Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 48 (1) 59-64, 2022 DOI: https://doi.org/10.32708/uutfd.1067308 ÖZGÜN ARAŞTIRMA Kurkuminin Ishikawa Hücre Hattında Canlılık ve Apoptoz Üzerindeki Etkileri Hatice Kübra BAŞALOĞLU1, Çiğdem YENİSEY2, Mehmet TURGUT3,4, Emel Öykü ÇETİN UYANIKGİL5, Yiğit UYANIKGİL6,7 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Aydın. 2 Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Aydın. 3 Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, Aydın. 4 Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Aydın. 5 Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı, Biyofarmasötik ve Farmakokinetik Bilim Dalı, İzmir. 6 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, İzmir. 7 Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kök Hücre Anabilim Dalı, Kordon Kanı, Hücre-Doku Uygulama ve Araştırma Merkezi, İzmir. ÖZET Kurkumin (diferuloilmetan), başta Çin olmak üzere Asya ülkelerinde kanser tedavisi için alternatif tıpta kullanılmaktadır. Son yıllarda, kurkuminin bazı kanser tiplerine karşı doğal bir antitümöral ajan olduğu öne sürülmektedir. Bu araştırmanın amacı, Ishikawa endometriyal kanser hücre hattı üzerinde kurkuminin antitümöral etkilerini değerlendirmektir. Ishikawa hücreleri 10, 20, 40, 80 ve 100 µM konsantrasyonlarda kurkumin ile inkübe edildi. 24, 48 ve 72 saatlik inkübasyon sonrası apoptoz, kaspaz 3/7 değerleri ve hücre canlılığı değerlendirildi. Kurkuminin in vitro olarak, Ishikawa hücre canlılığını üzerinde inhibe edici etki gösterdiği saptandı. Ayrıca 48 saat kurkumin ile 10 ve 20 µM konsantrasyonlarda apoptoz en yüksek düzeyde iken, 100µM konsantrasyonlarda hücrelerin apoptoz yerine nekroza gittiği gözlendi. Öte yandan kaspaz 3/7 enzim sonuçları, 80 µM kurkumin konsantrasyonunda en yüksek düzeyde saptandı. Kurkumin, Ishikawa hücre hattı üzerinde farklı hücre ölüm yolağını etkilemektedir. Anahtar Kelimeler: Apoptoz. Kurkumin. Ishikawa Hücre Hattı. Effects of Curcumin on Cell Viability and Apoptosis of Ishikawa Cell Lines ABSTRACT Curcumin (diferuloylmethane), has been used in alternative medicine for anticancer therapies mainly in Asian countries especially in China. In recent years such evidence suggested that curcumin comprise anti-tumoral natures against some of cancers. Nonetheless, it was little known its anti-tumoral effects and molecular mechanism on endometrial carcinoma. The purpose of this research evaluating anti-tumoral effects of curcumin in endometrial cancer cell lines of Ishikawa. We incubated the Ishikawa cell lines with curcumin at 10, 20, 40, 80 and 100 µM concentrates. We evaluated apoptosis and caspase 3/7 values and cell viability after 24, 48 and 72 hours of incubation. It was found that curcumin inhibited Ishikawa cell viability in vitro. Also, treatment with curcumin for 48 hours, at 10 and 20 µM concentrations apoptosis were highest but 100µM concentrations it was observed that cells were going necrosis instead of apoptosis. On the other hand caspase 3/7 enzymes results were the highest at 80 µM concentration of curcumin. We think that curcumin affects different apoptotic pathways in the Ishikawa cell line. Key Words: Apoptosis. Curcumin, Ishikawa cell line. Geliş Tarihi: 09.