu belirtmişlerdir. İnşaat sürveyan ve kalfalar cemiyeti Ege bölgesi yöneticileri, İmar planlarının tek imar planlarının gelişigüzel yapıldığını söylemiş, belediyeleri elden yapılması istendi 13 bu konuda suçlamışlardır. Bütün illerin imar planlarının il 27.03.1972 özellikleri düşünülerek tek elden yapılmasını söylemişlerdir. Binanın inşaatı hayırseverlerin de yardımıyla ilerlemektedir Ana ve çocuk sağlığı merkez binası inşaatı 14 ilerliyor 03.01.1972 204 Uygulama Yeni Proje Kişi - Kurum Yarışma Haber Açıklama Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Lisenin ek blok inşaatı temeli törenle atılmıştır. Proje 1,5 milyon liraya mal olacaktır. (Fotoğraf: Mustafa Tunçakın) Ticaret Lisesi ek blok inşaatı 15 01.05.1972 Milli fuar sahası içinde inşa edilen müze önümüzdeki ay açılacak Arkeoloji müzesi açılıyor 16 11.05.1972 Fevziçakmak caddesinde inşa edilen bina tamamlanmak üzeredir. Ana ve çocuk sağlığı merkez binası inşaatı 17 ilerliyor 19.06.1972 Arkeoloji müzesi dün 2,5 milyon liraya mal olan Kültürpark’taki Arkeoloji müzesi açıldı 18 açılmıştır. (Haber: Erdoğan Binyücel) 16.07.1972 Bursa ceza evinde marangozhane ve depo binaları inşa edilmektedir. (Fotoğraf: Ali Battal) Bursa ceza evi bahçesine 3 yeni bina 19 inşa ediliyor 15.11.1972 205 Haber Açıklama Haber Haber Haber SSK’nun Duaçınarı’nda yaptırdığı dispanser binası. Duaçınarı dispanseri bugün hizmete giriyor 20 15.12.1972 Verem Hastanesi için yapılan bina Tıp Fakültesine teslim edilecek. (Fotoğraf: Ali Battal) Bursa Tıp Fakültesi Martta açılıyor 21 23.12.1972 Sosyal mesken sahasında yapılan 100 konut 2 yıl geçmesine rağmen sahiplerine teslim edilmemiş. Konutların giriş kapıları sel sularından tahrip olmuş, lodos nedeniyle camları kırılmıştır. (Haber: Erdoğan Binyücel) Milyonlar heba oluyor 22 06.10.1972 Ertuğrulgazi’deki konutlar tamamlandığı halde dar gelirlilere Sosyal konutlara hiçbir verilmemektedir. Binalarda oturan vatandaşlar ise çatıların merci sahip çıkmıyor 23 akıtmasından şikayetçidir fakat konuyla yetkili merciler 17.10.1972 ilgilenmemektedir. Sosyal konutlarda oturan 273 aile Konutlarda oturan aileler mülkiyet hakkından istifade etmek 24 bakanlığa müracaat etti için müracaat etmişlerdir. 19.12.1972 Bursa’da dağ eteği ve ovada inşa edilen gecekondu sayısı 10 bini geçmiştir. Bursa’da on bin gecekondu var! 25 30.04.1972 206 Gecekondu-Kaçak İnşaat Konut Eleştiri Haber Haber Açıklama Açıklama Haber Daha önce kaçak inşaatla ilgili yayımlanan haber üzerine belediye başkanı gazeteye yazı yazmış ve konuyla ilgili zabıt tutulduğunu belirtmiş. Gazete hem cevabı aktarmış hem de konuyla ilgili görüşlerini belirtmiş. Kaçak inşaat örneği görsele de yer vermiştir. Belediye kaçak inşaatlara sadece zabıt tutarak inşaat 26 sahiplerine vakit kazandırıyor 02.06.1972 Arabayatağı köyü yakınlarında hazineye ait arazi üzerinde inşa edilen 30 gecekondu yıktırılmıştır. Gecekondu sahipleri valiye giderek af dilemiş, arsaların kendilerine verilmesini talep etmişler fakat istekleri kabul edilmemiştir.(Fotoğraf: Ali Battal) Hazine arazisine inşa edilen 30 gecekondu 27 yıktırıldı 08.06.1972 Çatırdayan otorite 28 08.06.1972 Teleferik sahasını Teferrüç’de bulunan teleferik sahasında da kaçak inşaatlar kaçak inşaatlar sarıyor 29 başlamıştır. 27.08.1972 207 Eleştiri Haber Haber Açıklama Zafer meydanı ile Çakırhamam arasındaki bazı dükkanlar yeni yolun açılması için yıkılmaya başlamıştır. Zafer meydanında bazı dükkanlar yıkılıyor 30 02.01.1972 Yarış 31 03.01.1972 1 milyon liraya mal olan 26 sınıflı ilkokul binasının duvarlarından lağım suları sızmaktadır. Emirbuhari ilkokulunun duvarlarından hatalı inşaat yüzünden lağım 32 suları akıyor 06.01.1972 Ulucamiden Sahaflar çarşısına inen merdiven aylardır yapılamamaktadır. Sahaflar çarşısına inen merdivenler 33 14.03.1972 208 İnşaat-Yıkım Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Mutlu evler Baylan sokaktaki tretuvara taşan bahçe duvarları yazılı ihbara rağmen yıkılmazken, aynı sıradaki bir duvar yıkılmıştır. Belediye keyfi icraatına daha ne kadar devam 34 edecek 11.05.1972 Üftade camii avlusundaki mezarların belediye tarafından kaldırılması eleştirilmiş. Fotoğrafta tarihi surlar üzerine yapılan ve camiyi kapatan inşaat ve cami avlusu görülmekte. Belediye şimdi de tarihi mezarları ortadan 35 kaldırıyor 24.05.1972 Tayyare sinemasının bulunduğu bloğun üzerine kat ilavesi yapılmaktadır. Merkez belediyenin yeni katı tamamlanıyor 36 01.10.1972 Belediye keyfi icraatına Bursa belediyesinin imar işleriyle ilgili keyfi icraatleri devam pervasızca devam ediyor. Çekirge Mutluevler Bağlar caddesindeki binaların 37 ediyor bahçe duvarlarıyla ilgili yapılan uygulamalar eleştirilmiştir. 02.10.1972 Yeni yoldaki Sanat Enstitüsü binasına ilave kat inşası başlanmıştır. (Fotoğraf: Ali Battal) İlave kat inşaatı 38 02.11.1972 209 Haber Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri Altıparmak caddesinde Kent apartmanı bitişiğinde yeni bir inşaat için yapılan hafriyat 8 katlı apartman için çökme tehlikesi arz ettirmiştir. Altıparmak caddesi inşaat 39 02.11.1972 Acemler köprüsü çift gidiş ve geliş olarak hizmete açılmıştır. Acemler Köprüsü tamamlandı 40 13.02.1972 Bursa belediyesi tarafından yürütülen altyapı çalışmaları şikayete sebep olmaktadır. Yeni dökülen asfalt yolların kazıldığı belirtilmiş. Yol su kanalizasyon çalışmaları 41 06.07.1972 Altıparmak caddesini Çatalfırın’dan Fevzi Çakmak caddesine bağlayacak ana yol trafiğe açılacak.(Fotoğraf: Ali Battal) Yeni yol trafiğe açılıyor 42 27.08.1972 210 Ulaşım-Altyapı Haber Haber Haber Haber Altıparmak caddesini Fevziçakmak caddesine bağlayacak yol açılmıştır. (Fotoğraf: Ali Battal) Altıparmak caddesi Fomara’ya bağlandı 43 15.10.1972 Tophane Sanat Enstitüsü binalarını üst geçitle bağlayan köprü tamamlanmak üzeredir. (Fotoğraf: Ali Battal) Üst geçit tamamlanıyor 27.12.1972 44 Taksitle satılık arsalar 45 03.07.1972 Kentte 13 bin meskende mutfak, 23 bin meskende banyo yok. 49 bin ev soba, 1314 ev kalorifer, 16 ev tezekle ısınıyor. Evlerin 20 bininde şehir suyu, 8 bininde elektrik yok. Nüfus 275.917, konut sayısı 51.134’dür. (Ankara, fotoğraf: Ali Battal) Nüfus sayımına göre rakamlarla Bursa 46 10.12.1972 211 Nüfus Reklam Açıklama Haber Haber Haber Bursa’daki Reyhan camiine ancak muhtarlık odasından girilebilmektedir. Resimde, caminin giriş kapısı olan muhtarlık binası görülmekte. Reyhan camiine muhtarlık binasından 47 girilebiliyor 01.03.1972 Müze müdürü, öncelikle Yeşil türbe ve müzesinin ele alındığını belirtmiş, Bursa halkını tarihi eserlerin onarımı için yapılacak çalışmaları desteklemeye çağırmıştır. Bu çalışmaları Muradiye külliyesi ile Yıldırım medresesi izleyecektir. Fotoğrafta müzeyi gezen turistler. (Fotoğraf: Ali Battal) Yeşil müzesi Türk İslam Eserleri müzesi 48 olacak 24.03.1972 Yeşil cami avlusundaki şadırvanın bakımsız durumuna yetkililerin ilgi göstermemesi eleştirilmiş. (Fotoğraf daha önce yapılan benzer habere aittir) Bir şaheserin önündeki harabe 49 08.09.1972 212 Koruma Kültürel Miras Eleştiri Açıklama Eleştiri Muradiye külliyesine ön cepheden giriş paralı olduğu halde arka cephe tamamen başıboştur. Türbeler etrafında duvar engel vs yoktur. Muradiye külliyesi 50 15.10.1972 Yıldırım caminin defalarca yapılan minaresi tekrar, 20 metre temel kazılarak yapılmaya başlanmıştır. Fotoğrafta minare görülmektedir. Yıldırım camii minaresi 51 23.02.1972 Yeşil’deki eski müze binasının onarımına başlanmıştır. (Fotoğraf: Ali Battal) Eski müze onarılıyor 52 04.11.1972 213 Onarım Haber Haber Eleştiri EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1973 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Türkiye’de sanayide gelişme hızı en fazla olan il, 1973 yılı başında Bursa olmuştur. 1976 yılında tamamlanması planlanan sanayi bölgesinin 1972 sonunda yüzde 98’i tamamlanmıştır. 26 fabrika faal durumdadır. Halen inşaatı devam eden fabrikalarla birlikte yıl sonunda fabrika adedi 60’a yükselecektir. (Haber: Bursa 1973 yılı başında Erdoğan Binyücel, Fotoğraf: Ali Battal) sanayileşme hızı en 1 fazla olan şehir 04.01.1973 Bursa’da kozacılığın yeniden gelişmesi amacıyla, kozacılığı geliştirmek için çalışmalar yürüten enstitüye, Tarım Bakanlığı tarafından destek verilecek, mevcut tesisler geliştirilecektir. Fotoğrafta mevcut İpekböcekçiliği Enstitüsü görülmektedir. (Haber: Erdoğan Binyücel, Fotoğraf: Ali Battal) İpekböcekçiliği Enstitüsüne 4,5 milyon 2 liralık yatırım yapılıyor 07.01.1973 Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Ali Osman Sönmez’in yaptığı bir teklifle bir süredir şehirde gündem olan, Özel İdareye ait arsa ve binanın durumu meclise taşınmıştır. Atatürk caddesi ile Osmangazi caddesinin kesişimdeki köşe arsada bulunan binanın arkasındaki arsa Ali Osman Sönmez’e aittir ve burada büyük bir inşaat yapmayı, söz konusu binanın da bu alana katılmasını teklif etmiştir. Milletvekili Cevat Önder meclise konuyla ilgili bir önerge vermiştir. Fotoğrafta Özel İdareye ait bina görülmektedir. Özel İdareye ait arsa ve binanın durumu Millet 3 Meclisine aksettirildi 30.01.1973 214 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Haber Haber Haber Sunumu Bursa’daki kaçak yapılara elektrik, su verilmesini İmar Bakanlığı sağlayabilmek amacıyla Bakanlık ile görüşen Muhtarlar Birliği Bursa’da üç özel büro yöneticileri açıklama yapmıştır. Bakanlık olarak kentte İl İmar 4 açacak Müdürlüğüne bağlı 3 büronun kurulacağı ve gecekondu 14.02.1973 alanları için çalışacağı belirtilmiştir. Vali ve ilgililer Atatürk ve Namazgah ilkokullarında inceleme Cumhuriyet ilkokulu yapmış, Namazgah ilkokulunun yıkılarak yerine Cumhuriyet Namazgah’ta yapılacak 5 Okulunun yapılacağını belirtmiştir. Atatürk ilkokulunun ise 14.03.1973 tavan, kapı ve pencereleri onarılacak, ilave derslik yapılacaktır. İmar İskan Bakanlığının imar yolsuzluklarını önlemek amacıyla Bursa dahil 4 büyük ilin imar yönetmeliğini değiştiren 12.08.1973 tarihli kararından sonra, Yüksek Anıtlar Kurulu harekete geçerek Bursa Nazım Planında ‘A’ bölgesi Şehrin ‘A’ bölgesinde olarak tanımlanan ve inşaat sahası olan büyük bir bölgede inşaat yapılmayacak 6 inşaat yapılmasını yasaklamıştır. Karara gerekçe olarak eski 28.08.1973 Bursa’nın sınırlarının kesin olarak tespit edilememesi gösterilmiştir. Söz konusu yazıdan sonra şehrin bu bölümündeki (tarihi semtlerindeki) inşaatlara ruhsat verilmesi durdurulmuştur. (Haber: Erdoğan Binyücel) Fevziçakmak caddesi, eski hayvan pazarı ve Belediye meclisi toplantısında kentteki bazı boş sahaların Demirtaş semtindeki otopark yapılması gündeme getirilmiş ve komisyon raporu 7 boş sahalar otopark yeri kabul edilmiştir. olacak 21.09.1973 Bursa’nın imar ve Bakanlık Planlama genel müdürlüğünde toplantı yapılacaktır. şehircilik sorunları Teras katların Ankara ve İstanbul’da olduğu gibi Tam kata bugün Ankara’da ele 8 dönüştürülmesi talep edilecektir. Bursa imar yönetmeliğinin alınacak kentin topografik yapısına aykırı olduğu belirtilmektedir. 21.11.1973 Bursa Tıp Fakültesinin Fakültenin inşasıyla ilgili İstanbul’dan gelen bir heyet kentteki inşaatına Ocak ayında yetkililer ile görüşmüş, sonra Görükle’deki sahayı 9 başlanacak gezmişlerdir. 11.12.1973 Plan dışı inşa edilen Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu arsasıyla birlikte vilayete bina planlı hale bağışlanmıştır. Vilayet mevcut plan dışında inşaata devam getiriliyor etmiştir, belediye ise binanın elektrik ve suyunu bağlamamıştır. 14.06.1973 Şimdi ise bina için belediye meclisinde plan tadili yapılacaktır. ( Haber: Erdoğan Binyücel ) 10 Bengü ‘Yüksek Anıtlar Belediye meclisi toplantısında plan tadilleriyle ilgili Kurulunun konuşulmuş, tarihi eserlerin etrafının apartmanlar ile kararlarından zaman kapatıldığı, çare bulunması gerektiği söylenmiştir. Belediye 11 zaman biz de başkanı Bengü ise konuyla ilgili, belediyenin esere 10 metreye müştekiyiz’ dedi kadar mesafe verdiğini, Anıtlar Kurulunun isterse bu mesafeyi 16.06.1973 sıfıra indirdiğini belirtmiştir. Yeni imar Bursalı müteahhit ve iş sahipleri yeni yönetmeliğin kısıtlılığını talimatnamesi öne sürerek 400 imzalı bir dilekçeyle vilayete başvurmuştur. Bursa’nın estetiğini 12 Fen işleri müdürlüğünden yeni inşaatlar için ruhsat almanın bozacakmış sorun haline geldiği belirtilmiştir. 18.09.1973 215 İmar Planı Açıklama Açıklama Eleştiri Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Maksem-Pınarbaşı Belediye meclisinin olağanüstü toplantısı devam etmektedir. güzergahının imar planı Maksem-Pınarbaşı Çakırhamam-Beşikçiler güzergahında tarihi 13 2. defa değiştirildi eser ve yeşil saha bulunmadığı gerekçesiyle irtifa hakkı 23.09.1973 tanınması istenmiştir. İrtifa artışları yapılmıştır. Dün, yapımı tamamlanan Ertuğrulgazi mahallesindeki 142 sosyal konut sahiplerine verilmiştir. İmar ve İskan bakanı, Bu yıl 3400 sosyal 1973 yılında Türkiye’de yeni sosyal konutların inşa edileceğini konut inşa edilecek söylemiştir. Bakan, münferit konut inşasından çok ‘kitle 14 20.01.1973 konut’una önem verileceğini söylemiştir. Bursa’nın sanayileşmesinden kaynaklı konut ihtiyacı olduğu belirtilmiştir. (Haber: Rahmi Şenay) Bütün aileler konut Adalet Partisi, iktidara geldikleri takdirde, 1973 Eylül ayına sahibi olacak kadar devlet arazisi üzerinde yapılan gecekondulara tapu 15 16.09.1973 verileceğini söylemiştir. (Ankara) Sanayi bölgesinde çalışan 7 bin işçi için sanayi bölgesinin karşısında plan ve projeleri hazırlanmış kentin üçüncü sosyal konut sahası, ilgilenilmezse yakın gelecekte gecekondular ile dolacaktır. Projenin henüz uygulanmaması ve sahada gecekonduların türemeye başladığı belirtilmiş. (Haber: Erdoğan Binyücel, Fotoğraf: Ali Battal) Modern işçi sitesinin yerini gecekondular 16 alıyor 05.01.1973 İmar ve İskan Bakanlığından gelen bir heyet kentteki yetkililer Gecekondu önleme ve ile bir araya gelerek görüşmüşlerdir. Gecekondu önleme ıslah bölgeleri ele sahasında, ‘imar planlarının hazırlanması’ konusunda inceleme 17 alınıyor yapacaklardır. Konuyla ilgili açıklama yapan muhtarlar birliği 24.01.1973 yöneticileri, şehirde her gün gecekondu yapıldığını, altyapıların yetersiz olduğunu belirtmişlerdir. İmar ve İskan Heyet, Namık Kemal mahallesindeki gecekonduları Bakanlığından gelen incelemiştir. Bakanlıktan bir yetkili, görüşlerin alındığını, heyet gecekondularda 18 gecekonduların yerinde incelendiğini, değerlendirmelerin dün inceleme yaptı Ankara’da yapılacağını belirtmiştir. 25.01.1973 Dün görevine başlayan belediye başkanı İsmet Tavgaç yapacağı hizmetleri açıklamıştır. Kentle ilgili yapılacak pek Tavgaç: gecekondular çok düzenlemeden söz etmiştir. Sanayinin gelişmesiyle birlikte için af çıkarılacak 19 kentte yerleşme probleminin olduğu ve hazineye ait arazilerin 13.12.1973 ucuz fiyatla vatandaşa verileceğini belirtmiştir. Park ve çocuk bahçelerinin artırılacağını söylemiştir. Ulucami avlusundan sahaflar çarşısına açılan merdiven Belediye ile Vakıflar Bölge Müdürlüğü arasında probleme dönüşmüştür. Merdiveni yıkmak isteyen belediye ile buna karşı olan Vakıflar’ın konuyla ilgili açıklamaları verilmiştir. Ulucamiyi çarşıya Kapalıçarşı yangını öncesi ve sonrasında merdivene ait bağlayan merdiven fotoğraflar. (Haber: Rahmi Şenay) Vakıflar’dan izinsiz 20 yıkılamaz 31.01.1973 216 Çevre Düzenleme Gecekondu Konut Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Haber Açıklama Haber Bursa Göğüs Hastalıkları hastanesi hizmetten kaldırılmıştır. Fotoğrafta yeni adı ile Bursa Numune Hastanesi görülmektedir. 400 yataklı numune hastanesinin 100 yatağı göğüs hastalarına tahsis 21 edildi 24.08.1973 Verem hastanesinde ilave inşaatlar Verem hastanesinde yapılan tadilat ve ilave inşaatlar yakında Haziranda bitmiş tamamlanacaktır. Hastane daha sonra fiilen Bursa Tıp 22 olacak Fakültesi’ne verilecektir. 05.01.1973 Tophane Sanat Enstitüsü’nün tevsi (genişletme) inşaatı atölye ilavesi ile bu yıl tamamlanacaktır. Fotoğrafta tamamlanan erkek sanat enstitüsü görülmekte. (Fotoğraf: Ali Battal) Sanat Enstitüsü 5,5 milyona çıkıyor 23 14.01.1973 Yaklaşık maliyeti 3 milyon 850 bin lira olan bina önümüzdeki günlerde hizmete girecektir. Ticaret ve Sanayi Odası Sarayı hizmete giriyor 24 23.02.1973 Temeli 1971 yılında atılan yeni Ticaret Sarayı binası yapılan törenle dün hizmete açılmıştır. 170 kişilik toplantı, 50 kişilik seminer salonu olan 3 katlı binanın alt katında 70 dükkan ve 20 araçlık otopark bulunmaktadır. (Fotoğraf: Ali Battal) Yeni Ticaret Sarayı dün hizmete girdi 25 06.03.1973 217 Uygulama Yeni Proje Kişi - Kurum Haber Haber Haber Haber Haber Organize Sanayi bölgesinde inşaatı tamamlanan Robert Bosch Türk Motorlu Araçları Yan Sanayi Tesisleri törenle hizmete açılmıştır. 150 elemanın çalıştığı tesis 90 bin metrekare üzerine inşa edilmiştir. Oto Yan Sanayi Tesisleri dün törenle 26 hizmete açıldı 04.05.1973 Bursa Tıp Fakültesi dekanı gazeteye demeç vermiş, Tıp Fakültesinin açılması için hazırlıkların tamamlanarak okulun Verem hastanesi binası açılacağını, Verem hastanesinde tadilatlar yapılarak elverişli Tıp Fakültesi için hale getirileceğini belirtmiştir. Ayrıca, Bursa Üniversitesi proje 27 uygun hale getiriliyor yarışmasına katılan 17 projenin ve 1. seçilen projenin şehirde 09.05.1973 sergileneceği, 1974 yılı Mayıs ayında üniversitenin temelinin atılacağı da belirtilmiştir. (Haber: Erdoğan Binyücel) Şehreküstü semtinde inşa edilen müftülük binasının ilk 3 katı tamamlanmıştır. Yardım sağlandığı takdirde 4. ve 5. katların yapılacağı belirtilmiştir. Müftülük personeli Kasımda yeni binaya 28 taşınıyor 10.09.1973 Fevzi Çakmak caddesinde önümüzdeki günlerde tamamlanacak bina, 484 metrekare üzerine 8 katlı, 1 çarşı, 7 servis katından oluşmaktadır. (Haber ve Fotoğraf: Ahmet Boz) Şehrimiz Türkiye’nin en modern Ana-Çocuk sağlığı merkezine 29 kavuşuyor 03.12.1973 İmar ve İskan Bakanlığı tarafından Ertuğrulgazi mahallesinde Sosyal konutlar için 36 1965 yılından bu yana konut ve altyapı hizmetleri için 36 milyon lira harcandı 30 milyon lira harcandığı belirtilmiştir. Ayrıca 12 sosyal konutun 29.03.1973 da yeni sahiplerine verileceği belirtilmiştir. 218 Konut Haber Haber Haber Açıklama Haber Ertuğrulgazi’deki sosyal meskenlere 4 ile 7 yıl önce yerleşen 273 aile ev tapularını alamamışlardır. Şimdi de evlerden tahliyeleri istenmektedir. Sosyal konutların ilk inşa edilen 3 katının tapusuz, sonradan ilave olan 2katın ise tapulu olduğu iddia edilmiştir. (Haber: Hüseyin Kuşku) Sosyal meskenlerde 273 hane sokağa mı 31 atılıyor! 23.07.1973 Daha önce çıkan bir haberde Atatürk ilkokulunun yıkılıp yerine yeni bir okul yapılacağı ifade edilmiştir. Gazete bu konuyla ilgili bir yazı kaleme almış ve okulun sağlam olduğu, yıkılmaması gerektiği belirtilmiştir. Fotoğrafta binanın bugünkü hali görülmektedir. Atatürk ilkokulunun sapasağlam binası 32 yıkılmak isteniyor 08.03.1973 İmar işleri keyfilik içinde Bursa’da imar işlerinin keyfilik içinde ilerlediği belirtilmiştir. 33 28.04.1973 Bursa’da bütün tarihi abidelerin etrafı plansız inşaatlar ile çevrilmektedir. Muradiye ve Çekirge semtlerinden sonra şimdi de Eskikaplıcanın yakınında ruhsatsız bir inşaat başlamıştır. (Fotoğraf: Ali Battal) Tarihi eserler beton yığınları arasında 34 bırakılıyor 15.06.1973 219 İnşaat-Yıkım Eleştiri Eleştiri Eleştiri Eleştiri Bazı müteahhitler tarafından yaptırılan inşaatların çevresindeki evlere zarar verdiği belirtilmiştir. Komşu evlerden bazıları çatlamakta bazıları yıkılmaktadır. Fotoğrafta bahçe duvarı ve bir odası çöken bir bina görülmekte.(Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Bazı inşaatlar çevrelerindeki evlere 35 zarar veriyor 12.12.1973 Eski ve yeni Sanat Okulunu birbirine bağlayan üst geçit tamamlanmıştır. Üst geçit 36 03.05.1973 Havaların ısınmasıyla Sırameşeler semtindeki ‘açık hava çamaşırhanesi’ dolmaya başlamıştır. Sahada doğal sıcak su bulunduğu için kadınlar çamaşır yıkamaktadır. Açık hava çamaşırhanesine rağbet 37 arttı 22.04.1973 Eski kaplıca altındaki Sırameşeler’deki kaynak sıcak su hem çamaşırların hem de otobüslerin yıkanmasında kullanılmaktadır. Otobüsler ve çamaşırlar 38 22.12.1973 220 Çevre Düzenleme Ulaşım-Altyapı Haber Haber Haber Haber İlgisizlik yüzünden Yeşil türbe’nin bakımsız kaldığı belirtilmiş, Bursa için çok Yeşil Türbesi harap önemli bir eser olduğu yalnızca Eski Eserleri Sevenler Kurumu 39 oluyor! tarafından değil devlet idareleri tarafından da ilgi görmesi 28.04.1973 gerektiği belirtilmiş.(Köşe Yazısı: Kazım Baykal) Yeşil Türbenin özellikle batı duvarındaki çini ve sıvaların döküldüğü, türbenin bakımsız kaldığı belirtilmiş, ilgililere seslenilmiştir. İlgilileri göreve davet ediyoruz 40 01.05.1973 Şehitlik ayaklar altında Vakıflar Bursa Bölge Müdürlüğü’nden Osmangazi türbesi çiğnenmekten yanındaki şehitlik planının hazırlanması istenmiştir. Ön 41 kurtarılıyor çalışmalara başlanmıştır. 26.05.1973 Muradiye külliyesinin tarihi önemi ve Bursa için değerli olduğu belirtilmiş, külliyenin harabe ve çöplük haline gelmesi eleştirilmiştir. (Yazı ve Fotoğraf: İlhan Yardımcı) ‘Muradiye külliyeleri’ alakasızlıktan yürekler 42 acısı halde 27.05.1973 Türbenin tarihi değerinden, bakımsız olmasından, binanın yıllardır kapalı olduğundan bahsedilmiş, ilgililere seslenilmiştir. (Yazı ve Resim: İlhan Yardımcı) Yıldırım Beyazıt’ın Türbesi yıllardan beri 43 ziyarete kapalı 17.06.1973 221 Koruma Kültürel Miras Eleştiri Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri Tarihi Kozahan’ın alt katında bulunan bazı yazıhane sahipleri, dükkanlarına bodrum kat ilave etmek için kazılara başlamıştır. Kozahanı Onarma ve Yaşatma Derneği konuyu Müzeler Müdürlüğüne bildirmiştir. Tarihi eserlerle ilgilenen yok mu? 44 08.08.1973 Vali konağı yanındaki müze törenle hizmete açılmıştır. Müzeye onarım ve ihtiyaçları için 120 bin lira harcanmıştır. (Fotoğraf: Ali Battal) Atatürk Müzesi hizmete girdi 45 30.10.1973 Osmanlı Evi halka Müze Müdürlüğü tarafından ele alınana Muradiye semtindeki açıldı 56 Osmanlı Evi restore edilmiş, halka açılmıştır. 25.05.1973 Tarihi caminin avlusundaki şadırvanın onarımına başlanmıştır. Yeşil Cami şadırvanı 47 10.01.1973 222 Onarım Restorasyon Eleştiri Haber Haber Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Hakimiyet 1974* Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No İmar ve İskan Bakanlığı büyük illerin imar talimatnamesinde Yeni imar yönetmeliği düzenleme yapmıştır, şehir sınırlarındaki inşa sahaları inşaat sahalarını daralmıştır. Uygulama 8 Ocak’ta yürürlüğe girmiştir. Bursa 1 kısıtladı merkezinde, bitişik nizamda arsanın yüzde 40’ına, bahçeli 18.01.1974 nizamda arsanın yüzde 25’ine inşaat yapılabilecektir. (Haber: Erdoğan Binyücel) Bursa belediyesi Ulucami ile Orhan cami arasındaki sahaya modern bir otopark inşası için teşebbüse geçmiştir. Çevre düzenlemesi ile birlikte 12 milyonluk bir yatırım olacaktır. (Haber: Hüseyin Kuşku, Fotoğraf: Ali Battal) Bursa belediyesi 12 milyon sarfı ile modern bir otopark inşa 2 ettiriyor 30.03.1974 Şehircilik Semineri Salı Bakanlığın fen ve İmar işlerinde çalışanların yeni günü başlıyor talimatnameye uygun çalışmasına yönelik hazırladığı seminer 3 17.06.1974 şehrimizde başlayacaktır. Tavgaç ‘Bursa ovası Bakanlığın düzenlediği seminerde belediye başkanı da beton yığınlarından konuşma yapmıştır. Bursa’nın şehirleşme ve gecekondu 4 kurtarılsın’ problemlerini dile getirmiştir. 19.06.1974 Fen elemanları imar Seminerin ikinci gününde imar kanunu hakkında bilgi mevzuatını çok iyi verilmiştir. Özellikle ruhsat ve ruhsatsız inşaatlar üzerine 5 bilmelidir konuşulmuştur. 20.06.1974 Dar gelirli yurttaşlar Fen elemanları için yapılan seminer bugün sona erecektir. Dar için yaptırılan sosyal gelirli yurttaşlar için yapılan sosyal konutların, sosyal durumu konutların tevziatında 6 iyi vatandaşa verildiği ve konuyla ilgili şikayetler olduğu haksızlıklar yapılıyor belirtilmiş. Ayrıca çekme katlar konusu konuşulmuştur. 22.06.1974 Bursa’da son seçimlerden önceki dönemde büyük yanlışlar yapıldığı, şehircilikle bağdaşmayan uygulamalar olduğu belirtilmiştir. Ancak şimdi de belediye meclisi toplantılarının Lütfen şehre sahip olun eskisi gibi olduğu, mecliste plan tadil tekliflerinin gündeme 7 08.07.1974 geldiği ifade edilmiştir. Yıllar önce Piccinato2nun Bursa’nın imarıyla ilgili söylediklerine de yer verilmiştir. (Köşe yazısı: Erdoğan Binyücel) Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden gelen Bursa’nın içme suyu şehir şebekesi ve imar durumu ile ilgili heyet çalışmalara planlama yapmak ve rapor hazırlamak üzere 12 kişilik bir 8 başladı heyet kente gelmiştir. (Haber: Rahmi Şenay) 20.08.1974 223 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Eleştiri Açıklama Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Haber Sunumu Vakıflar Bölge Müdürlüğü Bursa’da 3 iş hanı yaptıracaktır. Yeniyol’daki eski vakıflar binası yıkılarak yerine 5 katlı bir iş hanı yaptırılacaktır. Henüz etüd aşamasında bulunan ve Altıparmak’taki SSK şube binasının yanındaki arsada yapımı planlanan 10 katlı bir iş hanı bulunmaktadır. Fotoğrafta stadyum civarında vakıflara ait olan metruk bina görülmekte. Bursa’da 20 milyona bir gökdelen inşa 9 ediliyor 21.09.1974 1965 yılında hizmete açılan bölgede yeni tesis kurulacak alan kalmadığı belirtilmiştir. Yeni kuruluşların eklenebilmesi için bölgenin İzmir Yolu istikametinde genişletileceği söylenmiştir. Bursa Organize Sanayi Bölgesinde yer kalmadı 10 25.10.1974 Darmstad’dan Bursa’ya Kardeş şehir olan Darmstad, Bursa’ya bir hizmet yapabilmek şehircilik uzmanları 1 için 7 kişilik bir heyeti Bursa’ya gönderecektir. Heyet 1 ay 11 Martta gelecek içinde Bursa’nın yapılmamış imar planlarını tamamlamaya 10.01.1974 çalışacaktır. Teknik heyet imar Darmstad’dan gelecek heyet 1 Mart’ta çalışmaya başlayacaktır. planları için bir ay Şehircilik uzmanı, mimar ve mühendisten oluşan ekip 12 kalacak planlama bürosunda çalışacak ve imar detay planlarının 28.01.1974 yapımına yardımcı olacaktır. İmar Bakanlığı bir planı Çelik Palas otelinin güneyinde kalan sahanın villalar sahası daha tasdik etmedi 13 olarak planlanması kabul edilmemiştir. 11.02.1974 Orhan Camii ile Ulucami arasında kalan sahanın otopark ve Otopark ve çarşı planı yer altı çarşısı olarak inşasını ön gören imar planı ve projesi hazır 14 yeniden ele alınmıştır. Daha önceki planı Bakanlık 25.02.1974 onaylamamış ve uyarılara göre plan yeniden düzenlenmektedir. Tavgaç’ın İmar İskan Belediye meclisi oturumunda çekme katlar konusunda bakanı ile yeniden Bakanlık ile yeniden görüşülmesi talep edilmiştir. Çekme 15 görüşmesi istendi katların tam kata dönüştürülmesi istenmektedir. 21.06.1974 Çekme katların tam kata çıkarılması kabul Belediye meclisinin aldığı karar 3. kez reddedilmiştir. Halen 16 edilmedi Bursa’da 300’den fazla çekme kat olduğu belirtilmiştir. 22.06.1974 Meclis çekme katların tam kata çıkarılması Belediye meclisi çekme katların tam kata dönüştürülmesi için için yeniden karar ısrar edecektir. Mimar, mühendis ve hukukçulardan oluşacak 17 verecek heyet Bakanlığa gidecektir. 25.06.1974 Belediye meclisi nazım planda yeşil saha olan iki bölgeyi daha imar sahası haline getirmiştir. Belediye başkanı, meclis İki yeşil saha daha imar toplantısında, İtalya’nın Torino şehrinin tarihi ve fiziksel sahasına sokuldu 18 açıdan Bursa ile benzerliği nedeniyle kardeş şehir olduğunu 29.06.1974 açıklamıştır. Maksem’de iki alan yeşil saha olmaktan çıkarılmıştır. 224 İmar Planı Açıklama Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Belediye sarayı Şehreküstü mevkinde imar planında yer alan sahada belediye yapılacak sarayı inşa edilecektir. Yeni binanın yapımından sonra mevcut 19 29.06.1974 bina müzeye dönüştürülecektir. Uluyol’un imar planı Yapılan plan tadili ile 13,5 m olan bina yüksekliği 15,5 değişti 20 metreye çıkarılmıştır. 