OKSADİAZOL HALKASI TAŞIYAN BAZI ÜRE VE TİYOÜRE BİLEŞİKLERİNİN SENTEZİ VE ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN İNCELENMESİ Faryal WASEER T.C. BURSA ULUDAĞ ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ OKSADİAZOL HALKASI TAŞIYAN BAZI ÜRE VE TİYOÜRE BİLEŞİKLERİNİN SENTEZİ VE ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN İNCELENMESİ Faryal WASEER Doç. Dr. Nevin ARIKAN ÖLMEZ (DanıĢman) YÜKSEK LĠSANS TEZĠ KĠMYA ANABĠLĠM DALI BURSA– 2018 U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, tez yazım kurallarına uygun olarak hazırladığım bu tez çalışmasında;  tez içindeki bütün bilgi ve belgeleri akademik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi,  görsel, iĢitsel ve yazılı tüm bilgi ve sonuçları bilimsel ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumu,  baĢkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda ilgili eserlere bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunduğumu,  atıfta bulunduğum eserlerin tümünü kaynak olarak gösterdiğimi,  kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapmadığımı,  ve bu tezin herhangi bir bölümünü bu üniversite veya baĢka bir üniversitede baĢka bir tez çalıĢması olarak sunmadığımı beyan ederim. …/…/……… Faryal WASEER ÖZET Yüksek Lisans Tezi OKSADĠAZOL HALKASI TAġIYAN BAZI ÜRE VE TĠYOÜRE BĠLEġĠKLERĠNĠN SENTEZĠ VE ANTĠMĠKROBĠYAL AKTĠVĠTELERĠNĠN ĠNCELENMESĠ Faryal WASEER Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Nevin ARIKAN ÖLMEZ Üre, tiyoüre ve 1,2,4-oksadiazol bileĢikleri, antimikrobiyal aktivitelerinin yanı sıra anti- inflamatuar, antiviral, analjezik, fungusid, herbisit, diüretik, antihelmintik ve antitümör gibi çok çeĢitli aktiviteleri ile dikkat çekmektedirler. Bu çalıĢmada, önemli biyolojik aktiviteye sahip olabileceğini düĢündüğümüz üre, tiyoüre ve oksadiazol farmakoforlarının bir araya gelmesiyle oluĢan yeni bileĢiklerin sentezlenerek antimikrobiyal aktivitelerinin incelenmesi amaçlanmıĢtır. ÇalıĢmanın ilk aĢamasında, amidoksimlerin klorasetil klorür ile reaksiyonu sonucunda 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazoller elde edilmiĢtir. Bu bileĢikler, Gabriel amin sentezi ile iki basamakta 5-aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerine dönüĢtürülmüĢtür. Hazırlanan amin bileĢiklerinin THF içerisinde oda sıcaklığında fenil izosiyanat ile reaksiyonu sonucunda iyi verimlerle üre bileĢikleri, fenil izotiyosiyanat ile reaksiyonundan ise tiyoüre bileĢikleri sentezlenmiĢtir. Sentezlenen bileĢiklerin yapıları 1 13 FTIR, H NMR, C NMR ve elementel analiz teknikleriyle aydınlatılmıĢtır. ÇalıĢmanın son kısmında, sentezlenen yirmi adet yeni üre ve tiyoüre bileĢiğinin in vitro antimikrobiyal etkileri iki gram-pozitif (Staphylococcus aureus ATCC 25923, Staphylococcus aureus ATCC 33591) ve iki gram-negatif (Escherichia Coli ATCC 25922, Escherichia Coli ATCC 0157:H7) bakteriye karĢı minimum inhibitör konsantrasyon (MĠK) yöntemi ile test edilmiĢtir. Ciprofloxacin ve Chloramphenicol mukayese antibiyotiği olarak kullanılmıĢtır. Sentezlenen bileĢiklerin test edilen bakterilere karĢı önemli bir antimikrobiyal aktivite göstermediği belirlenmiĢtir. Anahtar Kelimeler: Üre, tiyoüre, 1,2,4-oksadiazol, antimikrobiyal aktivite, minimum inhibitör konsantrasyon 2018, x + 124 sayfa i ABSTRACT MSc Thesis SYNTHESIS OF UREA AND THIOUREA DERIVATIVES BEARING 1,2,4- OXADIAZOLE RING AND EVALUATION OF THEIR ANTIMICROBIAL ACTIVITIES Faryal WASEER Bursa Uludağ University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Chemistry Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Nevin ARIKAN ÖLMEZ Urea, thiourea and 1,2,4-oxadiazol compounds, are of great interest due to their different activities such as anti-inflammatory, antiviral, analgesic, fungicidal, herbicidal, diuretic, antihelminthic and antitumor along with antimicrobial activities. In this research, it was aimed to investigate the synthesis and antimicrobial activities of new compounds, which are believed to have significant biological activity by combining urea, thiourea and oxadiazole pharmacophores. In the first step, 5-chloromethyl-3-aryl-1,2,4-oxadiazoles were synthesized from the reaction of amidoximes and chloroacetyl chloride. These compounds were then converted into 5-aminomethyl-3-aryl-1,2,4-oxadiazoles by Gabriel amine synthesis in two steps. The reaction of amine compounds with phenyl isocyanate and phenyl isothiocyanate in THF at room temperature were performed to afford urea and thiourea compounds respectively, in good yields. The structures of the synthesized compounds 1 13 were elucidated by FTIR, H NMR, C NMR and elemental analysis techniques. At the final step of the work, twenty new urea and thiourea compounds were tested for their in vitro antimicrobial activities, against two gram-positive (Staphylococcus aureus ATCC 25923, Staphylococcus aureus ATCC 33591) and two gram-negative (Escherichia coli ATCC 25922, Escherichia coli ATCC 0157: H7) bacterial strains by minimum inhibitory concentration (MIC) method. Ciprofloxacin and Chloramphenicol were used as reference antibiotics. It was observed that the compounds do not possess significant antimicrobial activities against the tested bacterias. Keywords: Urea, thiourea, 1,2,4-oxadiazole, antimicrobial activity, minimum inhibitory concentration 2018, x + 124 pages ii TEŞEKKÜR Tez danıĢmanlığımı üstlenen ve bana bu konuda çalıĢma fırsatı sağlayan, çalıĢmalarım sırasında her türlü desteğini esirgemeyen çok değerli danıĢmanım sayın Doç. Dr. Nevin ARIKAN ÖLMEZ‘e, NMR ve elementel analiz çalıĢmaları için GFER Teknoloji Sanayi ve Ticaret A.ġ laboratuvarında çalıĢma imkanı veren sayın hocam Prof. Dr. Necdet COġKUN‘a, NMR spektrumlarının alınmasında ve elementel analizlerin yapılmasında büyük emeği geçen Anıl Tez‘e, antimikrobiyal aktivite çalıĢmalarını gerçekleĢtirmem için laboratuvarında çalıĢma imkanı sunan Veteriner Fakültesi, farmakoloji ve toksikoloji anabilimdalı öğretim üyesi Doç. Dr. Murat CENGĠZ‘e en içten teĢekkürlerimi sunarım. ÇalıĢmalarım sırasında her zaman deneyimlerini ve bilgilerini paylaĢan AraĢ. Gör. Dr. Yeliz UlaĢ ve AraĢ. Gör. Dr. Serkan ÖZTÜRK‘e ve beni her zaman destekleyen laboratuarda birlikte çalıĢtığım arkadaĢım Le Roy Bading‘e ve maddi, manevi hiçbir desteğini esirgemeyen babama, anneme, kardeĢlerime ve en yakın dostum Abdullah Nayaz‘a teĢekkür ederim. Faryal WASEER …/…/2018 iii İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET…………………………………………………………………………….. i ABSTRACT……………………………………………………………………... ii TEġEKKÜR……………………………………………………………………... iii ĠÇĠNDEKĠLER…………………………………………………………………... iv KISALTMALAR DĠZĠNĠ……………………………………………………….. vi ġEKĠLLER DĠZĠNĠ……………………………………………………………… vii ÇĠZELGELER DĠZĠNĠ………………………………………………………….. x 1. GĠRĠġ………………………………………………………………………….. 1 2. KAYNAK ARAġTIRMASI………………………………………………….. 3 2.1. Amidoksim BileĢikleri………………………………………………………. 3 2.1.1. Amidoksim bileĢiklerinin genel özellikleri……………………………….. 3 2.1.2. Amidoksim bileĢiklerinin sentez yöntemleri……………………………… 5 2.2. 1,2,4-Oksadiazol BileĢikleri………………………………………………… 6 2.2.1. 1,2,4-Oksadiazol bileĢiklerinin antimikrobiyal aktiviteleri……………….. 8 2.2.2. 1,2,4-Oksadiazol bileĢiklerinin sentez yöntemleri………………………... 11 2.3. Üre BileĢikleri……………………………………………………………….. 20 2.3.1 Üre bileĢiklerinin antimikrobiyal aktiviteleri……………………………… 21 2.3.2. Üre bileĢiklerinin sentez yöntemleri………………………………………. 23 2.4. Tiyoüre BileĢikleri…………………………………………………………... 26 2.4.1. Tiyoüre bileĢiklerinin antimikrobiyal aktiviteleri…………………………. 28 2.4.2. Tiyoüre bileĢiklerinin sentez yöntemleri………………………………….. 30 3. MATERYAL VE YÖNTEM………………………………………………….. 34 3.1. Materyal……………………………………………………………………... 34 3.1.1. ÇalıĢmada kullanılan cihazlar……………………………………………... 34 3.1.2. ÇalıĢmada kullanılan kimyasallar…………………………………………. 35 3.1.3. ÇalıĢmada kullanılan bakteri suĢları………………………………………. 36 3.1.4. Besiyerleri…………………………………………………………………. 36 3.2. Yöntem……………………………………………………………………… 37 3.2.1. Amidoksim bileĢiklerinin sentezi (1a-j)…………………………………... 37 3.2.2. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezi (3a-j)………... 38 3.2.3. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezi (5a-j)……….. 41 3.2.4. N-fenil-Nʹ-[(3-Aril-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre bileĢiklerinin sentezi (6a-j)……………………………………………………………………………... 45 3.2.5. N-fenil-Nʹ-[(3-Aril-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre bileĢiklerinin sentezi (7a-j)……………………………………………………………………... 49 3.2.6. Antimikrobiyal aktivite testi...…………………………………………….. 53 3.2.6.1. Bakteri suĢlarının üretilmesi ve stoklanması……………………………. 53 3.2.6.2. Kimyasal stokların hazırlanması………………………………………... 54 3.2.6.3. Minimum inhibitör konsantrasyon (MĠK) yöntemi……………………... 54 4. BULGULAR VE TARTIġMA………………………………………………... 56 4.1. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol BileĢiklerinin (3) Sentezi……………. 56 4.2. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol BileĢiklerinin (5) Sentezi…………… 58 4.3. N-fenil-Nʹ-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6) ve tiyoüre BileĢiklerinin (7) Sentezi……………………………...…………………………. 61 4.4. Antimikrobiyal Aktivite Test Sonuçları…………………………………….. 64 5. SONUÇ……………………………………………………………………….. 66 iv KAYNAKLAR………………………………………………………………….. 67 EKLER…………………………………………………………………………... 78 EK 1 Formüller Tablosu………………………………………………………... 79 1 13 EK 2 ÇalıĢmada Yer Alan BileĢiklerin IR, H NMR ve C NMR Spektrumları. 86 ÖZGEÇMĠġ……………………………………………………………………… 124 v KISALTMALAR DİZİNİ Kısaltmalar Açıklama ATCC Amerikan Tipi Kültür Koleksiyonu (American Type Culture Collection) ATR Attenuated Toplam Yansıma (Attenuated Total Reflection) BOP-Cl Bis(2-okso-3-oksazolidinil)fosfinik klorür CDC Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention) CDI 1,1ʹ-karbonildiimidazol DCC N,Nʹ-Disiklohekzilkarbodiimid DIC N,Nʹ-Diisopropilkorbodiimid DIPEA N,N-Diisopropiletilamin DMF Dimetilformamid DMSO Dimetil sülfoksit EDC 1-etil-3-(3-dimetilaminopropil)karbodiimid FDA Gıda ve Ġlaç Ġdaresi (Food and Drug Administration) FTIR Fourier dönüĢümü infrared spektrometresi (Fourier-transform infrared spectroscopy) HBTU O-(Benzotriazole-1-il)-N,N,Nʹ,Nʹ-tetrametiluronyum hekzaflorofosfat HEDM Yüksek enerji yoğun malzeme (High Energy Density Matter) HEM Yüksek enerji malzeme (High Energy Matter) IUPAC Uluslararası saf ve uygulamalı kimya birliği (Internatonal Union of Pure and Applied Chemistry) IL Ġyonik sıvı (Ionic liquids) LC Sıvı Kristal (Liquid crystals) MHB Mueller-Hinton broth MĠK Minimum inhibitör konsantrasyon MTB Mycobacterium tuberculosis MRSA Metisilin’e dirençli Staphylococcus aureus (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus) MRSE Metisilin’e dirençli Staphylococcus epidermidis (Methicillin- resistant Staphylococcus epidermidis) MW Mikrodalga (Microwave) NTM Nontuberculosis mycobacterium NMR Nükleer magnetik rezonans (Nuclear magnetic resonance) OLED Organik ıĢık yayan diyot (Organic light-emitting diode) QSAR Kantitatif yapı-aktivite iliĢkisi (Quantitative structure-activity relationship) SAR Yapı-aktivite iliĢkisi (Structure-activity relationship) TBAF Tetra-n-bütilamonyum florür TBTU 2-(1H-benzotriazol-1-il)-1,1,3,3-tetrametilamınyum tetrafloroborat THF Tetrahidrofuran TLC Ġnce tabaka kromatografisi (Thin-layer chromatography) VRE Vankomisine dayanıklı Enterococcus (Vancomycin-Resistant Enterococci) vi ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa ġekil 2.1. Amidoksimler (a) ve oksimlerin (b) molekül yapıları 3 ġekil 2.2. Benzamidoksim ve mandelamidoksim‘in nitril ve siyanohidrin‘den 4 sentezi ġekil 2.3. Amidoksimlerin tautomerik formları 4 ġekil 2.4. Hidroksilamin ve nitrillerden amidoksim sentezi 5 ġekil 2.5. Hidroksamik asit klorür ve aminlerden N-substitue amidoksimlerin 5 sentezi ġekil 2.6. Oksadiazol izomerleri: (a) 1,2,4-oksadiazol (b) 1,2,5-oksadiazol 6 (c) 1,2,3-oksadiazol (d) 1,3,4-oksadiazol ġekil 2.7. Bazı biyolojik aktif 1,2,4-oksadiazol türevleri 7 ġekil 2.8. Phidianidine bileĢikleri 7 ġekil 2.9. Psödopeptit kısmı içeren 1,2,4-oksadiazoller 8 ġekil 2.10. 3-Aril-5-(n-propil)-4,5-dihidro-1,2,4-oksadiazoller 9 ġekil 2.11. Linezolid (a) ve N-((5-(4'-(Morfolin-N'-il)-fenil)-1,2,4-oksadiazol- 9 3-il)-metil)-asetamit (b) bileĢikleri ġekil 2.12. Öncü 1,2,4-oksadiazol bileĢiği 10 ġekil 2.13. 4-(3-(4-Phenoxyphenyl)-1,2,4-oxadiazol-5-yl)phenol 10 ġekil 2.14 5-substitue-3-(3-substitue-4,5-dihidroizoksazol-5-il)-1,2,4-oksad- 11 iazol ġekil 2.15. Amidoksimlerin O-açillenmesi ve takiben dehidrasyonuyla halka 1 1 kapanması ile 1,2,4-oksadiazollerin sentezi ġekil 2.16. N-açilamidoksimlerin halkalaĢma reaksiyonu ile 1,2,4-oksadiazo- 12 llerin sentezi ġekil 2.17. Nitril oksitlerin nitrillere 1,3-dipolar halka katılması ile 1,2,4- 1 2 oksadiazollerin sentezi ġekil 2.18. Perfloralkil-1,2,4-oksadiazollerin sentezi 13 ġekil 2.19. CDI varlığında oksadiazol sentezi 14 ġekil 2.20. Polistiren reçine destekli 1,2,4-oksadiazollerin sentezi 14 ġekil 2.21. Amidoksim ve karboksilik asitlerden 1,2,4-oksadiazol sentezi: a) 1 5 Amidoksim ve karboksilik asitlerden HBTU ve DIPEA beraberinde mikrodalga destekli 1,2,4-oksadiazol sentezi b) i: çözücülü ortam (MW 100°C, 30 dak.); ii: çözücüsüz ortam (MW 60°C, 4 dak.) c) Karboksilik asitlerden kenetleme reaktifleri (i= DCC, EDC, DIC, BOP-Cl, TBTU, CDI) ile 1,2,4-oksadiazol sentezi d) Katı faz ve mikrodalga kombinasyonu ile sentez e) 1,2,4-oksadiazollerin etil kloroformat yardımı ile tek-kap sentezi ġekil 2.22. Aminoasitlerden 1,2,4-oksadiazol sentezi 16 ġekil 2.23. Propilfosfonik anhidrit varlığında 1,2,4-oksadiazol senetezi 16 ġekil 2.24. KF katalizörlüğünde ortamda mikrodalga destekli 1,2,4-oksadiazol 1 6 sentezi ġekil 2.25. Amidoksim ve açil halojenürlerden 1,2,4-oksadiazol sentezi: 1 7 a) Tetrabütilamonyum florür varlığında 3,5-disubstitue-1,2,4- oksadiazollerin sentezi b) Trikloroa-setamidoksim'in açil klorürlerle reaksiyon ve 3-triklorometil-5-alkil(aril)-1,2,4- vii oksadiazol sentezi c) N,N-dimetilformamit varlığında 3,5- disubstitue-1,2,4-oksadiazollerin sentezi d) 3,5-disubstitue-1,2,4- oksadiazollerin sentezi ġekil 2.26. Tetra-N-butilamonyum florür (TBAF) katalizör olarak kullanılarak 1 8 katı destek üzerinde 1,2,4-oksadiazollerin sentezi ġekil 2.27. Perfloroaçil amidoksimlerden fosfor pentaoksit ile 1,2,4-oksadiazo- 1 8 llerin sentezi ġekil 2.28. Amidoksim ve karboksilik asit esterlerinden 1,2,4-oksadiazol 19 sentezi: a) Karboksilik asit esterleri ve amidoksim reaksiyonu b) Malonik diester ve β-ketoesterlerin amidoksimlerle reaksiyonu c) Oksadiazol çözücüsüz ortamda mikrodalga sentez yöntemlerine örnekler ġekil 2.29. Amidoksim ve karboksilik asit esterlerinden süperbaz beraberinde 1 9 1,2,4-oksadiazol sentezi ġekil 2.30. Sulu ortamda amidoksimlerin anhidritlerle reaksiyonu 20 ġekil 2.31. Üre bileĢiklerinin genel yapısı 20 ġekil 2.32. Biyolojik aktif bazı üre bileĢikleri 21 ġekil 2.33. Linezolid (a) ve Linezolidin üre türevleri (b) 22 ġekil 2.34. Morfolin grubu taĢıyan N-alkil üreler 22 ġekil 2.35. 3,4-dihidropirimidin-2 (1H)-on üre türevleri 23 ġekil 2.36. Sülfametoksazol N-alkil üre türevleri 23 ġekil 2.37. Üre sentezlerine bazı örnekler: a) Fosgen ve aminlerden üre sentezi 24 b) Karbonildiimidazoldan üre sentezi c) Karbamattan üre sentezi ġekil 2.38. Aminlerin izosiyanatlar ile reaksiyonundan üre sentezi 25 ġekil 2.39. Tiyoüreden üre sentezi 25 ġekil 2.40. Eterden üre sentezi 25 ġekil 2.41. Sekonder amitlerden mikrodalga destekli üre sentezi 26 ġekil 2.42. Tiyoüre bileĢiklerinin genel formülü 26 ġekil 2.43. Biyolojik aktif bazı tiyoüre bileĢikleri 27 ġekil 2.44. 1,3-disubstitue tiyoürelerden 2-tiyobarbitürik asitlerin sentezi 28 ġekil 2.45. Steroid tiyoüre 28 ġekil 2.46. Florlu tiyoüre bileĢikleri 29 ġekil 2.47. 1,2,4-triazol halkası taĢıyan tiyoüre bileĢikleri 29 ġekil 2.48. Tiyourasil grubu taĢıyan tiyoüre türevi 30 ġekil 2.49. Tiyofen halkası taĢıyan türevi 30 ġekil 2.50. Simetrik tiyoüre bileĢiklerinin sentezi 31 ġekil 2.51. Tiyoüre bileĢiklerinin sentez yöntemleri a) Sodyum veya amonyum 32 tiyosiyanat ve arilaminlerden tiyoüre sentezi b) benzoil izosiyanat ve primer veya sekonder aminlerden tiyoüre sentezi c) silisyum tetraizotiyosiyanat ve aminlerden tiyoüre sentezi d) Civa asetat beraberinde karbondisülfür ve aminlerden tiyoüre sentezi e) Substitue olmayan tiyoüre ve aminlerden tiyoüre sentezi f) Disubstitüe siyanamitlerden tiyoüre sentezi ġekil 2.52. Amin ve izotiyosiyanatlardan tiyoüre sentezi 32 ġekil 2.53. a) 1-(Alkil/Ariltiyokarbamoil benzotriazollerden tiyoüre sentezi 3 3 b) Karboksimitamitlerin hidrogen sülfürle reaksiyonundan tiyoüre sentezi ġekil 2.54. a) Ultrason destekli suda tiyoüre sentezi b) Mikrodalga destekli 33 viii tiyoüre sentezi ġekil 3.1. Mikrodilüsyon yöntemi 54 ġekil 3.2. 96 kuyucuklu plaka (a) ve Mikro plaka okuyucu (b) 5 5 ġekil 4.1. Nitrillerden amidoksim sentezi 56 ġekil 4.2. Amidoksimlerden 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol 56 bileĢiklerinin sentezi ġekil 4.3. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri için karakteristik 5 8 NMR verileri ġekil 4.4. Gabriel amin sentezi 58 ġekil 4.5. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezi 59 ġekil 4.6. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri için karakteristik 6 1 NMR verileri ġekil 4.7. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre ve tiyoüre 6 1 bileĢiklerinin sentezi ġekil 4.8. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre ve tiyoüre 6 3 bileĢikleri için karakteristik NMR verileri ix ÇİZELGELER DİZİNİ Sayfa Çizelge 4.1. O-açilamidoksim (2a-j) ve 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol 57 bileĢikleri (3a-j) Çizelge 4.2. (2-(3-aril-1,2,4-oksadiazol-5-ilmetil)izoindol-1,3-dion) (4a-j) 60 ve 5-aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri (5a-j) Çizelge 4.3. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6a-j) ve 62 tiyoüre bileĢikleri (7a-j) Çizelge 4.4. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6a-j) ve 65 tiyoüre (7a-j) bileĢiklerinin MĠK değerleri x 1. GİRİŞ Antibiyotikler tüm dünyada en çok kullanılan ilaçlar arasında ilk sıralarda yer almaktadır. GeliĢmekte olan ülkelerin sağlık bütçelerinin %35‘i antibiyotiklere harcanmaktadır. Ülkemizdeki ilaç pazarının %23 kadarını antibiyotikler oluĢturmaktadır (Saltoğlu 2005). Günümüzde mikrobik enfeksiyonların tedavisinde kullanılan birçok ilaç bulunmasına rağmen, antibiyotiklerin geliĢigüzel kullanımı nedeniyle, insan patojeni bakterilerin ilaçlara karĢı direnç kazandığı tespit edilmiĢtir (Çelik ve ark. 2010). Özellikle, Staphylococcus aureus (MRSA), Staphylococcus epidermidis (MRSE) ve enterococcus (VRE) gibi gram-pozitif bakteriler bir çok ilaca karĢı direnç göstermektedir. Bunun dıĢında istenmeyen yan etkiler, toksik etkiler ve enfeksiyonlara karĢı ideal özelliklere sahip kemoterapötik bileĢiklerin henüz geliĢtirilememiĢ olması araĢtırmacıları daha etkili ve daha az yan etkili yeni antimikrobiyal etkili ilaçların tasarlanması ve sentezlenmesi çalıĢmalarına yönlendirmiĢtir (Houghton 2002, Yıldız 2003, Wright 2005). Azot ve oksijen taĢıyan beĢ üyeli halka sisteminin en önemli temsilcilerinden birisi oxadiazollerdir. Oksadiazol halkası içeren birçok ilaç etken maddesi, analjezik (Antunes ve ark. 1998), antioksidan (Nicolaides ve ark. 1998), anti-inflamatuar (Srivastava ve ark. 2003), antiparaziter (Cottrell ve ark. 2004), antikanser (Zhang ve ark. 2005), antidiyabetik (Xu ve ark. 2005), antiastım (Palmer ve ark. 2006), antikonvülsan (Lankau ve ark. 2007), anti HIV (Sakamoto ve ark. 2007), antimalarial (Zareef ve ark. 2007), anti Alzheimer (Ono ve ark. 2008), antitüberküler (Pattan ve ark. 2009) ve antimikrobiyal (Ahsan ve ark. 2011), aktivitesi gibi çok farklı biyolojik aktivite göstermektedir. Son yıllarda yapılan çalıĢmalarda 1,2,4-oksadiazol bileĢik sınıfının gram-pozitif ve gram-negatif bakterilere karĢı önemli derecede aktiviteye sahip olduğu belirlenmiĢtir (Leite ve ark. 2000, Srivastava ve ark. 2003, Piccionello ve ark. 2012, Spink ve ark. 2015). 