Şubat.2022 Yazarların ORCID Bilgileri: Kabul Tarihi: 12.Nisan.2022 Hatice Kübra BAŞALOĞLU: 0000-0002-1470-2842 Çiğdem YENİSEY: 0000-0001-7693-641X Dr. Yiğit UYANIKGİL Mehmet TURGUT: 0000-0001-7130-2530 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Emel Öykü ÇETİN UYANIKGİL: 0000-0001-8822-9130 Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı Yiğit UYANIKGİL: 0000-0002-4016-0522 35100 Bornova İzmir Tel: 232 390 59 08 E-posta: yigituyanikgil@gmail.com 59 H.K. Başaloğlu, ark. Endometriyal karsinom (EK), özellikle gelişmiş olmamaları sayesinde östrojen içermeyen ortamlarda ülkelerde her yıl binlerce yeni tanı alınan1-5 ve gelişimlerini sürdürebilirler. Ayrıca normal kadınlarda 8. ölüm nedeni2 ile en sık görülen endometriyum ile aynı enzimler ve yapısal proteinleri jinekolojik malignitedir. Amerika Ulusal Kanser barındırırlar. Bu nedenlerle Ishikawa hücreleri, insan Enstitüsü, EK'nin dünyadaki en yaygın 15. kanser türü endometriyal kanserini en iyi karakterize eden olduğunu bildirmiştir. İnsidans oranları değişken hücreler olarak bilinmektedir12-14. olmakla birlikte, yaşa bağlı sınıflandırılmalarda Kuzey Amerika ve Avrupa'da, dünyanın geri kalanından daha Bu çalışmanın amacı, kurkuminin insan endometriyal yüksek bir oran mevcuttur2. Farklı patogeneze sahip kanserini en iyi karakterize eden Ishikawa iki tip EK vardır. Endometrioid histolojideki östrojen endometriyal kanser hücre hattı üzerindeki antitümöral ilişkili tip 1 hastalar tüm vakaların %80'ini oluşturur. etkinliğinin araştırılmasıdır. Tip 2 seröz adenokarsinom vakaları ise EK ilişkili mortalitenin %50’sinden fazlasını oluşturmaktadır6. EK’nin güncel tedavi protokolü şu anda cerrahi Gereç ve Yöntem rezeksiyon ve eşlik eden pelvik radyoterapi ile gerçekleştirilmektedir. Ancak hastalığın 3. ve 4. Kimyasallar evresindeki hastalarda sağkalım oranı %25- 45 olarak Kurkumin (Kat. No. C7727), dimetil sülfoksit bildirilmektedir. Mevcut tedavi stratejileri, hastaların (DMSO) (Kat. No. 472301, Minimum Essential genel sağkalım oranını artırmak için yetersizdir3. Medium Eagle Medium (MEM) (Kat. No. 51412C), Ayrıca hastaların %15'inin tedaviye yanıt vermediği fetal bovin serumu (Kat. No. F4135), antibiyotik bildirilmiştir4. Bu nedenle EK’nin etkin kontrolü ve solüsyonu (penisilin/streptomisin 0.1) % v/v), yeni tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde yeni Dulbecco Fosfat Tamponu (DPBS) (Kat. No. D8537), ajanların keşfi oldukça önemlidir. Sigma Aldrich, Interlab, İstanbul). MTT ((3-(4,5- Bitkisel ilaçlar uzun yıllardır insanlar tarafından dimetiltiazol-2-il)-2,5-difeniltetrazolyum bromür)) bilinmekte ve kullanılmaktadır. Kurkumin, çok sayıda (Kat. No. M5655), Thermo Fischer Scientific, bovin çalışmada etkileri araştırılan umut verici bitkisel serum albumin (BSA) (Kat. No. 9048-46-8) Capricorn ajanlardan biridir5. Kurkumin, eski tıp metinlerinde ve Scientific ve ApoPercentage apoptoz kiti Biocolor geleneksel Çin tıbbında sıkça bahsedilen Asya kökenli Life Science Assay'den, Muse Caspase-3/7 kiti (Kat. bir bitki olan Curcuma longa’nın rizomlarından elde No. MCH100108) Merck Millipore Atlas edilir7,8. Biotechnology, Ankara, Türkiye'den temin