29.06.1974 Muradiye ve Hisar semtlerinin bazı kesimlerinde konut yapımına izin verilmiyor ya da 2-3 katlı konutlara izin veriliyor. Vatandaşlar bu semtlerdeki bina yüksekliklerinin yeni detay planı ile düzeltilmesini talep etmektedirler. Hisar’da hangi parsel ve yapıların SİT kapsamına girdiği belirlenmeye çalışılmaktadır. (Haber: Feridun Evrenosoğlu) Bursa’nın iki semtinde inşaat yapmak problem 21 20.09.1974 Sosyal meskenler Bursa’daki sosyal meskenlerin içinde oturanlara verilmesine içinde oturanlara ilişkin bir kanun teklifi meclise verilmiştir. Haberde kanun 22 devredilecek teklifine yer verilmiştir. (Ankara) 31.01.1974 Bursa’da 13 işçi yapı kooperatifi konut yapabilmek için İmar Sınırlı Sorumlu Kenetli İşçi Yapı Kooperatifinin genel kurul ve İskan Bakanlığının toplantısı yapılmıştır. Kooperatifin arsa bulmasına ilişkin 23 ‘tahsis’ kararını çalışmaları değerlendirilmiştir. bekliyor 15.04.1974 Şehreküstü Sanat Okulu arasındaki cadde için 3 İstimlaklerin bir an önce tamamlanarak, caddenin hizmete milyon liralık istimlak 24 açılması planlanmaktadır. yapılıyor 12.01.1974 Bursa-Ankara yolunun ‘şehir geçişi’ ile birlikte Bozüyük’e kadar olan kısmının 1975 yılında ulaşıma açılacağı bildirilmiştir. Karacabey kavşağından Duaçınarı’na kadar olan ve şehir geçişi olarak tanımlanan 9 kilometrelik yolda istimlak ve asfaltlama çalışmaları devam etmektedir. Fotoğrafta Sırameşeler güzergahındaki çalışmalar görülmekte. Şehir geçişi ancak 1975 yılı başında 25 tamamlanabilecek 17.02.1974 225 Ulaşım Konut Açıklama Haber Açıklama Açıklama Eleştiri Haber Haber Bursa’da Trafik Müdürlüğüne kayıtlı 26 bin araç olduğu belirtilmiştir. Şehrin tek büyük ana caddesi olan Çekirge’den yeşil’e uzanan caddenin artık ihtiyacı karşılamadığı, ‘merkez yol’ adı verilen yeni açılacak caddenin sorunu çözemeyeceği yeni yollara ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. (Haber: Aziz Bükey) Bursa’da trafik sıkışıklığı her geçen 26 gün artıyor 13.11.1974 Trafiğin artması ve yaya geçitlerinin yetersiz kalması Yer altı ve yer üstü sebebiyle, yıllardır proje hallinde olan geçitlerin yapılması için geçitleri yapılacak 27 çalışmalara başlanmıştır. Atatürk, Osmangazi ve Altıparmak 09.01.1974 caddelerinde yer altı, 3 nokta da yer üstü geçidi yapılacaktır. Ticaret ve Sanayi Odası Ticaret ve Sanayi Odası yönetim kurulu, imar talimatnamesiyle da yeni imar ilgili Bakanlığa bir telgraf göndermiştir. Yönetmeliğin 28 yönetmeliğine karşı şehirdeki inşaat sektörünü zor durumda bıraktığı ifade 03.02.1974 edilmiştir. Muhtarlar birliği kongresi yapılmıştır. Yeni imar Bursa’da 24 bin kaçak yönetmeliğinin Bursa için sakıncaları dile getirilmiş, 1970 inşaat Belediyeden yol, yılına kadar yapılan kaçak inşaatlara su ve elektrik verildiği 29 su ve elektrik bekliyor belirtilmiş, daha sonra yapılanlara da verilmesi istenmiştir. 04.02.1974 Muhtarlar Birliği, Bakanlığa talimatnameyle ilgili telgraf çekmiştir. Teknik personelin yurt İmar ve İskan Bakanı, Mimarlar Odası toplantısında, teknik dışına gitmesi personelin kamudan koparak özel sektöre veya yurt dışına 30 önlenecek gitmesinin önleneceğini söylemiştir. (Ankara) 17.02.1974 Mimari ve statik Mimarlar ve Mühendisler odası Bursa temsilciliği, Ticaret ve projeler Mimarlar sanayi Odası ile Belediye Fen memurları bir toplantı yapmıştır. Odasının tasdikinden 31 Yasa gereği bundan sonra projelerin belediyeden önce odaya geçecek onaylatılması gerektiği belirtilmiştir. 16.04.1974 İnşaatçılar Derneği yöneticileri vali ile İnşaatçılar Derneğinden bir heyet vali ile görüşmüş, şehrin belediye başkanının imar sorunları ve teras katların tam kata çevrilmesiyle 32 imar sorunları ile ilgilenilmesini talep etmişlerdir. ilgilenmesini istedi 13.07.1974 226 Çevre Kişi - Kurum Düzenleme Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Haber Şehreküstü cami karşısındaki müftülük sitesi inşaatı tamamlanmıştır. 3 katlı binanın ilk katı konferans salonu, ikinci katı bürolar, üçüncü kat ise lojman ve misafirhane olacaktır. (Fotoğraf: Ali Battal) Müftülük sitesi tamamlandı 33 18.01.1974 Bursa Emniyet Sarayının temeli törenle atılmıştır. Fomara caddesinde yapılacak modern binanın alt katında kütüphane, atış poligonu ve otogaraj yapılacaktır. Dokuz katlı modern bina 1975 yılında 34 tamamlanacak 11.04.1974 Çalıköy bucağında inşa ettirilen sinema binası törenle hizmete açılacaktır. 40 yıl önce Çalıköy’de çekilen film gösterilecektir. (Fotoğraf: Hüseyin Kuşku) Çalıköy sineması (Aysel Bataklı Damın Kızı’ önümüzdeki 35 günlerde işletmeye açılacak 18.04.1974 227 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Haber İki odalı mütavazi bir apartman dairesinin 100 bin liradan başladığı, ana cadde üzerinde, Altıparmak ve Çekirge caddelerinde daire fiyatları 400 ile 800 bin lira arasında değişiyor. İnşaatçılar bu artışın nedeni olarak, arsa fiyatları, işçi ücretleri ve malzemelerdeki fiyat artışlarını göstermiştir. Haberde inşaat müteahhitlerinin ise kar oranlarının yüksek olduğu belirtilmiştir. Bursa’da bir ev sahibi olmak artık hayal 36 08.10.1974 Ev kiralarının 750 ile 4 500 lira arasında değiştiği, en yüksek kiraların Altıparmak ve Çekirge semtlerinde olduğu belirtilmiş. Bu semtlerde kalorifer ve kapıcı ücreti hariç kiraların 2 ile 4 500 lira değiştiği söylenmektedir. Diğer yandan şehirde binin üzerinde apartman inşasının da devam ettiği belirtilmiştir. Ev kiraları bir felaket halini aldı 37 29.11.1974 Belediye başkanı İsmet Tavgaç Bursa’dagecekondu sayısının artmasının nedeni olarak, kiraların artmasını göstermiştir. Sanayi potansiyelinin artması Anadolu’dan gelen göçe neden olmuştur. Vatandaşları resmi parselli arsalar alması yönünde uyarmıştır. Şehir çevresindeki arsaların hemen hemen tümünün spekülatörlerin elinde olduğunu da belirtmiştir. Kiralar yükseldikçe gecekondular artıyor 38 18.09.1974 228 Gecekondu-Kaçak İnşaat Konut Açıklama Haber Haber Santral garaj Emekli Sandığı ile Bursa belediyesi arasında paylaşılamamaktadır. Binanın tapusunun olmadığı, arsa tapusunun ise belediyeye ait olduğu belirtilmiş. Santral garajın görünürdeki sahibi olan şirket, belediyenin yıllar önce yapılan anlaşmayı çiğnemeye çalıştığını söylemiştir. Bursa Garajının tapusu yokmuş 39 21.10.1974 Resmi inşaatlar fiyat 1974 yılı başında hizmete girmesi gereken resmi inşaatlar farklarından tamamlanamamıştır. Birim fiyatların piyasadaki dalgalanma ile 40 tamamlanamıyor yükselmesi nedeniyle çoğu müteahhit inşaatları yarım 21.01.1974 bırakmıştır. (Haber: Erdoğan Binyücel) Belediyeye ait yeni Hal binasının bakımsızlıktan bir gün çökeceği belirtilmiştir. Ha yıkıldı ha yıkılacak 41 07.10.1974 Halk arasında Fatih’in doğduğu ev olarak tanımlanan 18. Yüzyıla ait Osmanlı evinin, Bursa’daki diğer müzelerden daha fazla ziyaret edildiği belirtilmiştir. Yetkililer evin Fatih’in doğduğu ev olmadığı bilgisini halka ulaştırmak için yoğun çaba harcandığını ifade etmiştir. Fatih’in doğduğu ev sanılan bina, 18. Asırda 42 yapılmış 13.09.1974 229 Koruma Kültürel Miras İnşaat-Yıkım Haber Eleştiri Haber Haber Vakıflar genel müdürlüğü Bursa’da bir talebe yurdu yapmaya karar vermiştir. Yurt binası Yeşil semtinde olacaktır. Muradiye külliyesi, imareti için bu yıl 300 bin, Yıldırım külliyesi için 300 bin harcama yapılacaktır. Kubbe ve minarelerin kurşunlanması işi de tamamlanacaktır. Tophane çay bahçesi Vakıflar bölge müdürlüğü tarafından aile çay bahçesine dönüştürülecektir. (Haber: Erdoğan Binyücel) Tarihi anıtların onarımı için bu yıl 1,5 milyon 43 lira harcanacak 12.04.1974 500 yıl önce yaptırılan ve onarımı tamamlanan Muradiye Şair Ahmet Paşa medresesi Muradiye halk eğitim merkezi şubesi olarak hizmete açılacaktır. Şair Ahmet Paşa medresesi bugün halk eğitim merkezi olarak 44 hizmete açılıyor 10.07.1974 Tarihi bina onarılmış eksiklikleri tamamlanmıştır. 13 yıllık aradan sonra törenle açılacaktır. Işıklar Askeri Lisesi 13 yıl aradan sonra açılıyor 45 28.09.1974 230 Onarım Haber Haber Açıklama Ödenek yetersizliği ile Vakıflar’ın ele alamadığı cami, semt sakinlerinin çabaları ile onarılmış, duvarlar yeniden boyanmıştır. Onarım sırasında Vakıflar Bölge Müdürlüğü teknik elemanlarının yardımcı olduğu ve duvarlardaki eski yazıların korunduğu belirtilmiştir. Muradiye Camii halkın elbirliği ile onarıldı 46 09.10.1974 Yapıldığından bu yana birkaç kez lodos yüzünden minareleri yıkılan caminin, geçen yıl tamamlanan tek minaresi 300 bin liraya mal olmuştur. Minare cami duvarından 1 m uzağa yapılmış, derin temel kazılmış ve taşlar oyularak içine kurşun dökülmüştür. (Haber: Erdal özdür) Yıldırım Camii’nin minaresi artık lodostan 47 yıkılmayacak 10.10.1974 *Veda ve Teşekkür: 10 Eylül 1974 Salı günü gazetenin ilk sayfasında Veda ve Teşekkür başlıklı yazı yayımlanarak, gazetenin el değiştirdiği, bütün çalışanların hizmeti başka bir kadroya devrettiği belirtilmiş, yarından itibaren Bursa Hakimiyet adıyla gazetenin basın hayatına devam edeceği ifade edilmiştir. 231 Haber Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1975 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Namazgah, İpekçilik ve Yeşil caddelerinin Setbaşında birleştiği kısmın alan haline getirilmesi için çalışmalara başlanmıştır. 15 dükkan ve evin istimlak edilmesi planlanmaktadır. Setbaşında istimlak var 1 11.02.1975 Yeşil Türbenin etrafının açılması için belediye 40 evin istimlakine başlayacaktır. Boşaltılan sahanın bir bölümünün park bir bölümünün otopark olması planlanmaktadır. Yeşil’de istimlak bu ay başlıyor 2 19.03.1975 232 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Sunumu Fomara caddesinde 15 dönümlük bir alanda 8 katlı belediye sarayı kurulacaktır. Bina için ödüllü bir yarışma açılacağı söylenmiştir. Resimde mevcut belediye binası ve yeni binanın yapılacağı alan görünüyor. Belediye sarayı için istimlak başlıyor 3 22.04.1975 Balkanların en büyük otobüs garajı olduğu söylenen Santral Garaj ihtiyacı karşılayamamaktadır. Garaj müdürü mevcut 36 peronun bulunduğu ve ilave peronlar yapılacağını söylemiştir. Bursa Garajı artık Bursa’ya yetmiyor 4 26.04.1975 Ulucami ile Orhan cami arasında inşa edilecek 4 katlı otopark için inceleme yapmak üzere bir heyet kente gelecektir. Belediyenin otopark inşaatına Yüksek Anıtlar Kurulu karşı çıkmış bu nedenle inşaatın başlaması durmuştu. Kurul olumlu karar verirse, Türkiye’de ilk kez çok katlı otoparkın Bursa’da inşa edileceği belirtilmiştir. 4 katlı otopark için Anıtlar Kurulu’ndan bir 5 heyet Bursa’ya geliyor 04.07.1975 233 Haber Açıklama Haber Pazaryeri’ndeki kapalı hal binası yıktırılarak, yerine iş hanı yaptırılacaktır. Ticaret ve sanayi Odası toplantısında bu karar alınmıştır. Mevcut planda burada 4 katlı bina yapılabildiği oysa 15-20 katlı bir bina düşünüldüğü, bu yüzden plan değişikliğinin şart olduğu belirtilmiştir. (Fotoğraf: Aziz Bükey) Pazaryeri’ndeki hal binası yıktırılıp yerine büyük ve modern bir 6 işhanı yaptırılacak 24.09.1975 Fomara caddesinde belediye tesisleri ve Piremir’deki sahası için Belediye ile Bakanlığın onayladığı kararlar, uygulanmaya İstimlaklerden geçilecekken politik sebeplerle durdurulmuştur. Bu alanlarda vazgeçiliyor yapılacak istimlak bedellerinin az olacağı ve ev sahiplerinin 7 01.11.1975 mağdur olacağı meclis gündemine taşınmış, istimlaklerin duracağı belirtilmiştir. Belediye meclisinin başka alanlar belirleyeceği konuşulmaktadır. Bursa Barosunun Adliye sarayı yapılmasını istediği Bursa Cezaevine Mili Eğitim Müdürlüğü de talip olmuştur. Küçük bir tadilatla binanın okul olarak kullanılabileceği belirtilmiştir. Baro Başkanı ise alanda modern bir Adalet sarayının yaptırılabileceğini söylemiştir. OSB civarında ayrılan sahada yeni bir cezaevi inşaatı başlayacaktır. Cezaevine Milli Eğitim Müdürlüğü de talip 8 30.11.1975 Yüksek Anıtlar kurulu Orhan camisi ile İki katlı otoparkın inşasına, çevredeki tarihi yapıtlar ile tarihi Ulucami arasında nitelikteki ağaçların zarar göreceği gerekçesiyle izin 9 otopark yapımına yine verilmemiştir. Belediye yetkilileri kurulun kararına bir kez izin vermedi daha itiraz edecektir. 26.12.1975 Bursa Nazım plan çalışmalarıyla ilgili toplantı düzenlenmiştir. ‘Belediye hizmetleri Belediye başkanı hazine arsalarının satılarak belediyenin bütçe içinden çıkılmaz hale açığının kapatılmasını istemiştir. Nüfus patlaması konut 10 geldi’ sorununu doğurmuş ve bizim planlayamadığımız alanları 14.01.1975 gecekondu ile kaçak inşaatlar planladı, demiştir. (Haber: İbrahim Çakıroğlu) Belediyenin çatı katlar Bursa belediyesinin çatı katların tam kata dönüştürülmesiyle ile ilgili müracaatı yine ilgili müracaatı, nazım plan çalışmalarının henüz 11 reddedildi tamamlanmadığı gerekçesiyle tekrar reddedilmiştir. 02.10.1975 234 İmar Planı Haber Açıklama Haber Haber Eleştiri Haber Tavgaç, yeni bir girişimde bulunmak Belediye başkanı artık ‘çıbanbaşı’ olmaya başlayan çatı katları 12 üzere Ankara’ya gitti konusunu görüşmek için Ankara’ya gitmiştir. 08.12.1975 Bakanlık, Cumhuriyet caddesi ile Uluyol’daki binaların Cumhuriyet caddesi ve yüksekliklerini arttıran meclis kararını kabul etmemiştir. Uluyol’daki binaların Kentteki imara ilişkin alınan diğer kararlar da 13 yükseklikleri arttırıldı onaylanmamıştır. Planların onaylanmama sebebi, kararların 26.12.1975 nüfus yoğunluğunu artırıcı, yeşil sahaları yok edici ve plan bozucu olmasıdır. Bursa’da üç yeni Basın toplantısında konuşan vali, Bursa’da yeni gecekondu gecekondu önleme önleme bölgelerinin saptandığını ve bu bölgelerde Bakanlık 14 bölgesi kuruluyor tarafından 5 bin konut yaptırılacağını açıkladı. Ayrıca Bursa’da 19.11.1975 bir huzurevi kurulması için de çalışma yapılmaktadır. Uydu kent kurulması OSB karşısındaki gecekondu önleme sahasına kurulacak uydu için yapılan çalışmalar kent için yapılan çalışmalara hız verilmiştir. Belediye meclisi 15 hızlandı sahayı 5 bin dönümden 15 bin dönüme çıkarmış, saha içinde 26.12.1975 metro için yer ayrılmasına karar verilmiştir. Bursa Tıp fakültesi temeli atılırken, tören alanında toplanan Görükle, Yolçatı ve Özlüce köyleri halkı kamulaştırılan arazilerin bedelinin ödenmediği gerekçesiyle gösteri yapmak istemiştir. Ancak köylülere engel olunmuştur. Temel atma törenini köylüler protesto etti 16 26.07.1975 Görükle’deki Bursa Üniversitesi kampüsünün temel hafriyatında zeminde derin su gölcüklerinin oluşması sebebiyle inşaatın programlandığı şekilde yürütülemediği belirtilmiştir. İlk etapta Tıp, İktisadi ve Sosyal Bilimler fakülteleri ile idare binaları inşa edilecektir. (Haber: Erdal Özdür) Bursa üniversitesi inşaatı gecikecek 17 16.10.1975 235 Uygulama Yeni Proje Gecekondu Haber Haber Haber Açıklama Haber Haber Fomara caddesinde 8 milyon liraya inşa edilen 70 katlı ve 60 odalı binanın kaba inşaatı tamamlanmıştır. Emniyet Sarayı 10 Nisan’da açılıyor 18 18.10.1975 OSB karşısında bulunan ve imar planında ‘uydu kent’ alanı olarak belirlenen arazinin bir kısım arsa spekülatörleri Konut inşası yasak tarafından hisseli parsellere bölünerek satıldığı saptanmıştır. arsalar satılıyor! 19 Yetkililer bu arsaları satan ve konut yapanların kanuna aykırı 21.02.1975 davrandıklarını belirtmiştir. Bu alanda 55 bin işçi konutu yapılması planlanmaktadır. Eski, Yeni Bursa karikatür 20 17.02.1975 İnşaat malzeme fiyatlarındaki artış, hükümet bunalımları ve Malzeme fiyatlarındaki para değerinin dalgalanması nedeniyle Bursa’da inşaat artış inşaat sektörünü sektöründe gerileme olduğu saptanmıştır. 1973 yılında, 10 otel, 21 etkiliyor 629 dükkan, 269 depo, 34 iş hanı; 1974 yılında 522 dükkan, 21.06.1975 183 depo, 22 iş hanı yapılmıştır. Buna karşılık 1973 yılında 370, 1974’de 418 apartman inşa edilmiştir. 12 m yükseklik ve 9,5 m genişlikte olacak olan köprü çimento darlığı sebebiyle ihalede öngörülen zamanda tamamlanamıyor. Çimento darlığı yüzünden Gökdere köprüsü inşaatı 22 tamamlanamıyor 03.10.1975 236 İnşaat-Yıkım Konut Haber Haber Eleştiri Açıklama Haber Uludağ’daki senatoryumun İŞ Bankası tarafından Bursa Tıp Fakültesine hibe yoluyla devredilmesi nedeniyle Çelikpalas’ta bir tören düzenlenmiştir. İş Bankası, Uludağ sağlık tesislerini Bursa 23 Tıp Fakültesine devretti 20.02.1975 Bursalı genç mimar Bursalı yükske mimar ve şehircilik uzmanı Ayla Karacabey, dünya çapında İspanya’nın Marbella şehrinde kurulacak tatil köyü için 24 birincilik kazandı hazırladığı proje ile Amerikan Mimarlar odası ödülünü 15.08.1975 kazanmıştır. Vakıflar genel müdürlüğü Yeşil’de bulunan ve Haziran ayında Türk İslam Eserleri müzesi olarak açılacak tarihi medresenin vakıf öğrenci yurdu haline getirilmesi için teşebbüse geçmiştir. Restoresi tamamlanmakta olan binayla ilgili olarak yetkililer, kalorifer düzenlemesi olmayan medresenin sağlık açısından yurt için uygun olmadığını belirtmişlerdir. Vakıflar idaresi müze için hazırlanan binayı 25 yurt yapmak istiyor 30.04.1975 Vakıflar genel müdürlüğü Muradiye’deki Şair Ahmet Paşa medresesinin de boşaltılması için mahkemeye başvurmuştur. Konuyla ilgili İTÜ Mimarlık fakültesi Doğan Kuban gazeteye demeç vermiş: Türkiye’deki eski medreselerin içine camekan, ranza, kalorifer konularak ikamete tahsis etmenin tarihi mirası hiçe sayan bir faydacılık olduğunu belirtmiştir. Yeşil medresesi Vakıf idaresi eski ve Şair Ahmet Paşa medresesi. medreselere birer birer 26 el atıyor 18.05.1975 Ortaç ‘İslam Müzesi Bursa senatörü Cahit Ortaç, yeniden düzenlenen eski Arkeoloji öğrenci yurdu olarak müzesinin, öğrenci yurdu olarak düşünülemeyeceğini 27 düşünülemez’ dedi söylemiştir. Bursalıların bağışlar ile modern bir öğrenci yurdu 01.06.1975 yaptıracağını ifade etmiştir. 237 Koruma Kültürel Miras Kişi - Kurum Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Pınarbaşı camisi karşısında bulunan eski ahşap konaktan son zamanlarda caddeye taş ve kerpiçler düşmeye başlamıştır. Sokulmayın! Tehlike var… 28 03.08.1975 Yeşil Türbeni turizm ayları içinde günde 500 kişi tarafından ziyaret edildiği ve yabancı ziyaretçinin yerli ziyaretçiden fazla olduğu belirtilmiştir. (Haber: Erdal Özdür) Tarihi Yeşil Türbe büyük ilgi görüyor 29 07.08.1975 Muradiye’deki 18. Yüzyıl Osmanlı evini ziyaret eden turistler ikinci kattaki şark Kahvesine ilgi göstermektedir. Osmanlı Evi’nin Şark Kahvesi turistlerin 30 dinlenme yeri oldu 16.08.1975 Türk İslam Eserleri Yeşil’deki Türk İslam Eserleri Müzesinin önümüzdeki Müzesi açılıyor sonbaharda açılacağı, müzede teşhir edilecek eserlerin özenle 31 29.08.1975 seçildiği belirtilmiştir. (Haber: Erdal Özdür) 238 Haber Haber Haber Haber Uzunçarşı ve Bakırcılar çarşısından sonra eski Demirtaş hamamının onarımı tamamlandıktan sonra Kapalıçarşı olarak hizmet vermesi istenmektedir. Konuyla ilgili Vakıflar Bölge müdürü açıklama yapmış, restorasyon sonrası yapının iş yeri olarak kullanılmasını istediğini belirtmiştir. Bugünkü Uzun çarşıdan bir görünüş. Bursa’da üçüncü Kapalıçarşı 32 19.01.1975 Türbenin eski çinileri İstanbul’da özel bir atölyede onarılacak veya yeniden yaptırılacaktır. (Haber: Erdal Özdür) Tarihi Yeşil Türbe’deki çiniler özel bir atölyede 33 onarılıyor 28.08.1975 239 Onarım Restorasyon Haber Açıklama EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1976 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Özel İdareye ait binayla ilgili Ali Osman Sönmez, Kemal Bengü ve diğer ilgili kişilerle görüşülmüştür. Ali Osman Sönmez binanın olduğu sahada yapılacak projeden ve yer altı geçidinden de bahsetmiştir. (Haber:Erdoğan Bilenser) Özel İdare’ye ait binanın akıbeti hafta 1 içinde belli olacak 19.01.1976 Vali Belediyeye başvurmuş, Atatürk alanındaki bina için inşaat ruhsatı istemiştir. İl Özel İdare’nin mevcut bina yerine 5,5 katlı bir bina yapacağı söylenmektedir. Vali, İl Özel İdare’ye ait bina için inşaat 2 ruhsatı istedi 23.01.1976 Rektör Fethi Tezok, 1000 yataklı hastanenin temelini bu yıl atılacağını söylemiştir. Ayrıca, yıl içinde Makine ve Tıp Fakülteleri ile kampüs planının yaptırılacağını ve Bakanlıktan ek ödenek isteneceğini belirtmiştir. Hastanenin maketi. Üniversite Hastanesinin temeli bu yıl atılacak 3 30.01.1976 240 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Haber Haber Haber Sunumu Bursa’daki resmi dairelerin bir araya toplanmasını amaçlayan projenin çalışmalarının sürdüğü, Bursa merkezinin Atatürk caddesinden Fomara caddesi ile yeni açılan Merkez Yol üzerine kaydırılacağı belirtilmiştir. Şehreküstü kesiminde belediye ve vilayet sarayı ile bir tiyatro ve sinemayı da içeren kültür sarayı yaptırılacaktır. İlk resimde, vilayet belediye sarayı kurulacak, kamulaştırılacak alan, 2. resimde Fomara caddesi, 3.de ise Fomara ve Merkez yol krokisi görülüyor. görülüyor. (Haber: Erdoğan Bilenser) Birkaç yıl sonra bambaşka bir Bursa 4 08.02.1976 241 Haber İş hanlarından birinin Osmangazi caddesinde 5 katlı ve altı pasaj şeklinde, ikinci iş hanının Cumhuriyet caddesinde yaptırılacağı belirtilmiş. Verem savaş dispanseri arkasındaki Öğrenci yurdunun da yıktırılıp yenisinin yaptırılacağı söylenmiş. Fotoğrafta yıkılan eski Vakıflar binası. Vakıflar Bursa’da 2 işhanı yaptıracak 5 13.02.1976 Tartışması yıllardır süren, danıştaya dava konusu olan ve kamuoyunun dikkatini izerine çeken Atatürk caddesindeki İl Özel İdare’ye ait binanın Ali Osman Sönmez’e ait inşaat ile birleştirilmesine il genel meclisinde karar verilmiştir. Konuyla Özel İdare’ye ait bina ilgili tartışmalar haberde yer almaktadır. Ali Osman Sönmez’in 6 inşaatı ile birleşti 17.02.1976 Vakıf İdaresi’ne ait odun deposu olarak kullanılan Altıparmak’taki alanda otopark yaptırılması kararlaştırıldı. Daha önce iş hanı yaptırılması düşünülen alanda, kentin ihtiyacı düşünülerek otopark yapılmasının iyi olacağı belirtilmiştir. (Haber: Erdal Özdül) Altıparmak’ta altı katlı bir otopark inşa 7 ettirilecek… 04.03.1976 Başbakan Süleyman Demirel gazeteye demeç vermiştir. Eski ‘Bursa’nın yanı başına Bursa’nın tarihi güzelliklerini bozmadan, ovaya inmeden yeni yeni bir şehir modern bir şehir kurulacağını söylemiştir. Havalimanının bir 8 kuracağız’ eksiklik olduğunu, Bursa Üniversitesi’nin 10 yıl içinde oluşacağını belirtmiştir.(Haber: Saruhan Ayber ve Ömer Ersöz) İmar ve İskan Bakanlığı Mesken İşleri genel müdür yardımcısı, konut konusunun Bursa’da önemli bir sorun olduğunun ve bir an çözülmesi gerektiğini söylemiştir. Ruhsatlı konut yapımının sorunu çözemediği için gecekondu yapımının tehlikeli bir Bursa elden gidiyor nitelik kazandığını belirtmiştir. 9 02.04.1976 242 Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Bakanlık Şehreküstü’ndeki sahada belediye tesisin yapılmasını onaylamamıştır. Bunun üzerine belediye meclisinde konu tekrar ele alınmış, Adliye ve Defterdarlık binaları arasındaki 3500 metrekarelik saha belediye için ayrılmıştır. Plan onaylanırsa bu sahada 9 katlı bir tesis yapılacaktır. Belediye Sarayına yeni yer bulundu 10 26.06.1976 Mevcut Hal’in ihtiyacı karşılayamadığı belirtilmiş, 13 bin metrekarelik bir alan daha kamulaştırılacaktır. Bursa merkez hali genişletiliyor 11 12.07.1976 Belediye başkanı İsmet Tavgaç yeşil alanların korunması ve kurulması için belediyenin maddi olanaklarının yetersiz olduğunu, yeşil saha olarak belirlenen alanların çoğunun şahıslara ait olduğunu belirtmiştir. Bursalının kentine sahip çıkmasını istemiştir. Yeşil sahalar elden gidiyor 12 20.08.1976 Şehrin artan otopark sorununu çözmek için belediye tarafından yeni otoparklar yerleri belirlenmeye çalışılmaktadır. Atatürk caddesinin otopark sorununu çözmek için, Setbaşı’nda SSK’ya ait olan Mahfel adlı kahvenin istimlakine karar verilmiştir. Mahfel otopark oluyor 13 23.09.1976 243 Haber Haber Haber Haber Gaziakdemir mahallesinde 20 dönümlük arazide bulunan 160 konut belediye tarafından istimlak edilerek Fuar alanı içine alınacak. Mahallenin muhtarı, istimlak edilecek konut sahiplerinin dar gelirli olduğu ve istimlak bedelleriyle bir arsa bile almanın zor olacağını söylemiştir. Gaziakdemir’de 160 ev istimlak ediliyor 14 06.10.1976 Şehrin otopark sorununu çözebilmek için 120 otopark yeri tespit edilmiştir. Emirsultan mezarlığının da bir bölümünün otopark olarak tahsis edilmesi kararlaştırıldı. Ancak bu kararın tepki çekeceği belirtilmiştir. Emirsultan mezarlığının bir bölümü otopark 15 oluyor 08.10.1976 Bursa OSB’nin genişletilmesi için belediye meclisinin aldığı karar Bakanlık tarafından onaylanmıştır. Bölgede 53 sanayi kuruluşu vardır, 12 fabrikanın yapımı devam etmektedir. 25 fabrikanın daha eklenebileceği belirtilmiştir. Organize Sanayi Bölgesine 25 fabrikalık 16 saha ekleniyor 13.11.1976 Altıparmak’ta Vakıflar’a ait ve halen odun deposu olarak kullanılan arsada 8 katlı modern bir otopark yaptırılacaktır. (Erdal Özdür) Altıparmak’ta 8 katlı bir otopark yaptırılıyor 17 15.11.1976 244 Haber Haber Haber Haber Şehrin en güzel yeşil İlgililerin ‘Bursa’da kişi başına 1,8 metrekare yeşil saha sahasına inşaat izni düşüyor’ sözü geçerliliğini kaybetmektedir. Süleyman Çelebi verildi parkında inşaat izni verilmiştir. 02.05.1976 18 ‘Bursa’nın bir beton Çekirge’de Süleyman Çelebi parkında inşaat izni verilmesi yığını haline gelmesine tepkiyle karşılanmıştır. CHP senatörü, Bursa valisi ve belediye 19 engel olun’ başkanına yeşil sahalarının korunmasıyla ilgili telgraf 03.05.1976 çekmiştir. Vali yeşil sahaların daralmasına karşı olduğunu belirtirken, belediye meclisinde yeşil sahanın konut inşasına açılması kabul edilmiştir. (Haber: Turgay Uykusuz) Belediye meclisi ise İmar planında çocuk bahçesi olarak gösterilen 2 bin 20 metrekarelik bir sahaya konut izni verdi 06.05.1976 Süleyman Çelebi’deki park sahasında yükselmekte olan inşaat durduruldu. Bayındırlık Komisyonunun bu konudaki kararı belediye meclisinin oturumunda oy birliği ile kabul edildi. Ayrıca, Temenyeri’nin de park ve otopark haline getirilmesine karar verilmiştir. İnşaat durduruldu… Süleyman Çelebi Parkı 21 kurtuldu… 08.06.1976 Nazım Plan Bürosu tarafından hazırlanan planda kentin, İnegöl Yeni Nazım Plan ve Karacabey yönünde gelişmesi öngörülmektedir. Vali ve konusunda değişik belediye ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada, şehrin Mudanya 22 görüşler çıkıyor ve Gemlik yönüne kaydırılmasının daha uygun olacağını 17.07.1976 söylemiştir. Bursa Nazım Planı Bursa’da basın toplantısı düzenleyen İmar ve İskan bakanı hazır 23 Bursa’nın nazım plan çalışmalarının tamamlandığını açıkladı. 27.07.1976 245 İmar Planı Haber Haber Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri Şehreküstü Belediye meclisinin olağanüstü toplantısında Adliye ve istimlaklerinin Defterdarlık binalarını da içine alan 7 bin metrekarelik alanın, durdurulması Belediye önceden Şehreküstü semtinde kurulması kararlaştırılan 24 meclisinde şekle belediye tesislerinin yapımı için tahsis edilmesini öngören plan bağlandı değişikliği onaylanmıştır. 06.08.1976 Otopark alanı 1 araç için 25 metrekare olarak hesaplanacak, bina sahipleri otoparkı, açık kapalı veya katlı olarak yapabilecektir. Ek yönetmelik 1 Kasım 1976’da yürürlüğe girecektir. Otopark olmayan binaya izin yok 25 02.09.1976 Değirmenlikızık köyü Şehreküstü, Piremir, Gaziakdemir mahallesi sakinlerinden sakinleri istimlaklere sonra Değirmenlikızık köyünde oturan 92 kişi belediyeye 26 karşı çıkıyor başvurmuş, gecekondu önleme bölgesi için yapılacak 28.10.1976 istimlakin kendilerini mağdur edeceğini belirtmişlerdir. 1 Mart 1976 tarihinden önce yapıldıkları saptanan gecekonduların yıkılmamasını öngören yasa yürürlüğe girmiştir. İlgililer bu yasadan Bursa’da 10 binden fazla gecekondu sahibinin yararlanacağını ifade etmiştir. Fotoğraf Kuştepe semtindendir. Bursa’da 10 bini aşkın gecekondu yıkımdan 27 kurtuldu 16.05.1976 Osmangazi caddesinde yapılacak geçit Kayhan ile Okçular çarşısını birbirine bağlayacaktır. Geçit içinde 8 adet dükkan yapılacaktır. (Haber: Aziz Bükey) Bursa’da ilk yer altı geçidi gerçekleşiyor 28 25.03.1976 246 Ulaşım Gecekondu Haber Haber Haber Haber Haber Bursa-Mudanya karayolu güzergah değişikliği çalışmalaraı başlamıştır. Yeni güzergah ile karayolu ulaşımı 35 dakikadan 15 dakikaya inecektir. Yeni karayolu Bursa- Mudanya arasını 15 29 dakikaya indirecek 19.04.1976 Bursa’ya 19 km uzaklıktaki Görükle bucağında kurulmakta olan Bursa Üniversitesi’ne ulaşımın ilerde sorun yaratacağı belirtilmiş, Bursa ile kampüs arasında tek ray üzerinde çalışan elektrikli trenişletilmesi için çalışmalara başlandığı açıklanmış. Japonya’dan benzer bir tren fotoğrafı verilmiş. Bursa-Üniversite bağlantısı için tek raylı ve elektrikli tren teklif 30 edildi 04.11.1976 Bursa’nın yeni Cumhuriyet savcısı Bursa’nın yeni bir adalet sarayına ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Bursa’nın yeni bir Adliye Sarayına 31 ihtiyacı var 06.08.1976 247 Kişi - Kurum Haber Haber Haber Bursa kent nüfusunun artmasını uzmanlar, köyden kente göçe ve sanayileşen Bursa’da yeni iş alanlarının açılmasına bağlıyorlar. 10 Ekim 1975’de yapılan genel nüfus sayımında kent nüfusunun artışı ortaya çıkmıştır. Bursa’da en fazla nüfus artışının 1960-1970 yılları arasında olduğu belirtilmiştir. Bursa’nın şehir nüfusu yarım milyonu buldu 32 25.10.1976 Fomara caddesinde yapımı süren bina 10 Nisan’da hizmete açılacaktır. Binada, bürolar dışında kütüphane, konferans salonu, matbaa, kapalı atış poligonu bulunacak. Bursa Emniyet Sarayı polis gününde hizmete 33 açılacak 22.01.1976 1975 yılı sonunda yapımına başlanan modern site 1977-78 ders yılında öğrenime açılacaktır. (Haber: Mehmet Volkan, Erol Bilenser) İlk fotoğraf tarihi lise ve 2. fotoğraf ek tesisler. Işıklar Askeri Lisesi yeni Eğitim Sitesine 34 kavuşuyor 18.04.1976 Demirel bin yataklı fakülte hastanesinin Bursa Üniversitesi alanında, 1000 yataklı Tıp Fakültesi’nin 35 temelini dün attı temeli atılmıştır. 27.07.1976 248 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Haber Haber Demirel Doğancı Barajı ile Bursa’da 1000 Başbakan Demirel, Sosyal Meskenlerde 10 bin konutluk sosyal konutun temelini sitenin 1000 daireden oluşan ünitesinin ve yapımına 16 ay önce 36 attı başlanan Doğancı Barajının temelini atmıştır. 28.07.1976 Lisenin Acemler’deki yeni binası tamamlanmıştır. 