Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164 Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar›
S›k Rastlanan Pediatrik Deri Hastal›klar›
Emel Bülbül Baflkan*, fiükran Tunal›**
* Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal›, Yrd.Doç.Dr.
** Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal›, Prof.Dr.
Girifl Konjenital melanositik nevuslar, pigment hücre geliflimindeki
bir defekten dolay› ortaya ç›kar ve 2 mm ile 20 cm. aras›nda de-
Yetiflkinlere benzer flekilde pediatrik yafl grubunda da deri ¤iflen boyutlarda olabilirler. Dev veya orta boyutta olan konjeni-
hastal›klar›na s›kl›kla rastlanmaktad›r. Bu hastal›klar›n do¤ru ta- tal melanositik nevuslar›n melanoma geliflme riski aç›s›nda taki-
n› ve tedavisi için deri hastal›klar›n›n yafl grubuna özgü klinik bi önerilmektedir (2).
özelliklerini ve tedavi prensiplerini anlamak esast›r. Bu makale- Cafe au lait makülleri konjenital hiperpigmente maküller olup
de pediatrik hastalarda s›k karfl›lafl›lan belirli deri hastal›klar›n- say›lar› 5’den fazla ise nörofibromatozisin belirtisi olabilirler. Nö-
dan olan pigmentasyon bozukluklar›, kutanöz papül ve tümörler, rofibromatozisin ay›r›c› tan›s›nda yer alabilmeleri için 5 yafl›ndan
eritemli-skuaml› hastal›klar, vasküler malformasyonlar ve bakte- küçük çocuklarda 0.5 cm.den, 5 yafl›ndan büyük çocuklarda ise
riyel, viral ve paraziter hastal›klar›n klinik özellikleri ve tan› yak- 1.5 cm.den daha büyük boyutlarda olmal›d›rlar (1). 
lafl›mlar› özetlenmifltir. Hipopigmentasyonla seyreden hastal›klar da pediatrik yafl
Hangi yafl grubunda olursa olsun dermatolojik hastal›klar›n grubunda görülebilmektedir. Vitiligo, melanositik hasar› sonucu
tan›s› anamnez, dermatolojik muayene ve laboratuvar testlerine geliflen depigmente beyaz yamalar ve plaklar ile karakterizedir.
dayanmaktad›r. Anamnezde döküntünün veya lezyonun bafllan- Vitiligo olgular›n %50’inde 20 yafl öncesinde bafllamaktad›r (4).
g›c›, süresi, seyri, efllik eden bulgu ve semptomlar ve uygulanan Otoimmun hastal›klarla da iliflkili olabilen vitiligonun segmental
tedavilere cevab› sorgulanmal›d›r. Dermatolojik muayene deri- tipine çocukluk ça¤›nda daha s›k rastlanmaktad›r (çocuklarda
nin inspeksiyonu ve palpasyonunu kapsar. Deri d›fl›nda mukoza- %19, yetiflkinlerde %5)(5). 
lar, t›rnak ve saçta muayene edilmelidir. Laboratuvar yöntemle- Tuberoz sklerozun en erken belirtisi olan ve hipopigmente
rinden en çok yararlan›lanlar› ise deri sürüntülerinin mikroskopik maküller fleklinde görülen ash leaf makülleri ço¤unlukla do¤um
incelenmesi, vezikül ve büllerle seyreden deri hastal›klar›nda si- s›ras›nda var olmakla birlikte bazen infant veya çocukluk döne-
tolojik incelemeler ve deri biyopsisi olup tan›ya yönelik serolojik minde de ortaya ç›kabilmektedir. Ash leaf makülleri confetti ve-
tetkiklerden ve radyolojik araflt›rmalardan da yararlan›lmaktad›r. ya m›zrak benzeri veya segmental görünümde olabilmekle birlik-
Bu makalede s›k görülen deri hastal›klar›n›n klinik özellikleri ve te en s›k rastlanan formu poligonal olan›d›r (6). Ash leaf makülle-
tan› yaklafl›mlar›ndan bahsedilmektedir. rinin ay›r›c› tan›s›nda yer alan nevus anemicus lokalize vazo-
konstriksiyon alan›d›r ve diaskopide kenarlar›n›n kaybolmas› ile
Pigmentasyon Bozukluklar› kolayl›kla ay›rt edilir. Vitiligo lezyonlar› simetrik da¤›l›m›, progre-
sif seyri ve lezyonlu bölgede total pigment kayb› ile tan›n›r. Ash
Normal deri pigmentasyonuna arteriollerdeki oksijenlenmifl leaf makülleri ile en s›kl›kla kar›flt›r›lan antite nevus depigmento-
hemoglobin, venüllerdeki deoksijene hemoglobin, epidermal me- zus olup her ikisi de kongenitaldir ve stabil syreder, benzer mor-
lanin ve bazen karotenoidler veya tam metabolize olmam›fl safra foloji ve boyutlara sahiptir. Nevus depigmentozus ash leaf ma-
katk›da bulunmaktad›r (1). küllerinden tuberoz sklerozun di¤er bulgu ve semptomlar›n›n
Çocukluk ça¤›ndaki melanositik lezyonlar›n ço¤u benign ol- yoklu¤u ile ayr›l›r (7). Tuberküloid lepran›n depigmente makülle-
makla birlikte konjenital melanositik nevus, displastik nevus ve rinde ise his kusuru vard›r.