edildi. Kurkumin; antioksidan, antiinflamatuvar, antianjiyojenik, nöroprotektif, antimikrobiyal, Ishikawa Hücre Hattı antiviral, antifungal, yara iyileştirici özellikler içeren geniş bir biyolojik aktivite göstermektedir5,7,9. Deneyde kullanılan hücreler, Adnan Menderes Kurkuminin bu etkileri proinflamatuvar sitokinler, Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi (BİLTEM) apoptotik proteinler, transkripsiyon faktörleri, çeşitli hücre hattı stoklarından alınmıştır. Hücreler, fenol enzimler ve proteinler gibi çoklu hücre sinyal kırmızısı MEM + 2mM glutamin + %1 esansiyel molekülleri aracılığı ile yaptığı bilinmektedir10. olmayan aminoasitler + penisilin (100 U/mL) ve streptomisin (100 μg/mL) ile %5 fetal sığır serumu Birçok kanser türü üzerinde iyileştirici etkileri olduğu bilinen kurkuminin antikanserojen etkisi son (FBS) (Lonza Bioscience, Belçika) içinde ◦ zamanlarda özellikle dikkat çekmektedir. Kurkumin saklanmıştır. 37 C'de CO2’li ortamda kültüre ile ilgili yapılan araştırmalarda, tümör oluşumu, edilmiştir. Hücreler, %80-90 konfluense ulaştığında gelişimi ve metastazını önlemede etkili olduğu deneyler gerçekleştirilmiştir. gözlenmiştir7,9. Sitokinler, protein kinazlar ve büyüme faktörleri tümör hücrelerinin çoğalmasında ve Hücre canlılığının değerlendirilmesi farklılaşmasında çok önemli rol oynamaktadır. Hücre canlılığı, kolorimetrik 3-(4,5-dimetiltiazol-2-il) Kurkumin; vasküler endotelyal büyüme faktörü 2,5-difenil-tetrazolyum bromür (MTT) testi ile (VEGF), insan epidermal büyüme faktörü reseptörü 2 belirlenmiştir. Ishikawa hücreleri, 100 µL büyüme (HER2) onkoproteini ve TNF-α dâhil birçok sitokini ortamında 96 kuyucuklu plaklara ekildi (kuyucuk (IL-1, IL-2, IL-6, IL-8, IL-12 ve NF-KB'nin başına 10.000 hücre). Hücre ekiminden 24 saat sonra aktivasyonu yoluyla) baskıladığı bilinmektedir4,11. ortam aspire edildi ve 10, 20, 40, 80 ve 100 µM Ayrıca, poli-ADP riboz polimeraz (PARP) bölünmesinin uyarılmasının ve kaspaz-7, kaspaz-9'un kurkumin içeren 100 µl taze serumsuz MEM ilave inflamatuvar belirteçlerin down regülasyonu ile edildi. Kurkumin ile 24, 48 ve 72 saat muamele aktivasyonunun kanser hücresi proliferasyonunu edildikten sonra ortam aspire edildi ve 90 µL baskıladığı bildirilmiştir11. serumsuz MEM ortamındaki taze 10 µL MTT solüsyonları (0,5 mg/ml) her kuyuya ilave edildi ve Ishikawa hücreleri östrojen ve progesteron için steroid hücreler 4 saat 37°C'de %5 CO2’li ortamda inkübe reseptörleri barındırmalarına karşın östrojen bağımlı edildi. Son olarak, MTT içeren ortam uzaklaştırıldı ve 60 Kurkuminin Ishikawa Hücreleri Üzerindeki Etkisi formazan kristallerini çözmek için kuyucuk başına karşılaştırmalar yapıldı. IC50 değişkenleri için basit 200 uL dimetil sülfoksit (DMSO) eklenip 10-15 doğrusal regresyon analizi yapıldı. Tüm testler dakika süreyle bir çalkalayıcı üzerinde inkübasyon α=0,05'te gerçekleştirilmiştir. sağlandı. Optik yoğunluk (OD), 570 nm dalga boyunda Thermo Lab systems ELISA okuyucu kullanılarak ölçüldü. Ölçümler için, her örnek farklı üç Bulgular günde ve sekiz kez tekrar edilerek yapıldı. Canlılık yüzdesi, aşağıdaki formül kullanılarak üç tekrarlı Kurkuminin Ishikawa hücrelerinde antiproliferatif bağımsız deneylerde elde edilen verilerin ortalama etkisi ve hücre canlılığı MTT testi ile değerlendirildi. değerlerinin doğrusal olmayan regresyon uyumu ile Kurkuminin Ishikawa hücrelerinde zaman ve doz hesaplandı. bağımlı olarak hücre canlılığını önemli ölçüde Canlılık (%) = (OD tedavi grubu/OD kontrol grubu) x azalttığı saptandı. Her bir zaman periyodunda daha 100. (IC50) yüksek konsantrasyonlarda neredeyse hiç hücre bulunmadığı gözlemlendi. 