1200 öğrenci kapasiteli, 32 derslikli bina 17 milyon liraya mal olmuştur. Pansiyon ile kapalı spor salonu inşaatı sürmektedir. (Erdal Özdür) Anadolu Lisesi 4 Ekim’de yeni binasına 37 taşınıyor 19.09.1976 8 milyon 327 bin liraya mal olan bina hizmete açılmıştır. (Aziz Bükey) Bursa Emniyet Sarayı hizmete girdi 38 27.11.1976 Bursa’nın en eski emlak komisyoncusu ile konuşulmuş, Bursa’da kiraların olağanüstü artışından, eskiden Bursa’nın emekli ve memur için ucuz bir şehir olduğundan şimdiki pahalılıktan söz edilmiş. Ev kiraları emlak komisyoncularını da 39 şaşkına çeviriyor 13.01.1976 249 Konut Haber Haber Haber Haber Yapımına 3 ay önce başlanan 150 dairelik sosyal konutlar Aralık ayında tamamlanıp dar gelirli ailelere kiraya verilecektir. (Haber: Kahraman Atılgan) Birinci katı bitmiş inşaata Bakan dün 40 yeniden temel attı 06.03.1976 Ertuğrulgazi’de yapımına başlanan 150 sosyal konut inşaatı belediye ile müteahhit arasındaki anlaşmazlık yüzünden yarım kalacak. Müteahhit belediyenin ilgisizliğinden, bankadan avans Parasını alamayan paranın çekilemediğinden bahsetmiştir. müteahhit sosyal konutları yapmaktan 41 vazgeçiyor 15.03.1976 Bursa’da gecekondu sayısında 2 yıl içinde yüzde 151 oranında artış olduğu, 200 in kişinin gecekonduda yaşadığı açıklanmış. Bursa’da 200 bin kişi Ovanın kiremit yığınlarıyla dolduğu, Piccinato planının yamalı gecekonduda yaşıyor bohçaya döndüğü belirtilmiştir. Önceki yıllarda ayrılan 2 42 05.03.1976 gecekondu önleme bölgesinin değerlendirilemediği için gecekondunun kentin çeşitli yerlerine yayıldığı söylenmiştir. (Haber: Kahraman Atılgan) Kükürtlü’de kaçak olduğu iddia edilen bir çatı katı için görevliler semte gelmiş, söz konusu inşaata el koymuştur. Bu inşaatın arkasında da bir adet kaçak inşaat olduğu iddia edilmiştir. Kaçak inşaatı mühürlemeye gelenler dönüp arkalarına 43 bakmadılar 17.05.1976 250 Gecekondu - Kaçak İnşaat Eleştiri Haber Haber Haber Fomara’yı Ankara yoluna bağlayacak Merkez yol güzergahında kamulaştırılan binaların yıkımına başlanmıştır. (Haber: İsmail Öztat) Merkez yol için yıkıma başlandı 44 20.02.1976 Yer altı yaya geçidi 1 milyon liraya çıkacak ve Ekim ayında tamamlanacaktır. Osmangazi caddesinde yer altı geçitinin 45 yapımına başlandı… 27.03.1976 Yeni Yalova caddesinin bu görüntüden kurtarılması için, Küçük Sanayi Sitesi’nin bir an gerçekleşmesi gerektiği ifade edilmiştir. Kırık-dökük tamirhaneler, terk edilmiş araç enkazları, çevreye yayılmış çöplerin Bursa’ya yakışmadığı söylenmiş. Yalova yolundan şehre girişteki görüntü tam 46 perişanlık 05.08.1976 251 Çevre Düzenleme Ulaşım - Altyapı Eleştiri Haber Haber Eskişehir D.M.M.A. üçüncü sınıf öğrencisi olan Fehime İskit, Bursa’da bir iş hanı inşaatında yapı stajını yapmaktadır. (Röportaj: Levent Gencelli) Mimar adayı genç kız elde mala inşaatta 47 çalışıyor 14.08.1976 Bursa’da üretilen çimentonun büyük bir bölümü kamu Çimento ithali için tesislerinde kullanıldığı için özel inşaat sahipleri büyük sıkıntı karar çıktı çekmektedir. Alınan kararla Çimento Sanayi genel müdürlüğü 48 19.08.1976 gerekli gördüğü kadar çimentoyu yurtdışından ithal edebilecektir. Vakıflar bölge müdürü caminin üst katının yurt haline getirildiğini ve 115 öğrencinin burada kalacağını söylemiştir. Caminin üst katındaki 18 oda yeniden düzenlenmiştir. Hüdavendigar Camiinin üst katı öğrenci yurdu 49 haline getiriliyor 14.01.1976 Doğal etkenler ve rutubet nedeniyle duvarları bozulan, çinileri dökülen türbenin onarılması gerektiği belirtilmiştir. Türbenin daha önce geçirdiği onarımlardan, çinilerin niteliğinden bahsedilmiş. Yeşil Türbe tehlikede 50 06.02.1976 252 Koruma İnşaat Kültürel Miras Kişi - Kurum Yıkım Eleştiri Haber Haber Haber Televizyonda Duvarsız Müzeler adıyla bir programın başladığı ve İstanbul’daki çeşmeleri gösterdiğinden bahsedilmiş, Bursa’da da bir araştırma yapılırsa nice örnekler bulunacağı belirtilmiş. Namazgah örnek olarak gösterilmiştir. Bursa’nın duvarsız müzeleri perişan 51 07.02.1976 Selçuk hatun mahallesi sakinleri tarihi camiyi çevreleyen duvarların onarımını talep etmektedir. Tarihi Selçuk Hatun Camiinin duvarları her 52 an çökebilir 08.02.1976 Eski cumbalı evler yıkılıp yerlerini apartmanlara bırakmaktadır. Eski ve yeni mimarinin birbiriyle kaynaştığı yerlerden birinin Hocaalizade Camii çevresi olarak belirtilmiş. (Haber: Erdal Özdür) Cumbalı evler artık tarihe karışıyor 53 21.02.1976 253 Eleştiri Haber Eleştiri İpekçilik semtindeki tarihi bina, yer sıkıntısı çeken ve bu yıl öğrenime açılan Bursa Yüksek İslam Enstitüsü’ne tahsis edildi. İpekböcekçiliği Enstitüsü binası 1830 yılında Torkonyon Efendi tarafından yaptırılmıştı. Tarihi İpekböcekçiliği Enstitüsü Yüksek İslam 54 Enstitüsü’ne verildi 26.04.1976 Çekirge’deki tarihi hamam harap durumda olduğu için yıktırılmış, Vakıflar Bölge Müdürü yerine modern bir hamam yapılacağını belirtmiş. Tarihi Bekarlar Hamamı yıktırıldı 55 21.12.1976 ‘Cık Cık’ Bekarlar Hamamının suyunun çevredeki otel ve kaplıcalar tarafından kullanıldığı, ancak hamamın suyuna sahip çıkılıp, onarımı yapılarak eskisi gibi hizmet vereceği belirtilmiş. Ayrıca, Küplüce ve Horhor hamamlarının da yenileneceği söylenmiştir. Fotoğraflar, Bekarlar, Horhor ve Küplüce Hamamları. (Haber: Erdal Özdür) Tarihi Bekarlar Hamamı onarılıp 56 açılacak 04.03.1976 254 Onarım Açıklama Açıklama Haber Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulu’nda İstanbul, Bursa ve Kayseri Kapalıçarşılarının onarımı için 15 milyon lira harcanmasına ilişkin kanun tasarısı değiştirilerek kabul edilmiştir. (Ankara, Ahmet Kadıbeşegil) Kapalı çarşının onarımı için beş milyon lira 57 harcanacak 08.05.1976 Çekirge’deki 1.Murat türbesinin onarımına başlandı. Türbenin iç ve dış sıvasının yenileneceği belirtilmiştir. (Erdal Özdür) 1.Murat Türbesi onarılıyor 58 23.10.1976 255 Haber Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1977 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Görükle bucağında kurulan kampüsün 2000 yılında 40 bin nüfusu barındıracağı, 12 bin öğrenciye öğrenim imkanı sağlayacağı açıklanmıştır. Kampüs planını gerçekleştiren yüksek mühendis Tezer Aygen kampüsün Türkiye’de benzerinin olmadığını belirtmiştir. Üniversite kampüsü 2 bin yılında 40 bin nüfus 1 barındıracak 21.01.1977 Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce yapımı planlanan otoparkın İstanbul’da hazırlanana maketi Bursa’ya getirilmiş, inşaatın 3 bin metrekarelik bir alanı kaplayacağı belirtilmiştir. Yürüyen merdivenli pasaj, çarşı ve 300 araçlık otopark olacaktır. Altıparmak’ta 11 katlı otopark için 100 milyon 2 sarfedilecek 01.02.1977 Ticaret ve Sanayi Odasının 1979’da yaptırıp kiraya verdiği Pazaryeri’ndeki Kubbeli Hal binası ile karşısında bulunan ve yine odaya ait olan Fidan Han’ın yıkımına esnaf karşı çıkmaktadır. Esnaf ve Oda başkanı toplantı yapmıştır. Fidan Han ile Kubbeli Hal’in yerine işhanı 3 yaptırılacak 26.02.1977 256 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Sunumu Kredi Yurtlar Müdürlüğü’nün Ertuğrulgazi Mahallesi yakınlarında yurt sitesi yaptıracağı vali tarafından 3 bin öğrencilik yurt açıklanmıştır. Bursa’da fakülte ve yüksekokullarda 8 bin yaptırılıyor 4 öğrencinin eğitim gördüğü, yurt sorunun olduğu ifade edilmiş. 05.03.1977 Çekirge’de de yurt olacak iki apartman inşası devam etmektedir. Osmangazi caddesinde akaryakıt istasyonu ile çevresindeki yedi iş yerini de içine alan 7 bin metrekarelik sahada vilayet sarayının yaptırılması kararlaştırıldı. (Levent Gencelli) Vilayet Konağı için yer bulundu 5 08.03.1977 1927 yılında yaptırılan, 35 odası bulunan Çelikpalas Küçük Otelin yıktırılıp yerine 200 odalı yeni otel yaptırılacağı açıklandı. Çelikpalas’ın eski binası yıkılıp yerine modern bir otel 6 yaptırılacak 22.05.1977 Yeşil Türbe çevresindeki 40 Yeşil Türbe’nin çevresini açmak amacıyla 40 konutun konutun yıktırılması istimlaki için alınan karar uygulanacaktır. Konut sahiplerine 7 kesinleşti ödeme yapılmaya başlanmıştır. 26.07.1977 Otoparkın 2 tarihi caminin görüntüsünü bozacağı gerekçesiyle Bakanlık tarafından bu karar reddedilmiştir. Belediye ise kent merkezinde otopark ihtiyacı olduğu ve bu karara direneceklerini belirtmiştir. İmar ve İskan Bakanlığı Orhan Cami ile Ulu Cami arasındaki 8 otoparka karşı! 04.08.1977 257 Haber Haber Eleştiri Haber Açıklama Bursa Üniversitesinin düzenlediği ve kentin sorunlarının ele alındığı Bursa 77 seminerinde Bursa’nın son on yıl içinde Bilim adamları: Bursa şehircilik adına kötüye gittiği belirtilmiştir. Bursa’nın artık elden gitmek üzere… 9 dondurulması, nüfusun çevreye dağıtılması önerilmiştir. 20.09.1977 Sanayi, su problemi, imar, üniversite gibi pek çok konu hakkında konuşulmuştur. (Hakan Dörtbudak) İmar Bakanlığı Teleferik Teferrüç terminali üzerindeki 30 bin metrekarelik Teleferik üstünü konut alanın orman sahası haline getirilmesi kararı, Bakanlık sahası yaptı tarafından reddedilmiştir. Bakanlığın eldeki yeşil sahayı konut 11.01.1977 alanına çevirmesi tepkiyle karşılanmıştır. 10 Nazım plan Bakanlıktan gelen uzman kurul belediye Fen işleri müdürlerine çalışmalarının önemli Nazım Plan konusunda bilgi vermiştir. Bursa ovasının 11 bölümü tamamlandı korunmasını amaçlayan ve konut sahalarının belirlendiği bir 07.04.1977 plan hazırlandığı belirtilmiştir. Bir süredir Bursa’da bulunan Darmstad’lı yetkililer, Bursa’nın Bursa’nın sorunları sorunlarına şaşırmışlar ve çözüm için yetkilileri Almanya’ya Darmstad’lı davet etmişlerdir. Belediye gelirlerinin artırılması ve karar 12 belediyecileri şaşırttı verme ile uygulama yetkisinin belediyede olması yönde 23.07.1977 tavsiyeler verilmiş, teknik destek için Darmstad’a davet etmişlerdir. Bursa ovasını korumak ve sanayinin tarım alanlarında kurulmasını önlemek amacıyla ‘Bursa Kent Bütünü ve Yakın Ovada inşaat Çevresi Nazım Planı’ hazırlanmış, 3 Kasım 1977’de yürürlüğe yasaklandı 13 girmiştir. Plana göre ovanın saptanan yerlerinde fabrika ve 29.11.1977 konut kurulamayacak. Plandan önce başlanan fabrika ve konutlar kapsam dışında tutulmuştur. Tavgaç: Çatı katlar tam Belediye başkanı Tavgaç, birçok vatandaşı ilgilendiren, çatı kata çevrilecek… katların tam kata çevrilmesi konusunu halledeceğini ifade 14 01.12.1977 etmiştir. Kentin planlı konutlaşması konusunda düzenlenen toplantıda, Bursa’daki düzensiz gelişme, plansız konut dağılımından söz edilmiştir. Belirlenecek yeni önleme bölgelerinde sosyal konutların yapılacağı bildirilmiştir. Bursa’ya yeni gecekondu önleme 15 sahaları kuruluyor 19.02.1977 258 Gecekondu İmar Planı Açıklama Açıklama Haber Açıklama Açıklama Haber Haber 1700 dönümlük saha Konut sıkıntısını gidermek amacıyla belediye tarafından gecekondu önleme Sanayi Çarşısı ile Hacivat köprüsü arasında bulunan saha ve 16 bölgesine alınıyor… Beşevler köyü ile Çalı bucağı arasında kalan saha, gecekondu 08.03.1977 önleme bölgesi olarak belirlenmiştir. Belediye başkanı Tavgaç, gecekondunun önemli bir sorun Tavgaç: Bugüne kadar olduğunu kendilerinden önce de bu konuya gereken önemin tek ev yıkmadım 17 verilmediğini ifade etmiştir. Hiçbir evi yıkmadığını, tapularını 30.11.1977 vermek istediğini belirtmiştir. Cumhuriyet Alanında Cumhuriyet alanında meydan saatinin bulunduğu yerde alt yer altı geçidi yapılacak geçit yapılması için belediye tarafından hazırlıklara 18 05.01.1977 başlanmıştır. İçinde 100’e yakın dükkan olacaktır. Atatürk caddesinde trafik sıkışıklığını önlemek amacıyla belediye tarafından çeşitli noktalarda yer altı geçidi yaptırılacaktır. 10 yer altı geçidinin 12,5 milyon liraya çıkacağı bildirilmiştir. Atatürk Caddesinde 10 yer altı geçidi yapılıyor 19 14.02.1977 Cumhuriyet Alanı ile Çakırhamam arasında ayrı ayrı 10 adet yer altı geçidi yapılması yerine boydan boya bir yer altı geçidi yapılmasına karar verildi. 1240 dükkanlı bir çarşı olması planlandı. Ancak yüksek mimar Mustafa Eroğlu bu projeyi hayali olarak nitelendirmiştir. Atatürk caddesinin altına yeraltı çarşısı 20 yapılacak 18.02.1977 Plansız sanayileşme CHP Bursa milletvekili Mehmet Emekli ile röportaj Bursa’yı harcıyor yapılmıştır. Bursa’nın plansız bir sanayileşme içinde olduğu 21 18.01.1977 ifade edilmiştir. (Aykan Uzoğuz) 259 Kişi - Ulaşım Kurum Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Görükle’de 50 bin kişinin yaşayabileceği üniversite şehrinin inşaatı devam etmektedir. 15 yılda tamamlanması planlanan projenin 3 ünitesinin kaba inşaatı tamamlanmıştır. Fotoğraflarda, kampüs tamamlandığında alacağı hal ve Sosyal Bilimler Fakültesi inşaatı görülmektedir. Bursa’nın batısında bir şehir doğuyor 22 24.09.1977 Lisenin modern tesislerin açılışı yapılacaktır. 1500 öğrencinin eğitim görebileceği yeni bina bir köprü ile eski binaya bağlanmıştır. Fotoğrafta yeni eğitim ünitesi ve spor salonu görülüyor. (Hakan Dörtbudak) Işıklar Askeri Lisesinin yeni tesisleri açılıyor 23 01.10.1977 260 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Acemler’de 25 bin metrekare üzerine kurulan belediye otobüs işletmesinin yeni binası törenle hizmete girdi. Misafirhane, idare, lojman, depo ve atölyelerden oluşan tesisin gelecek 50 yılın gereksinimi göz önünde bulundurularak inşa edildiği B.O.İ.’nin yeni binası söylenmiş. (Hakan Dörtbudak) hizmete girdi 24 25.10.1977 Bursa Üniversitesi’nin yeni öğretim yılı açılışı yapılmıştır. Haberde üniversitenin Görükle kampüsündeki geçici yerleşiminden bir fotoğraf yer almaktadır. Üniversitenin açılışı olaylı oldu 25 02.11.1977 Nüfusu artan ve kiraların yükseldiği Bursa’da, memur katsayısının 12’ye çıkarılmasından sonra kiralar daha da artmıştır. Artık gecekondu bölgelerinde bile 600 liradan aşağı kiralık ev olmadığı belirtilmiştir. Katsayı ile beraber kiralar da fırladı 26 03.03.1977 Bursa kiracılar için yaşanması güç bir kent haline gelmiştir. Oturulabilir bir gecekondu kirasının 1000 liradan başladığı, Çekirge’de lüks konutların 6-7 bin lira kirası olduğu belirtilmiş. Fotoğrafta yeni yapılan ve daire başı 800 bin lira fiyat biçilen bir konut. (Ayşegül Felek) Ev kiraları bir facia halini aldı 27 12.08.1977 261 Konut Haber Haber Haber Haber Ertuğrulgazi’de geçen yıl yapımına başlanan ve kaba inşaatı tamamlanan 1000 dairelik sosyal konut 1979 yılı başında dar gelirli ailelere verilecektir. 1000 sosyal konut kur’a ile dağıtılacak. 28 27.11.1977 Bursa’da 76’da 5739 İsmet Tavgaç 1976’da kentte 5739 kaçak inşaat tespit kaçak inşaat tespit edildiğini ve sorumlular hakkında yasal işlem yapıldığını 29 edildi açıklamıştır. 06.01.1977 Altı yıl önce yapımı tamamlanan Maksem caddesindeki 6,5 katlı ve 18 daireli apartman, caddeye 70 cm taştığı için yıktırılacak. İnşaat yapılırken müteahhitin defalarca uyarıldığı, zabıt tutulduğu belirtilmiş. Altı yıl önce yaptırılan apartman Danıştay 30 kararı ile yıkılıyor… 08.02.1977 262 Kaçak İnşaat-Yıkım İnşaat Haber Açıklama Haber Demir ve çimento, seçim telaşı içinde karaborsaya düşmüştür. Resmi fiyatı 28,5 lira olan çimento karaborsada 40 lira, demir ise 6,75 ile 10,5 liraya satılıyor. Bursa çimento fabrikası da tanzim satış yapmaktadır. Demir ve çimento ortadan kayboldu 31 22.05.1977 İmar planında yolların genişletilmesi amacıyla yoldan geri çekilerek inşaat yapılması öngörülmesine karşın, otorite boşluğundan yararlananlar dar sokaklara istedikleri gibi inşaat yapmaktadır. Bazı inşaat sahipleri de yapılanları emsal gösterip, yola terk ettikleri alanı inşaat sahasına katmaktadır. Herkes dilediği gibi inşaat konduruyor 32 21.07.1977 İnşaat malzemesi fiyatlarındaki artış, gecekondu yapımına bile engel olmuştur. Yapılan hesaplamaya göre 100 metrekare bir alana yapılacak gecekondu arsasıyla birlikte 260 bin liraya mal olmaktadır. Haberde geçen yıl ile bu yıla ait ücret tablosu verilmiştir. (Engin Özpınar) İnşaat malzemesi fiyatlarındaki artış 33 alabildiğine yükseliyor 30.07.1977 263 Haber Eleştiri Haber Doğanın tahribatına maruz kalan ve semt çocuklarının oyun alanı haline gelen Namazgah’a ilgi gösterilmediği belirtilmiştir. (Erdal özdür) Tarihi Namazgah kaderine terk edildi 34 19.02.1977 Eski Eserleri Sevenler Derneği, Üftade Camii çevresinde açılmak istenen yol nedeniyle bazı tarihi nitelikteki mezarların tahrip edildiğini ve önlem alınması gerektiğini, belediye, valilik ve Yüksek Anıtlar Kurulu’na bildirmiştir. Yol yapıyoruz diye tarihi mezarlar tahrip 35 edildi 17.03.1977 1930’ların en modern ve ilk kaloriferli binası, zamanın en büyük oteli olan Luca Palas sahipleri tarafından bir inşaat şirketine satılmış ve yıkılmıştır. Yerine 4,5 katlı bir iş hanı yapılacaktır. Şafak Sinemasından sonra Bursa’nın ilk beton binası olan sinema Bulgaristan’dan gelen ustalar tarafından yapılmıştır. Luca Palas tarihe karıştı 36 25.04.1977 264 Koruma Kültürel Miras Haber Haber Eleştiri Kapalıçarşı yanındaki tarihi Şengül Hamamı çarşı haline getirilecek. Hamamda yaklaşık 25 iş yeri bulunacaktır, Yüksek Anıtlar Kurulundan onay alınmıştır, restorasyon devam etmektedir. Tarihi Şengül Hamamı çarşı oluyor 37 11.08.1977 265 Restorasyon Haber EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1978 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Ticaret ve Sanayi odası Kubbeli Hal ile Fidan Han arasında kalan alana yer altı çarşısı yapmak için belediyeye başvurdu. Komisyon, hanlar eski eser kabul edildiği için Anıtlar Kurulunun da önerisinin alınmasını kararlaştırmıştır. Kubbeli Hal ile Fidan Han arasında bir yer altı 1 çarşısı inşa edilecek 09.02.1978 Merkez yolun açılması sebebiyle 1 Nisan’da istimlakine başlanacak olan Eski Sebze Halindeki belediye dükkanlarında faaliyet gösteren 140 esnaf ve sanatkar dükkanları boşaltacaktır. Dükkanlar çarşı yangını sonrası esnaf için kurulmuştu. Eski sebze halindeki 140 esnafa yol göründü 2 21.02.1978 Yüksek Anıtlar kurulunun bu alanda otopark yapımına karşı çıkması üzerine, belediye başkanı mimar Mustafa Eroğlu, bu bölgede kısmen otopark yapılması koşuluyla işportacılar çarşısı yapılmasını planlıyor. Eroğlu, Orhan Camii ile Ulucami arasına ‘işportacılar’ çarşısı 3 kuracak 03.04.1978 266 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Sunumu Kükürtlü banyoları ile çevresinin kamulaştırılmasına bu yıl başlanacağı bildirilmiş, Çekirge’deki kaplıca ve otellerin hamam düzeyini aşamadığı, merkez kurulduktan sonra daha bilimsel ve turistik amaçlı bir örgütlenmeye yardım edileceği belirtilmiş. Fotoğrafta kamulaştırılacak Kükürtlü banyosu binaları. Tıp Fakültesi, Kükürtlü’ye Fizik Tedavi Merkezi 4 kuracak 12.06.1978 Santral Garajın Tekel İdaresi tarafından tütün deposu olarak kullanılan bölümünde çıkan yangında, depodaki tütünler yanmış, terminal binası arkasındaki 4 katlı kapalı otopark çöktü. (Engin Özpınar, Mümin Çotak) Korkunç yangın… 5 20.08.1978 İnşaat için gerekli imar planı değişikliği 1 yıldır sonuçlanamamasına rağmen, meclis sonunda değişikliği kabul etmiştir. 9 katlı ve 700 araçlı planlanan otoparkın alt katları pasaj olacaktır. Cilimboz deresi ile Çekirge caddesi üzerinden pasaja girilecek, araç kapıları arkada olacaktır. Altıparmak’taki dokuz katlı otopark inşaatı 6 gerçekleşiyor 08.04.1978 267 İmar Planı Haber Haber Haber Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde kaçak olarak inşa Kaçak konutlara ruhsat edilen yapılara bir defaya mahsus olmak üzere ruhsat veriliyor çatı katlar da verilecektir. Çatı katlarının da tam kata çevrilmesine izin 7 tam kata çevriliyor verilmiştir. İmar planlarının da sürekli değiştirilmesine izin 29.09.1978 verilmeyeceği açıklanmıştır. (Ankara) Bursa belediyesi otopark yapımı için hazırlıklara başladı, 72 otopark 15 bin araç kapasiteli olacaktır. Çok katlı otopark yapılması düşünülen ve plan değişikliği ile Bakanlık tarafından onaylanan semtler ile açıkta kurulacak alansal otopark yerleri haberde açıklanmış. SSK’nın Setbaşı’nda Mahfel kıraathanesinin bulunduğu yerde yaptıracağı 3 katlı otopark projesi belediye tarafından uygun görüldü. Fotoğraf Mahfel’de Belediye ‘çok katlı’ ve inşa edilecek otopark maketi. ‘alansal’ otopark yapımı için çalışmalara 8 başladı 20.10.1978 Yüksek Anıtlar Kurulu Bursa’nın yüzde 70’inin ‘Sit Sahası’ olduğunu bildirerek kentin tümüne yakın bölgede inşaat yapımını yasaklamıştır. 3 ay ruhsat verilmeyecektir. Yasak olan semtler, Çekirge, Yeşil, Emirsultan, Muradiye, Hisar ve Reyhan mahalleleri. Haberde sit’in ne olduğu açıklanmış. İnşaat ruhsatları 3 ay için durduruldu 9 19.11.1978 Yüksek Anıtlar Kurulu’nun tarihsel doğal ve arkeolojik 3 aylık inşaat yasağı değerlerin korunması amacıyla inşaatı yasaklayan kararı tepki ile karşılandı tepkiyle karşılanmış, yetkililer bu yasağın devam eden 10 21.11.1978 inşaatları, altyapı hizmetlerini ve otopark nazım planının uygulanmasını da kapsadığını açıklamış. (Basri Sönmez) Hızla gelişen Bursa’da inşaat yasağına çareler 11 aranıyor 26.11.1978 Yüksek Anıtlar Kurulunun koyduğu yasak 12 Ocak 1979’da kısmen kaldırılacaktır. 12 Ocak’tan sonra sit alanında tarihsel İnşaat yasağı yeni yılda değeri bulunan binaların tek tek saptanacağı bildirildi. kısmen kaldırılacak Bakanlık ve Kurulun kentin bazı yerlerindeki inşaat 12 14.12.1978 yüksekliklerini düşük tutmak istediği, belediyenin ise bu tutumun kentin çevreye yayılmasına neden olacağını düşündüğü bildirilmiş. 268 Sit Kararı Haber Eleştiri Açıklama Haber Haber Açıklama Belediye başkanı Eroğlu, sit alanı içinde kalan yerlerde imar planı ile otopark nazım planın uygulanmasını durdurmaya yasal açıdan hakları olmadığını bildirmiştir. Belediyenin görüşünün alınmadığı, kaçak yapıların artacağı ifade edilmiş. Belediye bir takım öneriler sunmuştur. Tarihi olduğu belirtilip yıkılmasına izin verilmeyen Atatürk caddesinden ve Eroğlu Yüksek Anıtlar Muradiye’den bina fotoğrafları. Kuruluna resti çekti 13 16.12.1978 Atatürk caddesinde trafiği büyük ölçüde rahatlatacak 2 üst geçit yapılacağı açıklandı. Vakıflar bankası ile Kafkas pastanesi arasına ve PTT binası ile Ulucami arasına yapılacak üst geçitlerin temsili görseli. Atatürk caddesine üst geçit yapılacak 14 11.05.1978 Bursa’nın en işlek caddesi olan Atatürk caddesinde tüm yaya kaldırımları Setbaşı’ndan Ulucami’ye kadar demir parmaklıklar ile kapatılacak. Yaya kaldırımları demir parmaklıklarla 15 çevrilecek 12.02.1978 269 Çevre Düzenleme Ulaşım Haber Haber Açıklama Demir parmaklıkların Vilayet binası önünden başlanarak Atatürk stadyumuna kadar yapılacağı belirtilmiş. Yayarlın beton saksıların üzerinden atladığı ve çirkin bir görüntü oluşturduğu ifade edilmiş. Atatürk caddesinde beton saksıların yerine demir parmaklıklar 16 konulacak 01.05.1978 Bursalı çiftçi Rıza Biçen Çekirge caddesindeki villasını eğitime yararlı hale getirilmesi amacıyla Üniversite Vakfı’na bağışlamıştır. 20 milyonluk villasını Üniversite Vakfı’na 17 bağışladı 25.02.1978 Başkan Eroğlu Belediye Başkanı Mustafa Eroğlu, Bursa’nın daha şirin bir ‘Bursa’nın daha şirin kent olmasını istediğini ancak bugün yeşil Bursa’nın beton ve bir kent olmasını 18 taş yığınına dönüştüğünü ifade etmiştir. Bursa’nın pek çok istiyoruz’ sorunu olduğu ve parasal sıkıntıların olduğunu belirtmiştir. 11.11.1978 Bursa Müzeler müdürü eski eserlerin korunması konusunda Bursa beton yığını düzenlenen toplantıda açıklama yapmıştır. Yeni uydukentler haline dönüşebilir 19 projesinin uygulanmasında gerekli önlemler alınmazsa 26.11.1978 Bursa’nın beton yığınına döneceğini ifade etmiştir. Tofaş fabrikası yanında, Sönmez Gıda Sanayi Turistik Tesisleri ve süper market törenle açılacak. Süper markette hangi ürünlerin satılacağı haberde açıklanmıştır. Gemlik yolunda, dev alış-veriş merkezi yarın 20 hizmete giriyor 09.06.1978 Türkiye’nin dev süpermarketi törenle Sönmez Holding’e ait yeni Yalova Yolu’nun 9. kilometresinde 21 açıldı kurulan tesis törenle açılmıştır. 11.06.1978 270 Uygulama Yeni Proje Kişi - Kurum Haber Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Üniversitenin Görükle Kampüsündeki tesisleirn inşası devam etmektedir. Tıp Fakültesi Temel Bilimler, İktisadi ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Makine Fakültesi ve Sağlık Koleji inşaatının 1980 yılında tamamlanacağı açıklandı. Fotoğrafta Temel Bilimler binası görülmekte. Bursa Üniversitesi’nin Görükle’deki kampüs inşaatı hızla devam 22 ediyor 16.07.1978 SİNTA adlı bir inşaat firması Türkiye’nin tek katlı betonarme en yüksek binasını kurmayı başardı. Renault otomobil fabrikası preshane binasıdır. 10 metre bodrum 23 metre yer yüzeyinden çatıya 33 metre yükseklikte tek katlı yapının Fransızları şaşırttığı belirtilmiş. Türkiye’nin en yüksek fabrika binasını bir 23 Bursa firması inşa etti 17.07.1978 Beşevler Köyü yakınında 1 milyon 291 bin metrekare alana kurulacak olan ve 1055 atölyeyi kapsayan sitenin temeli atılmıştır. Sitede madeni eşya, oto tamirciliği, oto boya, marangoz, mobilya, dökümcülük, karoseri gibi sanat kollarındaki esnaf faaliyet gösterecektir. Küçük Sanatlar Sitesinin temeli dün 24 törenle atıldı… 26.11.1978 271 Haber Eleştiri Açıklama Soğukkuyu semtinde 5’er katlı 42 bloktan oluşan, Soğukkuyu İşçi Kooperatifi’nin sosyal konutları tamamlanmıştır. Soğukkuyu macerası bitiyor, işçiler evlerine 25 kavuşuyor 20.04.1978 Bursa’da son bir yıl içinde konut kiraları yüzde 150-200 arasında yükselmiştir. Kıyı kentlerdeki kiralar 2000-3000 lira arasında değişiyor ve kolaylıkla konut bulunamıyor. Birinci sınıf semtlerde (Atatürk caddesi civarı, Çekirge) apartmanlara 8-10 000 lira kira istenebiliyor. Konut kiraları aldı başını gidiyor 26 16.09.1978 Yeşil caddesinde plana göre bina yüksekliği 13,5 metre yani 5,5. Fakat bir binanın 6 katı tamamladığı 7. kata başladığı, üstelik hakkında zabıt tutulduğu halde devam edildiği belirtilmiş. Şehrin göbeğinde kaçak inşaat 27 25.09.1978 272 Gecekondu - Kaçak İnşaat Konut Eleştiri Haber Eleştiri Kükürtlü karşısındaki sahada yapılan inşaatın imar planında belirtilen ‘bahçeli nizam’a aykırı yapıldığı saptandı. İnşaatın il imar müdürü Beşir Düvenli’ye ait olduğu belirtilmiş. Bir inşaat sahibi için Çekirge caddesinin 28 imar düzeni değiştirildi 13.03.1978 Santral garaj altındaki köprülü kavşak ve çevre bağlantı yolları ile Fomara caddesindeki hızlı gelişme şehrin çehresini değiştirmiş, merkezin aşağı kaymasına neden olmuştur. Santral Garaj çevresi Bursa’nın kalbi oluyor 29 17.04.1978 Kent trafiğinin yeniden düzenlenmesi için pilot bölge seçilen Setbaşı-Stadyum arasındaki ana caddede çalışmalar başladı. İlk olarak Çatalfırın’daki kavşak düzenlenmiştir. Çatalfırın’da trafik rahatladı 30 26.06.1978 273 Ulaşım - Altyapı İnşaat - Yıkım Haber Haber Eleştiri Gazetenin daha önce yaptığı bir yayın üzerine yetkililerin Atatürk caddesinde araçların kaldırıma park etmesini yasakladığı bildirilmiştir. Kaldırımlar boşaltıldı, yayalar da rahatladı 31 20.07.1978 Halk arasında Bekarlar Hamamı denen, tarihi Ulucami hamamında kentin ikinci kuyumcular çarşısı açılmıştır. Tarihi Ulucami Hamamı Kuyumcular 32 Çarşısı oldu 14.12.1978 274 Koruma Kültürel Miras Çevre Düzenleme Haber Eleştiri EK 3 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1979 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Vali Çoker ‘Bursa ovası Vali, Bursa ovasının tarım dışı kullanımının önlenmesi için bir kurtarılacak’ komisyonun ovayı tarayarak yasalara aykırı binaları 1 11.01.1979 saptayacağını ve bu yapıların yıkılacağını belirtti. Yanan Santral Garaj binası yerine içinde otoparklar, pasaj ve çarşılar bulunan 9 katlı işhanı yapılacak. Yanan santral garajın yerine dev bir işhanı 2 yapılacak… 11.03.1979 Bursa ovası kurtarılıyor Çevre kirliliğine neden olan fabrika ve konutlar yıktırılacak. 3 02.04.1979 Yeni fabrikaların kurulmasına izin verilmeyecek. 19 Ağustos 1978 yılında yanan santral garajın yeniden yapılması gerektiği belirtilmiş ve enkazın kaldırılmaması eleştirilmiştir. Bursa’ ya yeni bir santral garaj yapılması 4 isteniyor. 20.07.1979 Açık Hava Kültürpark’ ta yapılacak açık hava tiyatrosu ile yeni hal Tiyatrosu’nun projesini binasının projelerini Ankara eski belediye başkanı mimar 5 Dalokay çizecek. Vedat Dalokay çizecek. 23.07.1979 275 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Eleştiri Haber Haber Açıklama Haber Sunumu Belediye Başkanı Eroğlu Fomara’ da yapılacak otopark ve işhanı projelerinin tamamlanmak üzere olduğunu belirtmiştir. Belediye gelirlerinin arttırılması gerektiğini ifade etti. Eroğlu ‘Sorunların çözümü için gelirlerimizi artırmak 6 zorundayız’ 19.08.1979 İş adamı Ali Osman Sönmez Belediye’ nin kendisine imkan tanıması halinde Atatürk alanında bir yer altı çarşısı yapmayı düşünüyor. İşadamı Sönmez, Atatürk Alanında bir yer altı çarşısı yapmak 7 istiyor. 10.10.1979 Belediye Başkanı Eroğlu, Belediye’ ye ait Tayyare sinemasının bulunduğu bina ile altındaki Yapı ve Kredi bankasını birleştirerek büyük bir iş hanı yapmayı tasarlıyor. Eroğlu, büyük bir iş hanı yapmayı tasarlıyor. 