çok say›da edinsel nevus varl›¤› melanom geliflimi aç›s›ndan risk
art›fl›n› gösterebilir (2). Melanomlar›n yaklafl›k %2’si 20 yafl alt›n- Kutanöz Papül ve Tümörler
da ortaya ç›kmaktad›r. Bundan dolay› melanositik lezyonlar›n za-
manla de¤iflimine dikkat edilmeli ve hasta ve yak›nlar›na asimet- Hipertrofik skar ve keloid
ri, düzensiz kenar, renk de¤ifliklikleri ve 6 mm. üzerindeki boyutu Keloid deriden oluflan hasar bölgesi d›fl›na taflan, fibröz, kal›n
kapsayan ABCD kural› ö¤retilerek lezyonlar›n takip edilmesi ge- ve k›rm›z› bir plakt›r. S›kl›kla kafl›nt› ve a¤r› efllik eder. S›kl›kla bo-
reken özellikleri vurgulanmal›d›r. Yine de, her melanomun bu kri- yun, omuz, deltoid ve sternal bölgeye yerleflir. E¤er skar dokusu
terlere uymad›¤›n›n alt›n› çizmekte yarar vard›r. hasar bölgesine s›n›rl› kal›yorsa ve zaman içinde deri seviyesine
Yaz›flma Adresi: Yrd. Doç. Dr. Emel Bülbül Baflkan, Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal›, Görükle, 16059 Bursa
Tel: 224 442 81 44, Fax: 224 442 92 29, e-mail: bbemel@uludag.edu.tr
157
GüncelPediatri
Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar› Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164
düzlefliyorsa “hipertrofik skar” olarak adland›r›l›r (1). Keloidler ¤›ndan nörofibromatozisin di¤er belirti ve bulgular›n› araflt›rmak
en s›kl›kla 10-30 yafllar› aras›nda, hipertrofik skarlar da 20 yafl al- gerekir (1,9). Benign nörofibromlar›n malign dejenerasyon olas›-
t›nda görülür (8). l›¤› unutulmamal›d›r.
Her ikisinin tedavisinde topikal veya intralezyonel kortikoste- Piyojenik granuloma
roidler veya topikal silikon jel uygulanabilir. Piyojenik granulomalar sapl› veya saps›z, kolayca kanayabi-
Milia len, vasküler oluflumlard›r. Travma bölgesinde geliflirler ve eri-
Milium 1-2 mm. çaplar›nda solid, beyaz-sar› renkte papül olup temli bir papül fleklinde bafllay›p h›zla büyüyerek sapl› hal al›rlar.
yenido¤anlar›n %30-50’inde burun, çene, al›n ve yanaklarda Yüzeyi gevrek yap›dad›r ve taban›n› epidermis yakal›k fleklinde
rastlan›r. Milium pilosebase follikülden kaynaklanan epidermal çevreler. Tedavisi elektrokoterizasyon, kriyoterapi veya küretaj-
kistlerdir. Normal flartlarda spontan olarak birkaç hafta içinde dan ibarettir (1).
kaybolur. Damakta yerleflen formu “Epstein incileri” olarak ad-
land›r›lm›flt›r. Arzu edilirse ince bir insizyonla içindeki keratin Vasküler Malformasyonlar ve Tümörler
materyal s›k›larak ç›kart›labilir (1). 
Nörofibroma Somon lekesi
Nörofibromalar s›kl›kla akrokordonlarla kar›flt›r›labilen yumu- Yenido¤anda en s›k görülen vasküler malformasyon somon
flak sapl› papüller olup gövdenin herhangi bir yerinde rastlana- lekesi olup %30-44’ünde bulunur (10). “Melek öpücü¤ü” veya
bilmektedir. Yumuflak lezyonlar›n kolayca içeri do¤ru itilebilme- “leylek ›s›r›¤›” olarak da adland›r›lm›flt›r. Orta hatta, simetrik
sine “dü¤me ili¤i” bulgusu denir. Nörofibromlar genellikle pu- pembe maküler lezyonlar genellikle boyun, yüz, glabella ve göz-
bertede geliflmeye bafllar ve kozmetik olarak sorun yaratabilir- kapaklar›nda yerleflir. Yüzdeki lezyonlar spontan gerilerken oksi-
ler. Nörofibromlar›n üzerindeki deri kafl›nt›l›d›r. Nörofibroma var- pitalde yerleflenlerin %30-50’si sebat edebilir (11).
