T. C. 

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 

KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI 
YÖNETİM BİLİMLERİ BİLİM DALI 

 
 
 
 
 
 
 

KÜRESELLEŞME SÜRECİ BAĞLAMINDA ORGANİZE SUÇ 
ÖRGÜTLERİNDEKİ DEĞİŞİMİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ 

 
 
 

(DOKTORA TEZİ) 
 
 
 
 
 
 
 

 
Uğur ARGÜN 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

BURSA - 2013 



 
T. C. 

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 

KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI 
YÖNETİM BİLİMLERİ BİLİM DALI 

 
 
 
 
 
 
 

KÜRESELLEŞME SÜRECİ BAĞLAMINDA ORGANİZE SUÇ 
ÖRGÜTLERİNDEKİ DEĞİŞİMİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ 

 
 
 

(DOKTORA TEZİ) 
 
 
 
 

 
Uğur ARGÜN 

 
 
 
 
 

Danışman: 
Prof. Dr. Bekir PARLAK 

 
 
 
 
 

BURSA - 2013 
 





 iii 

ÖZET 

Bu çalışma, organize suç kavramının orijininden başlayarak, organize suç 

olgusunun kısa tarihçesi, terminolojisindeki farklılıklar ve teoriler, küreselleşme 

sürecinde mafya ve organize suç örgütlerinin değişimini ve eylemlerini 

kapsamaktadır. Literatürdeki belirsizlikler ve farklılıklar sebebi ile konjonktürel 

hareket eden ve sürekliliği olmayan örgüt yapıları kapsam dışı tutulmuştur.  

 Bu çalışmanın amacı, küreselleşme ve artan ekonomik bağımsızlığın 

cesaretlendirdiği ve avantajlar sağladığı organize suç örgütlerinin yapısal ve işlevsel 

anlamda analizini yapmaktır. Sürekli gelişen iletişim ve bilgi teknolojileri, ülke 

sınırlarının gittikçe belirsizleşmesi, artan ulaşım imkanları, insan, mal ve hizmetlerin 

artan mobilitesi ve küresel ekonominin ortaya çıkışı suçun yerelden küresele hareket 

etmesini sağlamıştır. Bu yüzden modern dünyada organize suç yapısı, küreselleşme 

kavramından ayrı olarak anlaşılamaz.  

 Özellikle ontolojik ve epistemolojik bağlamda organize suç kavramının 

tanımındaki farklılıklar göz önüne alınarak değişik idari, siyasal, kültürel ve 

ekonomik yapıya sahip ülkelere (İtalya, Rusya, Çin, Kolombiya, Japonya ve Türkiye) 

ait organize suç örgütlerinin karşılaştırılması yapılarak bu alanda literatüre farklı ve 

özgün bir çalışma sunmak amaçlanmaktadır. Bu karşılaştırma sadece değişik suç 

gruplarının şemalarını ortaya koyarak belirli ülkelerdeki organize suç örgütlerini 

değerlendirme değil, aynı zamanda benzer suç gruplarının eylemlerini karşılaştırma 

imkânı da sağlamaktadır.  

 Modern dünyaya ayak uyduran ya da uydurmaya çalışan organize suç 

örgütlerinin, antik çağdan günümüze kadar yapısal, işlevsel ve kültürel anlamdaki 

değişimleri, organize suçla mücadele çalışmalarında dikkate alınması gereken bir 

süreçtir. Çalışmanın aynı zamanda bu değişim sürecini de yansıtacağı 

düşünülmektedir. 

Yazar Adı ve Soyadı    : Uğur ARGUN 

Üniversite               : Uludağ Üniversitesi 

Enstitü : Sosyal Bilimler Enstitüsü 

Anabilim Dalı           : Kamu Yönetimi 

Bilim Dalı                : Yönetim Bilimleri 

Tezin Niteliği           : Doktora Tezi 

Sayfa Sayısı            : Xİİ + 220 

Mezuniyet Tarihi      : ….  /  06 /  2013 

Tez Danışman(lar)ı     : Prof. Dr. Bekir PARLAK 

 

KÜRESELLEŞME SÜRECİ BAĞLAMINDA ORGANİZE SUÇ 

ÖRGÜTLERİNDEKİ DEĞİŞİMİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ 

 



 iv 

 Çalışmanın varsayımı, küreselleşme bağlamında organize suç örgütlerinin 

modern çağın iletişim, kolay ulaşım, internet gibi nimetlerinden optimum düzeyde 

faydalanarak, -legal veya illegal- ulusaşırı hızlı meta ve hizmet transferi sağlama 

yoluyla sermaye ve menfaat edindiği, diğer sosyal varlıklar gibi mafya örgütlerinin de 

geleneksel karakteristiklerini terk ederek, adeta özel sektör kuruluşu gibi değişime 

hızla ayak uydurarak kapitalist dünya sistemine eklemlendiği (ekonomi-politiği 

irdelenecek kadar) hatta kurumlaştığı; bu değişimin eylemleri de kapsadığı ve 

ülkelerin modernleşme süreçleri ile idari, ekonomik, sosyal ve kültürel durumlarına 

bağlantılı olarak farklılıklar içerdiği savı üzerinedir.  

           

 

 

 

 

Anahtar Sözcükler: 

Organize suç, Organize Suç Örgütleri, Mafya, Suç Grupları, Küreselleşme,  Suç 

Faaliyetleri 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 v 

ABSTRACT 

Name and Surname  : Uğur ARGUN 

University  : Uludağ University 

Institution : Social Science Institution 

Field : Public Administration  

Branch  : Administration Sciences 

Degree Awarded  : PhD 

Page Number : Xİİ + 220 

Degree Date : ….  /  06  /  2013 

Supervisor (s) : Prof. Dr. Bekir PARLAK 

 

 

COMPARATIVE ANALYSIS OF CHANGING IN ORGANIZED CRIME 

GROUPS BY THE CONTEXT OF GLOBALIZATION 

 

Starting with the origin of ‘organized crime’ concept, this study includes, the 

short history of the phenomenon of organized crime, differences in its terminology 

and theories, change and criminal activities of organized groups and mafia in the 

globalization process. Because of indefiniteness and differences in literature, the 

groups which are temporarily and act conjunctural are left out of the scope.  

This study’s purpose is to analyze organized crime groups which have been 

encouraged and promoted in all parts of the world due to globalizetion and growing 

economic interdependence. Improved communications and information technologies, 

increased blurring of national borders, greater mobility of people, goods and services 

across countries, and the emergence of a globalized economy have moved crime 

further away from its domestic base. The nature of organized crime in the 

contemporary world then cannot be understood separately from the concept of 

globalization.  

Especially taking into consideration the differencies on definion of the 

organized crime concept in ontological and epistemological context, it is aimed to add 

a different and geniune study by comparing organized crime groups different 

countries (Italy, Russia, China, Colombia, Japan and Turkey) which have different 

administrative, politic, cultural and economic structure. The structural, functional 

and cultural change of organized criminal groups from antiquity to present to keep 

up with or to make efforts to conform the modern world is a necessary period for 

fight against organized crime. This study addresses this period of change.     

 The study’s thesis is that in the context of globalization organized crime 

groups are obtaining capital or profit via transnational fast transfer of goods and 

service by using the advantages of modern age such as communication, rapid 



vi 

transport and internet; just like other social entities mafia groups are leaving their 

traditional characteristics, comforming themselves to changing process and are 

included in capitalist world system, and furthermore being institutionalized; this 

changing process also includes criminal activities and it is differentiatied according to 

modernization period of and administrative, cultural, economic and social situation of 

countries.    

Keywords: 

Organized crime, organized crime groups, mafia, crime groups, globalization, 

criminal activities 



vii 

ÖNSÖZ 

Organize suç ve mafya zihnimizde pek de iyi çağrışımlar yapmayan olgulardır. 

Sadece bu tür suçlarla değil, suç olan her türlü durumla mücadele etmesi gereken polis 

örgütleri içerisinde de Türk Emniyet Teşkilatı’nın önemli bir yeri bulunmaktadır.  

Türk Emniyeti’nin suçlarla mücadelesinde yurtdışındaki kanunların ülkemizdeki 

kanunlara esin kaynağı olması ya da uyarlanması gibi, uluslararası suçla mücadele ve 

organize suçla mücadele birimlerinin çalışmalarının ve bu çalışmalara temel oluşturan 

normların ve mücadele yöntemlerinin değerlendirilmesinin büyük önemi bulunmaktadır. 

Zira bu tez konusuna başlanıldığında Türkiye’de bu tür suçlarla mücadelede 

faydalanılabilecek organize suç ve mafya olgularını algılamaya, uluslararası organize suç 

örgütlerini tanımaya yönelik Türkçe eserler yok denilecek kadar azdı. Dolayısı ile tezimiz 

bu tür suçlarla mücadelede uluslararası örnekleriyle mukayese yapılabilecek, 

küreselleşmeyle gelen değişim rüzgarlarıyla örgütlerin nasıl kabuk değiştirdiklerini ya da 

bu sürece nasıl uyum gösterdiklerini ortaya koyacak ve olayları – olguları doğru 

yorumlamaya yardımcı olacak bir çalışma niteliğindedir. Umarız çalışma bu alanda 

çalışan, mücadele eden ve uluslararası düzeyde strateji belirleyen kurumlara ve 

akademisyenlere yararlı olur.    

Açıkça söylemek gerekirse bu çalışmanın esin kaynağı yüksek lisans ve doktora 

derslerinde kendilerinden çokça istifade ettiğim, bir dönem Uludağ Üniversitesi Kamu 

Yönetimi Bölümü öğretim üyeliği de yapan Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Süleyman 

Seyfi ÖĞÜN ve Uludağ Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bekir 

PARLAK hocalarım olmuştur. Bununla birlikte yüksek lisansa başladığım günden bu 

günlere kadar alçak gönüllüğünü kaybetmeden derslerle ve tezimle ilgili hemen her türlü 

konuda desteğini esirgemeyen tez danışmanım Prof. Dr. Bekir PARLAK hocama 

şükranlarımı borçluyum. Değerli hocalarım Prof. Dr. Ali Yaşar SARIBAY’a, Prof. Dr. 

Süleyman Seyfi ÖĞÜN’e ve Prof. Dr. Kamuran REÇBER’e derslerde ve tezimde 

faydalandığım, yol gösteren ve ufuk açıcı tavsiyeleri için minnettarım.  

Sevgili eşim Beyza ARGUN Hanımefendi fedakarlıkta bulunmasaydı herhalde 

senelerdir uğraştığım tezimi tamamlayamazdım. Bir yandan mesleğim olan polis 

yöneticiliğini gece-gündüz çalışarak ifa ederken, diğer yandan dersleri ve tezi 

tamamlamak, ancak eşimin engin hoşgörüsü ve fedakarlığı ile anne-babamın duaları 

sayesinde mümkün olabildi. Bu bakımdan en büyük minnettarlığımı ve şükranlarımı bunca 

fedakarlığı gösteren ve maddi-manevi her türlü desteği sağlayan canım eşime borçluyum. 

Bu yıl aramıza katılan canım kızım Begüm Jale’nin de bu yoğunlukta bize moral 

aşıladığını söylemek gerekir.  

Tezimin yazılmasında ve tamamlanmasında emeği geçen Bursa Emniyet Müdür 

Yardımcısı Himmet ÖZCAN’a, Diyarbakır Çocuk Şube Müdürü İsmail GÜNEŞ’e, Polis 

Memuru Metin BAYIR’a, Polis Memuru Aziz KARA’ya ve ismini sayamadığım diğer 

dostlarıma ve arkadaşlarıma sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.     

Diyarbakır – 2013 Uğur ARGUN 



viii 

İÇİNDEKİLER 
TEZ ONAY SAYFASI....................................................................................................... ....... ii 
ÖZET.................................................................................................................................... iii 
ABSTRACT.................................................................................................................... ....... v 
ÖNSÖZ ........................................................................................................................ ....... vii 
İÇİNDEKİLER................................................................................................................ ........ viii 
KISALTMALAR............................................................................................................... ...... xi 
TABLOLAR.................................................................................................................... ....... xii 
ŞEKİLLER...................................................................................................................... ........ xii 
GRAFİKLER.................................................................................................................. ........ xii 
GİRİŞ .......................................................................................................................... ........  1 

BİRİNCİ BÖLÜM 
ORGANİZE SUÇ: KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE KURAMSAL YAKLAŞIMLAR 

1.1. Organize Suç Kavramı ve Temel Özellikleri...................................................................  5 
 1.1.1. Organize Suç Kavramı ..........................................................................................  5 
 1.1.2. Organize Suç Tanımları ve Farklılıklar .................................................................  7 
 1.1.3. Organize Suçun Temel Özellikleri ........................................................................ 11 
 1.1.4. Organize Suç Teorileri ......................................................................................... 15 

1.2. Organize Suç Olgusu ve Küreselleşmesi ....................................................................... 21 
 1.2.1. Organize Suç Olgusu: Devlet ve Toplum Üzerindeki Etkileri ............................... 22 
 1.2.2. Küreselleşme: Güvenlik Bağlamında Dünyamıza Etkisi ....................................... 28 
 1.2.3. Organize Suçların Küreselleşmesi........................................................................ 35 

İKİNCİ BÖLÜM 
ORGANİZE SUÇ ÖRGÜTLERİ, KÜRESELLEŞME VE DEĞİŞİM 

2.1. Organize Suç Örgütleri ve Faaliyetleri .......................................................................... 38 
 2.1.1. Antikite ve Sonrasında Suç ve Suç Örgütleri ....................................................... 38 
 2.1.2. İlk Modern Organize Suç Örgütleri ...................................................................... 41 
 2.1.3. Organize Suç Örgütü-Mafya Düalitesi ................................................................. 45 
 2.1.4. Organize Suç Örgütlerinin Faaliyetleri  ................................................................ 47 

2.2. Küreselleşme ve Değişim Bağlamında Organize Suç Örgütleri ..................................... 49 
2.2.1. Küreselleşme Sürecinde Organize Suç Kavramının ve Organize Suç 
Örgütlerinin Değişimi .................................................................................................... 50 
2.2.2. Türkiye’de Mafya ve Organize Suç Olgularının Küreselleşme 
Çerçevesindeki Durumu ............................................................................................... 53 

2.2.2.1. Türkiye’de Organize Suç ve Mafyanın Tarihsel Gelişimi ........................ 54 
2.2.2.2. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütlerinin Karakteristik 
Özellikleri ............................................................................................................. 58 



ix 

2.2.2.3. Küreselleşme, Değişim ve Türk Mafyası-Organize Suç Örgütleri ........... 60 
2.2.2.4. Mafya ya da Organize Suç Örgütleri Bakımından Türkiye’deki 
Normatif Durum .................................................................................................. 61 