1 Birçok üre ve tiyoüre türevinin de antimikrobiyal aktivitelerinin yanı sıra antikonvülsan (Nichols ve Yielding 1998, Çelen ve ark. 2011), antikanser (Mahajan ve ark. 2007, Garuti ve ark. 2016), anti HIV (Küçükgüzel ve ark. 2008, Sakakibara ve ark. 2015) gibi farklı biyolojik aktiviteleri literatürde bildirilmiĢtir. Son yıllarda hem simetrik hem de simetrik olmayan üre (Selvakumar ve ark. 2008, Zheng ve ark. 2010, Tale ve ark. 2011, Krátký ve ark. 2017) ve tiyoüre (Khan ve ark. 2008, Saeed ve ark. 2009, Stefanska ve ark. 2012, Cui ve ark. 2017) bileĢikleri antimikrobiyal ilaç adayları olarak dikkat çekmektedir. Bu çalıĢmada, önemli biyolojik aktiviteye sahip olabileceğini düĢündüğümüz üre, tiyoüre ve oksadiazol gibi farklı farmakoforların bir araya gelmesiyle oluĢan yeni bileĢiklerin sentezlenerek antimikrobiyal aktivitelerinin incelenmesi amaçlanmıĢtır. 2 2. KAYNAK ARAŞTIRMASI 2.1. Amidoksim Bileşikleri 2.1.1. Amidoksim bileşiklerinin genel özellikleri Amidoksimler, aynı karbon atomunda hidroksiimino ve amino grubu taĢıyan bileĢiklerdir. IUPAC terminolojisine göre, amidoksimler karboksamidlerin türevleridir, bu da onları ayrı bir bileĢik sınıfı olarak keton ve aldehit türevi olan klasik oksimlerden ayırır (Bolotin ve ark. 2016) (ġekil 2.1). R N R N R N R N R N OH OH OH OH OH NH2 NH N H R' R R R' a b R, R' : Alkil, Aril Şekil 2.1. Amidoksimler (a) ve oksimlerin (b) molekül yapıları Amidoksimler, renksiz, kristal halde bulunan bileĢiklerdir. Erime noktalarının üzerinde ısıtıldıklarında genellikle bozunurlar. Aril amidoksimler, alifatik olanlara göre daha kararlıdırlar. Alifatik amidoksimlerin suda çözünürlükleri molekül ağırlıkları ile ters orantılıdır. Aril amidoksimler ise suda çözünmezler, alkoller ve organik çözücülerin çoğunda çözünürler. Amfoterik bileĢikler olduklarından asidik ve bazik ortamda reaksiyon verirler (Eloy ve Lenaers 1962). Hidroksilamin‘in benzaldehit siyanohidrin ve benzonitril ile reaksiyonundan yeni bir bileĢik sınıfı olan mandelamidoksim ve benzamidoksim ilk kez Tiemann (1884) tarafından sentezlenmiĢ ve yapıları belirlenmiĢtir (ġekil 2.2). 3 N OH N + NH2OH NH2 Benzamidoksim N OH N + NH2OH HO HO NH2 Mandelamidoksim Şekil 2.2. Benzamidoksim ve mandelamidoksim‘in nitril ve siyanohidrin‘den sentezi Tiemann (1884), amidoksimlerin NH2 ve NOH gruplarını bir arada bulundurmasından dolayı metaller ve mineral asitler ile tuz oluĢturabileceklerini ve ayrıca amidoksimlerin iki tautomerik formda bulunduğunu göstermiĢtir (ġekil 2.3). R N R NH OH OH NH2 NH Şekil 2.3. Amidoksimlerin tautomerik formları Amidoksimler, 1800‘lü yıllardan bu yana bilinen ve önemli biyolojik aktiviteye sahip birçok heterohalkalı bileĢiğin sentezinde kullanılan ara ürünlerdir (Bushey ve Hoover 1980). Amidoksimlerin bir çok metal ile kompleks oluĢturma özelliğinden dolayı çözeltilerde ağır metal katyonlarının kalitatif ve kantitatif analizlerinde kullanılmaktadır. Amidoksim grupları içeren adsorbanlar deniz suyu gibi çeĢitli ortamlardan eser metallerin izolasyonu ve ayrılmaları için olanak sağlar (Kang ve ark. 2012). Amidoksimler, çok çeĢitli biyolojik aktiviteye sahip bileĢiklerdir ki bu da onları ilaç kimyasında önemli bir farmakofor haline getirir. Bir çok çalıĢmada amidoksimlerin, 4 antitüberküloz (Buu-Hoi ve ark. 1954), antiparazit (Bouhlel ve ark. 2010), antimikrobiyal (Ningaiah ve ark. 2013), anthelmintik (Jeschke ve ark. 2002), herbisit (Farge ve ark. 1978), antihistaminik, antineoplastik, antiaritmik, anksiyolitik antidepresan, antihipertansif, anti-inflamatuar (Fylaktakidou ve ark. 2008), ve antitümör (Flora ve ark. 1978), aktiviteleri rapor edilmiĢtir. 2.1.2. Amidoksim bileşiklerinin sentez yöntemleri Amidoksimlerin en çok bilinen sentez yöntemlerinden birisi; bir baz varlığında nitrillerin hidroksilamin ile olan reaksiyonudur (Tiemann 1884, Krüger 1885). Substitue olmayan amidoksimler (monoamidoksimler) bu yöntemle elde edilir (ġekil 2.4). BaĢlangıç maddelerinin kolay bulunabilmesi ve amidoksim verimlerinin yüksek olması sebebiyle tercih edilen bir yöntemdir. OH N H2NOH R N Baz R NH2 R: Alkil, Aril Şekil 2.4. Hidroksilamin ve nitrillerden amidoksim sentezi N-Substitue amidoksimlerin hazırlanması için kullanılan bir yöntem ise hidroksamik asit klorürler (hidroksamoil klorür)‘in amonyak, primer veya sekonder aminlerle reaksiyonudur (Eloy ve ark. 1962, Baker ve ark. 2004, Smellie ve ark. 2011) (ġekil 2.5). OH OH OH N N [Cl] R'R''NH + - R'R''NH N R N O R' R H R Cl -[R'R''NH2]Cl R N R'' R: Alkil, Aril Şekil 2.5. Hidroksamik asit klorür ve aminlerden N-substitue amidoksimlerin sentezi 5 Bunların dıĢında, amit veya tiyoamitlerin hidroksilamin ile reaksiyonundan, nitrosolik ve nitrolik asitlerin hidrojen sülfit ya da hidrojen gazı ile indirgenmesi sonucu, oksiamidoksimlerin indirgenmesi ile, iminoeterlerin hidroksilamin ile reaksiyonundan ve amidin hidroklorürler ya da imino eterlerin hidroksilaminler ile reaksiyonu sonucunda amidoksimler elde edilirler (Eloy ve Lenaers 1962). Son yıllarda, amidoksimlerin daha hızlı ve kolay yoldan sentezi için mikrodalga veya ultrasonik destekli yöntemler de geliĢtirilmiĢtir (Katritzky ve ark. 2006, Barros ve ark. 2011). 2.2. 1,2,4-Oksadiazol Bileşikleri Oksadiazoller, furan halkasındaki (-CH=) grupları yerine piridin tipi (-N=) gruplarının bulunduğu, iki azot ve bir oksijen atomu taĢıyan beĢ üyeli halkaya sahip bileĢiklerdir. Oksadiazol halkasındaki azotların pozisyonlarına göre (a) 1,2,4-oksadiazol, (b) 1,2,5- oksadiazol, (c) 1,2,3-oksadiazol, (d) 1,3,4-oksadiazol olmak üzere dört izomeri mevcuttur (ġekil 2.6). Bu izomerler içerisinde 1,2,3-oksadiazol halkası kararsızdır ve hemen diazoketon tautomerine dönüĢür. 1,2,4-Oksadiazol, 1,2,5-oksadiazol, ve 1,3,4- oksadiazol izomerleri ise oldukça kararlıdır ve bilinen bir çok ilacın yapısında bulunurlar. N N N N N N N N O O O O (a) (b) (c) (d) Şekil 2.6. Oksadiazol izomerleri: (a) 1,2,4-oksadiazol (b) 1,2,5-oksadiazol (c) 1,2,3- oksadiazol (d) 1,3,4-oksadiazol 1,2,4-oksadiazol halkası içeren doğal ve sentetik bileĢikler, ilk kez 1940‘lı yıllarda medikal kimyacıların dikkatini çekmiĢ ve antimikrobiyal, antitümör, anti-inflamatuar, antiviral, analjezik, fungusit, herbisit, diüretik, antihelmintik, tirozin kinaz inhibitörü, 6 muskarinik agonist, histamin H3 antagonist ve monoamin oksidaz inhibitörü gibi geniĢ spektrumlu biyolojik aktivitelerinden dolayı ilgi odağı olmuĢtur (Jochims 1996, Bezerra ve ark. 2005, Kemnitzer ve ark. 2009, Kumar ve ark. 2011) (ġekil 2.7). H N NH O2 N N N N N O NN OH N NO Potent 5-HT antagonist Muskarinik agonist Anti-inflamatuar ve analjezik Cl N N N N N N NN O O N O Anti-inflamatuar Öksürüğe karĢı kodeinden Koroner dilator daha etkili Şekil 2.7. Bazı biyolojik aktif 1,2,4-oksadiazol türevleri (Jochims 1996) 2011 yılında Carbone ve arkadaĢları tarafından deniz yumuĢakçası Phidiana militaris‘ten iki tane 1,2,4-oksadiazol halkası taĢıyan indol alkaloidi izole edilmiĢtir (Phidianidine A ve Phidianidine B) (ġekil 2.8). Phidianidinlerin, bazı tümör ve tümör olmayan hücre hatlarına karĢı yüksek sitotoksik aktivite gösterdiği belirlenmiĢtir (Carbone ve ark. 2011). N NH NH NH2 O N NH R N H R: Br (Phidianidine A) R: H (Phidianidine B) Şekil 2.8. Phidianidine bileĢikleri (Carbone ve ark. 2011) 7 Ayrıca, 1,2,4-oksadiazoller, esterler ve amidler için önemli biyoizosterlerdir. Bu da peptit kimyasında ve peptidomimetiklerin geliĢtirilmesinde uygulama olanağı sağlamıĢtır (De Freitas ve ark. 2007, Sureshbabu ve ark. 2008). Son yıllarda, 1,2,4-Oksadiazoller farmakalojik uygulamalarının dıĢında güneĢ hücreleri, fluorojenik kemo-duyarlı polimerler, organik ıĢık yayan diyotlar (OLED'ler), yüksek enerji yoğun malzemeleri (HEDM), sıvı kristaller (LC), iyonik sıvılar (IL), sensörler, ıĢık yayan diyot aygıtları, ve yüksek enerjili malzemeler (HEM'ler) gibi yeni materyallerin geliĢtirilmesinde de aktif olarak kullanılmaktadır (Li ve ark. 2014, Pace ve ark. 2015). Uygulama alanlarının artmasıyla birlikte son on yılda 1,2,4-oksadiazoller ile ilgili yapılan çalıĢmaların sayısında önemli ölçüde artıĢ olmuĢtur. 2.2.1. 1,2,4-Oksadiazol bileşiklerinin antimikrobiyal aktiviteleri Son yıllarda birkaç yeni 1,2,4-oksadiazol antibiyotik sınıfı belirlenmiĢtir. 2000 yılında Leite ve ark. tarafından yapılan bir çalıĢmada peptit sentez yöntemi kullanılarak yedi farklı 1,2,4-oksadiazol türevi sentezlenmiĢ ve in vitro antimikrobiyal aktiviteleri açısından değerlendirilmiĢtir (ġekil 2.9). Bu bileĢiklerin bazılarının gram-pozitif ve gram-negatif bakterilere karĢı önemli derecede aktiviteye sahip olduğu gözlenmiĢtir. Ph R N N NH CONH2 O O Şekil 2.9. Psödopeptit kısmı içeren 1,2,4-oksadiazoller (Leite ve ark. 2000) 2003 yılında yapılan baĢka bir çalıĢmada 4,5-dihidro-1,2,4-oksadiazol türevleri sentezlenerek antimikrobiyal aktiviteleri belirlenmiĢtir. Bu bileĢiklerden aromatik halkada meta pozisyonda metil ve para pozisyonda metoksi grubu taĢıyan bileĢiklerin Staphylococcus aureus, Mycobacterium smegmatis ve Candida albicans'a karĢı daha 8 etkili olduğu gözlenmiĢtir (Srivastava ve ark. 2003) (ġekil 2.10). X H N H N O Şekil 2.10. 3-Aril-5-(n-propil)-4,5-dihidro-1,2,4-oksadiazoller (Srivastava ve ark. 2003) 1940'lı yıllardan 70'lerin ortalarına kadar yaklaĢık kırk yıl boyunca, ilaç endüstrisi yeni antibiyotiklerin üretiminde büyük rol oynamıĢtır. O zamandan beri, farklı enfeksiyonlara neden olan gram-pozitif bakterilerin sebep olduğu hastalıkların tedavisi için, Quinupristin / Dalfopristin, Linezolid ve Daptomycin isimli üç antibiyotik üretilerek Avrupa'da pazarlanmıĢtır. Bunların içerisinde Linezolid önemli bir yere sahiptir ve 2000 yılında çok farklı enfeksiyonların tedavisi için FDA tarafından onaylanmıĢtır. 2012‘de yapılan bir çalıĢmada, Linezolid yapısındaki oksazolidinon halkası yerine 1,2,4-oksadiazol halkası taĢıyan Linezolid benzeri bileĢikler sentezlenmiĢtir. Bu bileĢiklerin bazı gram-pozitif ve gram-negatif bakterilere karĢı aktiviteleri için ön testler yapılmıĢtır. Ancak, test edilen bakterilere karĢı referans ilaçlar Linezolid ve Ceftriaxone ile kıyaslandığında önemli bir aktivite göstermediği tespit edilmiĢtir (Piccionello ve ark. 2012) (ġekil 2.11). O O ON OO N N N NH NHO Fn N O F a b Şekil 2.11. Linezolid (a) ve N-((5-(4'-(Morfolin-N'-il)-fenil)-1,2,4-oksadiazol-3-il)- metil)-asetamit (b) bileĢikleri (Piccionello ve ark. 2012) Staphylococcus aureus bir bakteriyel patojendir ve insanlarda olan yaygın enfeksiyonların kaynağıdır. 1960 yılında geliĢtirilen penisilin sınıfından bir β-lactam 9 antibiyotiği olan Methicillin‘e karĢı dirençlidir. Methicillin’e dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) enfeksiyonları nedeniyle çok sayıda insan hayatını kaybetmiĢtir. Bu bakterinin farklı antibiyotiklere karĢı direnç kazanmasından dolayı, 2013‘teki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) raporuna göre, ciddi bir tehdit olarak görülmektedir. 2015 yılında, bu ciddi sorunun çözümü için Spink ve ark. ġekil 2.12‘de gösterilen öncü oksadiazol bileĢiğinin 120 farklı türevini hazırlayarak MRSA‘ya karĢı antimikrobiyal aktivitelerini belirleyerek yapı-aktivite iliĢkisini (SAR) ortaya koymuĢlardır. A halkasının 4-fenol ve 4-anilin olması durumunda aktivite gözlendiği fakat, fosfat, sülfonamit, amit ve karboksilik asit grupları olduğunda aktivite göstermediği gözlenmiĢtir. Ayrıca, A halkasınınn fenil yerine pirazol veya indol halkası olması durumunda aktivite gösterirken piridin, triazol, pirol gibi heterohalkalar olması durumunda aktivitenin tamamen yok olduğu tespit edilmiĢtir. O C D N HO A CF B 3 O N Şekil 2.12. Öncü 1,2,4-oksadiazol bileĢiği (Spink ve ark. 2015) Bir yıl sonra Leemans ve arkadaĢları gram-pozitif bakterilere karĢı aktivite gösteren, penisilin bağlayıcı proteinler denilen temel enzimlerin inhibisyonuyla bakteriyel hücre duvarına saldıran yeni bir bileĢik sınıfı olarak 102 adet benzer yapıda 1,2,4-oksadiazol bileĢiği için 3D yapı-aktivite iliĢkilerini (QSAR) ortaya koymuĢlardır (O‘Daniel ve ark. 2014, Leemans ve ark. 2016) (ġekil 2.13). O N HO O N ŞekiL 2.13. 4-(3-(4-Fenoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il) fenol (O‘Daniel ve ark. 2014) 2018 yılında yapılan baĢka bir çalıĢmada 5-substitue-3-(3-substitue-4,5- 10 dihidroizoksazol-5-il)-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri sentezlenerek Shigella flexneri, Staphylococcus aureus ve Escherichia coli bakterilerine karĢı aktiviteleri incelenmiĢtir. Fenil halkasında metoksi grupları taĢıyan bileĢiklerin standart Chloramphenicol‘den bile daha yüksek aktiviteye sahip olduğu ve metoksi grubunun sayısının artmasıyla aktivitenin arttığı gözlenmiĢtir (Umesha ve ark. 2018) (ġekil 2.14). R R N N O N O Şekil 2.14. 5-Substitue-3-(3-substitue-4,5-dihidroizoksazol-5-il)-1,2,4-oksadiazol (Umesha ve ark. 2018) 2.2.2. 1,2,4-Oksadiazol bileşiklerinin sentez yöntemleri Literatürde 1,2,4-oksadiazollerin sentezi için birçok yöntem bildirilmiĢtir. Sentez yöntemlerinin birçoğu genel olarak dört sınıfa ayrılabilir: a) O-Açilamidoksimlerin halkalaĢması: Bu yöntem; amidoksimlerin bir açilleyici ile O- açillenmesi ve takiben dehidrasyonuyla halka kapanmasına dayanır. 1,2,4- oksadiazollerin sentezi için en yaygın olarak kullanılan yöntemdir (ġekil 2.15). NH NH 22 Açilleyici reaktif N Dehidrasyon N N O R R OH N O O Amidoksim O-açilamidoksim 1,2,4-Oksadiazol Şekil 2.15. Amidoksimlerin O-açillenmesi ve takiben dehidrasyonuyla halka kapanması ile 1,2,4-oksadiazollerin sentezi 11 b) N-açilamidoksimlerin halkalaĢması: N-açilamidoksimlerin halka kapanması ile 1,2,4- oksadiazol bileĢikleri elde edilir. N-Açilamidoksimler genellikle izole edilemeyen ara ürünlerdir ve oda sıcaklığında doğrudan 1,2,4-oksadiazol‘e dönüĢürler. O-açillemenin çok daha hızlı gerçekleĢmesinden dolayı N-açilamidoksimler amidoksimlerin açillenme reaksiyonu ile elde edilemezler. N-açilimidik klorürler (X:Cl), açilamidinler (X:NR2), N-açil(alkilsülfanil)imidler (X:SR), N-açil(alkoksi)imidler (X:OR) gibi öncülerden reaksiyon ortamında oluĢturulurlar. N-açilamidoksim oluĢturabilecek öncülerin çeĢitliliği bu yoldan 1,2,4-oksadiazollerin eldesi için önemli bir avantajdır (Jochims 1996) (ġekil 2.16). 1 2 1 2 1 R R N R R N RNH2OH N O X O NH N- HX - H20 2 HO R O X: Cl, OR, SR, NR2 Şekil 2.16. N-açilamidoksimlerin halkalaĢma reaksiyonu ile 1,2,4-oksadiazollerin sentezi c) Nitrillerin nitril oksitlere 1,3-dipolar halka katılması: Nitril oksitlerin nitrillere 1,3- dipolar halka katılma reaksiyonu sonucu 3,5-disubstitue 1,2,4-oksadiazol bileĢikleri elde edilmektedir. Alifatik nitriller oksadiazol halkalaĢması göstermezken, aromatik ve elektronca eksik olan nitriller oldukça reaktiftir. Ancak lewis asitleri varlığında alifatik nitriller de oksadiazol oluĢumuna giderler (Clapp 1984, Romeo ve Chiacchio 2011) (ġekil 2.17). 1 R 2 1 + - N N R + R N O 2 N R O Şekil 2.17. Nitril oksitlerin nitrillere 1,3-dipolar halka katılması ile 1,2,4-oksadiazollerin sentezi 12 d) Diğer heterohalkalı bileĢiklerden: 1,2,4-oksadiazoller, benzoylaminofurazan, imidazol, izoksazol ve pirol gibi diğer heterohalkalı bileĢiklerin çevrilme reaksiyonları sonucunda da elde edilebilir (Andrianov ve Eremeev 1990, Katritzky ve ark. 2002, Savarino 2006, Gupta ve ark. 2008, Bora ve ark. 2013). Buscemi ve ark. (2000), 3- perfloroalkanoilamino-4-fenil-1,2,5-oksadiazollerin (furazan) amonyak veya primer alifatik aminler beraberinde 313 nm‘de ıĢınlandırılması ile florlu 1,2,4-oksadiazolleri sentezlemiĢlerdir (ġekil 2.18). H H Ph NH R2 H R R' NHPh N 313 nm N N N N N O O N O N N MeOH / R'NH2 R' N O R O - PhCN HO R: C7F15, C3F7 Şekil 2.18. Perfloralkil-1,2,4-oksadiazollerin sentezi (Buscemi ve ark. 2000) Bu yöntemlerin içerisinde en yaygın olarak kullanılan O-açilamidoksimlerin halkalaĢma reaksiyonudur (ġekil 2.15). Bu yöntem ilk kez 1884'de Tiemann ve Krüger tarafından rapor edilmiĢtir ve uzun süre 1,2,4-oksadiazollerin sentezi için standart yöntem olarak kullanılmıĢtır. O-açilamidoksimler, amidoksimlerin karboksilik asit veya karboksilik asit türevleri ile açillenmesi ile elde edilirler. Reaksiyon, ısı ve/veya bir baz yardımı ile amidoksimlerin O-açillenmesi ve takiben halka kapanması olacak Ģekilde iki basamakta gerçekleĢir. Açilleme reaktifi olarak genellikle karboksilik asitler ve türevleri (açil halojenürler, anhidritler, esterler veya trikloralkanlar) kullanılır. Açilleyici olarak karboksilik asitlerin kullanıldığı birçok çalıĢma literatürde rapor edilmiĢtir. Deegan ve ark. (1999), amidoksimlerin karboksilik asitler ile olan reaksiyonunda, hem O-açilamidoksim oluĢumu hem de dehidrasyon basamağında aktifleĢtirici olarak 1,1'-karbonildiimidazol (CDI) kullanmıĢlardır (ġekil 2.19). 13 O OH O R N NN O 2 2 2R NR R NH2 + RCOOH CDI, DMF, 30dak R NH CDI, DMF, 6 Saat2 1 1 1 R R R Şekil 2.19. CDI varlığında oksadiazol sentezi (Deegan ve ark. 1999) Polistiren reçine üzerine tutturulan benzoik asit türevlerinin amidoksimler ile reaksiyonundan yüksek verim ve saflıkta 1,2,4-oksadiazoller sentezlenmiĢtir (Sams ve Lau 1999) (ġekil 2.20). F HN N N ~B HO N O F N F O O HN W H W A W A W A ~B A N ~B OH F O NH O N W= Polistiren Wang Şekil 2.20. Polistiren reçine destekli 1,2,4-oksadiazollerin sentezi (Sams ve Lau 1999) Bunların dıĢında, farklı kenetleyici reaktifler (HBTU, DIPEA, DCC, DIC, EDC, BOP- Cl, TBTU, CDI gibi) beraberinde mikrodalga destekli, katı faz, tek kap sentez yöntemleri kullanılarak amidoksimler ve karboksilik asitlerden 1,2,4-oksadiazollerin sentezi için bir çok yöntem bildirilmiĢtir (Evans ve ark. 2003, Santagada ve ark. 2004, Katritzky ve ark. 2005, Wang ve ark. 2005, Filho ve ark. 2009) (ġekil 2.21). OH O NH2 ON HBTU, DIPEA N R2 a) + O R R OH R N 2 R NH DMF, MW 1 N1 2 2 O R1 X OH O N N b) COOH N NH2 + i X ii 14 OH O 2 N O R c) + i N 1 2 R NH R OH N 2 1R HBTU, PSBEMP, CH3CN OH Metod A O ON R d) N+ R OH 1 NR NH Metod B 12 R PSPPh3, CCl3CN, DIEA, THF O NH2 O O O NH -2 Ar Cl OEt - OH e) Ar O R N R OH R O OEt N - 4 saat, ısı Ar N K CO N2 3 K CO O R2 3 O Şekil 2.21. Amidoksim ve karboksilik asitlerden 1,2,4-oksadiazol sentezi: a) Amidoksim ve karboksilik asitlerden HBTU ve DIPEA beraberinde mikrodalga destekli 1,2,4-oksadiazol sentezi (Evans ve ark. 2003) b) i: çözücülü ortam (MW 100°C, 30 dak.); ii: çözücüsüz ortam (MW 60°C, 4 dak.) (Santagada ve ark. 2004) c) Karboksilik asitlerden kenetleme reaktifleri (i= DCC, EDC, DIC, BOP-Cl, TBTU, CDI) ile 1,2,4- oksadiazol sentezi (Katritzky ve ark. 2005) d) Katı faz ve mikrodalga kombinasyonu ile sentez (Wang ve ark. 2005) e) 1,2,4-oksadiazollerin etil kloroformat yardımı ile tek-kap sentezi (Filho ve ark. 2009) Braga ve ark. (2004), azot atmosferinde kenetleyici reaktif olarak DCC kullanmıĢlar ve amin ucundan korunmuĢ N-t-Boc-L-isolösin ve N-t-Boc-L-alanin gibi aminoasitlerden 3-aril-5-[(1S)-t-butiloksikarbonil-1-amino-(2S)-metil-1-butil)]-1,2,4-oksadiazol ve 3- fenil-5-[(1S)-t-butiloksikarbonil-1-amino-1-etil]-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerini sentezle- miĢlerdir (ġekil 2.22). 