l›¤› izole bir bulgu olabilece¤i gibi nörofibromatozisin belirteci de Port-wine stain
olabilir. Histolojik olarak her ikisini ay›rt etmek mümkün olmad›- Port-wine stain çocuklar›n %0.3-0.6’s›nda görülür (12). Kon-
genital vasküler bir malformasyon olup tipik olarak trigeminal si-
nirin oftalmik ve maksiler bölümlerinde purpurik plaklar fleklinde
seyreder. Rengi hasta büyüdükçe pembeden mora do¤ru de¤iflir
ve yetiflkin dönemde nodüler hal al›r. Deri alt› yumuflak dokuda
beraberinde hipertrofi geliflebilir. Olgular›n %40’›nda yüze ek
olarak gövde ve ekstremiteleri de tutabilir. Sturge-Weber send-
romunda görülen port-wine stainler s›kl›kla trigeminal sinirin 1.
koluna yerleflir ve ayr›ca bu sendromda konjenital glokoma, me-
Resim 1: Sakral ve lumbal bölgede yerleflik dev konjenital k›ll› nevüs.
Resim 2: Periorbital bölgede simetrik yerleflimli hipopigmente vitiligo makülleri. Resim 3: Sol omuzda travma yerinde geliflen keloid plaklar›.
158
GüncelPediatri
Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164 Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar›
ninks tutulumu sonucu epilepsiler görülebilir. Port-wine stainler travmas› sonucu grup A beta-hemolitik streptokoklar veya stafi-
pulse-dye lazer ile tedavi edilebilirler (1). lokokkus aureus enfeksiyonu geliflir. Genellikle küçük vezikül ve-
Hemanjioma ya püstül fleklinde bafllay›p h›zla aç›larak kal›n sar›ms› renk(bal
Hemanjiomalar do¤umda var olan vasküler lezyonlar›n üçte rengi) krut oluflur. Kolayca yay›labilir. Lokalize lezyonlarda 7 gün
birinden az›n› kapsamaktad›r. Infantlar›n benign bir vasküler tü- boyunca topikal antibiyotik tedavisi yeterlidir.
mörü olup %1.1 ile %2.6 aras›nda görülür (12). Tipik olarak yafla- Büllöz impetigo daha s›kl›kla S.aureus taraf›ndan oluflturulur
m›n 1-4. haftalar›nda ortaya ç›kar, 6-9 ay boyunca geliflir ve da- ve 2-5 yafl aras›nda görülür. S.aureus’un epidermolitik toksinine
ha sonra involusyona u¤rayarak 10 yafl civarinda kaybolur (13).
Birço¤u kozmetik sorun yaratmakla birlikte çok say›da görüldük-
lerinde visseral organ tutulumu olas›l›¤› ve bunlara dair belirtiler
olabilir. Deride s›kl›kla bafl-boyun bölgesine yerleflirler ve gövde
ve ekstremitelere do¤ru say›ca azal›r. Yavafl fakat spontan reg-
resyon olas›l›¤› göz önüne al›narak tedavi planlanmal›d›r. He-
mangioma tedavisinde sistemik veya topikal kortikosteroidler,
lazer tedavisi veya interferon-alfa kullan›lmaktad›r (1).
Bakteriyel Döküntüler
‹mpetigo
‹mpetigo kontagioza derinin primer yüzeyel enfeksiyonudur.
Nemli iklimlerde özellikle yaz aylar›nda daha s›k görülür. Deri
Resim 6: Yüzde al›n, burun ve yanaklara yay›lm›fl, kenarlar› eritemli ve
skuaml›, ortadan iyileflen T.fasciei pla¤›.
Resim 4: Sol ayak 4. parmak doralinde eritemli hemangioma pla¤›.
Resim 7: Saçl› deride kepeklenme ve krut oluflumu, k›r›k saçlar, bölge-
sel alopesi ve pitriyazik deskuamasyon ile T. capitis.
Resim 5: Yüz, boyun ve gövde üst yar›s›nda yayg›n, çok say›da sar›ms› Resim 8: Her iki el t›rnaklar›nda candidaya ba¤l› onikomikoz ve dudak
krutlu, sulant›l› plaklar. kommissürlerinde eritemli perlefl plaklar›.
159
GüncelPediatri
Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar› Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164
ba¤l› olarak 3 cm. çap›n alt›nda gevflek büller oluflur. Bu büller ciddi bir komplikasyonu nekrotizan fasittir ve h›zla fasiya ve ya¤
de aç›larak krutlara neden olabilir (14). dokusunu tutar. Tedavisinde cerrahi debridman yap›lmal› ve int-
‹mpetigonun komplikasyonlar› nadir olmay›p selülit, postst- ravenöz antibiyotikler kullan›lmal›d›r (1).