8 10.10.1979 İmar yolsuzluğu Belediyedeki imar yolsuzluğunu araştırmak için belediye komisyonu toplandı meclisi tarafından oluşturulan Tahkikat Komisyonu ilk 9 19.10.1979 toplantısını yapmıştır. Eroğlu ‘hisseli arsa Eroğlu, vatandaşların dolandırılmasına yol açan hisseli arsa satışları yasaklanmalı’ 10 satışlarının Bakanlık tarafından yasaklanmasını talep etti. 29.11.1979 276 Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Eroğlu dört yıllık İmar Daha önceki planda kentteki istimlak sorunları olduğu ve Yatırım programı belirtilmiş, yeni 4 yıllık panda kentin tüm imar ve yatırım 11 hazırlıyor sorunlarının yer alacağı belirtilmiş. Hazırlanan program 07.11.1979 meclise ve daha sonra da Bakanlığa sunulacaktır. ‘Sit alanları kararımız Yüksek Anıtlar Kurulu Başkanı, kentte SİT alanlarıyla ilgili kesin’ alınan inşaat kararlarının uygulanacağını belirtti. Uludağ’ da 12 09.03.1979 Yüksek Anıtlar Kurulu’nun toplantısı olacaktır. Yüksek Anıtlar Kurulu Başkanı Bursa’nın koruma planının Bursa plansız kaldı! hazırlanması gerektiğini söylemiş, bazı çıkar gruplarına hizmet 13 10.03.1979 etmese de yapılan uygulamanın kenti korumaya yönelik olduğunu belirtmiştir. Cengiz: Anıtlar Yüksek Anıtlar kurulunun SİT alanlarında inşaat yasağı koyamayacağı, Kurulu yetkisini aşıyor. 14 mevcut imar planını yürürlükten kaldıramayacağı söylenmiştir. 11.03.1979 Belediye başkanı, gecekondu önleme alanlarında sosyal konut Eroğlu ‘işçilere ucuz alanlarının planlarının hazırlandığını, bakanlık onayı arsa vereceğiz’ sonrasında bu alanların kooperatiflere verileceğini belirtmiştir. 15 26.02.1979 Bursa’da sosyal konuta gereksinim duyan yaklaşık 200 bin dar gelirli olduğunu ifade etmiştir. İnşaatçılar planlı konut Bursa İnşaat Müteahhitleri Derneği planlı konut alanlarının alanlarının açılmasını açılması, planda konut alanı olarak belirlenen yerlerde hisseli 16 istiyor arsa satışının önlenmesi ve kaçak inşaata izin verilmemesini 09.03.1979 istemiştir. Bursa Mudanya yolu üzerinde, Hamitler mevkiinde, SİFAŞ Fabrikaları karşısında işçi ve işçi emeklileri için İpekkent adında büyük bir konut sitesi kurulacak. YAPET grubu Bursa’ da sigortalılar için büyük bir site 17 kuruyor… 13.07.1979 Belediye başkanı, seçim öncesi vaadi olan konut işiyle, parasal Eroğlu ‘Herkese konut sorunlar nedeniyle henüz ilgilenemediklerini ancak vaadimi unutmadım’ 18 çalışacaklarını söylemiştir. Başkan, 1980 yılında 5 bin konutun 27.10.1979 yapılmasının planlandığını belirtmiş. Belediyeye ait 1040 dönüm arsa sosyal Belediye, mülkiyeti kendinde olan boş alanları değerlendirerek, konutlar yapılması için dar gelirli aileleri konut sahibi yapmayı planlamaktadır. Sosyal 19 kooperatiflere tahsis meskenler ve Yalakçayırı’ndaki arsaların bu şekilde toplu edilecek konuta alanına dönüştürüleceği söylenmiştir. 08.12.1979 Başkan Eroğlu Belediye başkanı Eroğlu, Bulgaristan’ın Filibe kentindeki 80 Bursa’da 80 bin bin konutluk uydu kentin benzerini Bursa’da yapmak istiyor. konutluk bir uydu-kent Büyük bir arsaya gereksinim duyulduğu ancak belediyenin bu 20 yapmak istiyor imkanının olmadığı belirtilmiş. Arsa sorunu için Bakanlık’tan 23.12.1979 yardım talep edilmiş. 277 İmar Konut Sit Kararı Planı Açıklama Haber Açıklama Haber Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama İnönü ve Cumhuriyet caddelerinin kesiştiği kavşak cami ve ağaç yerinde kalacak şekilde düzenlenecektir. İnönü ve Cumhuriyet caddelerinin kesiştiği kavşak yeniden 21 düzenlenecek 21.03.1979 Santral Garaj civarında yapımı tamamlanan yeni PTT sarayı hizmete girecektir. Atatürk caddesindeki PTT binası ise Ulucami şubesi olacaktır. 2 bin aboneye telefon verilecek 22 20.06.1979 Üniversite kampüsünde yapılacak binalar müteahhit ile fiyat konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle yarım kaldı. Üniversite Kampüs inşaatı gecikecek 23 17.09.1979 2 milyonunuz yoksa Arsa bedelleriyle malzeme fiyatlarının görülmemiş bir düzeye konutunuz da yok! çıktığını belirten müteahhitler, dar gelirliler için konut 24 18.07.1979 edinmenin artık hayal olduğunu söylediler. Daha önce temeli atılan Ertuğrulgazi’ de ki 1000 sosyal konutun ruhsatsız olduğu belirlenmiş, Belediye bu konutları kaba inşaatı tamamlanan bu konutları mühürlemeye hazırlanıyor. Demirel’ in temelini attığı 1000 konutun 25 yapım ruhsatı yokmuş 31.08.1979 278 Uygulama Konut Yeni Proje Ulaşım Haber Açıklama Haber Haber Haber Yapılan bir araştırmaya göre Bursa’da yaşayan 500 bin kişiden 200 bini gecekondularda oturmaktadır. Gecekonduların çoğunun 1 veya 2 odalı olduğu yıkanma olanağı olmadığı belirtilmiş. Yine büyük bölümünde sofa ve mutfak olmadığı açıklanmış. Son yıllarda inşa edilen her 100 yapıdan 30’unun gecekondu olduğu belirtilmiş. Gecekondu yapımı yeniden hızlandı 26 21.10.1979 İnşaat demiri, karaborsada yüzde 100’ün üzerinde fahiş fiyatla satılıyor. Bursa’da demir ticaretinin kapalı kapılar ardında yapıldığı ifade edilmiştir. Demir de karaborsada 27 15.01.1979 İnşaat sektöründe malzeme fiyatlarının artması ve karaborsa egemenliği nedeniyle belirsizlik yaşandığı, inşaat yapımında zorluk yaşandığı belirtilmiş. İnşaat sektörü durabilir 28 29.01.1979 İnşaatçılar da ‘pes’ İnşaat malzeme fiyatlarındaki artıştan dolayı Bursa’ da ki dediler müteahhitlerin protesto yapacağı açıklandı. Bir yıl süreyle 29 08.03.1979 konut dahil her türlü inşaatın durdurulacağını açıkladılar. 279 İnşaat-Yıkım Gecekondu-Kaçak İnşaat Açıklama Haber Eleştiri Haber Dört yıldır yıkımı ertelenen eski sebze hali altındaki belediyeye ait dükkanların yıkımı yine ertelendi. Dükkanlar, merkez yolun geçeceği güzergahtadır. Yıkım kararı ertelendi 30 21.03.1979 Ortapazar’ da ki 5 katlı apartmanın sahibi daireleri ne satıyor ne de kiraya veriyor. Beş katlı apartmanı ne satıyor ne de kiralıyor 31 26.04.1979 Atatürk caddesinde Vakıflar Bankası ile Türk Ticaret Bankası arasına yapılacak üst geçitin temeli atılacak. Üst geçitin temeli bugün törenle atılıyor 32 11.07.1979 Atatürk caddesinde Ulacami karşısında yapılan üst geçidin merdivenleri takıldı. 4,5 metre yüksekliğindeki geçit ay sonunda açılacaktır. Üst geçitlerden biri ay sonunda hizmete 33 açılıyor 29.11.1979 280 Ulaşım-Altyapı Haber Haber Haber Haber Belediye tarafından Ertuğrulgazi, Bahçelievler, Hürriyet semtlerinde çocuk parkları açılmıştır. Bursa’ da dün 3 çocuk parkı daha hizmete 34 girdi… Belediye başkanı göreve geldikleri günden itibaren (11 Eylül 1977) düzenlenen dinlenme ve çocuk parkları ile kavşaklar sayesinde kente 22 bin metrekare yeşil alan kazandırıldığını söyledi. Zafer mahallesindeki parkın açılışı da yapılmıştır. Eroğlu ‘Bursa’ya 22 bin metrekarelik yeşil alan 35 kazandırdık 20.10.1979 YAPET Bursa İpek kent sitesi reklamı 36 13.07.1979 281 Reklam Çevre Düzenleme Haber Haber Haber Modüler konut reklamı 37 25.07.1979 Mühendisler ve Bursa’ daki mimar ve mühendisler grevli, toplu sözleşmeli mimarlar bugün direniş sendika haklarının verilmesi, teknik elemanlar tazminat 38 yapacak. yasasının çıkartılmasını isteyerek işyerlerinde “işi bırakma 19.09.1979 eylemi” yapacaklar. Tarihi Çakır Ağa Hamamına güneş paneli sistemi kurulmuştur. Güneşli günlerde sıcak su panel ile elde edilecektir. 525 yıllık Çakır Ağa Hamamı güneş enerjisi 39 ile ısıtılıyor 03.07.1979 Rektör Nihat Balkır, Kükürtlü kaplıcasının, Sağlık Merkezi olması için girişimlerde bulunulduğunu ve kaplıcanın tarihi niteliği korunarak restore edileceğini söyledi. Üniversitenin Kükürtlü ile ilgili projesi 40 gerçekleşiyor 19.09.1979 282 Koruma Kişi Kültürel Miras Kurum Haber Haber Haber Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler Bursa Hakimiyet 1980 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Uydukent projesi suya OSB’nin kuzeyinde kurulmak istenen uydukent projesinin düşüyor 1 Bakanlık tarafından onaylanmadığı bildirilmiş. 17.03.1980 Belediyenin Fomara caddesindeki arsaya yaptıracağı çok katlı otoparkın projesi hazırlandı. Fomara’da İller Bankası binası altında kalan alana yapılacak otopark 6 katlı ve 1000 araçlık olacak. (Mümin Çotak) 1000 otomobillik otopark projesi 2 hazırlandı 04.04.1980 Üniversite kampüsünün eksiksiz hizmete girmesi için paranın gerekli olduğu, Tıp Fakültesi hastanesinin 1983 yılında muhtemelen biteceği açıklanmış. Fakültelerde öğretim üyesi sıkıntısı çekildiği bildirilmiş. Görükle’deki Üniversite tesisleri 3 gecikiyor! 20.04.1980 Mayıs ayında temeli atılacak OSB’deki ekmek fabrikası, Mudanya asfaltı bitişiğinde toplam 3 bin 290 metrekare alan üzerine inşa edilecektir. Ekmek üretimi belediye tarafından kurulan BESAŞ şirketi tarafından gerçekleştirilecek. Bursa’nın yarısını doyuracak ekmek fabrikasının temeli 4 Mayıs’ta atılacak 26.04.1980 283 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Açıklama Haber Haber Haber Sunumu 5 ayrı binada görev yapan Bursa Adliyesinin giderlerinin fazla olduğu, parçalı yapının hizmetleri aksattığı söylenmiş. İlk fotoğraf, merkez bina. 2. Adliye yapılması istenen bina. 3. Heykel arkasındaki bina. 4. Ünlü caddedeki bina. Bursa’ya bir Adliye Sarayı kaçınılmaz hale 5 geldi! 03.11.1980 Geçmiş yıllarda sadece tarım ve hayvancılık yapılan, uzun yıllar önce Bulgaristan’dan gelen göçmenlerin kurduğu 60 haneli Beşevler, irili ufaklı 50’ye yakın fabrika ile Sanayi köyü haline geldi. Sanayileşme nedeniyle kanalizasyon ve su sıkıntısının olduğu belirtildi. 465 hanenin olduğu Beşevler köyü muhtarı plansız bir kentleşme olduğunu söylemiştir. Bursa’nın yanı başında yeni bir ‘sanayi köyü’ 6 doğuyor 15.12.1980 Uludağ’da önceden yapılan kaçak ve ruhsatsız yapılara çeki düzen verilecek, ilk kez imar planı yapılacaktır. Uludağ’a imar planı yapılacak 7 05.11.1980 284 İmar Planı Haber Haber Haber Merkez yol çevresini düzenli bir hale getirebilmek için Bursa Nazım Plan Bürosu tarafından yeni bir plan hazırlanmaktadır. Merkez yolun çevresi için yeni bir imar planı 8 hazırlanıyor 16.11.1980 Belediye başkanı, kentin 3’te 2’sinin sit alanı içinde kalması konusunda Bakanlığın bir çözüm bulmasını beklediğini Eroğlu ‘sit alanları belirtmiştir. Anıtlar Kurulu ile Bakanlık anlaşmazlığının 9 belimizi büktü’ Bursa’yı etkilediğini belirtmiştir. Muhalefet üyeleri yapılmak 08.03.1980 istenen plan değişikliklerine karşı olduklarını belirtmiştir. İnşaatların yeniden Anıtlar Kurulunun sit alanları kararınca uyguladığı inşaat başlayabilmesi için yasağına yapılan itiraza Kültür Bakanlığı’ndan cevap Kültür Bakanlığından 10 gelmemiştir. Müteahhitler derneği başkanı ise, sit kararının beklenen cevap gelmedi Bursa ovasının tamamen yok olmasına neden olacağını söyledi. 24.03.1980 Kurulun sivil mimarlık örneği diyerek inşaat yasağı koyduğu, Tahtakale’deki Süleyman Çelebi Ortaokulu karşısındaki ahşap evlerin her an yıkılacak durumda olduğu belirtilmiş. Anıtlar Yüksek Kurulunun yıktırılmasına izin vermediği binalar 11 kendiliğinden göçüverecek 25.03.1980 Yıpranmış konutların kendiliğinden yıkılsa belediyenin, yıktırılsa yine belediyenin sorumlu olacağı belirtilmiş, sivil mimarlık olduğu gerekçesiyle yıkımı yasaklanan eski konutların belediyenin başına dert olduğu söylenmektedir. Yıkamazsın, yapamazsın! 12 09.04.1980 Bursa’da sit alanları yüzünden durdurulan imar hareketiyle İmar yasağının ilgili olarak, kente İmar İskan, Turizm ve Kültür Bakanlığı ile kaldırılması Anıtlar Yüksek Kurulu ve Müzeler Genel Müdürlüğünden 13 bekleniyor… oluşan bir heyet gelecek. Heyet sit alanlarını yerinde 08.05.1980 inceleyerek rapor hazırlayacaktır. Başkan Eroğlu ‘İmar Sit alanlarında inceleme yapan heyet Bursa’dan ayrıldı. yasağının kaldırılmasını Belediye başkanı, imar yasağının kaldırılmasını beklediğini 14 bekliyoruz’ dedi söyledi. 17.05.1980 285 Sit Kararı Açıklama Haber Eleştiri Eleştiri Haber Açıklama Haber Belediye başkanı, Bursa’da Uydukent için yeni yerler Eroğlu: 1980 konut saptanacağını belirtti. Başkan, mimarlar, müteahhitler ve yapım yılı olacak! 15 belediye teknik ekibinin bir araya gelerek, konut sorunun 23.03.1980 çözümü için çalıştığını belirtmiştir. Uydu-kent projesi için İmar ve İskan Bakanlığının Bursa’da kurmayı planladığı 8 bin 480 hektarlık bir alan konutluk uydu kent için Sanayi bölgesi karşısındaki 2 numaralı 16 ayrıldı gecekondu önleme alanı ayrıldı. 11.04.1980 ‘Sanayiciler işçi Vali Zekai Gümüşdiş, sanayicileri işçilerine konut yapmaya konutları yapmalı’ çağırdı. İşçi çalıştıran kişiler konut yapımında devlete yardımcı 17 12.04.1980 olmalıdır dedi. Belediye Fethiye Kızık’taki gecekondu önleme bölgesi için 4 Belediye’nin yeni bin konutluk proje hazırlamıştır. Hazırlanan proje onay için projesi: 4 bin konut! Bakanlığa gönderilmiştir. Ayrıca belediyenin bir şirket 18 17.04.1980 kuracağı ve bu şirketin kent içinde ve çevresinde arsa satın alarak konut alanları oluşturacağı açıklanmıştır. OSB karşısında kurulacak 5 bin konutluk uydu kentin 1050 Sanayi bölgesinde 1050 konuttan oluşacak ilk bölümünün temeli 2 aya kadar atılacak. konutun temeli iki ay Konutların Akpınar Yapı kooperatifi tarafından 2 yıl içinde 19 sonra atılacak! tamamlanması planlanıyor. Konutların 2 oda 1 salon ve mutfak 21.04.1980 ile banyodan oluşacağı ve beşer katlı bloklar halinde olacağı bildirilmiştir. Değirmenlikızık gecekondu önleme Belediye Planlama müdürü, 3 bin konutun yapılacağı yerleşim bölgesi 15 bin kişinin alanı hakkında bilgi verdi. Bölgede 15 bin nüfus barınacak, 3 20 barınacağı yerleşim ilkokul, birer ortaokul ve lise, iki cami, sağlık ocağı, spor ve alanı haline getirilecek dinlenme tesisleri, Pazar yeri bulunacak. 22.05.1980 Ankara belediyesinin büyük yerleşim projesi ‘Batı-Kent’ in küçük bir örneğini Bursa belediyesi Fethiye Kızık’ta Bursa’da da bir ‘Mini uygulayacak. Gecekondu önleme bölgesinde 3 bin konutluk Doğu-Kent’ kuruluyor! 21 yerleşim alanı oluşturulması planlanıyor. Belediye başkanı 15.07.1980 Eroğlu, alt yapı hizmetlerinin belediye tarafından yapılacağını açıkladı. Belediye başkanı, ruhsata aykırı, imar uygulama ve yol planlarına uymayan ve taşıyıcı unsurlarda değişiklik yapılan binaların yıkılacağını söyledi. Ruhsat alınmayan ancak imar uygulamalarına uyan binaların yıkılmayacağı, cezalı ruhsat bağlanacağı belirtildi. Haberde, Cumhuriyet caddesinde geçen yıl yapılan Tekel binasının da kaçak olduğu belirtilmiş. Kaçak binaların tümü yıkılmayacak 22 24.10.1980 286 Gecekondu - Kaçak İnşaat Konut Açıklama Açıklama Açıklama Haber Açıklama Açıklama Haber Açıklama Ticaret Borsası tarafından yaptırılacak alt geçitte 15 iş yeri bulunacak, 4 ayda tamamlanacak. Atatürk caddesinde yaptırılacak modern 23 altgeçidin maketi hazır 24.11.1980 Atatürk caddesinin Orhan Cami doğrultusunda inşa edilecek alt Altgeçit şart oldu geçit caddeyi verev şekilde kesecek. Altgeçidin planı, projesi 24 29.11.1980 ve maketinin hazır olduğu belirtilmiş. Kurul, kentin estetik görünümünü bozduğu gerekçesiyle Atatürk caddesindeki 2 üstgeçidin yıktırılmasını istedi. Anıtlar Yüksek Kurulu üstgeçitlere takıldı! 25 29.11.1980 Gökdere’nin doğusunda kalan Gökdere köprüsü ile Hüdavendigar köşkü arasındaki 6 bin metrekarelik alanda yapılacak park projesi bölgedeki toprak kayması sebebiyle yıllardır uygulanamamış. İstinat duvarı ve drenaj çalışmaları sonrasında alanda spor tesisleri, piknik alanı, çocuk oyun alanı, otopark bulunan park yapılacaktır. Temenyeri Şenlik yeri oluyor 26 07.03.1980 Gökdere’nin Setbaşı köprüsü altında kalan bölümü dinlenme parkı olarak düzenlenecek. Park Bahçeler müdürü alanla ilgili projenin olduğunu söylemiştir. Setbaşı köprüsünün altında dinlenme parkı 27 kurulacak 31.07.1980 287 Çevre Düzenleme Ulaşım Açıklama Haber Haber Haber Haber Ulucami çevresinde bulunan saatçi, tesbihçi, kitapçı, antikacı ve bijuteri barakaları caminin görüntüsünü bozduğu, duvarlarını tahrip ettiği gerekçesiyle Vakıflar Bölge müdürlüğü tarafından yıktırılacak. Ulucami çevresindeki barakalar yıktırılıyor 28 26.08.1980 Sit alanları kararında Anıtlar Yüksek Kurulu, sit alanlarında imar izni verdiği uymayan Mustafa gerekçesiyle, belediye başkanı Eroğlu’nu İmar İskan Eroğlu için soruşturma 29 Bakanlığına şikayet etti. Bursa’ya gelen müfettişler Sit açıldı! alanlarında inceleme yapacak, ifade alacaklardır. 20.02.1980 Bursa’nın dik kayalık yamaçlarındaki evlerde yaşayanların yağışlı havalarda tehlike altında olduğu bildirildi. Belediye Fen işleri müdürü Bahri Sönmez, yağışlı havalarda kayalardan kopma meydana geleceğini söyledi. Oturulmaya uygun olmayan evler boşaltılmıştır. Yamaçlarda tehlike var! 30 31.03.1980 Demirkapı mahallesi Hulidbey sokakta kayalık yamaca istinat duvarı yapılacağı belirtilmiş, 2 kişinin ölümü, 2 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan kaya parçalarının yuvarlanması olayının gerçekleştiği yamaçtaki 7 konut tahliye edilmiştir. Yamaçlarda oturanların can güvenliği 31 sağlanacak 04.04.1980 288 Kişi Doğal Çevre Kurum Haber Açıklama Haber Haber Atatürk caddesinde yeni inşa edilen Sönmez İş Sarayı’ndaki İL Özel İdare’ye ait 7 iş yeri açık artırma ile kiraya verildi. Bursa’nın Gazinocular Kralı Mustafa Taylan bir dükkanı rekor fiyatla kiraladı. 56 metrekarelik bir dükkan aylığı 122 bin 32 liradan kiralandı! 06.03.1980 Belediye başkanı Elektrik İşletmesi merkez binası temel atma töreninde konuşmuştur. Yapı Merinos kavşağındaki tesisler ile lojmanların yanına yapılacaktır. Kentin nüfus patlaması sebebiyle doğu ve kuzey kesiminde sağlıksız genişlediğini belirtmiştir. Eroğlu ‘Bursa sağlıksız bir şekilde genişliyor’ 33 27.03.1980 Beldiyenin Duaçınarı’nda yaptıracağı 200 çocukluk kreşin temeli bugün atılacak. 3 katlı kreşte kapalı ve açıkoyun alanları, uyku salonu, emekleme ünitesi bulunacak Belediyenin Duaçınarı’nda yaptıracağı kreşin 34 temeli bugün törenle atılacak 02.04.1980 289 Uygulama Yeni Proje Haber Açıklama Haber Belediye kreşinin temeli Duaçınarı’nda eski Huzurevinin yıkılan yerinde törenle atıldı. Belediye kreşinin temeli törenle atıldı 35 03.04.1980 OSB’de kurulan 4. Endüstri Meslek Lisesi törenle açıldı. 14 bin metrekarelik alanda 5 blok halinde inşa edilmiştir. 4. Endüstri Meslek Lisesi de törenle açıldı 36 04.11.1980 Ertuğrulgazi’deki gecekondu önleme bölgesinden satın alınan arsada, Metal-İş sendikası yapı kooperatifi tarafından yapılacak konutların temeli atıldı. 16 bloktan oluşacak site 32 ayda tamamlanacak. 160 işçi konutunun temeli dün atıldı 37 01.09.1980 Şükraniye mahallesi Çamlık sitesi, önünde çam ağacı bulunan iki katlı ev hisseli parsel üzerine inşa edilmiş zamanında. Şimdi ise bahçeye kaçak dükkan yapılmakta. Kaçak inşaatlara ‘dur’ diyecek yok mu? 38 07.04.1980 Bursa’daki inşaatların Bursa’da yapılan inşaatın yüzde 60’ının kaçak olduğunu yüzde 60’ı kaçak! bildiren vali, bundan sonra kaçak inşaat yapımının kesinlikle 39 26.04.1980 önleneceğini söyledi. 290 Gecekondu-Kaçak İnşaat Konut Açıklama Eleştiri Haber Haber Haber Bugüne kadar kent merkezinde kaçak inşaat yıkıldığına tanık olmayan yurttaş, Çatalfırın’da tarihi sit alanında kaçak olarak yapılan inşaatın yıkım çalışmasını ilgiyle izledi. 2 milyon lira harcanan kaçak inşaat yıktırılıyor 40 24.07.1980 Hızlı sanayileşme ve nüfus patlaması ile kentin büyüdüğü, birkaç yıl önce sebze bahçeleri ve meyve ağaçları ile kaplı kent çevresinde yeni mahallelerin yükseldiği belirtilmiş. Hazırlanan imar planlarının kağıt üzerinde kaldığı ifade edilmiş. İlk fotoğraf Çirişhane altında oluşan 3 bin hanelik mahalle. 2.fotoğraf gecekondu mahallesinde ihtiyacını çeşmeden karşılayan halk. 3.fotoğraf Çirişhane’de bir gecekondu. (Engin Özpınar) Bursa gecekondularla büyüyor 41 27.08.1980 291 Eleştiri Eleştiri Ankara asfaltında bulunan 4 katlı kaçak apartmanın yıkımına başlanmıştır. Ankara asfaltının Davutdede’den Tıp Fakültesine kadar uzanan, imar planında servis yolu olarak ayrılan şeride yapılan ve sayıları 200’ü aşan binaların da yıkılacağı belirtilmiş. Büyük yıkım! 42 18.10.1980 Biri Yalova yolu üzerinde diğeri Fakülte mahallesinde bulunan 5’er katlı 2 kaçak inşaat yıkılmıştır. Fotoğraf Fakülte mahallesindeki inşaattan. Kaçak inşaatların yıkımı devam ediyor 43 15.11.1980 292 Haber Haber Kentte yapılan kaçak inşaatların yıkımıyla ilgili bir haber. İlk ve 2. fotoğraf, Yeşil’de tarihi kahvehane yerine kaçak inşa eilen betonarme bina. 3. Kaçak yapılan hafriyata ilişkin. Yapmayın, yıkmasınlar! 44 16.12.1980 Santral Garaj enkazından en az 50 apartman inşa edebilecek miktarda demir çıktı, parçalanan betonlardan çıkan hurda Santral Garaj demirin inşaatlarda kullanılabileceği belirtildi. enkazından çıkan demirle en az 50 45 apartman inşa edilebilecek 25.01.1980 Yeşil caddesinde tütün deposu olarak kullanılırken Anıtlar Yüksek Kurulunun koruma kararında uymayarak yıktırılan ancak yeni inşaata izin verilmeyen binanı yerinde göl oluşmuştur. Çukurda biriken suyun tehlike oluşturduğu bildirilmiş. Setbaşı’ndaki inşaat çukuru ‘göl’ oldu 46 05.03.1980 Çimento ve inşaat Demir ve çimento üretiminde düşüş olduğu, malzemelerin demiri karaborsada karaborsaya düştüğü belirtilmiş. İnşaatçılar demir üretiminin 47 05.03.1980 yetersiz olduğunu söylemiştir. Hatalı imar uygulaması nedeniyle Altıparmak Değirmen caddesinde 56 daireli Kardeşler apartmanına giriş çıkış için 80 cm genişliğinde bir sokak kaldı. ‘Sokağımızı isteriz’ 48 05.12.1980 293 İnşaat-Yıkım Haber Haber Haber Haber Haber Mal sahibi tarafından çevresine duvar örülen arsa belediye tarafından kamulaştırılacak. 5 Aralık’ta haber yapılan bina ve arsayı yetkililer incelemiştir. Kamulaştırma yapılacak arsa sokak 49 olacak! 10.12.1980 Setbaşı’nda Mahfel arkasındaki SSK’ya ait boş arsanın mezbelelik haline geldiği ve çevreye çirkin bir görünüm verdiği söylenmektedir. Eskiden yazlık sinema olan alanı şimdi yoldan geçenlerin tuvalet olarak kullandığı belirtilmiş. Şehrin göbeğindeki SSK’ya arsa 50 Mezbelelik haline geldi 05.03.1980 Gıda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Bursa’da düzenlenen Isı Enerjisi konulu konferansta, gösterişli binaların kış aylarında büyük ısı kaybına neden olduğu belirtildi. Gösterişli binalar çok zor ısınıyor! 51 05.11.1980 Bursa’da her yıl en az 150 yeni sokak oluştuğu ve ortalama 30 bin kişinin kent nüfusuna katıldığı bildirildi. Belediye Basın ve Halkla İlişkiler müdürlüğü, Bursa’da resmi sokak sayısının 3719 olduğunu açıklamıştır. 1979 yılı sonunda Eğitim mahallesinde 87, Mollafenari, Piremir, Mollarap mahallelerinde 48, Yediselviler, Yeşilyayla sokaklarında 44 Bursa’da her yıl 150 yeni sokak açılmıştır. yeni sokak oluşuyor 52 19.03.1980 294 Nüfus Kişi - Kurum Çevre Düzenleme Açıklama Haber Haber Haber Bursa’nın son 10 yılda sanayileşmeyle birlikte kentsel nüfusunun arttığı, kentte bugün 1,5 milyon kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir. 1975 nüfus sayımının verileri haberde paylaşılmış. Cumhuriyet alanının 45 yıl önceki ve şimdiki fotoğraflarına yer verilmiş. Nereden nereye? 53 12.10.1980 Bursa merkez nüfusu 621 bin 935 olmuş, ilçe merkezleri Bursa merkezinin arasındaki en büyük artış İnegöl’de gerçekleşmiştir. nüfusu 621 bin 935 Soğanlıköy, Arabayatağı köyü, Karaman köyü, Küçükbalıklı 54 oldu köyü, Hamitler, Samanlıköy ile Beşevler, Değirmenlikızık, 14.10.1980 Fethiyekızık, İhsaniye Gölyazı ve Karabalçık köyleri artan nüfusları ile belediye kurma hakkına sahip oldu. Temenyeri’ndeki tarihi Hünkar Köşkü’nün onarılarak Atatürk Müzesi yapılacağı bildirildi. Köşkü 1947 yılında belediye hazineden satın almıştı. Tarihi Hünkar Köşkü Atatürk Müzesi olacak 55 05.04.1980 Ortapazar Yerkapı caddesinde boydan boya uzanan tarihi surlar, bazı inşaat sahipleri ile surlara bitişik evlerde yaşayanlar tarafından yıkılıyor. Tarihi yıkıyorlar 56 16.05.1980 295 Koruma Kültürel Miras Eleştiri Haber Haber Haber Çelikpalas karşısındaki tarihi ahşap bina restore edilerek turistlerin kullanımına sunulmak isteniyor. Yapı, Kültürpark’ın istimlak alanı içinde bulunmakta ve belediye tarafından kamulaştırılmıştır. Anıtlar Kurulu tarafından sivil mimarlık örneği olarak kabul edilen yapıyı, bazı işadamları restore ederek turistik gelir kaynağına dönüştürmeyi teklif etmiştir. Çelikpalas karşısındaki tarihi bina turistler için kafeterya ve kumarhane 57 yapılmak isteniyor 25.08.1980 Haşim İşcan’ın Çelikpalas karşısında kurduğu otobüs durağı ile büfe haber yapılmış. Büfede 30 yıldır ayran satıldığı ve ilginç bir mimariye sahip olduğu belirtilmiş. Küçücük büfesinde 30 yıldır ayran satıyor 58 02.09.1980 Osmanlı İmparatorluğunun ilk hastanesi olarak belirtilen Yıldırım Darüşşifasının ilgisizlik yüzünden harap halde olduğu, yapının Bursa belediyesi ile Tıp Fakültesinin ortak çabasıyla restore ettirilmek istendiği belirtilmiş. İlk fotoğraf yapının ilk yapıldığı hali, diğer fotoğraflar güncel durumunu gösteriyor. Tarihi ‘darüşşifa’ ilgisizlik yüzünden 59 tarihten siliniyor! 04.09.1980 296 Haber Haber Haber Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından sivil mimarlık örneği kabul edilerek yıkımı yasaklanan ve 6 yıldır metruk halde duran Tahtakale’deki evler, Süleyman Çelebi Ortaokulu öğrencileri için tehlike oluşturmaktadır. (Sedat Öztürk) Metruk binalar bir çökerse! 60 29.12.1980 Bedesten çevresindeki Kuyumcular çarşısının çatısından sonra Tarihi Fidan Han’ın da Fidan Hanın 2. Katındaki ahşap çatı da çöktü. Yetkililer hanın çatısı çöktü 61 ahşap çatısının yarısının daha önce yıkılarak kubbeli hale 31.01.1980 getirildiğini, çöken bölümün de restore edileceğini bildirdiler. Tophane Meslek Lisesinin Devlet Hastanesine bakan tarafında bulunan Fatih devrine ait hamam 1 milyon liraya restore edilmektedir. Restorasyon işini Eski Eserleri Sevenler Derneği üstlenmiştir. Yapı restorasyon sonrası lisenin kütüphanesi olarak kullanılacaktır. Tarihi İbrahim Paşa Hamamı restore 62 ediliyor 06.09.1980 Tarihi bina bu yıl boyanıp, onarılacak. Binanın ilerde müze haline getirileceği, yenilenmesine ihtiyaç olduğu belirtilmiş. Tarihi Belediye binası onarılacak 63 16.08.1980 297 Onarım Restorasyon Haber Haber Haber Eleştiri EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1981 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Bursa Belediyesi Fomara caddesinde yaptıracağı modern iş hanına taşınacak. Mevcut tarihi bina ise müze olacak. Belediyenin gelecekteki yeri: Fomara’daki 1 modern işhanı 13.07.1981 Belediyenin 1976 yılında Kültürpark alanını genişletmek için Gaziakdemir’de evler kamulaştırılmasına karar verdiği 153 evin bulunduğu yıkılıyor! 2 Gaziakdemir mahallesi sakinleri vilayete başvurmuş, sosyal 06.08.1981 meskenlerden daire istemiştir. Belediye Başkanı Atak: ‘Gaziakdemir sakinleri Belediye başkanı, evleri yıkılacak yurttaş için bir şey için elimizden bir şey yapılamayacağını, kamulaştırma bedellerinin yükseltilmesi için 3 gelmez’ tescil davası açmakta geç kaldıklarını bildirdi. 07.08.1981 Santral garajın kent dışına çıkarılacağı ve bugünkü garaj yerine Emekli Sandığı tarafından iş hanı olarak kullanılacak bir gökdelen yapılacağı açıklandı. Şehir dışına yeni bir santral garaj yapılacak 4 08.08.1981 Lokmalar pişti, halaylar çekildi Gaziakdemir mahallesinin imar planlarında yapılan değişiklik Gaziakdemir’liler nedeniyle kamulaştırılamayacağı savunularak, evleri yıkılacak 5 bayram yapıyor yurttaşların belediyeyi mahkemeye verecekleri bildirildi. 12.08.1981 Umutlar boşa mı Belediye teknik işler başkan yardımcısı, imar planına aykırı bir çıkacak? durum olmadığını, Gaziakdemir’deki evlerin kesinlikle 6 13.08.1981 yıkılacağını söylemiştir. ‘Binaları yıkarak kaçak Bakanlığın düzenlediği seminerde konuşan Belediye başkanı inşaatları önleyemeyiz’ Bursa’nın kentleşmesinden, kaçak yapılardan, planlamadan söz 7 21.10.1981 etmiştir. Bakanlığın Bursa’da çatı katların tam kata dönüştürülmesi için Çatıda çatlak! 1978 yılında verdiği izin, nüfus yoğunluğunu artıracağı 8 17.01.1981 gerekçesiyle yürürlükten kaldırıldı. 1980 yılı başında belediye meclisinin aldığı karar reddedilmiştir. 298 Planlama Kategori İmar Kentin imarı Alt Kategori Planı Haber Açıklama Açıklama Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Sunumu İmar İskan Bakanlığından kente gelen heyet inceleme Bursa’nın imar durumu yapmıştır. Bursa’nın metropoliten bir yönetim düzenine inceleniyor kavuşması için, OSB, Beşevler, Kestel, Gürsu ve Demirtaş’ın 9 22.01.1981 merkeze bağlanması istenmektedir, bu bölgelerin imar planları incelenmiştir. 18 köyün imar Bursa Belediyesine bağlanan 18 köy için Bakanlıkta yeni bir yönetmeliği değişiyor imar yönetmeliği hazırlanıyor. Beşevler için hazırlanan 1/5000 10 20.03.1981 ölçekli imar planı da Bakanlık tarafından onaylanmıştır. Sağlıksız kentleşmeyi önlemek amacıyla nazım planda belirlenen yerleşim bölgelerinin acilen yol istikamet planlarının yapımına başlandığı, bu alanlarda konut yapmak isteyenlere tek katlı inşaat izni verileceği bildirildi. Yol istikamet planı belli olan yerlerde belediye, tek katlı inşaata izin 11 verecek 05.10.1981 Belediye başkanı, kentin 3 ayrı yerinde toplam 100 bin nüfusu barındıracak yerleşim yerlerinin açılacağını bildirdi. Bursa’da 100 bin Değirmenlikızık’ta 19 bin nüfusun barınacağı konut alanına ait nüfusluk yeni yerleşim imar planı Bakanlığa verilmiş, Kaplıkaya ile Cumalıkızık 12 alanları açılacak arasındaki yerleşim alanının planı hazırlanmaktadır. Kentin 14.01.1981 batısında, Beşevler mevkiinde 50 bin nüfusluk yeni bir yerleşim alanının da düzenleneceği belirtilmiş. Demirkapılı felaketzedeler sosyal Gazete, Demirkapı’daki felaket sonrası evsiz kalanların Ucuz 13 konutlara yerleşsin Meskenlerde sosyal konutlara yerleştirilebileceğini önermiştir. 