24, 48 ve 72 saat için IC50 Apoptoz Testi değerleri sırasıyla 15,72; 12,77 ve 1,83 olarak bulundu (Şekil 1-2). Apoptotik hücre yoğunluğu, 10 ve 20 µM Kurkumin uygulanmış Ishikawa hücrelerinde apoptoz, konsantrasyonlarda daha yüksek seviyede bulundu. ticari Biocolor ApoPercentage apoptoz kiti Daha yüksek konsantrasyonlarda, apoptotik hücrelerin kullanılarak gösterildi. Hücreler, 200 µl kültür ölümüyle bağlantılı olarak absorbans ortamında 96 kuyucuklu plaklara (kuyu başına 30.000 konsantrasyonlarının düştüğü saptandı. hücre) ekildi. 37°C/%5 CO2’de 24 saatlik inkübasyon sonrası hücreler taze besiyeri ile yıkandı ve her kuyucuğa 100 µl serumsuz besiyerinde farklı dozlarda kurkumin (10, 20, 40, 80 ve 100 µM) eklendi. Yalnızca kültür ortamını içeren Ishikawa hücresi, negatif kontrol olarak kullanıldı. 48 saatlik inkübasyon süresinden sonra, hücreleri korumak için ortam aspire edildi. İnkübasyon süresine ulaşılmasından 30 dakika önce, kuyucukların merkezine 5 μl apoptoz kiti 100 μl/kuyucuk taze kültür ortamı eklendi. Testin kalan 30 dakikası için plaklar inkübe edildi. Kültür ortamı/boya karışımı boşaltıldı ve hücreleri iki kez 200 µl/kuyucuk DPBS ile yıkandı. Plaklar, mikroskopta (Olympus CK40) fotoğraflandı. Hücreleri iyice yıkadıktan sonra kolorimetrik işaretleme için 100 µl/kuyu apoptoz kiti Şekil 1. salım reaktifi eklendi ve plaklar 10 dakika hafifçe Farklı kurkumin dozlarında (apoptotik hücre sallanıp, Thermo Lab systems ELISA okuyucu ile 550 yoğunluğu) mikroskobik görünümü. nm'de ölçüm yapıldı. Kaspaz-3/7 aktivitesinin ölçümü Kaspaz enzimleri, apoptoz aktivitesinin bir indeksi olarak kabul edilir. Bu nedenle, ticari Muse® Caspase-3/7 kitini kullanarak kurkumin ile tedavi edilen hücrelerde Muse Cell Analyzer® aracılığıyla Şekil 2. kaspaz-3/7 aktiviteleri ölçüldü. Kurkumin konsantrasyonlarının MTT testi ile İstatistiksel Analiz gösterilmesi gösterilmesi. A) 24. saat, B) 48. saat Tüm deneyler en az üç tekrarlı yapıldı ve sonuçlar C) 72. saat ortalama ± SS olarak ifade edildi. Tüm istatistiksel hesaplamalar, IBM SPSS Statistics sürüm 25 Şekil 4'teki kurkumin konsantrasyonunun aksine, istatistiksel yazılım paketi kullanılarak yapıldı. Sayısal Şekil 3 ve Tablo I'deki invert mikroskopta hem değişkenlerin dağılımı her grup tarafından Shapiro apoptotik hücre yoğunluğu hem de apoptotik Wilk Testi ile değerlendirildi. Varyansların hücrelerde azalma saptanmıştır. Kaspaz 3/7 Muse® homojenliğini kontrol etmek için Levene Testi; çoklu hücre analizatör sonuçları Şekil’de gösterilmektedir. karşılaştırmalar için F (varyanslar homojendi) veya Toplam apoptotik hücre yoğunluğu kontrol Welch (varyanslar homojen değildi) istatistikleri kuyucuğunda %10 olarak bulundu. Apoptotik kullanıldı. F-Test için Tukey HSD yöntemi, Welch- hücrelerin en yüksek olduğu kurkumin doz grubunun Test için Dunnett T3 yöntemi kullanılarak ikili 80 µM konsatrasyonda olduğu saptandı. 