2.3. En Etkili Organize Suç Örgütlerinden Örnekler............................................................. 64 
  2.3.1. Çin Örneği: Triadlar ............................................................................................. 64 
  2.3.2. İtalya Örneği: (La) Cosa Nostra ........................................................................... 68 
  2.3.3. Kolombiya Örneği: Kolombiya Kartelleri ............................................................. 70 
  2.3.4. Rusya Örneği:  Rus Mafyası ................................................................................. 73 
  2.3.5. Japonya Örneği: Yakuza ...................................................................................... 78 
  2.3.6. Türkiye Örneği: Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ............................................ 82 

2.4. Birleşmiş Milletler Uluslararası Suç Önleme Merkezi Raporu (2000) ve 
Örneklemdeki Organize Suç Örgütlerinin Karşılaştırılması.................................................. 85 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
ORGANİZE SUÇ ÖRGÜTLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ 

3.1. Araştırmanın Metodolojisi ve Uygulanan Teknikler ..................................................... 93 
 3.1.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi ............................................................................ 93 
 3.1.2. Araştırmanın Varsayımları ................................................................................... 95 
 3.1.3. Araştırmanın Sınırlılıkları ..................................................................................... 95 
 3.1.4. Araştırmanın Yöntemi ve Uygulanan Teknikler .................................................. 96 
 3.1.5. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi ...................................................................... 98 
 3.1.6. Veri Toplama Süreci ......................................................................................... 100 

3.2. Organize Suç Örgütlerinin Analiz Nesneleri Bakımından Karşılaştırılması  ............... 101 
 3.2.1.  Yapısal Karşılaştırma ........................................................................................ 104 

 3.2.1.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 105 
 3.2.1.2. La Cosa Nostra ...................................................................................... 108 
 3.2.1.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 111 
 3.2.1.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 113 
 3.2.1.5. Yakuza .................................................................................................. 116 
 3.2.1.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 119 

 3.2.2.  Büyüklük Karşılaştırması .................................................................................. 122 
 3.2.2.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 122 
 3.2.2.2. La Cosa Nostra ...................................................................................... 124 
 3.2.2.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 124 
 3.2.2.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 125 
 3.2.2.5. Yakuza .................................................................................................. 127 
 3.2.2.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 129 

  3.2.3.  Faaliyetler ........................................................................................................ 130 
 3.2.3.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 130 
 3.2.3.2. La Cosa Nostra  ..................................................................................... 132 
 3.2.3.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 133 
 3.2.3.4. Rus Mafyası  ......................................................................................... 135 
 3.2.3.5. Yakuza .................................................................................................. 137 
 3.2.3.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 140 



x 

 3.2.4.  Şiddet  .............................................................................................................. 143 
 3.2.4.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 143 
 3.2.4.2. La Cosa Nostra ...................................................................................... 143 
 3.2.4.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 145 
 3.2.4.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 146 
 3.2.4.5. Yakuza .................................................................................................. 147 
 3.2.4.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 149 

 3.2.5. Etnik ve Sosyal Kimlik  ...................................................................................... 150 
 3.2.5.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 151 
 3.2.5.2. La Cosa Nostra  ..................................................................................... 153 
 3.2.5.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 155 
 3.2.5.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 156 
 3.2.5.5. Yakuza .................................................................................................. 159 
 3.2.5.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 163 

 3.2.6.  Rüşvet .............................................................................................................. 167 
 3.2.6.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 167 
 3.2.6.2. La Cosa Nostra ...................................................................................... 168 
 3.2.6.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 169 
 3.2.6.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 170 
 3.2.6.5. Yakuza .................................................................................................. 171 
 3.2.6.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 172 

 3.2.7.  Sınır-ötesi Faaliyetler ....................................................................................... 174 
 3.2.7.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 174 
 3.2.7.2. La Cosa Nostra ...................................................................................... 176 
 3.2.7.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 176 
 3.2.7.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 177 
 3.2.7.5. Yakuza .................................................................................................. 179 
 3.2.7.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 182 

 3.2.8.  Politik Etki ........................................................................................................ 182 
 3.2.8.1. Çin Organize Suç Örgütü Triadlar ......................................................... 182 
 3.2.8.2. La Cosa Nostra ...................................................................................... 184 
 3.2.8.3. Kolombiya Kartelleri ............................................................................. 185 
 3.2.8.4. Rus Mafyası .......................................................................................... 186 
 3.2.8.5. Yakuza .................................................................................................. 187 
 3.2.8.6. Türkiye’deki Mafya Tipi Organize Suç Örgütleri ................................... 189 

3.3. Organize Suç Örgütlerinin Karşılaştırma Bağlamında Değerlendirilmesi .................. 191 
SONUÇ .............................................................................................................................. 198 
KAYNAKLAR.................................................................................................................. .... 204 
EKLER.......................................................................................................................... ..... 218 
ÖZGEÇMİŞ.................................................................................................................... .... 220 



 xi 

 
KISALTMALAR 

 
Kısaltma Bibliyografik Bilgi 

AB Avrupa Birliği 

ABD Amerika Birleşik Devletleri 

ATO Ankara Ticaret Odası 

BM Birleşmiş Milletler 

Bkz. Bakınız 

C.  Cilt 

CIA Central Intelligence Agency (ABD Merkezi Haberalma Örgütü) 

çev. Çeviren 

der. Derleyen 

DTÖ Dünya Ticaret Örgütü 

ed. Editör 

EGM Emniyet Genel Müdürlüğü 

FBI Federal Bureau of Investigation 

haz. Hazırlayan 

IBAN International Bank Account Number 

IMF International Monetary Fund (Uluslararası Para Fonu) 

KGB Devlet Güvenlik Komitesi (Rus Haberalma Örgütü)  

KOM Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (Daire Başkanlığı) 

LCN La Cosa Nostra 

M.Ö. Milattan Önce 

md. Madde 

NGO Non-governmental Organization (Küresel Gönüllü Kuruluş) 

PKK (Partiya Karkaren Kürdistan) adlı Terör Örgütünün Kısa Yazılışı 

pp. Pages 

S. Sayı 

s. Sayfa 

ss. Sayfadan sayfaya 

SSCB Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği 

STK Sivil Toplum Kuruluşu 

TBMM Türkiye Büyük Millet Meclisi 

TCK Türk Ceza Kanunu 

UNCICP United Nations Centre for International Crime Prevention 

UNODC United Nations Office on Drugs and Crime 

UNTOC The United Nations Convention against Transnational Organised Crime 
(BM Sınır-aşan Organize Suçlar Sözleşmesi) 

vb. Ve benzeri 

VCD Video Compact Disk 

vd. Ve devamı 

Vol. Volume 

YÖK Yükseköğretim Kurulu 

y.y. Yüzyıl 

 



 xii 

 
 

TABLOLAR 
 

Tablo 1 : Emniyet Genel Müdürlüğü KOM Daire Başkanlığı’nın Organize Suçlarla Mücadele 

İstatistiği …………………………………………………………………………………………………………. 63 

Tablo 2 : Çin’deki suç oranları (1950-2002) -100.000 kişiye düşen suç dosyaları …………. 122 

 

 
 
 

ŞEKİLLER 
 

Şekil 1: Triadların Geleneksel Örgüt Yapılanması…………………………………………………………  106 

Şekil 2: Cosa Nostra Örgütünün Yapılanması……………………………………………………………….  109 

Şekil 3. Cali Kartelinin Örgüt Yapısı……………………………………………………………………………..  112 

Şekil 4: Yakuza’nın Örgütsel Yapılanması…………………………………………………………………….  118 

 

 

 
 

GRAFİKLER 
 

Grafik 1:  Organize Suçlara Ait Olay ve Şüpheli Sayıları (2003-2011)…………………………..  130 

Grafik 2: 2011 Yılında Organize Suç Operasyonlarında Yakalanan Şüphelilerin Yaşa Göre 

Dağılımı ………………………………………………………………………………………………………  165 

Grafik 3: Organize Suç Operasyonlarında Yakalanan Şüpheliler ile Kamu Görevlilerinin 

Sayıları (2007-2011) ……………………………………………………………………………………  174 

 



 

 

 

GİRİŞ 

Dünyada yaşanan hızlı değişim süreci hemen her şeyi geri dönülemeyecek bir biçimde 

dönüştürmektedir. Özellikle Amerika ve gelişmiş ülkelerin lokomotifliğini yaptığı 

küreselleşmenin, Hollywood tarzı filmlerle kültürel anlamda tek-tipleştirmesi, tüketim 

kültürünü yayması ve benimsetmesi kavramların da çabuk tüketilmesini mümkün hale 

getirmiştir. Dolayısıyla değişik organize suç örgütleri hakkında bugüne kadar söylenenler 

yarın geçerli olmayabilir. Zira bu süreçte kavramlar, bağlamlar ve kapsamlar da 

değişmektedir. 

Küreselleşme ve artan ekonomik özgürlükler suçun tüm dünyada sınırların ötesinde 

dönüşümünü sağlamış ve desteklemiştir. Sürekli gelişen iletişim ve bilgi teknolojileri, ülke 

sınırlarının gittikçe belirsizleşmesi, artan ulaşım imkanları, insan, mal ve hizmetlerin artan 

mobilitesi ve global ekonominin ortaya çıkışı suçun yerelden küresele hareket etmesini 

sağlamıştır. Bu gelişim ve değişim hemen her şeyi etkilemiş ve halen etkilemektedir. Bu 

yüzden modern dünyada suç ve organize suç yapısı, küreselleşme kavramından ayrı olarak 

anlaşılamaz. 

Organize suç olgusu; sosyolojik, siyasal, ekonomik, psikolojik ve hukuki boyutları 

olan bir fenomen olarak ortaya çıkmakta, lokal ve global toplumun bütününü ilgilendiren 

bir niteliğe bürünmektedir. Kriminolojik açıdan değerlendirildiğinde de, diğer suç 

türlerinden çok daha karmaşık ve çözülmesi güç bir yapılanma ve nedensellik içerir. 

Çalışmanın anahtar kavramlarından olan ve organize suç örgütlerinin klişeleşmiş 

bir ifadesi olarak kullanılan mafya kavramı ise, günümüzde, doğup geliştiği İtalya ve 

Amerika’da, Sicilya kökenli özelliklerinden dolayı geleneksel veya ailevi suç örgütleri 

anlamında kullanılmaktadır.  

Organize suç olgusu ve organize suç örgütleri üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda 

organize suç kavramı yerine kullanılan terimler kafa karışıklığına ve karşılaştırmalı 

analizlerde de çabaların boşa gitmesine neden olmaktadır. Ortak ve kapsayıcı bir tanım 

için, özellikle farklı siyasi, idari, kültürel, ekonomik ve hukuki sistemlere sahip ülkelerin 



 
 

2 

organize suç ve organize suç örgütleri ile ilgili işbirliği içerisinde ortak kavramlar 

benimsenerek ve en önemlisi algılanarak bilgi alış-verişinde bulunulması gerekir. 

Ancak dünya üzerinde organize suç süreçlerini gözlemlemek için etkili bir sistemin 

uygulanmasının önünde yeterince metodolojik engel bulunmaktadır. Birçok toplumdan 

standart bilgi sağlama problemi açıktır. Bu tür sınır-aşan organize suç örgütleri hakkında 

veri sağlama, gizlilik ve veriye ulaşım problemi nedeniyle daha da zorlaşmaktadır. 

Türkiye’de de bu bağlamda hem tanımdan kaynaklanan hem de bu tür örgütler 

hakkında bilgi edinmenin güçlüğüne dayanan bir takım sınırlılıklar söz konusudur. 

Öncelikle Türkiye’de “mafya” denilince akla gelen çok çeşitli örgütlerin varlığından söz 

etmek gerekir. “Organ mafyası”, “çek-senet mafyası” gibi yapılanmalar ülkemizde 

toplumsal anlamda korku salan çeteleri ifade etmek için kullanıldığından tanım olarak 

“mafya” olgusunun tam olarak ortaya konması bu anlamda tanımlama yanlışlıklarının ve 

kafa karışıklığını giderebilir. 

Bu çalışma, karşılaştırmalı bir analiz için organize suç kavramının farklılıkları 

içerisinden ortak ya da genel kabul gören bir tanımı belirleyerek, organize suç örgütlerinin 

temel karakteristikleri, faaliyetleri, bu konudaki teoriler ve küreselleşme süreci bağlamında 

örgüt yapılanması ve faaliyetlerindeki karşılaştırmaları İtalya, Rusya, Çin, Japonya ve 

Kolombiya ülkeleri temelinde yapma amacındadır. Bununla birlikte Türkiye’deki mafya 

tarzı organize suç örgütleri de bir bütün olarak “organize suç” olgusu bağlamında bu 

karşılaştırmalı analize tabi tutulacaktır.   

Çalışmanın birinci bölümünde organize suç kavramı tartışılırken bu olgunun orijini 

farklı kaynaklardan faydalanılarak sergilenmektedir. Organize suç ya da mafya olgusunu 

senelerdir tartışan akademisyenlerin, uzmanların ve organize suçla mücadele edenlerin 

karşı karşıya kaldıkları –başta tanım farklılıkları olmak üzere- zorluklar bu bölümde 

rahatlıkla görülebilmektedir. Organize suç ve mafyanın teorik çerçevesini çizerken 

yukarıda sayılan aktörlerin ortaya attıkları ve/veya faydalandıkları ve bugün bu olguları 

tarihten gelen süreçte anlamaya yarayan “organize suç teorileri” tartışılan yönleriyle ve 

genel hatlarıyla sunulmaktadır. Bununla birlikte örneklemdeki organize suç örgütlerinin 

karşılaştırılmalı analizi için faydalanılabilecek, organize suçun literatürde genel kabul 

görmüş temel özellikleri bu bölümde yer almaktadır. Çalışmanın temel argümanlarından 

olan küreselleşme kavramı ve küreselleşme olgusunun genel çerçevesi çizilerek bu 



 
 

3 

olgunun devlet ve toplum üzerindeki etkisi organize suç temelinde ele alınmaktadır. 

Sonrasında ise organize suçun özellikle son yıllarda kazandığı ivmeyle ulusal sınırları aşıp 

bölgesel, hatta tüm dünyayı saran etkileri ortaya konmaktadır.    

