T.C. BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI MÜZİK EĞİTİMİ BİLİM DALI GÜZEL SANATLAR LİSELERİ BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSLERİNDE TEKNOLOJİ DESTEKLİ ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Melike ÇAKAN UZUNKAVAK BURSA 2020 T.C. BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI MÜZİK EĞİTİMİ BİLİM DALI GÜZEL SANATLAR LİSELERİ BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSLERİNDE TEKNOLOJİ DESTEKLİ ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Melike ÇAKAN UZUNKAVAK Danışman Doç. Dr. Gülnihal GÜL BURSA 2020 T. C. BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Müzik Eğitimi Bilim Dalında 801741010 numara ile kayıtlı Melike ÇAKAN UZUNKAVAK’ ın hazırladığı “Güzel Sanatlar Liseleri Bireysel Ses Eğitimi Derslerinde Teknoloji Destekli Öğretimin Etkililiğinin Değerlendirilmesi” konulu Yüksek Lisans çalışması ile ilgili tez savunma sınavı, 05/02/2020 günü 11:00-12:30 saatleri arasında yapılmış, sorulan sorulara alınan cevaplar sonunda adayının tezinin/çalışmasının (başarılı/başarısız) olduğuna (oy birliği/oy çokluğu) ile karar verilmiştir. Üye (Tez Danışmanı ve Sınav Komisyonu Üye Başkanı) Prof. Dr. E unda TURKMEN Doç. Dr. Gülnihal GÜL Afyon Kocatepe Üniversitesi Bursa Uludağ Üniversitesi Üyc Doç. Dr. Ajda ŞENOL SAKİN Bursa Uludağ Üniversitesi ÖN SÖZ Bu araştırmanın her aşamasında yanımda olan, yol gösteren, cesaretlendiren ve her koşulda desteğini esirgemeyen saygıdeğer danışmanım Doç. Dr. Gülnihal GÜL’ e sonsuz teşekkür eder saygılarımı sunarım. Çalışmamım her anında benden desteklerini esirgemeyen, yanımda olan babam Naci ÇAKAN ve annem Ergül ÇAKAN’ a sonsuz teşekkürler. Ayrıca iyi günde ve kötü günde, araştırmamın her anında beni destekleyen, yardımcı olan değerli eşim Uğur UZUNKAVAK’ a teşekkürlerimi sunuyorum. Melike ÇAKAN UZUNKAVAK v Özet Yazar : Melike ÇAKAN UZUNKAVAK Üniversite : Bursa Uludağ Üniversitesi Ana Bilim Dalı : Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Bilim Dalı : Müzik Eğitimi Bilim Dalı Tezin Niteliği : Yüksek Lisans Tezi Sayfa Sayısı : XV+86 Mezuniyet Tarihi :05.02.2020 Tez : Güzel Sanatlar Liseleri Bireysel Ses Eğitimi Derslerinde Teknoloji Destekli Öğretimin Etkililiğinin Değerlendirilmesi Danışman : Doç. Dr. Gülnihal GÜL GÜZEL SANATLAR LİSELERİ BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSLERİNDE TEKNOLOJİ DESTEKLİ ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu araştırma ile Güzel Sanalar Liseleri Müzik Bölümlerinde Bireysel Ses Eğitimi dersi kapsamında gerçekleştirilen teknoloji destekli eğitimin hedef davranışlara ulaşma durumuna katkısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma araştırma deseni ve sıralı açıklayıcı desen örnekleme türü kullanılmıştır. Araştırmanın deney grubunu Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Trabzon Akçaabat Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü 10. sınıf öğrencileri, kontrol grubunu Rize Türk Telekom Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü 10. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada deney grubu ile 4 haftalık eğitim süreci gerçekleştirilmiştir. Eğitim sürecinin sonunda deney ve kontrol grubuna araştırmacı tarafından hazırlanan “bilgi testi” kullanılarak son test uygulaması yapılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel çözümleri için SPSS 23.0 paket programından yararlanılmıştır. Araştırmadaki nitel veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü 10. sınıfta öğrenim gören deney grubu ile bire bir görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analiz teknikleri kullanılarak çözümlenip yorumlanmıştır. Araştırmanın nicel veri sonuçlarına göre deney ve kontrol gruplarının bağımsız örneklem t-testi sonucunda deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel bölümünde ise yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen verilerin vi analizi sonucunda 4 tema ve 27 koda ulaşılmıştır. Ulaşılan temalar ve kodlar doğrultusunda teknoloji destekli öğretim materyalleri ile gerçekleştirilen bireysel ses eğitimi derslerinin daha akılda kalıcı, öğrenmeyi destekleyici, ilgi çekici, açıklayıcı, eğlenceli, odaklanmayı kolaylaştırıcı, tekrar edilebilme olanağı sağlayıcı, kavramların algılanabilirliğini kolaylaştırıcı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca görsel-işitsel materyallerin dersin etkililiğini arttırdığı, teknoloji destekli araçlar ile gerçekleştirilen öğretimin açıklayıcı, tekrarlayıcı, bilgilendirici, özetleyici, ilgi çekici, rekabet ortamı sağlayıcı, interaktif, anlaşılabilir ve kolay ulaşılabilir olduğu; teknoloji destekli geliştirilen öğretim araçlarının öğrencilerin bireysel öğrenmelerine ve öz yeterlik düzeylerine olumlu yönde katkı sağladığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin söz konusu bu materyallerin öğretici olduğunu düşündükleri, deney grubu ile gerçekleştirilen öğretim sürecinde kullanılan tüm araçların öğrenciler tarafından beğenildiği, öğrencilerin bu programları eğlenceli ve öğretici buldukları sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar sözcükler: Güzel sanatlar liseleri, ses eğitimi, teknoloji destekli eğitim. vii Abstract Author : Melike ÇAKAN UZUNKAVAK University : Bursa Uludağ University Field : Fine Arts Education Branch : Music Education DegreeAwarded : Master PageNumber : XV+86 DegreeDate : 05.02.2020 Thesis : Assessment of The Effectiveness of Technology-Supported Teaching in Individual Voice Education Courses of Fine Arts High Schools Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Gülnihal GÜL ASSESSMENT OF THE EFFECTIVENESS OF TECHNOLOGY-SUPPORTED TEACHING IN INDIVIDUAL VOICE EDUCATION COURSES OF FINE ARTS HIGH SCHOOLS The aim of this research is to evaluate the contribution of technology-assisted education in the attainment of target behaviors within the scope of individual voice education course in music departments of Fine Arts High Schools. Combined research pattern and sequential explanatory pattern sampling type were used in the research. The experimental group of the research consists of tenth grade students of Trabzon Akcaabat Fine Arts High School music department, which is affiliated to the Ministry of National Education, and the control group consists of tenth grade students of Rize Türk Telekom Fine Arts High School music department. The study conducted a four-week training process with the experimental group. At the end of the training process, the final test application was made using the “knowledge test” prepared by the researcher to the experimental and control group. The SPSS 23.0 package program was used for statistical solutions of the data obtained. The qualitative data in the research were obtained through a semi-structured interview form and one on one interviews with the experimental group studying in tenth grade at the music department of Fine Arts High School. The data were analyzed and interpreted using content analysis and descriptive analysis techniques. According to the quantitative data results of the study, there was a significant difference in favor of the experimental group as a result of the independent sample t-test of the experimental and control groups. In the qualitative part of the research, 4 themes and 27 codes were reached as a result of the analysis of the data obtained from the semi-structured interview form. Themes and codes are accessed in accordance with technology-assisted teaching viii materials more memorable training courses that are performed with vocal learning, nurturing, engaging, descriptive, fun, focus and facilitator, provider of an opportunity again, it was determined that facilitate the visibility of concepts. Also audio-visual materials of the course to increase the effectiveness of technology-aided teaching of descriptive tools that is performed, repeater, informative, comprehensive database, attractive, competitive environment provider, interactive, understandable and easily accessible; technology-supported individual learning of students developed teaching materials and self-sufficiency have a positive effect on their level of it has been determined that. After all, it was concluded that the students considered these materials to be instructive, that all the tools used in the teaching process carried out by the experimental group were appreciated by the students, and that the students found these programs amusing and instructive. Keywords: Fine arts high schools, voice training, tech-advanced education. ix İçindekiler Sayfa No ÖN SÖZ …………….…...….………………………………………………………………... v ÖZET ……………….……….………………………………………………………………. vi ABSTRACT ………..……….…..…………………………………………..………………viii İÇİNDEKİLER …………………...………………………...…………………………...….... x TABLOLAR LİSTESİ ……...….…………………………….………………………….… xiii ŞEKİLLER LİSTESİ …...……………………………………………………...…………... xiv KISALTMALAR LİSTESİ ………………………………….…...…………...…………….. xv 1. BÖLÜM: GİRİŞ …………………………………………………………………………... 1 1.1. Genel Müzik Eğitimi …….………………………………………...………...………. 3 1.2. Özgengen Müzik Eğitimi…………….…………………………………...…….…….. 3 1.3. Mesleki Müzik Eğitimi. ..……………………………………….......………...…........ 3 1.4. Güzel Sanatlar Liseleri Tarihçesi ...………....……...………..……………………….. 4 1.5. Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi Dersi…………………………......... 8 1.6. Teknoloji……….…………………………………………………………………… 11 1.6.1. Öğretim teknolojileri…….…………………..…………………………………11 1.7. Müzik Eğitiminde Öğretim Teknolojileri ………………………………………….. 13 1.7.1. Youtube…………………………………………………………………………14 1.7.2. Kahoot…………………………………………………………………………..14 1.7.3. PowerPoint…………………………………………………………….………..15 1.7.4. WhatsApp………………………………………………………………………15 1.7.5. Powtoon………………………………………………………………………...16 1.7.6. Twitter…………………………………………………………………….……16 x Sayfa No 1.7.7. ProBoards……….……………….……………………………………………17 1.7.8. Evernote………….………………………………………….………………..17 1.7.9. İnstagram……………….………………………………………….…………17 1.7.10. FlockDraw……….….…...……………………………………………...…..17 1.7.11. MindMup………..…………………………………………………….…….17 1.7.12. SoundCloud….….…………………………………………………………..18 1.7.13. ToonDoo…..…………………………………………………………..……18 1.7.14. Google Drive………………………………………………..………………18 1.8. Problem Durumu ………………………………………………………………………19 1.9. Araştırma Soruları ………………………...……………………………………...……20 1.10. Amaç………………………………………………………………………………….20 1.11. Önem………………………………………………………………………………….21 1.12. Varsayımlar………………………………………………………………...…………22 1.13. Sınırlılıklar……...…………………………………………………………………….23 2. BÖLÜM: LİTERATÜR (ALAN YAZIN) ………………………………………………. 24 2.1. Ulusal Araştırmalar …………………………………..…………………………….. 24 2.2. Uluslararası Araştırmalar ……………...…………………………………………… 29 3. BÖLÜM: YÖNTEM ……………………………………………………………………... 33 3.1. Araştırma Modeli …………………………………………………………………... 33 3.2. Çalışma Grubu………………..……………...……………………………………... 34 3.3. Veri Toplama Araçları ……………………………………………………………... 36 3.3.1. Nicel veri toplama aracı….…..……………………………………………. 36 xi Sayfa No 3.3.2. Nitel veri toplama aracı………………..……………………..……………37 3.4. Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi ………………………………………... 38 4. BÖLÜM: BULGULAR ……………………………………..………………………….... 40 4.1.Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular…………………………………………..... 40 4.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular……………….……………………………..40 4.3. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular…………….…………………….………..43 4.4. Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular…………………………………………46 4.5. Beşinci Alt Probleme İlişkin Bulgular…………………………………..………..49 5. BÖLÜM: TARTIŞMA VE ÖNERİLER …………………………………………….….... 52 5.1. Tartışma …………………………………………………………………………… 52 5.2. Öneriler ……………………………………………………………………………. 55 KAYNAKÇA ………………………………………………………………………………. 58 EKLER ……………………………………………………………………………………... 70 Ek 1: Bilgi Testi………………….……………...……...…………………………...….. 70 Ek 2: Görüşme Formu……………….………………...………………………………... 74 Ek 3: Haftalık Ders Planları………….………………….……………………………….75 Ek 4: Yapılan Uygulamalar İle İlgili Görseller……….….………………………..……..79 Ek 5 : Özgeçmiş………………….………………………………………………………83 Ek 6: Tez Çoğaltma ve Elektronik Yayımlama İzin Formu ………….…...………….... 86 xii Tablolar Listesi Tablo Sayfa No 1. İllere Göre Güzel Sanatlar Liselerinin Dağılımı…………………….……….….5 2. Güzel Sanatlar Lisesi (Müzik) Haftalık Ders Programı Tablosu…………......…7 3. Bireysel Ses Eğitimi Dersi Öğretim Programı Ünite, Konu ve Kazanımları …...9 4. Araştırmaya Katılan Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin Demografik Bilgileri Tablosu …………………………………………………………….…35 5. Shapiro - Wilk Normal Dağılım Testi ………………………………………....37 6. Levene Varyans Homojenliği Testi………………………………………….…37 7. Deney ve Kontrol Grubu Bağımsız Örneklemler t-testi Sonuçları………...….. 40 8. Bireysel Ses Eğitimi Dersinin Teknoloji Destekli İşlenmesine İlişkin Öğrenci Görüşleri………………………………………………………………………. 42 9. Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Ünitesindeki Kullanılan Teknolojik Araçların Kullanılabilirliğine İlişkin Öğrenci Görüşleri ……………………………...… 45 10. Teknoloji Destekli İşlenen Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Ünitesinin Kişisel Eğitime Katkılarına İlişkin Öğrenci Görüşleri ….............................................. 48 11. Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Ünitesinde Kullanılan Teknolojik Araçların Beğenilme Durumuna İlişkin Öğrenci Görüşleri……………………………... 50 xiii Şekiller Listesi Şekil Sayfa No 1. Bireysel Ses Eğitimi Dersinin Teknoloji Destekli İşlenmesine İlişkin Tema ve Kod Şeması …………………………………………………………...……..…. 41 2. Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Ünitesinde Kullanılan Teknolojik Araçların Kullanılabilirliğine İlişkin Tema ve Kod Şeması …………………………...……. 44 3. Teknolojik Destekli İşlenen Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Ünitesinin Kişisel Eğitimine Katkılarına İlişkin Tema ve Kod ….…………………………………... 47 4. Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Ünitesinde Kullanılan Teknolojik Araçların Beğenilmesine İlişkin Tema ve Kod Şeması …………………………………….. 49 xiv Kısaltmalar Listesi MEB: Milli Eğitim Bakanlığı xv 1.Bölüm Giriş Bireyin varoluşundan itibaren ölümüne kadar devam eden belirli amaçlar doğrultusunda kendi gelişimine katkı sağlayan sosyal ve toplumsal bir süreç olarak eğitim; onun davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kalıcı ve istendik davranış değişiklikleri meydana getirme sürecidir (Cüceoğlu Önder & Yıldız, 2017, s. 99; Albuz & Demirci, 2018, s. 88; Yıldız, 2011, s. 19; Ertürk, 1972: akt: Boyraz, 2008, s. 8). Bu kapsamda gerçekleştirilen eğitim ile bireyin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yeteneklerinin belirli amaçlar doğrultusunda istenilen düzeyde geliştirilmesi ve bireye yeni yetenekler, davranışlar, bilgiler kazandırılması hedeflenmektedir (Akyüz, 2011, s. 2; Çilden, 2001, s. 2). Bireyin gelişimine katkıda bulunan ve yaşamında davranış değişikliği meydana getiren eğitim, onun yaşadığı çevre ve bulunduğu topluma göre değişlik göstermektedir (Albuz & Demirci, 2018, s. 88; Boyraz, 2008, s. 8). Bu süreç içerisinde istenilen amaçlara yönelik olarak yeni yeteneklerin, davranışların ve bilgilerin bireye kazandırılmasında sanat eğitiminin önemli bir yerinin olduğu düşünülmektedir. Sanat eğitimi bireylerin düşünce yapısını, yaratıcılığını, duygularını, zevklerini ve güzellik algılarını geliştirerek kendilerini ifade etmelerini sağlayan; içinde yaşadıkları toplumun kültürünü özümseyerek gelecek kuşaklara toplum kültürünü aktarma sorumluluklarını benimseten çeşitli kademelerden ve kollardan oluşan bir eğitim sistemidir (Okur, 2017, s. 8; Ergindir Küçükkaya, 2018, s. 3). Uçan (2005) sanat eğitimini, estetik davranış değişikliği oluşturmak amacıyla bireylerin kendi yaşantıları yoluyla amaçlı olarak belirli sanatsal davranışlar kazandırma süreci olarak ifade etmektedir. İstenilen amaçlara yönelik olarak planlanan eğitim sürecinde bireylerin yeteneklerini de geliştirerek düşüncelerini özgürce ifade edebilmeleri amacıyla estetik duyarlılıklarının ve 2 yaratıcılıklarının desteklenmesinde sanat eğitimi onlara özgür bir alan sunmaktadır (Cüceoğlu Önder & Yıldız, 2017, s. 99; Akyüz, 2011, s.2; Taşçı, 2018, s. 1; Okur, 2017, s.8). Sanat eğitimi temelinde bireyin yaratıcılığını ve estetik bakış açısını geliştirmeyi hedefleyerek aynı zamanda onun evrensel etik duyarlıklar kazanmasını; ruhsal ve bedensel bütünlüğü çerçevesinde yaşadığı toplumda ve çevresinde oluşturduğu estetik bakış açısını evrende var olan farklılıklara yönelik düşünce ve görüşlerini geliştirmesini sağlamaktadır. Bununla birlikte sanat eğitimi bireyin yetenek ve yaratıcılık yönünü olgunlaştırmasını sağlamaktadır (Çakır İlhan & Karabulut, 2018, s. 102; Mercin & Alakuş, 2007, s. 16; Kurtuluş, 2001, s. 201). Sanat eğitimi kapsamında gerçekleştirilen müzik eğitimi ile bireyin müziksel zekasını geliştirmesi ve bu doğrultuda müziksel bilgi ve davranış kazanımına odaklı, amaçlı ve planlı davranış değiştirme sürecinin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir (Koca, 2013, s. 282; Çuhadar, 2016, s. 220; Uçan, 2005, s. 30). Bireyin yaşamının her alanında varlığını gösteren müzik eğitimi onun mental gelişimine ve toplum içerisinde kabul edilebilir bir birey olmasına; toplumsal, kültürel ve müziksel çevre ile etkileşim içinde olarak kendi bilişsel, duyuşsal ve psikomotor gelişimine yön vermesine katkı sağlamaktadır (Şendurur & Akgül Barış, 2002, s. 67; Özen, 2004, s. 58; Kılıç, I., 2009, s. 127; Cüceoğlu Önder & Yıldız, 2017, s. 99; Uçan, 2005, s. 30). Müzik eğitimi yolu ile bireyin söyleme, çalma ve dinleme etkinlikleriyle müzik yapma sürecine girmesi; müzikal kişilik kazanması, sosyalleşmesi, kişilik gelişimine katkıda bulunarak zekasını ve yeteneklerini en üst seviyede kullanması hedeflenmektedir. Bununla birlikte bireyin müzikal algılama yeteneğinin, bireysel farkındalığının ve içinde bulunduğu çevreyi algılama yetisinin geliştirilmesine olanak sağlanması ve müziğin onun yaşamının bir parçası haline getirilmesi amaçlanmaktadır (Yazıcı, 2016, s. 234; Varış & Cesur, 2012, s. 3190-3191; Özen, 2004, s. 58; Çilden, 2001, s. 4; Şendurur & Akgül Barış, 2002, s. 167). 