19.01.1981 Bursa Valisi gazetenin konuyla ilgili yayınını olumlu bulduklarını ve Bakanlığın tamamladığı sosyal konutlarda ailelerin geçici olarak oturabileceğini söylemiştir. Demirkapı’daki 20 aile Sosyal konutlara 14 yerleştirilecek 20.01.1981 ‘Konut sorununa kalıcı İmar ve İskan Bakanı Bursa’ya gelmiştir. Yeni konut yasası ile bir çözüm getireceğiz’ 15 kalıcı çözüm getirmeyi amaçladıklarını söylemiştir. 03.03.1981 299 Konut Açıklama Haber Eleştiri Açıklama Haber Haber Haber Bursa’da incelemelerde bulunan Bakan Şeref Tüten, Ertuğrulgazi’deki sosyal konutları gezmiştir. Toplu Konut Yasasının çıkmasından sonra, OSB karşısındaki alanda 150 Sanayi bölgesinde 3 konuttan az olmamak koşulu ile yapı kooperatiflerine arsa milyon metrekarelik bir satışının başlayacağı bildirilmiştir. alan konut 16 kooperatiflerine dağıtılacak 04.03.1981 Alt geçidi belediye Atatürk caddesinde yapılacak alt geçidin belediyenin kendi kendi yapacak 17 imkanları ile gerçekleştirilecek. 20.03.1981 Atatürk caddesinde yapılacak altgeçit ihaleye çıkarılacak. Geçit 24 Nisan’da ihaleye çıkarılıyor 18 16.04.1981 Atatürk caddesindeki alt geçit 16 milyon Atatürk caddesinde eski Lozan oteli ile otobüs durakları 19 liraya ihale edildi arasına yapılacak alt geçit ihale edilmiştir. 04.05.1981 Çakırhamam kavşağında, Atatürk caddesi ile Tophane yolunu havadan birleştirecek üst yol için bir proje hazırlanmıştır. Çakırhamam’a üst yol yapılıyor 20 07.05.1981 Heykelönü ve Çakırhamam arasındaki tüm dolmuş ve otobüs durakları kalkıyor. Altıparmak caddesindeki refüje de tel örgü çekilecek. Oh! Caddeler rahatlayacak 21 11.06.1981 ‘Bursa’ya demiryolu Vali Zekai Gümüşdiş, Bursa’nın demiryoluna bağlanması yapılmalı’ 22 gerektiğine dair bir rapor hazırlamıştır. (A.A) 24.12.1981 300 Ulaşım Haber Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Stadyum meydanına heykeltıraş Namık Denizhan tarafından, 12 metre yüksekliğinde anıt heykel yapılacaktır. 100. Yıl Anıtı Stadyum Meydanı’nın çehresini 23 değiştirecek 06.07.1981 ‘Bursa’nın en önemli Anadolu Lisesi öğrencileri, ödev kapsamında vali ile sorunu sağlıksız konuşmuştur. Bursa’nın en önemli sorunu ve çözümünü 24 kentleşmedir’ sormuşlardır. Vali, kentin en önemli sorununun sağlıksız 28.02.1981 kentleşme olduğunu söylemiştir. Bursalı müteahhitler İnşaat sektöründeki kriz nedeniyle birçok müteahhidin işsiz işsiz kaldık diyor kaldığı belirtilmiştir. Bursa’daki inşaat sektöründen bir grup 25 21.06.1981 vali ile görüşme yapmıştır. (Sefa Aşçı) İnşaatçılar sit Bursa’da inşaat sektöründeki sıkıntıların giderilmesi amacıyla, konusunda Kültür sektör temsilcilerinden oluşan bir heyet Kültür Bakanı ile 26 Bakanı ile görüştü görüşmüştür. 23.06.1981 Geçen yıl kaya parçalarının koptuğu yerde yeni kopmalar meydana gelmiştir. Geçen yıl yapılacağı söylenen istinat duvarının hala yapılmadığı, önlemlerin alınmadığı belirtilmiş. Yine tonlarca ağırlıkta kayalar kopmaya 27 başladı 12.01.1981 Demirkapı’da kaya Belediye başkanı Mustafa Atak, Demirkapı’da kayaların tehlikesine karşı önlem koptuğu yamaca istinat duvarı yapılması için ihale dosyasının 28 alınıyor hazırlandığını belirtti. 13.01.1981 301 Doğal Çevre Kişi - Kurum Çevre Düzenleme Açıklama Eleştiri Haber Haber Haber Haber Uludağ yolunun Çobançeşme mevkiinde dere yatağına dökülen hafriyata bugüne kadar önlem alınmamıştır. Hafriyat birikimi kaymış, Dere sokaktaki 1 kişi hayatını kaybetmiştir. Olay sonrası 21 ev boşaltılmıştır. Dere sokak sel bölgesi ilan edilerek iskan alanından çıkarılmıştır. Bu felaket bekleniyordu 29 17.01.1981 Belediye Kurulun koyduğu inşaat yasağının kaldırılması için harekete geçmiştir. Belediye, Kurulun uymadığı örnekleri saptayarak Bakanlığa başvuracaktır. Sit alanında Kurul tarafından inşaat izni verilen ve verilmeyen benzer binalar fotoğraflar ile saptanmıştır. Fotoğraftaki tarihi evlerin yanı sıra, mimari değeri olmayan eski yapıların da yasak kapsamında olduğu belirtilmiş. Anıtlar Yüksek Kurulu kendi koyduğu inşaat 30 yasağına uymamış 04.01.1981 302 Sit Kararı Haber Haber Yıldırım Kurtuluş caddesinde, iki tarafında 6’şar katlı apartmanların olduğu arsaya, Anıtlar Kurulunun sit kararı gereğince 3 kat inşaat hakkı verilmiştir. Salih Bey ‘sit’ duvarını aşamadı 31 12.01.1981 Sit ile gelen inşaat Gelen tepkiler üzerine Anıtlar Yüksek Kurulunun, yasak yasağı kısmen kararını gözden geçireceği ve Bursa’ya bir heyet göndereceği 32 kaldırılacak bildirildi. 13.01.1981 Tahtakale’de Süleyman Çelebi Okulu karşısındaki metruk binalarla ilgili yıkım raporu verilmiştir. Rapor, Bakanlık ve Anıtlar Yüksek Kuruluna gönderilecektir. Tahtakale’deki ‘metruk’ binalar 33 yıktırılacak 19.02.1981 Sivil mimarlık örneği kabul edilen binaların önlem alınmadığı için tehlike saçtığı öne sürülmüş. Bursa’da metruk halde bulunan tarihi binanın çok sayıda olduğu belirtilmiş. Sivil mimarlık örneği olduğu için el sürülemeyen binalar 34 tehlike saçıyor 20.02.1981 Bakanlıkta belediye yetkilileri ve Kurul temsilcisinin katılacağı bir toplantı olacak. Bakanlığın kentteki sivil mimarlık örneği binalar hakkında yaptığı araştırmaların sonucu görüşülecek. Bursa’nın sit sorunu yarın Ankara’da ele 35 alınacak 15.03.1981 Anıtlar Yüksek Kurulun uygulamalarından doğan haksızlıkların önlenmesi Kurulunun yetkileri amacıyla yasada değişiklik yapılarak Bölge Uygulama 36 sınırlandırılıyor Kurulları kurulacaktır. Eski eserlerle ilgili uygulama kararlarını 06.09.1981 bu kurul alacaktır. 303 Haber Haber Eleştiri Haber Haber Eleştiri Belediye başkanı Tahtakale’deki evlerin yıkılabilmesi için Kuruldan izin istendiğini açıkladı. Aralık ayında Kuruldan bir heyet inceleme yapmak için Bursa’ya gelecektir. Anıtlar Yüksek Kurulu Harabeler sokağında inceleme yapmak için 37 heyet gönderiyor 09.11.1981 Anıtlar Yüksek Kurulu Bursa’da toplanıyor. 1978 yılından beri çeşitli sorunlara yol açan sit yasağıyla ilgili olumlu sonuçlar alınması bekleniyor. Bursa Nazım Plan Bürosu tarafından hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Planının onaylanması ümit edilmekte. Ayrıca toplantıyla ilgili Bursa Mimarlar Odası başkanı Mithat Kırayoğlu da bir yazı kaleme almıştır. Sit sorunu bu kez yerinde ele alınıyor 38 10.12.1981 Üyeler sit bölgelerini gezerek, tarihi yapı ve anıtları incelemişlerdir. Yetkililer kenti gezerken gördükleri yıkılmaya yüz tutan yapıların fotoğraf ve rölöveleri alındığı takdirde yıkımına izin verileceği, ancak yerine aslında uygun yapılar yapılması gerektiği bildirilmiş. Anıtlar Yüksek Kurulu üyeleri sit bölgelerini 39 gezdiler 11.12.1981 Anıtlar Yüksek Kurulu, Bursa’nın Koruma Amaçlı İmar İpekçilik, Gökdere ve Planının Meksem doğusu, Gökdere ve İpekçilik semtlerini Maksem’de inşaat kapsayan bölümünü onaylamıştır. Bu alanda tescilli binalar 40 yasağı kaldırılıyor dışında imar faaliyetlerinin yürütülme yetkisi belediyeye 12.12.1981 veriliyor. 304 Haber Haber Eleştiri Haber Yüksek Anıtlar Kurulu başkanı, tarihi eserlerin korunması amacıyla kampanya başlatılmasını istedi. İş adamı ve sanayicilerin bağışta bulunması gerektiğini söyledi. Ayrıca, 8 yıldır istenen Koruma Amaçlı Planın ancak yapıldığını kendilerine sunulduğunu söylemiştir. Tarihi eserlerin korunması için iş adamlarına da görev 41 düşüyor 13.12.1981 İpekçilik caddesinde yeni yaptırılan 800 kişi kapasiteli il kütüphanesinde, 180’er kişilik 2 adet salon, 200 kişilik çocuk bölümü bulunmakta. İlk fotoğraf yeni kütüphanenin çocuk bölümü. 2.fotoğraf Tophane Çocuk Kütüphanesi. 800 kişilik modern il kütüphanesi Salı günü 42 açılacak 18.01.1981 İpekçilik caddesindeki kütüphane hizmete açılmıştır. Modern il kütüphanesi dün törenle hizmete 43 girdi 21.01.1981 Sentetik elyaf tesislerinin temeli dün Sönmez Holding’in yaptıracağı ve 750-800 işçinin istihdam 44 törenle atıldı edileceği sentetik elyaf fabrikasının temeli atılmıştır. 24.01.1981 Bursa Üniversitesi Görükle’deki kampüs inşaatı ödenek yetersizliği nedeniyle Kampüs yapımı 8 yıldır gecikmektedir. Rektör altyapı hizmetleri tamamlanmadan 45 sürüyor kampüse taşınamayacaklarını belirtmiştir. 04.03.1981 Acemlerde yapımı tamamlanan 125 yataklı doğumevi açılışa hazırlanmaktadır. Yeni doğumevi açılışa hazırlanıyor 46 10.03.1981 305 Uygulama Yeni Proje Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Ana Çocuk Sağlığı Merkezinin kreş ünitelerine yaptırılan ek bina açıldı. Ana Çocuk Sağlığı’nın 30 yataklı ek kreş tesisi 47 dün hizmete açıldı 22.05.1981 Bursa Üniversitesi’nin Görükle’deki kampüsüne 1974 yılından beri 984 milyon lira harcanmıştır. Kampüsteki tesis ve fakülte binalarının yapımına devam edilmektedir. Üniversite kampüsüne 7 yılda 984 milyon lira 48 harcama yapıldı 15.06.1981 125 yatak kapasiteli Acemler’de hizmete girmiştir. Hastane 73,5 milyon liraya mal olmuştur. Zübeyde Hanım doğumevi törenle 49 hizmete açıldı 12.09.1981 Ertuğrulgazi semtinde Bakanlık tarafından yaptırılan soysal konutların 270’i Emniyet ve Jandarma mensuplarına kiralık olarak verilmiştir. 60 metrekarelik daireler 2 oda 1 salondur. Güle güle oturun 50 18.04.1981 İnşaat sektörü durgun olmasına rağmen Çekirge caddesinde lüks dairelerin 8-10 milyon liraya satıldığı belirtilmiş. Çekirge caddesinde bir daire 10 milyona 51 satılıyor 20.05.1981 306 Konut Haber Haber Haber Haber Haber Müteahhit Mükerrem Muti Beşikçiler’de yaptığı 6 katlı 24 daireli lüks apartmanı 1 milyar liraya Suudi Arabistanlı zenginlere satacaktır. (Engin Özpınar) İnşaatçı Mükerrem Muti petrol zengini Araplara lüks daireler 52 yapıyor! 07.07.1981 640 sosyal konutun Ertuğrulgazi’de Bakanlık tarafından yaptırılan 1000 sosyal sahipleri Bursa’da kura konuttan 640’ının dağıtımı yapılacaktır. Konutlar için 4 700 53 ile belirlenecek başvuru olmuştur. 13.08.1981 Müteahhit tarafından yarım bırakılan Ertuğrulgazi’deki sosyal konutlar harap bir görünüm almıştır. Yetkililerin sağlam malzeme kullanıldı demesine rağmen konut duvarlarında çatlaklar oluşmuştur. Sosyal konutlar içine girmeden harabeye 54 döndü! 31.08.1981 1965 yılında yaptırılan konutlarda 5 yıldır kiracı olarak oturan ailelerden konutları tahliye etmeleri istenmiştir. Ertuğrulgazi’deki sosyal konutların 55 kiracıları değişiyor 26.10.1981 Ertuğrulgazi semtinde yapılan 640 sosyal konut kur’a ile sahiplerine verilecektir. Sosyal konutlar sahiplerini buluyor 56 02.11.1981 Cumhuriyet caddesinde ve Santral Garaj karşısında inşa edilen kaçak işhanları yıktırıldı. Şehrin göbeğinde kaçak inşa edilen iki işhanı 57 yıktırıldı 24.01.1981 307 Gecekondu - Kaçak İnşaat Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Kaçak inşaatlara hiç Ocak ayında 47 inşaat hakkında tutanak tutulmuş, 6 kaçak kimse acımıyor 58 inşaat ve 7 gecekondu yıktırılmıştır. 26.01.1981 Hürriyet mahallesinde belediyeye ait arsada 1964 yılında yapılan ve kiraya verilen kaçak bina yıkıldı. Fomara’da belediyeye ait arsalarda bulunan hurdacılar kaldırıldı. Belediye 17 yıldır uyumuş! 59 29.01.1981 Tamamen kaçak binalardan oluşan, Çekirge’nin altındaki Karadeniz mahallesinde, belediye ilk kez kaçak yapılara müdahale etmiştir. Plana aykırı bir binanın yıkıldığını gören vatandaş mahalledeki tüm binaların kaçak olduğunu, tüm Belediye yıkım ekibinin mahalleyi mi yıkacaklarını söyleyerek, yıkımı engellemeye Karadeniz mahallesine çalışmıştır. girmesi büyük olay 60 oldu 17.07.1981 Kaçak katı olan binalara elektrik ve su Üzerine kaçak kat çıkılan ruhsatlı binaların elektrik ve suyunun 61 verilmeyecek kesileceği bildirildi. 19.08.1981 Beşevler mahallesinde kaçak olarak yapılan 8 katlı bina yıktırıldı. Kentte 7 mahallede ruhsatsız olduğu saptanan 12 bina yıkılmıştır. 8 katlı koskoca bina yıktırıldı! 62 22.08.1981 Kolonları yıkılarak kullanılamaz hale getirilen kaçak inşaat onarılarak gizlice yapımına devam edilmiştir. Teleferik mahallesindeki bina Yapı-Kontrol Bürosu tarafından tespit edilmiştir. Kentin farklı yerlerinde 6 bina daha yıkılmıştır. Şeytan’lık sökmedi 63 28.08.1981 308 Haber Haber Açıklama Haber Haber Haber Belediyenin Teleferik mahallesinde daha önce 2 sefer yıkım yaptığı inşaatta gizlice beton dökümü yapıldığı saptanmış. Binanın yapımını bir inşaat kalfası ile tanınmış bir mimarın sürdürdüğü öğrenilmiştir. Belediye yıkıyor kaçak inşaat sahipleri yapıyor! 64 01.09.1981 Kentteki kaçak yapılardan ve bunların yıkımının mal sahibinin para kaybına neden olduğundan söz edilmiş. Vatandaşın kaçak yapılara yönelmemesi için hisseli arsa satışlarının önlenmesi gerektiği belirtilmiş. Kaçak yapılar hem sahibine hem de belediyeye yıkım 65 oluyor 04.09.1981 Belediye Yapı-Kontrol Bürosu tarafından 6 kaçak bina belirli yerlerinden yıkılmıştır. Yıkımlar dün de sürdü 66 25.09.1981 Ulucami yanındaki Kadife kahvenin kaldırıma kurulduğu bildirilmiş, yıkımına karar verilmiştir. Ulucami yanındaki kahvehane yıktırılacak 67 15.06.1981 Belediye encümenin yıkılma tehlikesi olduğu gerekçesiyle yıkım kararı alınan otelin yıkımına başlanmıştır. Altan Oteli’nin yıkımı başladı 68 13.08.1981 309 İnşaat - Yıkım Haber Haber Haber Eleştiri Haber Kurul, Çekirge’de Hüdavendigar camisinin 2,5 metre bitişiğinde 4 katlı otel inşaatına izin vermiştir. Yüksek Anıtlar Kurulu cami dibine inşaat izni 69 verdi! 03.09.1981 Altgeçit yapımı için hafriyat çalışmalarına başlanmıştır, cadde trafiğe kapatılmıştır. Alt geçitte 6 metre eninde yaya koridoru ve 14 iş yeri olacak. Atatürk caddesi şantiyeye döndü 70 14.05.1981 Atatürk caddesinde yapılacak alt geçidin genişletilmesine karar verildi. Alt geçit 40 metre genişliğinde ve 28 iş yerini barındıracak şekilde olacak. Alt geçit genişletiliyor 71 27.05.1981 Atatürk caddesinde yapılacak altgeçidin temeli atıldı. 1000 metrekarelik bir alanı kapsayacak altgeçitte 23 dükkan, kafeterya, banka ve tuvalet bulunacak. 35 milyon liraya çıkacak alt geçitin 72 temeli atıldı! 09.06.1981 310 Ulaşım - Altyapı Haber Haber Haber Eleştiri Alt geçidin yarısının beton direkleri dökülmüştür. Alt geçitte işler kolaylandı 73 05.07.1981 Atatürk caddesinde yapılan alt geçit çarşısının 4 girişi olacaktır. Çarşıda dükkanları kiralamak için pek çok başvuru olmuştur. (Engin Özpınar) Geçit-çarşı cazip bir alışveriş merkezi olacak 74 22.08.1981 Kentin en büyük çocuk parkı 22 Nisan’da açılacaktır. Parkta basketbol, voleybol ve jimnastik alanları da bulunuyor. Muradiye’deki modern çocuk parkı 22 75 Nisan’da açılıyor 16.04.1981 Sit uygulaması inşaat Ticaret ve Sanayi Odası tarafından hazırlanan raporda Sit sektörünü bunalıma uygulamasının inşaat sektörünü zor duruma düşürdüğü, 76 düşürdü inşaatçıları mağdur ettiği açıklanmıştır. 05.04.1981 311 Kişi Çevre Düzenleme Kurum Açıklama Haber Haber Haber Demirtaş’taki 600 yıllık gazhanenin restore edilerek işe yarar hale getirilmesi istenmektedir. Hamam olarak yapılan yapı, Cumhuriyet’in ilk yıllarında gazhane olarak kullanılmaya başlanmış, şimdi ise depo olarak kullanılmakta ve bakımsız durumdadır. Eski Gazhane çöktü, çökecek 77 03.01.1981 66 yıllık Atatürk İlkokulu çatısının, ahşap zemin ve tavanlarının onarımını beklemektedir. Atatürk ilkokulu Atatürk Yılı’nda ilgi 78 bekliyor! 13.05.1981 Kamulaştırılarak Bursa Üniversitesi tarafından satın alınana tarihi kaplıca, hidroterapi ve hidrokilmatoloji merkezine dönüştürülecek. Tarihi Kükürtlü Kaplıcası üniversiteye 79 devredildi! 19.10.1981 312 Koruma Kültürel Miras Haber Haber Haber Tahtakale’de Süleyman Çelebi Okulu karşısındaki harabe evlerden birinin sokağa bakan duvarı yıkılmıştır. Tarihi diye yıktırılmayan bina 80 kendiliğinden çöktü 29.10.1981 Tarihi caminin dış duvarları onarılmıştır. Semt sakinleri cami etrafının otopark düzeninden kurtarılmasını istemektedir. Tarihi Çatalfırın camiinin onarım 81 çalışmaları sürüyor 02.01.1981 Çelikpalas yanındaki müze onarılarak halka tekrar açılacaktır. Atatürk Müzesi onarılıyor 82 13.01.1981 313 Onarım Haber Haber Haber Acemler’deki Abdal köprüsü yapımından 312 yıl sonra onarıma alınmıştır. Tarihi Abdal Köprüsü ilk kez onarıma alındı 83 07.07.1981 Bursa Üniversitesi tarafından alınan kaplıcada Fizik Tedavi Polikliniği açılacaktır. Sivil mimarlık örneği kabul edilen yapıda yüzeysel onarıma başlanmıştır. Kükürtlü Kaplıcası’nda fizik tedavisi başlıyor 84 27.11.1981 314 Haber Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1982 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Çekirge, Alacahırka, Mollaarap, Teferrüç, Esentepe ve Kuştepe mahallelerinde arsa alan ve ev yapan vatandaşlar, 1977 yılında tamamlanan kadastro çalışmaları sonucu bölgenin orman alanı içine alınması sonucu, evlerini terk edeceklerdir. Haberde vatandaşların açıklamalarına yer verilmiş. (Turan Özcan) Kadastro kurbanları 1 17.04.1982 Ankara Asfaltı ile Cumalıkızık ve Fidyekızık köyleri arasında kurulması planlanan Küçük Sanayi sitesinin yapımına, alanın 820 dönümünün orman sayıldığı için başlanamıyor. Sitenin kurulacağı alanı gösteren plan. (Turan Özcan) Küçük Sanayi sitesi orman sahasındaymış 2 21.04.1982 Ulucami Orhan Cami arasındaki alan yeniden düzenlenecektir. Alanın çevresindeki sağlık polikliniği, Bursa pazarının bulunduğu bina, otobüs durakları istimlak edilerek, yıkılacaktır. Alanda, park, bahçe, kafeterya hazırlanacak. Alt kat ise kapalı otopark olacaktır. Otobüs hareket yerinin Çekirge SSK hastanesi yanına taşınacağı belirtilmiş. (Arzu Arınel) Yer altı otoparkı yeni yılda gerçekleşiyor 3 28.12.1982 315 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Haber Sunumu Setbaşı-Emirsultan yolu Yeşil hamamı ve türbesinin arkasından geçecektir, bugünkü cadde trafiğe kapatılacaktır. Belediyenin planı Anıtlar Kurulu tarafından onaylanmış, Bakanlık onayından sonra 10 ev istimlak yapılacaktır. Yeşil’de açılacak yeni caddenin planı 4 onaylandı 25.06.1982 Birinci sınıf eski eserler ve bunların koruma alanları içinde yapılan binalar af kapsamı dışında bırakılmıştır. (Ankara) Sit bölgelerindeki binalar imar affı dışında 5 tutulacak 29.11.1982 Sit bölgelerindeki kaçak yapılar imar affı dışında tutulacaktır. İmar affının Bursalılar Bu durumun kaçak yapı yapanları düşündürdüğü belirtilmiş. için faydası olmayacak Yetkililer Bursa’nın 5’te 3’ünün sit bölgesi içinde 6 30.11.1982 bulunduğunu belirtmiştir. Sit bölgeleri için yeni imar planları hazırlanmaktadır. Maksem ve İpkeçilik Maksem İpekçilik arasındaki semtleri kapsayan Koruma arasındaki bölgede Amaçlı İmar Planının İmar İskan Bakanlığında onaylandığı 7 inşaat izni çıkıyor bildirildi. Belediye Yeşil çevresi için de koruma amaçlı imar 29.03.1982 planı hazırlamaktadır. Demiryolu için Bursa’nın Eskişehir ve Balıkesir demiryolu hatlarına çalışmalar hızlandırıldı! bağlanması için girişimler yapıldı. İstanbul Üniversitesi 8 10.02.1982 tarafından bir fizibilite raporu hazırlanmıştır. Bursa’da yapımı düşünülen demiryolu hattının doğuda Ankara asfaltına batıda Balıkesir-İzmir asfaltına paralel geçmesi ve bu hatta Gürsu-Görükle arası banliyö treni çalıştırılması planlanıyor. Hattın, Ankara- İzmir asfaltının 200 metre kuzeyinden geçmesi, Beşevler mevkiinde OSB’ye ayrı bir hatla bağlanması planlanıyor. (Turan Özcan) Bursa’dan geçecek demiryolu hattı belli 9 oldu 03.05.1982 316 Sit Ulaşım İmar Affı İmar Planı Kararı Haber Açıklama Haber Haber Açıklama Haber Heykel önü alt geçit çarşısının projesi ve maketi hazırlanmıştır. 4500 metrekarelik bir alanda kurulacak alt geçit çarşısında 200 dükkan olacağı bildirildi. (Ferah Yılmaz) Büyük proje hazır! 10 09.07.1982 Bursa valisi ve belediye başkanı kentin betonlaşmasından ve kaçak inşaattan söz etmiştir. Kaçak olan binaların yıkılmayacağını ancak altyapı hizmetlerinin binaya verilmeyeceğini belirtmiştir. Müteahhitler istiyor diye yasanın değişemeyeceğini, Bursa’nın acıklı halini görmelerini söylemişlerdir. Gazete fotoğrafı vererek, bu manzaraya vali ve başkanın üzülüp üzülmediğini sorgulamıştır. ‘Yüksek bir yere çıkıp Bursa’nın bugünkü 11 acıklı halini görün’ 10.06.1982 Vali, Bursa nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturan Devlet Hastanesi ile Çekirge Askeri Hastane arasında kalan yerleşim bölgesinde jeolojik yapının bozulduğunu bildirdi. İmar planının yetersiz ve hatalı olduğu, bu alanda inşa edilen binaların zemin özelliklerini bozduğunu belirtmiş. (Arzu Arınel) Muradiye-Çekirge arasında çökme 12 tehlikesi var! 26.12.1982 317 Doğal Çevre Kişi-Kurum Açıklama Eleştiri Haber Balkanların en büyük kampüsü olacağı ifade edilen Görükle üniversite kampüsü 10 yol sonra tamamıyla bitecek. 16 bin dönüm arazi içinde gerçekleşen kampüsün 600 bin metrekarelik bölümü inşaat alanı olarak ayrılmış. İlk fotoğraf hastane Tıp Fakültesi hastane inşaatı. 2. Mühendislik Fakültesi inşaatı. 3. Rektörlük binasının maketi. (Levent Gencelli) Görükle’de bir dev, doğumunu bekliyor 13 06.12.1982 Bursa’da Toplu Konut Yasası’ndan yararlanarak yapılacak ilk Dünyada mekan! Toplu Konut Sitesinin temeli atılmıştır. Ertuğrulgazi mahallesi 14 09.05.1982 152 Evler üstünde Yenikent sitesi yapılacaktır. 4 bloklu sitenin 1984 yılında tamamlanacağı bildirilmiş. Bursa’da konut kiralarının arttığı ve kiralık konut bulunamadığı belirtilmiş. Konut sıkıntısının nedeni olarak belediyenin kaçak inşaatlara izin vermemesi gösterilmektedir. Kiraların, gecekondularda 5-6 bin lira, kent merkezindeki semtlerde 10-20 bin lira arasında değiştiği söylenmektedir. (Kahraman Atılgan) Kiralar el yakıyor 15 17.05.1982 318 Uygulama Konut Yeni Proje Haber Haber Haber Bursa’da kiralık ev bulmak da bulunan kiralık evi tutmak da sorun. Haberde kiralık evlerin çok pahalı olduğu belirtilmiş. (Turan Özcan) ‘Kiralık’ rezilliği 16 22.11.1982 2 bin 728 hektarlık yerleşim alanı olan Bursa’da 1520 hektarda uygulama planı olduğu, nüfusun yaklaşık yüzde 56’sının planlı alanda yaşadığı bildirilmiş. Gecekondunu tanımı, Türkiye’de nasıl geliştiği, Bursa’daki gecekondulaşmayı önlemeye yönelik faaliyetler haberde anlatılmış. İlk fotoğraf, ulaşım aracı olmayan Kuştepe mahallesinden. 2. ve 3. fotoğraf gecekondu önleme bölgesinde müstakil ev ve toplu konutlar.(Arzu Arınel) Gecekondu olayı 17 22.11.1982 24 dükkan bulunan altgeçit çarşı hizmete açıldı. Belediye başkanı, Ekrem Barışık, katlı otopark ve Heykel’de altgeçit çarşının yapılacağını söylemiştir. (Turan Özcan) ‘Sıra yenisine geldi’ 18 02.06.1982 319 Ulaşım - Altyapı Gecekondu - Kaçak İnşaat Haber Haber Eleştiri Atatürk caddesindeki üst geçidin kaldırılması ile yolu ikiye ayıran parmaklıklar sökülmüş, yaya geçidi açılmıştır. Buraya 50 metre mesafede olan alt geçit esnafını bu durum rahatsız etmiştir. Esnaf, az kişinin alt geçidi kullandığını belirtmiştir. (Erdal Özdür) Bursalılara merdiven inip çıkmak zor geliyor 19 15.08.1982 Eski Saray Sineması olarak bilinen işhanının alt katındaki pavyonda çıkan yangın sonucu büyük hasar gördüğü belirlendi. Fen Heyetinin yaptığı incelemede yüksek ısıdan dolayı döşemelerin taşıyıcı özelliği kaybettiği kolon ve kirişlerin çökeceği saptandı. ‘Yanan bina çökebilir’ 20 10.04.1982 Müteahhitleri eğitmek için Birleşmiş Milletler tarafından yurda Para..Zaman..Kıymet.. gönderilen uzaman Hami Kılıçaslan Bursa’da konferans 21 12.05.1982 vermiştir. İnşaat işlerinde planlama, zamanlama, maliyet ve proje kontrolünün önemini anlatmıştır. 320 Kişi Kurum Haber Haber Haber İŞ Bankası Bursa Bölge Müdürlüğü Atatürk Bulvarı üzerinde bulunan Mavi Köşeyi satın almıştır. Eski binalar yıkılarak modern bir inşaat yapılacağı bildirilmiştir. (Erdal Özdür) Mavi Köşeyi İş Bankası 63 milyona aldı 22 21.05.1982 Belediye encümeninin kentteki tüm yapıların fildişi renge boyanması kararından sonra, başta resmi daireler olmak üzere bazı binalar boyanmaya başladı. Pazaryeri’nde Zabıta Müdürlüğü binası, belediye binası ve vilayet binası görülmekte. (Turan Özcan) Bursa’nın rengi ‘fildişi’ oluyor 23 07.08.1982 Yüksek Anıtlar Kurulunun sivil mimarlık örneği kabul ettiği evlerden biri daha kendiliğinden çökmüştür. (Ahmet Boz) Maksem’de ‘tarihi eser’ bina çöktü 24 29.05.1982 321 Koruma Kültürel Miras Haber Haber Haber Hisar semtindeki metruk yapılardan birinin fotoğrafı verilmiş. Her an çökebilir raporu olmasına rağmen Anıtlar Kurulunun tarihi kabul ettiği için yıkılamadığı ve bu durumda olan çok sayıda ev olduğu belirtilmiş. ‘Dikkat çöküyorum’ 25 22.11.1982 Tarihi yapıları bozulmamış olan Kale sokak restore edilip, trafiğe kapatılacaktır. Sokak üzerindeki binalar turizme hizmet edecektir. Çakır Parkta başlanan çalışmalar devam edecek, fotoğrafta tepede görülen ev de restore edilecektir. Kale sokak turizmin hizmetinde 26 26.12.1982 322 Restorasyon Haber Eleştiri EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1983 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Orhan Cami alanının düzenlenmesiyle ilgili belediyenin hazırladığı proje Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından kabul edilirken, alanda yer alan bina sahiplerine, binaların tescilli ve yıkılamaz olduğuna dair mektup gönderilmiştir. Fotoğraflarda alandaki sivil mimarlık örneği yapılar ve gönderilen mektup görülmekte. (Arzu Arınel) Başkan’ın işi zor! 1 13.01.1983 Turizm ve Kültür Bakanlığı ile Anıtlar Yüksek Kurulu üyelerinden oluşan heyet Bursa’da incelemelerde bulunmuştur. Orhan cami ile Ulucami arasında kalan alan, Tophane ve surlar, Kale sokakta değerlendirme yapılmış. (Arzu Arınel) Bursa yeniden düzenlenecek 2 16.01.1983 323 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Haber Sunumu Vali, kentteki imar faaliyetleri ile ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Yeni otogar, Yenihal’in bulunduğu sahaya yapılacak, hal ise başka bir yere taşınacaktır. Ticaret Odası ve Tabakhanelerin kentin başka bölümüne taşınması, ikinci bir stadyumun yapılması planlanmaktadır. Fotoğrafta Yenihal. Bursa’nın yeni garajı Yenihal’de kurulacak 3 31.03.1983 Fen elemanları semineri düzenlenmiştir. İmar ve İskan bakanı, ‘20 yıldan beri şehir belediyelere sorumluluk verildiğini, yasaların yetersiz planını ele almayan olmadığını ancak uygulanmadığı söylemiştir. Şehirlerin imar 4 belediyeler var’ planlarının hazırlanmadığını, teknik elemanın yetersiz 11.01.1983 olduğundan bahsetmiştir. (Ankara, A.A.) Yeni yasayla belediye ve İl Özel İdarelere tespit çalışmaları ve İmar Islah Planlarının yapılması için 18 ay süre tanınmıştır. ‘İmar planları bir an Ancak hisseli arazilerde değerlendirme süresi daha da uzun. önce yapılmalı’ 5 Belediye başkanı yasanın tanıdığı sürenin vatandaş için çok 18.04.1983 uzun, kendileri için ise belirsiz olduğunu savunmuştur. (Arzu Arınel) Vali kentin imarıyla ilgili uygulamada karşılaşılan sorunları İmar kanunu hakkında Bakanlığa bildirmiştir. Sit alanlarının ne olacağı, 18 ayda ıslah 6 önemli soru planlarının tamamlanıp tamamlanamayacağı, ruhsatları 6 05.05.1983 sonradan iptal edilen binaların durumu, sahil şeridindeki binaların durumu soru işareti oluşturmaktadır. (Arzu Arınel) Bursa’nın bir süredir tamamlanmaya çalışılan nazım planı Büyüyen Bursa’ya yeni tamamlanarak teslim edilmiştir. 1/5000’lik plan onaylandığı bir plan! 7 takdirde 1/1000’lik imar planları çizilmeye başlanacak ve 18.05.1983 kentin acil plan gereksinimi olan yerlere öncelik verilecektir. Bursa’da 10 bin dolayında bina sahibinin beklediği karara açıklık getirildi. Bakanlığın yeni kararına göre, sit alanları dışında kalan binaların teras katları tam kata çevrilebilecek. (Ali Cebe) Teras katlar tama dönüyor 8 29.11.1983 324 İmar Planı Açıklama Haber Haber Açıklama Açıklama Açıklama Bursa’nın daha önce 17 Aralık 1974 tarihinde saptanan mücavir alan sınırları, Bakanlar Kurulu kararıyla yeniden saptandı. Karara göre, Cumalıkızık, Beşevler, Minareliçavuş, Balat ve Panayır köyleri mücavir alana alınmış, buralarda belediye ruhsatı olmadan inşaat yapılamayacağı belirtilmiştir. (Kahraman Atılgan) Bursa’nın Belediye sınırları büyüdü… 9 22.12.1983 Belediye, bir bölümü çevreye tehlike saçan, bir bölümü istimlak sahasında bulunan 17 tescilli sivil mimarlık örneği bina için yıkım kararı aldı. Fotoğraflar Süleyman Çelebi okulu karşısındaki evler ve Atatürk caddesindeki Turan Pastanesinin bulunduğu bina. 17 tarihi yapı için yıkım izni verildi 10 23.02.1983 Yolu genişletmek ve tehlikeli virajı ortadan kaldırmak amacıyla daha önce sit alanı bölgesine alınmış olan Tophane dönüşü Asker caddesindeki 4 ev için kamulaştırma kararı verilmiştir. Ev sahipleri, konutların tarihi zenginlik olduğunu, karar karşısındaki şaşırdıklarını belirtmiştir. (İlhan Öztat) Belediye eski Bursa evlerini yıkacak 11 24.12.1983 Belediye başkanı Ekrem Barışık, hisseli parsel, imar ‘Arsa almak isteyenler planlarının hazırlanması ve açılacak konut alanları hakkında bizden haber beklesin’ konuşmuştur. Sosyal meskenlerin doğusunda kalan alan, 12 05.02.1983 Beşevler bölgesi ve Yalakçayırı bölgesinde düzenli konut alanları oluşturulacaktır. (Arzu Arınel) 325 Konut Sit Kararı Açıklama Haber Haber Açıklama Hisseli parsel üzerine ev yapıp yerleşen 54 ailenin yaşadığı Küplüpınar mahallesi, Çiçek ve Altay sokağın, tüm haneleri ile birlikte açık arttırmayla satılması için, mirasçıları tarafından dava açılmıştır. (Arzu Arınel) Bu iki sokak satılacak 13 14.03.1983 Hazine arazisi üzerinde kurulmuş gecekondulardan, yerleşme Gecekondulara tapu yeri olmasında sakınca görülmeyen alanlarda bulunanlara, verilecek 1983 yılı içinde intifa hakkı tanınarak gecekondu sahiplerinin 14 03.01.1983 arsalarına sahip olmalarının sağlanması öngörülüyor. (Ankara- THA) Yasa çıkana kadar Bursa Belediye başkanı teknik personel ile toplantı yapacaktır. kaçak inşaatlara aman Yasa çıkana kadar kaçak inşaatlara hoşgörülü 15 verilmeyecek davranmayacaklarını, su ve elektrik bağlatılmayacağını, 11.01.1983 Bursa’da kaçak binaların henüz tespit edilmediğini bildirmiştir Yeni İmar Kanunu’na göre 2 Haziran 1981 tarihinden sonra yapılan gecekondular ile 1 Ocak 1983 tarihinden sonra yapılan Gecekondusu yıkılacak mevzuata aykırı yapılar yıkılacak. Yasaya göre daha önce vatandaşa arsa verilecek yapılan gecekondu ve kaçak binalar ya korunacak, ya ıslah 16 22.03.1983 edilecek ya da yıkılacak. Haberde başvuru, tespit ve değerlendirme işlemlerinden bahsedilmiştir. Sit alanları ve afete maruz bölgeler de yeniden belirlenecektir. İmar affının yürürlüğe girmesinin Bursa’nın çarpık Hayırlı olsun yapılaşmasını ve kaçak yapılaşmayı önleyemeyeceği, nazım 17 22.03.1983 plan ve imar uygulama planlarının tamamlanması gerektiği belirtilmiş. 