 İkinci bölümde organize suç örgütlerinin ve mafyanın antik çağdan günümüze 

örnekleri yer alırken, ilk modern organize suç örgütlerinin ya da mafyanın gelişimi, 

kendilerini ortaya çıkaran sosyokültürel ve ekonomik sebeplerle birlikte ortaya 

konmaktadır. Kuramsal ve ampirik araştırmalarda sıklıkla birbirinin yerine kullanılan 

mafya ve organize suç örgütü kavramlarının yaşattığı ikilem, epistemolojik bağlamda 

irdelenmektedir. Sonrasında örneklemdeki örgütler temelinde organize suç örgütlerinin suç 

faaliyetleri analiz edilmektedir. Bununla birlikte küreselleşme sürecinde organize suç 

olgusunun ve organize suç örgütlerinin yer aldığı değişim paradigması başlangıçta genel 

çerçevede, devamında da Türkiye özelinde betimlenmektedir. Devamında Türkiye’deki 

organize suç olgusunun ve örgütlerinin orijini ve tarihsel gelişimi ile mafya ya da organize 

suç örgütleri bakımından Türkiye’deki normatif durum ele alınmaktadır. Bölüm sonunda 

da en etkin organize suç örgütlerine dünyadan örnekler sunulduktan sonra çalışmaya 

paralel bir araştırma olan Birleşmiş Milletler Uluslararası Suç Önleme Merkezi Raporu 

(2000) bağlamında örneklemdeki ülkeler değerlendirilmektedir. 

 Üçüncü bölümde; çalışmanın metodolojisi ve uygulanan yöntemler başlangıçta yer 

alırken, devamında karşılaştırmaya esas alınan örneklemdeki ülkelere ait organize suç 

örgütleri tek tek ele alınarak betimlenmektedir. Literatürde genelde kabul edilen analiz 

nesneleri bakımından örneklemdeki organize suç örgütleri karşılaştırmalı olarak analiz 

edilmektedir. Bölümün sonunda araştırmanın genel çerçevesini oluşturan karşılaştırmalı 

analiz sonucu elde edilen bulgular sunulmaktadır. 

Sonuç kısmında ise organize suç olgusunun ve coğrafi, kültürel, sosyal, idari ve 

ekonomik anlamda farklı özelliklere sahip örneklemdeki ülkelere ait organize suç 

örgütlerinin sürekli değişen dünyada ve küreselleşme olarak ifade edilen zaman ve mekan 

kenetlenmesi sürecinde yaşadığı dönüşümün incelenmesiyle elde edilen sonuçlar ve 

organize suçla mücadele eden aktörlere yönelik tavsiyeler yer almaktadır. 

Bu çalışma her şeyden önce literatüre özgün bir karşılaştırmalı analiz çerçevesi 

sunmayı amaçlamaktadır. Ancak organize suç örgütleri ve mafya üyeleri hakkındaki 

veriler güvenilirlik bakımından ülkeden ülkeye değişiklik arz ettiğinden çalışmanın 



 
 

4 

niceliksel yönüne istenen ölçüde katkıda bulunmamakla birlikte ikincil kaynaklar 

karşılaştırmalı analiz için genel bir çerçeve sunmuştur. 

İncelenen organize suç örgütleri, literatürdeki tanım farklılıklarına rağmen, BM 

Uluslararası Suç Önleme Merkezi Raporu (2000)’nda da kullanılan analiz nesneleri 

temelinde karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Zira bu analiz nesneleri çalışmada yer 

alan akademisyenlerin ya da uzmanların “organize suç” ya da “organize suç örgütü-mafya” 

tanımlamalarında genel itibariyle odak teşkil etmektedir. 

Türkiye’deki organize suç örgütleri ve mafya yapılanmaları elbette dünyada bilinen 

ve örneklemde yer alan örgütlerden tarihsel, sosyal ve kültürel bakımdan mafya ve devlet-

toplum ilişkisi ile modernleşme süreçleri bağlamında farklılık arz etmektedir. Bununla 

birlikte devletlerin yaşadığı tecrübeler ve organize suçla mücadele süreçleri, hızlı 

değişimin ve başkalaşmanın yaşandığı küreselleşme sürecinde tüm ülkeler için olduğu 

kadar bu ülke için de işaretler taşımaktadır. Ontolojik ve epistemolojik yaklaşımla gözlem 

yapılması her türlü suç için devlet birimlerine tutarlı ve sürdürülebilir bir mücadele temeli 

kazandırır.  

Günümüzde sınır-aşan özellikleri nedeniyle mafya ya da genel ifadesi ile organize 

suç olgusu artık sadece ortaya çıktığı ülkede değil, bölgesinde hatta tüm dünyada yaşamları 

riskli hale getirmektedir. Değişik suçları işlemek konusunda uzmanlaşan, diğer örgütlerle 

de işbirliği ya da suç ortaklığı yapabilen bu yapılanmaların Türkiye için de tehdit oluşturup 

oluşturmadığı irdelenmesi gereken bir konudur. Komşu ülke konumundaki Rusya’nın 

küresel bir mafya örgütüne sahip olması böyle bir örgütün Türkiye’deki varlığı konusunda 

akıllarda soru işareti bırakabilir. Benzer biçimde Yakuza’nın yakın dönemde İstanbul’da 

ofis açması (www.ntvmsnbc.com/id/25364909) küresel organize suç tehlikesi ve sunduğu 

risklerin çok da uzaklarda olmadığını göstermektedir. Dolayısı ile organize suçların 

küreselleşmesi konusu irdelenmesi gereken önemli bir olgudur.    

Bununla birlikte Türkiye’de organize suç örgütleri ile mücadelenin uluslararası 

işbirliği temelinde yürütülmesi için bu anlamda günümüze kadar faaliyetlerini sürdüren 

mafya tarzı yapılanmaların analiz edilmesi, bu yapılanmaların yaydığı tehditlerin 

boyutlarının ve Türkiye için böyle bir tehdidin varlığının incelenmesi ile bu analizlerin 

paylaşılması çok faydalı olacaktır. 

 



 
 

5 

 

 

 

Birinci Bölüm 

ORGANİZE SUÇ KAVRAMI VE KURAMSAL YAKLAŞIMLAR 

 

Sosyolojik, siyasal, ekonomik, psikolojik ve hukuki boyutları olan organize suçlar, 

suç türleri içerisinde en karmaşık, en geniş boyutlu ve aynı zamanda en az bilinen 

konulardan biridir. Günümüzde hemen herkes tarafından genelde mafya olarak bilinen ve 

ifade edilen organize suç veya örgütlü suçların ilk defa nerede ve ne şekilde ortaya çıktığı, 

örgütlenme ve çalışma usul ve esasları ile ortaya çıkmasında ve gelişmesinde etkili olan 

temel faktörler konusunda çok sayıda bilimsel ve güncel çalışmalar bulunmakla birlikte, bu 

olgu halen çok farklı görüşlerin ileri sürüldüğü, tartışmalı bir alan olarak dikkatleri 

çekmektedir. 

 

1.1. ORGANİZE SUÇ KAVRAMI VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 

1.1.1. ORGANİZE SUÇ KAVRAMI 

Oldukça sofistike mafyalardan sokak çetelerine kadar organize suç, dünyanın 

hemen her ülkesinde bulunmaktadır. İyice toplumsallaşmış İtalyan ve Amerikan 

mafyalarından Japonya’da Yakuza, Hong Kong’da Triadlar, Şangay’da Green Gangs, 

Kolombiya ve Meksika uyuşturucu kartelleri, Sovyet-sonrası ülkelerde birçok gruplar, Los 

Angeles, New York, Soweto ya da Sao Paulo’da gençlik çeteleri ve diğer ülkelerde daha az 

ünlülerine kadar -ve işin doğası gereği bilinemeyenlere kadar- örnekler bulunmaktadır 

(Skaperdas, 2001: 173; Kumar ve Skaperdas, 2008: 2). Bütün bu sayılanlar küçük ya da 

büyük, çete ya da örgüt olarak da ifade edilseler, organize suç olgusu ile özdeşleştirilen 

gruplardır. 

 



 
 

6 

Organize suç çeteleri özsel olarak diğer suç çetelerinden şu özellikleri ile 

ayrılmaktadır: 

a) Yasal ekonomik alandaki aktiviteler, 

b) Sabit hiyerarşik yapıya sahip olmaları, 

c) Anormal yüksek oranda diğer suç örgütleriyle bağ kurmaları, 

d) Sistematik şiddet ve rüşvet uygulamaları (UNCICP, 2000: 48). 

Esasında organize suç örgütünü tanımlayan ve farklılaştıran ana faaliyet ‘koruma 

sağlama’dır (Skaperdas, 2001: 174). Koruma aslında düzenli ekonomik bir faaliyet 

değildir. Ancak mal ve hizmet sahipliğinin korunması ve karşılığının alınması şeklinde bir 

değiş-tokuş söz konusudur. 

Organize suçun oluşum zemininde coğrafi olarak uzaklık ve ulaşılmazlık, devlet 

otoritesini zayıflatan temel faktörlerden biridir. Benzer şekilde toplumun çoğunluğu 

tarafından kendilerini dışlanmış ya da ayrım yapılmış olarak görenler sebebiyle sosyal ve 

etnik uzaklık da söz konusu olabilmektedir. Böylece bu tür bölgelerde suçun düzenli olarak 

kontrolü zorlaşmaktadır ve oluşturulan boşluğu çeteler doldurmaktadır. Dahası bu çeteler 

şiddete katkıda bulunmaktadırlar. 

İktidar boşluğu, devrimler, savaşlar ve büyük politik değişimler de organize suçun 

oluşumunda belirleyici etkenlerdendir. Sicilya mafyası, ülkenin yüzyıllarca otoriter rejim 

altında yönetilmesinden sonra İtalya’nın birleşmesini takip eden yıllarda büyük oranda 

gelişmiştir. 

Benzer biçimde “Güney İtalya mafyasının oluşum nedeni olarak görülebilecek 

belirgin bir kötü politika yürütme göze çarpmaktadır. 1860’larda yeni hükümetin kuzeyi 

her zaman güney üzerinde daha avantajlı bir konumda görmesi, ekonomik yatırımları 

kuzeye yapması, güneyin sosyokültürel değerlerini önemsememesi ve hafife alması 

sonucunda Kalabriyalılar yavaş yavaş kuzeydeki yeni hükümete karşı tavır almaya ve 

duydukları nefreti dışa vurmaya başlamışlardır. Bu eğilim ile birlikte yoğunlaşan tepkiler 

çeteleşmeye ve örgütsel temelde suçlu gruplarının oluşmasına yol açmıştır” (Geleri, 2003: 

33). 

Politik-ekonomi bağlamında değerlendirildiğinde arz-talep ilişkisi içerisinde bazı 

mal ve hizmetlerin hükümetçe ya da yasalarca yasaklanması ve bu konularda oluşan yasal 



 
 

7 

boşluklar, uyuşturucu, kadın, çocuk kaçakçılığı – ticareti gibi alanlarda organize suç 

örgütlerinin doğmasına ve gelişmesine sebep olduğu bilinmektedir. 

Tanım üzerinde uzlaşma olmamakla beraber organize suç, ulusal ve uluslararası 

kamu kurumlarının söylemlerinde ve uygulamalarında önemli bir konu haline gelmiştir. 

1980’lerin ikinci yarısında, bu olgudan etkilenmemek için tedbirlerini almayan bazı 

ülkeler, aniden bir organize suç problemine sahip olduklarını fark etmişlerdir (Paoli, 2002:  

60) ve organize suçun bugün sınırları aşan etkisi tüm dünyada hissedilmektedir. 

 

1.1.2. ORGANİZE SUÇ TANIMLARI VE FARKLILIKLAR 

“Çok farklı görüşlerin ileri sürüldüğü, ihtilaflı bir alan olan organize suç 

“içimizdeki düşman suç konfederasyonu” ve “güçlülerin suçu” olarak karakterize edilir. 

Profesyonel suç, örgütlü suç, illegal girişim, yeraltı dünyası imparatorluğu, gizli topluluk, 

çete, şebeke, teşekkül, örgüt ya da basitçe ve çok yaygın bir şekilde mafya gibi terimler, 

farklı zaman ve zeminlerde organize suç ve suçluluk kavramının yerine kullanılmaktadır” 

(Geleri, 2003: 24). Bu bağlamda mafya teriminin bütün dünyada organize suç kavramı ile 

özdeşleştiği görülmektedir. 

Organize suç evrensel olsa da organize suç kavramının, üzerinde birleşilen evrensel 

bir tanımı yoktur. Bunun tam olarak ne olduğu üzerinde genel kabul görmüş bir tanımın 

yapılmaması, hem kuramcılar hem de uygulayıcılar (teorisyenler ve pratisyenler) için bir 

problem olarak devam etmektedir. Organize suçun anlamının açıkça ne olduğunun 

açıklanmamış olması, genişlemesi ve kısmen ulus-aşırı boyutları nedeniyle polis ve toplum 

için problem ve karışıklığa neden olabilmektedir. 

Medya, polis ve vatandaşların organize suçun kapsam ve etkisini algılamasında 

belirli bir öneme sahiptir. Konunun, medyatik boyutunun olması, onun iyi bir betimlemeye 

tabi tutulmasını gerekli kılmaktadır. Bu konudaki bilginin ana kaynağı popüler medya 

olarak bilinen televizyon, sinema, gazeteler ve dergilerdir. Özellikle ABD’de bazı insanlar 

“The God Father (Baba)” serisini ya da “Good Fellas”, Dokunulmazlar (Untouchables), 

“Heat (Hesaplaşma)” ya da daha nice filmleri izlemiştir, fakat özellikle Amerikan şovu 

“The Sopranos” insanlar üzerinde etkileyici olmaktadır (Finckenauer, 2005: 63). Bu 

yüzden de “organize suç” ya da “mafya” dendiğinde temel algı bu film ya da dizilerdeki 

karakterler, bu karakterlerin -jest ve mimiklerine kadar- tavır ve davranışları, giyim 



 
 

8 

tarzları, bireysel ya da kolektif ilişkileri çerçevesinde şekillenmektedir. Küreselleşmenin 

tek-tipleştirici etkisi, böylece popüler - kültür temelinde belirginleşmekte ve organize suçu 

ya da daha popüler kavram olan mafyayı küresel hale getirmektedir. 

Organize suç alanında anlam ve tanımların çeşitli olması göze çarpmaktadır. 

Kurumsal, toplumsal ya da ulusal bağlamda yasa(norm), bilgi ve deneyim konusundaki 

çok çeşitliliğe bakıldığında bunun sürpriz olmadığı ve bu yüzden anlaşılabilir olduğu da 

ortadadır. Bununla birlikte, organize suçu çevreleyen tutarsız tanımlar ve yorumlar, polis 

için her düzeyde problemler yaratmaktadır. Toplumun önemli bir çoğunluğunda da hiçbir 

etkisi olmasa bile kafa karışıklığına sebep olabilmektedir (Loree, 2002: 73). 

Mafyadan örnek verilecek olursa, mafya ile kastedilen bazen Rus mafyası, Çinli 

çeteler ya da “Triadlar” veya Kolombiyalı ya da Meksikalı uyuşturucu kaçakçıları 

olmaktadır. 