3 Bu amaçlar doğrultusunda müzik eğitimi kapsam ve içeriği ele alınarak incelendiğinde genel, özengen ve mesleki olmak üzere üç ana türde gerçekleştirilmektedir (Türkmen, 2017, s.11). 1.1. Genel Müzik Eğitimi Genel müzik kültürünü kazandırmayı amaçlayarak her yaşta, her düzeyde olan bireyler için gerekli olup bireyin daha çok bilişsel, duyuşsal ve psikomotor gelişimine katkı sağlayarak onun çok yönlü ve çok boyutlu olmasını hedefleyen genel müzik eğitimi; okul öncesi, ilköğretim, ortaokul ve yüksek öğretim kademelerinde müzik öğretmenleri ya da müzik öğretim görevlileri tarafından yürütülmektedir (Uçan, 2005, s. 31; Türkmen, 2017, s.11-13). 1.2. Özengen Müzik Eğitimi Özengen müzik eğitimi bireyin yaşamı içinde müzikal zevk ve doyumu sağlayarak müzikal gelişimini sürdürmesini ve geliştirmesini hedeflemektedir. Herkes için zorunlu olmayan özengen müzik eğitimi, bireyin müziği herhangi bir maddi karşılık beklemeksizin yaşam doyumuna ulaşmasına ve bundan zevk alma amacına dönük olarak gerçekleştirilmektedir. (Uçan, 2005: 32; Türkmen, 2017, s.15). 1.3. Mesleki Müzik Eğitimi Mesleki müzik eğitimi müzik dallarının tamamını, herhangi bir dalını ya da o dalla ilgili bir işi çalışma hayatı olarak seçen bireylere seçtiği dal ile ilgili müziksel bilgi, beceri ve birikimi kazandıran uygulamalardır (Uçan, 2005, s. 32; Oktay, 2017, s. 11). Mesleki müzik eğitimi alanında müzik öğretmenliği eğitimi, bestecilik eğitimi, seslendirmecilik eğitimi, repertuvar eğitimi, çalgı yapım-bakım-onarım eğitimi, askeri müzik-bandoculuk eğitimi ve dinsel müzik eğitimi yer almaktadır (Oktay, 2017, s.12; Türkmen, 2017, s.18). Günümüzde mesleki müzik eğitimi üniversitelere bağlı eğitim fakültelerinin güzel sanatlar eğitimi bölümleri müzik eğitimi ana bilim dallarında, güzel sanatlar fakülteleri müzik 4 bilimleri bölümlerinde, üniversitelere bağlı devlet konservatuvarlarında, Milli Eğitim Bakanlığına (MEB) bağlı güzel sanatlar liselerinde gerçekleştirilmektedir (Karataş & Şengül, 2018, s. 367). 1.4. Güzel Sanatlar Liseleri Tarihçesi Ülkemizde güzel sanatlar lisesi ilk kez 16 Ekim 1989 tarihinde İstanbul’ da Erenköy’ de dönemin Milli Eğitim Bakanı Avni Akyol tarafından açılarak eğitim-öğretime başlamıştır (Hatipoğlu, 2017, s. 4). 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunun 33. Maddesinde “ Güzel sanatlar alanlarında özel istidat ve kabiliyetleri beliren çocukları küçük yaşlardan itibaren yetiştirmek üzere ilköğretim ve ortaöğretim seviyesinde ayrı okullar açılabilir veya ayrı yetiştirme tedbirleri alınabilir. Özellikle dolayısı ile bunların kuruluş, işleyiş ve yetiştirme ile ilgili esasları ayrı bir yönetmelikle düzenlenir” ifadesinin güzel sanatlar liselerinin açılmasında temel oluşturduğu söylenebilir (https://www.mevzuat.gov.tr; Üzeren, 2008, s. 6). Tablo 1’de illere göre güzel sanatlar liseleri isimleri ve sayıları yer almaktadır. 5 Tablo 1 İllere göre güzel sanatlar liselerinin dağılımı tablosu İllere göre güzel sanatlar liselerinin dağılımı İl Sayı İl Sayı Adana 1 Kahramanmaraş 1 Adıyaman 1 Karabük 1 Afyonkarahisar 1 Karaman 1 Ağrı 1 Kars 1 Aksaray 1 Kastamonu 1 Amasya 1 Kayseri 1 Ankara 2 Kırıkkale 1 Antalya 2 Kırklareli 2 Ardahan 0 Kırşehir 1 Artvin 0 Kilis 0 Aydın 1 Kocaeli 1 Balıkesir 2 Konya 1 Bartın 1 Kütahya 1 Batman 1 Malatya 1 Bayburt 0 Manisa 1 Bilecik 0 Mardin 1 Bingöl 1 Mersin 1 Bitlis 1 Muğla 1 Bolu 1 Muş 1 Burdur 1 Nevşehir 1 Bursa 1 Niğde 1 Çanakkale 1 Ordu 1 Çankırı 1 Osmaniye 1 Çorum 1 Rize 1 Denizli 1 Sakarya 1 Diyarbakır 1 Samsun 1 Düzce 1 Siirt 1 Edirne 1 Sinop 1 Elazığ 1 Sivas 1 Erzincan 1 Şanlıurfa 1 Erzurum 1 Şırnak 1 Eskişehir 1 Tekirdağ 1 Gaziantep 1 Tokat 1 Giresun 1 Trabzon 1 Gümüşhane 0 Tunceli 0 Hakkâri 1 Uşak 1 Hatay 1 Van 1 Iğdır 1 Yalova 1 Isparta 1 Yozgat 0 İstanbul 5 Zonguldak 1 İzmir 2 Genel Toplam 82 (http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/19185304_GYzel_Sanatlar_Lisele ri.pdf) 6 Tablo 1’ de görüldüğü gibi Marmara Bölgesi’nde 16, Karadeniz Bölgesi’nde 15, İç Anadolu Bölgesi’nde 13, Doğu Anadolu Bölgesi’nde 12, Ege Bölgesi’nde 9, Akdeniz Bölgesi’nde 9, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise 7 güzel sanatlar lisesinin olduğu tespit edilmiştir. Güzel sanatlar liseleri, ortaöğretim seviyesinde oluşan müzik eğitimi alanlarının oluşturduğu boşlukları doldurmak ve üniversitelerin müzik bölümlerine alt yapı oluşturabilmek amacıyla kurulmuştur (Yıldız, 1996, s.27; Üzeren, 2008, s. 7). Güzel sanatlar liselerinin kuruluşundan itibaren pek çok farklı öğretim programı uygulanmış, 1996-1997 yılından itibaren Talim Terbiye Kurulunun 28.05.1996 tarih ve 206 sayılı kararı ile sınıf geçme yönetmeliğine uygun olarak hazırlanmış bir ders programı uygulanmış; 2005-2006 eğitim-öğretim yılından itibaren lise kademesinin eğitim süresinin 4 yıla çıkarılması ile birlikte güzel sanatlar liselerinin ders programları değişmiştir (Üzeren, 2008, s. 7). Günümüzde güzel sanatlar lisesi okuyan öğrenciler Talim ve Terbiye kurulunun Şubat 2018 tarih ve 60 sayılı tebliğler dergisine göre hazırlanan haftalık ders saatlerine göre öğrenim görmektedir (http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf). Tablo 2’de Şubat 2018 tarih ve 60 sayılı tebliğler dergisinde yayınlanan haftalık ders saatleri programı yer almaktadır. 7 Tablo 2 Güzel sanatlar lisesi (müzik) haftalık ders programı tablosu Güzel sanatlar lisesi (müzik) haftalık ders programı Dersler 9. 10. 11. 12. Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf Türk Dili Ve Edebiyatı 5 5 5 5 Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi 2 2 2 2 Tarih 2 2 2 - T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük - - - 2 Coğrafya 2 2 - - Matematik 6 6 - - Fizik 2 2 - - Kimya 2 2 - - Biyoloji 2 2 - - Felsefe - 2 2 - Yabancı Dil 2 2 2 2 Beden Eğitimi ve Spor\Görsel Sanatlar 2 2 2 2 Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü 1 - - - Batı Müziği Teori ve Uygulaması 2 2 2 2 Türk Halk Müziği Teori ve Uygulaması - - 2 2 Türk Sanat Müziği Teori ve Uygulaması 2 2 - - Piyano 1 1 1 - Bağlama - 1 1 1 Çalgı Eğitimi* 1 1 2 2 Çok Sesli Koro - 2 2 - Türk Halk Müziği Koro - - 2 - Türk Sanat Müziği Koro - - - 2 Çalgı Toplulukları** - - 4 4 Bilişim Destekli Müzik - - - 2 Türk Ve Batı Müziği Tarihi - - - 2 Bireysel Ses Eğitimi - 1 - - Drama - - - 2 Müzik Kültürü - - - 2 Türk İslam Musikisi - - 2 Türk Dünyası Müzikleri - - 2 - Halk Dansları Ve Müzikleri - - 2 - (http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf Tablo 2’de de görüldüğü gibi Güzel Sanatlar Liseleri (Müzik) haftalık ders programında 13 kültür dersi, 18 alan dersi bulunmaktadır. Alan dersleri kapsamında 9. sınıfta 6 saat, kültür dersleri kapsamında 28 saat toplamda 34 saat dersin olduğu; 10. sınıfta alan dersleri kapsamında 10 saat, kültür dersleri kapsamında 29 saat toplamda 39 saat dersin olduğu; 11. sınıfta alan Ortak Dersler 8 dersleri kapsamında 20 saat, kültür dersleri kapsamında 15 saat toplamda 35 saat dersin olduğu ve 12. sınıfta alan dersleri kapsamında 23 saat, kültür dersleri kapsamında 13 saat toplamda 36 saat dersin olduğu tespit edilmiştir. 1.5. Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi Dersi Güzel Sanatlar Liselerinde uygulanan Bireysel Ses Eğitimi öğretim programı 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 2. maddesinde ifade edilen Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri esas alınarak hazırlanmıştır. Bu program ile öğrencilerin konuşurken ve şarkı söylerken sesini doğru ve etkili kullanmaya ilişkin temel davranışlar kazanmaları; ses sistemini oluşturan organ ve bölgeleri uyumlu kullanmaları; sağlıklı ses üreterek doğru, güzel ve etkili konuşmaları ve şarkı söylemeleri; ses bozukluğuna sebep olan etkenleri tanıyarak ses sağlığını koruma becerisi geliştirmeleri; düzeylerine uygun eserleri müzikal duyarlılıkla seslendirmeleri; Türk ve dünya müziği eserlerinden bir dağarcık oluşturmaları; bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk bilinci geliştirmeleri ve ülkemizi ulusal ve uluslararası müzik etkinlerinde temsil etmeleri amaçlanmaktadır (Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], 2016, s. 5). Bireysel Ses Eğitimi dersi öğretim programının öğrencilere kazandırmayı hedeflediği beceriler ise ses sistemini oluşturan organ ve bölgeleri kullanma; konuşmada sesi doğru, güzel ve etkili kullanma, register geçişleri yapma, ses sağlığını koruma becerisi, icra (yorumlama), analitik düşünme, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma, Türkçe’ yi güzel, etkin ve doğru kullanma, iletişim, işbirliği ve araştırma kazanımları olarak ifade edilmektedir (MEB, 2016, s. 5). Güzel Sanatlar Liselerinde müzik bölümünde alan dersleri kapsamında Bireysel Ses Eğitimi dersleri 10. sınıf düzeyinde haftalık 1 ders saati olarak gerçekleştirilmektedir. Bireysel Ses Eğitimi dersinin öğretim programına göre ünite, konu ve kazanımları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan öğretim programında yer almaktadır. Söz konusu programda yer alan ünite, konu ve kazanımlara Tablo 3’te yer verilmiştir: 9 Tablo 3 Bireysel ses eğitimi dersi öğretim programı ünite, konu ve kazanımları tablosu Bireysel ses eğitimi dersi öğretim programı ünite, konu ve kazanımları Ünite Konu Kazanımlar 1.1. Ses Eğitiminin Öğeleri 1.1.1. Ses Eğitimi Öğelerini Açıklar 1.2.1. Ses Sistemi İle İlgili 1.2. İnsan Ses Sistemi Mekanizmaları Kavrar 1.3.1 Ses Türlerini Ayırt Eder 1. Sesin Oluşumu ve İnsan 1.3. Ses Türleri 1.4.1. Mutasyon Döneminde Sesi Seste Olan Değişiklikleri 1.4. Mutasyon Döneminde Açıklar Sesin Değişim, Gelişim ve 1.5.1. Ses Sağlığını Olumsuz İşleyiş Özellikleri Etkileyen Durumları Kavrar 1.5.2. Ses Sağlığını Olumsuz 1.5. Ses Sağlığını Olumsuz Etkileyen Durumlara Karşı Etkileyen Durumlar ve Alınabilecek Önlemleri Önlemler Açıklar 2.1.1. Sesini Kullanırken Vücudun Doğru Duruş Pozisyonunu Uygular 2.2.1. Vücudun Rahatlığının Ses Üretimi Üzerindeki Etkisini Kavrar 2.3.1. Konuşurken ve Şarkı 2.1. Duruş Söylerken Solunumu Denetler 2.2. Vücudun Rahatlığı ve 2.4.1. Ses Üretim İlgili Çalışmalar Mekanizmalarını ve 2. Ses Eğitimi Rezonans Bölgelerini Tanır 2.3.Solunum ve Geliştirici 2.4.2. Rezonans Bölgelerini Çalışmalar İcra Edilen Müzik Türüne Göre Kullanır 2.4. Fonasyon, Artikülasyon 2.4.3. Rezonans Bölge ve Rezonans Çalışmaları 2.4.4. Sesini Anatomik Yapı Özelliklerine Göre Kullanır 2.5.1. Entonasyon Geliştirici Alıştırmalar Yapar. 2.5.2. Hız ve Gürlük Terimlerini Uygulamaya Yönelik Ses Alıştırmaları Yapar 2.5.3. Şarkı ve Konuşmada Sesini Kullanırken Sözleri Doğru Artikülasyonla Oluşturmaya Özen Gösterir 10 Tablo 3 Bireysel ses eğitimi dersi öğretim programı ünite, konu ve kazanımları tablosu (devamı) Bireysel ses eğitimi dersi öğretim programı ünite, konu ve kazanımları (devamı) Ünite Konu Kazanımlar 2.5.4. Rezonans Boşluklarını Kullanır 3.1. Ses Alıştırmaları ( Tonal 3.1.1. Tonal ve Makamsal ve Makamsal ) Ses Alıştırmaları Yapar 3.2. Halk Türküleri 3.2.1. Halk Türkülerini Yöresel Tavırlara Uygun 3. Repertuvar 3.3. Türk Sanat Müziği Şekilde Seslendirir Eserleri 3.3.1. Türk Sanat Müziği 3.4. Marşlar Eserlerini Türün Özelliklerine Uygun Şekilde 3.5. Yabancı Eserler Seslendirir 3.4.1. Marşları Türün Özelliklerine Uygun Şekilde Seslendirir 3.5.1. Yabancı Müzik Eserlerini Türün Özelliklerine Uygun Şekilde Seslendirir (MEB, 2016, s. 12 ). Müzik eğitimi kapsamında yer alan Bireysel Ses Eğitimi ile bireylere doğru, güzel ve etkili konuşabilme, dilin anlaşılabilirliğini geliştirebilme özelliklerinin kazandırılmasını sağlamanın yanı sıra; sesin kullanımı durumunda doğru bir bedensel duruş sağlama, doğru solunum yapabilme becerisini sağlama ve sesini şarkı söylerken doğru, güzel ve etkili bir şekilde kullanılabilme becerileri kazandırma amacıyla sesle ilgili organ, kas ve kıkırdakların işlevselliğinin arttırılmasına yönelik olarak gerçekleştirilmektedir (Mustan, 2010, s.19; Öztürk, 2014, s. 10; Başaran Tanrıöver, 2015, s. 22). 11 Dersin etkili ve verimli geçebilmesi için Bireysel Ses Eğitimi öğretim programlarının, okul ders programlarının ve günlük ders planlamalarının çok dikkatli bir şekilde hazırlanması ve belirtilen kazanımların gerçekleştirilebilmesine yönelik olarak uygulanması gerekmektedir. Mesleki müzik eğitiminin ilk ayağı olan Güzel Sanatlar Liselerindeki Bireysel Ses Eğitimi derslerinin doğru, etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi geleceğin müzik öğretmeni adayları açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle Bireysel Ses Eğitimi dersi hedeflerine yönelik olarak belirlenen içerik esas alınarak öğrenme-öğretme süreçlerinin öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve istekleri göz önüne alınarak, içinde bulunduğumuz çağın gerekleri de düşünülerek planlanması büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda teknoloji destekli öğretimin öğretme- öğrenme sürecinin içerisinde yer verilmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir. 1.6.Teknoloji Teknoloji, kelime kökü incelendiğinde Yunanca “teknik” kelimesinden gelmekte ve sözcük karşılığı olarak tekniksel bilim anlamında kullanılmaktadır (Sürek, 2018, s. 5). Türk Dil Kurumu (TDK) (2012) teknolojiyi “bir sanayi dalı ile ilgili yapım yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri bunların kullanım biçimlerini kapsayan uygulama bilgisi, uygulayım bilimi” olarak tanımlanmaktadır. Teknoloji insan yaşamının hemen hemen her alanında varlığını gösteren; üretimde kullanılan tüm makineleri, bilgisayar destekli tüm yöntemleri, işlemleri, kontrol sistemlerini ve yönetim durumları gibi çeşitli olguları belli bir düzen ile birlikte bir arada tutan ve tüm bu olguların arasında bir bağ kurulmasını sağlayan disiplindir (Arı, 2019, s. 7). 1.6.1. Öğretim teknolojileri. Öğretim teknolojileri öğretimin etkililiğinin arttırılması, öğrencilerde kalıcı davranış değişiklikleri sağlanması amacıyla öğretim sürecinde kullanılan öğrenme-öğretme stratejilerini, yöntem ve tekniklerini dikkate alarak öğretme niteliğini arttıracak araç ve gereçlerin etkili bir şekilde kullanımını hedeflemektedir (Yiğit, 2006, s. 3). 12 Eğitim ve öğretimde belirlenen hedeflere göre daha kalıcı öğrenmelerin sağlanması ve etkili bir öğretim alanı oluşturulması için öğretmen, kitap ve yazı tahtasının yanı sıra TV, filmler, yansıtıcılar, bilgisayarlar ve diğer kitle iletişim araçlarını kapsayan öğretim teknolojilerinin amacı; program geliştirme, öğrenme kuramları, ölçme-değerlendirme gibi eğitim bilimlerinin bir çok alanına ışık tutarak eğitim-öğretimin daha üretken, daha bireysel olmasını sağlamak ve bilimsel öğretim ortamı oluşturarak her öğrencinin eşit fırsatlarda öğrenebilmesine katkı sağlamaktır (Yiğit, 2006, s. 27; Kurt, 2018, s. 6). 1970’li yılların başlarında Skinner’ın davranışçı yaklaşımına uygun bir eğitim programının kısa bir süre uygulanmasının ardından bilgisayarların 1975-1985 yılları arasında okullara girmesiyle bilgisayar öğretim uygulamaları eğitim programlarında yerini almıştır (Yiğit, 2006, s. 3). Bilgisayar destekli öğretim uygulamaları ilk yıllarında davranışçı öğrenme modeline göre tasarlanmış daha sonra bu davranışçı modelin dışında kalan Piaget’ in yapısalcı yaklaşımına uygun olarak geliştirilerek kalıcı öğrenmelerin sağlanacağı etkili öğretime ışık tutan bir yol çizmiştir (Yiğit, 2006, s.3). 1975 yılı ve sonrasında öğretim amaçlı kullanılan ses, video, grafik, animasyon ve benzeşimler (simülasyon) eğitim ortamına girmiş; yazılım ve paket öğretim programları bilişsel öğrenme metotlarına göre geliştirilerek öğretmen ve öğrencilerin hayatına giriş yapmıştır (Yiğit, 2006, s.4). Günümüzde evrensel boyutta olan hızlı değişimler sonucunda bilimin de ilerlemesiyle teknolojideki gelişmeler insan yaşamının her alanında etkisini göstermiştir. Yaşamın en önemli boyutlarından biri olan öğrenme boyutunda teknoloji, günümüzde varlığını oldukça hissedilir şekilde göstermekte; eskiden kullanılan ders araç ve gereçleri bu gelişmeler doğrultusunda yeniden şekillenmektedir (Altıok ve diğerleri, 2017, s.1; Elmas & Geban, 2012, s. 246). 13 Teknolojik araçların hızlı gelişiminden oldukça etkilenen yeni nesillerin bu araçları yaşamlarının bir parçası haline getirecek düzeyde kullanmaları, öğrenme stratejilerinin geliştirilmesi, değiştirilmesi ve yeni neslin öğrenme durumlarına göre şekillenmesine olanak sağlamaktadır (Elmas & Geban, 2012, s. 246; Altıok ve diğerleri, 2017, s. 1; Alpar ve diğerleri, 2007, s. 19-20). Bu bağlamda teknolojinin öğrenme ve öğretme alanında kullanılması bireyde öğrenme kalıcılığının, kalitesinin ve bilgilerin istendik düzeyde etkisinin artmasına katkı sağlamakta; bununla birlikte öğrencilerin teknolojik okur-yazarlık düzeylerine, akademik başarılarına ve hazırbulunuşluk düzeylerine olumlu etki göstermektedir (Elmas & Geban, 2012, s. 246; Döğer, 2016, s. 2). Öğrenme-öğretme alanında teknolojinin kullanılması ile bireyin bu süreçte daha aktif rol alması hedeflenmekte; bu sayede daha etkili ve kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesi beklenmektedir. Bireyin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor gelişimine olumlu yönde katkısı olan öğretim teknolojilerinin müzik eğitiminde de kullanılmasının öğrencilerin gelişimlerini destekler nitelikte olacağı düşünülmektedir. Genel olarak öğretim teknolojilerinin müzik eğitiminde kullanılması öğrencilerin müzik dersine karşı tutum ve davranışlarının gelişim göstererek derse olan ilgilerinin artışını; müzik dersi içerisinde bulunan teorik konularda daha etkin ve daha aktif olmalarını sağlayarak öğrenci merkezli öğretimin gerçekleşmesini amaçlamaktadır (Koldemir, 2008, s. 9). 