2805 sayılı imar yasası için başvurma süresinin birimine az Bütün binaların sicili kalmıştır. 1957 yılından önce ruhsatsız binalar ruhsatlı tutuluyor sayılmakta ancak binasını ek yapmışsa, başvurması gerekiyor. 18 15.06.1983 Gecekondular için ise bir tarih sınırı yoktur, bütün gecekondular yasa kapsamındadır. (Arzu Arınel) Ağa Han Mimarlık ödülleri ile TMMOB Mimarlar Odası ortak bir yarışma düzenlemiştir. Yarışmacılardan Cumalıkızık köyünün 2007 yılında alacağı olası durumun tasarlanması istenmiştir. Yarışma 22 Ağustos 1983 tarihinde bitecektir. Yarışma birincisinin yurtdışındaki bir okulda 1 yıllık eğitim masrafı karşılanacak. (Şadan Beleş) Cumalıkızık Ağa Han ödülüne konu oldu… 19 23.05.1983 326 Yarışma Gecekondu - Kaçak İnşaat Haber Haber Eleştiri Haber Açıklama Açıklama Haber 3500 kişilik Açıkhava tiyatrosu tamamlanarak, Fuarın başlayacağı 7 Temmuz’da hizmete girecektir. (Arzu Arınel) Mucize Tiyatro 20 05.07.1983 5 yıl önce memur ve işçi ailelerinin oluşturduğu İpekkent ‘Çok şükür biz de ev kooperatifi konutlarının temelini atmıştır. Bakanlığa kredi sahibi olacağız’ 21 başvurusunda bulunacaklardır. Krediler düzenli ödendiği 09.05.1983 takdirde 3 yıl sonra konut sahibi olabileceklerdir. OSB’de 150, Değirmenlikızık’ta 1350 sosyal konutun açılışı yapılmıştır. Fotoğrafta Değirmenlikızık’taki sosyal konutlar. (Arzu Arınel, Sadan Beleş) ‘Güle güle oturun’ 22 20.06.1983 Milli Güvenlik Konseyi’nin 01.01.1983 tarihinden sonra Kaçak inşaat yapımı yapılan tüm kaçak inşaatların yıkılmasına dair bildirisi ve durdu belediyenin harekete geçmesiyle kentte ilk gün 30 inşaat inşaat 23 06.02.1983 yıkılmıştır. Ancak son günlerde ekipler kaçak inşaatlarda çalışan kişi bulamamaktadır. 15 ay içinde tamamlanması gereken çalışmalar, bugünkü hızla devam ederse 41 yılda tamamlanabilecektir. 60 bin kaçak inşaat beklemektedir. 4’er kişilik 4 ekip kaçak inşaatları tespit çalışması yapmaktadır. ‘Ömür biter imar affı zor biter’ 24 24.07.1983 327 Uygulama Gecekondu - Kaçak İnşaat Konut Yeni Proje Eleştiri Haber Haber Haber Haber Yapı Kontrol Bürosu ekiplerinin denetimleri ile belirlenen yeni kaçak inşaatlar yıkıldı. Eğitim, Bağlarbaşı mahalleleri ile Emek Köyünde yapılan inşaatlar yıkıldı. (Ali Cebe) Yıkıyorlar 25 0710.1983 İpekçilik caddesi Büyükaralık sokakta bulunan Dilekkaya apartmanı B blokta oturanlar yeni yapılan apartman ile iç içe oldukları için rahatsızlardır. 1970 yılında ruhsat verilen inşaatın C bloğunun diğer bloklar ile iç içe olması eleştirilmiştir. (Ferah Yılmaz) Bu inşaata kim ruhsat verdi? 26 26.01.1983 Orhan Cami ile Ulucami arasında kalan binaların yıkımına belediye tarafından başlanmıştır. Çarşının yanındaki Bursa Pazarı binası için Anıtlar Yüksek Kurulu’nun kararı beklenmektedir. Orhan çarşısının yıkımı başladı… 27 05.05.1983 328 İnşaat - Yıkım Haber Eleştiri Haber Orhan Cami alanındaki polikliniğin yıkımına başlanmıştır. Bursa Pazarı binasının yıkımına henüz izin verilmemesine karşın o bina da boşaltılacaktır. Meydandaki otobüs durakları da Şehreküstü meydanına aktarılıyor. (Ali Cebe) Belediye kararlı 28 28.07.1983 Trafik ekipleri denetimlere ara verince, Garaj altındaki çevre yolu, kurallara uymayan yayalar ile dolmuştur. Vatandaşlar altgeçidi kullanmayıp, tel örgülerden karşıya geçmektedir. (Mehmet Güç) Gençler atlıyor yaşlı sürünüyor 29 04.12.1983 Eski eserlerin onarımı için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kredi verilecektir. Parasal ve teknik yardım sağlamak amacıyla çıkartılan yönetmelik 1 Eylül’den itibaren uygulanacak. (Mehmet Güç) Eski yapı sahiplerine müjde! 30 03.08.1983 329 Koruma Onarım Ulaşım - Altyapı Haber Haber Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1984 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Alan düzenlemesi nedeniyle istimlak kararı alınan ancak tarihi eser niteliği taşıdığı için Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu (eskiden Yüksek Anıtlar Kurulu) tarafından izin verilmeyen Bursa Pazarı binası için yıkım kararı çıkmıştır. Belediyeye bildirilen kararda çini süslemeleri bulunan binanın arka duvarının ayakta tutulması şart koşulmuştur. (Ali Cebe) Sonunda yıkılıyor 1 28.06.1984 Uzun süredir dinlenme parkı olarak düzenlenmesi planlanan Ulucami Orhan Cami arasındaki alana yer altı otoparkı yapılması Bakanlık tarafından da uygun bulunmuştur. Düzenleme projesi Bakanlığa gönderilecektir. (Ali Cebe) Bakan Başkana ‘evet’ dedi 2 10.07.1984 Alan düzenlemesi yeniden gündeme gelmiştir. Yer altı Ulucami-Orhan cami garajlarının da yer aldığı düzenleme projesi gözden arasına yer altı garajı geçirilmiştir. Koruma Kurulu onayladığı takdirde uygulamaya 3 yapılacak geçilecektir. Yer altı garajında birinci katta 131, ikinci katta 18.09.1984 183 araç yer alacaktır. (Ali Cebe) Ulucami-Orhan cami alanı düzenlenmesiyle ilgili hazırlanan ve yer altı otoparkının da yer aldığı proje iki aydır, Koruma Kurulu’ndan imzadan çıkmamıştır. Belediye başkanı sürenin çok uzadığını, 15-20 gün içinde imzalanmazsa daha önce projesi imzalanıp, ihalesi yapılan üst düzenleme çalışmalarına başlanacağını ifade etmiştir. Yer altı otoparkı tehlikede 4 30.10.1984 330 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Haber Açıklama Haber Haber Sunumu Düzenleme sahası içinde kalan Ulucami-Orhan cami alanındaki otobüs durakları caddeye alınıyor. Duraklar, Ulucami batısındaki Nargile Kahvesi önünden Kızılay’a kadar caddeye yerleştirilecek. (Ali Cebe) Ulucami durakları caddeye alınıyor 5 14.12.1984 Kültürpark istimlak sahasında kalan Gaziakdemir mahallesindeki 112 evin durumu toplantıda belli olacak. Belediye başkanı, istimlak konusunda açılacak davalardan vageçilirse, yıkımı 30 Nisan’a kadar uzatacaklarını açıklamıştır. (Ali Cebe, Nadir Tülek) Yıkım erteleniyor 6 18.12.1984 Ulucami Orhancami arasında yapımı planlanan yer altı otoparkı ikinci kez reddedildi. Kurul, ilk reddinde yer altında bulunan tarihi kalıntıların kazı sırasında hasar göreceğini, ikinci reddinde çınar köklerinin yıpranacağını gerekçe göstermiştir. (Ali Cebe) Çınarlar zarar görecekmiş 7 20.12.1984 Gaziakdemir mahallesinde istimlak edilecek evlerle ilgili belediye başkanı Ekrem Barışık, 112 evden 10’u tahliye edilerek, anahtarları kendisine getirilirse ve açılan davalardan Kurban aranıyor! vazgeçilirse, diğer evlerin tahliyesini 30 Nisan’a kadar 8 21.12.1984 uzatacağını ifade etmiştir. Ev sahiplerine arsa bulma konusunda imkan olursa çalışma yapılacağını söylemiştir. (Ali Cebe) 331 Açıklama Açıklama Açıklama Haber Gaziakdemir mahallesi muhtarı 10 evin anahtarının teslim edileceğini, kendilerine arsa sağlanmasını istediklerini belirtmiştir. (Ali Cebe) ‘Teşekkürler Başkan’ 9 22.12.1984 Maksem caddesinin doğusu ile Atatürk caddesi ve Namazgah caddesinin güneybatısında kalan teras katlara tam kat hakkı tanındı. Bakanlığın kararı belediyeye bildirildi. (Ali Cebe) Teras katlar tam kat olacak 10 24.03.1984 ‘İki daireye bir otopark Belediye başkanı yeni otopark yönetmeliğini uygun olmalı’ bulmadığını, 3 daireye 1 otopark yerine 2 daireye 1 otopark 11 29.04.1984 olmasını istediklerini belirtmiştir. (Ali Cebe) Geçici ruhsatla inşaat Geçici ruhsat ile inşaat yapımını öngören teklif belediye yapılabilecek meclisine verilmiştir. Ayrıca semt spor sahalarının artırılması 12 26.06.1984 da önerilmiştir. (Ali Cebe) Beşevler konut alanı Belediye meclisi toplantısında, Beşevler’in konut alanı olması oldu 13 ve geçici inşaat ruhsatı verilmesi kabul edilmiştir. 29.06.1984 Bursa’nın 1/5000 ölçekli nazım planı ile Beşevler 1/1000 ölçekli uygulama imar planı Bakanlıkça onaylandı. Fethiye, Şehrin yüzde 70’i İhsaniye, Geçit, OSB, Nilüfer, Kültürpark, Muradiye ve inşaata açılacak 14 Hisar’ın koruma ve revizyon planlarının yapımı da 15.08.1984 sürdürülmektedir. Daha önce de onaylanan planlarla birlikte kent bir an önce inşaata açılacaktır. (Ali Cebe) Beşevler’in uygulama ve imar planının Bakanlıkça Beşevler’de bayram onaylanması sevinç yarattı. Hisseli parsele de inşaat izni getirip 15 21.08.1984 getirmediği bilinmemektedir ve vatandaşı endişelendirmiştir. Kanalizasyonun bir an önce yapılması istenmiştir. (Ali Cebe) 332 İmar Planı Haber Açıklama Açıklama Haber Haber Açıklama Haber Belediye ile Kent-Koop arasında toplu konut yapımı konusunda anlaşma sağlanmıştır. Değirmenlikızık’ta 4100 konutluk yeni yerleşim alanı planlanmaktadır. Fotoğrafta Ankara Batıkent yerleşim alanı görülmekte. Değirmenlikızık’ta yapılacak konutların blok şeklinde, daha sonra İhsaniye’de yapılacak konutların ise fotoğraftaki gibi dubleks olacağı bildirildi. (Ali Cebe) 4 bin konutluk yeni bir kent 16 06.10.1984 Bursa’da daha önce belirlenen Değirmenlikızık ve İhsaniye Yeni toplu konut toplu konut alanlarına yenilerinin eklenmesi için çalışmalar alanları belirlenecek yapılmaktadır. Konuyla alakalı Toplu Konut İdaresinden bir 17 26.11.1984 heyet, alanların belirlenmesi amacıyla Bursa’ya gelecek. (Ali Cebe) Bursa’da raylı taşımacılık ve çöp fabrikası kurulması amacıyla Bursa’da raylı sistem bu tesisleri kurmayı üstlenen Avusturyalı firma arasında ön kuruluyor protokol imzalandı. Kurulması düşünülen raylı sistem hattı 18 30.06.1984 Kestel’den başlayarak şehir içi ve OSB’den geçerek Görükle kampüsüne ulaşacak. (Ali Cebe) Avusturyalı Voest-Alpine firması ile görüşülmüştür. Firma gerekli incelemeleri yapıp, fizibilite raporu hazırlayacaktır. Planda trenin geçeceği yollar gösterilmiş. (Haldun Keskin) Çöp fabrikası ve raylı sistem için ön görüşme 19 20.07.1984 Raylı sistem ve çöp fabrikası projelerinden sonra sırada kanalizasyon, asfaltlama ve su projeleri var. Yakma sistemle enerji elde edilen ve gübrelemeli sistemli iki adet çöp fabrikası kurulacak, Kestel-Görükle arasında çalışacak hafif raylı sistem kurulacaktır. (Haldun Keskin) Bursa daha da güzelleşecek 20 23.07.1984 333 Ulaşım - Altyapı Konut Haber Haber Açıklama Haber Haber Çöp fabrikası yapımına talip olan İngiliz firmanın teklifi cazip bulundu. Fabrikada biyogaz, elektrik enerjisi ve gübre üretileceği, sunta ve formika yapılabileceği belirtildi. Belediye başkanı teklifin görüşüleceğini firmaya bildirmiştir. (Ali Cebe) Resimde kurulması planlanan fabrika maketi. Elektrik, biyogaz ve gübre üretecek 21 24.10.1984 Belediye şehir içi güzelleştirme çalışmaları kapsamında Atatürk caddesinin Setbaşı’ndan başlayarak Çakırhamam’a kadar uzanan sol şerit üzerinde bulvar kahveleri kuracaktır. Yaya kaldırımları üzerine masa ve sandalyeler yerleştirilecektir. Cadde boyunca 3-4 kahve olacağı ifade edilmiştir. (Ali Cebe) Atatürk caddesinde ‘bulvar’ kahveleri 22 23.09.1984 Yıllardır gündemde olan Cezaevinin Adliye Sarayı olarak değişmesi için, İmar İskan Bakanlığı proje yarışması düzenleyecektir. (Nadir Tülek) Proje yarışması açıldı… 23 13.08.1984 Akman: ‘Bursa ovası Doğru Yol Partisi Bursa Belediye başkan adayı Akman, ziyan olmadı, yanlış Bursa’da yeni yerleşim bölgelerine ihtiyaç olduğu, kente bir 24 kullanıldı’ banliyö sisteminin gelmesi gerektiğini, ovanın yanlış 11.02.1984 kullanıldığını söylemiştir. (Röportaj: Nadir Tülek) Halkçı Partinin belediye başkan adayı Atabek, Bursa ovasının Bursa’yı eski yeşil korunması gerektiği, trafik ve altyapı sorununun olduğu, şehir haline getireceğim 25 planının uygulanması gerektiği ve yeşil alan çalışmaları olması 14.02.1984 gerektiğinden bahsetmiştir. (Röportaj: Nadir Tülek) 334 Kişi - Kurum Yarışma Çevre Düzenleme Haber Haber Haber Haber Haber İstanbul’da düzenlenen Kentsel Gelişmede Özel Sektörlere Kamu sektörünün katkıları konulu seminerde, belediye başkanının ifadesine göre Bursa kentsel gelişim bakımından örnek şehir gösterilmiştir. (Ali Cebe) Bursa örnek şehir gösterildi 26 29.06.1984 Bursa’da imar affı konusunda başlatılan çalışmaların çok ağır ilerlediği, 60 binden fazla kaçak yapıdan sadece 724’ünün tespit edildiği bildirilmiştir. (Ali Cebe) İmar affı da af bekliyor 27 23.01.1984 İmar affı kapsamında, hisseli parsel üzerine yapılan kaçak yapılarla ilgili kararların verilmesi işlemini, Özel Yeminli Teknik Bürolar yapacak. Yeminli büro ücreti en az 5 bin lira olmak üzere pazarlıkla tespit edilecek. Yeminli bürolar köşeyi dönecek 28 25.04.1984 Halk arasında imar affı olarak bilinen 2981 sayılı yasanın ‘Başvuruda uygulanmasına işlerlik kazandırılması amacıyla toplantı gecikmeyin’ 29 yapılmıştır. Gecekondu ve mevzuata aykırı yapı sahiplerinin 03.06.1984 belediyeye müracaat etmesi hatırlatıldı. 335 İmar Affı Açıklama Haber Eleştiri Haber 2981 sayılı İmar Affı yasası çıkalı 4 ay oldu. Vatandaşın yeminli bürolara başvuru için 2 ayı kaldı. Yeminli büro sahipleri, hisseli ve imar planı olmayan bölgelerdeki kaçak yapı başvurularını kabul ediyorlar ancak, İmar Islah Planı olmadığı için hiçbir şey yapamıyorlar. Vatandaş büroya ve belediyeye ödenmesi gereken para miktarından korkmaktadır. (Nadir Tülek) 60 bin kişi korkuyor 30 10.07.1984 ‘Başvuru için bir ayınız Ruhsat almak amacıyla belediyeye yapılan başvuruların var’ bitimine 1 ay kala kaçak bina sahipleri son kez uyarılmıştır. 60 31 04.08.1984 bini aşkın kaçak binadan 363 başvuru olmuştur. (Ali Cebe) Bini son gün olmak üzere 3500 imar affı başvurusu yapılmıştır. Yetkililer konuyla ilgili açıklama yapmış, haberde başvuranların kazandıkları ve boşverenlerin kaybettiklerine değinilmiştir. Resimde gecekonduların yoğun olduğu Maksem üzeri Gökdere ve Yıldız Tepe bölgesi görünüyor. (Ali Cebe) Şimdi ne olacak? 32 15.10.1984 Gecekondulara tapuları Devlet Bakanı, gecekondu bölgelerindeki müstakil parsel bu hafta verilecek 33 sahiplerine tapularının verileceğini açıklamıştır. (Nadir Tülek) 15.10.1984 İnşaat Mühendisi Semih Pala, imar affı için başvuran kaçak ‘Kaçak yapılar yapı sahiplerinin yarım kalmış inşaatının belediyenin vereceği tamamlanmalı’ tamir ruhsatı ile tamamlanabileceğini belirtti. Bu ruhsatla özel 34 25.11.1984 bürolar denetiminde binalar tamamlanabilir. Pala, belediyeye teklifte bulunmuştur. (Halil Özçoban) 336 Haber Açıklama Haber Haber Haber 97 yataklı hastane ay sonunda hizmete açılacaktır. Vatan Hastanesi hizmete hazır… 35 23.02.1984 Uludağ Üniversitesi’ne bağlı 996 öğrenci kapasiteli prefabrik yurdun temeli atılmıştır. (Nadir Tülek) Öğrencilere sıcak yuva 36 03.06.1984 Çağlar-Şankaya grubunun Pamukbank’tan satın aldığı fabrika onarım geçirdikten sonra Yeşim adıyla tekstil fabrikası olarak çalıştırılmaya başlandı. Yeşim üretime geçti 37 04.06.1984 Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından yapılan yurt Kasım ayı sonunda tamamlanacaktır. Prefabrik yurt binasının 410 milyon liraya mal olacağı bildirilmiştir. Prefabrik yurt 38 16.09.1984 10 yıl önce yapımına başlanan ve bazı bölümlerinin inşası devam eden Görükle kampüsü öğretime açılmıştır. Kampüste Merhaba Görükle bu yıl, Fen-Edebiyat Fakültesi tüm sınıfları, Ziraat ve 39 06.11.1984 Veterinerli Fakülteleri 1.sınıfları ve Tıp Fakültesi Temel Bilimler Bölümü 1.ve 2.sınıfları der yapacaktır. Yemekhane ve kantinler de çalışmaya başlamıştır. 337 Uygulama Yeni Proje Haber Açıklama Haber Haber Haber Ulucami Orhancami meydan düzenlemesine başlanmıştır. Belediye başkanı düzenlemeyi yapacak müteahhitten bilgi almıştır. Sahada mevcut alt çarşıya ilave dokuz dükkan daha yapılacaktır. (Ali Cebe) Bursa ‘parklar şehri’ oluyor 40 26.12.1984 Bursa Yalova yolunun 12. kilometresinde eski bir otobüsü ev haline getiren bir adam ve 2 çocuğu yaşamaktadır. Otobüs evin yapımı için 250 bin lira harcamış ruhsatsız ev yaparsa yıkılacağı için böyle bir yola başvurduğunu belirtmiş. (İhsan Bölük) Otokonut’ta yaşam 41 28.10.1984 60 bin kaçak yapıdan Belediye imar affı bürosuna şimdiye kadar 4 başvuru dört müracaat var! yapılmıştır. Bu başvurular planlı alanda imar mevzuatına aykırı 42 17.05.1984 yapılan binalardır. (Ali Cebe) OSB’de kurulu toplam 86 fabrikadan 57 tanesinin kaçak yapıldığı anlaşıldı. Bu fabrikaların yeni çıkartılan imar affına göre ruhsat almaları gerekiyor. Planda taralı fabrikalar ruhsatlı olanlardır. (Nadir Tülek) Sanayi Bölgesinin yarısı ruhsatsız 43 21.05.1984 338 Gecekondu-Kaçak İnşaat Konut Haber Haber Haber Haber Kaçak İnşaat Bürosu ekipleri Başaran mahallesinde 8, Duaçınarı’nda 10 evi yıktı. Evi yıkılan vatandaş, seçim zamanı oy istediklerini şimdi ise yıktıklarını söylemiştir. Yetkililer ise gerekli tebligatın yapıldığı, 1 Ekim 1983 tarihine kadar başvuru yapmayan ya da bu tarihten sonra yapılan kaçak inşaatları yıktıklarını söylemiştir. (Nadir Tülek) 18 ev yerle bir edildi 44 24.05.1984 Belediye İhsaniye, Dikkaldırım, Duaçınarı ve Atıcılar semtlerinde mevzuata aykırı yapılan çok sayıda bina ile Hamitler Köyü merasına yapılan gecekonduyu yıktı.(Ali Cebe) Eviyle beraber Ayten Bacı da yıkıldı 45 07.06.1984 Beşevler’in plan onayıyla inşaata açılmasına rağmen kaçak inşaat yapılmaktadır. Yetkililer bölgedeki hisseli parsellerin resmi parsele dönüştürülmesinin şart olduğunu belirtmiştir. Ayrıca 1/1000’lik planın halen askıda olduğu ve inşaat için bir süre daha beklenmesi gerektiğini belirtmişlerdir. (Ali Cebe) Beşevler’de kaçak inşaat yapılıyor 46 17.09.1984 339 Haber Haber Haber 10 yıl Artvin’den gelip, Yeşilyayla semtinde 1 milyon liraya aldığı evin üzerine kat çıkmak isteyen Hüsnü Yılmaz belediye başkanı ile görüşmüş ve daha sonra gazete muhabiri Yılmaz’ın evini ziyaret ederek kendisiyle konuşmuştur. Komşularının hep kat çıktığını, kendisinin de artık bekleyemeyeceğini belirtmiştir. (Haldun Keskin) Başkan’dan kaçak yapıya izin istedi 47 23.10.1984 Kaçak inşaatlarla ilgili çalışan belediye ekiplerinin yıkımlar sırasında kişi gözettiği iddia edildi. Yeşilyayla’da Günay sokakta evleri tamamen yıkılan vatandaşlar, belediye çalışanlarının yeni yapılmakta olan evlerine dokunulmadığını ya da göstermelik birkaç tuğlanın kırıldığını iddia etmiştir. Konu belediye meclisinde de tartışılmıştır. (Nadir Tülek) Adamına göre yıkım 48 02.11.1984 Belediye kaçak inşaat kontrolörlerinden Sedat Bilir, kaçak inşaat yapmak suçundan açığa alınmıştır. Kaçak inşaat yaptığı ortaya çıkarılan teknisyen Mustafa Mandıracı ile görevli Suphi Türkyılmaz’ın da görev yerleri değiştirilmiştir. (Ali Cebe) Kaçak inşaat kontrolörü kaçak inşaat yaptırıyor 49 04.11.1984 Başaran mahallesinde yaptığı 3 katlı evin üst katlarının yıkılmasına kızan vatandaş, kira vermekten kurtulmak için bu binayı yapmaya mecbur olduğunu söylemiştir. (İhsan Bölük) ‘Onlar yıkarsa, ben de yaparım’ 50 22.12.1984 340 Haber Haber Haber Haber Beton yığını binalar klasik Türk evlerini yok etmektedir. Ahşap yapılar ya çok eskidiği ya da nüfusa yeterli gelmediği için yıkılmaktadır. (Aslan Şahin) Beton ahşabı yutuyor 51 27.02.1984 Yediselviler mahallesi Akça Sokak bir açıkgözün yaptığı inşaat ile çıkmaz sokak olmuştur. Öğrenciler ve sokak sakinleri durumdan şikayetçidir. (İhsan Bölük) Akça sokak çıkmaz oldu 52 28.05.1984 Nalbantoğlu ve Başak caddelerini birbirine bağlayacak ara yolun açılması için bölgedeki binaların yıkımına başlanmıştır. Alanda bir otopark da yapılacaktır. (Ali Cebe) Yıkım başladı 53 27.10.1984 341 İnşaat-Yıkım Haber Haber Eleştiri 7 yıl önce kamulaştırılan Gaziakdemir mahallesindeki evlerin yıkımına başlandı. İlk etapta 22 ev yıkılmıştır. Gaziakdemir: gümbür… 54 27.12.1984 Gaziakdemir mahallesinde enkaz kaldırma çalışmaları başladı. Evleri yıkılan mahalleli ev aramaya başladı. Yıkımların Nisan’a kadar devam edeceği bildirildi. Ev arama telaşı başladı 55 28.12.1984 Kültürpark’tan sonra kentin 2.büyük parkı olan Temenyeri 100. Yıl Parkı hizmete açılmıştır. 300 araçlık semt otoparkı, dinlenme terası ve kahve, yürüyüş sahası, seyir platformu, çocuk bahçesi, spor tesislerinden oluşmaktadır. Temenyeri Parkı hizmete girdi 56 25.01.1984 Bursa belediyesi tarafından yaptırılan Yıldız Kahve hizmete açılmıştır. Yıldız Kahve açıldı 57 11.05.1984 342 Çevre Düzenleme Haber Haber Haber Haber 15 aydır düzenleme çalışmaları sürdürülen Tophane sırtlarının yakında açılışı yapılacaktır. Sahada dinlenme ve gezinti alanları, seyir terasları olacaktır. Düzenleme sahasında kalan bir kilisenin restore edildiği belirtilmiş. Düzenleme çalışmalarıyla ilgili belediye başkanı ve fen işleri müdürü açıklamalar yapmıştır. (Ali Cebe) Tophane sırtlarını Özal açacak 58 10.12.1984 Kültür ve Turizm Bakanı ziyaret ettiği Yıldızkahve, Çakır Helal olsun Kahve ve Temenyeri Parkı’nı şahane bulmuştur. Teknik 59 09.07.1984 kadroyu kutlamıştır. (Halil Özçoban) Tophane sırtlarındaki düzenleme çalışmaları devam etmektedir. Kazı çalışmalarında tarihi Balıbey Han ortaya çıkarılmıştır. Eldeki verilere göre hanın 40 yıl içinde çöktüğü ve üstünün toprak dolduğu anlaşılmıştır. (Ali Cebe) Kazdıkça tarih çıkıyor 60 13.01.1984 Eski Kaplıca yeniden Tamirata alınan Eski Kaplıca bugün tekrar kullanıma açılıyor 61 açılacaktır. 13.01.1984 343 Koruma Kişi Onarım Kültürel Miras Kurum Haber Haber Haber Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1985 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Genelevlerin şehir dışına çıkarılması için çalışmalara başlanmıştır. Küçükbalıklı’da belediyeye ait 6 bin metrekarelik arsa genelev sahiplerine satılacaktır. Vali ve belediye başkanı mevcut evlerin boşaltılacağını, 1 yıl süre tanındığını söylemiştir. Fotoğraflar genelevin taşınacağı arazi ve mevcut genelevler. ‘86’da Bursa içinde genelev kalmayacak’ 1 09.01.1985 Başak ve Taşkapı caddeleri arasında yeni açılan yolun altında çarşı yapılması planlanmaktadır. Altı çarşı üstü otopark 2 17.03.1985 Ulucami Orhan cami arasında meydan düzenleme çalışmaları kapsamında Romans çay bahçesinin bulunduğu yere açık hava tiyatrosu yapılacak. Tiyatro 1000 kişilik, 22 basamaklı olacaktır. Romans’ın yerine Açık Hava Tiyatrosu 3 29.03.1985 344 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Açıklama Haber Sunumu 15 yıl içinde hem nüfus hem de yerleşim alanı olarak bir misli büyümesi beklenen Bursa’nın beraberinde dev sorunlar getireceği öngörülüyor. Görselde 10 Ağustos 1984 tarihinde onaylanan Nazım Plan. (Levent Gencelli) 2000 yılında nasıl bir Bursa? 4 27.06.1985 Kongre turizmine yönelik 1000 yataklı tesisin projesi mimar Orhan Çakmakçıoğlu tarafından hazırlandı. Acemlerde yapılacak otel 6 ya da 7 katlı olacak. Acemler’de dev bir otel kurulacak 5 05.08.1985 Yeşil Türbe ve Emirsultan Cami çevresi düzenleme çalışmaları yakında başlayacaktır. Emirsultan meydanındaki kahveler yıkılacak, cami önündeki viraj kaldırılacaktır. Çevredeki binalar istimlak edilecektir. (Ali Cebe) Yıkım kesinleşti 6 08.09.1985 345 Haber Haber Haber Tabakhanelerin OSB arkasında ve Doğanköy ile Minareliçavuş köyü arasında yaklaşık 100 hektardan oluşan bir alan üzerine taşınması kararlaştırıldı. (Ali Cebe) Tabakhanelere yer bulundu 7 18.09.1985 Kültürparka yapılacak tesiste nikah ve düğün salonları, konferans ve sergi salonları, kafeterya, mini çarşı yer alacak. Tesisin projesi için yarışma açılacak. (Ali Cebe) Dev tesis 8 18.10.1985 346 Haber Açıklama Cavit Çağlar, projesi belediye meclisinden geçen Çardak otel ve turistik tesissinin yapımı için çalışmalara başlamıştır. Meclise teşekkür etmiştir. 5 yıldızlı 17 katlı otel Türk Hükümetinin Japonya’dan sağladığı kredi ile yapılacaktır. Otelin 7 katı Çekirge caddesi seviyesinden altta olacak odaların bulunacağı diğer katlar cadde seviyesinden yukarıda olacaktır. Görselde Adapalas oteli balkonundan otelin yapılacağı arsa. Çağlar teşekkür etti 9 16.11.1985 Genelevler 1986 yılında taşınacaktır. Yeni Yalova yolu ile Küçükbalıklı arasında belirlenen alana inşa edilecek yeni genelev projesini iki bayan mimar hazırlamıştır. (Ali Cebe) Projeyi iki bayan mimar hazırladı… 10 24.11.1985 Devlet hastanesinin arkasında 6,5 dönümlük bir alana yapılacak hastanenin temeli 1986’da atılacak. Proje hazırlıklarına başlanmıştır. 19 bina istimlak edilecektir. (Dilek Tura) Bursa’ya çocuk hastanesi 11 06.12.1985 347 Haber Haber Haber Otele çevrilecek Parshan’ı boşaltma çalışmaları başlamıştır. Parshan’daki elektronik pasajı esnafı bir merkez oluşturulan pasajın yerinden olmasından hoşnutsuz. Parshan otel olacak 12 18.12.1985 Beşevler’den sonra, Yıldırım ve Davutkadı mahallesi İmar planı Bakanlık tarafından onaylandı. Mahallede daha önce Yüksek Anıtlar Kurulunca belirlenen inşaat izni artık plana göre olacak. Kat sayısı artırılmış, 3 ile 7 kat arası izin verilmiştir. (Ali Cebe) Yıldırım’ın imar planı onaylandı 13 16.01.1985 Belediye meclisi, İmar ve Planlama Komisyonu tarafından İmar sorunu mecliste hazırlanan Bursa İmar Sorunları Raporu toplantıda ele 14 28.01.1985 alınacaktır. İmar planı üretmede karşılaşılan sorunlar konuşulacaktır. Bayındırlık ve İskan Bakanı, yeni yasaya şehrin imar İmar planlarını planlarının onay ve değişiklik yetkisinin belediyelere belediyeler onaylayacak 15 verildiğini, iki ve üç katlı bahçeli binaların yapımının teşvik 29.01.1985 edildiğini bildirmiştir. (Ali Cebe) İmar ve Planlama Komisyonunca hazırlanan yeni Belediye İmar Yönetmeliği belediye meclisinde kabul edildi. Buna göre üç kat izinli yamaçtaki bir yere en üst kotundan yararlanılarak 8 kat inşaat yapılabileceği kaydedilerek Çekirge Selvili cadde örnek verilmiştir. 3 kat izinli yere 8 kat çıkılıyordu 16 29.01.1985 348 İmar Planı Haber Açıklama Haber Açıklama Haber Ayrık yapı nizamına tabi yerlerde binalar arasında kalan mesfe bina yüksekliğine bağlı olarak artırılıyor. 3 kata kadar olan binalarda bahçe payı en az 3 metre olacak, sonraki her ket için yarım metre artırılacaktır. Konutlarda 2,55 metre, umuma açık yerlerde 3,5 metreden az iç yükseklik olmayacak. Eğim farkından ancak 1 kat kazanmak mümkün olacak. (Ali Cebe) İmar Yönetmeliği neler getiriyor 17 30.01.1985 Hisseli parsellere inşaat Belediyenin hisseli parseller ile mevcut kaçak binalara inşaat izni çıkıyor izni vermesi konusunda olumlu gelişmeler kaydedildi. 18 02.03.1985 Bakanlıktan genelge beklenmektedir. İmar yetkisi İmar Kanunu Tasarısı kabul edilmiştir. İmar kanununda köklü belediye’de değişiklikler yapılmış, merkezi idarenin hemen tüm yetkileri 19 06.04.1985 mahalli otoritelere devredilmiştir. (Ankara) ‘Sorunlarımız kolay Yeni imar kanunun kabulü sonrası belediyeden yetkililer çözülecek’ 20 açıklama yapmış, değişikliği olumlu karşılamışlardır. 