Bununla birlikte mafya paradigması, organize suçun yapısal yönlerine odağı 

yerleştirmektedir. Organize suç belirli tanımlanmış örgütsel davranışlar gösteren suç 

grupları ile aynı sayılmaktadır. Bu kavramsal çerçeve içinde yürütülen araştırmalar özünde 

tanımlayıcıdır ve Amerikan Cosa Nostra ya da Sicilya Mafyası’na atfedilen özellikleri 

verili suç grubuyla karşılaştırır (Von Lampe, 2002: 193). Bu karşılaştırmalarda ortaya 

çıkan ise, mafyanın genel organize suç tanımlaması içerisinde yer almakla birlikte, sosyal 

yanının ağır bastığı ve yapısal ve işlevsel özellikler bakımdan benzer olsa da aynı şey 

olmadığı hususudur.  

1986’da, ABD organize suçla ilgili Başkanlık Komisyonun raporunda organize suç 

tanımındaki problemin “crime (suç)” kelimesinden değil de, “organize” kelimesinden 

kaynaklandığına işaret edilmekteydi. Organize suçun ne açıkça ampirik bir olgu, ne de 

“özü” ve “doğası” hakkında görüş birliğine varılan bir şey olduğu belirtilmektedir (Klaus 

Von Lampe’den akt. Loree, 2002: 72). 

Sosyal bilimcilerin organize suçun sosyal bir gerçeklik ve sosyal bir yapı olarak 

ayrılması konusunda uğraştığına işaret ediliyor. Sosyal bir yapı içinde organize suçun 

gücü, toplum algılarını, politika belirlemeyi ve kolluk kuvvetlerini savaş benzeri bir 

davranış doğrultusunda güçlü biçimde etkiler. 

Uçak kaçırma, gasp, tefecilik, içki kaçakçılığı gibi suçlarda pek âlâ diğer ana suçlar 

gibi organize suç olarak düşünülen, bilinenle birleşebilir ya da parçası olabilir. Bununla 



 
 

9 

birlikte suçların listesini oluşturmak, organize suçu tanımlamak için yeterli değildir. Bazı 

suçlar tek başına ya da organize olmayan gruplar içerisindeyken de işlenebilir. Bu tür bazı 

suçlar organize suç tanımlaması dışında kalabilir (Finckenauer, 2005: 64). 

Organize suçun tanımının yapılması önemli olmakla birlikte aynı zamanda 

tartışmalı bir konudur. Çünkü kanuni çerçevenin belirlenmesinde, araştırma ve 

soruşturmaların yürütülmesinde, saha çalışmalarının yapılmasında ve dahası ulusal sınırları 

aşan nitelikte karşılıklı yasal yardımlaşmanın yapılıp yapılamayacağı konularında organize 

suçun nasıl tanımlandığı çok büyük önem taşımaktadır (Finckenauer, 2005: 68; 

Finckenauer, 2007: 6).  

Suç kanunlarında yasal tanımlar ya bulunmuyor, ya anayasal olarak muğlâk ifade 

ediliyor ya da tanımlanmamış oluyor veya çok geniş tanımlanıyor. Görece çoğu 

akademisyen, özellikle akademik kriminologlar bu konuda çalışmış ve yazmış bile olsa 

kavramsallaştırmalarında da farklılık söz konusu olabiliyor. 

Kanunlara bakıldığında farklılaşma burada da göze çarpıyor. ABD’de belirli bir 

yasaklanmış davranışı yapmadıkça, kanunen “organize suç” işlemiş sayılmazsınız. Örgüt 

üyesi olmak salt olarak yargılanmak için yeterli değildir. İtalya’da ise mafya üyesi olmak 

başlı başına bir suçtur (Finckenauer, 2005: 69). 1970 tarihli ABD Organize Suç Kontrol 

Kanunu ise organize suçu tarif etmemiştir. 

Özellikle bu alandaki ulusal ve uluslararası tanımların farklılığı bazı suç gruplarının 

kapsam dışında kalmalarına yani yasal boşluklardan faydalanmalarına fırsat vermektedir. 

ABD’de ilk çalışmaları yapanlardan Hagan, organize suçun 11 boyutunu tespit 

ederken, Maltz tarafından da 9 özelliği belirtilmiştir. Hatta Hagan, sadece organize suç 

kavramının terminolojisi üzerinden anlamını, “organize suç= faaliyetler/organize suç = 

gruplar” şeklinde ayırmaktadır (Hagan, 2006: 134). Finckenauer ise, Hagan ve Maltz’ın 

belirttiği özellikleri kısmen birleştirerek organize suçun ve suç örgütünün ne olduğu ile 

ilgili bir başlangıç çerçevesi sunmuştur. Bunlar: 

• İdeoloji (ya da olmaması), 

• Yapı / Organize Hiyerarşi, 

• Süreklilik, 

• Şiddet, 



 
 

10 

• Kısıtlı Üyelik, 

• İllegal Girişimler, 

• Yasal İşlere Girme, 

• Rüşvet, olarak belirtilmiştir (Finckenauer, 2005: 65). 

ABD dışında da BM ve özellikle Avrupa Birliği ülkelerindeki tanımlamalarda ortak 

noktada ve benzer bir tanımlamada buluşulamamış olması göze çarpmaktadır. Bununla 

birlikte 1997’de Avrupa Konseyi’nde uzmanlar grubu organize suçu tanımlarken temel 

kriterleri: 

1- Üç ya da daha fazla kısmın işbirliği, 

2- Uzun ya da belirsiz bir zaman süreci, 

3- Ciddi suçları işlemekten tutuklanmak ya da hüküm giymek, 

4- Menfaat ve / ya da güç sağlama amacı, olarak belirlemiştir (Finckenauer, 2005: 70). 

Bununla birlikte organize suç, bulunduğu her yerde bir kamu politikası problemidir. 

Açıkçası, nasıl görüldüğü ne kadar büyük bir problem olarak algılandığı, ne kadar ciddi bir 

durum olduğu, kimleri mağdur ettiği onunla mücadele gayretlerini de şekillendirmektedir. 

Organize suçla mücadelede ortaya konan uluslararası işbirliği çalışmalarının da 

önündeki en büyük engellerin başında, söz konusu mücadelenin taraflarının suç tehdidini 

aynı şekilde kavramamaları ve mücadelede benzer prensiplerle hareket etmemelerinin 

geldiği ifade edilmektedir (Yalçın, 2007: 67). 

Organize suç temel olarak, işi illegal mal ve hizmetleri sağlamak olan süregelen bir 

ekonomik operasyondur (Fiorentini, 1999: 436). Bununla birlikte organize suçu yasak 

girişimci olarak gören Albini gibi başkaları da vardır (Finckenauer, 2005: 71). 

Her ne kadar Türkiye’de akademisyenler, kriminologlar ve kanun uygulayıcılar 

açısından tanım farklılaşsa da organize suç örgütü, hukukçu gözüyle, “terör dışı, çıkar 

amaçlı, kısa ya da uzun dönemli bir araya gelen, örgüt içi işbölümü olan, hiyerarşik 

yapının gözlendiği, bölgesel, ulusal ve uluslararası ilişkilerin gözlemlenebildiği 

profesyonel çalışan ve araç olarak şiddet kullanan bir örgüt yapılanmasıdır (Yenisey, 

1998: 71). 



 
 

11 

İnterpol de, organize suçu; “esas amacı süreklilik arz eden bir şekilde gelir elde 

etmek ve ulusal sınırlara bakılmaksızın teşebbüsü devam ettirmek olan ve bu nedenle yasa 

dışı faaliyetlerle meşgul bulunan şahısların teşekkül ettirmiş olduğu herhangi bir teşebbüs 

ya da grup” olarak tanımlamaktadır (Geleri, 2003: 26). 

BM Sınıraşan Organize Suçlar Sözleşmesi (UNTOC) ise özellikle geniş ve (yapı, 

kapsam ve faaliyetleri anlamında) geleneksel “mafya-benzeri” örgütlerle sınırlı olmayan 

bir tanım içermektedir: 

Bütün bu tanım farklılıklarına rağmen organize suç örgütünü oluşturan özellikler 

üzerine anlaşma sağlanan tanımlardan biri: ‘Doğrudan ya da dolaylı olarak, bir mali ya da 

maddi fayda sağlamak üzere, belirli bir dönemde oluşturulan ve uyum içinde bir ya da 

birden fazla suç ya da saldırı gerçekleştirmek amacıyla oluşturulan üç ya da daha fazla 

kişiden oluşan grup’ tanımlamasıdır (UNCICP, 2000: 51; Loree, 2002: 73). 

 

1.1.3. ORGANİZE SUÇUN TEMEL ÖZELLİKLERİ 

Bugün birçok devletin bütçesini aşan mali olanaklarıyla ve silahlı eylem gücüyle 

mafyanın devlet otoriteleriyle rekabet ettiği görülmektedir. Devlet dışında hiçbir aktör bu 

kadar büyük mali güce sahip değildir. Ayrıca mafyanın silahlı eylem yapabilme gücü 

varken, devletin aksine yasalara bağlı kalma zorunluluğu da yoktur. 

Eskiden organize suç gruplarının, liderleri ya da patronları ve otorite düzeni ile 

kademelenmesi olan iyi yapılandırılmış bir hiyerarşiye sahip oldukları yönünde oldukça 

yaygın bir görüş birliği vardı. Fakat bugün bu, artık, temel kural olmaktan ziyade bir 

istisna durumuna gelmektedir. Ortaya çıkan, daha çok belirli suç fırsatları etrafında gevşek 

biçimde oluşturulan suçlular ağı olmaktadır. Bu grupların yapısı çok daha amorf, serbest, 

halka açık ve katı hiyerarşiden uzaktır (Finckenauer, 2005: 65). 

Genel sınıflandırmada örgütlü suçlar altında yer alan organize suç grupları (Cengiz, 

2005) kendilerine ait politik gündemleri olmadığından non-ideolojik olarak ele 

alınmaktadır. Terörist grupla organize suç grubunu ayıran temel nokta burada ortaya 

çıkmaktadır. Çünkü organize suç örgütleri politik değişime kendilerini adamazlar. Belirli 

bir radikal, liberal, muhafazakâr ya da başkaca bir politik ideolojileri yoktur. Hükümetle 

bağları sadece rüşvet, banka parası elde etme, yolsuzluk doğrultusunda hükümetin 



 
 

12 

devreden çıkarılmasıyla ilgilidir. Ancak özellikle ABD’deki 9/11 olayından sonra sınır-

aşan terörle sınır-aşan organize suç arasındaki bağlantılar da sorgulanır hale gelmektedir. 

Dolayısı ile organize suç örgütleri bu süreçten sonra özellikle kara-para temelinde terörü 

finanse edip etmedikleri konusunda da irdelenmektedir (Cockayne, 2007: 9).    

Şiddet ve tehdit organize suçun önemli boyutları olarak genelde kabul edilmektedir. 

Organize suç grupları çoğu işi bitirmek için güç kullanır ya da tehdit eder. Üyeliğe kabul 

etme, bununla ilgili ritüeller ve üyeliğe bir şekilde son verme -özellikle geleneksel mafya 

tipi- organize suç yapılarında temel karakteristik olarak belirtilebilir. Suç örgütleri 

genellikle belirli kriterlere göre üyeliğe kabul eder ya da kısıtlar. Bunlar etnisite, akrabalık, 

ırk ya da suç geçmişi gibi şeyleri kapsar. LCN (La Cosa Nostra), Çinli çeteler ve Japon 

Yakuza etnik kararlara dayanan gruplara örnektir (Finckenauer, 2005: 66). 

Suç örgütü üyeleri bir suç ailesinden, bir çeteden, bir kartelden ya da bir suç 

ağından oluşabilir, fakat bu etiketler tanımlama için önemli değildir. Bu üyeler belirli etnik 

ve ırksal kimliklerini paylaşabilirler de; fakat bu da organize suç olarak tanımlanmaları için 

temel oluşturmaz. Temel olan (organize suç tanımlaması için) suç faaliyetlerini 

kolaylaştırmak için şiddet kullanma yetisi ve şiddet konusunda ünlü olma ya da şiddet 

tehdidi ve belirli olaylarda suç pazarlarını kontrolde tekel oluşturma ve sürdürmedir 

(Finckenauer, 2005: 81). 

Önemli bir geçmişe sahip olan, yasal korunmaya başvurmadan Japon yasal sistemi 

içerisinde hareket eden ve kendi kendini yöneten Yakuza örgütleri ise, kendi kanunlarını 

yapmak ve uygulamak zorundadır. Temelde asırlardır değişmeden sürdürülen beş önemli 

kural örgüt için söz konusudur: 

1) Üstlerine karşı itaatsizlik yapmama ve de dert açmama, 

2) Çeteyi ele vermeme ve çete arkadaşına ihanet etmeme, 

3) Çete arkadaşlarıyla kavga etmeme ve de çetenin ahengini bozmama, 

4) Çetenin parasını zimmetine geçirmeme, 

5) Bir çete üyesi bayana asla dokunmama (Hill, 2003: 72). 



 
 

13 

Bu kurallar Sicilya, Rusya ve Çinli mafya grupları ile büyük benzerlikler 

taşımaktadır. Örgüt içi disipline, ketumluğa -dolayısı ile “mafya” ile özdeş omerta
1
ya-, 

birbirini korumaya ve kollamaya ve bir takım evrensel ahlak kurallarına her zaman vurgu 

yapılmakta ve kurallara uymayanlar genellikle ölüme varan cezalandırma pratiklerine 

maruz kalabilmektedirler.     

Bununla birlikte Japon Yakuza Mafyası ya da Sicilya Mafyası gibi organize suç 

örgütlerinin eskiden kendilerine özgü giyim tarzları, örgüte has ritüelleri (örgüte kabulde 

bir tür içecekle yemin etme), cezalandırma modelleri (parmak kesme ya da ‘ibretlik’ 

öldürmeler) gibi bir takım karakteristikleri, küreselleşmenin etkisindeki evrensel değerler 

ve normlar dünyasında yok olmakta ya da etkisini kaybetmektedir (Arlacchi, 1991; 

Finckenauer, 2005).  

Organize suç örgütlerinin tespit edilmesinde bazı koşullar önem taşır: zayıf devlet 

ya da zayıf kılınan devlet ve çatışma, karışıklık ya da terörizmin etkisinde olan devletlerde 

organize suç gruplarının koruma sağladığı politik koşullar; diğer suç bölgesi olmayan 

alanlarda işbirliği yaparak illegal mal ve hizmetler için yeni fırsatları ve pazar taleplerini 

kapsayan ekonomik koşullar; devlete ya da hükümete bağlılığın yerini akrabalığa ya da 

etnik bağlara sadakatin aldığı ve rüşvetle suçların artmasına neden olan ekonomik koşullar 

(Chatterjee, 2005: 3).  