61 H.K. Başaloğlu, ark. ve progesteron için steroid reseptörleri barındırmalarına karşın östrojen bağımlı olmamaları sayesinde östrojen içermeyen ortamlarda gelişimlerini sürdürebilir. Bu nedenlerle Ishikawa hücreleri, insan Şekil 3. endometriyal kanserini en iyi karakterize eden Test saatlerine göre IC50 değerlerinin hesaplanması; hücreler olarak bilinmektedir. A) 24. saat, B) 48. saat C) 72. saat Kumar ve ark.3, 10 µM kurkumin ile tedavi edilen Ishikawa hücrelerinde 48 saat sonra apoptozu Tablo I. Apoptotik hücre yoğunluk indeksi. göstermiştir. En yüksek apoptotik hücre kolorimetrik ölçüm ile 10 ve 20 µM konsantrasyonlarda Kurkumin (µM) Ortalama ± Standart Sapma bulunmuştur. Ayrıca 10 µM için apoptotik 10 0.873 ± 0.15a popülasyonu %32,56 olarak bulmuşlardır. Aynı 20 0.818 ±0.09b zamanda Ishikawa hücrelerini kurkumin ile 48 saat 40 0.474 ± 0.122c inkübe ederek IC50 değerlerini 10.60 µM olarak 80 0.453 ± 0.094d bulmuşlardır. Xu ve ark. 4 Ishikawa hücre hattında 100 0.232 0.04e yaptıkları çalışmada 15 μM ve 30 μM lipozomal ± kurkumin (sırasıyla yaklaşık %15-20) uygulaması ELISA sonuçları ortalama ± standart sapma, n=8. p değerleri yapmış ve 48 saatte IC değerini 12.77 µM olarak aşağıdaki gibidir: 50 a p<0,001; 40 µM, 80 µM ve 100 µM ile karşılaştırıldığında. bulmuştur. Bu çalışma sonucunda hafif dereceli b p<0,001; 40 µM, 80 µM ve 100 µM ile karşılaştırıldığında. apoptoz varlığını bildirmiştir. c p<0,001; 10 µM ve 20 µM karşılaştırıldığında; p<0,01; 100 µM ile Chen ve ark.1, kolorimetrik MTT testi ile insan karşılaştırıldığında. d p<0,05; 100 µM ile karşılaştırıldığında; p<0,001; 10 µM ve 20 µM endometriyal adenokarsinom (HEC-1B) hücre ile karşılaştırıldığında. hatlarında 40 µM'nin altındaki kurkumin dozu ile e p<0,05; 80 µM ile karşılaştırıldığında; p<0,01; 40 µM ile antiproliferatif etkinin önemsiz olduğu belirtmişlerdir. karşılaştırıldığında; 0,001; 10 µM ve 20 µM karşılaştırıldığında. Sirohi ve ark.20, 48 saatlik kurkumin uygulaması sonrası primer HEC-1B hücrelerinde IC50 değerinin 17,9 µM, Ishikawa ve HEC-1B hücre hatlarında IC50 değerinin 5,9 µM olduğunu bulmuşlardır. Bu sonuçlardan da anlaşılacağı gibi hücre tipi ve kurkumin formasyonu da hücre proliferasyonunu etkilemektedir. Bir diğer önemli kriter inkübasyon süresidir. Feng ve ark.18, insan endometriyal hücre hattı RL-952'yi farklı konsantrasyonlarda (10, 50 ve 100 uM) kurkumin ile 12., 24. ve 48. saatlerde boyunca inkübe edip MTT testi ile hücre proliferasyonunu değerlendirmiştir. 12 saatlik inkübasyon sonunda farklı dozlar arasında kurkuminin inhibitör etkisinin önemsiz kaldığını ancak süre arttıkça, özellikle de 48. saatte inhibitör etkisinin zamana ve doza bağlı olarak arttığını Şekil 4. gözlemlemişlerdir. Sun ve ark. 22, 15 ve 30 µM Muse hücre analizörü ile elde edilen Kaspas 3/7 kurkumin konsantrasyonunda CCK-8 ile Ishikawa apoptotik hücre yüzdeleri hücrelerinin proliferasyonunu değerlendirmiş ve iki grup arasındaki farkın tekrarlanan ölçümlerde istatistiksel olarak anlamlı olduğunu ve her iki Tartışma konsantrasyondaki hücre sayısını 4 günlük