1.7. Müzik Eğitiminde Öğretim Teknolojileri Pek çok disiplinde öğretim teknolojilerinin öğretim sürecinde kullanıldığı görülmektedir. Müzik eğitimde de öğretim teknolojilerine yer verilmesinin öğretimin etkililiği ve kalıcılığı açısından gerekli olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda müzik öğretim sürecinde kullanılabileceği düşünülen teknoloji destekli araçlar aşağıdaki gibidir: 14 1.7.1. Youtube. California’da bulunan bir Amerikan video paylaşım sitesi olan Youtube, 2005 yılında hayvanat bahçesinde çekilen ilk video ile hizmete açılarak, 2006 yılında Google tarafından satın alınıp, Google’a bağlı şirketlerden biri olarak günlük bir milyondan fazla izlenme oranıyla kullanılmaya devam etmektedir (Menekşe, 2019, s. 12; Kurt, 2018, s. 156). Kullanıcılarıyla sosyal iletişim platformu oluşturan Youtube programının asıl amacı; kullanıcılarının video paylaşmasına olanak sağlayarak bu programa kayıtlı diğer kullanıcıların videolarını izlemelerine, bu videoları favorilerine kaydetmelerine ve yorum yapmalarına da olanak sağlamaktır (Menekşe, 2019, s.12; Kurt, 2018, s. 130-156). Öğretme boyutunda yararlanma durumu düşünüldüğünde, Youtube programı görsel- işitsel bir öğretme aracı olarak karşımıza çıkmakta ve videolara “Youtube Edu” uzantısıyla kaliteli ve güvenilir materyallere ulaşma imkanı sunmaktadır (Kurt, 2018, s.156; Değirmencioğlu, 2014, s.16). Youtube uygulamasına ücretsiz bir şekilde erişilebilmektedir. 1.7.2. Kahoot. Öğretme sürecinin öncesinde ya da sonrasında öğrenenlerin hazırbulunuşluk seviyelerini ölçebilen, öğrenenlerin oyun oynama biçiminde sınavlara, anketlere ve tartışma durumlarına katılmalarını sağlayan dijital bir platformdur (Kurt, 2018, s.143; Dellos, 2015, s. 49). Bilgisayarlar, kişisel tabletler, akıllı tahtalar ve telefonların öğretim sürecinde kullanılması bu bağlamda öğrencilerin derslere aktif katılımının sağlanmalarına etki eden kahoot oyun oynama, rekabet, motivasyon ve öğrenme süreçlerini bir araya getirerek eğitimcilere sınıf içi aktivitelerde kullanabilecekleri olanaklar sunmaktadır (Kurt, 2018, s.143; Johns, 2015, s. 89; Zarzycka Piskorz, 2016, s.17). Kahoot uygulamasına ücretsiz bir şekilde erişilebilmektedir. 15 1.7.3. PowerPoint. PowerPoint, Microsoft Office yazılım paketinde yer alan, öğretim sürecinde öğrenciye görsel bir materyal olarak sunulabilen bir yazılım aracıdır (Atik Çatak, 2006, s.12; Bartsch & Cobern, 2003, s. 78). Bir Microsoft Office yazılımı olan PowerPoint içerik bakımından incelendiğinde hazırlanan sunumlarda metin oluşturma, resim, animasyonlar ve videolar yerleştirme olanakları sunabilmektedir (Atik Çatak, 2006, s. 12). Eğitim-öğretim ortamını destekleyici bir materyal olan PowerPoint sunu programı öğretim sürecinde öğrencilerin görsel zekalarının desteklenmesine yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda var olan grafikler, şekiller, animasyonlar ve bunun gibi içeriğinde bulunan bir takım ögeler öğrencilerin bilgilerini hatırlamasını desteklemektedir (Atik Çatak, 2006, s. 12; Bartsch & Cobern, 2003, s. 78). Öğretim teknolojilerinde bilgisayar tabanlı eğitimin temelini oluşturan PowerPoint sunu programı günde 30 milyondan fazla insan tarafından kullanılmaktadır ve yazılımın dünyada 250 milyon bilgisayar kullanıcısı tarafından kullanıldığı bilinmektedir (Savoy ve diğerleri, 2009, s. 858). 1.7.4. WhatsApp. Anlık mesajlaşma uygulaması olan WhatsApp yaygın kullanımı olan grup halinde iletişim olanağı sunan bununla birlikte multimedya özelliğini de içeriğinde barındıran bir sosyal iletişim ağıdır (Bouhnik & Deshen, 2014, s. 217; Rosenberg & Asterhan, 2018, s. 205). 2009 yılında ilk defa halka açık olan Mobil Anlık Mesajlaşma uygulaması olan ve süregelen yıllarda popülerliğini gittikçe arttıran WhatsApp 2016 yılının başında dünyada yedi kişiden birinin kullandığı bir uygulama haline gelmiş ve insanlar arasındaki yüz yüze iletişimi en iyi şekilde simülasyon haline getirmiş bir sosyal iletişim platformudur (Rosenberg & Astehan, 2018, s. 208). Öğretmenlerin ve öğrencilerin WhatsApp uygulaması kullanarak oluşturdukları sınıf gruplarında öğrenci-öğretmen etkileşimi sağlanabilmekte; öğretmenlerin WhatsApp’ı öğretim 16 sürecinin bir parçası haline getirerek çeşitli eğitsel ve pedagojik konuları bu platform ile birlikte derinlemesine entegre edebilmelerini sağlayabilmektedir (Rosenberg & Astehan, 2018, s. 209; Montag ve diğerleri, 2015, s. 1; Bouhnik & Deshen, 2014, s. 228). 1.7.5. Powtoon. 2012 yılında Ilya Spitalnik ve Daniel Zaturansky tarafından kurulan, çevrimiçi iş sunumu yazılımı olarak tanımlanan Powtoon çizgi karakterler kullanılarak eğitsel içerikler geliştirilebilen bununla birlikte sunuma eklenen videolar ve stüdyo slayt gösterileri de oluşturulabilen web 2.0 aracıdır (Kurt, 2018, s.134; Chandler, 2015, s. 84). El yazısı, animasyonlar, çizgi film animasyonları, canlı geçiş efektleri gibi çeşitli animasyon özelliklerine sahip olan powtoon’da sahnelere farklı ek şekiller, sesler, resimler ve ayrıca web uzantıları da eklenebilmektedir (Kurt, 2018, s. 134; Adkhar, 2016, s. 37). Öğrencilerin ve öğretmenlerin öğretim sürecinde video ve sunum oluşturma amaçlı basit bir ara yüzü bulunan powtoon ile birlikte proje ve ödevler hazırlanabilir, ana fikirler ve kavramlar oluşturulan animasyonlar ile birlikte açıklanabilir. Bununla birlikte oluşturulan animasyonlara kullanıcının kişisel sesi de dahil edilebilmektedir (Kurt, 2018, s. 134; Adkhar, 2016 s. 37, Baran ve diğerleri, 2015, s. 63; Pais ve diğerleri, 2017, s. 120). Powtoon’un ücretsiz kullanımda video indirme seçeneği kapatılmış olmakla birlikte çeşitli ara yüzler belirli ücretler ile birlikte kullanıma açılabilmektedir . 1.7.6. Twitter. Twitter, bireylerin duygularını, düşüncelerini, bilgilerini ve ne yaptıklarını 280 karakter uzunluğunda iletiler ile diğer insanlarla anlık iletişim sağlayabildikleri metin tabanlı bir mikro blog uygulamasıdır (Kurt, 2018, s.120; Odabaşı ve diğerleri, 2012, s. 94). Evan Williams, Jack Dorsey ve Biz Stone tarafından 2006 yılında geliştirilen twitter basit bir sosyal ağ sitesi olmasına rağmen kullanıcılarına anlık gündem konularından ilgi alanları ile ilgili konulara kadar tüm bilgileri hızlı bir şekilde sunma olanağı sağlamaktadır (Kurt, 2018, s.121; Odabaşı ve diğerleri, 2012, s. 94; Günüç ve diğerleri, 2013, s. 437). 17 1.7.7. ProBoards. ProBoards, öğretmenlerin forum oluşturabileceği tamamen ücretsiz, mobil için uyumlu, farklı uzantı ve dosya ekleyebilecekleri; bununla birlikte oluşturdukları forumu öğrenme aracına dönüştürebilecekleri eş zamanlı ve eş zamansız tartışma ortamı yaratabilecekleri bir araçtır (Kurt, 2018, s.122). 1.7.8. Evernote. Evernote, bireylerin eğitim-öğretim sürecinde kullandıkları materyalleri bir yerde toplamalarına yardım eden; bununla birlikte bireylerin not defteri oluşturmalarına, el yazılarını taramalarına, dersleri ve konuşmaları kaydetmelerine, PDF’lerin üstüne yazı yazmalarına ve çizim yapabilmelerine olanak sağlayan, dünya genelinde 225 milyon kullanıcıya sahip en bilinen not alma uygulamasıdır (Kurt, 2018, s.123; Walsh & Cho, 2013, s. 233). 1.7.9. İnstagram. İnstgaram, İphone ve İpad için 2010 yılında geliştirilen, bireylerin dünyanın her yerinden fotoğraflarını ve videolarını görmemize imkan sağlayan, belirli etiketler yardımıyla diğer kullanıcıların konulara ve sayfalara ulaştırmasını kolaylaştıran bir sosyal ağ sitesidir (Kurt, 2018, s.124; Yazıcı, 2017, s.1716; Hu ve diğerleri, 2014, s. 595). İnstagram bireylere özel kullanım amaçlı geliştirilen bir sosyal paylaşım sitesi olsa da okul ve aileleri içeren özel hesaplar ile öğrencilerin çizimleri, projeleri öğretmenleriyle paylaşılabilmekte, ebeveynlerin ve öğretmenlerin kontrolünde farklı eğitsel amaçlar için de instagramdan faydalanılabilmektedir (Yazıcı, 2017, s.1717; Kurt, 2018, s.125). 1.7.10. FlockDraw. Eğitim-öğretim sürecinde işbirliğine dayalı olarak bireylerin aynı anda çevrimiçi çizim ve boyalamalar yapabildikleri FlockDraw; kişilerin üye olmalarına gerek olmadan rahatlıkla ara yüzü kullanabildikleri, sohbet edebildikleri, kavram haritası oluşturabildikleri, sunumlarında kullanacakları görselleri birlikte ve aynı anda tasarlayabildikleri bir uygulamadır (Kurt, 2018, s.126; Bower, 2016, s.4). 1.7.11. MindMup. Farklı kullanıcıların işbirliğine dayalı olarak kavram haritaları düzenlenebilen, görsel senaryo ve taslakların oluşturulmasında kullanılan MindMup, ücretsiz 18 olarak kullanımına izin verilen, web tarayıcısı üzerinden herhangi bir araçtan anlık erişime açık olan, oluşturulan kavramların Google Drive üzerinden kaydedildiği bir web 2.0 aracıdır (Kurt, 2018, s.127). 1.7.12. SoundCloud. Ses kaydetme ve paylaşma uygulaması olarak bilinen, basit bir ara yüze sahip web 2.0 aracı olan SoundCloud ile sınıf içerisinde gruplar oluşturularak ses kaydı oluşturulabilmekte; bununla birlikte ses kayıtlarına yorumlar yapılabilmekte, dijital hikaye anlatımı, ders kayıtlarının dağıtımı ve yabancı dil çalışmaları yapılabilmektedir (Kurt, 2018, s.128-129; Chamberlain ve diğerleri, 2015). 1.7.13. Toondoo. Ücretsiz olarak kullanılabilen Toondoo, kullanıcı adı ve şifre oluşturularak kullanılabilen; eğitimcilerin hızlı bir şekilde karikatür ve karikatür kitapları oluşturmalarına yarayan bir web 2.0 aracıdır (Kurt, 2018, s.134; Eşgi & Ünver, 2018, s.79). Toondoo ile oluşturulan dijital karikatürler öğrencilere teknolojik okur-yazarlık becerisi kazandırırken öğretmenlere de dersin bir konusuna ilişkin hikaye oluşturabilme imkanını sağlamaktadır (Kurt, 2018, s.134; Eşgi & Ünver, 2018, s.79; Gömleksiz & Pullu, 2017, s.99; Robles, 2017, s.25). 1.7.14. Google Drive. “Drive.google.com” adresinden erişilen Google Drive kullanıcılarına ücretsiz hizmet veren, onların dosyalarını 15 GB’ lık alana yüklemelerini, bilgisayara indirmeden dosyalarını görüntülemelerini ve dosya oluşturmalarını sağlayan; bununla birlikte elektronik tabloların, sunumların, çizimlerin ve formların düzenlenebilmesini sağlayan bulut depolama ofis paket programıdır (Büyükgöze & Bıkmaz, 2017, s.2; Kurt, 2018, s.137-138). Yukarıda sözü edilen teknoloji destekli tüm araçların mesleki müzik eğitiminde ve bu kapsamda gerçekleştirilen ses eğitiminde kullanılabilecek özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir. Mesleki müzik eğitimi kapsamında güzel sanatlar liselerinde ses eğitimi bireysel ve toplu olmak üzerek gerçekleştirilmektedir. Bu süreçte Bireysel Ses Eğitimi ile 19 öğrenciye Türkçe’ yi doğru kullanma, doğru nefes – ses tekniklerini kullanma, sesi tanıma ve etkili kullanma, doğru ve sağlıklı ses üreterek güzel ve etkili konuşma davranışlarının kazandırılması amaçlanmakta; öğrencilerin bu dersteki kazanımlarını yaşamlarında ve meslek hayatlarında kullanabilme becerilerini geliştirmesi beklenmektedir (MEB, 2016, s. 6; Başaran Tanrıöver, 2015, s.30 ; Mustan, 2010, s.8). Bu kapsamda Güzel Sanatlar Liselerinde gerçekleştirilen Bireysel Ses Eğitimi derslerinin alan uzmanları tarafından gerçekleştirilmesi önemli görülmektedir. Bununla birlikte öğretim programlarının başarısında öğretmenin teknik donanımı ve alan hakimiyeti programın başarısını destekler niteliktedir. Bu doğrultuda söz konusu derste teknolojiden yararlanılmış öğretim yöntemlerine yer verilmesinin öğrencilerin öğrenmelerinde olumlu ve kalıcı yönde etki yaratacağı düşünülmektedir. Bu düşünceden yola çıkılarak bu araştırmada mesleki müzik eğitimi kapsamında Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi derslerinde teknoloji desteğiyle gerçekleştirilen eğitimin öğrenme düzeyine katkısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 1.8. Problem Durumu Bilginin geleneksel öğretim yöntemleri ile aktarılması ve ezberlenmesinin çağın gereklerine uygun olarak değiştirilerek günümüz teknoloji çağına uygun olarak düzenlenmesi, öğrencilerin özgür, yaratıcı, bilimsel düşünen, sorgulayan ve analiz eden bireyler olarak yetiştirilmesi gerekmektedir (Yavuz & Coşkun, 2008, s. 276; Usta & Korkmaz, 2010, s. 1338). Bu kapsamda günümüz eğitim sisteminde öğrencilerin bu becerilerini geliştirecek davranışları kazanmaları önemli görülmektedir. Bu davranışları kazanmalarında teknolojinin de önemli bir yerinin olduğu düşünülmektedir. Teknoloji desteğiyle gerçekleştirilen öğretimle öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin arttırılacağı, problem çözme becerilerine katkı sağlanacağı; bununla birlikte düşünme, analiz ve sentez becerilerine de olumlu yönde katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Bu nedenle genel eğitimden itibaren öğretim programlarında 20 etkili eğitime yönelik çağın gerekleri doğrultusunda teknoloji desteğine yer verilmesi önemli görülmektedir. Bu düşünce ile araştırmanın temel problemi aşağıdaki gibi oluşturulmuştur: Güzel Sanatlar Liselerinde eğitim gören öğrencilere verilen Bireysel Ses Eğitimi derslerinde teknoloji destekli derslerin öğrenci başarı düzeyine etkisi nedir? 1.9. Araştırma Soruları Araştırmanın genel amacı doğrultusunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 1. Güzel Sanatlar Liselerinde eğitim gören öğrencilere verilen Bireysel Ses Eğitimi kapsamında teknoloji destekli eğitim gerçekleştirilen deney grubu ile geleneksel eğitim gerçekleştirilen kontrol grubunun başarı puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? 2. Öğrencilerin Bireysel Ses Eğitimi dersinde sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin görüşleri nelerdir? 3. Öğrencilerin sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin öğretim sürecinde kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin görüşleri nelerdir? 4. Öğrencilerin teknoloji destekli geliştirilen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitimlerine katkısına ilişkin görüşleri nelerdir? 5. Öğrencilerin teknoloji destekli eğitimde en çok beğendikleri etkinliklere ilişkin görüşleri nelerdir? 1.10. Amaç Bu araştırma ile Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinde Bireysel Ses Eğitimi dersi kapsamında gerçekleştirilen teknoloji destekli eğitimin hedef davranışlara ulaşma durumuna katkısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi dersi kapsamında teknoloji destekli araçlarla gerçekleştirilen öğretimin öğrenme sürecine, öğrenme düzeyine, 21 ders programının etkililiğine ve beğenme düzeylerine ilişkin öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın genel amacı Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi kapsamında gerçekleştirilen teknoloji destekli hazırlanan öğretim araçlarının öğretim sürecine ve hedef davranışlara ulaşma durumuna katkısını değerlendirmek ve bu kapsamda bu derse yönelik daha etkili ve verimli çalışmaların yapılmasına katkı sağlamaktır. Bu genel amaç doğrultusunda Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümünde Bireysel Ses Eğitimi dersinde teknolojik araçlarla gerçekleştirilen eğitimin etkililiğini tespit etmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan “ölçme aracı” ve öğrencilerin görüşlerini tespit etmeye yönelik olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve uygulanmıştır. 1.11. Önem Ses eğitimi müzik eğitiminin ses kullanılabilen her bölümünde bireyin ses sağlığını koruması, doğru, etkili ve güzel şarkı söyleyebilmesi; bununla birlikte ses tellerinin anatomik özelliklerini de öğrenerek istenilen davranışları sergilemesi amacına yönelik olarak gerçekleştirilmektedir (Gürgan Öztürk, 2003, s.80; Kekeç & Albuz, 2008, s.53). Günümüzde ses eğitimi şan, şan eğitimi, bireysel ses eğitimi, koro, toplu söyleme, konuşma eğitimi gibi bir çok isimle adlandırılmakta ve müzik eğitimi bölümlerinde önemli derslerden biri olarak görülmektedir (Sevinç & Şimşek, 2004, s. 208; Kekeç & Albuz, 2008, s.54). Güzel Sanatlar Liselerinde mesleki müzik eğitimi kapsamında gerçekleştirilen Bireysel Ses Eğitimi dersi ile öğrencilerin Türkçe’yi doğru kullanması, solunum tekniklerini uygulaması, sağlıklı ses üreterek doğru, etkili ve güzel şarkı söyleyebilmesi; bununla birlikte ses sağlığını koruyabilme becerisi geliştirmesi beklenmektedir (Sönmez, 2014, s.11; MEB, 2016, s.5). 22 Bu nedenle Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi dersi öğretim programlarının dersin amaçlarını kapsayacak şekilde çağın gereklerine uygun olarak teknoloji desteğiyle gerçekleştirilmesi öğrencilerin öğrenme düzeyine katkı sağlaması açısından önemli görülmektedir. Gerek genel eğitim gerekse mesleki eğitim kapsamında teknoloji desteğinin eğitimin tüm basamaklarında kullanılması beklenmektedir. Bu kapsamda müzik eğitiminde de teknoloji desteğiyle hazırlanmış öğretim programlarının öğretim sürecinde kullanılmasının bu programların etkililiğini arttırması açısından gerekli görülmektedir. 1.12. Varsayımlar Bu araştırmada: 1. Uzman görüşleri alınarak hazırlanan “ölçme aracı” nın konuya ilişkin durumu ve gelişmeleri saptayacak amaçta yeterli ve uygun bulunduğu, konuya ilişkin alan yazın taramasından elde edilen bilgilerin nesnel, yeterli olduğu ve çalışmanın geçerliğini sağladığı, 2. Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümünde Bireysel Ses Eğitimi dersi alan öğrencilerle yapılan görüşmelerde içten oldukları, gerçek ve kendi düşüncelerini yansıtarak samimi cevaplar verdikleri, 3. Konuya ilişkin alan yazın taramasından elde edilen bilgilerin nesnel, yeterli olduğu ve çalışmanın geçerliğini sağladığı, 4. Araştırma için belirlenen yöntemin problemin çözümü için uygun olduğu varsayılmıştır. 1.13. Sınırlılıklar “Güzel Sanatlar Liseleri Bireysel Ses Eğitimi Derslerinde Teknoloji Destekli Öğretimin Değerlendirilmesi” konulu bu araştırma: 1. Türkiye’ de Güzel Sanatlar Liselerinde kullanılan Bireysel Ses Eğitimi öğretim programının incelenmesiyle, 23 2. Araştırmada kullanılacak ölçme aracı Trabzon Akçaabat Güzel Sanatlar Lisesi ve Rize Türk Telekom Güzel Sanatlar Lisesi ile, 3. Güzel Sanatlar Liselerinde öğrenim gören ve Bireysel Ses Eğitimi dersi alan öğrenciler ile, 4. Bir deney ve bir kontrol grubu ile, 5. Teknoloji destekli hazırlanmış öğretim araçları ile yapılan öğretim sürecine katılan öğrenci görüşleri ile, 6. Araştırmacı tarafından YouTube, Powtoon, Kahoot, PowerPoint ve WhatsApp araçları ile hazırlanan öğretim araçları ile, 7. Ses eğitimi ve teknoloji destekli öğretim araçları ile ilgili tez, makale, bildiri, seminer, kitap gibi yazılı kaynakların incelenmesinden elde edilen bilgiler ile sınırlandırılmıştır. 24 2.Bölüm Literatür (Alan yazın) Bu bölümde araştırma problemine ilişkin elde edilen tanımlar temel alınarak literatür taraması yapılmış, “güzel sanatlar eğitimi”, “müzik eğitimi”, “ses eğitimi”, “teknoloji destekli eğitim” konuları araştırılarak yapılan çalışmalar ulusal ve uluslararası olmak üzere iki başlık altında ele alınmıştır. 