Organize suç örgütlerini var eden başlıca olgulardan biri de, temeli nerede olursa 

olsun ‘menfaat temini’dir. Menfaat; uyuşturucu, kumar ya da tefecilik gibi illegal 

girişimlerden olabileceği gibi yasal işlerden de gelebilir. Kara para aklama, özellikle 

restoran ya da barlara yatırım yaparak sağlanır. Bu aynı zamanda saygı duyulan bir sosyal 

statü de kazandırır (Finckenauer, 2005: 66). 

Organize suç illegal, düzenli ya da kıt da olsa belirli mal ve hizmetlerin sağlanması 

için vardır. Bir tarafta insan arzuları, talepleri ve insani zaafları, diğer taraftan da kanunlar, 

düzenlemeler, ahlak kuralları, başka bir taraftan da organize suç için büyük menfaatler söz 

konusudur. Bazıları organize suçu o açıdan, resmi olarak yasaklanan eşya ve hizmetleri 

üretme ve dağıtma anlamında görmektedir. 

Diğer taraftan rüşvetle, devlet yetkilerinin ve politik sürecin ayartılması organize 

suçta hâkim bir özelliktir. Fakat bütün organize suç örgütlerinde uygulanmayabilir. Yüksek 

                                                           
1
 Mafyaya bağlılığı ifade eden genel bir sessiz kalma davranışı. 



 
 

14 

düzey yetkililer ve politik figürler rüşvet için genelde hedeftir. Bu kısmen ekonomik çöküş 

ya da sivil ve askeri çalkantı yaşayan ülkelerde ve gelişmemiş/gelişmekte olan ülkelerdedir 

(Finckenauer, 2005: 67). 

Mafya öznel olarak bir suç türünü tanımlamaktan çok belirli bir alt kültürü kendine 

özgü gelenekleri ve davranış kodları olan bir olgu ve oluşumu ifade etmektedir. Bu yapı 

içerisinde, yardıma muhtaç olan ve herhangi bir konuda hakkını arayan bir kişi, kendisine 

yardımı olacağına inanmadığı yasalara ve resmi kurumlara başvurmak yerine şiddeti ve 

acımasızlığı ile kısa sürede iş çözme güç ve yeteneğine sahip bulunan mafyaya başvurmayı 

tercih etmiştir. Gelişmelerin bu yönde olması ve artan bir ilgi ile mafyaya yönelinmesi, bu 

örgütleri gittikçe güçlendirmiş ve mafya, toplumsal hayatın meşru bir unsuru haline 

gelmiştir.  

“Hess, mafyanın ne gizli bir dernek ne de örgüt olduğunu, bunun sadece bir yöntem 

olduğunu ifade etmektedir. Bunun yerine, etkili ve güçlü olmayan bir devlet idaresinin yol 

açtığı boşluğu suistimal eden, kendi lehine kullanan mofiosi ise kendini her zaman 

hissettirmiştir. Ancak cesaret ve sertlik konusunda ün kazanarak, kendisini saygı duyulan 

ve emin bir kişi yapmak ister ve farklılıklarını dövüşerek ortaya koyar. En önemli unsuru, 

devlet yetkililerine bilgi vermeyi yasaklamak olan sessizlik (konuşmama) veya şeref kuralı 

hariç hiçbir zorunluluğu kabul etmez” (Akt. Geleri, 2003: 23). 

Mafya tipi organize suç örgütlerinin özellikle partito ilişkiler sayesinde yargı 

önünde de ayrıcalıklı oldukları durumlar zaman zaman ortaya çıkmaktadır. Örneğin, 

İtalya’da Mafioso, mahkemelerde yargılanmaktan çekinmez ve yargılanmalardan beraatla 

ayrılır. Elde edilen bu sonuç, Mafioso’nun ceza adalet sistemi karşısında dahi ne kadar 

güçlü olduğunun çok önemli bir işareti olarak herkese ilan edilir ve bu şekilde Mafioso, 

daha da güçlenir. 

Organize suç örgütlenirken ve faaliyetlerini yürütürken; 

a) Birincisi, komplocu bir faaliyettir. 

b) İkincisi, uzmanlaşmış yetenekler ya da hizmetlerle yakın işbirliği içinde seçilmiş 

üyelerce işlenen ciddi suçlar gerektirir. 

c) Üçüncüsü, hiyerarşik bir yapı üzerine inşa edilir. 

d) Dördüncüsü, ekonomik çıkarı temel hedef olarak amaçlar. 



 
 

15 

e) Beşincisi, çeşitli saldırgan strateji ya da taktiklerle insanları ve korkularını ya da 

açgözlülüklerini kullanır. 

f) Altıncısı, sadece illegal iş arenasında değil, bazen da illegal faaliyetler için yasal işlerde 

de yer alır. 

h) Son olarak da anlık iletişim ve ulaşım modlarını seçerek ve kullanarak, savunma ya da 

saldırı için silahlanarak sosyal baskı yollarıyla iş alanlarıyla ve yönetim stilleriyle ortaya 

çıkar (Shaw, 2008: 32). 

Organize suçu diğer suç organizasyonlarından farklılaştıran yasal ekonomik 

alandaki aktiviteler, sabit hiyerarşik yapıya sahip olmaları, suç içerikli eylemin 

sürekliliğinin olması, bir cezalandırma sisteminin olması, kamuya ve özel sektöre nüfuz 

edilmesi (Kahya ve Özerkmen, 2007: 63), anormal yüksek oranda diğer suç örgütleriyle 

bağ kurmaları, sistematik şiddet ve rüşvet uygulamaları gibi özellikler temel 

karakteristikleri oluşturmaktadır. Ancak küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan ‘fırsatlar 

dünyası’ ile kolluk kuvvetlerinin son yıllarda teknolojiyi kullanarak örgütler üzerinde 

kurdukları baskılar ve bir takım gözaltı ve tutuklamalar hiyerarşik bir yapılanmadan daha 

çok yatay, grupların işbirliği şeklinde oluşturulan ya da fırsatlar ortaya çıktıkça iletişime 

geçen ‘uzman’ bireyler şeklinde yapılar göze çarpmaktadır.   

 

1.1.4. ORGANİZE SUÇ TEORİLERİ 

İnsanlardan oluştuğu için organize suç örgütleri ve dolayısı ile de organize suç 

olgusu diğer sosyal oluşumlar gibi oldukça farklılaşmakta ve çeşitlenmektedir. Bu durum 

organize suçu anlamada ve algılamada birçok zorluğu beraberinde getirmektedir. Bununla 

birlikte teoriler bu olguyu ortaya koymak için çeşitli bilgi biçimlerine başvurmaktadırlar: 

betimleyici, karşılaştırmalı ve açıklayıcı (Finckenauer, 2007: 56). Elbette teorinin en 

önemli özelliği açıklayıcı olmasıdır. Yani gözlemlenen olgular arasında ortaya çıkan 

ilişkileri açıklayabilmeli ve yorumlayabilmelidir.   

Ekonomistler organize suçu ekonomik faktörler içerisinde model almışlardır. Resmi 

araştırmacılar organize suçu hiyerarşik, devlet benzeri bir girişim olarak model alırken; 

sosyal bilimciler onu sosyal bir olgu olarak görmüşlerdir. Ancak çoğu durumda algılar 

gerçeklere dayanırken, sonuçlar ya geçersiz ya da fazla genelleştirilmiş olarak 



 
 

16 

belirlenmiştir (Albanese, 1994: 78). Modellerin dayandığı ve sonuçların onlara göre 

belirlendiği gerçekler ile algıları birbirlerinden ayırt etmek gerekmektedir. 

Organize suç alanında çalışan birtakım teorisyenler (Schelling, Gambetta) organize 

suçun ekonomik bir olgu olduğunu savunurken, bazıları da kültürel bir olgu olduğu 

iddiasındadır (Allum ve Sands, 2004: 134). Bununla birlikte organize suçun varlığını 

açıklamaya yarayan bazı faktörler bulunmaktadır: Ekonomi, devlet, kolluk kuvvetleri, 

sosyal ve teknolojik gelişmeleri kapsayan fırsat faktörleri (opportunity factors), bu tip 

suçların ortaya çıktığı alanları ifade eden suç çevresi ile özel yetenekler ve ulaşma imkanı 

(Albanese, 2001: 14).   

1950’li yıllardan sonra Batı dünyasında özellikle Amerikalı bilim adamları, 

organize suçlarla ilgili yaklaşımlarında farklı teoriler geliştirmişlerdir. Bu konuda ortaya 

konulan ve organize suçların spesifik anlamda da İtalyan-Amerikan mafyasının ortaya 

çıkışını, gelişimini ve faaliyetlerini esas alan teoriler; a) Dış Komplo Teorisi b) Etnik Miras 

Teorisi c) Güçlülerin Suçu Teorisi d) Özel Koruma Teorisi olarak sınıflandırılmıştır 

(Geleri, 2003: 46). 

Dış Komplo Teorisi (Alien Conspiracy Teory) temelde suçların ve suçlu 

davranışların başka ülkelerden kaynaklandığı iddiasına dayanmaktadır. ABD’deki organize 

suç bu teoriye göre yabancıların bir komplosudur. Örneğin, ABD’de ortaya çıkan ve 

“Mafia” olarak ünlenen La Cosa Nostra’nın İtalyan Sicilya mafyası kaynaklı olduğu ve 

mafya üyelerinin suçlu davranışları 1800’lü yılların sonu, 1900’lü yılların başında ABD’ye 

taşıdığı belirtilmekteydi (Potter, 1994: 2). 

Özellikle Amerikan tarihi uzun süre ülkedeki organize suç sorununu ülkeye sızan 

bir grup komplocu yabancıdan kaynaklandığı üzerinde durmuştur. 1800’lerden itibaren 

önce İrlandalıların daha sonra da İtalyanların ülkeyi istila ederek ve de ülkeye sızarak 

kanun ülkesini değiştirdiklerine inanıldı. Batı Avrupa’nın da benzer bir anlayışla 1989’da 

Berlin Duvarının yıkılması ve 1991’de Sovyetler Birliği’nin çöküşü ile Doğu’dan gelen 

istilaya uğradığına inanılmaktaydı. (Finckenauer, 2007: 57). 

Organize suçla mücadele adına yapılan çalışmalar da, daha başlangıçta organize 

suçun tanımı konusunda problemlerle karşılaşmaktadır. 1980’lerden başlayarak ve 

Sovyetler Birliği’nin çökmesini takip eden yıllarda organize suçla ilgili global söylemin 

giderek ‘Amerikanlaşma’ya başlaması bunun bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. 



 
 

17 

En çok bilinen ve en profesyonel organize suç anlayışı halen Amerika’dan ilham alınan ve 

Mafyayı toplumun bir parçası değil de dışarıdan gelen bir tehdit olarak gören ‘Mafya 

paradigması’na dayanmaktadır (Orlova, 2005: 33). Komplo teorisi yaklaşımı ile izah 

edilebilen bu görüş 1980’ler itibariyle organize suçun -Pax Mafiosa olarak tanımlanan- bir 

örgüt tarafından yönetilmesi anlayışı çerçevesinde artık önemini yitirmiştir. Baskın 

konumdaki bir örgütün yerini çoğunluğu etnik temelli değişik suç kartelleri almıştır.  

Dış Komplo Teorisi üç önemli konuyu içermektedir. Birincisi, organize suçların bir 

gizli anlaşma ve işbirliği olduğunu ifade etmektedir. İkinci nokta, bu tür oluşumların, 

Amerika’da ortaya çıkmasına rağmen, Amerikan toplumuna yabancı olduğunu, çünkü 

İtalya’dan gelen göçmenler tarafından getirildiğini ve organize edildiğini ileri sürmektedir. 

Üçüncü husus ise, organize suçların çok katı bir merkezi yapılanmaya ve hiyerarşik bir 

örgütlenmeye sahip olduğu yönündedir (Geleri, 2003: 66). 

Bununla birlikte dört temel varsayım resmî dış komplo teorisi perspektifinden 

organize suçun parametrelerini belirlemekteydi. Birincisi, organize suç grupları yasal özel 

sektör şirketlerinin çoğu yapısal özelliğini sergiliyordu. İkincisi, yeraltı dünyasında 

olmayan benzerleri gibi yeraltı dünyasındakiler de büyüyerek ve ulusal ve uluslararası 

karteller oluşturarak faaliyetlerinde tekel oluşturmanın yollarını araştırmaktadırlar. 

Üçüncüsü, etnik ya da ırksal kimlik örgüt üyeliği için belirleyicidir. Dördüncüsü de, suç 

girişimine hizmet edebilmek için kamu görevlilerine ve bürokratlara rüşvet vererek 

demokrasinin gelişimine engel olurlar (Potter, 1994: 5-6).    

Bu teorinin organize suç olgusunu açıklama gücü daha sonraları yetersiz 

bulunmuştur. Öncelikle, teori doğru olsaydı daha 1900 öncesinde ABD’de hiç suç 

olmaması ya da çok az suçun meydana gelmiş olması gerekirdi. İkincisi sadece İtalyan 

kaynaklı olsa diğer ülkelerin örgütlerinin yer almaması gerekirdi. Üçüncüsü, eğer organize 

suç olduğu gibi taşınmış olsa ABD ve İtalya’da aynı tür ve tipte organize suç 

faaliyetlerinin olması gerekirdi. Halbuki durum böyle değildir (Finckenauer, 2007: 58; 

Potter, 1994: 11). Bu sebeplerle dış komplo teorisinin doğru temellere dayanmadığı birçok 

akademisyence ortaya kondu.  

Bir diğer teori olan Etnik Miras Teorisi (Ethnic Succession Theory)nin temelinde, 

Amerika’ya göç eden İtalyanların geçirmiş olduğu yabancılık hissi ve buna dayalı 

gerilimden kaynaklanan dezavantajlı toplum olma özelliği bulunmaktadır (Geleri, 2003: 



 
 

18 

66). Ancak etnisiteyi organize suçun genel bir açıklaması olarak görmenin de bir takım 

problemleri bulunmaktadır. Bir kere etnik olarak bir ırka, millete ya da kabileye ait olmak 

salt olarak organize suç içerisinde olma sebebi olarak gösterilemez (Potter, 1994: 16). 

Bugün çeşitli organize suç örgütlerinin küresel bir dünyada rahatça hareket edebilmeleri, 

örgüt yapılarının geleneksel kısıtlamalardan sıyrılmış olması ve organize suç olgusunun 

hiçbir kabile, toplum ya da millete özgü olmaması teoriyi açıkça çürütmektedir. 