reptokoksik akut glomerulonefrit ve süperenfeksiyonlar ortaya
ç›kabilir. Fungal Enfeksiyonlar
Selülit ve erizipel
Selülit dermis ve subkutan ya¤ dokusunun enfeksiyonudur ve Yüzeyel mantar enfeksiyonlar› bütün pediatrik dermatozlar
tipik olarak ›s› art›fl› olan, hassas, eritemli, flu s›n›rl› plaklar flek- içinde en s›k karfl›lafl›lan›d›r. Ayak, kas›k ve t›rnaklar›n mantar
linde görülür. S›kl›kla yara veya maserasyon gibi bir girifl kap›s› enfeksiyonlar› çocukluk ça¤›nda s›k görülmese de saçl› deri en-
bulunur. Fasiyal selüitte etken genellikle Hemophylus influenza feksiyonlar› s›kt›r ve kal›c› saç kayb›na sebep olabilir (16). Tinea
veya Streptokokkus pneumoniad›r. Genellikle yüksek atefl ve korporis farkl› klinik tablolara sebep olabilirse de genellikle hal-
toksik belirtilerden önce otitis media anamnezi vard›r. Menenjit ka fleklinde, eritemli, deriden kabar›k ve dairesel büyüyen bir ke-
veya sepsise neden olabilece¤inden h›zla antibiyotik tedavisi nar› olan düz kepekli bir plakla karakterizedir. Kafl›nt› s›k efllik
bafllanmal›d›r (15). eden bir semptomdur ve enflamasyonla beraber vezikül veya
Keskin s›n›rl›, eritemli, endüre plaklar halinde seyreden ve püstüller görülebilir. Tedavisinde topikal antifungal kullan›m› ye-
yüz, alt ekstremiteleri severek tutan erizipelde enfeksiyon daha
yüzeyel dermisi tutar. Her iki durumda da atefl, lökositoz, lenfan-
jit ve lenfadenopati efllik eder. Her ikisinde de en s›k etken 
grup A beta-hemolitik streptokoklard›r. On gün boyunca oral pe-
nisilin genellikle yeterli bir tedavidir. fiiddetli enfeksiyonlarda
parenteral antibiyotik gereksinimi olabilir. Selülitin nadir fakat
Resim 11: Deri renginde verrüköz papüller fleklinde görülen verruka
vulgaris.
Resim 9: Avuçiçinde yerleflik papüloveziküler ve mite tünelini gösteren
silon.
Resim 12: Gövdede çok say›da yayg›n parlak deri renginde ortas› hafif çu-
Resim 10: Saça s›k›ca yap›fl›k bafl biti yumurtalar›. kur, 2-6 mm boyutlar›nda papüller ile karakterize molloskum kontagiozum.
160
GüncelPediatri
Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164 Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar›
terlidir. Saçl› derinin fungal enfeksiyonlar› (Tinea capitis) özellik- yuvarlak ve oval morfolojidedir ve kenarlar› eritemli ortalar› ise
le çocuklarda s›kt›r. Saçl› deride k›smi alopesi, kepeklenme ve ince skuaml›d›r.
krut oluflumu görüldü¤ünde akla getirilmelidir. Klinik olarak k›r›k Kerion ise, Tinea capitise sebep olan dermatofite karfl› bir hi-
saçlar, bölgesel alopesi ve pitriyazik deskuamasyon tinea kapi- persensivite reaksiyonudur ve klinik olarak a¤r›l›, püstüllü, pis
tisin kardinal bulgular›d›r (17). Enfekte bölgeler 6-8 cm. çap›nda kokulu kabar›k nodüller fleklinde görülür. Hastalarda genel du-
Resim 13: Gövdede yayg›n, deri plilerine paralel eritemli zeminde
vezikül ve püstüller ile varicella enfeksiyonu.
Resim 15: Gövdede de¤iflik boyutlarda yayg›n, eritemli sedefi beyaz
skuaml› psoriasis papül ve plaklar›.
Resim 14: Sa¤ uyluk iç  yüzünde dermatomal seyir gösteren eritemli ze- Resim 16: Seboreik dermatitte görülen bafl saçl› deri, al›n ve kafllarda
minde grup yapm›fl zona vezikülleri. eritemli ve ya¤l› görünümde skuaml› ince plaklar.
161
GüncelPediatri
Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar› Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164
rum bozuklu¤u, atefl ve bölgesel LAP olabilir. Sekonder enfeksi- Pedikulozis pubis’in etkeni Phthrius pubistir ve puberte ça-
yona ba¤l› olarak skatrisyel alopesi meydana gelir. Tedavisinde ¤›nda apokrin ter bezlerinin bulundu¤u bölgelerde çille kar›flabi-
griseofulvinle sistemik antifungal tedavi gerekmektedir. Baz› ol- lecek küçük kahverengi noktac›klar fleklinde görülür. Cinsel yol-
gularda k›sa süreli oral prednizolon skar oluflumunu en aza indi- la bulaflan hastal›klardan olmakla birlikte koltukalt› ve kirpikleri
rebilir (18). de tutabilir. Pedikulozis pubis tedavisinde lindan flampuan ve
Candidalar da deri ve mukozalar› enfekte ederek eritemli, kir- permetrin krem uygulan›r.
li beyaz zeminli, nemli ve deskuamasyon gösteren lezyonlara se-
bep olabilir. ‹nfantlarda bez bölgesi dermatiti, oral kommissür- Viral Enfeksiyonlar
lerde ve genital bölgede eritemli döküntülerde akla getirilmelidir.