2.1. Ulusal Araştırmalar Arı (2019) “Sınıf Öğretmenlerinin Öğretim Teknolojileri vee Materyal Kullanma Durumları ile Öğretim Teknolojileri ve Materyallerinin Etkililiğine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi” konulu yüksek lisans tezinde sınıf öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyal kullanma durumları ile öğretim teknolojileri ve materyallerinin etkililiğine ilişkin görüşlerini tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın sonucunda sınıf öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyalleri kullanma durumlarının yeterli düzeyde olduğu, yeni geliştirilen teknolojik materyallerin sıklıkla kullanıldığı, televizyon, video, video – kamera gibi materyallerin kullanımının azaldığı, yazı tahtasının ilk kullanılan materyal olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin teknoloji kullanımı açısından kendilerini geliştirmek için sunulan seminer, kurs ve hizmet içi eğitim faaliyetlerinin yeterli düzeyde olmadığını düşündükleri belirlenmiştir. Sürek (2018) “Eğitimde Teknoloji Uygulamalarına İlişkin Ortaokul ve Lise Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi” konulu yüksek lisans tezinde eğitimde teknoloji uygulamalarına ilişkin bilişim teknolojileri öğretmenlerinin görüşlerini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Araştırmada betimsel çalışma modeli kullanılmış, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı devlet okullarında görev yapan 209 bilişim teknolojileri öğretmeniyle iki bölmeden meydana gelen anket ile veriler toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda BT öğretmenlerinin eğitimde teknoloji kullanmaya yönelik algılarına ilişkin olarak en yüksek puanı öğrencinin dersteki başarısına etkisi kategorisine verdikleri bununla birlikte derse 25 hazırlık, öğrenci güdüsünün artırılması, öğrenme-öğretme sürecine etkisi, okulda kullanılan alt yapı kategorilerine de puan verdikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğrenme-öğretme sürecine etkisi kategorisinde yer alan eğitimde teknoloji kullanılması konuların sunuş şeklini zenginleştirir ifadesine en yüksek puanı verdikleri; bazı teknolojilerin derste kullanılması sınıf yönetiminde sorun oluşturuyor ifadesine en düşük puanı verdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Yungul (2018) “Müzik Eğitiminde Web Tabanlı Uzaktan Eğitim” konulu çalışmasında müzik eğitimi alanında web tabanlı uzaktan eğitim yöntemine ilişkin bulgu ve düşünceleri tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın sonucunda müzik eğitiminde gerçekleştirilen bir çok uzaktan eğitim çalışmasının çalgı eğitimi üzerine gerçekleştirildiği ve bu çalışmaların sonucunun etkili olduğunu tespit etmiştir. Afacan ve Cemil (2017) “Müzik Öğretmeni Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri” konulu çalışmalarında müzik öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliklerini bazı demografik özelliklerine göre tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda müzik öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri ve alt boyutlara ait ölçek puanları ortalamalarına göre öğretmen adaylarının alan bilgisi ve pedagojik alan bilgi düzeylerinin iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ata ve Atik (2016) “ Alternatif Bir Eğitim Öğretim Ortamı Olarak Video Paylaşım Siteleri: Üniversitelerdeki Youtube Uygulamaları” konulu çalışmalarında video paylaşım siteleri üzerinden eğitimin nasıl organize edildiğini ve e-öğrenmede kullanılan video derslerinin dünyanın önde gelen üniversitelerinde nasıl bir işleve sahip olduğunu tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın sonucunda eğitsel ortamı ve araçları köklü bir değişime zorlayan dijital uygulamaların yakın gelecekte klasik eğitim - öğretim içeriğini önemli ölçüde değiştireceği, yeni medyanın sunduğu fırsat ve olanaklara uyum sağlanmasının toplumsal işleyişin seyri açısından önemli olduğu, dünyanın en iyi beş üniversitesinin dijital hayata çabuk adapte olduğu ve bunu kendi sitelerinde uyguladıkları, bununla birlikte video dersler 26 gibi kolay, etkili ve cazip materyallerin eğitimde kullanılmasının önemli olduğu tespit edilmiştir. Korucu ve Sezer (2016) “Web 2.0 Teknolojilerini Kullanma Sıklığının Ders Başarısı Üzerindeki Etkisine Yönelik Öğretmen Görüşleri” konulu çalışmalarında web 2.0 teknolojilerini kullanma sıklığının öğrenci başarısı üzerindeki etkisine yönelik öğretmen görüşlerini tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin sosyal ağları, eğitsel ve iş birlikli web uygulamalarını 5 yıl ve daha uzun zamandır kullandıkları, öğretmenlerin sosyal ağlara günlük 1-3 saat arası zaman, eğitsel web uygulamalarına ise %60 zaman ayırdıkları; öğretmenlerin web 2.0 teknolojileri kullanımının orta seviyede olduğu, Eğitim Fakültelerindeki Türkçe Eğitimi Bölümüne gelen kız ve erkek öğrencilerin belli bilgisayar becerilerine sahip oldukları ve bu öğrencilerin sınıflarında öğretim elemanları tarafından kullanılan teknoloji destekli öğretimi destekledikleri tespit edilmiştir. Bunula birlikte öğrencilerin yapılan uygulama hatalarının farkında oldukları, meslek hayatlarında sınıflarda teknolojiyi entegre etmeye istekli oldukları; ancak sadece tecrübe ettikleri uygulamalara olumlu baktıkları ve yeni teknolojilerin derslerde entegre edilmesine yeterli derecede sıcak bakmadıkları sonucuna ulaşmışlardır. Pamuk ve diğerleri (2013) “Öğrenme ve Öğrenci Bakış Açısıyla Tablet Pc ve Etkileşimli Tahta Kullanımı: Fatih Projesi Değerlendirmesi” konulu çalışmalarında Fatih projesinin yürütüldüğü okullardaki öğretmen ve öğrencilerin bakış açısından projeyi değerlendirmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda etkileşimli tahta ile ilgili genel olarak olumlu bir tutum olduğu, tablet bilgisayar kullanımının çok düşük düzeyde olduğu, içeriklerin eksik olduğu, öğretmenlerin proje kapsamında sağlanan teknoloji kullanımı konusunda pedagojik ve mesleki yönden desteğe ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Karadüz ve Baytak (2010) “Teknoloji Destekli Öğretimin Türkçe Eğitimi Bölümü Öğrencileri Tarafından Nasıl Algılandığının İncelenmesi” konulu çalışmalarında Türkçe 27 öğretmenliği bölümünde eğitim gören öğrencilerin bilgisayar destekli eğitimin derslerindeki uygulamalarına yönelik bakış açısını tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin bilişim teknolojileri kullanmanın öğrenmeyi destekleyeceği ve öğrenme ortamında dikkatlerinin artacağı yönünde kanaat belirttikleri, öğrenme ortamında video, PowerPoint programlarının öğrenme amaçlı kullanılmayacağı düşüncesinde oldukları, bazı öğrencilerin derslerde bilgisayar kullanıldığında dikkatlerinin dağıldığını ifade ettikleri, Türkçe Bölümüne gelen öğrencilerin belli bilgisayar becerisine sahip oldukları ve gelecekteki öğretmenliklerinde derslerinde teknolojiyi kullanmaya istekli oldukları tespit edilmiştir. Alpar, Battal ve Avcı (2007) tarafından yapılan “Öğrenci Merkezli Eğitimde Eğitim Teknolojileri Uygulamaları” konulu çalışmada eğitim teknolojilerinin eğitim sürecinde hem öğretmene hem öğrenciye yarar sağladığı, eğitim teknolojilerinin öğrenci başarısını objektif olarak ölçüp değerlendirmeye olanak sağladığı, öğrencilerin öğrendiklerini unutma olasılığını azalttığı tespit edilmiştir. Boyraz (2008) yapmış olduğu “Türk Eğitim Siteminde Eğitim Teknolojisinin Eğitim- Öğretim Kalitesine Etkisi” konulu yüksek lisans tezinde Türk eğitim sistemindeki eğitim teknolojisinin eğitim-öğretim kalitesine etkisini incelenmeyi amaçlanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin eğitim amaçlarını belirlerken çok sayıda ölçütü dikkate aldığı, eğitim teknolojisi kullanımının öğrencilerin algılamasını daha kolay hale getirdiği, bu materyallerin öğrencilerin derse aktif katılımına katkı sağladığı, öğrenmenin kalıcılığını arttırarak sınıftaki başarı, kalite ve verimliliği yükselttiği, öğretmenlerin öğretim teknolojilerini kullanmayla ilgili düzeylerini yeterli görmedikleri, öğretmenlerin derslerini planlarken özel durumu olan öğrencileri dikkate aldıkları, okullarda gerekli olan eğitim teknolojisi araç ve gereçlerinin okullarda ağırlıklı olarak bulunduğu, eğitim teknolojisi sınıflarının öğretmenlere olumlu yönde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. 28 Koldemir (2008) “Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde Bilgisayar Destekli Müzik Eğitiminin Kullanılabilme Durumu” konulu yüksek lisans tezinde Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde görev yapan ve “bilişim destekli müzik” dersine giren öğretmenlerin bilgisayar teknolojisini ne ölçüde tanıdıklarını, aktif görev yaşantılarında bilgisayardan ne kadar faydalanabildiklerini, bilgisayar için tasarlanmış müzik yazılımları hakkında sahip oldukları bilgi birikimlerini ve AGSL’ nin “bilişim destekli müzik” dersini işlemeye ne kadar elverişli olduğunu tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın sonucunda “bilişim destekli müzik” dersine giren öğretmenlerin gerekli teknik ve teorik desteği bulamadıkları belirlenmiştir. Atik Çatak (2006) “PowerPoint Sunu Programıyla Hazırlanan Okuma Materyalinin Eğitilebilir Zihin Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerisi Üzerine Etkisi” konulu yüksek lisans tezinde PowerPoint sunu programıyla hazırlanan okuma materyalinin eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerisi üzerindeki etkisini tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın sonucunda görselliğin ön planda olduğu materyallerin öğrenci için kelimeyi, cümleyi ve metni somutlaştırdığı, materyallerin öğrenciler tarafından okunan metni daha iyi anlamlandırdığı, PowerPoint sunu programıyla hazırlanan okuma materyalinin eğitim-öğretim ortamında okuduğunu anlama becerilerini geliştirmede yararlı olduğu tespit edilmiştir. Demirel (2006) “Sanat Eğitiminde Bilgisayar ve Çoklu Ortam Uygulamaları” konulu yüksek lisans tezinde ilköğretimde görsel sanatlar eğitimi dersinde bilginin kolay ve kaliteli aktarımında bilişim teknolojilerinin kullanılması ve bir program modeli oluşturulması amaçlanmıştır. Araştırmada deney ve kontrol gruplarına ön başarı testi uygulanmış ve gruplar arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. İki aylık bir süreçte hazırlanan sanat eğitimi ile ilgili videolar deney grubuna verilmiş ve aynı başarı testiyle gruplara son test uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda son test puanına göre deney grubu lehine 30 aritmetik ortalama puan farkıyla anlamlı bir sonuç elde edilmiştir. 29 2.2. Uluslararası Araştırmalar Martins ve diğerleri (2019) bilgi ve iletişim çağındaki lise öğrencilerinin öğrenme- öğretme sürecinde Kahoot kullanmasının etkisini belirlemeyi amaçladıkları araştırmanın sonucunda lise öğrencilerinin Kahoot kullanılan dersleri eğlenceli, ilgi çekici, motive edici ve ilginç buldukları belirlemiş; ayrıca bu derslerde öğrenilen kavramların güçlendiği ve tekrar edilmesinde ilerleme olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Herawati ve diğerleri (2019) “PowToon Tabanlı Çalışma Üzerine Öğrenme Videolarının Gelişimi ve Ters-Yüz Edilmiş Sınıf Öğrenmesi için Enerji Konuları” konulu çalışmalarında ters-yüz edilmiş sınıf stratejilerini desteklemek için oluşturulan enerji konulu Powtoon tabanlı öğrenme videolarına öğrencilerin ilgisini tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda kullanılan öğrenme videolarının öğrencilerin ilgisini arttırdığı, bununla birlikte söz konusu bu videoların enerji konuları üzerinde öğrenme aracı olarak kullanılmasının uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilyalova ve diğerleri (2019) “Yabancı Dilde Bilgi ve İletişim Teknolojileri ile Akademik Yazma Öğretimi” konulu çalışmalarının sonucunda bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğrencilerin akademik yazma gelişimlerine katkı sağladığını tespit etmişlerdir. Bununla birlikte bu teknolojilerin öğrencilerin yazılı iletişim kültürünü, materyalleri analiz etme yeteneğini geliştirdiği; özgüven ve motivasyonlarını da olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Rosenberg ve Asterhan (2018) yapmış oldukları “WhatsApp Öğretmen? Ortaokullarda Öğrenci-Öğretmen WhatsApp Etkileşimi Üzerine Öğrenci Bakış Açısı” konulu çalışmalarında özel bir sınıftan oluşan, WhatsApp grup sınıf etkileşimine katılan öğretmen ve öğrenciler ile başka bir WhatsApp grup sınıf etkileşimine katılan öğretmen ve öğrenciler arasındaki iletişimi analiz etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda WhatsApp’ ın okulla ilgili konular için merkezi bir iletişim kanalı haline geldiği, öğrenciler için topluluk oluşturma yeteneği ve 30 kişisel gizliliği koruma yeteneği geliştirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca WhatsApp ile öğretmenlerin öğrencileri sosyal medyada daha kolay izleyebildikleri sonucuna ulaşılmıştır. Teo ve diğerleri (2018) “Gelecek Öğretimde Web 2.0 Teknolojisinin Önceki Öğretmenlerin Benimsemesini Araştırma: Bir Çin Bakış Açısı” konulu çalışmalarında öğretmenlerin web 2.0 teknolojilerine yönelik algılarını incelemeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin web 2.0 bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının çok yönlü, zor ve karmaşık olduğu yönünde görüş bildirdikleri; bununla birlikte öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı ile ilgili gerekli eğitimlere açık oldukları sonucuna ulaşmışlardır. Bicen ve diğerleri (2018) “ Eğitim Teknolojileri Üzerine Özel Eğitim Öğretmenlerinin Yeterlik Seviyesi ve Görüşleri” konulu çalışmalarında eğitim teknolojilerinin kullanımına yönelik özel eğitim öğretmenlerinin yeterliğini tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda özel öğretim öğretmenlerinin Microsoft Office programlarını kullandıkları, sunumlarını bu programlarda hazırladıkları ve paylaştıkları tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin akıllı tahta, e-kitap, animasyon ve video oluşturmada yeterli olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Yapıcı ve Karakoyun (2017) yapmış oldukları “Biyoloji Öğretiminde Oyunlaştırma: Kahoot Uygulaması Örneği” konulu çalışmalarında biyoloji öğretiminde Kahoot kullanımı ve Kahoot kullanımının öğretmen adaylarının motivasyon düzeylerine etkisine ilişkin görüşlerini incelemeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda biyoloji öğretmenlerinin öğretmenlik motivasyon düzeylerinin başvuru sürecinden sonra arttığı, en çok Kahoot uygulamaları hakkında olumlu görüş bildirdikleri, gelecekte daha keyifli dersler, aktif katılım ve daha fazla kalıcılık ile sonuçlandığından Kahoot’ u kullanmak istedikleri tespit edilmiştir. Bouhnik ve Deshen (2014) yapmış oldukları “WhatsApp Okullara Nasıl Girer: Öğretmen ve Öğrenciler Arasında Hızlı Mobil Mesajlaşma” konulu çalışmalarında Whatsapp 31 kullanan eğitim fakültesi ve lise öğrencileri arasındaki sınıf iletişimini açıklamayı amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda WhatsApp’ la iletişimin öğrencilerde pozitif atmosfer yarattığı, sınıf aidiyet duygusunu geliştirdiği, bununla birlikte öğrenciler arasında diyalog kurabilme olanağı sağladığı ve öğrencilerin WhatsApp’ ı öğrenme platformu olarak kullanabildikleri tespit edilmiştir. Ayrıca WhatsApp’ın öğretmenler arasında iyi bir iletişim yolu olduğu, fikir ve önerilerini bu yolla paylaştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Posea ve diğerleri (2012) “Öğretme ve Öğrenmeyi Geliştirmek İçin Sosyal Web Teknolojileri” konulu çalışmalarında blog ve chat gibi işbirlikçi teknolojileri içeren karmaşık öğrenme deneyimini tanımlamayı amaçlamışlardır. Araştırmada sosyal web teknolojilerinin kullanımının karmaşık öğrenme sürecini kolaylaştırdığı, kullanılan araçların öğrenme deneyiminin bir parçası olarak memnuniyet verici olarak değerlendirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Sife ve diğerleri (2007) “Öğrenme ve Öğretmede Yeni Teknolojiler: Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Yükseköğretim Kurumları İçin Zorluklar” konulu çalışmalarında yükseköğretim kurumlarında yeni öğrenme ve öğretme teknolojilerinin pedagojik, mali ve teknik yönlerini dikkate alarak tartışmayı amaçlamışlardır. Bu araştırmanın sonucunda bilgisayar ve iletişim teknolojileri uygulamalarının öğrenme ve öğretme sürecini geliştirmek için gelişmekte olan ülkelere büyük fırsat sağladığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte gelişmekte olan ülkelerdeki üniversitelerin çoğunun e-öğrenme sisteminin temelini oluşturan mobil teknolojik kolaylıklara sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca yükseköğretim kurumlarının planlama, yönetilme ve örgütlenme şeklinin değiştirilmesi ve yeniden yapılandırılması gerektiği, eğitimcilerin bilgisayar ve iletişim teknolojilerine yönelik geliştirilmesi gerektiği ve finansal kaynakların bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin sunduğu avantajlardan daha fazla yararlanmak için yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 32 Ferdig (2006) yapmış olduğu “Öğretme ve Öğrenme İçin Teknolojileri Değerlendirme: Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisinin Önemini Anlama” konulu çalışmasında öğretme ve öğrenme teknolojilerinin pedagojik olarak sağlam olması gerektiği iddiasını destekleyen kanıtları ve uygulamalarda teknolojik yeniliklerin başarılı olduğuna dair kanıtları tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın sonucunda okullarda teknolojinin gelişmesinin başarılı olduğunu açıklayacak daha fazla çalışmanın yapılması gerektiği, yapılan değerlendirmelerin nasıl olduğunu anlamak için farklı metodojilere ihtiyaç olduğu, öğretmenlerin öğretim teknolojileri kullanımında hem pedagojik bilgilere hem de ders içeriklerine dikkat etmeleri gerektiği sonuçlarına ulaşmıştır. Liu ve diğerleri (2003) “Öğrenme ve Öğretmeyi Güçlendirmek İçin Kablosuz ve Mobil Teknolojiler” konulu çalışmalarında günlük sınıf aktivitelerini destekleyen geliştirilmiş kablosuz teknoloji sınıfı kurmayı amaçlamışlardır. Araştırmanın sonucunda geleneksel sınıfların aksine kablosuz teknoloji geliştirilmiş sınıflarda öğretmen ve öğrencilerin çok fazla zaman ve çaba harcamadan kendilerini öğrenmeye ve öğretmeye odaklanmalarını kolaylaştırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca kablosuz teknoloji geliştirilmiş sınıfların öğretmenlerin her bir öğrencinin öğrenme durumlarını kontrol etmesini sağladığı, öğrencilerin öğrenme aktivitelerine dahil edilmesini kolaylaştırdığı ve grup işbirliği ortamını yarattığı sonuçlarına ulaşılmıştır. 