Finckenauer (2007: 58), Albini ile aynı görüşte olarak organize suç içerisinde yer 

alma davranışını açıklamada etnisiteyi ancak diğer değişkenlerle birlikte yer aldığında bir 

etken olarak görmektedir. Yerel etnik modelde birincisi; kültürel ve etnik bağlar, bir 

hiyerarşiden ziyade organize suçluları bir araya getirir. İkincisi, incelenen gruplar ulusal 

bir suç örgütüne görünürde bağlı olmadan, yerel olarak gözükmektedir. Yani, bu gruplarda 

bireyler kendi faaliyetlerini yürütürken, aynı zamanda istedikleri ortakları alabilmektedir 

(Albanese, 1994: 83). 

Güçlülerin Suçu Teorisi (Crimes of the Powerful Theory)ne göre ise dünya, adeta 

güçlüler ve güçsüzler diye ikiye ayrılmaktadır. Demokrasilerde sistemler güçlülere hizmet 

eden bir araçtır ve güçsüzlerin en küçük suçlarına dahi tolerans göstermeyecek kadar 

katıdır. Organize suç literatüründe “partito ilişkileri” olarak geçen bu ilişkiler zinciri 

içerisinde politikacılar, bürokratlar, yargı mensupları, güvenlik görevlileri, finans 

sektörlerinin üst düzey yöneticileri, sanayici ve iş adamları ile medya mensupları ve 

bunların yakınları yer almaktadır. İlişkilerin zincirini kurabilmek ve devam ettirebilmek 

için kullanılan en etkili ve yaygın yöntem rüşvettir (Geleri, 2003: 66). “Örümcek ağını 

büyük sineklerin delip geçerken küçük sineklerin takılıp kalması” söylemi bu teoride iddia 

edilenlerle paralellik taşımaktadır.  

Özel Koruma Teorisi (Private Protection Theory)nde ise, mafya özel koruma 

hizmetinin pazarlanmasında uzmanlaşmış şirketler grubu olarak tanımlanmaktadır (Geleri, 

2003: 66-67). Organize suç örgütünü tanımlayan ve farklılaştıran ana faaliyet ‘koruma 

sağlama’dır. Yüksek miktarda kazanç ve kaybın yer aldığı bu riskli, belirsiz ve anlaşılmaz 

pazarda, söz edilen diğer geleneksel teorilerin savunduğu tezlerin aksine, en çok ihtiyaç 

duyulan ve bu ölçüde de bulunması en zor hizmet türü ‘güvenliktir’; ‘kişinin can ve mal 

emniyetidir’ (Skaperdas, 2001: 174). 



 
 

19 

 İtalyan sosyolog Gambetta tarafından organize suç literatürüne kazandırılan özel 

koruma teorisine göre (Geleri, 2003: 56), mafya ve yasa dışı işletmeciler birbirinden 

farklıdır ve hatta yasa dışı işletmeciler de mafyanın sunduğu özel koruma hizmetinden 

yararlanmaktadır. Büyük yatırımları olan girişimci, işadamı ve işletmeler, sahip oldukları 

sermaye ve malı korumak, buralara karşı işlenebilecek suçları önlemek amacıyla, para 

karşılığında özel güvenlik personeli ve sisteminden yararlanırlar. 

Bu dört kategorinin ötesinde son yıllarda akademisyenlerce başvurulan bir teori de 

Girişim Teorisi (Enterprise Theory)dir. “Mafya Ahlakı: Kapitalizmin Ruhu” olarak 

Türkçeye çevrilen çalışmasında (1991) Pino Arlacchi bu çerçeveye uyarak küreselleşen 

organize suçu bir “yasal olmayan girişim” olarak tanımlamıştır. 

Dwight Smith, organize suçun ekonomik anlamda kökenini sistematik yaklaşımla 

açıklamaya çalışan ilk araştırmacılardandır. “The Mafia Mystique” adlı eseri ve ona temel 

olan yayımlarında o “spektrum-temelli girişim teorisi”ni ortaya atmıştır. Bu görüşe göre 

organize suç grupları yasal iş dünyasının yaptığı gibi biçim ve gelişme kaydetmektedirler: 

tedarikçilerin, müşterilerin, düzenleyicilerin ve rakiplerin ihtiyaç ve taleplerine göre 

hareket etmektedirler. Bu model, organize suçu, yasal işlerin doğup gelişmesine ya da 

yasal ekonomi sektöründe yok olmasına benzer biçimde pazar güçlerinin ürünü olarak 

görmektedir. Girişim modeli, etnisite ya da hiyerarşiye bağımlı olmadan ekonomik ilgiyi 

(bağlantıyı) organize suç davranışının temel sebebi olarak göstermektedir (Albanese, 1994: 

85). Dwight Smith ise, ‘The Mafia Mystique’ adlı çalışmasında organize suçu açıklayan 

illegal girişim teorisi üzerinde durmaktadır. Smith’in ekonomik yaklaşımı, girişimin 

ardındaki bireylerin ya da grupların daha çok faaliyetleri (suç girişimi) üzerine vurgu 

yapmaktadır (Finckenauer, 2005: 71).  

 İllegal girişim teorisi illegal girişimcilerin yasal mal ve hizmetlerin sunulmadığı ya 

da sağlanmadığı durumlarda ilgili pazarda müşteri bulmak için yer aldığı iddiası üzerinde 

temellenmektedir (Finckenauer, 2007: 68). İllegal girişimcinin davranışını etkileyen en 

temel faktör “pazar mekanizmaları”dır. Bu teoriye göre yasal pazarda iyi bilinen arz-talep 

durumunu illegal mal ve hizmetlerin sağlanmasında ya da yasal malların illegal yollardan 

sağlanmasında gözlemleyen bir girişimci anlayışı söz konusudur.  

 Buradaki suçlar karmaşık pazar ilişkileri içerisinde “yeni” mal ve hizmetlerin 

üretici, tedarikçi (sağlayıcı), müşteri ve finansörlerce üretilmesi ve dağıtılmasını 



 
 

20 

içermektedir. Yeni kanun ve düzenlemelerdeki boşluklar kullanılarak illegal faaliyetler için 

bir yasallık durumu oluşturulmaktadır (Finckenauer, 2007: 68). 

Organize suç olgusunu açıklamak için kullanılan bir diğer teori de “Rasyonel Seçim 

Teorisi”dir. Shvartz (2002: 67), Rus Mafyası’nın ontolojisi ilgili yaptığı çalışmada 

rasyonel seçim teorisi üzerinde durmuştur. Buna göre homo economicus (iktisadi insan) 

konumundaki birey durumunu ve davranışlarını kendi faydasını düşünerek belirleyen ve 

buna göre varsayımlarda bulunandır. Rasyonel insan, aynı zamanda ekonomik insandır ve 

yaşamı boyunca eylemlerini ve planlarını belirleyecek olan fayda-zarar ilişkisini 

hesaplamak için faydacı rasyonaliteye müracaat eder. Kendi gelirlerini maksimize edip 

giderlerini minimize etmek için ihtiyaçlar hiyerarşisinden rasyonel olarak seçim yaparak 

hareket eder.   

Rasyonel seçim teorisi suçluların suç işlerken yakalanma riskinin oldukça düşük 

olduğu fırsatları ve gelirin ise oldukça yüksek olduğu olanakları kollayarak akıllı kararlar 

aldıklarını varsaymaktadır (Finckenauer, 2007: 74). Bir anlamda ekonomik bakımdan 

maliyet – kâr kararıdır. Organize suç nihayetinde bir komployu, komplo planlamayı, 

planlama da rasyonel bir süreci gerektirmektedir. Bazıları için suç bir fırsattır, fakat 

bazıları için değildir. Peki aradaki fark nedir? Karmaşık bir süreci çok fazla abartmadan 

“emici mantık” olarak ifade edilen “kaynağı nerede olursa olsun menfaat temini” önemli 

bir faktör olarak sunulmaktadır.  

Bu bağlamda hem yasal hem de yasal olmayan pazarlarda kendi sorunlarını 

çözmek, çalınan mallarını geri almak ya da rakiplerden kendilerini korumak gibi hizmetler 

için Mafya hizmetlerini seçmeleri bazı insanlar için rasyonel bir tercihtir (Shvartz, 2002: 

97). Burada mafya koruması, güvensizlikten doğan bir kazanç olarak ortaya çıkar. Mafioso 

olmak rasyonel bir iş olmayabilir, fakat ticarette örgüt üyeleri bunu etkin bir biçimde 

yerine getirmek zorundadır, yoksa yerlerini bir başkasının alması her zaman olasıdır. Bu 

yüzden mafya üyeliğini seçenler genellikle tercih edilebilecek başka seçeneğin 

olmamasından yakınırlar.    

Rasyonel seçim teorisi gibi rutin aktiviteler teorisi de suçluları ulaşılabilirlik, 

potansiyel, ürün, uzmanlık gereksinimi ve suçu işlemek için gerekli zaman gibi faktörlere 

dayanan hedefleri dikkatlice seçen rasyonel aktörler olarak görmektedir. Rasyonel seçim 



 
 

21 

teorisi ve rutin aktiviteler yaklaşımı kolaylıkla suç önleme politikalarında uygulanabilir. 

Bu genellikle “durumsal suç önleme” olarak gösterilmektedir.  

 Diğer bazı akademisyenler de rasyonel seçim teorisi ve rutin aktiviteler yaklaşımını 

“Suç Fırsatı Teorisi” olarak isimlendirmektedirler. Bu teoriye göre suç faaliyetleri 

yakalanma, tutuklanma ve mallara el konması risklerinin en düşük olduğu ülkelere 

yönelmiştir (Dolu, 2010). Bu anlamda organize suç işlemek için fırsatlar giderek küresel 

bir hal almıştır  

 

1.2. ORGANİZE SUÇ OLGUSU VE KÜRESELLEŞMESİ 

Son yıllarda küreselleşme kavramının hem akademik dünya hem de kamusal söylem içinde 

gittikçe popülerleştiğini ve sürekli olarak kullanıldığını gözlemliyoruz. Küreselleşme bir 

taraftan, devlet ağırlıklı uluslararası ilişkilerden, siyasal aktörlerin çoğullaştığı küresel 

ilişkilere geçişi; sermayenin artık uluslararası değil küresel bir nitelik taşıdığını; iletişim ve 

bilişim teknolojileriyle dünyanın bir “küresel köye” dönüştüğünü ve sonuçta da 

mekansallık ve alansallık yerine, serbest pazara dayalı sermaye akışkanlıklarının belirlediği 

bir küresel ilişkiler ağının toplumsal ilişkileri belirlemeye başladığını anlatıyor. Diğer 

taraftan da küreselleşmeyle birlikte yerelliğin canlandığını, otantikliğin bir kimlik kodu 

olarak söylemleştiğini, köktenciliğin farklı tezahür biçimleri içinde yaşama geçirildiğini ve 

bu süreçlere karşı “ulus devlet = ulusal – kimlik” denkleminin gittikçe gücünün kırıldığını 

ve ciddi bir meşruiyet kriziyle karşı karşıya kaldığını görüyoruz (Sarıbay, 2004).  

Küreselleşme süreci toplumları iç içe geçirerek irtibatlandırmakta ve sosyal 

yapıların değişimine neden olmaktadır. Bu irtibatlı yapı içinde herhangi bir yerde meydana 

gelen bir olayın doğrudan veya dolaylı olarak diğer toplumları etkilediği görülmektedir. 

Diğer bir ifadeyle, küreselleşme sürecinin bütün dünya toplumlarını birbiriyle 

irtibatlandırması adeta küresel bir toplumun oluşumuna neden olmaktadır. 

Küresel toplum yapısı içinde teknolojik imkânların birçok olumlu gelişmeye ön 

ayak olmasının yanı sıra, bu imkânlar ulus devlet yapısı içindeki suç ve suçlular tarafından 

da kullanılmakta ve bu sorunlar uluslararası bir nitelik kazanmaktadır. Uluslararası 

yapısıyla suç, küresel toplumun öncelikli tehdit algılaması olarak görülmeye 

başlanmaktadır. Bu bir anlamda güvenlik algılamalarında değişim meydana geldiğini 

göstermektedir. 



 
 

22 

1.2.1. ORGANİZE SUÇ OLGUSU: DEVLET VE TOPLUM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 

Organize suç kavramı ve organize suç örgütlerinin önemi ve etkileri hakkında 

politik alanda yeterince ortak görüş olmasına rağmen, bilimsel anlamda büyük bir boşluk 

bulunmaktadır (Beken, 2004: 471). Organize suç, esasında kültürel bağlamda tanımlanan 

bir olgudur, sadece ortaya çıktığı sosyal sistemce ayırt edilen bir durumdur ve 

kaynaklandığı sosyal ya da ekonomik çevreden bağımsız olarak organize suç her zaman 

aynı temel özelliklerle betimlenmektedir. Stratejisini pazara göre planlayan, illegal mal ve 

hizmetlerin müşteri topluluğa suç patronu tarafından sağlandığı, patron-müşteri ağlarıyla 

nitelendirilen, ekonomik amaçlı bir olgudur (Rush, Scarpitti ve Frank, 2001: 518-519).     

Organize suçu anlamak ve tanımlamak için tarihsel ve bağlamsal bir incelemeye 

ihtiyaç bulunmaktadır. Organize suçun temellendiği büyük sosyal güçler; devletin 

zayıflığından ekonominin işlevsizleştirilmesine, gelişen iletişim ve ulaşım imkânlarından, 

küreselleşme ve kazancın cazibesine ve örgütlenmenin gücüne kadar çeşitli olabilmektedir 

(Shaw, 2008: 30). 

Albanese, organize suç modellerini tanımlarken, körler ve fil örneğini vermektedir. 

Yapılan çalışmalara problematik yaklaşmak için bu örneği dikkate almakta yarar vardır:  

Körlerden dokundukları bir nesneyi tanımlamaları istenir. Kuyruğundan tutan onu yılan 

olarak, dişlerine dokunan yassı bir taş olarak, kulağına dokunan da büyük bir parça deri 

olarak tanımlar (1994: 77). Kör adamlara benzer şekilde, organize suçu tanımlamak ya da 

algılamak için gösterilen gayretler, araştırmacıların perspektiflerindeki farklılıkları 

yansıtmaktadır. Organize suç; sosyal bilimcilerce sosyal bir olgu olarak ele alınırken, 

ekonomistlerce ekonomik düzen içinde hareket eden legal veya illegal bir girişim, hukuk 

adamlarınca hiyerarşik yapıdaki bir devlet-benzeri girişim olarak algılanmaktadır. 