06.04.1985 Atıcılar, Zafer, Namıkkemal mahalleleri ile Soğanlı ve Sırameşeler semtlerinin imar ıslah planları onaylanmıştır. Atıcılar, Zafer ve Namıkkemal’de 1 kat, Soğanlı ve Sırameşeler’de 2 kat inşaat izni verilmiştir. Yalova yolu boyunda 10 kat, iç kısımlarda 2 ile 5 kat inşaata izin verilmiştir. (Ali Cebe) Gençosman’a 10 kat inşaat 21 26.06.1985 Yasa 2 yıl önce çıkmasına rağmen, imar ıslah planları Hisseli parseller 2 yıldır yapılmadığı için hisseli parsellere inşaat izni verilmiyor. Affa beklemede giren yerlere geçici ruhsat da verilmediği için yasanın amacına 22 07.08.1985 ulaşmadığı, kaçak yapılaşmanın devam ettiği bildirilmiş. (Derya İzbul) Zafer ve Atıcılar’da tek Zafer ve Atıcılar imar ıslah planları Vilayet tarafından kata inşaat izni! onaylanmıştır. Tapusu hazırlanan boş arsalara tek kat inşaat 23 24.08.1985 izni verilecek, mevcut yapılar ruhsata bağlanacak. (Ali Cebe) 349 Açıklama Haber Açıklama Açıklama Açıklama Haber Açıklama Yeni İmar Yasasının yürürlüğe girmesiyle sadece resmi tapulu Hisseli arsa satışları arsaların satışı yapılabilecek. Kanun 9 Kasım’da yürürlüğe yasaklanıyor 24 girecektir. Ayrıca, imar ıslah planlarının yapımının devam 15.10.1985 ettiği belirtilmiştir. (Ali Cebe) Yeni yasaya göre hisseli arsalarda inşaat yapımına ağır ceza Hisseli tapuya hücum geleceği için son bir ay içinde 2 bin 500 kişi hisseli arsa tapusu 25 07.11.1985 almıştır. (Ali Cebe) Yürürlüğe giren yeni imar kanuna göre bodrum kat hariç bin İki katlı binaya ruhsat metrekare olan inşaatlar harç ve vergiler yatırılınca ruhsat gerekmiyor 26 almadan yapılabilecek. Nüfusu 10 bini geçen yerlere imar planı 11.11.1985 mecburiyeti getirilmiştir. Belediye başkanı, imar ıslah planlarının 1986 Mart ayında Dört ay sonra inşaat tamamlanarak şehrin tamamının inşaata açılacağını söyledi. serbest 27 Başkan, vatandaşları kaçak yapı yapmamaları konusunda 05.12.1985 uyarmıştır. (Ali Cebe) Konut sorununun çözümü için verilen Ferdi Konut Kredisi piyasa koşullarının altındadır. Bankanın verdiği kredi ile ancak kenar mahallede bir gecekondu satın alınabileceği belirtilmiş. (Derya İzbul) Konut kredisi gecekonduya bile 28 yetmiyor 03.03.1985 Konut kredileri 5 Türk İnşa Genel başkanı Toplu Konut Fonundan dağıtılan milyona çıkarılsın kredinin 5 milyona çıkarılmasını ve 80 metrekareden büyük 29 03.03.1985 konutlara bu fondan kredi verilmemesini istemiştir. (Ankara) Belediye ile Emir-Koop arasında Değirmenlikızık konut alanının yapımı için sözleşme imzalanmıştır. 1018 konutun temeli Nisan’da atılacak… 30 14.03.1985 Yeni bir toplu konut Bursa’da 47 bin konut açığı bulunduğu açıklandı. Yetkililer alanı daha Fidyekızık ile Cumalıkızık’ta çimento fabrikasına kadar olan 31 17.04.1985 alanın toplu konuta açılmasının planlandığını açıkladı. Dikkat! Konut kooperatifleri adına vatandaşlardan para toplayan 32 17.04.1985 sahtekarlar türediğini belediye başkanı bildirdi. 350 Konut Açıklama Açıklama Haber Haber Haber Açıklama Açıklama Haber Açıklama Belediye Başkanı Değirmenlikızık toplu konut alanı projesinin hazırlandığını söyledi. Kooperatiflere alanın yerleşim durumuna göre arsa tahsis edilecektir. (Ali Cebe) Arsa dağıtımı başlıyor! 33 11.06.1985 Bayındırlık bakanı Giray, ucuz ev sahibi olacağım diyerek Ucuz ev hayal hayal kurup kooperatiflere girilmemesini istedi. Uludağ’da 34 15.09.1985 toplu konut uygulamaları hakkında seminer düzenlenmiştir. Son günlerde artış gösteren kaçak inşaatlar konusunda belediye Kaçak inşaata son uyarı başkanı, vatandaşı tekrar uyarmıştır. Kaçak inşaatlar için 35 16.01.1985 verilen para cezası 100 bin ile 1,5 milyon lira arasındadır. Gecekondu sahiplerine ferdi kredi verilmesi için Anavatan Gecekonduya ferdi Partisi İstanbul milletvekili Hayrettin Elmas yasa önerisi kredi 36 hazırlamıştır. Çirkin yapılaşmanın çözümü için Güney Kore ve 16.09.1985 İngiltere’den örnekler vermiştir. (İstanbul, A.A.) Kaçak inşaat yapan Belediye başkanı Ekrem Barışık, kaçak inşaat yapımında artış ustayı da mahkemeye yaşandığını, bunda inşaat sahipleri kadar inşaat ustalarının da 37 vereceğim suçu olduğunu ve bu kişiler hakkında da yasal işlem 24.09.1985 yapılacağını söyledi. 2 yıl önce planlanan Yeşil Türbe ve çevresinin düzenlenmesi çalışması devam ediyor. Çevredeki 30 evin istimlakını öngören plan Kurul tarafından bina tescil çalışması nedeniyle kabul edilmemiş, yeni plan çalışmalarına başlanmıştır. Yeşil Türbe’nin çevresi yeniden düzenleniyor 38 11.02.1985 351 Çevre Düzenleme Gecekondu - Kaçak İnşaat Haber Açıklama Haber Açıklama Açıklama Açıklama Belediye, Bursa’da yeni bir park ve fuar yeri gereksinimi nedeniyle Beşevler’de ayrılan büyük bir alana ikinci Kültürpark’ı kurmayı kararlaştırdı. Parkın bir cephesi Orhaneli yoluna bakacaktır. Fotoğrafta mevcut Kültürpark. Bursa’ya ikinci Kültürpark 39 Kültürpark’ta 16 dönümlük alana kurulacak spor ve dinlenme tesislerinin yapımına yakında başlanacaktır. Proje yap işlet devret sisteminin Bursa’daki ilk uygulaması olacak. Görselde projenin maketi. (Deniz İzbul) Kültürpark’a spor sitesi 40 27.11.1985 Bursa belediyesi kentin doğal ve tarihi değerlerini ekonomik potansiyelini, gelecekteki gelişmesini buluşturmaya yönelik bir program oluşturma çalışmasına başlamıştır. Bugünkü nazım planın 2000 yılları düşünülerek yapıldığı belirtilmiştir. Bursa’nın tarihi, kültürel ve güncel sorunları sempozyum ve etkinlik ile gündeme getirilecektir, Mimarlar Odası ile işbirliği yapılmaktadır. Mekansal çözüm üretmeye yönelik 2 fikir Bursa 2000 yılına yarışması, resim ve Bursa’da zaman konulu fotoğraf hazırlanıyor yarışmaları düzenlenecektir. 41 27.02.1985 352 Yarışma Haber Haber Haber Bursa Mimarlar ve Mühendisler Odası toplantısında, 1984’ün başarılı mimarları ödüllendirildi. Şaziment ve Neşet Arolat’ın yaptığı Sayılgan Pasajı, İlkay İntaş’ın yaptığı Doktorlar sitesindeki villa ve İsmet Veral ile İlkay İntaş’ın Çekirge caddesinde yaptığı bina 1984’ün başarılı yapıları olarak belirlendi. Yılın mimarları ve eserleri 42 08.03.1985 Milliyetçi Demokrasi Partisi yetkilileri yeni yasanın geçerliliği ‘Sit’ sorunu kangren için sit alanlarının yeniden belirlenmesi gerektiğini, Sit oldu 43 meselesinin ovanın tahribine ve kentteki konut kiralarının 06.06.1985 artmasına neden olduğunu iddia etmişlerdir. Bursa İdare Mahkemesinde en çok belediyeye karşı itiraz Belediye mahkemelik davası açılıyor. Özellikle 1985 yılı Ocak ayı sonrasında bu 44 09.08.1985 davalarda artış görülmüş. Yıkıma ilişkin iptal davaları ilk sırada yer alıyor. Uludağ yolu Kireçocakları yamaçları ağaçlandırılarak, Milli Park haline getirilecek. Kireç ocakları milli park olacak 45 12.02.1985 Polis Okulu civarında yapımı devam eden 1500 kişilik öğrenci yurdu hizmete gireceğini vali açıklamıştır. (İhsan Bölük) 1500 kişilik yurt Şubat’ta açılıyor 46 24.01.1985 353 Uygulama Yeni Proje Doğal Çevre Kişi - Kurum Açıklama Haber Haber Haber Haber 350 araç kapasiteli Kocaahmet belediye katlı otoparkı hizmete açılacak. Otoparka rahat giriş sağlanması amacıyla trafik de düzenlenecektir. Katlı otopark yarın açılıyor 47 25.02.1985 Bursa’nın ilk katlı otoparkı hizmete girdi. Otoparka giriş Gümüşçeken caddesinden, çıkış Devlet Tiyatrosu yönünden yapılmakta. Yapı 7 katlı ve 350 araç kapasiteli. Katlı otopark hizmete girdi 48 27.02.1985 Yapımı 8 ay süren yurt tamamlanmıştır. 1500 öğrenciye sıcacık yuva 49 28.02.1985 Ulucami-Orhan Cami arasında sürdürülen düzenleme çalışmalarının önümüzdeki aylarda tamamlanması bekleniyor. (Derya İzbul) Ulucami çevresinde çalışmalar sürüyor 50 23.06.1985 Dar gelirli vatandaşın ev sahibi olması giderek zorlaşırken, Çekirge’de henüz tamamlanmamış daireler 40 milyon liradan hemen alıcı bulabiliyor. 40 milyonluk daireler bitmeden kapışılıyor… 51 05.05.1985 354 Konut Haber Haber Haber Haber Haber Devletin verdiği toplu konut kredisi, artan inşaat malzemeleri karşısında yetersiz kalınca konut inşaatları çıkmaza girdi. İnşaata başlayan kooperatiflerde müteahhitler, krediler artmadığı takdirde konutların tamamlanamayacağını söylemiştir. Toplu konut çıkmazı 52 03.06.1985 Ülkede yaklaşık 2,5 milyon ailenin kirada oturduğu belirlendi. Mahkemelerde açılan davaların 3’te birini tahliye davaları Kiralar korkunç oluşturuyor. Konut açığının kapanabilmesi için her yıl 200 bin 53 31.08.1985 konut yapılması gerekiyor. Kiralar son 10 yılda 12 kat artmıştır. Bursa’da en ucuz kiralık ev 20 bin lira. Konut açığının kapatılması amacıyla devreye sokulan ferdi ve toplu konut kredileri inşaat sektöründeki durgunluğa son vermiştir. Emlak Kredi Bankası Bursa’da 279 kişiye konut kredisi vermiştir. (Derya İzbul) Herkes konut peşinde 54 16.09.1985 Bursa’da yarım kalan inşaatlar malzeme fiyatlarının artmasından dolayı tamamlanamıyor. Haberde inşaatını tamamlayamayan bir vatandaşın görüşlerine yer verilmiş. (Kutup Dalgakıranlar) Bursa’da konut sorunu kalmaz! 55 18.11.1985 355 Haber Haber Haber Haber Bursa’da ruhsatsız yapıların inşasına devam edilmektedir. Belediye başkanlığının Çekirge caddesi üzerindeki konutu, altgeçit, çok katlı Koca Ahmet otoparkı, belediye Harita İşleri Müdürlüğünün 3.katı Çekirge caddesinde yeni yapılan otopark, şehir çöplüğündeki gaz depolama tesisleri kaçak yapılar arasında yer alıyor. Belediye adı geçen yapıların ruhsatsız olduğunu kabul ederken, bir yetkili belediye tesislerinin kendi kendine ruhsat vermesinin anlamsız olduğunu söylemiştir. Belediye kaçak yapıyor Fotoğraf Çekirge caddesindeki konut ve çok katlı otopark. 56 28.01.1985 Kaçak inşaatlara uygulanan cezaların artırıldığı, vatandaşın bu konuda dikkatli olması gerektiği bildirildi. Son 1,5 yılda 740 kaçak inşaat yıkılmıştır. Sıkıysa yap! 57 06.06.1985 Sırameşeler’de 3 katlı kaçak bina yapan kişiye 1 milyon 266 bin lira para cezası kesilmiştir. (Ali Cebe) ‘Yandım’ 58 07.06.1985 Yapılan araştırmaya göre, yapılaşma şimdiki hızla devam ederse 30 yıl sonra Bursa ovasında sulanabilecek tarım arazisi kalmayacak. Ziraat Fakültesi öğretim üyesi verimli toprakların elden gittiğini belirtmiştir. (Kutup Dalgakıranlar) Barajlarımız hazır sulayacak alan yok 59 28.06.1985 Kaçak inşaat işçisi Belediye kaçak inşaat bürosu yıkım ekibinde görevli işçi, kaçak bina yapandan Karaman mahallesinde kaçak inşaat yapan bir kişiden 15 bin 60 rüşvet alırken yakalandı lira rüşvet alırken yakalandı. 19.11.1985 356 Gecekondu - Kaçak İnşaat Haber Eleştiri Haber Açıklama Eleştiri Evleri Kültürpark sahasında kalan Gaziakdemirlilerin evleri tahliyesi için verilen süre 30 Nisan’da doldu ancak 23 ev boşaltılmadı. Gaziakdemir’de sessiz bekleyiş 61 02.05.1985 Doğancı Barajı ile Dobruca arasında döşenen 11 kilometrelik borulardan akan su havuzlarda birikecek. Bursa’nın içme suyu projesi 10 yılda tamamlanmıştır. (Kutup Dalgakıranlar) Arıtma tesislerine su akmaya başladı 62 03.07.1985 1836 yılında Bursa’ya gelen gezgin Helmuth Von Moltke’nin haytan olduğu yeşil Bursa’dan bahsedilmiş, bugün yeşil alanların yok edildiği belirtilmiş. Yeşil Bursa artık yok! 63 01.09.1985 357 Kişi - Kurum Ulaşım - Altyapı İnşaat - Yıkım Eleştiri Haber Haber Kampüse ulaşım sorunu olduğu, öğrencilerin İzmir yolunda otostop yaptığı ifade edilmiş, ders yapılan amfilerin yetersiz olduğu, yemek kuyruklarının oluştuğu söylenmiştir. (Kutup Dalgakıranlar) Üniversiteli perişan! 64 18.10.1985 12. genel nüfus sayımının resmi olmayan sonuçları alınmıştır. Şehir merkezi 615 bin Bursa şehir merkezinin nüfusu 615 bin 123’e yükselmiş, 1980 65 22.10.1985 sayımına göre nüfus artış oranı yüzde 20.1 olmuştur. Bursa merkez nüfusu ile merkeze bağlı ilçe bucak ve köy nüfuslarının toplamı 1 milyon 327 bin 519 olarak belirlendi. Bursa nüfusu milyonu aştı 66 23.10.1985 500 yıllık geçmişi olan Hatice Hatun Cami, genelevlerin bulunduğu Kamberler mahallesinde kaderine terk edilmiştir. Cami onarılsa bile, ibadete açılması için genelevlerin şehir dışına çıkarılması gerektiği ifade edilmiştir. (Sami Kocaoğlu) Tarihi cami, genelevlerin içinde 67 kaderine terk edildi 04.01.1985 358 Koruma Kültürel Miras Nüfus Eleştiri Açıklama Haber Eleştiri 12730 sayı ve 14.03.1981 tarihli karar ile korunması gerekliliği belirlenen köyde bugüne kadar onarılan tek yapı köy hamamı. Korunması gereken binalar yer yer çökmeye başlamıştır. Cumalıkızık unutuldu! 68 05.06.1985 Haberde Ahmet Vefik Paşa yönetiminde Bursa’da gerçekleşen Mirasyedi Bursa! imar faaliyetleri, gelişmeler, İngiliz konsolosun raporundaki 69 05.12.1985 ifadelerle anlatılmıştır. Onarımı yapılan Kükürtlü kaplıcaları, Atatürk Hidroterapi ve Rehabilitasyon Merkezi olarak açılmıştır. (Kutup Dalgakıranlar) Kükürtlü açıldı! 70 16.11.1985 Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Yeşil Türbenin tarihi çinilerinin yenilenmesi için 35 milyon lira harcadı ancak kalite ve renk bakımından aslına uymayan çiniler değiştirilecektir. (Kutup Dalgakıranlar) 35 milyonluk israf! 71 03.12.1985 359 Onarım Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1986 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Altıparmak caddesinin 1946 ve 1986 yılına ait 2 fotoğrafı paylaşılmış, caddenin geçirdiği değişim anlatılmıştır. Gelmiş geçmiş bütün belediye başkanı ve 1 imar müdürlerine 28.03.1986 Bursa’daki sit alanalrı Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu tarafından yaklaşık yüzde 50 oranında daraltıldı. Yıldırım’ın tümü, Emirsultan’ın kuzeyi, İpekçilik, Namazgah, Zümrütevler’in kuzeyi, Maksem’de Çinkolu kahve 10 semtte sit kalktı ve Kız Lisesi civarı, Çekirge Dikkaldırım mahallesi, 2 15.05.1986 Sırameşeler’de Paşaçiftliği doğusu ve Atatürk caddesinde Nalbantoğlu civarında sit sınırları kaldırıldı. 2 bin kadar olan sivil mimari örneği tescilli yapı sayısı da 1241’e indirildi. Yeni sit planı onaylanarak belediyeye teslim edildi. 360 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Eleştiri Haber Sunumu 30 dönümlük arazi üzerinde kurulu İpekiş fabrikası yıkılarak yerine Kültürpark’a kurulacak tesislerle birlikte turistik otel yapılması planlanıyor. Belediye yetkililerinin fabrika yöneticileri ile görüşme yaptığı belirtiliyor. Fabrika müdürü ise konudan haberinin olmadığını, tesisleri tamamen yenilediklerini ifade ediyor. (İlkay Balaban) İpekiş’in yerine otel 3 11.09.1986 Vali, Ankara, İzmir ve İstanbul yollarında görüntüyü bozan Tamirciler kalkıyor tamirhane, boyahane, odun deposu, kireç ocağı, hurdacı ve 4 22.01.1986 benzeri yerlerin 1 Ocak 1987’ye kadar yerleşme alanı dışına taşınacağını bildirdi. (Cengiz Yakut) 2 Ocak 1986 tarihli genelgeye göre hisseli parselde ruhsatlı inşaat yapabilmek için gerekli koşullar belirlendi. İmar ıslah Projeyi göster inşaata planı onaylanan yerlerdeki hisseli arsalara ruhsatlı inşaat başla 5 yapmak isteyenler belediyeye başvuracaktır. Daha önce hisseli 08.01.1986 arsada kaçak yapılan binalara da plana uygunsa ruhsat alınması ya da kat ilavesi için verilecek. Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce nazım plan çalışmalarına ek olarak nüfus projeksiyonları da yapılmaktadır. Önümüzdeki 20 yıl içinde Bursa nüfusunun 1 milyon 880 bine ulaşacağı tahmin edilmektedir. 300 bin dolayında da konuta ihtiyaç duyulacaktır. (Ali Cebe) 2005 yılında iki milyonluk Bursa 6 19.01.1986 Bayındırlık ve İskan Bölge Müdürlüğü plancıları hazırladıkları Fethiye-İhsaniye Bölgesi toplu konut alanı imar planını Fethiye-İhsaniye imar belediyecilere anlattı. Yaklaşık 140 bin nüfusun barınacağı planı hazır bölgede, ticaret merkezi, sosyal donanım alanı, bölgenin 7 29.07.1986 ortasından geçen 50 metre genişliğinde yol yer alıyor. Belediye yetkilileri planı olumlu bulmuşlar, tam teşekküllü bir belediye binasının eklenmesini istemişlerdir. (İlkay Balaban) Eski belediye başkanı mimar Mustafa Eroğlu, kooperatif kurdu, Beşevler’de 140 metrekare üzerine 3 katlı dubleks bağımsız konutlar ve 3 katlı 6 daireli 80,100,120 metrekareli Eroğlu’ndan lüks konut bloklar yapacak. Eroğlu, dar ve orta gelirli ailelerin konut 8 28.04.1986 sahibi olabilmesi için, konut kredilerinin artırılması gerektiğini, küçük metrekareli konutlara daha fazla kredi verilmesi gerektiğini ifade etmiştir. (İlkay Balaban) 361 Konut İmar Planı Haber Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Belediyenin tarihi çevreyi koruma çalışmalarından biri olan Yeşil cami ve Türbenin çevre düzenlemesiyle ilgili proje çalışmalarında son aşamaya geldi. Projeye göre, Emirsultan’dan gelecek araçlar tüp geçit ile Türbenin arkasından geçerek müzenin önüne çıkacak. Cami ve türbe arası araçlara kapatılacak. (İlkay Balaban) İşte yeni Yeşil! 9 25.08.1986 Yapımına 1984’de başlanan, Ulucami ile Orhan Cami arasında yer alan Orhangazi Meydanı törenle açıldı. Kültür ve Turizm Bakanı meydanın daha fazla yeşillendirilmesini istemiştir. Meydanda oturma grupları, 250 metrekarelik bir havuz ve 13 dükkan yer almaktadır. Galerinin inşaatı devam etmektedir. (İlkay Balaban) Orhangazi Meydanı açıldı 10 09.11.1986 Yolsuzluk yapıldığı iddia edilen 30 civarında yapı kooperatifinin yöneticileri hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Bir yetkili ise kooperatif işlerinin halledilmesi için rüşvet verildiğini iddia etmiştir. Konut paralarıyla pavyonda eğlence 11 01.07.1986 362 Koruma Uygulama Konut Yeni Proje Çevre Düzenleme Haber Haber Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1987 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Eski evlerin ve içkili lokantaların bulunduğu sokak, turizme açılacak. Belediye başkanı tarihini vasfını kaybetmediği için bu sokağın seçildiğini belirtmiştir. Arap Şükrü sokağı turizm merkezi olacak 1 04.02.1987 Belediye tarafından yeni yönetim merkezi için evleri istimlak edilecek vatandaşlara verilmek amacıyla Fomara’da konut ve iş merkezi projesi hazırlandı. 7 katlı binanın Fomara caddesine bakan cephesinde bürolar, diğer cephede konutlar yer alacak. (İlkay Balaban) İstimlakzedelere apartman dairesi 2 24.02.1987 Kirli beyaz emri Ana caddede görünümü çirkin binaların kirli beyaz renge 3 05.05.1987 boyanmasıyla ilgili bir tebligat ilgili yerlere gönderilmiştir. Çekirge’deki tarihi Eski Kaplıca, yeni yaptırılmakta olan Kervansaray otel ve Havuzlupark çevresi ‘Bursa Eski Kaplıca Turizm Merkezi aıyla turistik bölge haline getirildi. Alanın çevresinde bulunan, Mutiler sitesi, Armutlu sokağındaki 6 apartman, Merinos Kooperatif evleri ve 48 daireli yeni bir Çekirge’de büyük apartmanın kamulaştırılması gerekiyor. Fotoğrafta yıkım kamulaştırılacak binalar görülmekte. (İlkay Balaban) 4 21.05.1987 363 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Sunumu Kentteki binaların fildişi renge boyanması 5 19.07.1987 (Çuvaldız mizah eki) Fevzi Çakmak caddesi üzerinde yapılacak yeni yönetim merkezi binaları için planlanan yıkımlarla yaklaşık 2500 vatandaş evsiz kalacak. (Bülent Cengiz) Fomara alanında 500 ev istimlak edilecek 6 26.07.1987 Ticaret ve Sanayi odası kiralık bir gecekonduda öğretim yapan 1050 konutlara müjde! Pilot Sanayi İlkokulunun yerine 6 derslikli bir ilkokul 7 14.11.1987 yapılması kararı almıştır. (Yılmaz İşel) Bursa’ya gelen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ile ‘Yeni bir imar affından konuşulmuştur. Başkan, gecekonduların yasa ile yıktırılıp korkuyorum’ 8 ardından af çıkartılmasına tepkilidir. Üçüncü bir imar affı 18.01.1987 çıkmasından endişeli olduğunu belirtmiştir. (Yeşim Doğan) Mevcut garaj yerine inşa edilecek yeni garajın yeni sorunlar doğuracağı öne sürülmektedir. Emekli Sandığı ve Belediye arasında protokol imzalanmış ve bir proje yarışması açılmıştır. Yarışmanın sonuçlanması beklenirken, belediyenin garajın aynı yere yapılmasına izin vermekle nazım plana uymadığı öne sürüldü. Nazım planda yeni garaj yerinin Yenihal’in olduğu yer olduğu ifade edilmiş. (İlkay Balaban) Belediye nazım plana uymuyor 9 27.04.1987 364 İmar Planı Haber Haber Haber Açıklama Eleştiri Sıra dükkanlar yine Tophane ve çevresini koruma amaçlı çıkan plana itiraz edilmiş, mecliste 10 sıra dükkanların yıkımıyla ilgili tartışılmıştır. 03.05.1987 Belediye meclisi toplantısında, Santral Garaj ve Hacı İlyas mahallelerindeki konutlarda 2 kat olan inşaat izni 3 kata çıkarıldı. İnşaat izni 3 kata çıktı 11 08.10.1987 Bursa’nın büyükşehir olması nedeniyle, imar kanunlarıyla ilgili İmar kanunları olarak belediye meclisi İmar Komisyonu üyeleri toplantılara yumuşatılıyor! başlamıştır. Kentin meyilli olması nedeniyle, eğimli araziler 12 21.12.1987 üzerine yapılacak konutlar konusu ve çatı katları konusu ele alınmıştır. Ataevler’de 500 bin Ataevler’de arsa dağıtımına Nisan ayı sonunda başlanacağı liraya arsa bildirildi. Ataevler’de tip projeleri belediye verecek ve evler iki 13 20.02.1987 katlı dubleks olarak yapılacaktır. (İlkay Balaban) İnşaat fakültesi öğrencisi 14 08.03.1987 (Çuvaldız mizah eki) Ataevler’de vatandaşa ucuz arsa mı verileceği yoksa ev mi yapılacağı konusu henüz kesinlik kazanmadı. Dubleks olarak üç ev projesi geliştirilecek. Az sayıda 3-4 katlı ve 5 katlı bina yapılacak. Ataevler’de arsa dağıtılırsa 5 bin 731 konut yapılması planlanıyor. Görselde, 3 tip projeden biri görülüyor. (İlkay Balaban) Arsa mı ev mi? 15 22.03.1987 365 Konut Haber Eleştiri Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Belediye meclisi toplantısında 4’er katlı ve 8’er daireli yeni Haydi Ataevler’e konut alanı Ataevler’in projesi oy birliği ile kabul edildi. Evi 16 11.04.1987 olmayan vatandaşların 22 Nisan’dan itibaren belediyeye başvurabileceği belirtildi. (İlkay Balaban) Fethiye-İhsaniye bölgesinde İzmir yolu üzerinde Bursa Belediyesi tarafından satın alınan 125 hektarlık arazide Ataevler projesi gerçekleşecektir. 60 ve 75 metrekare iki tip konut üretilecektir. 1 teknik lise, 3 ilkokul, 1 kreş, 2 pazaryeri, belediye hizmet alanı, spor sahaları, parklar ve çocuk bahçeleri de inşa edilecektir. (İlkay Balaban) Ataevler burada kurulacak 17 25.04.1987 8 500 konutun yapılacağı Ataevler için müracaatlar bugün sona Ataevler’e son gün eriyor. Başvuru sayısının 21 bine ulaşacağı tahmin 18 12.06.1987 edilmektedir. (İlkay Balaban) Şirinevler mahallesi 16.08.1987 19 (Çuvaldız mizah eki) Bursa’da ulaşım, raylı sistem, teleferik, kamulaştırma, sit alanları, yeşil alanlar gibi konular Hüseyin Sungur, Mithat Yeşilimiz lafta kaldı!.. Kırayoğlu ve Ziya Güney tarafından konuşulmuştur. Belediye 20 07.04.1987 ve Bursa Belediyesi üzerine tartışmanın oturumunu yöneten Yılmaz Akkılıç’tır. (Açık Oturum, Yılmaz Akkılıç) 1977 yılında ihaleye verilen ve 1981 yılında tamamlanması planlanan Beşevler’deki 731 ortaklı Küçük Sanayi Sitesi, yeterli kredi sağlanırsa 1988 yılı sonunda tamamlanabilecek. (Kutup Dalgakıranlar) Yazıklar olsun 21 04.14.1987 Bursa Hakimiyet gazetesinin yayınları ile başlatmış olduğu Yeni genelev bitmek genelevlerin kent dışına çıkarılması kampanyası hedefine üzere 22 ulaşmak üzeredir. Küçükbalıklı yakınında inşa edilen yeni 19.04.1987 genelev Ağustos ayında bitecektir. (Yusuf Kotaman) 366 Uygulama Kişi Yeni Proje Ulaşım-Altyapı Kurum Eleştiri Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Haber Açıklama Modern bina 29.11.1987 23 (Çuvaldız mizah eki) İmar planı kapsamına giren, Karamanköy, Beşevler ve Fethiye- İhsaniye bölgesindeki arsa fiyatlarında büyük artışlar gerçekleşti. Arsa fiyatlarında patlama 24 28.05.1987 Emir-Koop tarafından 1986 yılında Değirmenlikızık’ta yapımına başlanan 3 309 toplu konut 1988 yılı sonuna kadar tamamlanacaktır. 3309 konut seneye hazır 25 13.08.1987 Konutta kooperatif Konut edinmede sağlanan destekler konut kooperatifi sayısının enflasyonu artmasına neden oldu. Kurulan kooperatif sayısı 38 000’e 26 31.08.1987 ulaşmış, Bursa’da ise 493 konut kooperatifi bulunmaktadır. 367 Konut Açıklama Açıklama Haber Eleştiri Kaçak Kat 15.02.1987 27 (Çuvaldız mizah eki) Bursa’daki toplam 177 201 konuttan 80 274’ünün kaçak olarak inşa edildiği, 1985 yılında çıkan İmar affından yararlanarak başvuran kaçak yapı sahibinin ise 43 000 olduğu açıklandı. Aftan yararlanan 13 000 konuta ruhsat verilmiştir. 1986 ve 1987 yılında 2500 kaçak konut yapılmış, bunların 500’ü yıkılmıştır. Bursa’daki konutların yarısı kaçak 28 14.08.1987 OSB karşısındaki 1050 konutlar mahallesindeki metruk gecekondu, halkın ve sanayicilerin yardımıyla 2 derslikli Gecekondu ilkokul ilkokul haline getirildi. 1050 konutların ihtiyacı için ihalesi 29 12.11.1987 yapılan 6 derslikli ilkokulun yeri değiştirilerek 3 km ilerde yapılacağı iddia edilmiştir. (Yılmaz İşel, röportaj) Gecekondu yıkımı 29.11.1987 30 (Çuvaldız mizah eki) 368 Gecekondu - Kaçak İnşaat Eleştiri Haber Açıklama Eleştiri Belediye’nin Havuzlupark’ta gerçekleştirmek istediği tesis projesi için 3 binanın istimlak edilmesi, Çekirge Spor Salonunun başka bir yere taşınması düşünülüyor. İstimlak edilecek yapılardan birinin 3 milyara yakın bir değeri olduğu 1986’da oturma izninin alındığı belirtilmiş. Konuyla ilgili apartman yöneticisi ve müteahhitlerin görüşü alınmıştır. (İlkay Balaban) Madem yıktırılacaktı neden ruhsat verildi 31 04.03.1987 Bursa’da belediyenin deprem ihtimaline karşı görevini yerine getirmediği iddia edilmiş. Çekirge’de kayma bölgesinde üç inşaata izin verildiği ancak denetimlerin yapılmadığı, projesine uygun gerçekleştirilmediği iddia edilmektedir. Bintaş firmasına ait inşaatlarda usulsüzlükler olduğu, belediyeden üst düzey bir yetkilinin bu projelerle ilgilendiği iddia edilmiştir. Bu inşaatlara nasıl izin verildi? 32 08.03.1987 Gümüşçeken caddesi İmayet sokakta yer alan evin, yarısı Müze Müdürlüğü tarafından tarihi eser kabul edilmiş, diğer yarısı belediye yıkım ekipleri tarafından yıkılmıştır. (Figen Dalgakıranlar) Bu evin yarısına yıkım izni verildi 33 18.05.1987 Eski Belediye başkanı Reşat Oyal ile Kültürpark’ın nasıl Kültürpark nasıl kurulduğuna dair bir söyleşi gerçekleştirilmiştir. Teleferik kuruldu? 34 projesinin gerçekleştirilmesi, Piccinato planında bahsedilmiştir. 15.05.1987 (Yılmaz Akkılıç, Bursa’da Zaman, köşe yazısı) 369 Koruma Kişi İnşaat - Yıkım Kurum Eleştiri Haber Eleştiri Eleştiri EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1988* Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Fevzi Çakmak’ta Haşim İşcan ve Fevzi Çakmak caddelerinin kesiştiği 20 000 istimlak başlıyor metrekarelik alana yapılacak yeni yönetim merkezi ile ilgili 1 19.01.1988 kamulaştırma çalışmalarında başlanacaktır. Belediye başkanı, Fevzi Çakmak caddesi ile Doğanbey mahallesinde evleri istimlak edilecek 208 aileye ev yapılacağını açıkladı. Fotoğraf, yeni yönetim merkezinin yapılacağı alan. Para yerine konut 2 21.01.1988 Yeni yönetim merkezi planlarına göre, Fomara meydanındaki 4,5 asırlık Sülüklü camii yıkılacak. Belediye başkanı Barışık, Caminin yeni planları engellediğini belirtmiştir. Cami yıkılacak 3 22.01.1988 Yeni yönetim ve iş merkezi için belirlenen yer, planlama ve İstimlak duruyor şehircilik ilkeleri ile kamu yararı açısından uygun 4 31.01.1988 bulunmamıştır. (Özlem Üney) 370 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Sunumu Oto Sanatkarları Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi başkanı, Şirinevler’de 1600 iş yerinin yapımıyla ilgili inşaatın 2-3 ay içinde başlayacağını belirtti. Kamulaştırılan alanda bulunan evlerin boşaltılması ya da açtıkları davaların sonuçlanması beklenmektedir. (Yılmaz İşel) Otosansit’in temeli atılıyor 5 23.02.1988 Belediye meclisi, toplantısında daha önce izin verilmeyen SSK SSK Hastanesi Hastanesi ek tesisleri inşaatının yapılmasını kabul etti. İnşaatın genişletiliyor 6 yoldan 10 metre içerde olması, 1 bodrum ve 3 kattan oluşması 25.02.1988 istendi. Belediye meclisi, ova sınırları içinde kalan 550 hektarlık bir alanı yapılaşmaya açmıştır. Nazım plan gereği kesinlikle konut yapılmaması gereken alanda, Memur ve İşçi Yapı Kooperatifi arsasına 2 katlı, bahçeli villa tipi konutlar inşa edilecek. Konuyla mimar Mithat Kırayoğlu görüşlerini açıklamıştır. (Bülent Cengiz) Bursa Ovası haraç mezat! 7 02.03.1988 Daha önce koopzedelerden bahsedilmiş, şimdi de Koopzadeler koopzadelerden bahsedilmektedir. Bursa ovasının nazım plana 8 02.03.1988 aykırı olarak inşaata açılmasından, bu alandan faydalanacak kooperatiften söz edilmiş. (Arzu Yılmaz) Eski cezaevi için yıkım kararı alındığı, yıkımdan sonra, yeni adliye sarayı yapımının ihale edileceği bildirilmiş. Eski cezaevinin yıkımı başlıyor 9 17.03.1988 371 Haber Eleştiri Eleştiri Açıklama Haber Emek inşaat tarafından inşa edilecek yeni Santral Garaj inşaatı önümüzdeki aylarda aynı yerde başlayacak. Yeni bina tamamlanana kadar Çarşambapazarı’nda eski odun depolarının bulunduğu alan (fotoğrafta) garaj olarak kullanılacaktır. (Ülker Ekici) Santral Garaj taşınıyor 10 11.05.1988 Santral Garaj geçici olarak Yalova Yolu üzerinde Tofaş Santral Garaj taşınıyor Fabrikası karşısındaki alana taşınacak. Projesi hazırlanan garaj 11 14.08.1988 mevcut Santral garajdan daha büyük olacaktır. SSK hastanesi karşısındaki küçük ve dar yeşil alanda imar izni verilmiştir. Hastane etrafındaki yeşil alanlar, belediyenin onayıyla kısa sürede binalarla dolmuştur. (Bülent Cengiz) Belediye büyük yanlış yapıyor 12 30.12.1988 Bursa’nın yüzde 96’lık kısmının imar planları tamamlandı. Garaj semtinin alt kısmını içeren planlar ise önümüzdeki İmar planları son aylarda tamamlanacaktır. Reyhan ve Kayhan semtleri ODTÜ aşamada 13 tarafından koruma altına alınırken, Uludağ yamaçlarında kalan 11.01.1988 sit bölgeleri de oluşturulacak sit kurulu ile korunacak. (Bülent Cengiz) Belediye Meclisi İmar Komisyonu, havaalanı bölgesinde 400 metre olan koruma bandını 20 metreye düşürdü. Adalet, İstiklal, Hürriyet ve Bağlarbaşı mahallelerini içeren imar ıslah planlarının yapımına başlanacaktır. Mahalle sakinleri bu habere sevinmiştir. İnşaat yasağı bitti sıra imar planında! 14 26.02.1988 Yeni imar yönetmeliğinde, bina girişlerinin daha rahat ve İmar yönetmeliği merdivenlerin geniş tutulması öngörülmektedir. 6 ve daha fazla değişti kata sahip binalarda asansör mecburiyeti getirilmiş, 5 katlı 15 10.03.1988 binalarda ise asansör boşluğu yapılması gerekmektedir. (Bülent Cengiz) 372 İmar Planı Açıklama Haber Açıklama Eleştiri Açıklama Haber Fidyekızık ıslah planı içinde yer alan Esenevler mahallesinin hazırlanan planına göre, 60 evi yıkım bekliyor. Mahalle sakini dilekçe ile itiraz etmiştir. Plana göre mahallede 4,5 ve 8 kat inşaat izni veriliyor. (Ülker Ekici) İmar planına tepki! 