inkübasyondan sonra önemli ölçüde azaldığını 20 Kurkumin ile ilgili birçok kanser türü üzerinde bulmuşlardır. Tierney ve ark. , sadece 24 saat antiinflamatuvar, antiproliferatif ve antimigrasyon boyunca 100 µM kurkumin ile Ishikawa hücre etkilerini gösteren pek çok çalışma bulunmaktadır15-19. hattında önemli bir azalma bulmuşlardır. Bu Bununla birlikte, kurkuminin endometriyal karsinom çalışmada 24, 48 ve 72 saat için IC50 değerleri hücreleri üzerindeki etkisine dair az sayıda çalışma sırasıyla 15,72; 12,77 ve 1,83 olarak bulunmuştur. bulunmaktadır. Bu çalışmada, inkübasyon süresi ve Kurkumin, Ishikawa hücre canlılığını önemli ölçüde kurkumin konsantrasyonlarının özel bir hücre tipi olan azaltmıştır. Ishikawa hücreleri üzerindeki etkilerinin gösterilmesi Bu çalışmada; kolorimetrik yöntemle apoptotik hücre amaçlanmıştır. Bu hücreler normal endometriyum ile sayısını değerlendirmek için Apopercentage Apoptosis aynı enzimler ve yapısal proteinleri barındırır, östrojen Kit kullanıldı. 40, 80 ve 100 µM kurkumin dozlarında 62 Kurkuminin Ishikawa Hücreleri Üzerindeki Etkisi absorban konsantrasyonunun invert mikroskop altında kullanıldığı kombinasyon tedavileri büyük önem görülen apoptotik hücrelerin ölümü nedeniyle taşımaktadır. Kurkumin, birçok kanser türü üzerindeki azaldığını görüldü. Şekil 3 ve Tablo I'de görüldüğü etkinliği nedeniyle umut verici bir ajandır. Bu gibi, yüksek konsantrasyonda kurkumin tedavisinin bağlamda kurkuminin biyoyararlanımını artırmaya apoptotik hücre sayısını azalttığını bulundu. Bu bulgu yönelik farmakolojik araştırmalar ve kurkuminin sonucunda, özellikle 100 µM'de yüksek kurkumin tümör hücreleri üzerindeki moleküler etkilerini konsantrasyonu ile inkübe edilen hücrelerin apoptoz araştıran çalışmalar gelecek için büyük önem yerine nekroza gittiği düşünülmüştür. Xu ve ark.4, taşımaktadır. akım sitometresi ile Hoechst 33258 boyama ve Annexin-V-APC apoptoz kiti ile Ishikawa Etik Kurul Onay Bilgisi: hücrelerinde apoptoz indüksiyonu üzerindeki Makalede yer alan hücre kültürü çalışmaları için etik kurul onayı lipozomal kurkuminin etkilerini değerlendirdikleri gerekmemektedir. çalışmalarında; 24 saat sonra IC15-20'yi temsil eden konsantrasyonlarda Hoechst 33258 ile boyalı Ishikawa Araştırmacı Katkı Beyanı: Fikir ve tasarım H.K.B, Ç.Y., M.T..; Veri toplama ve işleme Ç.Y., hücrelerinde floresan mikroskobunda apoptotik H.K.B, E.O.Ç.U.; Analiz ve verilerin yorumlanması Ç.Y., Y.U.; kromatin yoğunlaşması ve nükleer parçalanma Makalenin önemli bölümlerinin yazılması H.K.B., Y.U, M.T, konsantrasyonunda önemli bir artış olduğunu E.O.Ç.U. bildirmişlerdir. Apoptotik hücre sayısını kantitatif Destek ve Teşekkür Beyanı: Adnan Menderes Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi olarak belirlemek için Annexin-V-APC apoptoz tespit (BİLTEM) çalışanlarına teşekkür ederiz. Ishikawa hücre hattı, kiti kullanılmış ve apoptoz oranları 15 µM ve 50 µM Adnan Menderes Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi kurkumin dozlarında sırasıyla %15,12 ± %0,59 ve (BİLTEM) hücre hattı stoklarından elde edilmiştir. %43,25 ± %1,48 olarak bulunmuştur. Feng ve Çıkar Çatışması Beyanı: 21 Makale yazarlarının çıkar çatışması beyanı yoktur. ark.’nın , kurkuminin insan endometriyal karsinom hücre dizisi RL-952'de apoptozu zamana ve doza bağlı olarak artırdığını gösterdiği sonuçların bulgularımızla çeliştiği görülmüştür. Kaynaklar Muse® hücre analizatörü ile alınan kaspaz 3/7 1. Chen Q, Gao Q, Chen K, Wang Y, Chen L, Li X. Curcumin sonuçları, apoptozun intrinsik yol üzerinden suppresses migration and invasion of human endometrial gerçekleştiği görülmüştür. Kaspazlar bir sistein carcinoma cells. Oncol Lett. 2015;10:1297-1302. proteaz ailesidir. Apoptoz, nekroz ve inflamasyonda 2. Felix AS, Yang HP, Bell DW, Sherman ME. Epidemiology of 10 endometrial carcinoma: etiologic importance of hormonal and temel rol oynarlar . Kaspaz 3'ün kurkumin tarafından metabolic influences. Adv Exp Med Biol. 2017;943:3-46. aktive edildiğini ve insan akciğer kanseri A-549 3. Kumar A, Kumar Sirohi V, Anum F, Singh PK, Gupta K, hücrelerinde mitokondriyal bağımlı apoptozu Gupta D, et al. Enhanced apoptosis, survivin down-regulation indüklediğini bildirmişlerdir24. Bu çalışmada; and assisted immunochemotherapy by curcumin loaded kurkumin konsantrasyonundaki artışın Ishikawa amphiphilic mixed micelles for subjugating endometrial cancer. Nanomedicine: Nanotechnology, Biology and Medicine hücrelerinde apoptotik hücre aktivitesinin 2017;13:1953-63. belirlenmesinde, kaspaz 3/7’i arttırdığını saptanmıştır. 4. Xu H, Gong Z, Zhou S, Yang S, Wang D, Chen X, Wu J, Liu 80 µM kurkumin uygulanan grupta kaspaz 3/7 L, Zhong S, Zhao J, Tang J. Liposomal curcumin targeting düzeyinin en yüksek olduğu (%28,45) bulunmuştur. endometrial cancer through the NF-κB pathway. Cell Physiol Ayrıca kaspaz 3/7 enzimlerindeki artışın, kurkumin Biochem. 2018;48:569-82. konsantrasyonuna bağlı olmadığı da görülmüştür. 5. Khoury E, Matar R, TTouma T. Curcumin and endometrial carcinoma: an old spice as a novel agent. International Journal Thayyullathil ve ark.25, 0-24 saatlik inkübasyon süresi of Women's Health 2019;11:249-256. boyunca 20, 40, 60, 80, 100 µM kurkumin 6. Başaran D, Salman MC, Yüce K. Endometrial cancer: konsantrasyonunda L929 hücre hattında kurkuminin management of serous and clear cell histologies. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst-Special Topics. 2014;7:75-83 kaspaz bağımlı ve bağımsız apoptoza neden olduğunu 7. Dempe JS, Pfeiffer E, Grimm AS, Metzler M. Metabolism of bildirmiştir. Apoptoz indükleyici faktörün kaspaz curcumin and induction of mitotic catastrophe in human cancer enzimlerinden bağımsız olarak nükleer apoptozu cells. Mol Nutr Food Res. 2008;52:1074-81. tetiklediğini ve proapoptotik etkileri arasında kaspaz 8. Shanmugam MK, Rane G, Kanchi MM, Arfuso F, enzimlerinin inhibisyonunun olmadığını Chinnathambi A, Zayed ME, Alharbi SA, Tan BK, Kumar AP, bildirmişlerdir. Sethi G. The multifaceted role of curcumin in cancer prevention and treatment. Molecules. 