15 1 R 1 R OH H2N N O CH2Cl2, DCC O ısı N N + N O 1 NH2 OH N2 OR NHBoc NHBoc NHBoc Şekil 2.22. Aminoasitlerden 1,2,4-oksadiazol sentezi (Braga ve ark. 2004) 2-(benzo[d]tiazol-2-iltiyo)-N´-hidroksiasetimidamid‘in karboksilik asitlerle propilfosfonik anhidrit (T3P) beraberindeki reaksiyonundan 1,2,4-oksadiazoller sentezlenmiĢtir (Yatam ve ark. 2018) (ġekil 2.23). S COOH S NH S2 50% T P, Et N N3 3 N + S DMF, 2 Saat N N RN OH R O O O O P P T P : O O3 P O Şekil 2.23. Propilfosfonik anhidrit varlığında 1,2,4-oksadiazol sentezi (Yatam ve ark. 2018) Açil halojenürler, karboksilik asitlerden daha iyi bir açilleyicidir. Açil halojenürlerin bir baz beraberinde amidoksimlerle reaksiyonundan herhangi bir kenetleyici reaktif kullanmadan direk olarak 1,2,4-oksadiazoller elde edilebilir. Amidoksimler ve açil klorürlerden 1,2,4-oksadiazollerin mikrodalga destekli sentezinde KF katalizör olarak kullanılmıĢtır (Rostamizadeh ve ark. 2010) (ġekil 2.24). 1- KF, NH2OH.HCl 0 N O 1 MW, 100 C, 5 dak. R N 1 2 2- R2COCl R N R 450W, 130 0C, 10 dak. Şekil 2.24. KF katalizörlüğünde ortamda mikrodalga destekli 1,2,4-oksadiazol sentezi (Rostamizadeh ve ark. 2010) 16 Literatürde, Amidoksim ve açil halojenürlerden 1,2,4-oksadiazollerin sentezi için açilleme basamağında N,N-diizopropiletilamin ve K2CO3 gibi bazların, halka kapanma basamağında ise moleküler elek, tetrabütilamonyum florür (TBAF) gibi katalizörlerin kullanıldığı ultrason veya mikrodalga destekli birçok yöntem rapor edilmiĢtir (Gangloff ve ark. 2001, Bretanha ve ark. 2011, Katirtzi 2015, Khanaposhtani ve ark. 2016) (ġekil 2.25). 1 1R O OOH R H2NOH N Açil bileşiği N Bu4NF N R N a) O N ısı R NH R NH2 iPr2NEt 2 THF R OH O CClN 3 b) N + N CCl 3 NH2 R Cl Ultrason O R OH O O N N N O R R NH2 NH N2 c) RCOCl, K2CO3 Toluen, N,N-dimetilformamit Susuz 1,4-dioksan Refluks, 6-15 saat HN O HN O HN O O N OH d) Susuz aseton N O Cl Toluen N R OR R NH K CO Refluks 2 2 3 NH N Cl2 Şekil 2.25. Amidoksim ve açil halojenürlerden 1,2,4-oksadiazol sentezi: a) Tetrabütilamonyum florür varlığında 3,5-disubstitue-1,2,4-oksadiazollerin sentezi (Gangloff ve ark. 2001) b) Trikloroasetamidoksim'in açil klorürlerle reaksiyon ve 3- triklorometil-5-alkil(aril)-1,2,4-oksadiazol sentezi (Bretanha ve ark. 2011) c) N,N- dimetilformamit varlığında 3,5-disubstitue-1,2,4-oksadiazollerin sentezi (Katirtzi 2015) d) 3,5-disubstitue-1,2,4-oksadiazollerin sentezi (Khanaposhtani ve ark. 2016) 17 Amidoksimlerin açil klorür ile açillenmesi sonucu oluĢan O-açilamidoksimlerin dehidrasyonu ile halka kapanması basamağında tetrabutilamonyum florür (TBAF)‘ün katalizör olarak kullanıldığı bir baĢka çalıĢmada katı destek üzerinde 1,2,4- oksadiazollerin sentezi gerçekleĢtirilmiĢtir (Rice ve Nuss 2001) (ġekil 2.26). OCH OCH OCH 3 33 NH N Ph ROCl/piridin N Ph TBAF, THF N Ph TFA DMF OO O O reçine reçine reçine NNH N NHOH OO O N NH N NH O R RR Şekil 2.26. Tetra-N-butilamonyum florür (TBAF) katalizör olarak kullanılarak katı destek üzerinde 1,2,4-oksadiazollerin sentezi (Rice ve Nuss 2001) 1,2,4-oksadiazollerin sentezinde karboksilik asit esterleri de açilleyici olarak kullanılmaktadır. Amidoksimler‘in CF2BrCO2Et ile açillenmesi ve fosfor pentaoksit ile dehidrasyonu ile tek basamakta 1,2,4-oksadiazollerin florlu türevleri hazırlanmıĢtır (Dolbier ve ark. 1999) (ġekil 2.27). R NHF 2 P O R2O5 N FO N -H2O N O R RF F Şekil 2.27. Perfloroaçil amidoksimlerden fosfor pentaoksit ile 1,2,4-oksadiazollerin sentezi Literatürde, esterler ile açilleme aĢamasında baz olarak genellikle potasyum karbonatın kullanıldığı, çözücülü veya çözücüsüz ortamda, tek kap ve mikrodalga destekli sentez yöntemleri bildirilmiĢtir (Amarasinghe ve ark. 2006, Du ve ark. 2006, De Freitas ve ark. 2007) (ġekil 2.28). O 1 OH R O N NK2CO+ 3 N a) 1 Me 2 2R O R NH Toluen, Refluks2 R 18 OH N N O O O 4O O 4 R 1 3 R NH2 1 4 O R R R N R Halkalaşma 1 N b) O O O O R 2 Transesterifikasyon 2 O 2 R R NH2 R O NH2OH Ar O NHBoc N OH O c) N O isi Ar NH2 Ar Mikrodalga (5 , 10 dak.) N O N O O + K CO2 3 O O Şekil 2.28 Amidoksim ve karboksilik asit esterlerinden 1,2,4-oksadiazol sentezi: a) Karboksilik asit esterleri ve amidoksim reaksiyonu (Amarasinghe ve ark. 2006) b) Malonik diester ve β-ketoesterlerin amidoksimlerle reaksiyonu (Du ve ark. 2006) c) Oksadiazol çözücüsüz ortamda mikrodalga sentez yöntemlerine örnekler (De Freitas ve ark. 2007) 2017 yılında yapılan bir çalıĢmada amidoksimler ile karboksilik asit esterlerinin süperbaz ortamında (MOH/DMSO; M: K, Na, Li) oda sıcaklığında reaksiyonundan 1,2,4-oksadiazollerin sentezi gerçekleĢtirilmiĢtir (Baykov ve ark. 2017) (ġekil 2.29). OH N O MOH/DMSO + NH 1 22 R O R oda sıcaklığı, 4 saat N N 2 O R Şekil 2.29. Amidoksim ve karboksilik asit esterlerinden süperbaz beraberinde 1,2,4- oksadiazol sentezi (Baykov ve ark. 2017) 19 Açilleyici olarak karboksilik asit anhidritlerinin kullanıldığı bir baĢka çalıĢmada, amidoksimlerden katalizör kullanılmadan sulu ortamda 1,2,4-oksadiazoller sentezlenmiĢtir (Kaboudin ve Malekzadeh 2011) (ġekil 2.30). OH N R H O N + (R'CO) O 22 N R NH2 Refluks 12 saat O R' Şekil 2.30. Sulu ortamda amidoksimlerin anhidritlerle reaksiyonu (Kaboudin ve Malekzadeh 2011) 2.3. Üre Bileşikleri Üre yapısı (ġekil 2.31), zirai kimyasallar, petrokimya ve eczacılık alanlarında geniĢ bir uygulama alanına sahip çok sayıda sentetik bileĢikte alt birimler halinde bulunur. O 1 3 R R N N 2 4 R R R: H, Alkil, Aril Şekil 2.31. Üre bileĢiklerinin genel yapısı Bu bileĢikler, saç boyalarında, hidrokarbon yakıtlarında, deterjanlarda, polimerlerde, korozyon inhibitörlerinde ve daha bir çok alanda kullanılmaktadır (Vishnyakova ve ark. 1985, Gallou ve ark. 2005). Özellikle, simetrik üreler, tarımsal zirai ilaç, saç ve selüloz fiberler için boyama malzemesi, benzinde bulunan antioksidanlar ve deterjanlardaki katkı maddeleri ve korozyon inhibitörleri gibi uygulamaları nedeniyle dikkat çekicidir. Ayrıca herbisitler, bitki büyüme düzenleyicileri, tarımsal koruyucular ve yosun öldürücü ajanlarda aktif maddeler olarak kullanılmaktadır. Diğer tarafta, asimetrik olan üreler enzim inhibitörleri ve psödopeptitler gibi birçok biyolojik aktif bileĢiğin yapısında yer almaktadır (Khan ve ark. 2009). Ayrıca, antikonvulsan, antimikrobiyal, 20 antifungal, antiaritmik, antibakteriyal, antitümör ve antidiyabetik aktivite gibi çeĢitli biyolojik aktiviteye sahip üreler de literatürde bildirilmiĢtir (Matsukura ve ark. 1992, Bazil ve Pedley 1998, Luer 1998, Khan ve ark. 2009, Agrawal ve ark. 2012, Lu ve ark. 2014, Karimipour ve ark. 2015, Faidallah ve ark. 2016, Patrick ve ark. 2016, Vedavathi ve ark. 2017) (ġekil 2.32). F NH NH NH Cl NH NH O F F O O O Cl Antiglikasyon ajan (Khan ver ark. 2009) Anti-Tümör (Lu ve ark. 2014) N NH S O N F Anti-tripanozomaya (Patrick ve ark. 2016) Şekil 2.32. Biyolojik aktif bazı üre bileĢikleri 2.3.1 Üre bileşiklerinin antimikrobiyal aktiviteleri Son yıllarda, çok çeĢitli biyolojik aktivitelerinin yanısıra antimikrobiyal aktivite gösteren bir çok üre türevi literatürde bildirilmiĢtir. Selvakumar ve ark. (2008), yeni bir bileĢik sınıfı olarak gram-pozitif bakterilere karĢı kullanılan Linezolid‘in üre türevlerini sentezleyerek Linezolid'e eĢit antibakteriyal aktivite gösterdiklerini belirlemiĢlerdir (ġekil 2.33). 21 F O OO N R NH N N N O N O O F NH Me O NH O a b Şekil 2.33. Linezolid (a) ve Linezolidin üre türevleri (b) (Selvakumar ve ark. 2008) BaĢka bir çalıĢmada, bir dizi N-alkil üre türevi sentezlenmiĢ ve in vitro antibakteriyel ve antifungal aktiviteleri E. coli, P. aeruginosa, B. subtilis ve S. aureus'a karĢı test edilmiĢtir. Morfolin grubu taĢıyan ve fenil halkasında orto ve para pozisyonlarında flor grubu bulunan türevlerin gram-pozitif ve gram-negatif bakterilere ve mantarlara karĢı yüksek aktivite gösterdiği görülmüĢtür (Zheng ve ark. 2010) (ġekil 2.34). 1 2 O R R O N 3 NH R 4 5 R R Şekil 2.34. Morfolin grubu taĢıyan N-alkil üreler (Zheng ve ark. 2010) Tale ve ark. (2011), antimikrobiyal aktivitesi bilinen 3,4-dihidropirimidin bileĢiklerinin üre türevlerini hazırlayarak seçilen bazı patojen bakteri ve mantarlara karĢı aktivitelerini incelemiĢlerdir. Sentezlenen 3,4-dihidropirimidin-2(1H)-on bileĢiklerinin üre türevlerinin birçoğunun standart ilaç olan Ciprofloxacin ve Miconazole göre çok daha aktif ya da eĢit aktiviteye sahip olduğu bulunmuĢtur (ġekil 2.35). 22 O R NH NH O O NH N S H Şekil 2.35. 3,4-dihidropirimidin-2 (1H)-on üre türevleri (Tale ve ark. 2011) Mycobacterium tuberculosis (MTB) ve nontuberculosis mycobacterium (NTM)‘un neden olduğu enfeksiyonlar tüm dünyada büyük bir sağlık sorunu olarak kabul edilmektedir. Mycobacterium tuberculosis (MTB), tüberküloza neden olan bir patojendir ve Tüberküloz gibi bulaĢıcı bir hastalık, dünyadaki ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir. Bu enfeksiyonlara karĢı aktivite gösterecek ve tedavi sürecini kısaltacak yeni ilaçların geliĢtirilmesi büyük önem taĢımaktadır. Bu amaçla, Krátký ve ark. (2017), sülfonamit sınıfından onbeĢ tane yeni N-alkil üre bileĢiği sentezlemiĢlerdir. Sentezlenen bileĢiklerin Mycobacterium tuberculosis, Mycobacterium avium ve Mycobacterium kansasi‘e karĢı aktiviteleri minimum inhibitör konsanrasyon (MĠK) yöntemiyle incelenmiĢtir. Bazı türevlerin sülfametoksazol ve isoniazid gibi güçlü antibiyotiklerle yarıĢabilir aktivitelerinin olduğu tespit edilmiĢtir (ġekil 2.36). O NH S NH O 2 1 O N O R N NH 2 R Şekil 2.36. Sülfametoksazol N-alkil üre türevleri (Krátký ve ark. 2017) 2.3.2. Üre bileşiklerinin sentez yöntemleri 1828'de Wohler‘in laboratuvarda ilk üre sentezinden bu yana önemli ölçüde sentez 23 çalıĢmaları yapılmıĢ ve bir çok üre türevi literatüre kazandırılmıĢtır. Ürelerin sentezi için klasik yaklaĢım, fosgen ve türevlerinin kullanımıdır (Shriner ve ark. 1944). Fosgen yerine karbonatlar (Izdebski ve ark. 1989), formamitler (Kotachi ve ark. 1990), 1,1′- karbonilbisbenzotriazoller (Katritzky 1997), N,N′-karbonildiimidazoller (Batey ve ark. 1998), karbamatlar (Gallou ve ark. 2005), karbonatlar (Saliu ve Rindone 2010), kloroformatlar (Bogolubsky ve ark. 2011) gibi daha az zararlı ve çevre dostu olan kimyasalların (Spyropoulos ve ark. 2014) kullanımı da literatürde rapor edilmiĢtir (ġekil 2.37). O O a) RNH2 Cl Cl R RNCO -HCl NH Cl -HCl R'NH R'NH22 O R R' NH NH O 1 O O R 3 O NH 1 1 RN N 2R R NH 1 3 b) 4N N MeI R N N R R RN N N N 2 2R +R Et N 2 4N N 3 R R Me O 1. 0.1 equiv. N-Me-pyrr. O c) R1 THF, 55 0C, 0.5-24 saat R O + R R NH 1 RNH 2 3 2 NH N 2. Konsantrasyon R3 Şekil 2.37. Üre sentezlerine bazı örnekler: a) Fosgen ve aminlerden üre sentezi (Shriner ve ark. 1944) b) Karbonildiimidazoldan üre sentezi (Katritzky 1997) c) Karbamattan üre sentezi (Gallou ve ark. 2005) N,Nʹ-disubstitue ürelerin sentezi için çok yaygın olarak kullanılan bir yöntem ise izosiyanatların aminlerle olan reaksiyonudur. Bu yöntemde aminlerin izosiyanatlar ile oda sıcaklığındaki reaksiyonundan iyi verimlerle üre bileĢikleri sentezlenebilir (Keche ve ark. 2012) (ġekil 2.38). 24 O O NCO N N N R N NH NH O NH O2 R THF, 2 saat O O Oda sıcaklığı O Şekil 2.38. Aminlerin izosiyanatlar ile reaksiyonundan üre sentezi (Keche ve ark. 2012) Üre bileĢiklerinin sentezi için günümüzde kullanılan yöntemlerden biri de tiyoürelerin sulu potasyum dikloroiodatla (KICl2) üre türevlerine dönüĢtürülmesidir (Viana ve ark. 2013) (ġekil 2.39). S O KICl2 aq. / CH3CN NH NH NH NH Oda sıcaklığı, 30 dak. Şekil 2.39. Tiyoüreden üre sentezi (Viana ve ark. 2013) BaĢka bir çalıĢmada, BF3.Et2O varlığında, eterler ve siyanamidlerden Ritter tipi bir reaksiyon ile N,N´-disubstitue ürelerin hazırlanması için alternatif bir yol gösterilmiĢtir (Panduranga ve ark. 2013) (ġekil 2.40). NHCN O BF3.Et2O NH NH + AcOH O Şekil 2.40. Eterden üre sentezi (Panduranga ve ark. 2013) Sribalan ve arkadaĢları (2018), sekonder amitlerden NaN3 ve POCl3 beraberinde mikrodalga desteği ile diarilürelerin sentezini gerçekleĢtirmiĢlerdir (ġekil 2.41). 25 O POCl3, NaN NH NH 3 NH MW O Şekil 2.41. Sekonder amitlerden mikrodalga destekli üre sentezi (Sribalan ve ark. 2018) Üre bileĢiklerinin sentezi için bilinen pek çok yöntem olmasına rağmen, yeni yöntem arama çalıĢmaları hala güncelliğini korumaktadır. 2.4. Tiyoüre Bileşikleri Tiyokarbanilidler olarak da bilinen tiyoüre bileĢikleri, üre yapısındaki oksijen yerine kükürt atomunun yer aldığı (ġekil 2.42), alev geciktiriciler, vulkanizasyon hızlandırıcıları, bitki koruma maddeleri, pestisitler, fungisitler, peptid maddeleri, korozyon inhibitörleri ve tiyazol ilaçlarının sentezi gibi çok yönlü uygulama alanına sahip bileĢiklerdir. S 1 3 R R N N 2 4 R R Şekil 2.42. Tiyoüre bileĢiklerinin genel formülü Tarımda, insektisit, herbisit ve fungusit olarak, medikal uygulamalarda ise antioksidan, antiallerjen, antibakteriyal, antitiroid, antiepileptik, antihipertansiyon, antikanser, gibi çeĢitli biyolojik aktivite gösteren bir çok tiyoüre bileĢiği literatürde bildirilmiĢtir (Küçükgüzel ve ark. 2008, KarakuĢ ve ark. 2009, Rauf ve ark. 2013, Ovais ve ark. 2014, Shakeel ve ark. 2016) (ġekil 2.43). 26 N O S NH NH O O HN S NH NH S S NH F NH S O Herbisit Antikanser (kolon) Üreaz inhibitör ve antifungal (Shakeel ve ark. 2016) (KarakuĢ ve ark. 2009) (Rauf ve ark. 2013) S O O N Cl HN NH N N S NH O NH O S O Cl O NH NH S Anti-hiperglisemik Bakır kompleksi antibakteriyal (Ovais ve ark. 2014) (Shakeel ve ark. 2016) H N N O S S N NH NH antiviral / anti-HIV ve anti-tüberküloz ajan (Küçükgüzel ve ark. 2008) Şekil 2.43. Biyolojik aktif bazı tiyoüre bileĢikleri (Hermindez ve ark. 2005), antimikrobiyal (Arslan ve ark. 2009), antifungal (Del Campo ve ark. 2004), gibi biyolojik aktiviteleri bilinmektedir. Metallerle kompleks oluĢturma özelliklerinden dolayı tiyoüreler, endüstriyel (Girisun ve ark. 2011), tarımsal (Srivastava ve ark. 2016) ve madencilik (Groenewald 1977) atıkları için arıtma maddesi 27 olarak da kullanılmaktadır. Bunların dıĢında tiyoürelerin organo-katalizörler olarak kullanımı da yaygındır (Khan ve ark. 2008, Jangale ve ark. 2015). Ayrıca, yapılarında hem azot hem de kükürt atomunun bulunmasından dolayı bir çok biyolojik aktif beĢ ve altı üyeli heterohalkalı bileĢiğin sentezinde de önemli öncülerdir (Heath ve ark. 2001) (ġekil 2.44). O R N NH O O R NH 1. ClCH2CH2Cl N N + O Cl O S 2. NaOH, EtOAc S N O R Şekil 2.44. 1,3-disubstitue tiyoürelerden 2-tiyobarbitürik asitlerin sentezi 2.4.1. Tiyoüre bileşiklerinin antimikrobiyal aktiviteleri Tiyoürelerin antimikrobiyal aktiviteleri ile ilgili birçok çalıĢma literatürde bildirilmiĢtir. Bazı benzoiltiyoüreler, Staphylococcus aureus, E-Coli ve Bacillus subtilis‘e karĢı aktivite göstermektedir (Aly ve ark. 2007, Arslan ve ark. 2009, Shakeel ve ark. 2016). 2008 yılında Khan ve ark. sentezledikleri steroid yapısındaki üre ve tiyoüre bileĢiklerinin gram-pozitif ve gram-negatif bakterilere karĢı aktivitelerini araĢtırmıĢlar ve özellikle tiyoüre bileĢiklerinin her iki bakteri grubunda da standart ilaç Chloramphenicol‘e göre daha yüksek aktivite gösterdiklerini belirlemiĢlerdir (Khan ve ark. 2008) (ġekil 2.45). C10H19 Cl HN NH S Şeki 2.45. Steroid tiyoüre (Khan ve ark. 2008) 28 2009‘da yapılan bir baĢka çalıĢmada, antimikrobiyal aktivitelerinin araĢtırılması için 20 adet flor atomu taĢıyan tiyoüre bileĢiği sentezlenmiĢ ve bileĢiklerin gram-pozitif (Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis) ve gram-negatif (Escherichia coli, Pseudomonas aureginosa) bakterilere karĢı antimikrobiyal aktiviteleri, ayrıca 5 farklı mantar türünde antifungal aktiviteleri araĢtırılmıĢtır. Sentezlenen bileĢiklerin antifungal aktivitelerinin antimikrobiyal aktivitelerine göre daha yüksek olduğu ve benzoil ve fenil halkasındaki flor atomlarının pozisyonlarının antimikrobiyal aktivite üzerinde etkili olduğu rapor edilmiĢtir (Saeed ve ark. 2009) (ġekil 2.46). R2 NH NH R1 S O R1, R2; F, Cl, OCH3, t-butil Şekil 2.46. Florlu tiyoüre bileĢikleri (Saeed ve ark. 2009) 2012 yılında Stefanska ve ark. tarafından 1,2,4-triazol halkası taĢıyan tiyoüre türevleri sentezlemiĢ ve gram-pozitif Cocci ve gram-negatif rod‘a karĢı antibakteriyal aktiviteleri araĢtırılmıĢtır. Triazol halkası taĢıyan tiyoüre türevlerinin bazılarının gram-pozitif Cocci‘ye karĢı yüksek aktiviteye sahip olduğu görülmüĢtür (Stefanska ve ark. 2012) (ġekil 2.47). S NH H2N R N N N Şekil 2.47. 1,2,4-triazol halkası taĢıyan tiyoüre bileĢikleri (Stefanska ve ark. 2012) Son yıllarda yapılan bir çalıĢmada ise, açil tiyoüre grubu içeren yeni tiyourasil türevleri sentezlenmiĢtir (ġekil 2.48). Tüm bileĢikler, Bacillus amyloliquefaciens, Staphylococcus aureus ve Bacillus subtilis'e karĢı antibakteriyel aktiviteleri açısından değerlendirilmiĢ 29 ve özellikle R1 ve R2‘nin klor olduğu türevleri olmak üzere birçoğunun test edilen bakterilere karĢı inhibisyon aktivitelerinin oldukça iyi olduğu rapor edilmiĢtir (Cui ve ark. 2017). S NH NH N NH R1 O S O CN R2 Şekil 2.48. Tiyourasil grubu taĢıyan tiyoüre türevi (Cui ve ark. 2018) 2018 yılında Badiceanu ve ark. tarafından tiyofen halkası taĢıyan tiyoüre türevleri sentezlenmiĢ ve Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Bacillus cereus gibi 9 mikrobiyal suĢlara karĢı antimikrobiyal aktiviteleri araĢtırılmıĢtır (ġekil 2.49). Özellikle R‘nın CF3 olduğu türevlerin yüksek aktiviteye sahip olduğu görülmüĢtür, ayrıca fenil halkasında iki tane metoksi grubu taĢıyan bileĢiklerin de iyi antimikrobiyal aktivite gösterdiği tespit edilmiĢtir (Badiceanu ve ark. 2018). O S R S NH NH Şekil 2.49. Tiyofen halkası taĢıyan tiyoüre türevi (Badiceanu ve ark. 2018) 2.4.2. Tiyoüre bileşiklerinin sentez yöntemleri Simetrik ve asimetrik tiyoürelerin sentezi için uzun yıllardan beri bir çok yöntem geliĢtirilmiĢtir (Schroeder 1954, Barluenga ve ark. 1995). Simetrik tiyoüre bileĢiklerini sentezlemek için kullanılan ilk yöntemlerden biri tiyofosgen‘in 2 mol primer veya sekonder aminlerle reaksiyonudur (ġekil 2.50). Primer aminler ile reaktantların oranlarına bağlı olarak izotiyosiyanatlar ile birlikte tiyoüre bileĢikleri oluĢurken, sekonder aminlerle sadece tiyoüre bileĢikleri elde edilmiĢtir (Schroeder 1954). 30 Tiyofosgen‘in zararları ve çalıĢma zorluğu sebebiyle yerine 1,1‘-tiyokarbonildimidazol gibi eĢdeğeri kimyasalların kullanıldığı yöntemler geliĢtirilmiĢtir (Staab 1962). S SR R R + 2 Cl Cl N NR' NH2 R' R' R, R‘ : H, alkil, aril Şekil 2.50. Simetrik tiyoüre bileĢiklerinin sentezi Bunların dıĢında, aminlerin kuvvetli asit beraberinde sodyum (Leov ve ark. 1972) veya amonyum tiyosiyanat (Kurzer 1963), benzoil izotiyosiyanat (Rasmussen ve ark. 1988), silisyum tetraizotiyosiyanat (Neville ve McGee 1973), civa asetat ve sulu amonyak beraberinde karbon disülfür (Bernstein ve ark. 1951) ve 170-180 °C‘de substitue olmayan tiyoüre (Erickson 1956) ile reaksiyonu sonucunda simetrik, asimetrik, mono, di- veya trisubstitue tiyoüreler elde edilmiĢtir. Ayrıca, disubstitue siyanamidlerin hidrojen klrorür ve LiAlHSH ile (Koketsu ve ark. 2001) veya amonyak beraberinde hidrojen sülfür ile (Cressman 1955) reaksiyonundan tiyoüre bileĢikleri sentezlenmiĢtir (ġekil 2.51). 