Bu algılar da doğal olarak yasama faaliyetlerini, onun sonucu olarak yargılama ve 

yürütme süreçlerini etkilemektedir. Organize suç olgusu ve organize suç örgütlerinin 

özellikleri, bir takım ortak özelliklerine rağmen, ortaya çıktıkları ülkelerin ekonomik, 

sosyal ve ideolojik yapılanmalarına göre farklılık gösterdiğinden (Beşe, 2002: 154) 

ontolojik ve epistemolojik anlamda algılar, tanımlamalar üzerinde çok çeşitlilik göze 

çarpmaktadır. 

Bununla birlikte organize suç üç özellik üzerinden tanımlanmaktadır: suç tekeli, 

şiddet ve yolsuzluk. Her ne kadar diğer tür suç örgütleri bu özelliklerden bir ya da ikisini 



 
 

23 

taşısa da organize suç örgütlerinde bu üç özellik esastır. Her bir özellik diğerlerine güç 

vermektedir  (Finckenauer ve Waring, 2001: 3). Bu üç özellik bakımından organize suç 

varlığıyla devleti zayıf kılmaktadır. Devlet bir bakıma organize suçun suç tekeli 

oluşturmasına, şiddete ve yolsuzluklara engel olabildiği ölçüde güçlüdür. Bu sebeple 

organize suç ontolojik bağlamda devlet ve toplum üzerinde olumsuz etkilere sahiptir.  

Küreselleşme ister bir olgu ister bir süreç olarak ele alınsın, “devlet” üzerinde çok 

önemli ve geri dönülmez etkilere sahipken, devlet aynı zamanda varlığıyla yokluğu bir 

ulusal sınırlar dâhilinde etkinliği zayıflatılmış bir yapı haline gelmektedir (Parlak ve 

Sobacı, 2008: 186-187). Bu da organize suçun yayılmasını ve güçlenmesini 

kolaylaşmaktadır. İnsan, mal ve hizmetlerin kolaylıkla sınırları aşabilmesi yasal olduğu 

kadar yasal olmayan transferlerin ve sınır-aşan suç faaliyetlerinin gerçekleşmesi anlamına 

gelmektedir.  

Bu bağlamda organize suç artık günümüzde açıkça sınır-aşan bir olgudur. Ne kadar 

faaliyet yaparsa zaten yapay olan ulusal sınırların ilkesel ve pratik bütünlüğünü o kadar 

zayıflatmaktadır (Galeotti, 1998: 425).   

Baş döndürücü bir hızla genişleyen organize suç, devletlerin politik, ekonomik ve 

sosyal anlamda gelişmesinin şekillenmesinde çok büyük öneme sahiptir. Organize suç 

demokratikleşmenin de önündeki en büyük engellerden biridir (Bal ve Özcan, 2001: 34). 

Organize suç(lar), devlet mekanizması içerisinde demokrasinin bütün kurumları ile işlerlik 

kazanmasını engelleyen, zor kullanma, baskı ve tehdit yolu ile şahsi özgürlükleri 

sınırlayan, toplumda sosyal, ekonomik ve siyasi zaaf oluşturan, kriminolojik olduğu kadar 

sosyolojik nitelik taşıyan bir suç türüdür (Atasoy, 2005: 55). 

Örneğin, Rusya’da organize suç grupları kendi adaylarının görev alması ve 

finansman elde etmek için partileri desteklemektedirler. Eğer kendi adayları seçilirse, 

meclis dokunulmazlığından da faydalanmaktadırlar (Webster ve Borchgrave, 1997: 5). 

Rusya’da Rus mafyası merkezi devlet otoritesi eksikliğinin hem sebebi hem de sonucudur. 

Terör ve organize suçu kontrol altına alamaması Moskova’nın moral gücüne ve mücadele 

gayretine zarar vermektedir. Örgüt halen olgunlaşmamış olan Rus demokrasisine ve sivil 

toplumuna da zarar vermektedir. 

Organize suç, serbest pazar ekonomisini de olumsuz etkilemekte, bozmakta ve 

boğmaktadır. Dolayısı ile devletlerin politik-ekonomisi üzerinde önemli bir etkisi söz 



 
 

24 

konusudur. Dahası bir iş sahibinin mafya çatısı altına sığınma arayışı içerisinde olması ya 

da onu kabul etmesi birey için rasyonel bir seçim olarak kabul edilse de, toplumun tamamı 

adına rasyonel olduğu söylenemez. Kara para aklama ve dış ülkelerdeki illegal sermaye 

birlikte, serbest pazar ekonomisindeki en büyük boşluğu oluşturmaktadır.     

Bununla birlikte örneğin ordu içerisindeki organize suç grupları ve genel olarak da 

güvenlik kuvvetleri içerisindeki gruplar dışarıdaki sivil suçlularla hem ülke içinde hem de 

ülke dışında bağımsız ya da karşılıklı ortaklıklarla çalışmaktadırlar. Bu da iç düzeni 

sağlamakla görevli suçla mücadele eden birimler için çok büyük engel teşkil etmektedir  

(Webster ve Borchgrave, 1997: 32). 

Diğer traftan sorumsuz ve adaletten yoksun bir politik sistem anlayışı, hukuk ve 

adalet hesabına adam kayırmaya tolerans gösterilmesi, uygulamadaki basit hatalar, mafya 

için verimli ortamlar oluşturmaktadır (Galeotti, 1998: 416; Battilana, 2003: 15). Bunun da 

ötesinde devlet otoritesini doğrudan tehdit edebilmeleri ve toplumda bir kaos ve panik 

havası oluşturmaları, siyasal, ekonomik, hukuksal ve benzeri sistemleri sarsarak -hatta 

ülkeyi iç savaşa veya büyük krizlere götürebilmektedirler (Bal ve Özcan, 2001: 36).   

Devlet ve henüz olgunlaşmamış sivil toplum arasında oluşan boşluğun “yer altı 

dünyası” ile doldurulduğu konusu da diğer bir problemdir. Gizli servisler, organize suç, 

terörist gruplar, silah ticareti, banka dolandırıcılığı ve gizli topluluklar bu alanda hareket 

etmektedir. Genel manada da işbirlikçi ve çatışmacı ilişkiler alanı yasal ve yasal olmayan 

arasındaki sınırı belirsizleştirir (Mittelman ve Johnston, 1999: 105). 

Hukukun üstünlüğünün tam tesis edilemediği ülkelerde organize suç olgusuna daha 

çok rastlanmaktadır (Van Dijk, 2007: 46). Organize suç toplumda hukukun üstünlüğüne 

olan güveni azaltıcı, hassas ve genellikle iyi bilinmeyen bir tehlikedir (Orlova, 2005: 31). 

Bireyi, toplumu, işleri ve kurumları etkileyen, mağdur eden ya da kendisine konu eden 

özellikte bir oluşumdur. En basitinden organize suça karışan üye, bazen patrona itaatsizlik, 

bazen menfaat paylaşımında anlaşmazlık, bazen de örgüt içi ya da örgütler arası 

hesaplaşmanın konusu olurken, yasal yollardan hakkını elde edemeyen birey de bu tip 

örgütler vasıtasıyla istediğine ulaştıktan sonra ya da ulaşamadan mağdur edilebilmektedir. 

Daha geniş bir perspektiften bakıldığında ise organize suç ya da daha popüler olarak 

mafya, hem toplumu hem kurumları, hem de politik ve ekonomik sistemi olumsuz 

etkilemektedir. 



 
 

25 

İtalya ile özdeşleşmiş olan “mafya”, İtalya’da politik ve sosyal kurumlara kadar 

ulaşan en tarihi yıkımdır. Topluma güvensizlik virüsü, yolsuzluk ve şiddet bulaştırmıştır. 

Akdeniz kültürü ve onun geleneklere, âdetlere ve sembolizme olan sıkı bağlılığı mafyanın 

“onur” ve “güven” perspektifinden güçlenmesine yaramıştır. Ekonomik ve politik 

yönlerden farklı olarak kültürel paradigma, kültürel gücün getirisi olarak mafya üyelerinin 

daha dayanıklı ve değişmez bir meşruiyet kazanmalarını sağlamıştır (Çaylı, 2010: 4). 

1990’larda Gambetta’nın ortaya attığı ve Dickie’nin de referans aldığı “mafya”nın bir 

marka olduğu düşüncesi insanların algısının Cosa Nostra’nın temeli olarak görülen haraç 

almayı nasıl gördüklerine bağlı olarak değişmektedir. Burada “mafya” güven ya da korku 

faktörlerinden birine bağlı olarak markalaşmaktadır. Cosa Nostra da “marka”sının 

güvenilirliğini devam ettirmek için var olmaktadır (Lawless, 2006). 

Temelde mafya şiddetinin yeni sembolü karşısına çıkan her türlü politik ve 

ekonomik engeli temizlemeye odaklanmış sert bir saldırı türü olan adam öldürmedir. 

Organize suç faaliyetinin temelinde illegal mal ve hizmetlerin – kumar, kara para aklama, 

uyuşturucu ve diğer ahlaksızlık türleri- sayısız müşteri-vatandaşa sağlanması yatmaktadır. 

Fakat aynı zamanda yasal işlerde ve işçi sendikalarında da yaygın olarak ve köklü biçimde 

yer almaktadırlar (Anderson, 1979: 11).      

Çaylı, Sicilya’da devlete ya da herhangi bir iktidara ilişkin güvensizliği, adanın 

tarih boyunca Vandallar, Romalılar, Araplar, Normanlar, Fransızlar, İspanyollar, 

Avusturyalılar, Burbonlar, İngilizler ve Amerikalılar gibi topluluklarca işgal edilmiş 

olmasında aramak gerektiğini belirtmektedir (2010: 2). Tarih içinde Sicilya, Finikeliler, 

Kartacalılar ve Yunanlılar tarafından da işgale uğrarken M.Ö. 243 yılında Romalılara 

kalmıştır (Kardaş, 2005: 29). Yoğun şiddet ve baskı dönemlerinin yönetilenler üzerinde 

çok derin yaralar bıraktığı tarih perspektifinden bakıldığında çokça rastlanan bir durumdur. 

Bununla birlikte “mafya koruması” modernleşmekte olan ülkelerde sosyal bir 

felaket olarak gözükmektedir. Ekonomik bağlamda, verimsizliği arttırırken, rekabeti 

azaltmaktadır. Hırsızları ve diğer suçluları koruyarak suçların artmasında da etkili 

olmaktadır. Mafya, toplumun iyiliği, refahı için ya da adalet veya hak düşüncesi ile hareket 

etmez. Mafya üyesi daha fazla menfaat, daha fazla kazanç ya da para elde etme 

arzusundadır ve sonra dönüp kendisini kiralayana ya da tutana da istediğini yapabilir. Bunu 

şikâyet edecek mafya mağduru da başvuracak bir merci bulamaz. (Varese, 2006: 412). 



 
 

26 

Mafya varlığı karşısında toplumca eğer bir şey yapılamayacaksa geriye hiçbir şeye 

karışmama ya da göç etme alternatifleri kalmaktadır. Birçok gösterge, mafyanın varlığı 

sebebi ile insanların göç ettiğini, bu yüzden de mafya karşıtlığının terk edilen yerlerde 

azalmakta ve dolayısı ile de mafyanın gücünün ve etkinliğinin artmakta olduğunu ortaya 

koydu (Gambetta, 2000: 167).     

Bu perspektif, mafyaların, pazar ekonomisine hızlı fakat kusurlu geçiş 

zamanlarında nasıl ortaya çıkabileceğini açıklamak için Japonya ya da Sovyet-sonrası 

Rusya’ya da uygulanabilir (Varese, 2006: 412). Bununla birlikte Rus organize suçuyla 

teoride mücadele etmesi beklenen polis örgütü güçsüz, teçhizatsız, eğitimsiz ve hepsinden 

de önemlisi isteksizdi. Bu sebeple de organize suçun artan gücünün, sosyal etkileşimi 

kontrolüne alacak ve kamu düzeni sağlayacak olan güvenilir ve yasal mekanizmaların 

yokluğunun bir yansıması olduğu ortadadır.   

Mafyayla mücadelenin sadece devlet yetkililerinin gayretleri ile başarıya ulaşması 

mümkün değildir. Devlet yetkilileri, araştırmacılar ve bilim adamları, itirafçılar, elektronik 

takibi, mahkeme kayıtlarını, katılımcı gözlemlerini, mahkumlarla yapılan röportajları, 

ekonomik analizleri ve tarihi gerçekleri kullanarak organize suç hakkında çeşitli olguları 

incelemişlerdir (Albanese, 1994: 77). Bütün bunlara rağmen organize suç ya da mafyanın 

kendine has mit haline gelmiş gizemi gayretleri olumsuz etkilerken toplumdaki algıyı da 

şekillendirmiştir. 

Mafya üzerine toplum algısını değiştiren önemli gelişmelerin meydana gelmesi 

uzun yıllar boyunca gizli kalan bazı yapıları da ortaya koymuştur. İtalya’da mafyayla ilgili 

ilk ifade veren Sicilyalı “Mafioso” Tommaso Buscetta’nın itiraflarından sonra “Buscetta 

Teoremi” olarak ifade edilen ve örgütün örgütsel ağı, yapısı ve birleştirici Cosa Nostra 

karakterini ortaya koyan soruşturma derinleşmiştir (Puccio-Den, 2008: 379). Buscetta 

Savcı Falcone’ye emir-komuta zincirini, çeteler arası savaşı ve Amerika ve Sicilya 

arasındaki derin bağlantıları da içeren çok kapsamlı bilgi verdi. Aynı zamanda örgüte üye 

alımı sürecini de detaylarıyla ortaya koydu (Smith, 2007: 35). Böylece basın ve medya 

yoluyla mafya olgusu üzerine toplumun ilk defa bu kadar dikkati çekilmiş oldu. 

Örgütten ayrılarak ifade verenlerin söyledikleri mafya olgusuna farklı bir ahlaki 

boyutu da eklemiş oldu. Mağdurlara işkence edilmesi, cesetlerin asitle yakılması ve 

çocukların öldürülmesi mafyayla ile ilgili toplum algısını önemli düzeyde etkiledi.  



 
 

27 

O zamana kadar mafya gerçekliğini duymayan bilmeyen ya da ısrarla reddeden 

Sicilyalılar artık her gün medya sayesinde mafya korkusuyla yüzleşiyordu. Yargıçlar ve 

polislerle beraber, sivillerin ve milli miras alanlarının yok olması sivil toplumun tepki 

göstermesine ve ilk defa toplulukça mafyanın protesto edilmesine yol açtı (Puccio-Den, 

2008: 379). 

Kolluk kuvvetlerinin çoğu üyesinin, mafya karşıtı NGO’ların ve akademik ve 

gazeteci yorumcuların farklı düzeydeki inançları, 1990’lardan itibaren süren mafya karşıtı 

mücadelenin önemli ölçüde azaldığı ve zayıfladığı yönündeydi. Mafya örgütleri ve Sicilya 

Cosa Nostra’sı çoğunlukla güçlü ve neredeyse yenilmez olarak resmedilmekteydi (Paoli, 

2007: 854). 