2015;20:2728-69. Sonuç olarak, kurkuminin endometriyal 9. Shen L, Ji HF. The pharmacology of curcumin: is it the adenokarsinom hücrelerinde antiproliferatif etki degradation products? Trends Mol Med. 2012;18:138-44. gösterdiğini ve tümör büyümesini baskıladığını 10. Ravindran J, Prasad S, Aggarw BB. Curcumin and cancer cells: göstermiştir. Kanser tedavisinde uygulanan radyasyon, how many ways can curry kill tumor cells selectively? The kemoterapi ve cerrahi rezeksiyon yöntemlerinden AAPS Journal 2009;11:495-510. hiçbiri tam kür sağlamamaktadır. Bu nedenle tedavide 11. Shehzad A, Qureshi M, Anwar MN, Lee YS. Multifunctional curcumin mediate multitherapeutic effects. J Food Sci. yeni ajanların keşfedilmesi ve bu ajanların da 2017;82:2006-15. 63 H.K. Başaloğlu, ark. 12. Nishida M. The Ishikawa cells from birth to the present. Human 20. Sirohi VK, Popli P, Sankhwar P, Kaushal JB, Gupta K, Cell 2002 15:3. 2002;15(3):104–17. Manohar M, Dwivedi A. Curcumin exhibits anti-tumor effect 13. Naciff JM, Khambatta ZS, Carr GJ, Tiesman JP, Singleton DW, and attenuates cellular migration via Slit-2 mediated down- Khan SA, et al. Dose- and Time-Dependent Transcriptional regulation of SDF-1 and CXCR4 in endometrial Response of Ishikawa Cells Exposed to Genistein. adenocarcinoma cells. J Nutr Biochem. 2017;44:60-70. Toxicological Sciences. 2016 May 1;151(1):71. 21. Feng W, Yang CX, Zhang L, Fang Y, Yan M. Curcumin 14. Albitar L, Pickett G, Morgan M, Wilken JA, Maihle NJ, Leslie promotes the apoptosis of human endometrial carcinoma cells KK. EGFR isoforms and gene regulation in human endometrial by downregulating the expression of androgen receptor through cancer cells. Molecular Cancer. 2010 Jun 25;9:166. Wnt signal pathway. Eur J Gynaecol Oncol. 2014;35:718-23. 15. Maheshwari RK, Singh AK, Gaddipati J, Srimal RC. Multiple 22. Sun M, Yu F, Gong M, Fan G, Liu C. Effects of curcumin on biological activities of curcumin: a short review. Life Sci. the role of MMP-2 in endometrial cancer cell proliferation and 2006;27;78:2081-7. invasion. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2018;22:5033–5041. 16. Kim HJ, Park SY, Park OJ, Kim YM. Curcumin suppresses 23. Tierney BJ, McCann GA, Naidu S, et al. Aberrantly activated migration and proliferation of Hep3B hepatocarcinoma cells pSTAT3-Ser727 in human endometrial cancer is suppressed by through inhibition of the Wnt signaling pathway. Mol Med Rep HO-3867, a novel STAT3 inhibitor. Gynecol Oncol. 2013;8:282–6. 2014;135:133–141. 17. Ono M, Higuchi T, Takeshima M, Chen C, Nakano 24. Lin SS, Huang HP, Yang JS, et al. DNA damage S.Antiproliferativeandapoptosis-inducing activity of curcumin andendoplasmic reticulum stress mediated curcumin-induced against human gallbladder adenocarcinoma cells. Anticancer cellcycle arrest and apoptosis in human lung carcinoma A-549 Res 2013;33:1861–6. cells through the activation caspases cascade- and mitochondrial-dependent pathway. Cancer Lett. 2008;272:355. 18. Youns M, Fathy GM. Upregulation of extrinsic apoptotic pathway in curcumin-mediated antiproliferative effect on 25. Thayyullathil F, Chathoth S, Hago A, Patel M, Galadari S. human pancreatic carcinogenesis. J Cell Biochem Rapid reactive oxygen species (ROS) generation induced by 2013;114:2654–65. curcumin leads to caspase-dependent and -independent apoptosis in L929cells. Free Radic Biol Med. 2008;45:1403– 19. Xu X, Qin J, Liu W. Curcumin inhibits the invasion of thyroid 1412. cancer cells via down-regulation of PI3K/Akt signaling pathway. Gene 2014;546:226–32. 64