1 S R1: Aril R (a) R1NH 2 MSCN NH NH2 M: Na, NH4 O S 1 (b) PhCONCS R 2. OH- Ph NH NH 1 S R 1 NH 1. R2 R (c) Si(NCS) N NH 4 2 2. H+ 2 R 1 S CS , Hg(OAc) R 1 1 2 2 (d) 2 R NH R 2 NH NH NH 3 31 S 1 S(e) R1NH R 12 R H2N NH2 NH NH 1 S R 1 LiAlHSH veya R (f) N N H2S / NH N NH 3 22 R 2R 1 2 R , R : H, Alkil, Aril Şekil 2.51. Tiyoüre bileĢiklerinin sentez yöntemleri a) Sodyum veya amonyum tiyosiyanat ve arilaminlerden tiyoüre sentezi b) benzoil izosiyanat ve primer veya sekonder aminlerden tiyoüre sentezi c) silisyum tetraizotiyosiyanat ve aminlerden tiyoüre sentezi d) Civa asetat beraberinde karbondisülfür ve aminlerden tiyoüre sentezi e) Substitue olmayan tiyoüre ve aminlerden tiyoüre sentezi f) Disubstitue siyanamitlerden tiyoüre sentezi Asimetrik tiyoüre bileĢiklerinin sentezi için en yaygın kullanılan yöntemlerden biri de amonyak, primer veya sekonder aminlerin izotiyosiyanatlar ile reaksiyonudur (Fathalla ve Pazdera 2002, Keche ve Kamble 2014) (ġekil 2.52). S 2 1 2 R R R1 R N C S + NH2 N N 3 3 R H R 1 2 3 R : Alkil, Aril; R , R : H, Alkil, Aril, Heteroaril Şekil 2.52. Amin ve izotiyosiyanatlardan tiyoüre sentezi Katritzky ve ark. iki ayrı çalıĢmada; izosiyanat eĢdeğeri olarak 1- (alkil/ariltiyokarbamoil) benzotriazoller kullanılmıĢ ve di- ve tri-substitue tiyoüreleri, ayrıca, karbotiyoamitlerin aminlerle; karboksiimitamitlerin ise hidrojen sülfürle olan reaksiyonundan mono ve N,N-disubstitue tiyoüre ve N-açiltiyoüreleri sentezlemiĢlerdir (Katritzky ve ark. 2004, Katritzky ve ark. 2004) (ġekil 2.53). 32 1 S S R S R NH S NH 1 R + Bt-SiMe 2 2 R a) 3 R R Cl Cl N NHBt Bt Bt NH 2 R 1 S Bt RS NH 1 1 2 R R H S R b) N NH 2 2 N NHBt NH2 Toluen 2 THF 2R R ısı N Bt: Benzotriazol N N Şekil 2.53. a) 1-(Alkil/Ariltiyokarbamoil benzotriazollerden tiyoüre sentezi b) Karboksimitamitlerin hidrogen sülfürle reaksiyonundan tiyoüre sentezi Tiyoürelerin sentezi için günümüzde su veya polietilen glikol gibi çözücülerle ultrason veya mikrodalga destekli daha kolay, pratik ve çevre dostu yöntemler geliĢtirilmeye devam etmektedir (Azizi ve ark. 2011, Azizi ve ark. 2014, Valizadeh ve Dinparast 2012, Chau ve ark. 2014, Rauf ve ark. 2016, Khan ve ark. 2018) (ġekil 2.54). S a) su ve PEGR NH + CS R R2 2 ))))) NH NH 3 dak. O NCS R' Cl R' b) Cl OHN R N R THF, M.W, 10 dak. NH 60-65 oC, 1 atm S Şekil 2.54. a) Ultrason destekli suda tiyoüre sentezi (Azizi ve ark. 2014) b) Mikrodalga destekli tiyoüre sentezi (Khan ve ark. 2018) 33 3. MATERYAL VE YÖNTEM 3.1. Materyal 3.1.1. Çalışmada kullanılan cihazlar Erime noktası cihazı ÇalıĢmada sentezlenen katı bileĢiklerin erime noktaları Electrothermal 9100 model Erime Noktası cihazı ile ölçülmüĢtür. İnfrared spektrometresi ÇalıĢmada sentezlenen bileĢiklerin infrared spektrumları Shimadzu Prestige 21 FT-IR cihazı‘nda alınmıĢtır. Nükleer magnetik rezonans spektrometresi 1 13 TM ÇalıĢmada sentezlenen bileĢiklerin H ve C NMR spektrumları Bruker Ascend 600 MHz NMR cihazı‘nda alınmıĢtır. Elementel analiz cihazı ÇalıĢmada sentezlenen bileĢiklerin Elementel analizleri LECO TruSpec Micro Elementel analiz cihazı‘nda alınmıĢtır. Densitometre Bakteri kültürlerinin konsantrasyonları Biosan DEN-1B McFarland Densitometre ile ölçülmüĢtür. Mikroplaka okuyucu ÇalıĢmada sentezlenen bileĢiklerin MĠK değerleri Bio-Rad iMark™ Microplate Absorbance Reader cihazı‘nda ölçülmüĢtür. 34 3.1.2. Çalışmada kullanılan kimyasallar Benzonitril 294098 Sigma-Aldrich p-Tolunitril S27685 Merck 3-Metoksibenzonitril 190233 Sigma-Aldrich 4-Metoksibenzonitril 132470 Sigma-Aldrich 3,4-Dimetoksibenzonitril D132306 Sigma-Aldrich 3,4,5-Trimetoksibenzonitril 10155356 Alfa-Aser 4-Florobenzonitril S4159813 Merck 2,6- Diflorobenzonitril S37268 Merck 4-Klorobenzonitril S46284 Sigma-Aldrich 4-Nitrobenzonitril 23525CB Sigma-Aldrich Fenil izosiyanat S4972301 Merck Fenil izotiyosiyanat S0665428 Merck Ftalimit 240230 Sigma-Aldrich Hidrazin hidrat 296811000 Aeroz Organics Hidroksilamin hidroklorür S6613834 Merck Klorasetil klorür 101578808 Fluka Tetrahidrofuran K41786514 Merck Toluen K25002823 Merck Aseton K45159114 Merck Asetonitril I673430 Merck Dietil eter K40919221 Merck Diklorometan I643554 Merck Dimetil sülfoksit 102952 Merck Etanol K45636683 Merck Etilasetat 0615/7 Lab-Scan Hekzan K41182968 Merck Kloroform K40752131 Merck Metanol I624608 Merck Petrol eteri (40-60ºC) K44518009 Merck Potasyum hidroksit 105033 Merck Potasyum karbonat 104928 Merck 35 Sodyum bikarbonat 106329 Merck Sodyum karbonat 497198 Kimetsan Sodyum sülfat AM0520749 Merck Hidroklorikasit 320331 Sigma-Aldrich Kloroform-d 151823 Sigma-Aldrich Döteryumoksit 151882 Sigma-Aldrich Dimetilsülfoksit-d6 570672 Sigma-Aldrich Mueller-Hinton broth 70192 Sigma-Aldrich Choramphenicol 56757 Sigma-Aldrich Ciprofloxacin 33434 Sigma-Aldrich Silica gel 60 (0.063-0.200 mm) 7631869 Merck Ġnce tabaka kromatografisi plaka HX081431 Merck 3.1.3. Çalışmada kullanılan bakteri suşları ÇalıĢmada, Staphylococcus aureus ATCC 25923, Staphylococcus aureus ATCC 33591, Escherichia coli ATCC 25922, Escherichia coli ATCC 0157:H7 türleri MĠK testleri için kullanılmıĢtır. Bakteri suĢları Bursa Uludağ Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı‘ndan temin edilmiĢtir. 3.1.4. Besiyerleri ÇalıĢmada test mikroorganizmalarının üretilmesinde Mueller-Hinton broth (MHB) besiyeri kullanılmıĢtır. 36 3.2. Yöntem 3.2.1. Amidoksim bileşiklerinin sentezi (1a-j) Tezde kullanılan amidoksimler literatürde bilinen yönteme göre sentezlenmiĢtir (Küçükoğlu ve ark. 2016). Genel Yöntem: Hidroksilamin hidroklorür (NH2OH.HCl) (25 mmol) ve sodyum karbonat (Na2CO3) (16 mmol)‘ın sulu çözeltisi (15 mL) üzerine benzonitril‘in (10 mmol) etanoldeki çözeltisi (5 mL) ilave edilir. Reaksiyon karıĢımı geri soğutucu altında 8 saat kaynatılır. Süre sonunda çözücü düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Kalıntı diklorometan (3x10 mL) ile ekstrakte edilir. Organik faz su ile yıkanır sodyum sülfat üzerinde kurutulur. Sodyum sülfat süzülerek ayrılır ve süzüntü düĢük basınçta deriĢtirilir. Üzerine hekzan ilave edilerek ürün kristallendirilir. Kristallenen saf ürün süzülerek ayrılır ve oda sıcaklığında kurutulur. Benzamidoksim (1a) Açık sarı katı. E.n.: 75°C, Lit.: 76-79°C (Küçükoğlu ve ark. 2016). 4-Metilbenzamidoksim (1b) Beyaz katı. E.n.: 137°C, Lit.: 146°C (Srivastava ve ark.1997). 3-Metoksibenzamidoksim (1c) Beyaz katı. E.n.: 102°C, Lit.: 105°C (Bjorklund ve Coburn. 1980). 4-Metoksibenzamidoksim (1d) Açık sarı katı. E.n.: 121°C, Lit.: 119-120°C (Srivastava ve ark. 1997). 3,4-Dimetoksibenzamidoksim (1e) Beyaz katı. E.n.: 150°C, Lit.: 147-150°C (Koufaki ve ark. 2007). 37 3,4,5-Trimetoksibenzamidoksim (1f) Beyaz katı. E.n.: 159°C, Lit.: 157°C (Palazzo ve ark. 1961). 4-Florobenzamidoksim (1g) Beyaz katı. E.n.: 75°C, Lit.: 63,5-64,7°C (Rai ve ark. 2010). 2,6-Diflorobenzamidoksim (1h) Verim: %80,4; açık sarı katı. E.n.: 105°C. IR (ATR): νN-H 3485, 3371; F -1 1 OH νC=N 1670, 1625 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) δ(ppm): 4,97 (s, F N 132H, NH2); 6,97-7,00 (m, 2H, Ar-H); 7,36-7,41 (m, 1H, Ar-H). C H2N NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 110,4 (t, JC-F = 18 Hz); 112,0 (dd, J1(C-F) = 15 Hz, J2(C-F) = 4.2 Hz); 131,4 (t, JC-F =10.5 Hz); 144,2; 160,8 (dd, J1(C-F) =255 Hz, J2(C-F) = 6 Hz). 4-Klorobenzamidoksim (1i) Beyaz katı. E.n.: 127°C, Lit.: 133°C (Srivastava ve ark. 1997). 4-Nitrobenzamidoksim (1j) Sarı katı. E.n.: 165°C, Lit.: 169,2-169,9°C (Srivastava ve ark. 1997). 3.2.2. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileşiklerinin sentezi (3a-j) 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri literatürde verilen yönteme göre sentezlenmiĢtir (Küçükoğlu ve ark. 2016). Yöntem: Amidoksimin (10 mmol) aseton (2 mL) içerisindeki çözeltisine, klorasetil klorürün (10 mmol) asetondaki (7 mL) çözeltisi yavaĢça ilave edilir. Reaksiyon karıĢımı oda sıcaklığında 30 dakika karıĢtırılır. Reaksiyon TLC (alkaloid sistem : %45 Kloroform, %40 Petrol eteri (40-60ºC), %10 Aseton, %5 Metanol) ile takip edilir. Reaksiyon 38 tamamlandığında karıĢımının çözücüsü düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Katı olarak ele geçen O-açilamidoksim bileĢiği (2a-j) sodyum bikarbonat‘ın sulu çözeltisi (5 mL) ve su (10 mL) ile yıkanır ve havada kurutulur. Tamamen kurutulan O-açilamidoksim (2a-j) (5 mmol) üzerine toluen (10 mL) ilave edilerek 2 saat geri soğutucu altında kaynatılır. Reaksiyon TLC (alkaloid sistem) ile takip edilir. Süre sonunda toluen düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Ürün (3a-j) hemen hemen saf olarak ele geçer. 5-Klorometil-3-fenil-1,2,4-oksadiazol (3a) Verim: %74; beyaz katı. E.n.: 37°C, Lit.: 38,5-39,5°C (ArslantaĢ -1 2013). IR (ATR): νC=N 1600, 1580 cm . N Cl N O 5-Klorometil-3-(4-metilfenil)-1,2,4-oksadiazol (3b) Verim: %90; beyaz katı. E.n.: 46°C, Lit.: 46-48°C (Cottrell ve ark. -1 2004). IR (ATR): νC=N 1600, 1580 cm . N Cl N O 5-Klorometil-3-(3-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (3c) Verim: %96; beyaz katı. E.n.: 41°C (Wang ve ark 2005, erime O -1 1 noktası belirtilmemiĢ). IR (ATR): νC=N 1614, 1597 cm . H NMR N Cl N (600 MHz, CDCl3) δ(ppm): 3,90 (s, 3H, OCH3); 4,77 (s, 2H, O CH2-Cl); 7,08-7,10 (m, 1H, Ar-H); 7,41-7,43 (m, 1H, Ar-H); 13 7,63 (m, 1H, Ar-H); 7,69-7,71 (m, 1H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 33,3; 55,5; 112,0; 118,1; 120,0; 127,3; 130,1; 159,9; 168,8; 174,3. C10H9ClN2O2 (224,64g/mol) için hesaplanan C, 53,42; H, 4,01; N, 12,46; Bulunan C, 53,04; H, 4,26; N, 12,52. 39 5-Klorometil-3-(4-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (3d) Verim: %74; açık sarı katı. E.n.: 48°C, Lit.: 53-56°C (Cottrell ve ark. O -1 2004). IR (ATR): νC=N 1610, 1580 cm . N Cl N O 5-Klorometil-3-(3,4-dimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (3e) Verim: %95; koyu sarı katı. E.n.: 98°C, Lit.: 88-91°C (ArslantaĢ O -1 2013). IR (ATR): νC=N 1610, 1600 cm . O N Cl N O 5-Klorometil-3-(3,4,5-trimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (3f) O Verim: %88; beyaz katı. E.n.: 87°C, Lit.: 94-95°C (Palazzo ve ark. O -1 1 1961). IR (ATR): νC=N 1604, 1581 cm . H NMR (600 MHz, O N CDCl3) δ(ppm): 3,94 (s, 3H, O-CH3); 3,97 (s, 6H, O-CH3); 4,77 (s, Cl N 13 O 2H, CH2-Cl); 7,35 (s, 2H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 33,3; 56,3; 61,0; 104,6; 121,3; 140,8; 153,6; 168,7; 174,2. C12H13ClN2O4 (284,69 g/mol) için hesaplanan C, 51,01; H, 5,01; N, 9,84; Bulunan C, 53,27; H, 5.07; N, 8,41. 5-Klorometil-3-(4-florofenil)-1,2,4-oksadiazol (3g) F Verim: %77; açık sarı katı. E.n.: 31°C, Lit.: 31-32°C (Cottrell ve ark. -1 2004). IR (ATR): νC=N 1610, 1580 cm . N Cl N O 40 5-Klorometil-3-(2,6-diflorofenil)-1,2,4-oksadiazol (3h) -1 1 Verim: %91; koyu sarı, yağımsı. IR (ATR): νC=N 1632, 1597 cm . H F NMR (600 MHz, CDCl3) δ(ppm): 4,82 (s, 2H, CH2-Cl); 7,09 (m, 2H, F N 13 Cl N Ar-H); 7,52 (m, 1H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): O 33,3; 105,0 (t, JC-F = 16.5 Hz); 112,3 (dd, J1(C-F) = 30 Hz, J2(C-F) = 4.5 Hz); 133,1 (t, JC-F = 10.5 Hz); 160,9 (dd, J1(C-F) = 255 Hz, J2(C-F) = 6 Hz); 168,6; 174,6. 5-Klorometil-3-(4-klorofenil)-1,2,4-oksadiazol (3i) Cl Verim: %72; beyaz katı. E.n.: 60°C, Lit.: 56-57°C (ArslantaĢ 2013). -1 IR (ATR): νC=N 1590, 1570 cm . N Cl N O 5-Klorometil-3-(4-nitrofenil)-1,2,4-oksadiazol (3j) NO2 Verim: %96; koyu sarı katı. E.n.: 83°C, Lit.: 83-84°C (ArslantaĢ -1 2013). IR (ATR): νC=N 1615, 1580; νN=O 1520 cm . N Cl N O 3.2.3. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileşiklerinin sentezi (5a-j) 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri literatürde verilen yönteme göre sentezlenmiĢtir (Sen ve Roach, 1995, Küçükoğlu ve ark. 2016). Yöntem: 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol (10 mmol) (3a-j), ftalimid (10 mmol) ve potasyum karbonat (50 mmol)‘ın, 15 mL asetonitril içerisindeki karıĢımı geri soğutucu altında kaynatılır (80-270 dakika). Reaksiyon TLC (1:3 etil asetat: petrol eteri) ile takip edilir. Süre sonunda çözücü düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Kalıntı üzerine soğuk etanol ilave 41 edilerek karıĢtırılır. Etanolde çözünmeden kalan katı süzülür, reaksiyon sırasında oluĢan potasyum klorürü uzaklaĢtırmak için etanol ve su ile yıkanır. Ürün (2-(3-aril-1,2,4- oksadiazol-5-ilmetil)izoindol-1,3-dion) (4a-j), oda sıcaklığında kurutulur. Tamamen kurutulan (4) bileĢiği (5 mmol) 0.3 M metanolik hidrazin hidrat (55 mL) çözeltisine ilave edilerek oda sıcaklığında karıĢtırılır (80-285 dakika). Reaksiyon TLC (alkaloid sistem) ile takip edilir. Süre sonunda reaksiyon karıĢımına %5‘lik HCl çözeltisinden 22 mL ilave edilerek 12 saat daha oda sıcaklığında karıĢtırılır. Reaksiyon tamamlandığında oluĢan katı süzülür. Süzüntü üzerine eĢit miktarda su ilave edilir, gerekirse üzerine HCl çözeltisinden ilave edilerek pH<2 olacak Ģekilde asitlendirilir. Asidik reaksiyon karıĢımı dietil eter ile yıkanır. Organik faz ayrıldıktan sonra sulu faz katı KOH ile bazikleĢtirilir (pH>10). Bazik reaksiyon karıĢımı dietil eter (2x15mL) ile ekstrakte edilir. Organik faz tuzlu su ile yıkanır, Na2SO4 üzerinde kurutulur ve çözücüsü düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Hemen hemen saf olarak ürün (5a-j) elde edilir. 5-Aminometil-3-fenil-1,2,4-oksadiazol (5a) Verim: %55; koyu kahve rengi, yağımsı, Lit.: yağımsı (Küçükoğlu ve ark. 2016), E.n.: 49°C (Palazzo ve ark. 1961). IR (ATR): νN-H N -1 1 NH 3370, 3300; νC=N 1593, 1568 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) N 2 O δ(ppm): 2,27 (s, 2H, NH2); 4,19 (s, 2H, CH2); 7,48-7,54 (m, 3H, 13 Ar-H); 8,08-8,10 (m, 2H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 38,9; 126,6; 127,4; 128,9; 131,3; 168,3; 179,9. 5-Aminometil-3-(4-metilfenil)-1,2,4-oksadiazol (5b) Verim: %67; açık sarı katı. E.n.: 149°C. IR (ATR): νN-H 3380, -1 1 3290; νC=N 1641, 1589 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) δ(ppm): N 1,78 (s, 2H, NH2, D2O değiĢtirme); 2,43 (s, 3H, CH3); 4,16 (s, 2H, NH N 2 13 O CH2); 7,28-7,31 (m, 2H, Ar-H); 7,97-7,99 (m, 2H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 22,0; 38,5; 123,8; 127,4; 129,6; 141,6; 168,3; 179,9. 42 5-Aminometil-3-(3-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (5c) Verim: %62; koyu sarı katı. E.n.: 47°C. IR (ATR): νN-H 3370, O -1 13260; νC=N 1608, 1589 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) N NH δ(ppm): 1,79 (s, 2H, NH2); 3,89 (s, 3H, OCH3); 4,17 (s, 2H, N 2 O CH2); 7,06-7,08 (m, 1H, Ar-H); 7,39-7,42 (m, 1H, Ar-H); 7,61- 13 7,70 (m, 2H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 38,5; 55,4; 111,9; 117,8; 119,9; 127,8; 130,0; 159,9; 168,2; 180,0. 5-Aminometil-3-(4-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (5d) Verim: %61; beyaz katı. E.n.: 99°C. IR (ATR): νN-H 3370, 3290; O -1 1 νC=N 1612, 1587 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) δ(ppm): 1,74 (s, 2H, NH2); 3,89 (s, 3H, OCH3); 4,15 (s, 2H, CH2); 6,99-7,02 N 13 NH (m, 2H, Ar-H); 8,02-8,05 (m, 2H, Ar-H). C NMR (150 MHz, N 2 O CDCl3) δ(ppm): 38,5; 55,4; 114,3; 119,1; 129,1; 162,0; 168,0; 179,8. C10H11N3O2 (205,21 g/mol) için hesaplanan C, 58,47; H, 5,36; N, 20,46; Bulunan C, 58,27; H, 5,40; N, 19,41. 5-Aminometil-3-(3,4-dimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (5e) Verim: %60; koyu sarı katı. E.n.: 51°C. IR (ATR): νN-H 3466, O -1 1 3369; νC=N 1597, 1562 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) O δ(ppm): 1,78 (s, 2H, NH2); 3,96 (s, 3H, OCH3); 3,98 (s, 3H, N NH OCH3); 4,16 (s, 2H, CH2); 6,96-6,98 (m, 1H, Ar-H); 7,59 (m, N 2 O 131H, Ar-H); 7,70-7,72 (m, 1H, Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 38,5; 56,0; 56,1; 109,8; 111,1; 119,2; 120,9; 149,2; 151,6; 168,1; 179,8. 43 5-Aminometil-3-(3,4,5-trimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (5f) Verim: %51; beyaz katı. E.n.: 118°C. IR (ATR): νN-H 3400, O O -1 1 3320; νC=N 1595, 1571 cm . H NMR (600 MHz, CDCl3) O δ(ppm): 1,78 (s, 2H, NH2); 3,93 (s, 3H, OCH3); 3,96 (s, 6H, N 13 NH OCH3); 4,18 (s, 2H, CH2); 7,35 (s, 2H, Ar-H). C NMR (150 N 2 O MHz, CDCl3) δ(ppm): 38,4; 56,3; 60,9; 104,6; 121,8; 140,6; 153,6; 168,2; 180,0. 5-Aminometil-3-(4-florofenil)-1,2,4-oksadiazol (5g) F Verim: %66; beyaz katı. E.n.: 181°C. (Zhao ve ark. 2009, erime noktası verilmemiĢ). IR (ATR): νN-H 3260, 3200; νC=N 1639, 1533 -1 1 cm . H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 4,76 (s, 2H, CH2); N NH N 2 7,40-7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,61 (s, 2H, Ar-H); 8,06 (m, 1H, NH); O 13 9,20 (s, 1H, NH). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,2; 117,0 (d, JC-F = 21 Hz); 123,2 (d, JC-F = 3 Hz); 130,0 (d, JC-F = 9 Hz); 163,6-165,2 (d, JC-F = 247.5 Hz); 168,8; 178,1. 5-Aminometil-3-(2,6-diflorofenil)-1,2,4-oksadiazol (5h) Verim: %50; beyaz katı. E.n.: 147°C. IR (ATR): νN-H 3270, 3200; F -1 1 νC=N 1633, 1577 cm . H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): F N NH 4,82 (s, 2H, CH2); 7,35-7,38 (m, 2H, Ar-H); 7,59 (s, 1H, Ar-H); N 2 O 138,08 (s, 1H, NH); 9,22 (s, 1H, NH). C NMR (150 MHz, DMSO- d6) δ(ppm): 36,1; 105,0 (t, JC-F = 19.5 Hz); 113,2 (dd, J1(C-F) = 30 Hz, J2(C-F) = 4.5 Hz); 134,6 (t, JC-F = 9 Hz); 161,3 (dd, J1(C-F) = 255 Hz, J2(C-F) = 6 Hz); 168,7; 178,2. 5-Aminometil-3-(4-klorofenil)-1,2,4-oksadiazol (5i) Cl Verim: %69; açık sarı katı. E.n.: 63°C. IR (ATR): νN-H 3290, -1 1 3270; νC=N 1650, 1600 cm . H NMR (600 MHz, CDCl ) δ(ppm): N 3 NH N 2 O 44 1,73 (s, 2H, NH2); 4,18 (s, 2H, CH2-NH2); 7,47-7,49 (m, 2H, Ar-H); 8,03-8,06 (m, 2H, 13 Ar-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 38,5; 125,2; 128,8; 129,2; 137,4; 167,5; 180,3. 5-Aminometil-3-(4-nitrofenil)-1,2,4-oksadiazol (5j) Verim: %64; açık sarı katı. E.n.: 143°C. IR (ATR): νN-H 3360, NO2 -1 1 3332; νC=N 1651, 1608 cm . H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 4,10 (s, 2H, CH2); 7,88-7,90 (m, 1H, NH); 8,07-8,08 (m, 13 N 1H, NH); 8,27-8,29 (m, 2H, Ar-H), 8,41-8,43 (m, 2H, Ar-H). C NH N 2 O NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 38,2; 125,0; 128,8; 133,1; 149,6; 166,6; 182,5. 3.2.4. N-fenil-Nʹ-[(3-Aril-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre bileşiklerinin sentezi (6a-j) N-fenil-Nʹ-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üreler literatürde bilinen yönteme göre sentezlenmiĢtir (Keche ve Kamble 2014). Yöntem: 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol (5a-j) bileĢiklerinin (1 mmol) THF (10 mL) içerisindeki çözeltisine, fenil izosiyanat‘ın (1.1 mmol) THF‘deki (10 mL) çözeltisi yavaĢça ilave edilir. Reaksiyon karıĢımı oda sıcaklığında 1-2 saat karıĢtırılır ve TLC (alkaloid sistem) ile takip edilir. Süre sonunda çözücü düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Ham ürün, etanolden kristallendirilerek saflaĢtırılır. N-fenil-Nʹ-[(3-fenil-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6a) Verim: %50; beyaz katı. E.n.: 196°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3317; νC=O 1633; νC=N 1595 cm . H NMR (600 MHz, N DMSO-d6) δ(ppm): 4,68 (d, J=6 Hz, 2H, CH2); 6,91-6,94 N NH NH O (m, 2H, Ar-H, NH, D2O değiĢtirme); 7,23-7,25 (m, 2H, O Ar-H); 7,41-7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,56-7,60 (m, 3H, Ar-H); 8,00-8,02 (m, 2H, Ar-H); 13 8,94 (s, 1H, NH, D2O değiĢtirme). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,7; 45 118,4; 122,0; 126,6; 127,5; 129,2; 129,8; 132,1; 140,5; 155,6; 168,1; 179,3. C16H14N4O2 (294,30 g/mol) için hesaplanan C, 65,23; H, 4,75; N, 19,02; Bulunan C, 65,30; H, 4,59; N, 20,13. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-metilfenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6b) Verim: %53; beyaz katı. E.n.: 182°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3315; νC=O 1639; νC=N 1595 cm . H NMR (600 MHz, N DMSO-d6) δ(ppm): 2,39 (s, 3H, CH3); 4,66 (d, J= 6 Hz, N NH NH O 2H, CH2); 6,92-6,93 (m, 2H, Ar-H, NH); 7,25-7,42 (m, O 6H, Ar-H); 7,89-7,90 (m, 2H, Ar-H); 8,93 (s, 1H, NH). 13 C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 21,9; 36,7; 118,4; 122,0; 123,9; 127,4; 129,2; 130,3; 140,5; 142,0; 155,6; 168,0; 179,1. C17H16N4O2 (308,33 g/mol) için hesaplanan C, 66,16; H, 5,19; N, 18,16; Bulunan C, 66,15; H, 5,05; N, 20,09. N-fenil-Nʹ-[(3-(3-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6c) Verim: %54; beyaz katı. E.n.: 157°C. IR (ATR): νN-H O -1 1 3319; νC=O 1631; νC=N 1593 cm . H NMR (600 MHz, N N NH NH DMSO-d6) δ(ppm): 3,84 (s, 3H, O-CH3); 4,68 (d, J= 6 O Hz, 2H, CH2); 6,91-6,94 (m, 2H, Ar-H, NH); 7,17 (m, O 1H, Ar-H); 7,23-7,25 (m, 2H, Ar-H); 7,41-7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,48-7,50 (m, 2H, Ar- 13 H); 7,59 (m, 1H, Ar-H); 8,94 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,7; 55,8; 112,2; 118,0; 118,4; 119,8; 122,0; 127,9; 129,2; 131,1; 140,5; 155,6; 160,1; 168,0; 179,2. C17H16N4O3 (324,33 g/mol) için hesaplanan C, 62,89; H, 4,93; N, 17,26; Bulunan C, 62,52; H, 4,67; N, 17,03. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6d) O Verim: %74; açık sarı katı. E.n.: 166°C. IR (ATR): νN-H -1 1 N 3340; νC=O 1633; νC=N 1597 cm . H NMR (600 MHz, N NH NH O DMSO-d6) δ(ppm): 3,83 (s, 3H, O-CH3); 4,66 (d, J= 6 Hz, O 46 2H, CH2); 6,90-6,93 (m, 2H, Ar-H, NH); 7,10-7,12 (m, 2H, Ar-H); 7,23-7,25 (m, 2H, 13 Ar-H); 7,41-7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,93-7,95 (m, 2H, Ar-H); 8,93 (s, 1H, NH). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,7; 55,8; 115,2; 118,4; 118,9; 122,0; 129,1; 129,2; 140,5; 155,6; 162,2; 167,8; 178,8. C17H16N4O3 (324,33 g/mol) için hesaplanan C, 62,89; H, 4,93; N, 17,26; Bulunan C, 63,24; H, 5,31; N, 17,45. N-fenil-Nʹ-[(3-(3,4-dimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6e) Verim: %58; beyaz katı. E.n.: 181°C. IR (ATR): νN-H O -1 1 3319; νC=O 1643; νC=N 1597 cm . H NMR (600 MHz, O DMSO-d6) δ(ppm): 3,84 (s, 6H, (O-CH3)2); 4,66 (d, N N NH NH J= 6 Hz, 2H, CH2); 6,91-6,94 (m, 2H, Ar-H, NH); O 7,13 (m, 1H, Ar-H); 7,23-7,25 (m, 2H, Ar-H); 7,41- O 13 7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,48 (m, 1H, Ar-H); 7,60 (m, 1H, Ar-H); 8,93 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,7; 56,0; 56,1; 110,0; 112,4; 118,4; 119,0; 121,0; 122,0; 129,2; 141,5; 149,5; 152,0; 155,6; 168,0; 178,8. C18H18N4O4 (354,36 g/mol) için hesaplanan C, 61,05; H, 5,07; N, 15,80; Bulunan C, 61,78; H, 5,20; N, 15,75. N-fenil-Nʹ-[(3-(3,4,5-trimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6f) Verim: %45; beyaz katı. E.n.: 197°C. IR (ATR): νN-H O O -1 1 3319; νC=O 1639; νC=N 1598 cm . H NMR (600 MHz, O DMSO-d6) δ(ppm): 3,74 (s, 3H, O-CH3); 3,86 (s, 6H, N (O-CH3)2); 4,68 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 6,93-6,94 (m, N NH NH O 2H, Ar-H, NH); 7,23-7,26 (m, 4H, Ar-H); 7,40-7,42 (m, O 13 2H, Ar-H); 8,94 (s, 1H, NH). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,7; 56,5; 60,6; 104,6; 118,9; 121,8; 122,0; 129,2; 140,5; 140,6; 153,8; 155,6; 168,0; 179,1. C19H20N4O5 (384,38 g/mol) için hesaplanan C, 59,31; H, 5,20; N, 14,56; Bulunan C, 60,19; H, 5,43; N, 14,43. 47 N-fenil-Nʹ-[(3-(4-florofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6g) F Verim: %48; beyaz katı. E.n.: 195°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3317; νC=O 1633; νC=N 1597 cm . H NMR (600 MHz, N DMSO-d6) δ(ppm): 4,68 (d, J= 12 Hz, 2H, CH2); 6,91- N NH NH O 6,94 (m, 2H, Ar-H, NH); 7,22-7,25 (m, 2H, Ar-H); 7,40- O 7,43 (m, 4H, Ar-H); 8,05-8,07 (m, 2H, Ar-H); 8,94 (s, 1H, 13 N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,7; 116,9 (d, JC-F = 225 Hz); 118,4; 122,0; 123,2; 129,2; 130,0 (d, JC-F = 9 Hz); 140,3; 155,6; 163,6-165,2 (d, JC-F = 240 Hz); 167,3; 179,4. C16H13FN4O2 (312,30 g/mol) için hesaplanan C, 61,47; H, 4,16; N, 17,93; Bulunan C, 60,66; H, 4,73; N, 18,01. N-fenil-Nʹ-[(3-(2,6-diflorofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6h) Verim: %54; açık sarı katı. E.n.: 151°C. IR (ATR): νN-H F -1 1 3315; νC=O 1633; νC=N 1595 cm . H NMR (600 MHz, F N N NH NH DMSO-d6) δ(ppm): 4,73 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 6,92-6,94 O (m, 2H, Ar-H, NH); 7,23-7,25 (m, 2H, Ar-H); 7,34-7,37 O 13 (m, 2H, Ar-H); 7,40-7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,73 (m, 1H, Ar-H); 8,95 (s, 1H, NH). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,8; 105,1 (t, JC-F = 18 Hz); 113,7 (dd, J1(C-F) = 15 Hz, J2(C-F) = 3 Hz); 118,4; 122,0; 129,8; 134,7 (t, JC-F = 10.5 Hz); 140,4; 155,6; 160,5 (dd, J1(C-F) = 255 Hz, J2(C-F) = 6 Hz); 168,8; 179,5. C16H12F2N4O2 (330,29 g/mol) için hesaplanan C, 57,93; H, 3,63; N, 16,95; Bulunan C, 56,01; H, 3,33; N, 15,75. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-klorofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6i) Cl Verim: %77; beyaz katı. E.n.: 194°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3320; νC=O 1635; νC=N 1597 cm . H NMR (600 MHz, N DMSO-d6) δ(ppm): 4,68 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 6,91- N NH NH O 6,94 (m, 2H, Ar-H, NH); 7,22-7,25 (m, 2H, Ar-H); 7,40- O 7,43 (m, 2H, Ar-H); 7,63-7,66 (m, 2H, Ar-H); 8,00-8,03 13 (m, 2H, Ar-H); 8,94 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,8; 48 118,4; 122,0; 125,5; 129,2; 129,3; 130,0; 136,8; 140,5; 155,6; 167,3; 179,5. C16H13ClN4O2 (328,75 g/mol) için hesaplanan C, 58,40; H, 3,95; N, 17,03; Bulunan C, 59,94; H, 3,84; N, 17,32. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-nitrofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6j) NO Verim: %46; sarı katı. E.n.: 201°C. IR (ATR): νN-H 3318; 2 -1 1 νC=O 1635; νC=N 1595 cm . H NMR (600 MHz, DMSO- d6) δ(ppm): 4,72 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 6,92-6,95 (m, N N NH NH 2H, Ar-H, NH); 7,23-7,26 (m, 2H, Ar-H); 7,41-7,43 (m, O O 2H, Ar-H); 8,26-8,28 (m, 2H, Ar-H); 8,40-8,42 (m, 2H, 13 Ar-H); 8,96 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 36,8; 118,4; 122,0; 125,0; 129,0; 129,2; 132,3; 140,4; 149,7; 155,6; 167,0; 180,1. 3.2.5. N-fenil-Nʹ-[(3-Aril-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre bileşiklerinin sentezi (7a-j) N-fenil-Nʹ-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüreler literatürde bilinen yönteme göre sentezlenmiĢtir (Keche ve Kamble 2014). Yöntem: 5-Metilamin-3-aril-1,2,4-oksadiazol (5a-j) bileĢiklerinin (1 mmol) THF (10 mL) içerisindeki çözeltisine, fenilizotiyosiyanat‘ın (1.1 mmol) THF‘deki (10 mL) çözeltisi yavaĢça ilave edilir. Reaksiyon karıĢımı oda sıcaklığında 1-2 saat karıĢtırılır ve TLC (alkaloid sistem) ile takip edilir. Süre sonunda çözücü düĢük basınçta uzaklaĢtırılır. Ham ürün etanolden kristallendirilerek saflaĢtırılır. N-fenil-Nʹ-[(3-fenil-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7a) Verim: %49; açık sarı katı. E.n.: 145°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3280, 3210; νC=S 1595, 1573; νC=N 1544 cm . H NMR N N NH NH (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 5,08 (d, J= 6 Hz, 2H, O S 49 CH2); 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,37-7,40 (m, 2H, Ar-H); 7,45-7,47 (m, 2H, Ar-H); 7,57- 7,62 (m, 3H, Ar-H); 8,01-8,02 (m, 2H, Ar-H); 8,40 (m, 1H, N-H, D2O değiĢtirme); 13 10,08 (s, 1H, N-H, D2O değiĢtirme). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,2; 124,0; 125,3; 126,6; 127,5; 129,4; 129,8; 132,1; 139,1; 168,1; 178,3; 181,8. C16H14N4OS (310,37 g/mol) için hesaplanan C, 61,86; H, 4,51; N, 18,04; S, 10,31; Bulunan C, 62,27; H, 4,49; N, 19,93; S, 10.01. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-metilfenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7b) Verim: %51; açık sarı katı. E.n.: 140°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3314, 3167; νC=S 1587, 1564; νC=N 1537, 1518 cm . H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 2,39 (s, 3H, CH3); N N NH NH 5,07 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,37-7,40 O S (m, 4H, Ar-H); 7,45-7,47 (m, 2H, Ar-H); 7,90-7,92 (m, 13 2H, Ar-H); 8,39 (m, 1H, N-H); 10,07 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 22,0; 41,1, 123,8; 124,0; 125,3; 127,4; 129,4; 130,3; 139,1; 142,0; 168,0; 178,1, 181,8. C17H16N4OS (324,40 g/mol) için hesaplanan C, 63,01; H, 4,93; N, 17,26; S, 9,86; Bulunan C, 64,36; H, 4,18; N, 16,89; S, 10.11. N-fenil-Nʹ-[(3-(3-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7c) Verim: %70; koyu sarı katı. E.n.: 120°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3302, 3161; νC=S 1593, 1566; νC=N 1537, 1517 cm . H O N NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 3,84 (s, 3H, O- N NH NH O CH3); 5,08 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 7,17-7,19 (m, 2H, Ar- S H); 7,37-7,39 (m, 2H, Ar-H); 7,45-7,47 (m, 2H, Ar-H); 7,49-7,51 (m, 2H, Ar-H); 7,61 (m, 1H, Ar-H); 8,40 (m, 1H, N-H); 10,08 (s, 1H, N-H). 13 C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,2; 55,8; 112,2; 118,0; 119,7; 124,1; 125,3; 127,8; 129,4; 131,1; 139,1; 160,1; 168,0; 178,3; 181,8. C17H16N4O2S (340,40 g/mol) için hesaplanan C, 60,01; H, 4,70; N, 16,45; S, 9,40; Bulunan C, 61,41; H, 4,61; N, 16,08; S, 8,39. 50 N-fenil-Nʹ-[(3-(4-metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7d) Verim: %66; açık sarı katı. E.n.: 98°C. IR (ATR): νN-H 3380, O -1 1 3200; νC=S 1610, 1590; νC=N 1548, 1531 cm . H NMR (600 N MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 3,84 (s, 3H, O-CH3); 5,05 (d, J= 6 N NH NH O Hz, 2H, CH2); 7,11-7,13 (m, 2H, Ar-H); 7,18 (m, 1H, Ar- S H); 7,37-7,39 (m, 2H, Ar-H); 7,45-7,46 (m, 2H, Ar-H); 13 7,94-7,96 (m, 2H, Ar-H); 8,38 (m, 1H, N-H); 10,06 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,1; 55,8; 115,2; 118,9; 124,0; 125,3; 129,2; 129,3; 130,2; 162,2; 167,7; 178,0, 181,8. C17H16N4O2S (340,40 g/mol) için hesaplanan C, 59,92; H, 4,70; N, 16,45; S, 9,40; Bulunan C, 59,97; H, 4,79; N, 16,91; S, 9,22. N-fenil-Nʹ-[(3-(3,4-dimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7e) Verim: %40; beyaz katı. E.n.: 177°C. IR (ATR): νN-H O -1 1 3340, 3220; νC=S 1596, 1579; νC=N 1546 cm . H NMR O (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 3,84 (s, 6H, (O-CH3)2); N N NH NH 5,05 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 7,13-7,19 (m, 2H, Ar-H); O S 7,37-7,39 (m, 2H, Ar-H); 7,45-7,48 (m, 3H, Ar-H); 7,61 13 (m, 1H, Ar-H); 8,39 (m, 1H, N-H); 10,07 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO- d6) δ(ppm): 41,1; 56,0; 56,1; 110,0; 112,4; 118,8; 120,8; 124,0; 125,3; 129,3; 139,2; 149,5; 152,0; 167,9; 177,9, 181,8. C18H18N4O3S (370,42 g/mol) için hesaplanan C, 58,31; H, 4,85; N, 15,11; S, 8,63; Bulunan C, 58,55; H, 4,67; N, 15,93; S, 9,24. N-fenil-Nʹ-[(3-(3,4,5-trimetoksifenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7f) Verim: %41; beyaz katı. E.n.: 186°C. IR (ATR): ν O N-H O -1 1 3360, 3190; νC=S 1600,1581; νC=N 1537 cm . H NMR O (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 3,74 (s, 3H, O-CH3); N N NH NH 3,87 (s, 6H, (O-CH3)2); 5,07 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); O S 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,27 (s, 2H, Ar-H); 7,37-7,39 (m, 13 2H, Ar-H); 7,45-7,47 (m, 2H, Ar-H); 8,40 (m, 1H, N-H); 10,08 (s, 1H, N-H). C NMR 51 (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,2; 56,9; 60,6; 104,6; 121,8; 124,0; 125,3; 129,3; 139,2; 140,6; 153,9; 167,9; 178,2, 181,8. C19H20N4O4S (400,45 g/mol) için hesaplanan C, 56,93; H, 4,99; N, 13,98; S, 8,01; Bulunan C, 57,57; H, 5,61; N, 13,54; S, 9,37. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-florofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7g) F Verim: %58; açık sarı katı. E.n.: 128°C. IR (ATR): νN-H -1 1 3380, 3200; νC=S 1610, 1590; νC=N 1543 cm . H NMR N (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 5,07 (d, J= 6 Hz, 2H, N NH NH O CH2); 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,37-7,45 (m, 6H, Ar-H); 8,05- S 8,08 (m, 2H, Ar-H); 8,39 (m, 1H, N-H); 10,09 (s, 1H, N- 13 H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,2, 116,9 (d, JC-F = 22,5 Hz); 123,2; 124,0; 125,3; 129,4; 130,1 (d, JC-F = 9 Hz); 139,1; 163,6-165,3 (d, JC-F = 247,5 Hz); 167,3; 178,4; 181,8. C16H13FN4OS (328,36 g/mol) için hesaplanan C, 58,47; H, 3,95; N, 17,05; S, 9,74; Bulunan C, 59,87; H, 4,14; N, 16,02; S, 9,28. N-fenil-Nʹ-[(3-(2,6-diflorofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7h) Verim: %66; sarı katı. E.n.: 108°C. IR (ATR): νN-H 3300, F -1 1 3190; νC=S 1629, 1591; νC=N 1537 cm . H NMR (600 F N N NH NH MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 5,13 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); O 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,35-7,45 (m, 6H, Ar-H); 7,74 (m, S 13 1H, Ar-H); 8,39 (m, 1H, N-H); 10,09 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, CDCl3) δ(ppm): 41,2; 105,1 (t, JC-F = 18 Hz); 113,1 (dd, J1(C-F) = 15 Hz, J2(C-F) = 3 Hz); 124,1; 125,4; 129,3; 134,6 (t, JC-F = 10.5 Hz); 139,1; 160,4 (dd, J1(C-F) = 255 Hz, J2(C-F) = 6 Hz); 168,8; 178,5; 181,8. C16H12F2N4OS (346,36 g/mol) için hesaplanan C, 55,43; H, 3,46; N, 16,16; S, 9,23; Bulunan C, 56,98; H, 3,81; N, 15,92; S, 9,43. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-klorofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7i) Cl Verim: %68; beyaz katı. E.n.: 166°C. IR (ATR): νN-H 3360, -1 1 N 3169; νC=S 1591; νC=N 1537, 1519 cm . H NMR (600 N NH NH O S 52 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 5,08 (d, J= 6 Hz, 2H, CH2); 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,37-7,39 (m, 2H, Ar-H); 7,44-7,46 (m, 2H, Ar-H); 7,65-7,67 (m, 2H, Ar-H); 8,01-8,04 (m, 2H, 13 Ar-H); 8,39 (s, 1H, N-H); 10,08 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,2; 124,0; 125,4; 125,5; 129,3; 129,4; 130,0; 136,8; 139,1; 167,3; 179,0; 181,8. C16H13ClN4OS (344,81 g/mol) için hesaplanan C, 55,68; H, 3,77; N, 16,24; S, 9,28; Bulunan C, 55,22; H, 4,35; N, 16,06; S, 9,30. N-fenil-Nʹ-[(3-(4-nitrofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre (7j) Verim: %41; açık sarı katı. E.n.: 175°C. IR (ATR): νN-H NO 2 -1 1 3400, 3161; νC=S 1595, 1573; νC=N 1539, 1517cm . H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 5,11 (d, J= 6 Hz, N N NH NH 2H, CH2); 7,18 (m, 1H, Ar-H); 7,37-7,40 (m, 2H, Ar-H); O S 7,45-7,46 (m, 2H, Ar-H); 8,27-8,29 (m, 2H, Ar-H); 8,41- 13 8,43 (m, 3H, Ar-H, N-H); 10,10 (s, 1H, N-H). C NMR (150 MHz, DMSO-d6) δ(ppm): 41,2; 124,1; 125,0; 125,4; 129,0; 129,4; 132,9; 139,1; 149,7; 166,8; 179,2; 181,9. C16H13N5O3S (355,37 g/mol) için hesaplanan C, 54,02; H, 3,65; N, 19,69; S, 9,00; Bulunan C, 55,03; H, 4,00; N, 19,85; S, 8,87. 3.2.6. Antimikrobiyal aktivite testi Antimikrobiyal duyarlılık testleri, bir antimikrobiyal ajanın beli bir bakteri türüne karĢı in vitro etkinliğini saptamak amacıyla uygulanan testlerdir. Ġn vitro atimikrobiyal duyarlılığın belirlenmesinde; disk difüzyon, E-testi, agar dilüsyon ve broth mikrodilüsyon gibi metotlar kullanılmaktadır. ÇalıĢmada, antimikrobiyal aktivitenin belirlenmesinde broth mikrodilüsyon testi kullanılmıĢtır (Wiegand ve ark. 2008). 3.2.6.1. Bakteri suşlarının üretilmesi ve stoklanması Bakteriyel kültürler 5 mL Mueller Hinton Broth (MHB) içerisine alınarak 37°C'de 15- 17 saat inkübe edilir. Ġnkübasyondan sonra, bakteri kültürünün konsantrasyonu ayarlanır. Bunun için, suĢ isimleri ile etiketlenen dört test tüpünün her birine 4 mL 53 Mueller Hinton Broth ilave edilir. Daha sonra, mikropipet yardımıyla her bir tüpe bir miktar bakteri çözeltisi eklenir. Her eklemeden sonra test tüpleri, vortex tüp karıĢtırıcısı 5 yardımıyla karıĢtırılır ve konsantrasyonu 1x10 CFU/mL olacak Ģekilde densitometre‘de ölçülerek ayarlanır. 3.2.6.2. Kimyasal stokların hazırlanması Test edilecek bileĢikler (10 mg) DMSO (10 mL) içerisinde çözülerek 1000 μg/mL konsantrasyonunda stok çözeltileri hazırlanarak kullanılmıĢtır. 3.2.6.3. Minimum inhibitör konsantrasyon (MİK) yöntemi Antibakteriyal test için 8 test tüpü hazırlanır ve her biri 1 mL Mueller Hinton Broth ile doldurulur. Birinci tüpe test edilecek bileĢiğin DMSO‘daki stok çözeltisinden (1000 μg/mL) 1 mL ilave edilir. Daha sonra, bu tüpten 1 mL alınıp bir sonraki tüpe ilave edilerek seri dilüsyon yöntemiyle tüplerin son konsantrasyonları, 500; 250; 125; 62,5; 31,25; 15,62; 7,81 ve 3,90 μg/mL olacak Ģekilde her bir tüp iki kat seyreltilir (ġekil 3.1). Şekil 3.1. Mikrodilüsyon yöntemi MHB ortamında test bileĢiklerinin deriĢikten seyreltiğe doğru 8 farklı konsantrasyonda çözeltileri hazırlandıktan sonra her bir tüpten 50 µL alınarak 96 kuyucuklu mikroplakanın kuyucuklarına sırasıyla aktarılır. Tüm konsantrasyonlar kuyucuklara aktarıldıktan sonra, her kuyucuğa 50 µL bakteri suĢu ilave edilir. Bu iĢlemlerden sonra plakaların kapakları kapatılarak 37°C‘de 16-17 saat inkübe edilir. Süre sonunda, 54 mikroplaka okuyucusu (595 nm‘de) yardımıyla her kuyucuğun optik yoğunluğu ölçülerek, bakteri üremesi açısından kontrol edilir (ġekil 3.2). a b Şekil 3.2. 96 kuyucuklu plaka (a) ve Mikro plaka okuyucu (b) Deney sonucunda minimum inhibitor konsantrasyonu (MĠK), üremede kontrol ile kıyaslandığında ≥ %80 bir azalmanın olduğu konsantrasyon olarak hesaplanmıĢtır ve µg/mL olarak verilmiĢtir. Choramphenicol ve Ciprofloxacin pozitif kontrol, DMSO negatif kontrol olarak kullanılmıĢtır. 55 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 4.1. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol Bileşiklerinin (3) Sentezi ÇalıĢmamızın ilk aĢamasında 1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezinde kullanılmak üzere amidoksimler (1), literatürde bilinen yöntemle karĢılık gelen nitrillerden elde edilmiĢtir (Tiemann ve Krüger 1884) (ġekil 4.1). Amidoksimler, erime noktaları ve IR spektrumları ile karakterize edilmiĢlerdir. NH OH. HCl Ar OH 2 Ar N N Na CO 2 3 H N 2 1 Şekil 4.1. Nitrillerden amidoksim sentezi Amidoksimlerin kloroasetil klorür ile aseton içerisinde oda sıcaklığındaki reaksiyonu sonucunda O-açilamidoksimler (2) iyi verimlerle elde edilmiĢtir. O-açilamidoksimler, izole edilip erime noktaları ile karakterize edildikten sonra toluen içerisinde kaynatılarak ortalama 1 saat içerisinde 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri (3) yüksek verimlerle elde edilmiĢtir (Küçükoğlu ve ark. 2016) (ġekil 4.2) (Çizelge 4.1). O Ar Ar OH ClCH COCl Ar O N 2 Toluen N N Cl aseton H N reflux N2 oda sıcaklığı H2N Cl O 1 2 3 Şekil 4.2. Amidoksimlerden 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezi 56 Çizelge 4.1. O-açilamidoksim (2a-j) ve 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri (3a-j) E.N. (deneysel/Lit.) Reaksiyon Verim (°C) Süresi (dak.) (%) Bileşik Ar 2 3 2 3 2 3 a C6H5 40 40 44 74 88/70 37/38 b 4-MeC6H4 40 30 66 90 128/125 46/40 c 3-MeOC6H4 90 40 83 96 122/- 41/- d 4-MeOC6H4 25 35 66 74 110/- 48/53 e 3,4-(OMe)2 C6H3 40 60 73 95 120/121 98/103 f 3,4,5-(OMe)3 C6H2 40 60 90 88 139/131 87/94 g 4-FC6H4 10 100 59 77 130/134 31/32 h 2,6-(F)2 C6H3 60 80 84 91 119/- Yağımsı/ - i 4-ClC6H4 20 50 60 72 130/134 60/61 j 4-NO2C6H4 120 180 88 96 132/- 83/86 Literatürde bilinen 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri erime noktaları ve FTIR verilerinin karĢılaĢtırılmasıyla karakterize edilmiĢtir. 