16 29.05.1988 Belediye’ye bakan Altıparmak-Selimiye imar planında değişiklik yapıldı, baskısı Bakanlık başvurusuyla 27 parsel yeşil alandan çıkarılıp konut 17 03.11.1988 alanı haline getirildi. (Ülker Ekici) Esentepe, Alacahırka ve Hamzabey mahallesi muhtarları Sit sorunu bel büküyor belediye başkanvekilini ziyaret ederek, 15 bin nüfusun eski 18 29.01.1988 evlerde oturduğunu, evlerine çivi bile çakamadığını, sit alanlarının daraltılmasını istediklerini belirtmiştir. Uludağ eteklerindeki Alacahırka, Demirkapı, Pınarbaşı, İvazpaşa, Molla Gürani, Molla Fenari, Hamzabey, Kavaklı ve Osmangazi mahallelerinde 70 yıldır sit kararı olduğu ancak koruma amaçlı bir plan yapılmadığı ileri sürülmüştür. Mahalle sakinleri ve muhtarlar çok az sayıda tarihi ev olduğunu ve bunların da oturulacak gibi olmadığını, sit alanından çıkarılmak istediklerini ifade etmiştir. (Bülent Cengiz) Evlerine çivi bile çakamıyorlar 19 04.12.1988 373 Sit Kararı Haber Haber Açıklama Haber Yıllardır sit sorunları nedeniyle evlerine çivi bile çakamayan mahallelerin muhtarları, birkaç tarihi eser nedeniyle yüzlerce evin sit alanına alındığını söylemiştir. Belediyeden bu mahallelere hizmet gelmediğini belirtmişlerdir. (M. Ali Karabulut) ‘Sit’ muhtarlarının 20 isyan toplantısı Toplu Konut İdaresi daha önce konut büyüklüğüne göre Konut kredileri değişen miktarda verilen kredi uygulamasını değiştirerek tek değişiyor 21 kredi dilimi uygulamasına geçecek. Yetkililer bu uygulamanın 27.01.1988 (Ankara) küçük konut yapımını teşvik edeceğini kaydetmiştir. (A.A.) Toplu konut fonundan açılacak krediler 4,5 milyon liraya Konut kredisi arttı yükseltilmiştir. Küçük konutlara verilen kredilerdeki faziler 22 29.01.1988 (Ankara) düşük tutulacaktır. (A.A.) Emir Koop Yönetim Kurulu başkanı, Türkiye’de bir kooperatif enflasyonu olduğunu ileri sürmüş, belediye ve kmau Toplu konutta çıkmaz! kuruluşları desteklemezse kooperatifçiliğin hayal olacağını 23 28.02.1988 söylemiş. Toplu konutların yüzde 66’sının kaba inşaatı bittikten sonra para birikimi olmadığı için ince inşaatına devam edilemediği vurgulanmış. Dar gelirli vatandaşa ev imkanı sağlamak amacıyla hazırlanan Ataevler projesinde, maliyetlerin belirlenmesiyle umutlar söndü. Ücretleri yüksek bulan vatandaş yatırdıkları parayı geri almak için belediye binası önünde kuyrukta beklemektedir. (Ülker Ekici) Ataevler’de inecek var ! 24 10.05.1988 374 Konut Haber Haber Açıklama Açıklama Haber 3 384 konutun yapılacağı Ataevler’de inşaatlara 1,5 ay sonra başlanacaktır. Ekrem Barışık, temel hazırlığı yapıldığını belirtmiştir. (Ülker Ekici) Ataevler’de inşaat 1,5 ay sonra başlıyor 25 20.07.1988 Başbakan’a Bursa Başbakan Turgut Özal’ın Bursa’ya gelmesi nedeniyle, Bursa raporu Hakimiyet gazetesi Bursa’nın sorunları içeren, özellikle imarla 26 14.07.1988 ilgili konulardan bahseden bir yazı kaleme almıştır. 1953-1960 yılları arasında Bursa Belediye başkanlığını yapan Oyal: ‘’Bursa’yı Reşat Oyal, açıklamada bulunmuştur. Zamanında hazırlanan perişan ettiler’’ imar planının daha sonra uygulanmadığını, hesapsız 27 08.12.1988 girişimlerle Bursa’nın mahvedildiğini söylemiştir. (Cevdet Yorulmaz) Bursa belediyesi ile inşaat mühendisleri odası tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre Bursa’daki konutların yüzde 90’ı depreme dayanıklı nitelikte yapılmıyor. (Belma Basank) Allah korusun! 28 22.02.1988 Fethiye Köyü civarına, dar gelirliler için yaptırılacak Ataevler’le ilgili arsanın çok ucuz fiyatla alınmasına karşılık, konut sahibi olacaklara pahalı fiyatla satılarak belediyenin 2 milyar lira kar edeceği iddia edildi. Belediye başkanı ise konuyla ilgili iddiaların doğru olmadığını söylemiştir. (Bülent Cengiz) Belediye suçlanıyor 29 11.03.1988 375 Uygulama Konut Kişi - Kurum Haber Açıklama Haber Haber Haber Değirmenlikızık Kaplıkaya mahallesinde bulunan Emir-Koop 1018 konutlardan tamamlanan 890 evin anahtar teslimi yapılmıştır. (Ülker Ekici) Bakan 890 evin anahtarını verdi 30 15.09.1988 Bursa’nın 12 merkezinde 32 mahallede kira, depozit ve peşinatlar, mahalle muhtarları ve vatandaşlarla görüşülerek öğrenilmiştir. Kentte 60 bin liradan başlayan kiralar 850 bin liraya kadar çıkmaktadır. Görsellerde Çekrge, Yeşilova ve Altıparmak görülmekte. (Bülent Cengiz) Paranız yoksa sokakta yatın! 31 27.11.1988 376 Haber Haber İnşaat malzeme fiyatlarının artması ve banka faizlerinin yüksek olması konut piyasasını etkilemiştir. Özellikle işçi ve memurların ev sahibi olabilmesi artık pek mümkün değildir. Kentin farklı mahallelerindeki ev fiyatları araştırılmıştır. Fotoğraflar 1. Çekirge caddesi 2.Emirsultan’da bir inşaat 3. Çekirge’de bir apartman 4. Bağlarbaşı’nda bir bina (Bülent Cengiz) Ev almak ‘mirasyedi’ işi 32 12.12.1988 Kükürtlü mahallesinde 2,5 katlı 10 odalı köşk için kiracı bekleniyor. 1 milyon 300 bin liraya kiralık köşk 33 12.12.1988 Karikatür 10.01.1988 34 (Çuvaldız mizah eki) 377 Gecekondu - Kaçak İnşaat Eleştiri Haber Haber Kaçak inşaat bürosu, geçen yıl 1085 kaçak yapı hakkında zabıt tutmuş, 1 milyar lira para cezası kesmiştir, 249 konut yıkılmıştır. (Bülent Cengiz) Kaçak inşaata 1 milyar liralık ceza 35 14.03.1988 Kaçak inşaata anında TBMM Bayındırlık ve İmar Komisyonu, kaçak inşaatlardaki 1 yıkım aylık bekleme süresini kaldırarak yerine anında yıkım kararını 36 03.04.1988 alacak. Belediyenin, referandum ve yerel seçimler öncesi kaçak yapılaşmaya göz yumması fırsatçılara yaradı. Kentin özellikle doğu kesiminde kaçak inşaatlar hızla devam etmektedir. (Bülent Cengiz) Referandum evleri 37 29.08.1988 1 Ocak-1Eylül arasında 1100 olan kaçak inşaat sayısının, Aralık ayında 3000’e yükseldiği belirlendi. Belediyenin kaçak yapılaşmaya dur dememesi seçim yatırımı mı yapılıyor, sorusunu gündeme getirmiştir. (Ülker Ekici) Kaçak konutlarda patlama! 38 27.12.1988 Yüksek bina 10.01.1988 39 (Çuvaldız mizah eki) 378 İnşaat - Yıkım Eleştiri Eleştiri Eleştiri Haber Açıklama Zafer Meydanı’nda 96 sıra dükkanın yıkımı 3 Ağustos tarihinden sonra gerçekleşecek. 1957 yılında Fevzi Çakmak caddesindeki dükkanları yıkılan ve Zafer meydanındaki dükkanlara yerleştirilen esnaf aynı üzüntüyü tekrar yaşayacak. (Ülker Ekici) Yıkıma 5 var 40 29.07.1988 Belediye, İnönü caddesi Dörtyol mevkiinde bulunan 6 katlı 2 000 metrekare kullanım alanı olan binaya 1,5 milyon kira ödüyor. Bina sahibi, bugün binayı 8 milyon liradan kiraya verebileceğini söylemiştir. (Mustafa Sevinç) Açıkgöz Belediye 41 10.03.1988 Uluslar arası Mimarlar Birliği tarafından 1 Temmuz’un Dünya Mimarlar Günü ilan edilmesi sebebiyle düzenlenen törende, ‘‘İthal mimara hayır’’ Mimarlar Odası başkanı Orhan Efe konuşmuştur. Türk 42 03.07.1988 mimarların batıda tabi olduğu koşulların yabancı mimarlar için de Türkiye’de uygulanmasını istediklerini söylemiştir. Türk İslam Eserleri ve Atatürk müzelerinde görev yapan bekçiler silah yerine sopa kullanıyorlar. Tabancı tuhsatlı memurların korumayı üstlenmesi gerektiği açıklanmıştır. (Özlem Üney) Tarih hazinemiz sopayla korunuyor 43 21.08.1988 379 Koruma Kültürel Miras Kişi - Kurum Eleştiri Haber Eleştiri Haber Tarihi öneme sahip belediye konağı 214 milyon lira bedelle ihaleye çıkarıldı. Pekerler İnşaat firması konağın restoresini yapacaktır. (Ülker Ekici) Bir tarih kurtarılıyor 44 11.06.1988 *1988 yılı boyunca hava kirliliği ile ilgili çok sayıda haber gazetede yer almıştır. 380 Restorasyon Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1989* Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No 1984 yılında planları çizilen 40 metre genişliğindeki otoban yol konusu belediyede gündeme alınmıştır. Plan şehrin 12 mahallesinde en az 20 bin konutun yıkımını öngörüyor. Şehrin ana planları üzerinde yolu hazırlayan ODTÜ’lü uzmanlar plan üzerinde arsa görülen yerlerde kaçak yapılaşma olduğunu bilmiyordu. Büyükşehir belediye başkanı Teoman Özalp otoban yol planlarının kaldırılacağını açıklamıştır. (Bülent Cengiz) Yirmi bin konut yıkımdan döndü 1 14.08.1989 Ulucami yanında Emlak Bankası ile Nargile Kahvesi arasında yapımı planlanan ancak Ulucami temellerinin sarsılabileceği ihtimali ve çınar ağaçlarının zarar görebileceği gerekçesiyle Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından iptal edilen alt geçit bunalım yarattı. Kurul üyesi Mustafa Cezar, alt geçit yerini belediyenin göstereceği, kurulun sakıncalı olup olmadığına karar vereceğini söylemiştir. (İhsan Altgeçite yer bulmak Bölük) kurul yetkisinde değil 2 02.11.1989 Osmangazi Belediye Meclisi, Gazcılar caddesinin üst tarafında Gazcılar’a 6 kat izni ve anayola 20 metre derinlikte bulunan binalara 6 kat inşaat 3 01.07.1989 izni verdi. (Bülent Cengiz) 381 Planlama Kategori İmar Kentin imarı Alt Kategori Planı Açıklama Haber Haber Haber Sunumu Kayhan, Reyhan ve Hanlar bölgesi Koruma İmar Planı, ODTÜ öğretim görevlileri tarafından açıklandı. Plana göre tescilli binalar dışında yapılaşma 3 kat öngörülmekte. ODTÜ’nün önerisi belediye meclisinde görüşülecektir. (İhsan Bölük) Kayhan-Reyhan’da 3 kata izin projesi 4 29.10.1989 Yıldız Üniversitesi’nin hazırladığı yeni şehir merkezi planı belediyeye teslim edildi. Yönetim merkezi yine Haşim İşcan- Bursa’ya yepyeni bir Gazcılar-Fevzi Çakmak üçgeninde yer alacak. Evleri görünüm 5 kamulaştırılanlara iş merkezinden yer verilmesi öngörülüyor. 17.12.1989 Kentin diğer bölgeleriyle ilgili alınan kararlara da haberde yer verilmiştir. 1950 yılından bu yana Bulgaristan’dan göç ederek Bursa’ya Bursa’ya 700 bin yerleşenlerin 150 bin civarında olduğu ve bu kişilerin göçmen çağrılıyor 6 Bulgaristan’daki akrabalarının sayısının 700 bin kişiyi geçtiği 31.05.1989 belirtilmiştir. (Bülent Cengiz) Bulgaristan’dan gelenlerin yerleştirilmesi için Bursa’nın da içinde bulunduğu 16 il geçici iskan bölgesi ilan edildi. Kamu Bursa Geçici İskan kurum ve kuruluşları ile birlikte, okul, yurt ve misafirhanelerde Bölgesi 7 15 bin kişilik kapasite oluşturuldu. Bulgarların 300 bin kişiyi 22.06.1989 sınır dışı edeceği ve 50 bin kişinin Bursa’ya gelebileceği tahmin ediliyor. İş adamı Memduh Gökçen, Sıcaksu arazisinde 250 kişilik Gökçen’den çadırkent çadırkent kuracağını, gelen soydaşlardan 100’ünü işe alacağını 8 22.06.1989 açıklamıştır. Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği Genel ‘‘Soydaşların konut başkanı Mümin Gençoğlu tarafından devlet bakanına soydaş sorunu çözümlenmeli’’ sorunlarıyla ilgili 12 maddelik bir rapor gönderilmiştir. 9 27.12.1989 Soydaşlara arsa tahsis edilmesi, yapı malzemeleri kredisi verilmesinde yerli-soydaş ayrımından kaçınılması istendi. Yalova yolu üzerinde Sönmez Endüstri Holding karşısında yapılacak Ali Osman Sönmez Teknik Öğretim sitesinin temeli atıldı. Okulun yapımı 2 yılda bitecek, 12 milyar liraya mal olacaktır. (Ülker Ekici, M.Ali Karabulut, Eşref Koç) Eğitime dev katkı 10 06.01.1989 Ataevler’deki temel atma törenine çok sayıda ANAP’lı üst Ataevler’de ANAP düzey yetkili katılmıştır. 324 konutlu Özgür Yapı Kooperatifi iktidarı ile 240 konutlu Hizmet Konut Kooperatifinin temeli atılmıştır. 11 03.07.1989 Ulaşım, Emek ve Umut Yapı Kooperatiflerinin temeli de alt yapı sorunlarıyla beraber atılmıştır. (Ülker Ekici) 382 Uygulama Konut Yeni Proje Göç Haber Haber Haber Haber Haber Haber Açıklama Açıklama OSB karşısındaki 1050 Konutlar’da aylardır elektriksiz yaşayan vatandaş isyan etmiştir. Konutlarına elektrik bağlanmayan semt sakinleri şantiyeye giderek yöneticiler ile görüşmek istemiştir. (Yüksek Baysal) 1050 Konutlar’da karanlığa isyan 12 16.12.1989 Nazım planda mesire yeri ve tarım arazisi olarak görülen ‘‘Soydaşkondu’’ya Hamitler Meşelik mevkiinde yapılan ve çoğunluğu dozer! 13 Bulgaristan’dan gelen soydaşlara ait olan 7 ev yıkıldı. (Ahmet 09.09.1989 Alpan) İnşaat sektöründe durgunluk yaşanmaktadır. Müteahhitler inşaat sektörünün durmasının ekonomiyi durduracağını, mimarlar ise yaz döneminde hız kazanması gereken inşaatlar için henüz proje almadıklarını belirtmiştir. (Eşref Koç) İnşaat sektörüne serum!.. 14 03.04.1989 Milli Eğitim Bakanı Haşim İşcan cadde ve meydanının Bursa’ya Fen Lisesi açılışında Bursalılara Fen Lisesi müjdesi vermiştir. Haşim müjdesi 15 İşcan caddesini Kurtuluş caddesine bağlayan yeni yol ve 06.01.1989 meydana hizmete açılmıştır. 383 Ulaşım Kaçak İnşaat - Yıkım Altyapı İnşaat Haber Haber Haber Haber Kentteki yollarda devam eden çalışmalar, kimi semtlerdeki çevre düzenleme çalışmaları nedeniyle trafiğin aksadığı belirtilmiş. Kapanan ve kapanacak yollar hakkında vatandaşın bilgilendirilmediği, plansızlığın olduğunu öne sürülmüş. (Ahmet Alpan) Trafik yol bulamıyor 16 29.11.1989 Zabıta ekipleri uyarıya karşın kaldırılmayan portakal büfeleri mühürlemiştir. Şehrin farklı noktalarında bulunan büfelerin Uludağ’a taşınması da düşünülmektedir. (İhsan Bölük) Portakal büfelere belediye mühürü 17 02.12.1989 Mimar ve mühendisler dışında ‘Fen adamı’ adı verilen kişilere Mimarlar diplomalarını proje yapma yetkisini veren yasa tasarısının İmar Özal’a gönderecekler 18 Komisyonu’nda kabul edilmesinden sonra TMMOB üyeleri 27.02.1989 diplomaların başbakana gönderilmesi kararını almıştır. Bursa barosuna kayıtlı 8 avukat, vali Erdoğan Şahinoğlu, Büyükşehir belediye başkanı Ekrem Barışık, eski vali Zekai Hava kirliliği savcılıkta Gümüşdiş’i hava kirliliğinin sorumlusu olarak adliyeye verdi. 19 28.01.1989 Hava kirliliği günlerce dile getirilmesine rağmen hiç önlem alınmamıştır. (Halil Özçoban) Özellikle Selvili cadde ile Çelik Palas arasındaki doğal denge, inşaatlar nedeniyle alt üst oldu. Uzmanlar bölgenin taş yığını haline getirildiğini, sonuçlarının iyi olmayacağını belirtti. Belediye meclisi Selvili caddede 12,5 metre yüksekliği 6 metreye indirmiş ancak çeşitli cambazlıklar yapılmaktadır. Çekirge’ye kıymayın! 20 27.05.1989 384 Kişi Doğal Çevre Çevre Düzenleme Kurum Eleştiri Haber Haber Haber Eleştiri 16. yüzyılda inşa edilen Pirinç Han’da 1986’dan beri restorasyon çalışmaları devam etmektedir. Pirinç hanın yapımı ve geçirdiği onarımlardan haberde bahsedilmiş. (Banu Demirağ, Hulki Erdem) Geri gelen güzellik 21 14.06.1989 *1989 yılı boyunca hava kirliliği ve Bulgaristan göçmenleri ile ilgili çok sayıda haber gazetede yer almıştır. 385 Koruma Restorasyon Haber EK 4 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberler (devam) Bursa Hakimiyet 1990 Haber Başlığı ve Haber Özeti ve Görsel Tarih No Bursa’nın üç ilçeye ayrılmasından sonra, Nilüfer tek gelişme alanı olarak ortaya çıkmıştır. Vatandaşlar, Nilüfer ilçe başkanı Ziya Güney’e telefon ile soru sormuştur. Soru ve cevaplar gazetede yer almıştır. Nilüfer’de toplu konut alanlarının alt ve üst yapısı ile imar planları ilçenin önemli sorunları olarak belirtilmiş. Görselde yeni Nilüfer Belediye binası. Nilüfer’de doğum sancısı 1 16.01.1990 Yıldırım Belediye binasının yapılacağı yer olan Sanayi Çarşısı’yla ilgili imar planı değişikliği yapıldı. B, C, D, E Küçük Sanayi Çarşısı bloklarının bulunduğu yere yapılacak binanın proje çalışmaları yıkılacak!.. başladı. Bursa Nazım İmar Planında yeşil alan olarak 2 25.01.1990 gösterilen 40 dönümlük sanayi çarşısı alanının 8,5 dönümlük bölümü ‘Belediye hizmet alanı’ olarak değiştirilmiştir. (İhsan Bölük) Tayyare Sineması yerine yapılması düşünülen kültür merkezi ile ilgili rapor Hayati Tabanlıoğlu tarafından hazırlandı. Raporda binanın yıkılması yönünde görüş bildirilirken, Mithat Kırayoğlu binanın ulusal mimarlık akımının önemli örnekleri arasında yer aldığını, yıkımının katliam olacağını söylemiştir. (Ahmet Alpan) Kültür Merkezi temeli 91’de 3 14.07.1990 Küplüpınar’da Köymen caddesi, Kurtuluş sokak ve Adaş Küplüpınar’da öfke çıkmazını çevreleyen alan planda yeşil alan olarak 4 23.07.1990 gösterilmesine rağmen burada iş merkezi yapılmak istendi. Mahalle halkı bu duruma tepki gösterdi. (İhsan Bölük) 386 Planlama Kategori Kentin imarı Alt Kategori Haber Haber Açıklama Haber Haber Sunumu 1911 yılında inşa edilen Bursa Cezaevi yıkılacak. (İhsan Bölük) Bir zamanlar hapisaneydi!.. 5 23.08.1990 Yerine adliye sarayı yapılması düşünülen tarihi cezaevi, Kurul tarafından anıtsal mimarlık eseri olarak kabul edilmiştir. Yıkım kararı durduruldu. (Yüksel Baysal) Tarihi cezaevinin yıkımı direkten döndü 6 04.10.1990 Bursa Bölge Kurulu tescil kararını kaldırdı, binanın sivil mimarlık örneği olmasına rağmen korunması gerekli tarihi niteliği olmadığına karar verildi. Tarihi cezaevi binası yıkılacak 7 16.10.1990 Osmangazi belediye meclisi Yalova Yolu üzerinde yapılması BUTTİM’e imar izni planlanan Bursa Uluslar arası Tekstil Ticaret Merkezi için imar verildi 8 izni verdi. Planda yeşil alan ve otopark için yeterli alan 28.06.1990 ayrılmadığı belirtildi. (Cevriye Coşkun) Yıldız Üniversitesi’ ne hazırlatılan ve kısa adı MİA olan Merkezi İş Alanı projesi 40 hektarlık alanda uygulanacak. Kiremitçi, Doğanbey, Tayakadın ve Kırcaali mahallerine ait imar planı Osmangazi Belediye Meclisinde onaylandı. (İhsan Bölük, Okan Tuna) 4 mahallede imar reformu 9 27.09.1990 387 İmar Planı Açıklama Açıklama Açıklama Açıklama Haber Kırcaali, Kiremitçi, Doğanbey ve Tayakadın mahallelerini kapsayan MİA projesi son aşamasına gelmiştir. Proje hakkında bilgi verilmiştir. (Okan Tuna) Belediye: ‘‘MİA’’ halkın lehinde 10 28.09.1990 Nazım planda yapılacak yenilik eleştirilmiştir. SHP İl başkanı, ‘‘Arsa spekülatörleri yeni planın belli partili zümreleri korumaya yönelik olduğunu, zengin edilecek’’ 11 arsa spekülatörlerinin zengin edileceğini söylemiştir. (Ahmet 07.10.1990 Alpan) İmar planı revizyonu SHP ve ANAP gruplarının kamuoyunda tartışılmasını istemesine rağmen, mecliste kabul edilmiştir. Osmangazi’de 490, Yıldırım’da 948, Nilüfer’de 1408 hektarlık alan imara açılmıştır. (İhsan Bölük) Nazım Plana jet onay 12 09.10.1990 Maskem, Gökdere, İpekçilik, Yeşil ve Kurtuluş caddelerine Çatı katlar çatladı ilişkin belediye meclislerinden geçen ve çatı katlarını tam kata 13 15.10.1990 çevirme kararları Anıtlar Bölge Kurulu kararıyla askıya alındı. Nazım plan ile ilgili iddiaların basında yer alması üzerine Nazım plan yine altüst İçişleri Bakanlığı Bursa’ya müfettiş göndermiştir. 14 22.11.1990 Soruşturmanın gazete haberlerinin ihbar kabul edilmesi üzerine açıldığı belirtilmiş. (Ahmet Alpan) Osmangazi belediyesi yetkililerinden edinilen bilgiye göre Elmasbahçe yükselecek Elmasbahçeler mahallesi yeni imar düzenlemesinde, bölgedeki 15 10.12.1990 yapılara 1 kat daha eklenebilecek. Hisar-Muradiye imar planı da gelecek hafta mecliste görüşülecektir. Hisar-Muradiye Koruma Amaçlı imar planlarının, planda 2 kat Eski Bursa yükseliyor gösterilen yerlere 3, 3kat gösterilen yere 4 kata çıkarılmasını 16 19.12.1990 isteyen önerge sunulmuştur. Elmasbahçeler’deki düzenlemeler kabul edilmiştir. (İhsan Bölük, Fatma Serdar) Nüfus artışıyla birlikte konut sorunu artmış, şehrin doğusunda Umudumuz Nilüfer yer bulamayan toplu konut yapı kooperatifleri kentin batısına 17 24.09.1990 kaymıştır. 388 Konut Haber Açıklama Haber Haber Açıklama Açıklama Haber Açıklama 1050 konutlarda toplanan 500 kişi Hamitler’de kurulacak çöplük alanını protesto için yürümüştür. Çöplük isyanı! 18 15.10.1990 Nilüfer belediye başkanı Ziya Güney, Bursa’da kişi başına mezarlık dahil 3 metrekare yeşil alan düştüğünü, Bursa’da hava ve çevre kirliliğinin son yıllarda arttığını söylemiştir. (İhsan Bölük) ‘‘Yeşili mezara gömdük’’ 19 22.02.1990 Hamitler’de yaptırılan betonarme modern mezarlar, meclis tarafından belirlenecek fiyatlarla satılacak. 900 mezarın inşaatı 31 Ekim’ de biticek. (İhsan Bölük) Çağı mezarda atlıyoruz! 20 30.08.1990 Ali Osman Sönmez tarafından yaptırılan 200 yataklı devlet hastanesi temeli atılmıştır. Ayrıca Soydaş Evleri ve Borçelik’ in temeli atılmıştır. (İhsan Bölük, Cevriye Coşkun, Gonca Yerliyurt) Hayırlı Olsun 21 16.09.1990 389 Uygulama Yeni Proje Kişi - Kurum Çevre Düzenleme Haber Haber Haber Haber Küçükbalıklı’daki villaların kamulaştırılarak huzurevine dönüştürülmesi planlanıyor. Yalova yolu üzerine yapılan genelevler her kesimden tepki görmektedir. Bursa Genelevi gitti gider 22 22.10.1990 Mudanya yolu üzerindeki 530 üyeli Yenievler Yapı Kooperatifi üyeleri, müteahhitle olan anlaşmazlık çözülmeyince, henüz tamamlanmamış evlerini işgal etmiş, kilitleri değiştirip, eşyalarını taşımışlardır. (Ahmet Alpan) Kendi evlerini işgal ettiler 23 18.06.1990 Mudanya yolu üzerinde bulunan Adnan Menderes ve Fatih Sultan Mehmet mahallelerinde bulunan toplam 15 inşaat kaçak oldukları gerekçesiyle yıkıldı. Emek’te yıkım 24 17.06.1990 Yıldırım belediyesi yıkım ekipleri Arabayatağı, Yavuzselim ve Esenevler mahallelerinde 4 kaçak binayı yıktı. Üzülmek çözüm değil 25 13.07.1990 390 Gecekondu - Kaçak İnşaat Konut Haber Haber Haber Haber Osmangazi belediyesi yıkım ekipleri Hamitler’de ruhsatsız evleri yıkmıştır. Bazı emlakçıların inşaat izni var diyerek sattıkları gerçekte yeşil alan üzerinde bulunan yapıların sahiplerinin kandırıldığı ifade edilmiş. (Ahmet Alpan) Balyoz, arsa simsarına inmeli 26 15.07.1990 Vatan, Esenevler ve Yavuzselim mahallesinin alt kısmında bulunan kaçak yapılardan 7’si yıkıldı. (Ahmet Alpan) Yıldırım’da yine balyoz! 27 18.07.1990 Yıldırım Belediyesi ekipleri tarafından yıkımı yapılan 7 bina Yıkmak ne kolay üzerinden, Yıldırım’ın imar durumu, yapılaşması, nüfusuyla 28 18.07.1990 ilgili soruların sorulduğu bir köşe yazısı. (Arzu Yılmaz) Çekirge dağ yamacında sahipli araziye yapılan gecekondu yıkılmıştır. (İhsan Bölük) Kaçak yapıya af yok 29 21.12.1990 Gazcılar caddesi ile İnönü caddesinin kesiştiği köşede yapılan inşaat hafriyatı sırasında çökme tehlikesi ile mühürlenen iş hanı unutuldu. İş hanı esnafı binanın kaderine terk edildiğini belirtmiştir. Mühürlenen işhanı kaderine terk edildi 30 16.02.1990 Çekirge caddesi üzerine Orman Müzesi karşısında SİT Çekirge’deki inşaat koşullarına uygun olarak yapılan ve belediye tarafından meclisi karıştırdı durdurulmaya çalışılan inşaat belediye meclisinde tartışmalara 31 16.02.1990 neden olmuştur. Konuyla ilgili iddia ve açıklamalara haberde yer verilmiştir. (İhsan Bölük) 391 İnşaat - Yıkım Haber Haber Haber Eleştiri Haber Haber Yerine adliye sarayı yapılacak olan eski cezaevinin yıkımı önümüzdeki günlerde başlayacaktır. Çatıdan kiremitler toplanmaktadır (Hüseyin Toy) Yıkım başladı 32 17.10.1990 Kurul tarafından tescili kaldırılan cezaevinin yıkımına başlanmıştır. Bayındırlık bakanı kendisiyle görüşen Mimarlar Odası yöneticilerine binanın yıkılmaması için inceleme yapılacağı sözünü vermiştir. (Devrimde Gürler) Cezaevi dozerle yıkılıyor 33 20.10.1990 Atatürk caddesi üzerinde, Vilayet ve Sümerbank önlerine yapılan 2 altgeçit açılmıştır. Sümerbank önündeki merdivenlerin dar olduğu söylenmiş. Altgeçitten geçiniz! 34 27.03.1990 Haşim İşcan caddesi ile İnönü caddesi arasına yaptırılan tamamlanmak üzere olan kenar duvarlar, mahallelinin tepkisini çekiyor ve ‘utanç duvarı’ olarak görülüyor. (Okan Tuna) Utanç duvarı 35 09.09.1990 392 Ulaşım - Altyapı Eleştiri Eleştiri Haber Haber Satılık Lüks Daireler 36 15.10.1990 Tarihi binalara Tarihi binalar ve camilerin tatil günleri ve dini, resmi bayram ışıklandırma 37 gecelerinde projektörle ışıklandırılacağı bildirildi. 29.08.1990 Belediye tarafından Yeşil’de yapılan ve 2 ay önce açılan döner kavşak ve tünel, esnafı, halkı ve turisti tedirgin ediyor. Çevre düzenlemesinin Yeşil türbeye zarar vermiş olmasından kaygı duyuluyor. (Banu Demirağ) Yeşil’i kurtarın! 38 01.07.1990 Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından projesi hazırlanan Tayyare ‘‘Tayyare Sineması Sineması’nın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu yıkılmamalı’’ tarafından tescil edilmesi isteniyor. Mithat Kırayoğlu yeni bina 39 18.07.1990 yapmak isteyenin daha geniş alanlarda yeteneklerini denemesini söylemiştir. (İhsan Bölük) Tayyare Sineması Belediye başkanı Teoman Özalp, Tayyare sinemasıyla ilgili sonunu bekliyor basının sanki yıkılacakmış gibi bir hava oluşturduğunu oysa 40 19.07.1990 kesin kararın verilmediğini belirtmiştir. (İhsan Bölük) Yeşil Türbe’ deki iç çatlakların incelenmesi için uzmanlardan oluşacak bir heyet çalışmalara başlayacak. (Cevriye Coşkun) Yeşil Türbe incelemede 41 28.07.1990 393 Koruma Kişi Kültürel Miras Reklam Kurum Haber Haber Haber Haber Açıklama Haber Tayyare Sineması Başkan Teoman Özalp binanın Anıtlar Kurulu tarafından tescil yıkılmayacak. edildiğini duyurmuş, Kurul görüşleri doğrultusunda Kültür 42 03.08.1990 Merkezi’ne dönüştürüleceğini söylemiştir. (İhsan Bölük) Depremlere dayanan Yeşil Türbe tüp geçit Yeşil türbede yapılan incelemeler sonucu türbenin 4 yıllık 43 yüzünden yıkılacak! ömrü kaldığı belirtilmiştir. 13.11.1990 Yeşil türbe ile ilgili yapılan haberi ihbar olarak kabul eden Yeşil Türbe için Kültür Bakanlığı tehlike belirleme raporunun hazırlanmasına gereken yapılacak 44 ilişkin çalışmaların hızlandırılmasını istedi. Teoman Özalp ise 14.11.1990 rapora göre gerekirse tüp geçidin kapatılacağını söyledi. 394 Haber Eleştiri Açıklama Ek 5 1950-1959 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 Toplam Kentin İmarı 3 2 10 9 4 4 3 5 8 3 51 İmar Planı 0 Göç 1 1 2 3 2 9 Konut 1 1 2 Gecekondu- Kaçak İnşaat 2 2 Doğal Çevre 3 1 4 Ulaşım 3 2 2 1 3 11 Çevre Düzenleme 2 2 1 1 6 Yarışma 1 2 3 Kişi-Kurum 2 1 2 5 Kapalıçarşı 5 3 8 Sit Kararı 0 İmar Affı 0 Yeni Proje 3 4 2 1 2 1 13 Göç 2 3 5 Gecekondu- Kaçak İnşaat 2 2 Konut 1 1 Kapalıçarşı 0 İnşaat-Yıkım 1 1 Ulaşım-Altyapı 0 Çevre Düzenleme 0 Kişi-Kurum 0 Reklam 1 1 1 3 Doğal Çevre 0 Nüfus 0 Kültürel Miras 1 2 3 4 4 2 16 Restorasyon 1 1 Onarım 2 2 Toplam 7 1 2 2 7 2 9 1 6 13 3 1 0 1 6 1 2 145 395 KORUMA UYGULAMA PLANLAMA Ek 6 1960-1969 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 Toplam Kentin İmarı 7 2 6 8 1 5 3 8 15 11 66 İmar Planı 6 6 7 3 8 25 12 9 76 Göç 0 Konut 5 4 4 13 Gecekondu- Kaçak İnşaat 2 3 2 8 9 6 5 4 39 Doğal Çevre 2 2 Ulaşım 1 1 Çevre Düzenleme 2 1 2 4 2 7 18 Yarışma 2 2 Kişi-Kurum 1 1 Kapalıçarşı 8 7 15 Sit Kararı 0 İmar Affı 0 Yeni Proje 6 8 4 2 7 3 4 2 1 1 7 54 Göç 0 Gecekondu- Kaçak İnşaat 2 1 1 3 2 5 4 11 8 37 Konut 4 2 1 3 4 14 Kapalıçarşı 3 3 İnşaat-Yıkım 1 2 2 5 Ulaşım-Altyapı 0 Çevre Düzenleme 0 Kişi-Kurum 2 2 2 1 7 Reklam 1 1 2 Doğal Çevre 0 Nüfus 0 Kültürel Miras 5 3 3 5 7 23 Restorasyon 3 1 3 2 1 2 2 1 15 Onarım 1 2 3 3 9 TOPLAM 18 35 34 23 2 4 31 3 8 65 68 66 402 396 KORUMA UYGULAMA PLANLAMA Ek 7 1970-1979 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 Toplam Kentin İmarı 18 10 1 9 10 9 17 9 5 10 98 İmar Planı 8 10 4 4 11 4 9 5 3 1 59 Göç 0 Konut 3 1 2 2 6 14 Gecekondu- Kaçak İnşaat 1 2 4 2 1 3 13 Doğal Çevre 0 Ulaşım 2 3 3 3 1 1 13 Çevre Düzenleme 1 6 2 1 1 2 13 Yarışma 1 1 2 Kişi-Kurum 3 5 1 5 2 1 3 20 Kapalıçarşı 0 Sit Kararı 5 3 8 İmar Affı 0 Yeni Proje 11 10 8 8 3 3 6 4 5 2 60 Göç 0 Gecekondu- Kaçak İnşaat 6 2 5 2 2 1 1 1 20 Konut 6 1 3 2 2 1 3 3 2 2 25 Kapalıçarşı 0 İnşaat-Yıkım 6 10 1 0 4 2 3 1 4 1 5 46 Ulaşım-Altyapı 1 5 1 1 2 2 12 Çevre Düzenleme 2 2 2 1 2 9 Kişi-Kurum 2 1 1 4 Reklam 1 1 2 4 Doğal Çevre 0 Nüfus 1 1 Kültürel Miras 5 7 4 7 1 7 7 3 1 2 44 Restorasyon 1 1 1 1 4 Onarım 4 7 2 1 5 1 3 23 TOPLAM 73 73 52 47 47 33 58 3 7 3 2 4 0 492 397 KORUMA UYGULAMA PLANLAMA Ek 8 1980-1990 Yılları Arasında Değerlendirilen Haberlerin Analizi 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 Toplam Kentin İmarı 6 7 3 3 9 12 4 7 12 2 7 72 İmar Planı 2 4 1 6 6 15 3 5 5 3 9 59 Göç 4 4 Konut 7 5 2 2 7 1 6 5 1 36 Gecekondu- Kaçak İnşaat 1 5 3 9 Doğal Çevre 2 3 1 1 7 Ulaşım 3 6 3 4 1 17 Çevre Düzenleme 3 1 1 3 1 1 10 Yarışma 1 1 1 3 Kişi-Kurum 1 3 1 3 3 1 2 1 15 Kapalıçarşı 0 Sit Kararı 6 1 2 1 2 3 24 İmar Affı 2 8 10 Yeni Proje 5 8 1 1 6 5 1 3 1 3 34 Göç 0 Gecekondu- Kaçak İnşaat 7 10 1 3 9 5 4 5 1 6 51 Konut 1 7 3 2 1 5 1 3 6 2 1 32 Kapalıçarşı 0 İnşaat-Yıkım 5 3 3 5 1 3 2 1 4 27 Ulaşım-Altyapı 5 2 1 1 2 2 13 Çevre Düzenleme 1 1 3 1 6 Kişi-Kurum 1 1 4 1 2 1 2 1 1 14 Reklam 1 1 Doğal Çevre 2 2 Nüfus 3 2 5 Kültürel Miras 6 4 2 1 3 1 7 24 Restorasyon 2 1 1 1 5 Onarım 1 4 1 1 2 9 TOPLAM 63 84 2 6 30 61 71 11 34 4 4 21 4 4 489 398 KORUMA UYGULAMA PLANLAMA ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : İmran SATIŞ Doğum Yeri ve Tarihi : Bursa, 1995 Yabancı Dil : İngilizce Eğitim Durumu Lise : Bursa Gazi Anadolu Lisesi Lisans : Karadeniz Teknik Üniversitesi Yüksek Lisans : Bursa Uludağ Üniversitesi Çalıştığı Kurum/Kurumlar : İstanbul Gelişim Üniversitesi, 2020 İletişim (e-posta) : imransatis@hotmail.com Yayınları :  Durak, S., Vural Arslan, T., Deniz, O., Satış, İ. 2018. Kentsel Dönüşümün Mahalle Sürdürülebilirliğine Etkisi: Bursa Ataevler Mahallesi Örneği. Online Journal of Art and Design, 6(5), 263-292.  Satış, İ., Durak, S., Arslan, T. V. 2019. Following Traces Of A Public Open Space From 14th Century: Bursa Orhan Gazi Square In Turkey. European Journal of Sustainable Development, 8(1), 237-263. 399