Bez bölgesine yerleflti¤inde kenarlar› skuaml› yayg›n ve canl› Verruka
eritemli bir yama ve çevresinde papül veya püstüller fleklinde Verrukalar human papilloma virüslerinin bir çok tipleri ile
satellit lezyonlarla karakterizedir. 72 saatten uzun süren bez der- oluflabilen benign tümoral oluflumlard›r. Çocuk ve adolesanla-
matitinde candida albicans art›fl› oldu¤unu göz önünde bulundu- r›n mukokutanöz yüzeylerinde s›k rastlan›r. Eller en s›k yerleflim
rulmal›d›r (19). Tedavisinde topikal antifungal kremler, s›k bez yerleri aras›ndad›r. Klinik olarak 4 tipe ayr›labilir: Verruka vul-
de¤ifltirme ve perianal bölgenin kuru tutulmas› önerilmelidir. garis, verruka plantaris, verruka plana juvenilis ve condyloma
Granuloma gluteale infantum, bez bölgesinde k›rm›z› mor no- acuminata. Verrukalar›n yaklafl›k yar›s› tedavisiz spontan iyi-
düllerle seyreden ve s›kl›kla kas›k ve kalçalarda bazende koltu- leflme gösterir (21). Verruka vulgaris, el ve ekstremitelerde bir
kalt› ve boyunda görülebilen benign bir hastal›kt›r. Görünüm ola- veya birden fazla deri renginde verrüköz papüller fleklinde gö-
rak kaposi ve histiositik hastal›klar› and›rmakla birlikte lokal enf- rülürken, verrüka plantaris ayak tabanlar›nda tromboze damar-
lamasyona veya candida albicans enfeksiyonuna karfl› bir reak- lara ait siyah noktalanmalar› olan yass› hiperkeratozik alanlar
siyon olarak de¤erlendirilmektedir. Tedavisinde bu bölgenin ku- fleklindedir. Verruka plana, s›kl›kla yüzde yerleflen 1 mm-1 cm.
ru tutulmas›, s›k bez de¤ifltirilmesi ve çinko içeren epitelizan pre- aras›ndaki boylarda düz, asemptomatik, pembe veya hafif pig-
paratlar önerilir (20). mente papüller olarak görülür. Genital verrüler pembe veya de-
ri renginde, kötü kokulu, karn›bahar veya horoz ibi¤i fleklinde
Enfestasyonlar sapl› papüllerdir. 
Verrükalar›n bilinen tek etkili bir tedavi yöntemi yoktur ve ço-
Scabies cuklarda ço¤u spontan gerileyebilir. Tedavi alternatifleri topikal
Sarkoptes scabiei mite taraf›ndan geliflen oldukça bulaflt›r›c› keratolitikler, elektrodessikasyon ve kryoterapidir. Genital verru-
bir enfestasyondur. Mite ve d›flk›s› fliddetli bir kafl›nt›ya sebep kalarda topikal podofilinle %98’e varan kürler sa¤layabilir (22).
olur. Küçük çocuklarda fliddetli kafl›nt› yerine irritabilite görülür. Molluscum contagiozum
Büyük çocuklarda ve adolesanlarda koltukalt› ön duvar›, üst kol iç Poxviruslar›n etken oldu¤u, parlak deri renginde, ortas› hafif
yüzü, el bilekleri ve penisde kafl›nt›l› eritemli papülovezikülar ve çukur, 2-6 mm boyutlar›nda papüllerle karakterize bir hastal›kt›r.
mite’›n açt›¤› tüneller olan lineer hafif skuaml› papüller fleklinde Çocuklarda özellikle gövde, yüz ve genitalde s›k yerleflir. Hasta-
görülebilir. Küçük çocuklarda avuç içi, ayak taban›, yüz ve saçl› l›k kendini s›n›rlay›c› olup 18 ayda spontan iyileflebilir. Bununla
deri de klinik tabloya kat›l›r. Tipik yerleflimi, aile hikayesi, lezyonlu beraber travmatize veya sekonder enfekte oldu¤unda inflamma-
bölgeden al›nan kaz›nt›n›n mikroskop alt›nda incelenmesi ile mi- tuvar bir görüntü al›r. Kafl›nt› sonucu otoinokülasyonla etrafa ya-
te’›, yumurtas› veya d›flk›s›n›n görülmesi tan› koydurucudur. y›l›r. Tedavisinde ekstirpasyon, küretaj ve kryoterapi uygulana-
Scabies tedavisinde boyundan afla¤› %5 permetrin krem uy- bilir (1).