33 3.Bölüm Yöntem Bu bölümde araştırma modeli, çalışma grubu, araştırma verilerini toplamada kullanılan araçlar, verilerin toplanması ve toplanan verilerin çözümlenmesinde kullanılan yöntem ve tekniklere yer verilmiştir. 3.1.Araştırma Modeli Güzel Sanatlar Liselerinde Bireysel Ses Eğitimi dersi kapsamında teknoloji destekli ders araçlarının geliştirilmesi, geliştirilen bu araçlarla dersin işlenmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesinin amaçlandığı bu çalışmada karma araştırma deseni kullanılmıştır. Karma araştırma deseni araştırmacının araştırma problemlerinin cevaplarına ulaşması için hem nicel verileri hem de nitel verileri topladığı ve elde ettiği bu verileri birbirleriyle bütünleştirdiği bir araştırma yöntemidir (Creswell, 2017, s. 2 ). Araştırmanın desenlenmesinde sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Bu desende nicel yöntemleri kullanarak elde edilen verileri nitel yöntemlerle destekleyerek araştırmanın sonuçlarını derinlemesine analiz etmek amaçlanmıştır (Creswell, 2017, s. 6). Bu amaçla çalışmada Güzel Sanatlar Lisesi 10. Sınıf Bireysel Ses Eğitimi kitabında yer alan “sesin oluşumu ve insan sesi” ünitesi için hazırlanmış teknoloji destekli öğretim araçlarıyla gerçekleştirilen derslerin etkisinin incelenmesine yönelik bulguların elde edilmesi amacı ile nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemi neden-sonuç ilişkisini örneklemden evrene genelleyerek objektif bir yaklaşımla nesnel olan bir bilgi elde etme yöntemidir (Türnüklü, 2001, s. 8). Araştırmanın bu bölümünde statik grup karşılaştırmalı desen modeli kullanılmıştır. Bu desene göre, belirlenen deney ve kontrol grubuna seçkisiz atama ve ön test uygulaması yapılmaz. Bu grupların normallik ve homojenlik testleri uygulanan son test üzerinden gerçekleştirilir (Baştuğ & Keskin, 2011, s. 2604; Göker & İnce, 2019, s. 17; Tiryaki, 2016, s. 2087). 34 Araştırmada nicel verileri desteklemek amacıyla, tamamlayıcı nitelik taşıyan nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Bu çalışmada amaç görüşülen bireyin ya da bireylerin tam ve doğru bir biçimde cevap vermelerinde güdülenmesini ve araştırma konusu ile ilgili ilgi, görüş, tutum ve davranışlarının serbest bir ortamda ortaya çıkmasını sağlamaktır (Balcı, 2006, s.159 ). Uygulama: Bu aşamada öğretim teknolojileri destekli hazırlanan öğretim araçları kullanılarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmış 10. Sınıf Bireysel Ses Eğitimi dersi kitabında yer alan “Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi” ünitesini kapsayan dersler 4 hafta süre ile haftada 1 ders saati (40 dakika) olmak üzere araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Derslerden bir gün önce derste işlenecek olan konu ile ilgili bilgilendirme, videolar ve görseller Whatsapp uygulaması kullanılarak ön hazırlık amacıyla öğrencilere ulaştırılmıştır. Bununla birlikte araştırmacı tarafından hazırlanan ünite içerisindeki konular sırası ile Powerpoint, Youtube ve Powtoon uygulamaları kullanılarak öğrencilere anlatılmış; Kahoot uygulaması kullanılarak o haftaki konunun genel tekrarı yapılmış ve uygulamadaki sorularla öğrencilerin konuyu anlama seviyeleri değerlendirilmiştir (Ek 3). Uygulama süreci içerisinde kullanılan teknolojik öğretim araçları ile ilgili görsellere Ek 4’ te yer verilmiştir. Son test: Bu aşamada 4 haftalık uygulama süreci sonucunda araştırmacı tarafından hazırlanan “bilgi testi” deney ve kontrol gruplarına uygulanmıştır. Görüşme formu: Araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu deney grubundan rastgele seçilmiş bir grup öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. 3.2. Çalışma Grubu Araştırma Güzel Sanatlar Lisesi Bireysel Ses Eğitimi dersi alan 10. sınıf öğrencileri üzerinde uygulanmıştır. Bu araştırma grubu kolay ulaşılabilir örneklem ölçütüyle tercih edilmiştir. Kolay ulaşılabilir örneklem mevcut olan, ulaşılması hızlı ve kolay ögeler içerisinden yeterli miktarda ögeyi örneklem olarak belirlemektir (Baltacı, 2018, s. 259). 35 Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılı Trabzon Akçaabat Güzel Sanatlar Lisesi ve Rize Türk Telekom Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü 10. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında çalışma grubunda bulunan deney ve kontrol grubu öğrencilerinin demografik bilgilerine Tablo 4’ te yer verilmiştir. Tablo 4. Araştırmaya katılan deney ve kontrol grubu öğrencilerinin demografik bilgileri tablosu Araştırmaya katılan deney ve kontrol grubu öğrencilerinin demografik bilgileri Grup C i n s i y e t f % Deney Kadın 18 85,71 Erkek 3 14,29 Toplam 21 100 Kontrol Kadın 8 47,06 Erkek 9 52,94 Toplam 17 100 Grup Yaş f % 14 1 4,8 Deney 15 15 71,4 16 5 23,8 17 - - Toplam 21 100 Kontrol 14 - - 15 2 11,8 16 14 82,4 17 1 5,8 Toplam 17 100 36 Tablo 4’te görüldüğü gibi araştırmaya katılan deney grubu öğrencilerinin %85,21’inin kadın, % 14,29’ unun erkek olduğu; kontrol grubu öğrencilerinin %47, 06’sının kadın, % 52,94’ ünün erkek olduğu; deney grubu öğrencilerinin % 4,8’inin 14, % 74,4’ ünün 15, %23,8’ inin 16 yaşında olduğu; kontrol grubu öğrencilerinin % 11,8 ‘inin 15, %82, 4’ünün 16 ve % 5,8 ‘inin 17 yaşında olduğu görülmektedir. Çalışmada ayrıca deney grubunda yer alan 11 kişilik bir öğrenci grubuyla da görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeye katılan öğrencilerin tamamı kadındır. Görüşme yapılacak öğrenciler belirlenirken deney grubundaki öğrencilerden 11 tanesi rastgele seçilmiştir. 3.3. Veri Toplama Araçları Araştırmada iki tür veri toplama aracı kullanılmıştır. 3.3.1. Nicel veri toplama aracı. Nicel veriler için araştırmacı tarafından örneklem grubundaki öğrencilerin eğitim süreci sonrasındaki “Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi” ünitesinde yer alan kazanımların gerçekleşme durumlarına yönelik belirlemelerin yapılabilmesi amacıyla ölçme aracı olarak “bilgi testi” hazırlanmıştır. Bilgi testi üç alan uzmanına ayrı ayrı verilmiş; düzeltilen ve çıkarılması gereken maddeler ayarlandıktan sonra son haline getirilmiştir (Ek 1). Araştırmada bilgi testi uygulanan deney ve kontrol gruplarının normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmek amacıyla Shapiro - Wilk Normal Dağılım Testi kullanılmıştır. Tablo 5’te deney ve kontrol gruplarının Shapiro – Wilk Testi sonuçlarına yer verilmiştir. 37 Tablo 5. Shapiro - wilk normal dağılım testi Shapiro - Wilk normal dağılım testi W p Kontrol Grubu 0.935 0.264 Bilgi Testi Deney Grubu 0.939 0.207 Tablo 5’te geleneksel yöntemle eğitim alan kontrol grubu ve teknoloji destekli eğitim alan deney grubu öğrencilerinin Shapiro – Wilk Testi istatistikleri her iki grubun da normal dağılım varsayımını sağladığını göstermektedir. Tablo 6’ da deney ve kontrol gruplarının Levene Varyans Homojenliği Testine yer verilmiştir. Tablo 6. Levene varyans homojenliği testi Levene varyans homojenliği testi F df p Bilgi Testi 2.896 1 0.097 Tablo 6’da da görüldüğü gibi Levene Varyans Homojenliği Testi istatistikleri grupların eşit varyans dağılımını sağladığını göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda grupların bilgi testi başarı puanlarının karşılaştırılması için bağımsız örneklemler t- testi uygulanmasının uygun olduğuna karar verilmiştir. 3.3.2. Nitel veri toplama aracı. Nitel veriler için görüşme tekniği türlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunda yer alan sorular araştırmacı tarafından hazırlanmış makale ve tezler incelenerek, alan yazın taraması yapılarak oluşturulmuştur. Hazırlanan sorular geçerliği sağlamak üzere üç alan uzmanına gösterilmiş ve uzman görüşü alınmıştır. Alan uzmanların görüşleri doğrultusunda sorulara son şekli verilmiştir (Ek 2). 38 3.4. Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi Araştırmada verilerin toplanması araştırma eğitim sürecinin uygulanması, son test uygulamalarının ve yarı yapılandırılmış görüşmelerin yapılması aşamalarından oluşmaktadır. Araştırmanın uygulama sürecinde “Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi” ünitesinde yer alan konulara ilişkin olarak hazırlanmış olan teknoloji destekli araçlar kullanılarak Bireysel Ses Eğitimi dersinin teorik bölümü gerçekleştirilmiştir. 4 haftalık eğitim sürecinin sonunda son test uygulaması yapılmıştır. Son test aşamasında kullanılan “bilgi testi” nin değerlendirilmesi araştırmacı tarafından yapılmıştır. Ölçme aracı ile yapılan ölçümün güvenirliğinin belirlenmesi için Cronbach Alfa sayısı hesaplanmıştır. Yapılan hesaplama sonucunda 15 soruyla yapılan ölçümün Cronbach Alfa değeri 0.88 bulunmuştur. Cronbach Alfa değeri 0.70 ve üstü olan ölçekler güvenilir olarak kabul edilmektedir (Kılıç, S., 2016, s.47). Bu durum ölçümün güvenilir olduğunu göstermektedir. Araştırmacı tarafından gerçekleştirilen Bireysel Ses Eğitimi dersinin teorik bölümünün öğrencilerin gelişim düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılan ölçümlerde deney ve kontrol grubu arasındaki farkı tespit etmek için bağımsız örneklemler t- testi kullanılmıştır. Araştırmadaki nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile görüşme tekniği kullanılarak yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu açık uçlu 5 sorudan oluşmuş, veriler 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü 10. Sınıfta öğrenim gören deney grubu öğrencileri ile bire bir görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Katılımcılarla gerçekleştirilen yüz yüze görüşmeler yaklaşık 10 dakikada tamamlanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analiz ile çözümlenip yorumlanmıştır. Görüşmelerin tamamı araştırmacının kendisi tarafından gerçekleştirilmiş, araştırmada gönüllülük esasına bağlı kalınarak öğrencilerin görüşlerinin alınması sağlanmıştır. Yapılan görüşmelerde öğrencilerin kimliklerinin gizli tutulacağı, görüşlerinin yüksek lisans 39 araştırmasında kullanılacağı ve başkalarıyla paylaşılmayacağı belirtilmiş, araştırmada görüşülen öğrencilerin isimlerinin saklanması ve öğrenci olarak kodlanması kararı alınmıştır. Görüşmelerde katılımcıların görüşlerine müdahale edilmemesine dikkat edilmiş ve düşüncelerini özgürce ifade etmelerine olanak sağlanmıştır. Yapılan görüşmelerin bir sohbet tarzında gelişmesi ve ilerlemesine dikkat edilmiştir. Demografik bilgilerin yer aldığı verilerin analizi için frekans ve yüzde hesaplaması kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümündeki verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz ve içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Betimsel analiz derinlemesine analiz gerektirmeyen verilerin işlenmesi ve yorumlanması olarak ifade edilirken; içerik analizi, betimsel analiz ile birlikte özetlenen ve yorumlanan verileri daha derin bir işleme tabi tutarak birbirine benzeyen sonuçları kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirerek yorumlayabilmeye olanak sağlayan bir analiz yöntemi olarak ifade edilmektedir (Selçuk ve diğerleri, 2014, s. 433; Karataş, 2015, s.70). Toplanan verilerin kod ve temaları oluşturulmuş ve içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmada 4 tema ve 27 koda ulaşılmıştır. Ulaşılan kod ve temalar tablolaştırılmıştır. Alıntılar yapılırken katılımcıların isimleri öğrenci 1 (Ö1), öğrenci 2 (Ö2) şeklinde kısaltılarak kodlama yapılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin güvenirliğini sağlamak amacıyla söz konusu veriler iki alan uzmanının görüşüne sunulmuş ve tutarlılık incelemesi yapılmıştır. Yapılan görüşmelerde görüş birliği ve görüş ayrılıkları tespit edilmiş ve güvenirlik hesaplama formülü P (Tutarlılık Yüzdesi)= Na(İki formda aynı kodlanan madde sayısı)*100/Nt (Bir formda bulunan toplam madde sayısı) kullanılarak tutarlılık yüzdesi hesaplanmıştır. Uzmanların değerlendirmeleri arasındaki uyum % 87,09 çıkmıştır. Bu değerin 70 veya üstünde olması yeterli görüldüğünden veri analizi için güvenirliğin sağlandığı kanısına varılmıştır (Miles & Huberman, 1994: akt. Baş, 2014, s.105). 40 4.Bölüm Bulgular Bu bölümde veri toplama araçlarından elde edilen bulgulara yer verilmiştir. 4.1. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular Araştırmanın birinci alt problemi olan “Güzel Sanatlar Liselerinde eğitim gören öğrencilere verilen bireysel ses eğitimi kapsamında teknoloji destekli eğitim gerçekleştirilen deney grubu ile geleneksel eğitim gerçekleştirilen kontrol grubunun başarı puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?” sorusuna ilişkin verilerin elde edilmesi amacı ile deney ve kontrol gruplarına bilgi testi uygulanmıştır. Tablo 7’de deney ve kontrol gruplarının bağımsız örneklemler t-testi sonuçlarına yer verilmiştir. Tablo 7 Deney ve kontrol grubu bağımsız örneklemler t-testi sonuçları Deney ve kontrol grubu bağımsız örneklemler t-testi sonuçları Grup N M SD t df p Deney 21 62.571 8.835 Kontrol 17 24.176 13.192 -10.711 36.000 <.001 *p < 0.01 Tablo 7’de de görüldüğü gibi yapılan analiz sonucunda deney grubunun başarı puanları (M = 62.571, SD = 8.835) kontrol grubunun başarı puanlarından (M = 24.176, SD = 13.192) daha yüksektir, t(36) = -10.711, p <.001. 4.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular Bireysel Ses Eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine yönelik olarak “Bireysel Ses Eğitimi dersinde sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin görüşleriniz nelerdir?” sorusu ile öğrencilerin görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Elde 41 edilen verilerin analizi ile bu alt probleme ilişkin tema ve kod haritasına Şekil 1’de yer verilmiştir. Şekil 1. Bireysel ses eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin tema ve kod şeması Öğrenme Sürecine Katkı 1 0,8 0,6 Tekrar Edebilme Olanağı 0,4 Görsel İşitsel Materyallerin EtkililiğiKavramların Algılanabilirliği Odaklanmayı Kolaylaştırıcı Eğlenceli 0,2 Açıklayıcı İlgi Çekici Öğrenmeyi Destekleyici 0 Akılda Kalıcı Ö1 Ö2 Ö3 Ö4 Ö5 Ö6 Ö7 Ö8 Ö9 Ö10 Ö11 Akılda Kalıcı Öğrenmeyi Destekleyici İlgi Çekici Açıklayıcı Eğlenceli Odaklanmayı Kolaylaştırıcı Kavramların Algılanabilirliği Görsel İşitsel Materyallerin Etkililiği Tekrar Edebilme Olanağı Şekil 1’de de görüldüğü gibi öğrencilerin cevaplarından elde edilen verilerin analizi sonucunda “ eğlenceli, öğrenmeyi destekleyici, odaklanmayı kolaylaştırıcı, açıklayıcı, ilgi çekici, kavramların algılanabilirliği, tekrar edebilme olanağı, görsel ve işitsel materyallerin etkililiği, akılda kalıcı” olmak üzere 9 kod elde edilmiştir. Bireysel ses eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin katılımcı görüşlerinden elde edilen “öğrenme sürecine katkı” temasına yönelik kodlamalara Tablo 8’de yer verilmiştir. 42 Tablo 8 Bireysel ses eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin öğrenci görüşleri Öğrenme sürecine katkısı Tema Kodlar Katılımcılar f % Akılda Kalıcı Ö1, Ö2 2 18,18 Öğrenmeyi Ö1, Ö2, Ö3, Ö7 4 36,36 Destekleyici İlgi Çekici Ö2, Ö6 2 18,18 Açıklayıcı Ö10 1 9,09 Eğlenceli Ö1, Ö2, Ö3, 11 100 Ö4, Ö5, Ö6, Ö7, Ö8, Ö9, Ö10, Ö11 Öğrenme Sürecine Katkı Odaklanmayı Ö6 1 9,09 Kolaylaştırıcı Kavramların Ö9 1 9,09 Algılanabilirliği Görsel ve İşitsel Ö2, Ö3, Ö4, 4 36,36 Materyallerin Ö11 Etkililiği Tekrar Edebilme Ö8 1 9,09 Olanağı Tablo 8’de de görüldüğü gibi Bireysel Ses Eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin olarak katılımcıların %18,18’ inin akılda kalıcı, %36,36’sının öğrenmeyi destekleyici, % 18,18’inin ilgi çekici, %9,09’unun açıklayıcı, %100’ünün eğlenceli, %9,09’unun odaklanmayı kolaylaştırıcı, %9,09’unun kavramların algılanabilirliği, %36,36’sının görsel ve işitsel materyallerin etkililiği, %9,09’unun ise tekrar edebilme olanağına yönelik görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Bazı katılımcıların “ öğrenme sürecine katkı” temasına ilişkin görüşleri aşağıda belirtilmiştir. 43 “Eğlenceliydi. Çünkü sevdiğim bir konuydu. Müzikle iç içe olduğumuz için görmemiz, öğrenmemiz gereken bir konu olduğu için güzel. Öğrenmeme faydası oldu. Yaptığınız testi gayet kolay çözebildim. Çünkü aklımda kaldı” (Ö1). “Ders gayet iyiydi. Yazılı anlatımdan, kitaptan gitmekten daha iyiydi. Genelde teknolojiye bağımlı bireyler olduğumuz için daha çekici ve anlaşılır oluyor. Ben bireysel ses eğitimini kitaptan işledim ama hiçbir şey anlamadım. Teknoloji olunca daha iyi anlıyor ve daha anlaşılır oluyor. Aklımda kaldı ve öğrendim” (Ö2) “Ben konuları öğrendim. Kitaptan daha iyiydi. Çünkü siz dersi görsellerle desteklediniz. Videolar çok etkili oldu. Sizin önce konuyu anlatmanız PowerPoint ile birlikte daha sonra aynı konuları videolar ve oyunla destekleyince daha iyi oldu. Kitaptan işleseydik böyle öğreneceğimi sanmıyorum. Bu dersin bana çok katkısı oldu” (Ö4). “Ders ilgi çekiciydi. Çok şey kazandım. Bir şey dikkatimi çekmediği zaman ona odaklanamıyorum. Dikkat çekici bir şekilde anlattığınız için çok iyi anladım. Ders çok güzeldi” (Ö6). “Kendimi geliştirdim. İnsan sesinin farklı olduğunu öğrendim. Çeşitli kavramları, sanatçıları her şeyi öğrenmiş oldum. Her ses renginin çok güzel olduğunu öğrenmiş oldum” (Ö9). 4.3. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular Bireysel Ses Eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine yönelik olarak “Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin görüşleri nelerdir? ” sorusu ile öğrencilerin görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Elde edilen verilerin analizi ile bu alt probleme ilişkin tema ve kod haritasına Şekil 2’de yer verilmiştir. 