5-klorometil-3-(3- metoksifenil)-1,2,4-oksadiazol (3c), 5-klorometil-3-(3,4,5-trimetoksifenil)-1,2,4- oksadiazol (3f) ve 5-klorometil-3-(2,6-diflorofenil)-1,2,4-oksadiazol (3h) bileĢikleri 1 13 yeni olup yapıları, FTIR, H NMR, C NMR ve elementel analiz verileri ile aydınlatılmıĢtır. BileĢiklerin FTIR spektrumunda oksadiazol halkasında bulunan C=N 57 -1 1 bağına ait titreĢim bandı yaklaĢık 1600 cm ‘de gözlenmektedir. H NMR spektrumunda 13 CH2-Cl protonu yaklaĢık 4.77 ppm‘de gözlenirken C NMR spektrumunda metilen karbonu (CH2-Cl) 34 ppm‘de oksadiazol halkasına ait C-3 karbonu 168 ppm‘de C-5 karbonu ise 174 ppm‘de gözlenmektedir. (Ģekil 4.3). Ar 174.2 ppm N N Cl 168.7 ppm O 4.77 ppm 33.6 ppm Şekil 4.3. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri için karakteristik NMR verileri 4.2. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol Bileşiklerinin (5) Sentezi Sentezlenen 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri Gabriel amin sentezi ile ġekil 4.4.‘de gösterilen mekanizma üzerinden 5-aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerine dönüĢtürülmüĢtür (Sen ve Roach, 1995, Küçükoğlu ve ark. 2016). O O O - K+ - + X - HN-NH NH 2 2 N K R X N NH O 2 R O O NH 3 4 R HCl Ar O N -Cl R: N - KOH NH + H2N R H N R O NH + 3 5 O Şekil 4.4. Gabriel amin sentezi 58 Reaksiyonun ilk aĢamasında, 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri eĢdeğer miktarda ftalimit ve aĢırı potasyum karbonat ile beraber asetonitril içerisinde kaynatılarak ara ürün 2-(3-aril-1,2,4-oksadiazol-5-ilmetil)izoindol-1,3-dion (4) katı olarak elde edilmiĢtir. Reaksiyonun ikinci aĢamasında tamamen kurutulan katı ara ürünlerin üzerine metanolik hidrazin hidrat çözeltisi ilave edilerek 2-4 saat süreyle oda sıcaklığında karıĢtırılmıĢtır. Reaksiyon, TLC (alkaloid sistem) ile takip edilmiĢtir. Reaksiyonun tamamlanmasından sonra ortamın pH‘ı 2‘den küçük olacak Ģekilde %5‘lik HCl çözeltisi ile asitlendirilirek amin tuzu ve ftalhidrazit‘in oluĢum basamağı gerçekleĢtirilmiĢtir. Reaksiyon karıĢımı bir süre daha karıĢtırıldıktan sonra katı olarak çöken ftalhidrazit süzülerek reaksiyon karıĢımından ayrılmıĢtır. Süzüntüde kalan amin tuzu üzerine pH=12 olacak Ģekilde KOH çözeltisi ilave edilerek ortam bazikleĢtirilmiĢtir. Böylece, amin bileĢikleri serbest hale geçirilerek ekstraksiyon yöntemiyle reaksiyon ortamından ayrılmıĢtır. Amin bileĢikleri (5) hemen hemen saf olarak elde edilmiĢtir (ġekil 4.5) (Çizelge 4.2). O Ar O Ar Ar N O N K CO Cl 2 3 N H NNH .H O NH 2 2 2 NH N + NH 2N N +Asetonitril O N MeOH NH O Reflux O O O O 3 4 5 Şekil 4.5. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezi Elde edilen 5-aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin yapıları spektroskopik yöntemlerle aydınlatılmıĢtır. FTIR spektrumlarında karakteristik -NH2 titreĢim bantları -1 -1 3370 ve 3290 cm ‘de, C=N bağına ait titreĢim bandı ise yaklaĢık 1595 cm ‘de 1 gözlenmiĢtir. H NMR spektrumunda metilen protonu (CH2-N-) klora bağlı olduğu duruma göre daha yüksek alana kayarak yaklaĢık 4.16 ppm‘de gözlenmiĢtir, NH2 protonları ise singlet olarak 1,78 ppm‘de gözlenmiĢtir. NH2 protonlarının yeri döteryum değiĢimi (N-H N-D) deneyi ile de kesinleĢtirilmiĢtir. 59 Çizelge 4.2. (2-(3-aril-1,2,4-oksadiazol-5-ilmetil)izoindol-1,3-dion) (4a-j) ve 5- aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri (5a-j) E.N. Reaksiyon (deneysel/Lit.) Süresi (dak.) Verim(%) (°C) Bileşik Ar 4 5 4 5 4 5 a C6H5 120 180 87 55 186/- Yağımsı/ Yağımsı b 4-MeC6H4 240 90 69 67 171/- 149/- c 3-MeOC6H4 190 210 85 62 152/- 47/- d 4-MeOC6H4 120 150 88 61 163/- 99/- 51/- e 3,4-(OMe)2 C6H3 210 180 90 60 192/- f 3,4,5-(OMe)3 C6H2 270 120 58 51 183/- 118/- g 4-FC6H4 80 90 65 66 140/144 181/- h 2,6-(F)2 C6H3 195 165 76 50 164/- 147/- i 4-ClC6H4 180 80 80 69 162/- 63/- j 4-NO2C6H4 150 285 76 64 210/- 143/- 13 C NMR spektrumunda, metilen karbonu da (-CH2-N-) benzer Ģekilde klor atomuna bağlı olması durumuna göre daha düĢük alanda yaklaĢık 38.5 ppm‘de gözlenmektedir. Oksadiazol halkasına ait C-3 karbonu 168 ppm‘de C-5 karbonu ise 180 ppm‘de gözlenmiĢtir (ġekil 4.6). 60 Ar 180.1 ppm N N NH2 1.78 ppm 168.0 ppm O 4.16 ppm 38.5 ppm Şekil 4.6. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri için karakteristik NMR verileri 4.3. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6) ve tiyoüre Bileşiklerinin (7) Sentezi Hazırlanan amin bileĢiklerinin fenil izosiyanat ve fenil izotiyosiyanat ile reaksiyonu sonucunda hedeflenen oksadiazol halkası taĢıyan üre (6) ve tiyoüre (7) bileĢikleri sentezlenmiĢtir (ġekil 4.7). Ar Ar Ar N N N NH NH PhNCO PhNCSN NH N NH NH O THF N 2 THF O oda sıcaklığı O oda sıcaklığı O S 6 5 7 Şekil 4.7. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre ve tiyoüre bileĢiklerinin sentezi Reaksiyon, THF içerisinde, oda sıcaklığında gerçekleĢtirilmiĢ ve TLC (alkaloid sistem) ile takip edilmiĢtir. Ġki saat gibi bir sürede reaksiyon tamamlanmıĢtır (Keche ve Kamble 2014). Bütün üre ve tiyoüre bileĢikleri katı olarak orta verimlerle elde edilmiĢ ve uygun çözücüden kristallendirilerek saflaĢtırılmıĢtır (Çizelge 4.3). N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre ve tiyoüre bileĢiklerinin yapıları spektroskopik yöntemlerle aydınlatılmıĢtır. IR spektrumunda, üre bileĢiklerinin -1 karakteristik N-H titreĢim bandı 3315 cm ‘de gözlenirken C=O titreĢim bandı 1633 -1 cm civarında gözlenmiĢtir. 61 Çizelge 4.3. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6a-j) ve tiyoüre bileĢikleri (7a-j) Reaksiyon Süresi Verim E.N. (dak.) (%) (°C) Bileşik Ar 6 7 6 7 6 7 a C6H5 120 180 50 49 196 145 b 4-MeC6H4 90 60 53 51 182 140 c 3-MeOC6H4 120 90 54 70 157 120 d 4-MeOC6H4 80 60 74 66 166 98 e 3,4-(OMe)2 C6H3 75 90 58 40 181 177 f 3,4,5-(OMe)3 C6H2 135 150 45 41 197 186 g 4-FC6H4 40 70 48 58 195 128 h 2,6-(F)2 C6H3 90 120 54 66 151 108 i 4-ClC6H4 60 80 77 68 194 166 j 4-NO2C6H4 50 105 46 41 201 175 -1 Tiyoüre bileĢiklerinde ise N-H titreĢim bantları yaklaĢık 3320 ve 3200 cm ‘de -1 gözlenmektedir. C=S bağına ait titreĢim bandı ise 1590 ve 1580 cm civarında 1 gözlenmiĢtir. H NMR spektrumunda, üreye ait N-H protonlarından bir tanesi (-CH2- NH-CO-) aromatik protonların bulunduğu alanda 6.92-6.93 ppm‘de çıkarken bir tanesi de (-CO-NH-Ph) 8.94 ppm‘de gözlenmiĢtir. Tiyoüre bileĢiklerinde metilen grubu ile 62 tiyokarbonil grubu arasında yer alan N-H protonları (-CH2-NH-CS-) 8.40 ppm‘de diğer N-H protonları (-CS-NH-Ph) ise 10.07 ppm‘de gözlenmiĢtir. Üre ve tiyoüre bileĢiklerinin N-H protonları için döteryum değiĢimi (N-H N-D) deneyi yapılarak spektrumdaki yerleri kesinleĢtirilmiĢtir. N-H protonları dıĢında karakteristik metilen protonları üre bileĢiklerinde 4.68 ppm‘de tiyoüre bileĢiklerinde ise 5.07 ppm‘de dublet 13 olarak gözlenmiĢtir. C NMR spektrumlarında ise metilen karbonu, üre bileĢiklerinde 36.7 ppm‘de gözlenirken tiyoüre bileĢiklerinde biraz daha düĢük alanda 41.2 ppm‘de gözlenmiĢtir. Oksadiazol halkasındaki C-3 ve C-5 karbonları ise hem üre hem de tiyoüre bileĢiklerinde sırasıyla 168 ve 179 ppm‘de gözlenmiĢtir ki bu değerler oksadiazol halkası için belirgindir. Üre bileĢiklerine ait karbonil karbonunun kimyasal kayma değeri 155 ppm iken tiyoüre bileĢiklerindeki tiyokarbonil karbonunun kimyasal kayma değeri 181.8 ppm olup oldukça düĢük alanda çıkmıĢtır. Bu değerler literatürde verilen üre ve tiyoüre türevlerinin NMR verileri ile uyumludur (ġekil 4.8). 8.94 ppm 10.07 ppm 6.92 ppm 8.40 ppm 168 ppm 168 ppm NH NH Ar N NH Ar N NH O S N 155 ppm N O 181.8 ppmO 4.68 ppm 5.07 ppm 179 ppm 36.7 ppm 178 ppm 41.2 ppm Şekil 4.8. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre ve tiyoüre bileĢikleri için karakteristik NMR verileri 1 Florlu bileĢiklerin (1h, 3h, 5g, 5h, 6g, 6h, 7g, 7h) H NMR spektrumlarında yaklaĢık 7,5 ppm‘deki aromatik protonlara ait sinyallarde hidrojen-flor eĢleĢmesinden dolayı çoklu 13 yarılmalar gözlenmiĢtir. C NMR spektrumlarında ise karbon-flor eĢleĢmesinden dolayı flor atomunun bulunduğu aromatik halkadaki karbon atomlarının sinyallerinde yarılmalar gözlenmektedir. 4 pozisyonunda flor atomu bulunan türevlerde ipso, orto ve meta (F atomuna göre) karbon atomlarının sinyalleri dublet olarak gözlenmiĢtir. 2,6 pozisyonunda flor atomu bulunduran türevlerde ise ipso ve orto karbon atomlarının 63 sinyalleri sırasıyla 160 ve 112 ppm‘de dubletin dubleti (dd) olarak gözlenirken meta ve iki flor atomu arasındaki orto karbonunun sinyalleri sırasıyla 134 ve 105 ppm‘de triplet olarak gözlenmiĢtir. 4.4. Antimikrobiyal Aktivite Test Sonuçları Tez kapsamında sentezlenen 1,2,4-oksadiazol halkası taĢıyan üre ve tiyoüre bileĢiklerinin in vitro antimikrobiyal aktiviteleri iki gram-pozitif (Staphylococcus aureus ATCC 25923, Staphylococcus aureus ATCC 33591) ve iki gram-negatif (Escherichia Coli ATCC 25922, Escherichia Coli ATCC 0157:H7) bakteriye karĢı minimum inhibitör konsantrasyon (MĠK) yöntemi ile belirlenmiĢtir. Bu amaçla, bileĢiklerin DMSO içerisindeki çözeltileri, standart antibiyotik olarak ise Choramphenicol ve Ciprofloxacin kullanılmıĢtır. Deney sonucunda minimum inhibitor konsantrasyonu (MĠK), üremede kontrol ile kıyaslandığında ≥ %80 bir azalmanın olduğu konsantrasyon olarak hesaplanmıĢtır ve µg/mL olarak verilmiĢtir (Çizelge 4.4). Standart antibiyotiklerle kıyaslandığında bileĢiklerin test edilen bakterilere karĢı önemli bir aktiviteye sahip olmadığı görülmektedir. BileĢikler kendi aralarında değerlendirilecek olursa hem ürelerin hem de tiyoürelerin gram-negative bakterilere karĢı daha aktif olduğu söylenebilir. Tüm bileĢikler içerisinde sadece aromatik halkada iki flor atomu taĢıyan N-fenil-Nʹ-[(3-(2,6-diflorofenil)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil] tiyoüre (7h) bileĢiğinin gram-pozitif bakteri Staphylococcus aureus‘a karĢı biraz daha etkili olduğu görülmektedir. 64 Çizelge 4.4. N-fenil-N´-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre (6a-j) ve tiyoüre (7a-j) bileĢiklerinin MĠK değerleri MİK (µg/mL) Bakteriler Gram negatif Gram pozitif Bileşik 25922 0157:H7 25923 33591 6a 125 125 ˃250 ˃250 6b 125 125 ˃250 ˃250 6c 125 125 ˃250 250 6d 125 125 ˃250 250 6e 125 125 ˃250 250 6f 125 125 ˃250 250 6g 125 125 ˃250 ˃250 6h 125 125 ˃250 250 6i ˃250 ˃250 ˃250 ˃250 6j 125 125 ˃250 ˃250 7a 125 125 250 250 7b 250 250 ˃250 250 7c 125 125 ˃250 250 7d ˃250 125 ˃250 250 7e 125 125 ˃250 250 7f 250 250 250 250 7g 125 125 250 250 7h ˃250 125 125 250 7i 125 125 ˃250 250 7j 125 125 ˃250 250 Choramphenicol 32 1 32 64 Ciprofloxacin 4 0,125 2 2 25922: Escherichia coli 0157:H7: Escherichia coli 25923: Staphylococcus aureus 33591: Staphylococcus aureus 65 5. SONUÇ  Aromatik nitrillerden karĢılık gelen amidoksimler sentezlenmiĢtir.  Amidoksimler ile klorasetilklorür‘ün reaksiyonundan 5-klorometil-3-aril-1,2,4- oksadiazol bileĢikleri sentezlenmiĢtir.  5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri Gabriel amin sentezi ile karĢılık gelen 5-aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerine dönüĢtürülmüĢtür.  5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin fenil izosiyanat ile reaksiyonundan N-fenil-Nʹ-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üreler, fenil izotiyosiyanat ile reaksiyonundan ise N-fenil-Nʹ-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5- il)metil]tiyoüreler orta verimlerle elde edilmiĢtir.  Tez kapsamında elli adet bileĢik sentezlenmiĢtir. Bu bileĢiklerden, bir adet amidoksim, üç adet 5-klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol, on adet 5-aminometil-3- aril-1,2,4-oksadiazol ve yirmi adet üre ve tiyoüre bileĢiği olmak üzere otuz dört 1 13 tanesi yeni bileĢik olup yapıları spektroskopik yöntemlerle (FTIR, H NMR, C NMR ve elementel analiz) aydınlatılmıĢtır.  Sentezlenen üre ve tiyoüre bileĢiklerinin in vitro antimikrobiyal etkileri iki gram- pozitif (Staphylococcus aureus ATCC 25923, Staphylococcus aureus ATCC 33591) ve iki gram-negatif (Escherichia Coli ATCC 25922, Escherichia Coli ATCC 0157:H7) bakteriye karĢı minimum inhibitör konsantrasyon (MĠK) yöntemi ile belirlenmiĢtir.  Sentezlenen oksadiazol halkası taĢıyan üre ve tiyoüre bileĢiklerinin test edilen bakterilere karĢı önemli bir antimikrobiyal aktiviteye sahip olmadığı belirlenmiĢtir. Sentezlenen üre ve tiyoüre bileĢiklerinin veya metal komplekslerinin farklı biyolojik aktivitelerinin (antikanser, antifungal, antioksidan gibi) ileride yapılacak çalıĢmalarda değerlendirilmesi önerilmektedir. 66 KAYNAKLAR Agrawal, S.K., Sathe, M., Halve, A.K., Kaushik, M.P., 2012. Dibutylphosphate (DBP) mediated synthesis of cyclic N,N‘-disubstituted urea derivatives from amino esters: a comparative study. Tetrahedron Letters, 53: 5996–5999. Ahsan, M.J., Samy, J.G., Khalilullah, H., Nomani, M.S., Saraswat, P., Gaur, R., Singh, A., 2011. Molecular properties prediction and synthesis of novel 1,3,4- oxadiazole analogues as potent antimicrobial and antitubercular agents. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 21: 7246–7250. Aly, A.A., Ahmed, E.K., El-Mokadem, K.M., Hegazy, M.E.F., 2007. Update survey on aroyl substituted thioureas and their applications. Journal of Sulfur Chemistry, 28(1): 73–93. Amarasinghe, K.K.D., Maier, M.B., Srivastava, A., Graya, J.L., 2006. One-pot synthesis of 1,2,4-oxadiazoles from carboxylic acid esters and amidoximes using potassium carbonate. Tetrahedron Letters, 47: 3629–3631. Andrianov, V.G., Eremeev, A.V., 1990. Synthesis of furazans by rearrangement of 3- acyl-1-oxa-2-azole oximes (review). Chemistry of Heterocyclic Compounds, 26: 1199- 1213. Antunes, R., Batista, H., Srivastava, R.M., Thomas, G., Araujo, C.C., 1998. New phthalimide derivatives with potent analgesic activity: II. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 8: 3071-3076. Arslan, H., Duran, N., Borekci, G., Ozer, C.K., Akbay, C., 2009. Antimicrobial Activity of Some Thiourea Derivatives and Their Nickel and Copper Complexes. Molecules, 14: 519-527. Arslantaş, G., 2013. Bazı 3,5-disubstitue-1,2,4-oksadiazol bileĢiklerinin sentezi ve sitotoksik aktivitelerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Bursa. Azizi, N., Khajeh-Amiri, A., Ghafuri, H., Bolourtchian, M., 2011. Toward a practical and waste-free synthesis of thioureas in water. Mol Divers, 15: 157–161. Azizi, N., Rahimzadeh-Oskooee, A., Yadollahy, Z., Ourimi, A.G., 2014. Ultrasound-assisted rapid sustainable synthesis of substituted thiourea. Monatsh Chem.,145: 1675–1680. Bădiceanu, C.D., Nuță, D.C., Missir, A.V., Hrubaru, M., Delcaru, C., Dițu, L.M., Chifiriuc, M., Limban, C., 2018. Synthesis, structural, phisico-chemical characterization and antimicrobial activity screening of new thiourea derivatives. Farmacia, vol. 66 (1): 149-156. Baker, K.W.J, Horner, K.S., Moggach, S.A., Paton, R.M., Smellie, I.A.S., 2004. Synthesis of pyranosyl amidoximes by addition of amines to pyranosyl nitrile oxides. Tetrahedron Letters, 45: 8913–8916. Barluenga, J., Rubio E., Tomas M., 1995. Compherensive organic functional group transformations. Elsevier Ltd. 6: 569 pp. Barros, C.J.P., De Freitas, J.J.R., De Oliveira, R.N., De Freitas Filho, J.R., 2011. Synthesis of amidoximes using an efficient and rapid ultrasound method. J. Chil. Chem. Soc.,56(2): 721-722. Batey, R.A., Santhakumar, V., Yoshina-İshii, C., Taylor, S.D., 1998. An efficient new protocol for the formation of unsymmetrical tri- and tetrasubstituted ureas. Tetrahedron Letters, 39: 6267-6270. Baykov, S., Sharonova, T., Shetnev, A., Rozhkov, S., Kalinin, S., Smirnov, A.V., 67 2017. The first one-pot ambient-temperature synthesis of 1,2,4-oxadiazoles from amidoximes and carboxylic acid esters. Tetrahedron, 73: 945-951. Bazil, C.W., Pedley, T.A., 1998. Advances in the medicinal treatment of epilepsy. Annu. Rev. Med., 49: 135-162. Bernstein, J., Yale, H.L., Losee, K., Holsing, M., Martins, J., Lott, W.A.J. 1951. The Chemotherapy of Experimental Tuberculosis. III. The Synthesis of Thiosemicarbazones and Related Compounds. Am. Chem. Soc., 73: 906-912. Bezerra, N.M.M, De Oliveira, S.P., Srivastava, R.M., Da Silva, J.R., 2005. Synthesis of 3-aryl-5-decapentyl-1,2,4-oxadiazoles possessing antiinflammatory and antitumor properties. Il Farmaco, 60: 955–960. Bjorklund, M.D., Coburn, M.D., 1980. 3,3-Dinitrobutyl-1,2,4-oxadiazoles (1). J. Heterocyclic Chem., 17: 819-821. Bogolubskya, A.V., Ryabukhin, S.V., Pipko, S.E., Lukin, O., Shivanyuk, A., Mykytenko, D., Tolmachev, A., 2011. A facile synthesis of unsymmetrical ureas. Tetrahedron, 67: 3619-3623. Bolotin, D.S., Bokach, N.A., Kukushkin, V.Y., 2016. Coordination chemistry and metal-involving reactions of amidoximes: Relevance to the chemistry of oximes and oxime ligands. Coordination Chemistry Reviews, 313: 62–93. Bora, R.O., Dara, B., Pradhan, V., Farooquia, M., 2013. [1,2,4]-Oxadiazoles: Synthesis and Biological Applications. Mini-Reviews in Medicinal Chemistry, 13(7): 1- 15. Bouhlel, A., Curti, C., Dumètre, A., Laget, M., Crozet, M.D., Azas, N., Vanelle, P., 2010. Synthesis and evaluation of original amidoximes as antileishmanial agents. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 18: 7310–7320. Braga, A.L., Lüdtke, D.S., Alberto, E.E., Dornelles, L., Filho, W.A.S., Corbellini, V.A., Rosa, D.M., Schwab, R.S., 2004.‗One-Pot‘ Synthesis of Chiral N-Protected α- Amino Acid-Derived 1,2,4-Oxadiazoles. Synthesis, 10: 1589-1594. Bretanha, L.C., Teixeira, V.E., Ritter, M., Siqueira, G.M., Cunico, W., Pereira, C.M.P., Freitag, R.A., 2011. Ultrasound-promoted synthesis of 3-trichloromethyl-5- alkyl(aryl)-1,2,4-oxadiazoles. Ultrasonics Sonochemistry, 18: 704–707. Buscemi, S., Pace, A., Vivona, N., 2000. Fluoro heterocycles. A photochemical methodology for the synthesis of 3-amino- and 3-(N-alkylamino)-5-perfluoroalkyl- 1,2,4-oxadiazoles. Tetrahedron Letters, 41: 7977–7981. Bushey, D.F., Hoover, F.C. 1980. Syntheses and Stereochemistry of Amidoximes. J. Org. Chem., 45(21): 4198-4206. Buu-Hoi, N.P., Welsch, M., Xuong, N.D., Thang, K.V., 1954. [A new family of tuberculostatic compounds: the amidoximes]. Experientia.,10(4): 169. Carbone, M., Li, Y., Irace, C., Mollo, E., Castelluccio, F., Di Pascale, A., Cimino, G., Santamaria, R., Guo, Y.W., Gavagnin, M., 2011. Structure and Cytotoxicity of Phidianidines A and B: First Finding of 1,2,4-Oxadiazole System in a Marine Natural Product. Organic Letters, 13(10): 2516-2519. Chau, C.M., Chuan, T.J., Liu, K.M., 2014. A highly efficient one-pot method for the synthesis of thioureas and 2-imino-4-thiazolidinones under microwave conditions. RSC Adv., 4: 1276-1282. Clapp, L.B., 1984. Comprehensive Heterocyclic Chemistry I, Ed.: Rees, C.W., Katritzky, A.R., Pergamon, Oxford, vol. 6, pp: 365. Cottrell, D.M., Capers, J., Salem, M.M., DeLuca-Fradley, K., Croft, S.L., Werbovetz, K.A., 2004. Antikinetoplastid activity of 3-aryl-5-thiocyanatomethyl-1,2,4- 68 oxadiazoles. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 12: 2815-2824. Cressman, H.W.J., 1955. N-methyl-1-naphthylcyanamide. J. Org. Synth. Coll., vol. III: 608. Cui, P., Li, X., Zhu, M., Wang, B., Liu, J., Chen, H., 2017. Design, synthesis and antibacterial activities of thiouracil derivatives containing acyl thiourea as SecA inhibitors. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 27: 2234–2237. Çelen, A.,Ö., Kaymakçıoğlu, B., Gümrü, S., Toklu, H.Z., Arıcıoğlu, F., 2011. Synthesis and anticonvulsant activity of substituted thiourea derivatives. Marmara Pharmaceutical Journal, 15: 43-47. Çelik, A., Herken, E.N., Arslan, İ., Özel, M.Z., Mercan, N., 2010. Screening of the constituents, antimicrobial and antioxidant activity of endemic Origanum hypericifolium O. Schwatz & P.H. Daviz. Natural Product Research, 24(16): 1568- 1577. De Freitas, J.J.R., De Freitas, J.C.R., Da Silva, L.P., De Freitas Filho, J.R., Kimura, G.Y.V., Srivastava, R.M., 2007. Microwave-induced one-pot synthesis of 4- [3-(aryl)-1,2,4-oxadiazol-5-yl]-butan-2-ones under solvent free conditions. Tetrahedron Letters, 48: 6195-6198. Deegan, T.L., Nitz, T.J., Cebzanov, D., Pufko, D.E., Porco, Jr., J.A., 1999. Parallel Synthesis of 1,2,4-Oxadiazoles Using CDI Activation. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 9: 209-212. Del Campo, R., Criado, J.J., Gheorghe, R., Gonzalez, F.J., Hermosa, M.R., Sanz, F., Manzano, J.L., Monte, E., Rodrıguez-Fernandez, E., 2004. N-benzoyl-N‘- alkylthioureas and their complexes with Ni(II), Co(III) and Pt(II) – crystal structure of 3-benzoyl-1-butyl-1-methyl-thiourea: activity against fungi and yeast. Journal of Inorganic Biochemistry, 98: 1307–1314. Dolbier, W.R., Burkholder, C.R., Medebielle, M., 1999. Syntheses of 2- (Bromodifluoromethyl)benzoxazole and 5-(Bromodifluoromethyl)-1,2,4-oxadiazoles. Journal of Fluorine Chemistry, 95: 127-130. Du, W., Hagmann, W.K., Hale, J.J., 2006. A ‗one-pot‘ synthesis of a-1,2,4- oxadiazolo esters from malonic diesters and amidoximes under solvent-free conditions. Tetrahedron Letters, 47: 4271–4274. Eloy, F., Lenaers, R., 1962. The chemistry of amidoximes and related compounds. Chem. Rev., 62: 155–183. Erickson, J.G., 1956. Reactions of Long-Chain Amines. VI. Preparation of Thioureas. J. Org. Chem., 21: 483-484. Evans, M.D., Ring, J., Schoen, A., Bell, A., Edwards, P., Berthelot, D., Nicewongera, R., Baldinoa, C.M., 2003. The accelerated development of an optimized synthesis of 1,2,4-oxadiazoles: application of microwave irradiation and statistical design of experiments. Tetrahedron Letters, 44: 9337–9341. Farge, D., Leboul, J., Le Gof, Y., Polget, G., 1978. Herbicidal and Phytohormonal Amidoximes. United States Patent, Assignee: Philaro, 4,116,974. 3 1 Fathalla, W., Pazdera, P., 2002. The synthesis of new N -aryl-N -(2- phenylquinazolin-4-yl)thioureas. Arkivoc, (i): 7-11. Faidallah, H.M., Al-Mohammadi, M.M., Alamry, K.A., Khan, K.A., 2016. Synthesis and biological evaluation of fluoropyrazolesulfonylurea and thiourea derivatives as possible antidiabetic agents. J Enzyme Inhib. Med. Chem., 31(S1): 157– 163. 69 Filho, R.A.W.N., Da Silva, C.A., Da Silva, C.S.B., Brustein, V.P., Do Amaral Ferraz Navarro, D.M., Dos Santos, F.A.B., Alves, L.C., Dos Santos Cavalcanti, M.G., Srivastava, R.M., Carneiro-da-cunha, M.D.G., 2009. Improved Microwave- Mediated Synthesis of 3-(3-Aryl-1,2,4-oxadiazol-5-yl)propionic Acids and Their Larvicidal and Fungal Growth Inhibitory Properties. Chem. Pharm. Bull. 57(8): 819— 825. Flora, K.P., Van't Riet, B., Wampler, G.L., 1978. Antitumor Activity of Amidoximes (Hydroxyurea Analogs) in Murine Tumor Systems. Cancer Res., 38: 1291-1295. Fylaktakidou, K.C., Hadjipavlou-Litina, D.J., Litinas, K.E., Varella, E.A., Nicolaides, D.N, 2008. Recent developments in the chemistry and in the biological applications of amidoximes. Curr. Pharm. Des., 14(10): 1001-1047. Gallou, I., Eriksson, M., Zeng, X., Senanayake, C., Farina, V., 2005. Practicle synthesis of unsymmetrical ureas from isopropenyl Carbamates. J. Org. Chem., 70: 6960-6963. Gangloff, A.R., Litvak, J., Shelton, E.J., Sperandio, D., Wang, V.R., Rice, K.D., 2001. Synthesis of 3,5-disubstituted-1,2,4-oxadiazoles using tetrabutylammonium fluoride as a mild and efficient catalyst. Tetrahedron Letters, 42: 1441–1443. Garuti, L., Roberti, M., Bottegoni, G., Ferraro, M., 2016. Diaryl Urea: A Privileged Structure in Anticancer Agents. Current Medicinal Chemistry, 23: 1528-1548. Girisun, T.C.S., Dhanuskodi, S., Phillip, J., 2011. Investigations on Metal Complexes of Thiourea for Frequency Conversion and Low Power Optical Limiting Applications. AIP Conf. Proc.,1391: 535-537. Groenewald, T., 1977. Potential applications of thiourea In the processing of gold. Journal of the south african institute of mining and metallurgy, 217-223. Gupta, V., Kashaw, S.K., Jatav, V., Mishra, P., 2008. Synthesis and antimicrobial activity of some new 3-[5-(4-substituted) phenyl 1,3,4-oxadiazole-2yl]-2- styrylquinazoline-4(3H)-ones. Med. Chem. Res.,17: 205–211. Heath, P.C., Huang, C.Q., Lowe, R.F., McCarthy, J.R., Weigel, L.O., Whitten, J.P., 2001. An efficient acylation/base-catalyzed cyclization of thioureas affords N,N‘- disubstituted thiobarbituric acids. Tetrahedron Lett., 42: 1607-1610. Hermindez, W., Spodine, E., Beyer, L., Schrtider, U., Richter, R., Ferreira, J., Pavani, M., 2005. Synthesis, Characterization And Antitumor Activity Of Copper(II) 1-3 Complexes, [CuL2] [HL =N,N-DiethyI-N‘-(R-Benzoyl)Thiourea (R=H, o-Cl and p- NO,)]. Bioinorganic Chemistry and Applications, 3(3-4): 299-316. Houghton, D., 2002. Antimicrobial Resistance in The Intensive Care Unit: Understanding The Problem, AACN Adv Crit Care, 13: 410-420. Izdebski, J., Pawlak, D., 1989. Synthesis, 423. Jangale, A.D, Kumavat, P.P., Wagh, J.W., Tayade, Y.A., Mahulikar, P.P., Dalal, D.S., 2015. Green Process Development for the Synthesis of Aliphatic Symmetrical N,N′-Disubstituted Thiourea Derivatives in Aqueous Medium. Synthetic Communications, 45: 236–244. Jeschke, P., Harder, A., Von Samson-Himmelstjerna, G., Etzel, W., Gau, W., Thielking, G., Bonse, G., 2002. Synthesis of anthelmintically active N-methylated amidoxime analogues of the cyclic octadepsipeptide PF1022A. Pest Management Science, 58: 1205–1215. Jochims, J.C., 1996. 1,2,4-Oxadiazoles: Five-membered Rings with More than Two Heteroatoms and Fused Carbocyclic Derivatives, Comprehensive heterocyclic chemistry II, Editors-in-Chief: Katritzky, A.R., Rees, C.W., Scriven, E.F.V., Elsevier 70 Science Ltd, Universitat Konstanz, Germany, pp: 179-228. Kaboudin, B., Malekzadeh, L., 2011. Organic reactions in water: an efficient method for the synthesis of 1,2,4-oxadiazoles in water. Tetrahedron Letters, 52: 6424–6426. Kang, S.O., Vukovic, S., Custelcean, R., Hay, B.P., 2012. Cyclic Imide Dioximes: Formation and Hydrolytic Stability. Ind. Eng. Chem. Res., 51: 6619−6624. Karakuş, S., Küçükgüzel, Ş.G., Küçükgüzel, İ., De Clercq, E., Pannecouque, C., Andrei, G., Snoeck, R., Şahin, F., Bayrak, Ö.F., 2009. Synthesis, antiviral and anticancer activity of some novel thioureas derived from N-(4-nitro-2-phenoxyphenyl)- methanesulfonamide. European Journal of Medicinal Chemistry, 44: 3591–3595. Karimipour, G., Kowkabi, S., Naghiha, A., 2015. New Aminoporphyrins Bearing Urea Derivative Substituents: Synthesis, Characterization, Antibacterial and Antifungal Activity. Braz. Arch. Biol. Technol. 58(3): 431-442. Katritzi, A., 2015. Amidoximes as intermediates for the synthesis of potential drugs. Diploma Thesis, Department of Pharmaceutical Chemistry and Pharmaceutical Analysis, Faculty of Pharmacy in Hradec Kralove, Charles University in Prague, Czech Republic. Katritzky, A.R., Khashab, N.M., Kirichenko, N., Singh, A., 2006. Microwave- Assisted Preparations of Amidrazones and Amidoximes. J. Org. Chem., 71: 9051-9056. Katritzky, A.R., Kirichenko, N., Rogovoy, B.V., Kister, J., Tao, H., 2004. Synthesis of Mono- and N,N-Disubstituted Thioureas and N-Acylthioureas. Synthesis, 11: 1799- 1805. Katritzky, A.R., Ledoux, S., Witek, R.M., Nair, S.K., 2004. 1- (Alkyl/Arylthiocarbamoyl) benzotriazoles as Stable Isothiocyanate Equivalents: Synthesis of Di- and Trisubstituted Thioureas. J. Org. Chem., 69: 2976-2982. Katritzky, A.R., Pleynet, D.P.M., Yang, B., 1997. A General Synthesis of Unsymmetrical Tetrasubstituted Ureas. J. Org. Chem., 62: 4155−4158. Katritzky, A.R., Shestopalov, A.A., Suzuki, K., 2005. A convenient synthesis of chiral 1,2,4-oxadiazoles from N-protected (α-aminoacyl)benzotriazoles. ARKAT USA, Inc.,7: 36-55. Katritzky, A.R., Vvedensky, V., Cai, X., Rogovoy, B., Steel, P.J., 2002. Synthesis of 5-(2-arylazenyl)-1,2,4-triazoles and 2-amino-5-aryl-1,3,4-oxadiazoles. ARKIVOC, 6: 82-90. Keche, A.P., Hatnapure, G.D., Tale, R.H., Rodge, A.H., Kamble, V.M., 2012. Synthesis, anti-inflammatory and antimicrobial evaluation of novel 1-acetyl-3,5-diaryl- 4,5-dihydro (1H) pyrazole derivatives bearing urea, thiourea and sulfonamide moieties. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 22: 6611–6615. Keche, A.P., Kamble, V.M., 2014. Synthesis and anti-inflammatory and antimicrobial activities of some novel 2-methylquinazolin-4(3H)-one derivatives bearing urea, thiourea and sulphonamide functionalities. Arabian Journal of Chemistry, 1-10. Kemnitzer, W., Kuemmerle, J., Zhang, H.Z., Kasibhatla, S., Tseng, B., Drewe, J., Cai, S.X., 2009. Discovery of 3-aryl-5-aryl-1,2,4-oxadiazoles as a new series of apoptosis inducers. 2. Identification of more aqueous soluble analogs as potential anticancer agents. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 19: 4410–4415. Khan, K.M., Saeed, S., Ali, M., Gohar, M., Zahid, J., Khan, A., Perveen, S., Choudhary, M.I, 2009. Unsymmetrically disubstituted urea derivatives: A potent class of antiglycating agents. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 17: 2447–2451. Khan, M.R., Zaib, S., Rauf, M.K., Ebihara, M., Badshah, A., Zahid, M., Nadeem, M.R., Iqbal, J., 2018. Solution-phase microwave assisted parallel synthesis, biological 71 evaluation and in silico docking studies of 2-chlorobenzoyl thioureas derivatives. Journal of Molecular Structure, 1164: 354-362. Khan, S.A., Singh, N., Saleem, K., 2008. Synthesis, characterization and in vitro antibacterial activity of thiourea and urea derivatives of steroids. European Journal of Medicinal Chemistry, 43: 2272-2277. Khanaposhtani, M.M., Shabani, M., Faizi, M., Aghaei, I., Jahani R., Sharafi, Z., Zafarghandi, N.S., Mahdavi, M., Akbarzadeh, T., Emami, S., Shafiee, A., Foroumadi, A., 2016. Design, synthesis, pharmacological evaluation, and docking study of new acridone-based 1,2,4-oxadiazoles as potential anticonvulsant agents. European Journal of Medicinal Chemistry, 112: 91-98. Koketsu, M., Fukuta, Y., Ishihara, H., 2001. Preparation of N,N-unsubstituted selenoureas and thioureas from cyanamides. Tetrahedron Lett., 42: 6333-6335. Kotachi, S., Tsuji, Y., Kondo, T., Watanabe, Y., 1990. Ruthenium catalysed N,N′- diarylurea synthesis from N-aryl substituted formamides and aminoarenes. J. Chem. Soc., Chem. Commun., 7: 549-550. Koufaki, M., Kiziridi, C., Nikoloudaki, F., Alexis, M.N., 2007. Design and synthesis of 1,2-dithiolane derivatives and evaluation of their neuroprotective activity. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 17: 4223-4227. Krátký, M., Stolaríková, J., Vinšová, J., 2017. Novel Sulfamethoxazole Ureas and Oxalamide as Potential Antimycobacterial Agents. Molecules, 22: 535, 1-13. Krüger, P., 1885. Ber., 18: 1053. Kumar, R.R., Perumal, S., Menéndez, J.C., Yogeeswari, P., Sriram D., 2011. Antimycobacterial activity of novel 1,2,4-oxadiazole-pyranopyridine/chromenehybrids generated by chemoselective 1,3-dipolar cycloadditions of nitrile oxides. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 19: 3444–3450. Kurzer, F., 1963. Org. Synth. Coll. Vol. 4. Wiley, New York, 180 pp. Küçükgüzel, İ., Tatar, E., Küçükgüzel, Ş.G., Rollas, S., De Clercq, E., 2008. Synthesis of some novel thiourea derivatives obtained from 5-[(4- aminophenoxy)methyl]-4-alkyl/aryl-2,4-dihydro-3H-1,2,4-triazole-3-thiones and evaluation as antiviral/anti-HIV and anti-tuberculosis agents. European Journal of Medicinal Chemistry, 43: 381-392. Küçükoğlu, K., Tugrak, M., Demirtas, A., Sakagami, H., Gul, H.I., 2016. Synthesis and cytotoxic activity of (4-Substituted-Benzylidene)-(3-Phenyl-1,2,4-Oxadiazole-5-yl) methylamines. Pharmaceutical Chemistry Journal, 50(4): 234-238. Lankau, H.J., Unverferth, K., Grunwald, C., Hartenhauer, H., Heinecke, K., Bernoster, K., Dost, R., Egerland, U., Rundfeldt, C., 2007. New GABA-modulating 1,2,4-oxadiazole derivatives and their anticonvulsant activity. European Journal of Medicinal Chemistry, 42: 873-879. Leemans, E., Mahasenan, K.V., Kumarasiri, M., Spink, E., Ding, D., O’Daniel, P.I., Boudreau, M.A., Lastochkin, E., Testero, S.A., Yamaguchi, T., Lee, M., Hesek, D., Fisher, J.F., Chang, M., Mobashery, S., 2016. Three-dimensional QSAR analysis and design of new 1,2,4-oxadiazole antibacterials. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 26: 1011–1015. Leite, A.C.L., Vieira, R.F., De Faria, A.R., Wanderley, A.G., Afiatpour, P., Ximenes, E.C.P.A., Srivastava, R.M., De Oliveira, C.F., Medeiros, M.V., Antunes, E., Brondani, D.J., 2000. Synthesis, anti-inflammatory and antimicrobial activities of new 1,2,4-oxadiazoles peptidomimetics. Il Farmaco, 55: 719–724. Li, Q., Cui, L.S., Zhong, C., Yuan X.D., Dong, S.C., Jiang, Z.Q., Liao, L.S., 2014. 72 Synthesis of new bipolar host materials based on 1,2,4-oxadiazole for blue phosphorescent OLEDs. Dyes and Pigments, 10:142-149. Loev, B., Bender, P.E., Bowman, H., Helt, A., McLean, R., Jen, T.J., 1972. Amidines 3. Thioureas Possessing Antihypertensive Activity. J. of Med. Chem., 15(10): 1024-1027. Lu, C., Tang, K., Li, Y., Li, P., Lin, Z., Yin, D., Chen, X., Huang, H., 2014. Design, synthesis and evaluation of novel diaryl urea derivatives as potential antitumor agents. European Journal of Medicinal Chemistry, 77: 351-360. Luer, M.S., 1998. Fosphenytoin. Neurol. Res., 20: 178. Mahajan, A., Yeh, S., Nell, M., Van Rensburg, C.E.J., Chibalea, K., 2007. Synthesis of new 7-chloroquinolinyl thioureas and their biological investigation as potential antimalarial and anticancer agents. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 17: 5683–5685. Matsukura, M., Daiku, T., Ueda, K., Tanaka, S., Igarashi, T., Minami, N. 1992. Synthesis and Antiarrhythmic Activity of 2,2-Dialkyl-1'-(N-substituted aminoalkyl)- spiro-[chroman-4,4'-imidazolidine]-2',5'-diones. Chem. Pharm. Bull., 40(7): 1823-1827. Neville, R.G., McGee, J.J., 1973. N-mono- and N,N-disubstituted ureas and thioureas. Org. Synth. Coll., vol. 5: 801. Nicolaides, D.N., Fylaktakidou, K.C., Litinas, K.E., Hadjipavlou-Litina, D., 1998. Synthesis and biological evaluation of several coumarin-4-carboxamidoxime and 3- (coumarin-4-yl)-1,2,4-oxadiazole derivatives. Eur. J. Med. Chem., 33: 715-724. Nichols, A.C., Yielding, K.L., 1998. Anticonvulsant activity of 4-urea-5,7- dichlorokynurenic acid derivatives that are antagonists at the NMDA-associated glycine binding site. Molecular and Chemical Neuropathology, 35: 1. Ningaiah, S., Bhadraiah, U.K., Keshavamurthy, S., Javarasetty, C., 2013. Novel pyrazoline amidoxime and their 1,2,4-oxadiazole analogues: Synthesis and pharmacological screening. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 23: 4532–4539. O’Daniel, P.I., Peng, Z., Pi, H., Testero, S.A., Ding, D., Spink, E., Leemans, E., Boudreau, M.A., Yamaguchi, T., Schroeder, V.A., Wolter, W.R., Llarrull, L.I., Song, W., Lastochkin, E., Kumarasiri, M., Antunes, N.T., Espahbodi, M., Lichtenwalter, K., Suckow, M.A., Vakulenko, S., Mobashery, S., Chang, M., 2014. Discovery of a New Class of Non-β-lactam Inhibitors of Penicillin Binding Proteins with Gram-Positive Antibacterial Activity. J. Am. Chem. Soc., 136: 3664−3672. Ono, M., Haratake, M., Saji, H., Nakayama, M., 2008. Development of novel b- amyloid probes based on 3,5-diphenyl-1,2,4-oxadiazole. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 16: 6867–6872. Ovais, S., Pushpalatha, H., Reddy, G.B., Rathore, P., Bashir, R., Yaseen, S., Dheyaa, A., Yaseen, R., Tanwar, O., Akthar, M., Samim, M., Javed, K., 2014. Synthesis and biological evaluation of some new pyrazoline substituted benzenesulfonylurea/thiourea derivatives as anti-hyperglycaemic agents and aldose reductase inhibitors. European Journal of Medicinal Chemistry, 80: 209-217. Pace, A., Buscemi, S., Piccionello, A.P., Pibiri, I., 2015. Recent Advances in the Chemistry of 1,2,4-Oxadiazoles: Advances in Heterocyclic Chemistry, Ed., Scriven, E.F.V., Ramsden, C.A., Elsevier Inc., Vol: 116, Universita degli Studi di Palermo, Palermo, Italy pp: 86-108. Palazzo, G., Tavella, M., Strani, G., Silvestrini, B., 1961. 1,2,4-Oxadiazoles-IV. Synthesis and Pharmacological Properties of a Series of Substituted Aminoalkyl-1,2,4- oxadiazoles. Journal of Medicinal and Pharmaceutical Chemistry, 51: 351-367. 73 Palmer, J.T., Rydzewski, R.M., Mendonca, R.V., Sperandio, D., Spencer, J.R., Hirschbein, B.L., Lohman, J., Beltman, J., Nguyen, M., Liu, L., 2006. Design and synthesis of selective keto-1,2,4-oxadiazole-based tryptase inhibitors. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 16: 3434–3439. Panduranga, V., Basavaprabhu, Sureshbabu, V.V., 2013. An efficient transformation of ethers to N,N‘-disubstituted ureas in a Ritter type reaction. Tetrahedron Letters, 54: 975–979. Patrick, D.A., Wenzler, T., Yang, S., Weiser, P.T., Wang, M.Z., Brun, R., Tidwell, R.R., 2016. Synthesis of novel amide and urea derivatives of thiazol-2-ethylamines and their activity against Trypanosoma brucei rhodesiense. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 24: 2451–2465. Pattan, S.R., Rabara, P.A., Pattan, J.S., Bukitagar, A.A., Wakale, V.S., Musmade, D.S., 2009. Synthesis and evaluation of some novel substituted 1,3,4-oxadiazole and pyrazole derivatives for antitubercular activity. Indian Journel of Chemistry, 48B: 1453- 1456. Piccionello, A.P, Musumeci, R., Cocuzza, C., Fortuna, C.G., Guarcello, A., Pierro, P., Pace, A., 2012. Synthesis and preliminary antibacterial evaluation of Linezolid-like 1,2,4-oxadiazole derivatives. European Journal of Medicinal Chemistry, 50: 441-448. Rai, N.P., Narayanaswamy, V.K., Govender, T., Manuprasad, B.K., Shashikanth, S., Arunachalam, P.N., 2010. Design, synthesis, characterization, and antibacterial activity of {5-chloro-2-[(3-substitutedphenyl-1,2,4-oxadiazol-5-yl)-methoxy]-phenyl}- (phenyl) methanones. European Journal of Medicinal Chemistry, 45: 2677-2682. Rasmussen, C.R., Villani, F.J.Jr., Weaner, L.E., Reynolds, B.E., Hood, A.R., Hecker, L.R., Nortey, S.O., Hanslin, A., Costanzo, M.J., Powell, E.T., Molinari, A.J., 1988. Improved Procedures for the Preparation of Cycloalkyl-, Arylalkyl-, and Arylthioureas Synthesis, 6: 456-459. Rauf, M.K., Talib, A., Badshah, A., Zaib, S., Shoaib, K., Shahid, M., Flörke, U., Imtiaz-ud-Din, Iqbal, J., 2013. Solution-phase microwave assisted parallel synthesis of N,N‘-disubstituted thioureas derived from benzoic acid: Biological evaluation and molecular docking studies. European Journal of Medicinal Chemistry, 70: 487-496. Rauf, M.K., Zaib, S., Talib, A., Ebihara, M., Badshah, A., Bolte, M., Iqbal, J., 2016. Solution-phase microwave assisted parallel synthesis, biological evaluation and in silico docking studies of N,N‘-disubstituted thioureas derived from 3-chlorobenzoic acid. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 24: 4452–4463. Rice, K.D., Nuss, J.M., 2001. An improved synthesis of 1,2,4-oxadiazoles on solid support. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 11: 753-755. Romeo, G., Chiacchio, U., 2011. Oxadiazoles: Modern heterocyclic chemistry, Ed.: Alvarez-Builla, J., Vaquero, J.J., Barluenga, J., Chp: 13, pp: 1047-1252. Rostamizadeh, S., Ghaieni, H.R., Ayran, R., Amani, A.M., 2010. Clean one-pot synthesis of 1,2,4-oxadiazoles under solvent-free conditions using microwave irradiation and potassium fluoride as catalyst and solid support. Tetrahedron, 66: 494- 497. Saeed, A., Shaheen, U., Hameed, A., Naqvi, S.Z.H., 2009. Synthesis, characterization and antimicrobial activity of some new 1-(fluorobenzoyl)-3-(fluorophenyl)thioureas. Journal of Fluorine Chemistry, 130: 1028–1034. Sakakibara, N., Baba, M., Okamoto, M., Toyama, M., Demizu, Y., Misawa, T., Kurihara, M., Irie, K., Kato, Y., Maruyama, T., 2015. Design, synthesis, and anti- HIV-1 activity of 1-aromatic methyl-substituted 3-(3,5-dimethylbenzyl)uracil and N- 74 3,5-dimethylbenzyl-substituted urea derivatives. Antiviral Chemistry and Chemotherapy, 24(1): 3–18. Sakamoto, T., Cullen, M.D., Hartman, T.L., Watson, K.M., Buckheit, R.W., Pannecouque, C., De Clercq, E., Cushman, M., 2007. Synthesis and Anti-HIV Activity of New Metabolically Stable Alkenyldiarylmethane Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors Incorporating N-Methoxy Imidoyl Halide and 1,2,4-Oxadiazole Systems. J. Med. Chem., 50:3314-3321. Saliu, F., Rindone, B., 2010. Organocatalyzed synthesis of ureas from amines and ethylene carbonate. Tetrahedron Letters, 51: 6301–6304. Saltoğlu, N., 2005. Antibiyotiklere Direnç Problemi ve Etkileri. Klimik, XII. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Ġnfeksiyon Hastalıkları Kongresi. Sams, C.K., Lau, J., 1999. Solid-phase synthesis of 1,2,4-oxadiazoles. Tetrahedron Letters, 40: 9359-9362. Santagada, V., Frecentese, F., Perissutti, E., Cirillo, D., Terracciano. S., Caliendo. G., 2004. A suitable 1,2,4-oxadiazoles synthesis by microwave irradiation. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 14: 4491–4493. Savarino, A., 2006. A Historical sketch of the discovery and development of HIV-1 integrase inhibitors. Expert Opin. Investig. Drugs., 15: 1507-1522. Schroder, D.C., 1954. Thioureas. Chem.Rev., 55 (1): 181-228. Selvakumar, N., Rajulu, G.G., Reddy, K.C.S., Chary, B.C., Kumar, P.K., Madhavi, T., Praveena, K., Reddy, K.H.P, Takhi, M., Mallick, A., Amarnath, P.V.S., Kandepu, S., Iqbal, J., 2008. Synthesis, SAR, and antibacterial activity of novel oxazolidinone analogues possessing urea functionality. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 18: 856–860. Sen, S.E., Roach, S.L., 1995. A convenient two-step procedure for the synthesis of substituted allylic amines from allylic alcohols. Short Papers: 756-758. Shakeel, A., Altaf, A.A., Qureshi, A.M., Badshah, A., 2016. Thiourea Derivatives in Drug Design and Medicinal Chemistry: A Short Review. Journal of Drug Design and Medicinal Chemistry, 2(1): 10-20. Shriner, R.L., Horne, W.H., Cox, R.F., 1944. Organic Syntheses, Ed.: Blatt, A.H., Collective Vol. II, Wiley, New York, pp: 453. Smellie, I.A.S., Moggach, S.A., Paton, R.M., 2011. Synthesis of novel amidoxime- linked pseudodisaccharides. Tetrahedron Letters, 52: 95–97. Spink, E., Ding, D., Peng, Z., Boudreau, M.A., Leemans, E., Lastochkin, E., Song, W., Lichtenwalter, K., O’Daniel, P.I., Testero, S.A., Pi, H., Schroeder, V.A., Wolter, W.R., Antunes, N.T., Sucknow, M.A., Vakulenko, S., Chang, M., Mobashery, S., 2015. Structure-activity relationship for the oxadiazole class of antibiotics. J.Med.Chem, 58: 1380-1389. Spyropoulos C., Kokotos, C.G., 2014. One-Pot Synthesis of Ureas from Boc-Protected Amines. J. Org. Chem., 79: 4477-4483. Sribalan, R., Lavanya, A., Kirubavathi, M., Padmini, V., 2018. Selective synthesis of ureas and tetrazoles from amides controlled by experimental conditions sing conventional and microwave irradiation. Journal of Saudi Chemical Society, 22: 198- 207. Srivastava, A.K., Pasala, R., Minhas, P.S., Suprasanna, P., 2016. Advances in Agronomy Chapter Four - Plant Bioregulators for Sustainable Agriculture: Integrating Redox Signaling as a Possible Unifying Mechanism Ed.: Sparks, D.L., 137: pp: 237- 278. 75 Srivastava, R.M., Brinn, I.M., Machuca-Herrera, J.O., Faria, H.B., Carpenter, G.B., Andrade, D., Venkatesh, C.G., De Morais, L.P.F., 1997. Benzamidoximes: structural, conformational and spectroscopic studies. I. Journel of Molecular structure, 406: 159-167. Srivastava, R.M., De Almeida Lima, A., Viana, O.S., Da Costa Silva, M.J., Catanho, M.T.J.A., De Morais, J.O.F., 2003. Antiinflammatory Property of 3-Aryl-5- (n-propyl)-1,2,4-oxadiazoles and Antimicrobial Property of 3-Aryl-5-(n-propyl)-4,5- dihydro-1,2,4-oxadiazoles: Their Syntheses and Spectroscopic Studies. Bioorganic & Medicinal Chemistry, 11: 1821–1827. Staab, H.A., 1962. New Methods of Preparative Organic Chemistry IV, Synthesis Using Heterocyclic Amides (Azolides). Angewandte Chemie, 1(7): 351-367. Stefanska, J., Szulczyk, D., Koziol, A.E., Miroslaw, B., Kedzierska, E., Fidecka, S., Busonera, B., Sanna, G., Giliberti, G., La Colla, P., Struga, M., 2012. Disubstituted thiourea derivatives and their activity on CNS: Synthesis and biological evaluation. European Journal of Medicinal Chemistry, 55: 205-213. Sureshbabu, V.V., Hemantha, H.P., Naik, S.A., 2008. Synthesis of 1,2,4-oxadiazole- linked orthogonally urethane-protected dipeptide mimetics. Tetrahedron Letters, 49: 5133–5136. Tale, R.H., Rodge, A.H., Hatnapure, G.D., Keche, A.P., 2011. The novel 3,4- dihydropyrimidin-2(1H)-one urea derivatives of N-aryl urea: Synthesis, anti- inflammatory, antibacterial and antifungal activity evaluation. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 21: 4648–4651. Tiemann, F., 1884. Ber., 17: 126. Tiemann, F., Krüger, P., 1884. Ueber Amidoxime und Azoxime. Ber., 17: 126. Umesha, K.B., Doddamani, D.S., Srikantamurthy, N., 2018. Novel Isoxazoline- 1,2,4-oxadiazoles: Synthesis, Characterization and Antimicrobial screening. Journal of Chemical and Pharmaceutical Sciences, 1: 58-61. Valizadeh, H., Dinparast, L., 2012. Microwave-assisted synthesis of symmetrical and unsymmetrical N,N‘-disubstituted thioureas and ureas over MgO in dry media. Monatsh Chem.,143: 251–254. Vedavathi, P., Sudhamani, H., Raju, C.N., 2017. Synthesis and antimicrobial activity of new urea and thiourea derivatives of (2‘-(1H-tetrazol-5-yl)biphenyl-4- yl)methanamine. Res. Chem. Intermed., 43: 3251–3263. Viana, G.M., De Sequeira Aguiar, L.C., De Araújo Ferrão, J., Simas, A.B.C., Vasconcelos, M.G., 2013. The use of aqueous potassium dichloroiodate for the synthesis of ureas. Tetrahedron Letters, 54: 936–940. Vishnyakova, T.P., Golubeva, I.A., Glebova, E.V., 1985. Russ. Chem. Rev. (Engl. Transl.) 54: 249. Wang, H.B., Pu, Y.Q., Chen, J.H., Wang, J.T., 2005. 5-Chloromethyl-3-(3 methoxyphenyl)-1,2,4-oxadiazole . Acta Cryst, E61: 1446–1447 Wang, Y., Miller, R.L., Sauer, D.R., Djuric, S.W., 2005. Rapid and Efficient Synthesis of 1,2,4-Oxadiazoles Utilizing Polymer-Supported Reagents under Microwave Heating. Organic Letters, 7(5): 925-928. Wiegand, I., Hilpert, K., Hancock, R.E.W., 2008. Agar and broth dilution methods to determine the minimal inhibitory concentration (MIC) of antimicrobial substances. Nature Protocols, 3(2): 163-175. Wright, G.D., 2005. Bacterial Resistance to Antibiotics: Enzymatic Degradation and Modification. Adv. Drug Deliv. Rev., 57: 1451–1470. 76 Xu, J., Wei, L., Mathvink, R., He, J., Park, Y.J., He, H., Leiting, B., Lyons, K.A., Marsilio, F., Patel, R.A., Wu, J.K., Thornberry, N.A., Webera, A.E., 2005. Discovery of potent and selective phenylalanine based dipeptidyl peptidase IV inhibitors. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 15: 2533–2536. Yatam, S., Gundla, R., Jadav, S.S., Pedavenkatagari, N.R., Chimakurthy, J., Rani, N.B., Kedam, T., 2018. Focused library design and synthesis of 2-mercapto benzothiazole linked 1,2,4-oxadiazoles as COX-2/5-LOX inhibitors. Journal of Molecular Structure, 1159: 193-204. Yıldız, M.T., 2003. Yeni SentezlenmiĢ Bazı Benzazol Türevlerinin Antimikrobiyal Aktivite ve Toksisitelerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Genel Biyoloji Anabilim Dalı, EskiĢehir. Zareef, M., Iqbal, R., De Dominguez, N.G., Rodrigues, J., Zaidi, J.H., Arfan, M., Supuran, C.T., 2007. Synthesis and antimalarial activity of novel chiral and achiral benzenesulfonamides bearing 1,3,4-oxadiazole moieties. Journal of Enzyme Inhibition and Medicinal Chemistry, 22(3): 301–308. Zhang, H.Z., Kasibhatla, S., Kuemmerle, J., Kemnitzer, W., Ollis-Mason, K., Qiu, L., Crogan-Grundy, C., Tseng, B., Drewe, J., Cai, S.X., 2005. Discovery and Structure-Activity Relationship of 3-Aryl-5-aryl-1,2,4-oxadiazoles as a New Series of Apoptosis Inducers and Potential Anticancer Agents. J. Med. Chem., 48: 5215-5223. Zhao, Q., Liu, S., Li, Y., Wang, Q., 2009. Design, Synthesis, and Biological Activities of Novel 2-Cyanoacrylates Containing Oxazole, Oxadiazole, or Quinoline Moieties. J. Agric. Food Chem., 57: 2849–2855. Zheng, Q.Z., Cheng, K., Zhang, X.M., Liu, K., Jiao, Q.C., Zhu, H.L., 2010. Synthesis of some N-alkyl substituted urea derivatives as antibacterial and antifungal agents. European Journal of Medicinal Chemistry, 45: 3207-3212. 77 EKLER EK 1 Formüller Tablosu 1 13 EK 2 ÇalıĢmada Yer Alan BileĢiklerin IR, H NMR ve C NMR Spektrumları 78 EK 1 Formüller Tablosu OH OOH OH N N N H2N H2N H2N 1a 1b 1c O O O O O OH OH O OH N N N H2N H2N H2N 1d 1e 1f F Cl F OH OH OH N F N N H N H2N2 H2N 1g 1h 1i NO2 OH N H2N 1j Ek Şekil 1.1. Amidoksim bileĢikleri (1a-j) 79 O O O Cl Cl N O ClN O N O NH2 NH NH 2 2 O 2a 2b 2c O O O O Cl Cl Cl N O N O N O O O O NH2 NH2 NH 2 O O 2d 2e 2f O O F O Cl Cl N O N O ClN O F Cl NH2 NH2 NH2 F 2g 2h 2i O Cl N O O2N NH2 2a Ek Şekil 1.2. O-açilamidoksim bileĢikleri (2a-j) 80 O N N N Cl Cl Cl N N N O O O 3a 3b 3c O O O O O O N N N Cl Cl ClN N N O O O 3d 3e 3f F Cl F N F N Cl N Cl N Cl N O N O O 3g 3h 3i NO2 N Cl N O 3j Ek Şekil 1.3. 5-Klorometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri (3a-j) 81 O O O O N N N N N NN NN O OO O OO 4a 4b 4c O O O O O O O O O N N N N N O N N N N O O O O O 4d 4e 4f F Cl F O O O N F N N N N NN N N O O O O O O 4g 4h 4i NO2 O N N N O O 4j Ek Şekil 1.4. (2-(3-aril-1,2,4-oksadiazol-5-ilmetil)izoindol-1,3-dion) (4a-j) 82 O N N N NH N 2 NHN 2 NH N 2 O O O 5a 5b 5c O OO O O O N N N NH NH NH2 N 2 N 2 N O O O 5d 5e 5f Cl F F N N N F NH NH N 2 NH N 2 N 2 O O O 5g 5h 5i NO2 N NH N 2 O 5j Ek Şekil 1.5. 5-Aminometil-3-aril-1,2,4-oksadiazol bileĢikleri (5a-j) 83 O N N N N NH NH N NH NH N NH NH O O O O O O 6a 6b 6c O O OO O O N N N N NH NH O N NH NH N NH NH O O O O O 6d 6e 6f F Cl F N F N N N NH NH N NH NH O N NH NHO O O O O 6g 6h 6i NO 2 N N NH NHO O 6j Ek Şekil 1.6. N-fenil-Nʹ-[(3-Aril-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]üre bileĢikleri (6a-j) 84 O N N N N NH NH N NH NH N NH NH O O O S S S 7a 7b 7c O O O O O O N N N N NH NH N O NH NH N NH NHO O S S S 7d 7e 7f F Cl F N F N N N NH NH N NH NH N NH NH O O O S S S 7g 7h 7i NO 2 N N NH NH O S 7j Ek Şekil 1.7. N-fenil-Nʹ-[(3-(Aril)-1,2,4-oksadiazol-5-il)metil]tiyoüre bileĢikleri (7a-j) 85 1 13 EK 2 Çalışmada Yer Alan Bileşiklerin IR, H NMR ve C NMR Spektrumları F OH F N H2N EK Şekil 2.1. 1h BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.2. 1h BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.3. 1h BileĢiğinin C NMR spektrumu 86 N Cl N O EK Şekil 2.4. 3a BileĢiğinin IR spektrumu N Cl N O EK Şekil 2.5. 3b BileĢiğinin IR spektrumu O N Cl N O EK Şekil 2.6. 3c BileĢiğinin IR spektrumu 87 O N Cl N O 1 EK Şekil 2.7. 3c BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.8. 3c BileĢiğinin C NMR spektrumu O N Cl N O EK Şekil 2.9. 3d BileĢiğinin IR spektrumu 88 O O N Cl N O EK Şekil 2.10. 3e BileĢiğinin IR spektrumu O O O N Cl N O EK Şekil 2.11. 3f BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.12. 3f BileĢiğinin H NMR spektrumu 89 O O O N Cl N O 13 EK Şekil 2.13. 3f BileĢiğinin C NMR spektrumu F N Cl N O EK Şekil 2.14. 3g BileĢiğinin IR spektrumu F F N Cl N O EK Şekil 2.15. 3h BileĢiğinin IR spektrumu 90 F F N Cl N O 1 EK Şekil 2.16. 3h BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.17. 3h BileĢiğinin C NMR spektrumu Cl N Cl N O EK Şekil 2.18. 3i BileĢiğinin IR spektrumu 91 NO2 N Cl N O EK Şekil 2.19. 3j BileĢiğinin IR spektrumu N NH N 2 O EK Şekil 2.20. 5a BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.21. 5a BileĢiğinin H NMR spektrumu 92 N NH N 2 O 13 EK Şekil 2.22. 5a BileĢiğinin C NMR spektrumu N NH N 2 O EK Şekil 2.23. 5b BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.24. 5b BileĢiğinin H NMR spektrumu 93 N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.25. 5b BileĢiğinin H NMR spektrumu D2O değiĢtirme 13 EK Şekil 2.26. 5b BileĢiğinin C NMR spektrumu O N NH N 2 O EK Şekil 2.27. 5c BileĢiğinin IR spektrumu 94 O N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.28. 5c BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.29. 5c BileĢiğinin C NMR spektrumu O N NH N 2 O EK Şekil 2.30. 5d BileĢiğinin IR spektrumu 95 O N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.31. 5d BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.32. 5d BileĢiğinin C NMR spektrumu O O N NH N 2 O EK Şekil 2.33. 5e BileĢiğinin IR spektrumu 96 O O N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.34. 5e BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.35. 5e BileĢiğinin C NMR spektrumu O O O N NH N 2 O EK Şekil 2.36. 5f BileĢiğinin IR spektrumu 97 O O O N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.37. 5f BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.38. 5f BileĢiğinin C NMR spektrumu F N NH N 2 O EK Şekil 2.39. 5g BileĢiğinin IR spektrumu 98 F N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.40. 5g BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.41. 5g BileĢiğinin C NMR spektrumu F F N NH N 2 O EK Şekil 2.42. 5h BileĢiğinin IR spektrumu 99 F F N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.43. 5h BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.44. 5h BileĢiğinin C NMR spektrumu Cl N NH N 2 O EK Şekil 2.45. 5i BileĢiğinin IR spektrumu 100 Cl N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.46. 5i BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.47. 5i BileĢiğinin C NMR spektrumu NO2 N NH N 2 O EK Şekil 2.48. 5j BileĢiğinin IR spektrumu 101 NO2 N NH N 2 O 1 EK Şekil 2.49. 5j BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.50. 5j BileĢiğinin C NMR spektrumu N N NH NH O O EK Şekil 2.51. 6a BileĢiğinin IR spektrumu 102 N N NH NH O O 1 EK Şekil 2.52. 6a BileĢiğinin H NMR spektrumu 1 EK Şekil 2.53. 6a BileĢiğinin H NMR spektrumu D2O değiĢtirme 13 EK Şekil 2.54. 6a BileĢiğinin C NMR spektrumu 103 N N NH NH O O EK Şekil 2.55. 6b BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.56. 6b BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.57. 6b BileĢiğinin C NMR spektrumu 104 O N N NH NH O O EK Şekil 2.58. 6c BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.59. 6c BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.60. 6c BileĢiğinin C NMR spektrumu 105 O N N NH NH O O EK Şekil 2.61. 6d BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.62. 6d BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.63. 6d BileĢiğinin C NMR spektrumu 106 O O N N NH NH O O EK Şekil 2.64. 6e BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.65. 6e BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.66. 6e BileĢiğinin C NMR spektrumu 107 O O O N N NH NH O O EK Şekil 2.67. 6f BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.68. 6f BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.69. 6f BileĢiğinin C NMR spektrumu 108 F N N NH NH O O EK Şekil 2.70. 6g BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.71. 6g BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.72. 6g BileĢiğinin C NMR spektrumu 109 F F N N NH NH O O EK Şekil 2.73. 6h BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.74. 6h BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.75. 6h BileĢiğinin C NMR spektrumu 110 Cl N N NH NH O O EK Şekil 2.76. 6i BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.77. 6i BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.78. 6i BileĢiğinin C NMR spektrumu 111 NO 2 N N NH NH O O EK Şekil 2.79. 6j BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.80. 6j BileĢiğinin H NMR spektrumu 13 EK Şekil 2.81. 6j BileĢiğinin C NMR spektrumu 112 N N NH NH O S EK Şekil 2.81. 7a BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.82. 7a BileĢiğinin H NMR spektrumu 1 EK Şekil 2.83. 7a BileĢiğinin H NMR spektrumu D2O değiĢtirme 113 N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.84. 7a BileĢiğinin C NMR spektrumu N N NH NH O S EK Şekil 2.85. 7b BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.86. 7b BileĢiğinin H NMR spektrumu 114 N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.87. 7b BileĢiğinin C NMR spektrumu O N N NH NH O S EK Şekil 2.88. 7c BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.89. 7c BileĢiğinin H NMR spektrumu 115 O N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.90. 7c BileĢiğinin C NMR spektrumu O N N NH NH O S EK Şekil 2.91. 7d BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.92. 7d BileĢiğinin H NMR spektrumu 116 O N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.93. 7d BileĢiğinin C NMR spektrumu O O N N NH NH O S EK Şekil 2.94. 7e BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.95. 7e BileĢiğinin H NMR spektrumu 117 O O N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.96. 7e BileĢiğinin C NMR spektrumu O O O N N NH NH O S EK Şekil 2.97. 7f BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.98. 7f BileĢiğinin H NMR spektrumu 118 O O O N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.99. 7f BileĢiğinin C NMR spektrumu F N N NH NH O S EK Şekil 2.100. 7g BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.101. 7g BileĢiğinin H NMR spektrumu 119 F N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.102. 7g BileĢiğinin C NMR spektrumu F F N N NH NH O S EK Şekil 2.103. 7h BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.104. 7h BileĢiğinin H NMR spektrumu 120 F F N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.105. 7h BileĢiğinin C NMR spektrumu Cl N N NH NH O S EK Şekil 2.106. 7i BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.107. 7i BileĢiğinin H NMR spektrumu 121 Cl N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.108. 7i BileĢiğinin C NMR spektrumu NO 2 N N NH NH O S EK Şekil 2.109. 7j BileĢiğinin IR spektrumu 1 EK Şekil 2.110. 7j BileĢiğinin H NMR spektrumu 122 NO 2 N N NH NH O S 13 EK Şekil 2.111. 7j BileĢiğinin C NMR spektrumu 123 ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Faryal WASEER Doğum Yeri ve Tarihi : Hyderabad 01.08.1990 Yabancı Dili : Ġngilizce Eğitim Durumu (Kurum ve Yıl) Lise : 16 – Govt. Nazareth Girls College HYD Lisans : University of Sindh Yüksek Lisans : Bursa Uludağ Üniversitesi, Organik Kimya ÇalıĢtığı Kurum/Kurumlar ve Yıl : The Educators 2013-2014 ĠletiĢim (e-posta) : faryal.waseer@gmail.com 124