gulamas› önerilir. Uygulama 7 gün sonra tekrarlan›r. Bir yafl›n al- Viral ekzantemler
t›ndaki çocuklarda krem bafltan aya¤a uygulanmal›d›r. ‹ki yafl›n Çocukluk ça¤›nda en s›k görülen vezikülobüllöz döküntüler
alt›ndaki infantlarda %5-10 sülfür içeren preparatlar her gün sü- herpes simpleks virüs (HSV) tip I ve II ve varicella zoster (VZV)
rülmelidir. Tüm ailenin tedavisi ve çamafl›r ve k›yafetlerin kayna- virüsüne ba¤l› geliflir. HSV ile primer enfeksiyonda virüs, konak
t›larak yüksek ›s›da ütülenmesi vurgulanmal›d›r (1). epitel yüzeyinden geçerek replike olur ve komflu nöronlar› en-
Pediculozis fekte eder. Enfeksiyon a¤r›l› veziküller ve sistemik semptomlar-
‹nsan bitlerinin en küçü¤ü olan bafl biti (Pediculus humanus la ortaya ç›kabilece¤i gibi asemptomatik olabilir. Varisella en-
capitis) kanats›z alt› bacakl› bir insekttir. Sadece saçl› deride ya- feksiyonu (suçiçe¤i) eritematöz makülllere bafllay›p papüllere
flar ve kan emerek beslenir. Difli bitin yumurtalar›n›n saça s›k›ca ve bu zeminde h›zl geliflen saydam veziküllere ve sonrada püs-
yap›flmas› için salg›lad›¤› s›v› kafl›nt›ya sebep olur. Saçl› derinin tüllere dönüflür. Bu lezyonlar saatler içinde aç›larak krutlan›r-
ense bölgesinde kafl›nt›, k›zar›kl›k ve follikülit, pedikülozis kapitis lar. Bu pleomorfik deri döküntüsü gö¤üs ve s›rttan bafllayarak
tan›s›n› akla getirmelidir. Tedavisinde nemli saça %5 permetrin saçl› deri ve çevreye do¤ru yay›l›r. Birkaç gün içinde yeni atak-
krem uygulanarak 10 dk. bekletilir ve suyla y›kan›r. Daha sonra larla yeni lezyonlar ç›kmaya devam eder. Oral muköz memb-
ince diflli bir tarakla taranarak yumurtalar saçtan uzaklaflt›r›l›r. ranlar da tutulabilir. Kafl›nt› bazen fliddetli olabilir ve hastal›k
Bafl bitinden farkl› olarak gövde biti (Pediculus humanus) vü- çok bulaflt›r›c›d›r. Sistemik antiviral kullan›m› enfeksiyonun ya-
cutta de¤il çamas›rlarda yaflar ve kan emmek için deriye gelir. y›lmas›n› engeller (1).
Tedavisinde çamafl›rlar dezenfekte edilmeli ve pedikülosit uygu- Herpes zoster, latent VZV’n reaktivasyonu ile ortaya ç›kar ve
lanmal›d›r. tek tarafl›, bir dermatoma s›n›rl›, eritemli zeminde grup yapm›fl
162
GüncelPediatri
Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164 Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar›
vezikül ve küçük büllerle karakterizedir. Herpes zoster çocuklar- ‹rritan kontakt dermatitin klinik bulgular› irritan›n tipi, maruzi-
da nadiren görülür. Döküntü ç›kmadan önce a¤r› bafllayabilir fa- yet süresi ve atopi varl›¤› ile iliflkilidir. ‹rritan kontakt dermatit
kat çocuklarda postherpetik nevralji olagan d›fl›d›r. Jeneralize s›kl›kla temas bölgesinde kafl›nt›l›, bazen a¤r›l› ve eritemli papül
bir hal almas› altta yatan immun yetmezli¤i gösteren ciddi bir du- ve veziküllerle seyreder. Deride fissürleflme ve çatlaklar görüle-
rumdur. bilir. Tedavisinde bariyer özelli¤i tafl›yan kremlerin uygulanmas›
önerilir ve sorumlu ajandan kaç›n›lmal›d›r (1).
Eritemli-Skuaml› Hastal›klar Seboreik Dermatit
Seboreik dermatit s›kl›kla infantil dönemde görülen kronik inf-
Psoriasis lammatuvar bir dermatittir. Eritemli ve ya¤l› görünümde skuaml›
Psoriasis, genetik, çevresel faktörler ve immunolojik durumla ince plaklar s›kl›kla bafl saçl› deride (verteks ve frontalin-
iliflkili olarak ortaya ç›karak farkl› klinik tablolara neden olabilir de=cradle cap, konak), yüzde al›n, kafl ve nazolabial k›vr›mlarda
(1). Hastal›k s›kl›kla üçüncü dekadda görülse de hastalar›n %25- ve intertrijinöz bölgelerde (bez bölgesi dahil) ortaya ç›kar (30).
45’inde 16 yafl öncesi, %10’nunda 10 yafl öncesi ve %2’sinde 2 Lezyonlar genellikle kafl›nt›s›zd›r. Son zamanlarda etyolojisinde
yafl öncesi görülür. Konjenital psoriasis ise çok nadirdir (23,24). Pityrosporum ovale suçlanmakla birlikte kesin rolü belli de¤ildir.
Çocuklarda görülen psoriasis lezyonlar› yetiflkinlere benzer fle- Seboreik dermatit sebase bezlerin say›ca fazla oldu¤u yerlerde
kilde keskin s›n›rl›, eritemli, sedefi skuaml› papül ve plaklarla ka- yerleflmekle birlikte afl›r› sebum yap›m› ile iliflkisi oldu¤una dair
rakterizedir. Bununla birlikte çocuklardaki lezyonlar s›kl›kla da- kan›t yoktur (18). 
ha ince ve daha hafif skuaml› fakat daha kafl›nt›l›d›r. Çocuklarda Seboreik dermatitli bir grup infantta atopik dermatitte gelifle-
lezyonlar s›kl›kla yüze, (%46) saçl› deriye (%58) ve fleksuralara bilece¤inden bazen bu iki hastal›¤›n ay›r›m› güç olabilir. Ya¤l›,
yerleflir (25). k›rm›z› ve portakal rengi kepeklerle seboreik dermatit atopik der-
Çocukluk ça¤›nda en s›k görülen psoriasis formlar›ndan biri matitten ay›rt edilebilir. Seboreik dermatit erken bebeklikte bafl-
guttat psoriasistir. Guttat psoriasis genellikle streptokokkal fa- lay›p 1 yafl civar›nda iyileflirken atopik dermatit daha geç baflla-
renjiti takiben aniden bafllayan, 2-3 mm. ile 1 cm. çaplar›nda yu- y›p kal›c› olma e¤ilimindedir (31). Seboreik dermatit tedavisinde
varlak veya oval papüllerle karakterize olup tüm gövdeye yay›la- spontan remisyon göz önüne al›narak ailenin bilgilendirilmesi ve
bilir. Psoriasis intertrijinöz bölgelere yerleflti¤inde s›kl›kla bez rutin banyolar ile bak›m yeterlidir. K›sa süreli olarak düflük etkili
bölgesi ve koltukalt›n› tutar (26). kortikosteroidlerden faydalan›labilinir. Kal›n skuamlar› temizle-
T›rnak tutulumu çocukluk ça¤› psoriasisinde yetiflkinlerden mek için mineral ya¤lar da kullan›lmaktad›r.
daha az s›kl›kla görülür. T›rnak tutulum s›kl›¤› %14-40 aras›nda
de¤iflmekte olup pitting en çok görülen tutulum fleklidir (27). Kaynaklar
Infantil dönem ve erken çocukluk döneminde en önemli ay›r›-
c› tan› seboreik dermatit ve atopik dermatittir. Daha ilerki dö- 1. Sanfilippo A, Barrio V, Kulp-Shorten C, Callen JP. Common pediatric
nemlerde pityriasis rubra pilaris ve pityriasis rosea ile kar›flabi- and adolescent skin conditions. J Pediatr Adolesc Gynecol 2003; 16:
lir. Çocukluk ça¤› psoriasis tedavisinde oluflabilecek yan etkiler- 269-83.
den dolay› dikkatle yaklafl›lmal›d›r. Düflük etkili kortikosteroidler, 2. Roth M, Grant-Kels J. Important melanocytic lsions in childhood and
adolescence. Pediatr Clin North Am 1991; 38:791-809.
kalsipotriol ile topikal tedavi önerilebilir. Akut guttat formunda 3. Bader JL, Li FP, Olmstead PM, et al. Childhood malignant melanoma in-
uygun antibiyotiklerle streptokokkal enfeksiyon tedavi edilmeli- cidence and etiology. Am J Pediatr Hematol Oncol 1985; 341-45.
dir. Ultraviyole B tedavisi tedaviye dirençli, yayg›n lezyonlarda 4. Bolognia J, Pawelek JM. Biology of hypopigmentation. J Am Acad Der-
bir alternatif olabilir (1). matol 1988; 19:217-55.
Kontakt Dermatit 5. Hadler RM, Grimes PE, Cowan CA et al. Childhood vitiligo. J Am Acad
Geçmiflte allerjik kontakt dermatitin çocukluk ça¤›nda daha Dermatol 1987; 948-54.
nadir görüldü¤ü düflünülmüflse de günümüzde bu görüfl de¤ifl- 6. Hurwitz S, Braverman IM. White spots in tuberous sclerosis. J Pediatr1970; 77: 587-94.
mifltir (28). Befl yafl›na gelmifl bir çocuk allerjenlere karfl› en az 7. Pinto FJ, Bolognia JL. Disorders of hypopigmentation. Pediatr Clin
yetiflkin kadar duyarl›d›r (29). Allerjik kontakt dermatit allerjen North Am 1991; 38:991-1017.