44 Şekil 2 Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin tema ve kod şeması Şekil 2’ de de görüldüğü gibi öğrencilerin sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin “anlaşılabilirlik, görsel içerikli, özetleyici, açıklayıcı ve inceleyici, ilgi çekici, tekrarlayıcı, eğlenceli, ulaşılabilirlik, rekabet ortamı, interaktif ve bilgilendirici” olmak üzere 10 kod elde edilmiştir. Öğrencilerin sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin görüşlerinden elde edilen “kullanılabilirlik durumu” temasına yönelik kodlamalara Tablo 9’da yer verilmiştir. 45 Tablo 9 Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesindeki kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin öğrenci görüşleri Kullanılabilirlik durumu Tema Kodlar Katılımcılar f % Açıklayıcı ve Ö1 1 9,09 İnceleyici Tekrarlayıcı Ö4, Ö6, Ö7 3 27,27 Özetleyici Ö6 1 9,09 Kullanılabilirlik Durumu İlgi Çekici Ö8, Ö9, Ö3 3 27,27 Ulaşılabilirlik Ö4, Ö5, Ö11 3 27,27 Rekabet Ortamı Ö2, Ö5, Ö8, Ö9 4 36,36 Sağlayıcı İnteraktif ve Ö4, Ö10, Ö5 3 27,27 Bilgilendirici Anlaşılabilirlik Ö2 1 9,09 Görsel İçerikli Ö,4 1 9,09 Olma Tablo 9 ’da da görüldüğü gibi sesin oluşumu ve insan sesi ünitesindeki kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin olarak katılımcıların % 9,09’ unun açıklayıcı ve inceleyici, %27,27’ sinin tekrarlayıcı, % 9,09 ‘unun özetleyici, % 27,27’sinin ilgi çekici, % 27,27’ sinin ulaşılabilir, % 36,36’sının rekabet ortamı sağlayıcı, % 27,27’sinin interaktif ve bilgilendirici, % 9,09’unun görsel içerikli olma, % 9,09’unun ise anlaşılabilirliğe yönelik görüş bildirdikleri görülmektedir. Bazı katılımcıların “kullanılabilirlik durumu” temasına ilişkin görüşleri aşağıda belirtilmiştir. “Powtoon çok güzeldi. Yararlı olduğunu düşünüyorum. Whatsapp ’tan gönderdiğinizde birkaç kez izledim ve diğer anlatımlara göre daha açıklayıcı olduğu için hoşuma gitti. Hatta Powtoon’ u kendi ders sunumlarımızda kullanmayı düşündük çünkü çok güzel. İnternetten araştırdık” (Ö1). 46 “Konu çok uzun gibi duruyordu kitapta ama siz Pawtoon’ da bu konuyu çok kısa olarak anlatmış oldunuz. Bir de videonun başında müziklerin olması çok eğlenceli oldu. Sizin konuşmanız çok ilginçti zaten. Bence çok iyiydi. Youtube videoları ilk defa ses teli görmeme sebep oldu. Kahoot çok iyidi. Herkes rekabet içinde oluyor. Bence gayet anlaşılır oldu. PowerPoint çok iyiydi ve siz de çok güzel anlattınız” (Ö2). “Powtoon çok güzeldi ama oyun ve PowerPoint sunuları kadar ilgimi çekmedi. Kahoot çok eğlenceliydi Youtube videoları çok öğretici oldu sanatçıları izlememiz çok iyi oldu” (Ö3). “Videolar, Powtoon en çok beğendiklerimden. Pawtoon çok eğlenceliydi. Kahoot çok bilgi verici oldu. Öğrenirken hırslandım. PowerPoint iyidi. Youtube videolarını siz gösterince ben evde de izledim çünkü merak ettim” (Ö5). “Bir kitabın verebileceğinden daha yararlı oldu bence görsel içerikli olması daha çok dikkatimi çekti” (Ö8). 4.4. Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular Bireysel Ses Eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine yönelik olarak “Teknoloji destekli işlenen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitimlerine katkısına ilişkin görüşleri nelerdir?” sorusu ile öğrencilerin görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Elde edilen verilerin analizi ile bu alt probleme ilişkin tema ve kod haritasına Şekil 3’de yer verilmiştir. 47 Şekil 3 Teknolojik destekli işlenen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitime katkılarına ilişkin tema ve kod şeması Şekil 3’ de de görüldüğü gibi teknolojik destekli işlenen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitime katkılarına ilişkin “bireysel öğrenme, öğretici ve öz yeterlilik gelişimi” olmak üzere 3 kod elde edilmiştir. Teknolojik destekli işlenen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitimine katkılarına ilişkin bu görüşlerden elde edilen “akademik gelişime katkı” temasına yönelik kodlamalara Tablo 10’da yer verilmiştir. 48 Tablo 10 Teknoloji destekli işlenen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitime katkılarına ilişkin öğrenci görüşleri Akademik gelişime katkı Tema Kodlar Katılımcılar f % Bireysel Ö1, Ö2 2 18,18 Öğrenme Akademik Öğretici Olma Ö3, Ö5, Ö7, 5 45,45 Gelişime Katkı Ö10,Ö11 Öz Yeterlik Ö4, Ö6, Ö7, 6 54,54 Sağlama Ö8,Ö9, Ö10 Tablo 10’da da görüldüğü gibi teknoloji destekli işlenen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitime katkılarına ilişkin olarak katılımcıların %9,09’ unun bireysel öğrenme, %45’45’ inin öğretici olma, %54,54’ ünün öz yeterlilik gelişimine katkı yönünde cevaplar verdikleri görülmektedir. Bununla birlikte öğrencilerin teknoloji destekli eğitim materyallerinin öğrenme sürecini daha eğlenceli hale getirdiğini düşündükleri belirlenmiştir. Bazı katılımcıların “akademik gelişime katkı” temasına ilişkin görüşleri aşağıda belirtilmiştir. “Kişisel gelişimime çok katkısı oldu. Yararlıydı. Ben konuyu çok iyi öğrendim. Sınav sonucunda göreceksiniz zaten. Konudan sıkılmadım ve çok yararlı oldu”(Ö2). “Müzik okuyan biri olarak bazı sanatçıları tanımıyorduk. Onları görmüş olduk. Mesela ben ses telinin öyle bir şey olduğunu bilmiyordum. Daha farklı bir şey bekliyordum”(Ö3). “İşime yarayacak şeyleri öğrenmiş oldum. Mesela ses tellerim için neler yapmam gerekiyor bunu öğrendim. Veya neler yapmam gerekiyor. Bilmediğim şeyleri uygulamaya başladım”(Ö6). “Bireysel olarak solunumla ilgili havanın nereye gittiğini hissedebiliyorum. Kendimde farkındalık olmuş oldu”(Ö8). 49 “Artık diyafram kullanabiliyorum. Sesimi zorlamıyorum. Sesimi etkiler diye yeme içme alışkanlıklarıma dikkat ediyorum”(Ö9). 4.5. Beşinci Alt Probleme İlişkin Bulgular. Bireysel Ses Eğitimi dersinin teknoloji destekli işlenmesine yönelik olarak “Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların beğenilme durumuna ilişkin görüşleri nelerdir?” sorusu ile öğrencilerin görüşlerini belirtmeleri istenmiştir. Elde edilen verilerin analizi ile bu alt probleme ilişkin tema ve kod haritasına Şekil 4’de yer verilmiştir. Şekil 4 Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların beğenilme durumuna ilişkin tema ve kod şeması Şekil 4’de de görüldüğü gibi sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların beğenilme durumuna ilişkin “ youtube, kahoot, powtoon, powerpoint ve whatsapp” olmak üzere 5 kod elde edilmiştir. Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların beğenilme durumuna ilişkin öğrenci görüşlerinden elde edilen “eğlendirici ve öğretici olma durumu” temasına ilişkin kodlamalara Tablo 11’de yer verilmiştir. 50 Tablo 11 Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçların beğenilme durumuna ilişkin öğrenci görüşleri Eğlendirici ve öğretici olma durumu Tema Kodlar Katılımcılar f % Youtube Ö1, Ö3, Ö4, Ö5, 7 63,63 Ö8, Ö9, Ö11 Kahoot Ö1, Ö2, Ö3, Ö4, 11 100 Eğlendirici ve Ö5, Ö6, Ö7, Ö8, Öğretici Olma Ö9, Ö10, Ö11 Durumu Whatsapp Ö4, Ö5, Ö7, Ö8 4 36,36 Powtoon Ö1, Ö2, Ö3, 4 36,36 Ö10 PowerPoint Ö3, Ö4, Ö8 3 27,27 Tablo 11’de de görüldüğü gibi sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinde kullanılan teknolojik araçları beğenme durumlarına ilişkin olarak katılımcıların %63,63’ ünün Youtube, % 36,36’ sının ilgi Whatsapp, %36,36’ sının Powtoon, %27,27’ sinin PowerPoint ile gerçekleştirilen öğretimin etkileyici olduğunu düşündükleri görülmektedir. Öğrencilerin tamamının Kahoot programını eğlendirici ve öğretici buldukları tespit edilmiştir. Bazı katılımcıların “eğlendirici ve öğretici olma durumu” temasına ilişkin görüşleri aşağıda belirtilmiştir. “En çok ses tellerini sevdim. Çünkü o videoyu siz izletmeden önce ses tellerinin öyle bir şey olduğunu düşünmüyordum. Ben iki tane tel var diye düşünüyordum. Kahoot çok güzeldi. Müzikte böyle bir oyunun kullanılmasını çok sevdim”(Ö1). “En çok Kahoot’ u beğendim. Çünkü oyun oynadık. Çok keyifliydi hepsi çünkü hep güldük ve eğlendik. Katı bir ders işlemedik. Genelde öyle işliyoruz. Ama sizinle katı bir ders işlemedik. Telefonlarımızın elimizde olması iyi oldu”(Ö2). 51 “Videoları çok beğendim. Whatsapp’ tan videoları yolladığınızda çalışırken sürekli izledim ve izlerken hiç sıkılmadım”(Ö5). “Powtoon videoları çok güzeldi. Her şeyi öğrenmiş oldum. Neredeyse bütün kavramları öğrendim”(Ö10). “En çok Youtube videolarını beğendim. Hatta evde aileme bile izlettim”(Ö11). 52 5. Bölüm Tartışma ve Öneriler Bu bölümde araştırma problemine ilişkin elde edilen bulgular tartışılmış ve önerilere yer verilmiştir. 5.1. Tartışma Bu çalışma teknoloji destekli materyallerin güzel sanatlar liselerinde eğitim alan öğrencilerin öğrenme düzeylerine olan etkisini belirlemeye yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında birinci alt problem olan “güzel sanatlar liselerinde eğitim gören öğrencilere verilen bireysel ses eğitimi kapsamında teknoloji destekli eğitim gerçekleştirilen deney grubu ile geleneksel eğitim gerçekleştirilen kontrol grubunun başarı puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?” sorusuna yönelik olarak Bireysel Ses Eğitimi dersinde kullanılabilecek teknoloji destekli öğretim materyalleri tespit edilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan Bireysel Ses Eğitimi ders kitabının “Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi” ünitesi konu ve kazanımları doğrultusunda tespit edilen bu materyallerle 4 haftalık ders planı hazırlanmış ve deney grubu ile dersler gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol gruplarının bağımsız örneklemler t-testi sonucunda deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir (p<.05). Çalışmada deney grubunda yer alan öğrencilerin teknoloji destekli öğretim araçları ile gerçekleştirilen öğretim etkinlikleri hakkındaki görüşlerinin belirlenebilmesi amacı ile görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda araştırmanın ikinci alt problemi olan “öğrencilerin bireysel ses eğitimi dersinde sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin görüşleri nelerdir?” sorusundan ulaşılan kodlar “öğrenme sürecine katkı” teması haline getirilmiş ve görüşler bu doğrultuda değerlendirilmiştir. Ulaşılan bu tema çerçevesinde teknoloji destekli öğretim materyalleri ile gerçekleştirilen bireysel ses eğitimi derslerinin daha akılda kalıcı, öğrenmeyi destekleyici, ilgi çekici, açıklayıcı, eğlenceli, odaklanmayı kolaylaştırıcı, tekrar edilebilme olanağı sağlayıcı, kavramların algılanabilirliğini 53 kolaylaştırıcı olduğu; bununla birlikte görsel-işitsel materyallerin de dersin etkililiğini arttırdığı tespit edilmiştir. Teknoloji destekli öğretim materyalleri ile gerçekleştirilen derslerin öğrenme sürecine katkısına yönelik farklı çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Yenice ve diğerleri (2003)’ nin yapmış oldukları “Fen Bilgisi Derslerinde Bilgisayar Destekli Öğretimin Dersin Hedeflerine Ulaşma Düzeyine Etkisi” konulu çalışmalarında bilgisayar destekli öğretim uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretim yöntemi uygulanan kontrol grubu başarı düzeyleri arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu, dersin hedeflerine ulaşma düzeyinde deney grubunun ilerleme düzeyinin daha yüksek olduğu, bilgisayar sistemi ders yazılımları ile derslerin işlenilmesinde dinamik olarak sağlanabilen araştırma yapma, problem çözme, tekrar, yanlışları görebilme, geri dönme gibi işlemlerin öğrenme düzeyini olumlu yönde etkilediğini tespit etmişlerdir. Yenice ve diğerleri’ nin yapmış olduğu araştırma sonuçları bu çalışmadan elde edilen sonuçlar ile benzerlik göstermektedir. Benzer şekilde Döğer (2016) tarafından hazırlanan “Bilgisayar Destekli Eğitimlere Katılan Öğretmenlerin Görüş ve Deneyimlerine Bağlı Olarak Eğitimde Teknoloji Kullanımını Etkileyen Dinamikler” konulu yüksek lisans tezinde, öğretmenlerin bilişim teknolojileri araçlarının eğitim süreçlerine entegre edildiğinde teknolojinin eğitim kalitesini arttırdığı, uygulamaların öğrencilerin motivasyonunu yükselttiği, öğrenilen bilgilerin daha kalıcı olduğu, teknolojinin eğitimde fırsat eşitliği sunduğu ve teknolojinin eğitime alternatif değil eğitimi tamamlayan bir araç olarak düşünülmesi gerektiği belirlenmiştir. Bu kapsamda teknoloji destekli öğretim materyallerinin eğitim süreci içerisinde öğrenmenin etkililiği ve kalıcılığı açısında daha fazla kullanılmasının gerekli olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın üçüncü alt problemi olan “öğrencilerin sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin öğretim sürecinde kullanılan teknolojik araçların kullanılabilirliğine ilişkin görüşleri nelerdir?” sorusundan ulaşılan kodlar “kullanılabilirlik durumu” teması haline 54 getirilmiş ve görüşler bu doğrultuda değerlendirilmiştir. Ulaşılan bu tema çerçevesinde teknoloji destekli araçlar ile gerçekleştirilen öğretimin açıklayıcı, tekrarlayıcı, bilgilendirici, özetleyici, ilgi çekici, rekabet ortamı sağlayıcı, interaktif, anlaşılabilir ve kolay ulaşılabilir olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Teknoloji destekli araçlarla gerçekleştirilen öğretimin kullanılabilirlik durumuna ilişkin farklı çalışmaların yapıldığı belirlenmiştir. Sever (2012) yapmış olduğu “Teknoloji Destekli Koro Dersi Uygulaması” konulu çalışmasında bilgisayar, projeksiyon cihazı ve seslendirme düzeneği kullanılarak yürütülen koro derslerinin öğrencilerin motivasyonunu artırdığı, eser öğrenme süresini kısalttığı, şefle uyumlanma sürecini hızlandırdığı, müzikal yorum - performans artışını ve seslerinin daha az yorulmasını sağladığı sonuçlarına ulaşmıştır. Bu düşünce ile öğrenme sürecinde kalıcı izli, etkili ve verimli sonuçlar elde etmek amacı ile eğitimin her basamağında çağın gerekleri doğrultusunda teknoloji desteğinden yararlanılan öğretim materyallerinin kullanılması gerekli görülmektedir. Araştırmanın dördüncü alt problemi olan “öğrencilerin teknoloji destekli geliştirilen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitimlerine katkısına ilişkin görüşleri nelerdir?” sorusundan ulaşılan kodlar “ akademik gelişime katkı” teması haline getirilmiş ve görüşler bu doğrultuda değerlendirilmiştir. Ulaşılan bu tema çerçevesinde teknoloji destekli geliştirilen öğretim araçlarının öğrencilerin bireysel öğrenmelerine ve öz yeterlik düzeylerine o lumlu yönde katkı sağladığı; bununla birlikte öğrencilerin söz konusu bu materyallerin öğretici olduğunu düşündükleri belirlenmiştir. Boyraz (2008) “Türk Eğitim Siteminde Eğitim Teknolojisinin Eğitim-Öğretim Kalitesine Etkisi” konulu çalışmasında araştırma sonuçlarını destekler nitelikte eğitim teknolojisi kullanımının öğrencilerin algılamasını daha kolay hale getirdiği, bu materyallerin öğrencilerin derse aktif katılımına katkı sağladığı ve öğrenmenin kalıcılığını arttırarak sınıftaki başarı, kalite ve verimliliği yükselttiği sonuçlarına ulaşmıştır. Buradan yola çıkarak dersin yapısına uygun olarak teknoloji desteğinin kullanıldığı öğretim 55 araçlarına öğrenmenin etkililiği ve verimliliğini arttırması amacı ile daha fazla yer verilmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın beşinci alt problemi olan “öğrencilerin teknoloji destekli eğitimde en çok beğendikleri etkinliklere ilişkin görüşleri nelerdir?” sorusundan ulaşılan kodlar “eğlendirici ve öğretici olma durumu” teması haline getirilmiş ve görüşler bu doğrultuda değerlendirilmiştir. Ulaşılan bu tema çerçevesinde deney grubu ile gerçekleştirilen öğretim sürecinde kullanılan tüm araçların öğrenciler tarafından beğenildiği, öğrencilerin bu programları eğlenceli ve öğretici buldukları belirlenmiştir. Liu ve diğerleri (2003)’ nin yapmış olduğu çalışmada geleneksel sınıfların aksine kablosuz teknoloji geliştirilmiş sınıfların öğretmen ve öğrencilerin çok fazla zaman ve çaba harcamak yerine kendilerini öğretmeye ve öğrenmeye odaklamalarını sağladığı, öğretmenlerin öğrencilerin öğrenme durumlarını kolayca takip edebildikleri, öğrencilerin etkinliklere daha kolay dahil edildikleri ve bu etkinliklerin grup işbirliğini kolaylaştırdığı tespit edilmiştir. Karadüz ve Baytak (2010) ise yapmış oldukları çalışmada bu araştırma sonucundan farklı olarak öğrenme ortamında video, PowerPoint programlarının öğrenme amaçlı kullanılamayacağını ve bazı öğrencilerin derslerde bilgisayar kullanıldığında dikkatlerinin dağıldığını tespit etmişlerdir. 5.2. Öneriler Bilgiye erişim şeklinin ve hızının sürekli olarak değişim gösterdiği ve bilgi kanallarının yenilendiği günümüzde bireylerin örgün eğitim kurumlarında teknoloji desteğiyle bilgiye kolaylıkla ulaşmaları ve onu etkili bir şekilde kullanmaları önemli görülmektedir (Sert ve diğerleri, 2012, s. 1-8). Bu nedenle çağın gerekleri doğrultusunda öğrenme- öğretme süreçlerinde teknoloji desteğinin öğretmen ve öğrenciler tarafından etkin bir şekilde kullanılmasının ve programların bu doğrultuda planlanmasının eğitimde etkili ve verimli çalışmaların yapılmasına katkı sağlayacağı; bununla birlikte öğrencilerin akademik başarısına da etkisinin olacağı düşünülmektedir. Bu düşünce ile örgün eğitim kurumlarında teknoloji 56 desteğinin öğretmen ve öğrenciler tarafından etkin bir şekilde kullanılması amacı ile öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitim programlarının, kurs ve seminerlerin düzenlemesi gerekli görülmektedir. Teknolojik araçların kullanıldığı öğretim süreçlerinin öğrencilerin ilgilerini arttırdığı ve daha etkili, kalıcı izli sonuçların elde edilmesine olanak sağladığı düşünülmektedir. Bu nedenle öğrencilerin bu tür uygulamaları kullanabilmeleri için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmaları gerekli görülmektedir. Günümüz teknoloji çağının bireyleri olan öğrencilerin yaparak- yaşayarak öğrenebilmeleri ve bu öğrenmeleri gelecekte mesleki hayatlarına da taşıyabilmeleri açısından verilecek olan proje ve performans ödevlerinin hazırlanmasında onlara teknolojik araçların kullanılacağı fırsatlar da sunulmalıdır. Bununla birlikte öğrencilere hazırladıkları proje-performans ödevlerini çoklu ortam uygulamalarında diğer öğrenciler ile paylaşabilmeleri fırsatı sunulmalı ve bu konuda öğrenciler ders öğretmenleri tarafından teşvik edilmelidirler. Mesleki müzik eğitimi kapsamında güzel sanatlar liseleri müzik bölümlerinde gerçekleştirilen derslerde teorik konuların, özellikle de soyut kavramların algılanabilirliğini arttırma amacına yönelik olarak öğrencilerin günlük hayatlarında yoğun olarak kullandıkları teknolojinin öğretim sürecinde de yer almasının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle öğrencilerin bilgi-beceri kazanabilmeleri amacıyla teknolojik araçların eğitim materyali olarak kullanılması ve ders içi - ders dışı etkinliklerin öğrenciler tarafından bu materyallerin kullanılabileceği şekilde planlanması önerilmektedir. Müzik öğretmeni adaylarının mesleki yeterliklerine katkı sağlamak amacı ile teknolojik öğretim yöntemleri uygulamalarına lisans eğitimi programlarında yer verilmeli ve bu kapsamda öğretmenlik uygulaması derslerinde de bu uygulamaları kullanabilecekleri fırsatlar sunulmalıdır. 