Gazetecilerin, politikacıların ve yargıçların 1960’larda ve 1970’lerde dramatik 

biçimde öldürülmelerinden sonra, mafyanın vahşiliği 1980’lerin başında en üst düzeye 

ulaştı. 1992’de mafyayla olan mücadeleleriyle ünlenen tecrübeli savcılar Giovanne Falcone 

ve Paolo Borsellino’nun öldürülmeleri ülkede büyük çalkantılara sebep oldu (Çaylı, 2010: 

7). 

Eğer bir devlet mafyanın gücünü azaltmayı ya da yok etmeyi istiyorsa ilk planda 

mafyayı ortaya çıkaran ve onu şekillendiren faktörleri (örneğin, yüksek seviyede haydutluk 

ve etkili bir devlet kurumu eksikliği) değiştirmenin yollarını aramalıdır (Sardell, 2009: 79). 

Buna ilaveten polisin organize suçla mücadeledeki gayreti de iyi düzeyde olmalıdır. Zira 

yapılan çalışmalar, (Van Dijk, 2007) polisin performansı ile organize suç göstergeleri 

arasında güçlü bir bağ (r=0.80, n=113 ve p<0.05) olduğunu ortaya koymaktadır. Polis ne 

kadar profesyonel hareket ederse, organize suç oranı da o kadar düşük kalmaktadır. 

Mafyanın gücünü etkileyen bir faktör de nüfusun büyüklüğüdür. Genellikle, 

mafyanın etkinliğini azaltmak için başvurulan yöntemlerden biri de nüfusun özellikle 

üreten kesiminin arttırılmasına yönelik politikalardır. Ancak bu kısa dönemli olabilir. 

Bunun yerine, Sardell, mafyanın etkinliğini azaltmak isteyen devletin, mafyanın 

kontrolündeki bölgelerden diğer bölgelere göçü teşvik etmesini – kısa dönemde mafyayı 

daha güçlü hale getirse de- önermektedir (2009: 82). Bununla birlikte mafya çok yüksek 

düzeyde para almaya başladığında, insanlar mafyayı yasal yerel bir kuruluş olarak 

algılamaktan çok devlete daha fazla yardım etme eğiliminde olmaktadırlar. 



 
 

28 

Özellikle Avrupa’da ekonomik entegrasyonun ve insan mobilitesinin benzer bir 

korkuyu yaşatması konusu Avrupa’da gündemdedir. Böyle bir korku kısmen, daha geniş 

entegrasyonun özellikle Doğu ve Güney Avrupa’dan suç getireceği varsayımı ile de 

güçlenmektedir. “Küresel suç ekonomisi”nin ortaya çıkması teorisi (Manuel Castells’e ait) 

üzerine yapılan tartışmalar da böyle korkuları körüklemektedir (Akt. Varese, 2006: 413). 

Varese’nin çalışması (2006), artan mobilite ve entegrasyonun şiddet, suç ve daha da 

önemlisi, yabancı mafya gruplarının içerideki faaliyetlerinin habercisi olduğunu ortaya 

koymaktadır. Ayrıca, ekonomik sistemde meydana gelen büyük değişikliklerin mafya için 

koruma, düzenleme, anlaşmazlıkların giderilmesi ve vergi salma gibi devlet-vari 

aktivitelerin uygulanması anlamında fırsatlara neden olduğunu da belirtmektedir. 

 

1.2.2. KÜRESELLEŞME: GÜVENLİK BAĞLAMINDA DÜNYAMIZA ETKİSİ 

 Küreselleşme günlük konuşmalarda en sık kullanılan kavramlardan biridir. Buna 

rağmen kastedilen çok net bir görünüme sahip değildir. Küreselleşme ekonomiden 

siyasete, sosyal politikadan kültüre, hemen hemen yeryüzünün her alanındaki değişimini 

ifade etmek için kullanılan “sihirli” bir sözcük haline gelmiştir. Kavram bazen dünya 

toplumlarının birbirine benzeme süreçlerini; buna bağlı olarak tek bir küresel kültürün 

ortaya çıkmasını; bazen de toplumların, toplulukların ve kimliklerin kendi farklılıklarını 

ifade etme ve tanımlama sürecinde kullanılabilmektedir (Keyman ve Sarıbay, 2000: 1). 

Bazılarına göre küreselleşme onsuz mutlu olunamayacak bir şeydir. Bazılarına göre ise 

küreselleşme “mutsuzluğumuzun nedeni”dir (Bauman, 1997: 8). 

Bununla birlikte küreselleşme kavramının tarihi geçmişi ilginçtir. Küreselleşme 

kavramı yakın bir döneme kadar hiç ortalıkta yokken şimdi her yerde karşımıza 

çıkmaktadır. Son yıllarda politik ve ekonomik tartışmaların çoğunun merkezinde 

küreselleşme yer almaktadır.  

 Ulus-devlet yapısının bir değişim içerisinde olduğu küreselleşme, Keynesci 

ekonomi yönetiminin temelini oluşturan ve ulus-devletlerin eskiden sahip oldukları bazı 

güçlerin etkinliklerini yitirdiği bir süreci ifade etmektedir (Giddens, 2000b: 43). 

 Küreselleşmeyi modernitenin bir ironisi olarak ifade eden Sarıbay’a göre ise 

globalleşme bir “durum” olarak ele alınarak çok sayıda kültürel ve politik sorunun 



 
 

29 

incelenmesine konu olmaktadır. Bununla birlikte globalleşmeyi öncelikle anlamlı bir 

iletişimle kapitalist politik ekonominin vücut verdiği yönde başta kültür ve politik olmak 

üzere çeşitli alt sistemler birbirine düğümlenmiş bir ağ şeklinde var olan bir sistem olarak 

görmektedir (Sarıbay, 2004: xii).  

Kavram olarak “küresel” (global) sözcüğünün kökeni, 400 yıl öncesine gitse bile, 

“küreselleşme” oldukça yenidir. İlk olarak 1960’larda ortaya çıkan küreselleşme kavramı, 

1980’lerde sıkça kullanılmaya başlanmıştır. 1990’lara gelindiğinde ise bilim adamlarının 

önemini kabul ettiği bir sözcük haline gelmiştir (Bozkurt, 2000: 18). Küreselleşmenin 

siyasal, kültürel ve ekonomik sonuçları yaygınlık kazandıkça, taraftarları kadar karşı 

çıkanların sayılarında da artışa tanık olunmaktadır.  

Keyman’a göre küreselleşme; ekonomik, siyasal ve kültürel küreselleşme 

süreçlerini içermekle birlikte, bu süreçlerin herhangi birisine indirgenemeyecek, fakat bu 

süreçler arasındaki çok boyutlu, çok nedenselli ve çelişkiler içeren ilişkiler tarafından 

kurulmuş tarihsel bir süreçtir (2000: 25). Bu anlamda da toplumsal değişimi anlamaya 

yarayacak bir kavramdır.  

 Giddens, küreselleşmeyi karmaşık süreçlerin bir araya geldiği bir olgular kümesi 

olarak (2000a: 25) niteler. Çünkü bu süreç, homojen, tekdüze ve ayrık bir biçimde 

meydana gelmemektedir. Küreselleşme, homojenleşme kadar heterojenleşme, 

evrenselleşme kadar yerelleşme, modernleşme kadar gelenekselleşme, benlik kadar 

farklılığın da gündeme geldiği, bu oluşumların karşıtlığının değil, aksine eş-zamanlılığının 

ve birbirleriyle çelişkili beraberliğinin yaşandığı bir süreçtir (Keyman, 2000: 26). Ancak 

aynı zamanda bizzat kendisinin kabul göreceği bir homojen kültür oluşturma ihtiyacı 

içerisindedir (Sarıbay, 2004: 40). 

 Küreselleşmenin maddi temelinin iletişim ve ulaşım teknolojilerindeki hızlı gelişim 

olduğunu belirten Cangızbay’a göre “küreselleşmiş bir dünya, her yerin pazar, her şeyin 

pazar için olduğu ve herkesin pazarda olduğu bir dünya olacak”tır (2000: 141). Böyle bir 

ortam kazanç elde etmek için herşeyi mubah gören “girişimci” organize suç örgütleri için 

vazgeçilmez ve olağanüstü imkanlar sunacaktır.   

 İletişim ve enformasyon ağının tüm yer küreye yayıldığı bir toplumda yaşıyor 

olmak küresel bir durumu ifade etmektedir ve bu durum içerisinde yer alan toplum da 

“Dünya Toplumu” olarak betimlenmektedir. İnsan ilişkilerinin iletişim temelinde 



 
 

30 

enformasyon ve iletişim teknolojileri gibi kalın millerle düğümlenmiş bir ağ toplumu 

olduğu varsayılmaktadır. Böyle bir toplumun kalbi kapitalist ekonomidir (Sarıbay, 2004: 

2). 

Özellikle kültürel etkileşim bağlamında ele alındığında küreselleşmenin 

açıklanmasında iki faktörün varlığından bahsedilmektedir. Bunlardan ilki dünya çapında 

bağlantı-alışveriş-mal ve insan hareketliliğinin artışı, diğeri de zihinsel kültürel süreçte 

ortaya çıkan hızlı değişim ve farklılaşmalardır (Arslanoğlu, 2000: 332). Bununla birlikte 

küreselleşmeyi başlangıcı ve hedefi olan belli bir homojen süreç olarak değerlendiren 

teorisyenler kadar, küreselleşmenin kültürler arası etkileşim olduğunu belirten ve Batı 

modernitesinin sonucu olarak gören teorisyenler de bulunmaktadır. 

 “Küreselleşme kimilerine göre modernite bağlamında geçmişten bir kopmayı ya da 

kırılmayı ifade ederken, kimilerine göre de geçmişin başkalaşmış bir devamı olarak 

nitelendirilmektedir. Küreselleşmenin geçmiş anlayışlardan farklılıklarını ve yeni olan 

özelliklerini Bozkurt dört başlık altında toplamaktadır: küresel düzeyde milyarlarca dolar 

değerindeki işlemler ile hizmetler, bankacılık, sigorta ve taşımacılık alanlarında ortaya 

çıkan yeni piyasalar, teknolojik açıdan tarihte ilk defa ortaya çıkan yeni aletler; ulusal 

hükümetler üzerindeki otoritesi ile birçok devletten daha fazla ekonomik gücü olan çok 

uluslu şirketler, küresel gönüllü kuruluşlar (NGO’lar), DTÖ (Dünya Ticaret Örgütü) ve 

ulusal sınırları aşan diğer grupları ifade eden yeni aktörler; ulusal politikaların alanını 

daraltarak ulusal hükümetleri daha çok bağlayan ve yatırım mekanizmalarıyla 

desteklenmiş, ticaret, hizmetler ve fikri haklar üzerindeki çok taraflı antlaşmalar ile 

demokrasi ve insan hakları konusunda yeni hassasiyetleri içine alan yeni kurallardır” 

(Bozkurt, 2000: 29). 

  “Günümüz toplumları küreselleşmenin etkisiyle birbirleriyle her alanda sıkı bir 

temas halinde bulunmaktadırlar. Bu alanlar içinde yaşanılan dünyayı değiştiren insanların 

oluşturduğu etno-mekan; teknolojinin kapalı sınırları bile aşacak yaygınlıkta ve hızda 

aktığı tekno-mekan; bugüne kadar görülmemiş hacimde ve hızda para akışının ve bu akışın 

kışkırttığı piyasa işlemlerinin yapıldığı ve yayıldığı finans-mekan; gazeteler, dergiler, 

televizyon istasyonları, film stüdyoları gibi enformasyon araçlarının üretildiği ve kültürel 

temasların sıklaşmasını sağlayan medya-alan; ideolojilerin ve fikirlerin dayandığı 



 
 

31 

kavramların (özgürlük, refah, insan hakları, egemenlik, temsil ve demokrasi gibi) etkin 

olduğu fikrî mekan olarak sınıflandırılmaktadır” (Sarıbay, 2004: 43).  

 Kültürel boyutuyla incelendiğinde küreselleşme hem bir benimsemeyi hem de bir 

reddiyeyi içerir. Burada benimseme küreselleşmede öncü Batı toplumlarının kültürel 

kodlarının Batı-dışı toplumlarca maddi bir tüketimde bulunur gibi tüketilmesi şeklinde 

tanımlanmaktadır. Kısaca tüketimcilik olarak da adlandırılmaktadır (Sarıbay, 2004: 42). Bu 

boyutuyla küreselleşmenin iki sureti bulunmaktadır: Birincisi, Batılı öncü toplumların 

kültür kodlarının dayatıldığı türdeşleşme, ikincisi ise kültürler arası farklılaşmayı 

parçalanma düzeyinde gerçekleştirirken, Batı-dışı toplumların kendilerini yeniden 

tanımalarına ve tanımlamalarına dair bir imkan sunan suretidir (Sarıbay, 2004: 44). 

  Küreselleşme sürecinin ortaya çıkmasında çok sayıda faktörün etkisi olmuştur. Bu 

faktörleri teknolojinin etkisi, ideolojik faktörler ve ekonomik faktörler olarak üç ana grupta 

sınıflandırmak mümkündür.  

 “Bu sürecin temelini teknolojik, ekonomik ve ideolojik faktörler gibi bir takım 

gelişmeler oluşturmuştur: 

Teknolojik gelişmeler: Özellikle 1980’li yıllardan itibaren enformansyon 

teknolojilerinin yaygınlık kazanması, dünyada mesafe kavramının eski anlamını 

ortadan kaldırmıştır. Bu durum ilk etkisini finans piyasalarında hissettirmekle birlikte, 

bu etki günümüzde çok daha geniş bir alana yayılmıştır.  

 İdeoloji faktörü: Özellikle Doğu bloğunun yıkılması sonrasında liberal piyasa 

ekonomisine yönelik güven duygusunun artmış olması, küreselleşmenin önündeki en 

büyük engellerden birisinin aşılması anlamına geliyor. Başta ABD olmak üzere, DTÖ, 

Dünya Bankası ve IMF gibi uluslararası kuruluşların öncülüğünde sürdürülen 

küreselleşme süreci hızlandıkça, küreselleşme karşıtı akımlar da tepkilerini ortaya 

koymaya başlamışlardır.  

 Ekonomik faktörler: Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doymuş olması, özellikle 

1970’lerdeki petrol krizi sonrasında dış piyasalara açılma arayışı ile iktisadî 

faaliyetlerin hacimlerinin artmış olması küreselleşme sürecini ortaya çıkartan 

ekonomik faktörlerde