özelli¤i tafl›yan antijenin deri ile temas› sonucu ortaya ç›kan ge- 8. Ketchum LD, Cohen IK, Masters FW. Hypertrophic scars and keloids: a
çikmifl tip hipersensitivite reaksiyonudur. ‹rritan tip kontakt der- collective review. Plast Reconstr Surg 1974; 53: 140-54.
matitte ise süreç immunolojik de¤ildir ve epidermisin o madde 9. Bolognia JL: Disorders of hypopigmentation and hyperpigmentation. In:
ile do¤rudan hasarlanmas› sonucu geliflir. Çocuklardaki allerjik Harper J, Oranje A, Prose N(eds). Textbook of pediatric dermatology.1st ed. Oxford:Blackwell-Science;2000.p:837-91.
kontakt dermatitin klinik özellikleri yetiflkinlerdekine benzer olup 10. Osburn K, Schosser RH, Everett MA. Congenital pigmented and vascu-
akut dönemde temas bölgesi ve çevresinde eritem, ödem, vezi- lar lesions in newborn infants. J Am Acad Dermatol 1987; 16. 788-92.
külasyon ve kafl›nt› görülür. Yetiflkinlerde oldu¤u gibi çocuklarda 11. Oster J, Nielsen A. Nuchal nevi and interscapular telengiectasias. Ac-
da en s›k rastlanan kontakt allerjen nikeldir (29). Allerjik kontakt ta Paediatr Scand 1970; 59:416-23.
dermatit tan›s›nda yetiflkinlerde kullan›lan konsantrasyonlarda 12. Pratt AG. Birthmarks in infants. AMA Arch Derm Syphilol 1953; 67: 302-
allerjenlerle yama testi uygulanabilir (28). Tedavisi esas olarak 5.
13. Morelli JG. Vascular neoplasms. In: Fitzpatrick JE (ed). Dermatology
semptomatiktir ve sorumlu allerjenden kaç›n›lmas›d›r. fiiddetli Secrets, 2nd ed. Philadelphia: Hanley and Belfus Inc.; 2001. pp 303-6.
olgularda ›slak pansumanlar ve düflük etkili kortikosteriodlerle 14. Scales JW, Fletcher AB, Krowchuck DP. Bullous impetigo. Arch Pedi-
rahatlama sa¤lan›r. atr Adolesc Med 1997; 151. 1168.
163
GüncelPediatri
Baflkan ve ark. S›k R astlanan Pediatrik Deri Hastal›klar› Güncel Pediatri 2004 ; 2 : 157-164
15. Weinberg S, Prose NS, Kristal L. Bakteriyel enfeksiyonlar. In: 24. Nonda A, Kavi S, Kaur et al. Childhood psoriasis: an epidemiologic sur-
Prof.Dr.Ümit Ukflal (çeviri ed). Pediatrik Dermatoloji Atlas›, 3rd ed. New vey of 112 patients. Pediatr Dermatol 1990; 7: 19-21.
York: MacGraw-Hill;1998. p:19. 25. Waard Van der Spek FB, Oranje AP. Psoriasis. In: Harper J, Oranje A,
16. Caputo RV. Fungal infections in children. Dermatol Clin 1986, 4:137-49. Prose N (eds). Textbook of pediatric dermatology. 1st ed. Ox-
17. Kölemen F. Derinin mantar hastal›klar›. In: Tüzün Y, Kotogyan A, Ayde- ford:Blackwell-Science;2000.p:657-63.
mir EA, Baransü O (eds). Dermatology. 2nd ed. ‹stanbul: Nobel T›p Ki- 26. Nyfors A, Lemholt K.Psoriasis in children. Br J Dermatol 1975, 92:437-42.
tabevleri; 1994.p: 82-96. 27. Weston WL, Weston JA. Allergic contact dermatitis in children. Am J
18. Levy ML. Disorders of the hair and scalp in children. Pediatr Clin North Dis Child 1984; 138:932-6.
Am 1991; 38:905-920
19. Mallroy SB. Neonatal skin disorders. Pediatr Clin North Am 1991; 28. Wihte IA. Allergic contact dermatitis. In: Harper J, Oranje A, Prose
38:745-761. N(eds). Textbook of pediatric dermatology. 1st ed. Oxford:Blackwell-
20. Bluestein J, Furner BB; Phillips D. Granuloma gluteale infantum: Case Science;2000.p: 287-94.
report and review of the literature. Pediatr Dermatol 1990; 7:196-98. 29. Fisher AA. Nickel dermatitis in children. Cutis 1991; 47: 19-21.
21. Krusinksi PA, Flowers FP. Common viral infections of the skin. Curr 30. McAlvony JP, Sherertz EF. Contact dermatits in infants, children and
Pract Med 1999; 2:317-23. adolescents. Adv Dermatol 1994; 9: 205-23.
22. Boyd AS. Condylomata accuminata in the pediatric population. Am J 31. Rajka G. Infantile seborrhoeic dermatitis. In: Harper J, Oranje A, Prose
Dis Child 1990; 144:817-24. N. Textbook of pediatric dermatology (eds). 1st ed. Oxford:Blackwell-
23. Verbov J.Psoriasis in childhood. Arch Dis Child 1992; 67: 75-6. Science;2000.p: 255-9.
164
GüncelPediatri