57 Tablet pc, bilgisayar, telefon ve akıllı tahtalar aracılığı ile derslerde aktif olarak kullanılabilecek ara yüzlerin, arttırılmış gerçeklik gibi farklı interaktif uygulamaların mesleki müzik eğitimi kapsamında kullanılabilmesi amacına yönelik olarak farklı çalışmaların yapılması önerilmektedir. Teknoloji desteği ile gerçekleştirilmiş uygulamaların örgün eğitim kapsamında farklı kademelerde ve farklı derslerde de etkililiğini tespit etmek amacı ile yeni araştırmaların yapılması önerilmektedir. 58 Kaynakça Adkhar, B. I. (2016). Pengabangan Media Video Animasi Pembelajaran Berbasis Powtoon Pada Kelas 2 Mata Pelajaran Ilmu Pengetahuan Alam Disd Labscool Unnes (Yüksek Lisans Tezi). Universitas Negeri Semerang, Semerang. Afacan, Ş. F. & Cemil, M. (2017). Müzik öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1079-1100. Akyüz, Y. (2011). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Akademi. Albuz, A. & Demirci, B. (2018). 2006 ilköğretim müzik dersi öğretim programı ile 2018 ilkokul ve ortaokul müzik dersi öğretim programının karşılaştırmalı kuramsal çerçeve analizi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 41, 86-95. Alpar, D., Batdal, G. & Avcı, Y. (2007). Öğrenci merkezli eğitim teknolojileri uygulamaları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 19-31. Altıok, S., Yükseltürk, F. & Üçgül, M. (2017). Web 2.0 eğitimine yönelik gerçekleştirilen bilimsel bir etkinliğin değerlendirilmesi: katılımcı görüşleri. Journal of İnstructional Techologies & Teacher Educational, 6(1), 1-8. Arı, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyal kullanma durumları ile öğretim teknolojileri ve materyallerinin etkililiğine ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Ata, A. & Atik, A. (2016). Alternatif bir eğitim öğretim ortamı olarak video paylaşım siteleri üniversitelerdeki youtube uygulamaları. Social Sciences, 11(4), 312-325. Atik Çatak, A. (2006). Powerpoint sunu programlarıyla hazırlanan okuma materyalinin eğitilebilir zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerisi üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. 59 Balcı, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegem Yayıncılık. Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274. Baran, E., Canbazoğlu Bilici, S. & Mesutoğlu, C. (2015). Fen teknoloji mühendislik ve matematik (fetemm) spotu geliştirme etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5(2), 60-69. Bartsch, R. A. & Cobern, K. M. (2003). Effectiveness of powerpoint presentations in lectures. Computers & Educations, 41, 77-86. Baş, G. (2014). Lise öğrencilerinde yabancı dil öğrenme kaygısı: nitel bir araştırma, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 101-119. Başaran Tanrıöver, G. (2015). Güzel sanatlar liselerinde bireysel ses eğitimi dersinde uygulamam vaccai ve concone etütlerinin öğrencinin ses gelişimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Baştuğ, M. & Keskin, H. K. (2011). Bilgi verici metin yapılarını öğretiminin okuduğunu anlamaya etkisi. New World Sciences Academy Education Sciences, 6(4), 2598-2610. Bicen, H., Bal, E., Gür, P. & Serttaş, Z. (2018). The level of proficiency of special education teachers and their opinions on instructional tehcnologies. Board Research in Artificial İntelligence and Neuroscience, 9, 86-92. Bilyalova, A. A., Vasilyeva, A. A., İslamova, A. I. & Akhmedsina, A. K. (2019). Teaching academic writing in foreign language with information and communication technologies. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 312, 67-71. 60 Bouhnik, D. & Deshen, M. (2014). Whatsapp goes to school: mobile instant messaging between teachers and students. Journal Information Technology Education: Research, 13, 217-231. Bower, M. (2016). Deriving a typology of web 2.0 learning technologie. British Journal of Educational Technology, 47(4), 763-777. Boyraz, Z. (2008). Türk eğitim sisteminde eğitim teknolojisinin eğitim-öğretim kalitesine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Büyükgöze, S. & Bıkmaz, Z. (2017). Myo öğrencilerinin Google drive kullanımı düzeylerini ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. İnternational Vocational Schools Symposium Cilt 2 bildiriler kitabının içinde (ss. 1-6). Bosna and Herzegovina. Chandler, P. (2015). Powtoon. The School Librarian, 63(2), 84. Chamberlain, A., McGrath, S. & Benford, S. (2015). Understanding social media and sound music, mening and membership, the case of soundcloud. İn Digital Music Research Network One-Day Work Shop kitabının içinde. Londra: Queen Mary Universtiy. Creswell, J. W. (2017). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş. (Ed: Mustafa Sözbilir), Ankara: Pegem Akademi. Cüceoğlu Önder, G. & Yıldız, E. (2017). İlkokul 4. sınıf ve ortaokul 5. sınıf müzik dersi öğretim programında yer alan kazanımların gerçekleşme durumuna ilişkin ders öğretmenlerinin görüşleri (çankırı ili örneği). Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 98-113. Çakır İlhan , A. & Karabulut, Y. (2018). Anadolu güzel sanatlar ve spor liseleri müzik bölümlerindeki program değişiklikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(3), 101-125. 61 Çilden, Ş. (2001). Müzik, çocuk gelişimi ve öğrenme. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-8. Çuhadar, H. C. (2016). Müzik ve müzik eğitimi. Ç.Ü. Sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 25(1), 217-230. Değirmencioğlu, L. (2014). Makamsal viyolonsel eğitimi için e-öğrenme kapsamında bir kitaplık önerisi: youtube öğrenimi. Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 3, 1-17. Dellos, R. (2015). Kahoot! A digital game resource for learning. International Journal Instructional Techology and Distance Learning, 12(4), 49-52. Demirel, A. (2006). Sanat eğitiminde bilgisayar ve çoklu ortam uygulamaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Döğer, M. F. (2016). Bilgisayar destekli eğitimlere katılan öğretmenlerin görüş ve deneyimlerine bağlı olarak eğitimde teknoloji kullanımını etkileyen dinamikler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Elmas, R. & Geban, Ö. (2012). Web 2.0 tools for 21st century teacher’s international online. Journal Of Educational Sciences, 4(1), 243-254. Ergindir Küçükkaya, N. (2018). Resim ve müzik sanatının disiplinlerarası etkileşimi içinde sanat eğitimine katkısının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Eşgi, N. & Kocadağ Ünver, T. (2018). Bilişim Teknolojileri, Öğretim Teknolojileri, Materyal Geliştirme İçin Web 2.0 Araçları I, Ankara: Nobel Yayıncılık. 62 Ferdig, R. E. (2006). Assessing technologies for teaching and learning: understanding the importance of technological pedagogical content knowledge. British Journal od Educational Technology, 37(5), 749-760. Göker, M. & İnce, B. (2019). Web 2.0 araçlarının yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı ve akademik başarıya etkisi. Turkophone, 6(1), 12-22. Gömleksiz, M. N. & Pullu, E. K. (2017). Tondoo ile dijital hikayeler oluşturmanın öğrenci başarısına ve tutumlarına etkisi. İnternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(32), 95-110. Günüç, S., Odabaşı, H. F. & Kuzu, A. (2013). 21. yüzyıl öğrenci özelliklerinin öğretmen adayları tarafından tanımlanması: bir twitter uygulaması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 436-455. Gürgan Öztürk, F. (2003). Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda ses eğitinin önemi ve bireysel ses eğitimi dersi. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 79-85. Hatipoğlu, G. (2017). Güzel sanatlar liseleri 1997 ve 2016 çok sesli koro dersi öğretim programlarının karşılaştırılması ( Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli. Herawati, R., Sulisvoro, D. & Fayanto, S. (2019). The development of learning videos on powtoon- based work and energy topics to support filipperd classroom learning. Journal of Research & Method in Education, 9(4), 51-58. Hu, Y., Manikonda, L. & Kambhampati, S. (2014). “What we instagram: a first analysis of instagram photo content and user types” (Poster Bildiri), Proceedings of the Eighth International AAAI Conference on Weblogs and Social Media. 63 Johns, K. (2015). Engaging and assessing students with technology: a rewiew of kahoot. Policy and Practice, 8(4), 89-91. https://search.proquest.com/openview/33d65e52a95d588daf56f7b5c6e8a406/1?pq- origsite=gscholar&cbl=47978 Karadüz, A. & Baytak, A. (2010). Teknoloji destekli öğretimin türkçe eğitimi bölümü öğrencileri tarafından nasıl algılandığının incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 7-29. Karataş, K. O. & Şengül, C. (2018). Türkiye’de mesleki müzik eğitimi veren kurumlardaki piyano ders içeriklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 365-373. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/456004 Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80. Kekeç, D. Y. & Albuz, A. (2008). Müzik öğretmenliği anabilim dallarında uygulanan bireysel ses eğitimi derslerinde türk müziğine dayalı ezgilerin kullanımına ilişkin bir araştırma. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 51-67. http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/download/article-file/77117 Kılıç, I. (2009). Problems encountered by primary school teachers in teaching music. Inonu Unıversity Journal Of The Faculty Of Education, 10(1), 123-137. Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6 (1), 47- 48. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31522 Koca, Ş. (2013). Ortaöğretim müzik dersi öğretim programının müzik öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. NWSA-Fine Arts, 8(2), 281-291. Koldemir, S. (2008). Anadolu güzel sanatlar liselerinde bilgisayar destekli müzik eğitiminin kullanılabilme durumu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. 64 Korucu, T.A. & Sezer, C. (2016). Web 2.0 teknolojilerini kullanma sıklığının ders başarısı üzerindeki etkisine yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 379-394. Kurt, A. A. (2018). Öğretim Teknolojilerinin Temelleri (Ed: Adile Aşkım Kurt), Öğretim Teknolojisinin Tarihsel Gelişimi (ss.17-42). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara. Kurtuluş, Y. (2001). Sanat eğitiminde işbirlikli öğrenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 201-205. Liu, T. C., Wang, H. Y., Liang, J. K., Chan, T. W., Ko, H. W. & Yang, J. C. (2003). Wireless and mobile technologies to enhance teaching and learning. Journal of Computer Assisted Learning, 19(3), 371-382. Martins, E. R., Geraldes, W. B., Afonseca, U. R. & Gouveia, L. M. B. (2019). Using kahoot as a learning tool. T. Olivera (Ed.), İnformation Systems for Industry 4.0 Proceedings of the 18 th Conference of the Portuguese Association for information Systems bildiriler kitabının içinde (ss. 161-171). Menekşe, F. (2019). Bir iş modeli olarak vloggerlik ve youtube platformunda içerik üretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü, İstanbul. Mercin, L. & Alakuş, O. A. (2007). Birey ve toplum için sanat eğitiminin gerekliliği. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 14-20. Milli Eğitim Bakanlığı (2016). Güzel sanatlar lisesi bireysel ses eğitimi dersi öğretim programı, Ankara. Montag, C., Btaszkiewicz, K., Sariyska, R., Lachmann, B. & Andone, I. (2015). Smartphone usage in the 21 st century: who is active on whatsApp?. BMC Res Notes, 8(331), 2-6. 65 Mustan, H. (2010). Anadolu güzel sanatlar ve spor liseleri müzik bölümü 12. Sınıf öğrencilerinin bireysel ses eğitimi dersinde karşılaştıkları zorluklar üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Odabaşı, H. F., Günüç, S., Ersoy, M., Dönmez, F. İ., Mısırlı, Ö., Şahin Timar, Z., … Erol, O. (2012). Eğitim için yeni bir ortam: twitter. Anadolu Journal of Educational Sciences İnternational, 2(1), 89-103. Oktay, C. (2017). Türkiye özengen müzik eğitiminde uluslararası sertifikalı müzik eğitimi programlarının işlevinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Okur, H. E. (2017). Eğitim kurumları dışındaki sanat oluşumlarının toplumun sanat eğitimine etkileri (ukksa örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Özen, N. (2004). Çalgı eğitiminde yararlanılan müzik eğitimi yöntemleri. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 57-63. http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/download/article- file/77318 Öztürk, Z. E. (2014). Güzel sanatlar liselerinde bireysel ses eğitimi dersinde kullanılan öğretim yöntemlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Pais, R.H. M., Nogues, F.P. & Munuz, B. R. (2017). Incorporating powtoon as a learning activity intoa course on technological innovations as didactic resourcez for pedagogy programs. İnternational Journal of Emerging Technologies in Learning, 12(6), 120- 131. 66 Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B. & Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla tablet pc ve etkileşimli tahta kullanımı: fatih projesi değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1779-1822. Posea, V., Rebedea, T., Chireu, C. & Trauşan Matu, Ş. (2012). Social web Technologies to enhance teaching and learning. University Politehnica of Bucharest Scientific Bulletin Series C, 74(2), 15-26. Robles, A. C. O. (2017). Evaloating the use of tondoo for collaborative e-learning of selected pre-service teachers. I. J. Modern Education and Computer Science, 11, 25-32. Rosenberg, H. & Asterhan, C. S. C. (2018). Whatsapp teacher?-Student perspectives on teacher-student whatsapp interactions in secondary schools. Journal of Information Technology Education Research, 17, 205-226. Savoy, A., Proctor, R.W. & Salvendy, G. (2009). Information ratention from powerpoint and traditional lectures. Computers & Educations, 52, 858-867. Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi, Eğitim ve Bilim, 39(173), 430- 453. Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A. & Seferoğlu, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, 1(3), 1-8. Sever, S. (2012). Teknoloji destekli koro dersi uygulaması. Sanat Dergisi, 21, 85-96. Sevinç, S. & Şimşek, G. (2004). Müzik eğitimi bölümlerinde ses eğitimi (şan) dersine ayrılan sürenin yeterli olup olmadığı üzerine bir araştırma. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 206-217. 67 Sife, A. S., Lwoga, E. T. & Songa, C. (2007). New techologies for teaching and learning: challenges for higher learning institutionsin developing countries. İnternational Journal of Educational and Development Using İnformation and Communication Technology, 3(2), 57-67. Sönmez, A. (2014). Güzel sanatlar liseleri müzik bölümlerinde bireysel ses eğitimi dersinin doğru güzel ve etkili konuşma becerisine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman. Sürek, G. (2018). Eğitimde teknoloji uygulamalarına ilişkin ortaokul ve lise bilişim teknolojileri öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi (şanlıurfa ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya. Şendurur, Y. & Akgül Barış, D. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. G.Ü. Gazi eğitim fakültesi dergisi, 22(1), 165-174. Taşçı, F. (2018). Sanat ve sanat eğitiminde hazır-nesne (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun. Teo, T., Sang, G., Mer, B. & Hoi, C. K. W. (2018). İnvestigating pre-service teacher’s acceptance of web 2.0 technologies in their future teaching: a chinese perspective. İnteractive Learning Environments, 27(4), 530-546. Tiryaki, E. N. (2016). İlk okuma yazma öğretiminde bilgisayar destekli öğretim yönteminin etkililiği üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 2085-2094. Türk Dil Kurumu. (2012). Yazım Kılavuzu (27.Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Türkmen, E. F. (2017). Müzik Eğitiminde Öğretim Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi. 68 Türnüklü, A. (2001). Eğitimbilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26(120), 8-13. Uçan, A. (2005). Müzik Eğitimi, Temel Kavramlar - İlkeler - Yaklaşımlar, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları. Usta, E. & Korkmaz, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının bilgisayar yeterlikleri ve teknoloji kullanımına ilişkin algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1335-1349. Üzeren, Ö. (2008). Agsl müzik bölümlerinde bireysel ses eğitimi dersinin öğrenci görüşlerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Walsh, E. & Cho, T. (2013). Using evernote as an electronic lap notebook in a translational science laboratory. Journal of Laboratory Automation, 18(3), 229-234. Varış, A. Y. & Cesur, D. (2012). Ortaöğretimde müzik dersine yönelik başarı testinin geliştirilmesi. İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7(4), 3189-3198. Yapıcı, İ. Ü. & Karakoyun, F. (2017). Gamification in biology teaching: a sample of kahoot application. Turkish Online Journal of Qualititative inquriy, 8(4), 396-414. Yazıcı, T. (2016). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin müzik dersi öğretimi kazanım boyutları ile ilgili sınıf öğretmenleri görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 46, 233-246. Yazıcı, T. & Özel, M. (2017). Sosyal medyada anneliğin eğitim ve etkileşim boyutu: instagram üzerine bir inceleme. İnternational Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5), 1715-1730. 69 Yavuz, S. & Coşkun, A. E. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve düşünceleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 276-286. Yenice, N., Sümer, Ş., Oktaylar, H.C. & Erbil, E. (2003). Fen bilgisi derslerinde bilgisayar destekli öğretimin dersin hedeflerine ulaşma düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 152-158. Yıldız, N. K. (1996). Anadolu güzel sanatlar liseleri. G. Göğüş (Ed.), I. Ulusal Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Sempozyumu kitabının içinde (ss. 27-42). Bursa: Uludağ Üniversitesi. Yıldız, U. (2011). Güzel sanatlar liselerinin eğitim amaçları ve eğitim ortamına spor liselerinin etkisinin resim ve müzik öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yiğit, N. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Trabzon: Celepler Matbaacılık. Yungul, O. (2018). Müzik eğitiminde web tabanlı uzaktan eğitim. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1333-1348. Zarzycka Piskorz, E. (2016). Kahoot it or not? Cangames be motivating in learning grammar?. Teaching English with Technology, 16(3), 17-36. https://www.mevzuat.gov.tr http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/19185304_GYzel_Sanatlar_Liseleri.pdf http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf 70 Ekler Ek 1: Bilgi Testi 10. SINIF BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSİ SINAVI 1- Aşağıda verilen görsel üzerinde sesin oluşumu için gerekli olan ögeleri gösteriniz. a) Larenks b) Artikülatör c) Ses Telleri 2- Aşağıdaki metinde verilen boşluğu doldurunuz. “Akciğerlerimizden gelen hava kaburga ve karın kasları yardımı, aynı zamanda diyaframında desteği ile soluk borusuna dolar. Buradan gırtlağa doğru itilmesi ve ses tellerinin titreşmesi sonucu insan sesi oluşur. Buna …………………… denir.” 3- Aşağıdaki metinde verilen boşluğu doldurunuz. “ ………………….sesin oluşması için gerekli hava akımını sağlar.” 4- “1-Yutak 2- Akciğerler 3-Diyafram Kası 4- Gırtlak 5- Burun 6- Ağız 7- Soluk Borusu” Yukarıda verilen ögelere göre solunum sıralaması aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? a) 5-6-1-7-4-3-2 b) 5-1-4-6-7-3-2 c) 5-6-1-4-7-3-2 d) 6-4-3-1-7-5-2 e) 6-1-4-7-5-3-2 5- Aşağıdakilerden hangisinde solunum sistemi kasları doğru olarak verilmiştir? a) Diyafram kasları, Kaburga kasları, Omuz kasları b) Kaburga kasları, Omuz kasları, Çene Kasları c) Çene kasları, Omuz kasları, Diyafram Kasları 71 d) Kaburga kasları, Karın kasları, Omuz kasları e) Karın kasları, Omuz kasları, Çene kasları 6- Aşağıdakilerden hangisi bir solunum şekli değildir? a) Diyafram Solunumu b) Gırtlak Solunumu c) Omuz Solunumu d) Göğüs Solunumu e) Karın Boşluğu Solunumu 7- Aşağıdaki metinde verilen boşluğu doldurunuz. “ …………………. akciğerlerden gelen havanın harekete geçmesiyle titreşen ses tellerini içine alan bir kutucuktur.” 8- Aşağıdakilerden hangisi rezonansı sağlayan mekanizmalardan değildir? a) Farenks b) Yutak c) Larenks d) Çene e) Dil 9- Aşağıda verilen cümlelerden doğru olanları (D) yanlış olanları (Y) şeklinde belirtiniz.  Fonasyon çevrenin akustik özellikleriyle şekillenerek nitelik kazanır. ( )  Solunum sesin oluşması için gerekli hava akımını sağlar ( )  Diyafram şarkı söylemeye en elverişli soluk alma organıdır. ( )  Nefes alma sırasında ses telleri gerilir ve birleşir. ( )  Ses telleri sert ve sedef renklidir ( )  Larenks ses tellerini içine alan bir kutucuktur. ( )  Sesin ulaşabildiği en düşük ve en yüksek ses aralığı arasındaki alana ses genişliği denir. ( )  Geniş bir larenks kısa ve dar ses telleri yüksek frekanslı (ince-tiz) ses karakterine sahiptir. ( )  Troid ameliyatı ses bozukluğuna neden olmaz. ( )  Ses hastalıklarının önlenmesi, düzelmesi ve yeniden oluşmaması için düzenli olarak foniatriste danışmak gerekir. ( ) 10- Aşağıda verilen görsel üzerinde solunum organlarını gösteriniz. 72 a- Soluk Borusu b- Gırtlak c- Ağız d- Yutak e- Akciğerler f- Burun g- Diyafram Kası h- Karın Kası 11- Aşağıdaki metinde verilen boşluğu doldurunuz. “Üretilen sesler rezonans boşluklarında kuvvetlenir, büyüyerek zenginleşir. Rezonansta sinüs boşlukları etkin durumdayken ………………………….. dengeyi sağlayan tek organdır.” 12- Aşağıdaki metinde verilen boşluğu doldurunuz. “ Geniş bir larenks , uzun ve geniş ses telleri …………………; küçük bir larenks, kısa ve dar ses telleri ………………… ses karakterine sahiptir.” 13- Aşağıda verilen dizeklerde “soprano & alto-& mezzo soprano” seslerinin ses sınırlarını gösteriniz. Soprano Mezzo-Soprano Alto 14- Aşağıda verilen dizeklerde “ Tenor & Bas& Bariton” seslerinin ses sınırlarını gösteriniz. Tenor Bariton Bas 15- İnsanda ses sistemini oluşturan mekanizmalar hangi seçenekte doğru verilmiştir? 73 a) Üfleyici mekanizmaları b) Solunum mekanizmaları Titreştirici mekanizmaları Akciğer mekanizmaları Yankı mekanizmaları Yankı mekanizmaları c) Titreştirici mekanizmalar d) Üfleyici mekanizmalar Solunum mekanizmaları Titreştirici mekanizmalar Yankı mekanizmaları Akciğer mekanizmaları e)Yankı mekanizmaları Üfleyici mekanizmaları Solunum mekanizmaları Başarılar ! 74 Ek 2 : Görüşme Formu 10. SINIF DÜZEYİNDE BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSİNE YÖNELİK GÖRÜŞME FORMU Cinsiyet: Yaş: SORULAR 1) Bireysel ses eğitimi dersinde sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin teknoloji destekli işlenmesine ilişkin görüşleriniz nelerdir? 2) Sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin teknoloji destekli olarak geliştirilmiş özelliklerine ilişkin görüşleriniz nelerdir? 3) Teknoloji destekli geliştirilen sesin oluşumu ve insan sesi ünitesinin kişisel eğitiminize katkısına ilişkin görüşleriniz nelerdir? 4) Teknoloji destekli eğitimde en çok beğendiğiniz etkinliklere ilişkin görüşleriniz nelerdir? Melike ÇAKAN UZUNKAVAK 75 Ek 3: Haftalık Ders Planları HAFTALIK DERS PLANI (1. Hafta) TRABZON AKÇAABAT GÜZEL SANATLAR LİSESİ BÖLÜM I Dersin Adı Bireysel Ses Eğitimi Sınıflar 10. Sınıf Ünite Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Konu Ses Eğitiminin Ögeleri Önerilen Süre 1 Ders Saati (40* ) BÖLÜM II ÖĞRENCİ KAZANIMLARI/HEDEF VE DAVRANIŞLAR 1. Ses ve sesin oluşumunda etkili olan ögeleri açıklar. Öğretme-öğrenme-Yöntem ve Teknikleri Anlatım, göstererek yaptırma, uygulama Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça Etkileşimli tahta *Öğretmen Görsel Sunum, Slayt Gösterisi, Video, Animasyon *Öğrenci ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ 1. Sınıf ortamında meydana gele bir sesin nasıl oluştuğuna dikkat çekmek amacıyla her hangi bir kaynaktan ses elde edilir. Sesin; ses kaynağı , titreşim, hava, işitme organı aracılığıyla oluştuğuna vurgu yapılarak insanda ses sisteminin oluşumu açıklanır. 2. İnsan ses sistemini oluşturan şema öğrenmeyi daha etkin kılmak amacıyla PowerPoint programıyla hazırlanan sunum etkileşimli tahta kullanılarak incelenir. 3. Ses tellerinin yapısını ve işlevini inceleyebilmek amacıyla Youtube uygulamasından “ses telleri” videosu izlettirilir. 4. Sesin oluşumu ve insan sesi konusunun öğrenciler tarafından etkili ve kalıcı öğrenme sonucunu gerçekleştirebilmesi amacıyla Powtoon uygulaması ile hazırlanan animasyon izlettirilir. 5. Yapılan tüm etkinliklerin ardından sesin oluşumu ve insan sesi ünitesine yönelik Kahoot uygulamasından hazırlanan bilgi yarışması öğrencilere oynattırılır. Yarışma sonucunda gerekli dönüt-düzeltmeler yapılır. BÖLÜM III ÖLÇME-DEĞERLENDİRME 1. Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- *Bireysel Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme değerlendirme Değerlendirme Ses ve sesin oluşumunda etkili olan ögeler nelerdir? *Grupla Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme ve 2. Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- Değerlendirme değerlendirme *Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler ve İleri Düzeyde Ses ve sesin oluşumunda etkili olan ögeleri verilen Öğrenme hızında Olan Öğrenciler İçin Ek Ölçme- şema üzerinde gösteriniz. Değerlendirme Etkinlikleri 76 HAFTALIK DERS PLANI (2. Hafta) TRABZON AKÇAABAT GÜZEL SANATLAR LİSESİ BÖLÜM I Dersin Adı Bireysel Ses Eğitimi Sınıflar 10. Sınıf Ünite Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Konu İnsanda Ses Sistemi Önerilen Süre 1 Ders Saati (40*) BÖLÜM II ÖĞRENCİ KAZANIMLARI/HEDEF VE DAVRANIŞLAR 1. İnsan ses sistemini oluşturan mekanizmaları açıklar. Öğretme-öğrenme-Yöntem ve Teknikleri Anlatım, göstererek yaptırma, uygulama, beyin fırtınası Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça Etkileşimli tahta *Öğretmen Görsel Sunum, Slayt Gösterisi, Video, Animasyon *Öğrenci ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ 1. İnsanda ses sitemini oluşturan mekanizmalar konusuna yönelik PowerPoint programı ile hazırlanan sunum öğrencilere izlettirilir. 2. İnsanda ses sistemini oluşturan mekanizmalar görsel ve işitsel anlatımla desteklemek amacıyla Youtube uygulamasından iki video izlettirilir. 3. İnsan ses sistemini oluşturan mekanizmaların işlevleri, her biri ayrı olacak şekilde Powtoon programıyla hazırlanmış animasyon ile birlikte konu desteklenir. 4. Öğrencilerin her bir mekanizmayı ve işlevi ayırt edebildiklerini görebilmek amacıyla Kahoot uygulamasıyla hazırlanan bilgi yarışması oynattırılır. Gerekli dönüt-düzeltmeler yapılır. BÖLÜM III ÖLÇME-DEĞERLENDİRME 1. Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- *Bireysel Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme değerlendirme Değerlendirme İnsan sesini oluşturan mekanizmalar ve bu *Grupla Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme ve mekanizmaların işlevleri nelerdir? Değerlendirme 2. Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- *Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler ve İleri Düzeyde değerlendirme Öğrenme hızında Olan Öğrenciler İçin Ek Ölçme- İnsan ses sistemini oluşturan mekanizmaları şema Değerlendirme Etkinlikleri üzerinde sesin oluşumunda rol oynayan organları gösteriniz. 77 HAFTALIK DERS PLANI (3. Hafta) TRABZON AKÇAABAT GÜZEL SANATLAR LİSESİ BÖLÜM I Dersin Adı Bireysel Ses Eğitimi Sınıflar 10. Sınıf Ünite Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Konu Ses Türleri Önerilen Süre 1 Ders Saati (40*) BÖLÜM II ÖĞRENCİ KAZANIMLARI/HEDEF VE DAVRANIŞLAR 1. İnsan ses türlerini ve özelliklerini ayırt eder ve açıklar. Öğretme-öğrenme-Yöntem ve Teknikleri Anlatım, gösterim, uygulama Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça Etkileşimli tahta *Öğretmen Görsel Sunum, Slayt Gösterisi, Video, Animasyon *Öğrenci ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ 1. Öğrenciler ile birlikte insan ses türlerinin neler olduğu ve kaça ayrıldığı tartışılır. 2. İnsan ses türlerinin kaça ayrıldığını Powerpoint programı ile hazırlanan sunumda gösterilir. 3. İnsan ses türleri kalınlık ve inceliklerine göre sınıflandırılır. 4. İnsan ses türleri konusunun görsel ve işitsel olarak desteklenmesi amacıyla Youtube programından ünlü opera sanatçılarının videoları izlettirilir ve ses türleri tartışılır. 5. İnsan ses türlerinin ses sınırları ve diğer özellikleri Powtoon uygulaması ile hazırlanan animasyon izlettirilerek konu desteklenir. 6. Konunun desteklenmesi ve tam öğrenmenin sağlanması amacıyla Kahoot programıyla hazırlanan bilgi yarışması gerçekleştirilir. Gerekli dönüt-düzeltmeler verilir. BÖLÜM III ÖLÇME-DEĞERLENDİRME 1. Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- *Bireysel Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme değerlendirme Değerlendirme İnsan ses türleri nelerdir? *Grupla Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme ve İnsan ses türleri kaça ayrılır? Değerlendirme 2. Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- *Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler ve İleri Düzeyde değerlendirme Öğrenme hızında Olan Öğrenciler İçin Ek Ölçme- Dinletilen sanatçıları ses türlerine göre sınıflandırınız. Değerlendirme Etkinlikleri 78 HAFTALIK DERS PLANI (4. Hafta) TRABZON AKÇAABAT GÜZEL SANATLAR LİSESİ BÖLÜM I Dersin Adı Bireysel Ses Eğitimi Sınıflar 10. Sınıf Ünite Sesin Oluşumu ve İnsan Sesi Konu  Mutasyon Döneminde Sesin Değişim, Gelişim ve İşleyiş Özellikleri  Ses Sağlığını Olumsuz Etkileyen Durumlar ve Önlemler Önerilen Süre 1 Ders Saati (40*) BÖLÜM II ÖĞRENCİ KAZANIMLARI/HEDEF VE DAVRANIŞLAR 1. Ses oluşumunu sağlayan organların mutasyon dönemindeki değişim, gelişim ve işleyişine bağlı olarak sesteki değişimi fark eder. 2. Ses bozukluğuna neden olan etkenleri tanır. Öğretme-öğrenme-Yöntem ve Teknikleri Anlatım, Gösterim, Beyin fırtınası Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça Etkileşimli tahta *Öğretmen Görsel Sunum, Slayt Gösterisi, Video, Animasyon *Öğrenci ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ 1. Öğrencilerin seslerindeki değişimlere ilişkin görüşleri alınır. Bu değişimin kaynağının mutasyon dönemi ile bağlantısı kurularak tartışılır. 2. Mutasyon döneminde sesin değişim, gelişim ve özellikleri Powerpoint programı ile hazırlanan sunum ile konu desteklenir. 3. Youtube uygulamasında hazırlanan sesin değişimi, gelişimi ve özellikleri ile ilgili videolar öğrencilere izlettirilir. 4. Öğrencilere ses bozukluğuna sebep olacak etkenleri, sağlıklı bir ses için nelerden uzak durmaları gerekenler ve alınacak önlemler Powtoon programıyla hazırlanan animasyon ile anlatılır. 5. Ses eğitimi sırasında uygulanan egzersizlerin nasıl olması gerektiği tartışılır. 6. Kahoot programıyla hazırlanan bilgi yarışması öğrenciler tarafından uygulanır ve gerekli dönüt-düzeltmeler yapılır. BÖLÜM III ÖLÇME-DEĞERLENDİRME 1. Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- *Bireysel Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme değerlendirme Değerlendirme Mutasyon döneminde sesin değişim, gelişim ve işleyiş *Grupla Öğrenme Etkinliklerine Yönelik Ölçme ve özellikleri nelerdir? Değerlendirme Ses sağlığını olumsuz etkileyen durumlar ve önlemler *Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler ve İleri Düzeyde nelerdir? Öğrenme hızında Olan Öğrenciler İçin Ek Ölçme- 2. Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme- Değerlendirme Etkinlikleri değerlendirme - 79 Ek 4: Yapılan Uygulamalar İle İlgili Görseller Youtube Uygulaması 1. HAFTA 2. HAFTA 3. HAFTA 4. HAFTA 80 Powtoon Uygulaması 1. HAFTA 2. HAFTA 3. HAFTA 4. HAFTA 81 Powerpoint Uygulaması 1. HAFTA 2. HAFTA 3. HAFTA 4. HAFTA 82 Kahoot Uygulaması 1. HAFTA 2. HAFTA 3. HAFTA 4. HAFTA 83 Ek 5: Öz geçmiş Öz geçmiş Doğum Yeri ve Yılı : Trabzon – 1991 Öğr. Gördüğü Kurumlar : Başlama Yılı Bitirme Yılı Kurum Adı Lise : 2005 2009 Trabzon A.G.S.L Lisans : 2009 2013 Dokuz Eylül Üniversitesi Yüksek Lisans : 2018 2020 Uludağ Üniversitesi Doktora : Bildiği Yabancı Diller ve Düzeyi : Çalıştığı Kurumlar : Başlama ve Ayrılma Kurum Adı 1. 2013 - 2014 İzmir Amerikan Kültür Koleji 2. 2014 - 2015 İzmir Yönder Koleji 3. 2015 - 2018 M.E.B. Hamidiye Anadolu Lisesi 4. 2018 - M.E.B. Affan Kitapçıoğlu Anadolu Lisesi Yurt Dışı Görevleri : Kullandığı Burslar : Aldığı Ödüller : Üye Olduğu Bilimsel ve Mesleki Topluluklar : Editör veya Yayın Kurulu Üyeliği : Yurt İçi ve Yurt Dışında Katıldığı Projeler : Katıldığı Yurt içi ve Yurt Dışı Bilimsel Toplantılar : Çakan Uzunkavak, M., Gül, G. (2019). “Teachers’ Vıews On Renewed Individual Voıce Training”, III. Taras Şevçenko Sosyal Bilimler Kongresi Kiev/Ukrayna. 84 Çakan Uzunkavak, M., Gül, G. (2019). High School Students’ Metaphoric Perceptions On The Concept Of Music”, III. Taras Şevçenko Sosyal Bilimler Kongresi Kiev/Ukrayna. Çakan Uzunkavak, M., Gül, G. (2019). “2017-2018 ve 2018-2019 Yılları 9. Sınıf Müzik Dersi Müfredat Programlarının Karşılaştırılması”, Karadeniz Zirvesi 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Rize / Türkiye. Çakan Uzunkavak, M., Gül, G. (2019). “ Musıc Teachers’ Metaphorical Percaptions Regarding the conept of “Music Lessons”, The 5th International Congress on Education Sciences and Learning Technology Saraybosna / Bosna Hersek Yayımlanan Çalışmalar : Çakan, M., Gül, G. (2018). Ses Eğitiminde Kullanılan Nefes ve Ses Egzersizlerinin Konuşma Bozukluklarının Giderilmesinde Kullanılabilirliği, Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 8, s. 50-63. Çakan Uzunkavak, M. Gül, G. (2019). Lise Öğrencilerinin Müzik Kavramına İlişkin Metaforik Algıları, Atlas International Referceed Journal on Social Sciences, 5 (20), s. 481- 494. Diğer Profesyonel Etkinlikler: 1. 2009 – 2010 Yılı Güz Dönemi I. Dönem Sonu Konseri 2. 2009 – 2010 Yılı Bahar Dönemi II. Dönem Bahar Konseri 3. 2009- Müzik Eğitimcileri Orkestrası Konseri 4. 2010 - Şan Resitali 5. 2010- Arşın Mal Alan Opereti 6. 2010- 2011 Yılı Güz Dönemi I. Dönem Sonu Konseri 7. 2010 – 2011 Yılı Bahar Dönemi II. Dönem Sonu Konseri 8. 2010 – 2011 Yılı Edremit Konseri 9. 2011 – 2012 Yılı Güz Dönemi I. Dönem Sonu Konseri 85 10. 2012 – 2013 Yılı G. Verdi Konseri 11. 2012 – 2013 Yılı Güz Dönemi I. Dönem Sonu Konseri 12. 2013 – 2014 Yılı Bahar Dönemi II. Dönem Sonu Konseri 13. 24 Aralık 2018 Yüksek Lisans Şan Resitali 05/02/2020 Melike ÇAKAN UZUNKAVAK 86 Ek 6: Tez Çoğaltma ve Elektronik Yayımlama İzin Formu ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TEZ ÇOĞALTMA VE ELEKTRONİK YAYIMLAMA İZİN FORMU Yazar Adı Soyadı Melike ÇAKAN UZUNKAVAK Tez Adı Güzel Sanatlar Liseleri Bireysel Ses Eğitimi Derslerinde Teknoloji Destekli Öğretimin Etkililiğinin Değerlendirilmesi Enstitü Eğitim Bilimleri Enstitüsü Anabilim Dalı Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Bilim Dalı Müzik Eğitimi Bilim Dalı Tez Türü Yüksek Lisans Tez Danışman(lar)ı Doç. Dr. Gülnihal GÜL Çoğaltma (Fotokopi Çekim) İzni Tezimden fotokopi çekilmesine izin veriyorum Tezimin sadece içindekiler, özet, kaynakça ve içeriğinin % 10 bölümünün fotokopi çekilmesine izin veriyorum Tezimden fotokopi çekilmesine izin vermiyorum Yayımlama İzni Tezimin elektronik ortamda yayımlanmasına izin veriyorum Tezimin elektronik ortamda yayımlanmasının ertelenmesini istiyorum 1 yıl 2 yıl 3 yıl Tezimin elektronik ortamda yayımlanmasına izin vermiyorum Hazırlamış olduğum tezimin belirttiğim hususlar dikkate alınarak, fikri mülkiyet haklarım saklı kalmak üzere Bursa Uludağ Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından hizmete sunulmasına izin verdiğimi beyan ederim. Tarih:05/02/2020 İmza: