Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 47 (1) 75-80, 2021 DOI: https://doi.org/10.32708/uutfd.876399 ÖZGÜN ARAŞTIRMA Beyin Anevrizmalarının Cerrahi Tedavisinde Indosiyanin Yeşili Videoanjiografi Kullanımı Barış KÜÇÜKYÜRÜK, Ahmet Faruk ÖZDEMİR, Kelvin NEMAYİRE, Saffet TÜZGEN, Ali Metin KAFADAR, Mehmet Yaşar KAYNAR, Ziya AKAR, Galip Zihni SANUS İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul. ÖZET Bu çalışmada, beyin anevrizması nedeniyle cerrahi tedavi uygulanan bir hasta grubunda İndosiyanin Yeşili Videoanjiyografi (ICG-VA) yönteminin sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu intraoperatif değerlendirme yönteminin güvenilirliğini saptamak için, ICG-VA bulguları postoperative anjiyografi ile karşılaştırılmıştır ve bu yöntemin faydaları ve kısıtlılıkları tartışılmıştır. Bu çalışmaya, 75 anevrizma saptanan altmış bir ardışık hasta dahil edilmiştir. Anevrizmanın kliplenmesini takiben; anevrizmayı, ana arterleri ve perforan arterleri göz- lemlemek için intravenöz yoldan ICG uygulandı. Ameliyat sonrasında tüm hastalara taburculuk öncesi anjiyografi yapıldı. Anevrizmala- rın %86,6'sında, ICG-VA tatmin edici klipleme sağlandığını gösterdi ve ICG-VA bulguları postoperatif anjiyografi ile uyumluydu. Anevriz- maların %6.6'sında, anormal ICG-VA bulguları saptandı ve kliplerin değiştirilmesi veya düzeltilmesi gerekli oldu. Anevrizmaların bir di- ğer % 6.6'sında ise, ICG-VA herhangi bir patolojik bulgu göstermezken postoperatif anjiyografide anormal bulgular saptandı. ICG-VA ameliyat esnasında kan akımının değerlendirmesinde altın standart yöntem olan intraoperatif anjiyografinin yerini almamakla birlikte, beyin anevrizmalarının cerrahi tedavisinde hasta güvenliğine büyük katkıda bulunmaktadır. ICG-VA, iyi görüntü kalitesiyle cerrahi alanın gerçek zamanlı değerlendirilmesini mümkün kılmaktadır. İşlemi gerçekleştirmek ve değerlendirmek kolaydır. Bu teknik, anevrizma cerrahisinin standart bir uygulaması olarak değerlendirilmelidir. Anahtar Kelimeler: Anevrizma. Anjiyograji. Klipleme. İndosiyanin yeşili videoanjiyografi. Mikrocerrahi. Intraoperative Indocyanine Green Videoangiography in Intracerebral Aneurysm Surgery ABSTRACT This study evaluates results of Indocyanine Green Videoangiography (ICG-VA) in a patient group with intracerebral aneurysms. To assess reliability of this technique, ICG-VA findings were compared with postoperative cerebral angiography. Furthermore, benefits and limitations of this intraoperative evaluation method were discussed. This study includes 75 aneurysms in 61 consecutive patients. Following clip ligation of the aneurysm, ICG was administrated intravenously to observe the aneurysm, parent arteries, and perforating arteries. All patients under- went postoperative angiography before discharge. In 86.6% of aneurysms, ICG-VA confirmed satisfactory clip application and was concor- dant with postoperative angiography. In 6.6% of aneurysms, ICG-VA showed pathological findings intraoperatively leading to readjustment of clips immediately. In another 6.6% of aneurysms, ICG-VA did not reveal any pathological findings intraoperatively while postoperative angiography was not normal in these cases. ICG-VA cannot replace the intraoperative angiography yet as the gold standard method of int- raoperative blood assessment. However, this technique adds greatly to the safety of the surgical treatment of intracranial aneurysms. ICG-VA promoted real time assessment of the surgical field with good image quality. It is easy to perform and evaluate the procedure. This technique has the potential to be considered as a standard step of this surgical intervention. Key Words: Aneurysm. Angiography. Clip ligation. Indocyanine green videoangiography. Microsurgery. Geliş Tarihi: 08.Şubat.2021 Yazarların ORCID ID Bilgisi: Kabul Tarihi: 08.Nisan.2021 Barış KÜÇÜKYÜRÜK: 0000-0003-3922-2009 Ahmet Faruk ÖZDEMİR: 0000-0002-7919-1609 Dr. Barış KÜÇÜKYÜRÜK Kelvin NEMAYİRE: 0000-0002-4810-9959 İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, Saffet TÜZGEN: 0000-0002-0490-1506 Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Ali Metin KAFADAR: 0000-0002-3312-3192 Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, Mehmet Yaşar KAYNAR: 0000-0001-7327-836X Tel: 0533 7496232 Ziya AKAR: 0000-0003-4706-8881 E-posta: baris.kucukyuruk@iuc.edu.tr Galip Zihni SANUS: 0000-0003-4706-8881 75 B. Küçükyürük, ark. Beyin anevrizmaların cerrahi tedavisinde iskemik Tablo I. Hasta grubunun demografik bilgileri komplikasyonların ve klip düzeltme amacıyla tekrar- layan ameliyatların engellenmesi amacıyla, ana arter- Toplam hasta sayısı 61 lerin ve perforan arterlerin açıklığının korunması ve Cinsiyet: kadın/erkek 38/23 anevrizmanın tam olarak kapandığının doğrulanması Yaş: alt-üst (ortalama) 26 - 82 (52,9) önem taşımaktadır1-4. Bu komplikasyonların önlenme- si amacıyla mikroskoptan direkt bakı ile doğrulama Toplam anevrizma sayısı 75 tek başına güvenilir olmayabilir. Bu amaca yönelik • Orta serebral arter bifurkasyonu 28 olarak, intraoperatif anjiyografi (İA) popülerlik ka- zanmış ve kan akımının ameliyat esnasında değerlen- • Orta serebral arter M1 segmenti 7 dirmesinde altın standart yöntem olarak kabul edilmiş- • Orta serebral arter M2 segmenti 2 tir5,6. Ancak İA’nın ameliyathane iş akışını yavaşlat- • Anterior kominikan arter 19 ması, ek ekipman ve personel ihtiyacı olması ve küçük • Anterior serebral arter A1 segmenti 1 perforan arterler ile ilgili sınırlı bilgi sağlaması gibi bazı dezavantajları vardır7,8. Bu zorlukların üstesinden • Anterior serebral arter A3 segmenti 1 gelebilmek amacıyla, indosiyanin yeşili (ICG) video- • İnternal karotid arter bifurkasyonu 4 anjiyografinin (VA) kullanımı, beyin-damar hastalık- • Posterior kominikan arter 10 larının cerrahi tedavisinde vazgeçilmez bir araç haline • Anterior koroidal arter 3 gelmiştir9,10. Anevrizma dağılımı Bu çalışmanın amacı, ardışık bir anevrizma serisinde- • Bir anevrizma 45 hasta ki ICG-VA bulgularımızı sunmak, bu tekniğin avantaj ve kısıtlılıklarını tartışmak ve ICG-VA'nın güvenilirli- • İki anevrizma 10 hasta ğini değerlendirmek için intraoperatif bulguları posto- • Üç anevrizma 2 hasta peratif serebral anjiyografi ile karşılaştırmaktır. Kanama durumu • Kanamış 2 0 hasta Gereç ve Yöntem • Kanamamış 41 hasta Hasta Grubu Tüm vakalarda, anevrizmanın kliplenmesini takiben, Bu çalışmaya Mayıs 2017 ile Aralık 2018 tarihleri kan akımı mikroskoptan direk bakı ile ve mikrodopp- arasında beyin anevrizması nedeniyle cerrahi tedavi ler ultrasonografi ile doğrulanmıştır. Ardından, 5 ml uygulanan ve toplamda 75 anevrizma tespit edilmiş 61 salin solüsyonunda çözündürülmüş 25 mg standart ardışık hasta dahil edildi. Yirmi hasta kanamış anev- dozda ICG, intravenöz olarak uygulandı. Mikroskop rizma ile başvurdu. On hastada 2 anevrizma ve iki Infrared 800 modülüne geçilerek büyütme ve odak hastada 3 anevrizma tespit edilmek üzere, toplam 12 mesafesi, sırasıyla x5 ve 350 mm olarak ayarlandı. Bu hastada çoklu anevrizma mevcuttu. Karşı hemisferde- aşamada birincil cerrah mikroskoptan bakmaya devam ki anevrizması ayrı seansta tedavi edilen iki hasta ederken, ICG’nin emisyon ve eksitasyonunu mümkün dışındaki çoklu anevrizmaların tümü, tek kraniyotomi kılan parlak beyaz ışık altında, cerrahi alandaki ilgile- ile aynı seansta kliplendi. nilen yapıları işaret eder. Eş zamanlı olarak, ikinci cerrah ise, video kayıt ekranında ICG’nin normal Hasta grubu, yaşları 26 ile 82 (ort 52.9) arasında deği- damarlardan yayılan beyaz sinyalini ve kapatılmış şen 38 kadın ve 23 erkek hastadan oluşmaktadır. Has- anevrizmanın ise karanlık kalışını takip eder ve doğru- ta grubunun demografik özellikleri Tablo I’de özet- lar. Sorgulanan tüm yapılar ICG’nin ilk geçiş aşama- lenmiştir. sında gösterildikten sonra, cerrahi ekip birlikte ICG- Tüm olgularda, anevrizma ve diğer damar yapıları VA kaydını değerlendirirerek tedavinin başarısına ameliyat öncesinde anjiyografi ile değerlendirildi. karar verir. İndosiyanin Yeşili Videoanjiyografi Ameliyat Sonrası Anjiyografi ICG, 700-780 nm dalga boyu aralığında eksitasyon ve Anevrizmanın kapatılmasını ve normal kan akımının 820–900 nm dalga boyu aralığında bir emisyon göste- devamlılığını değerlendirmek için, tüm hastalara ame- ren bir floresans maddedir. Tüm ameliyatlar, ICG'nin liyat sonrası 1-5. günde 3D rekonstrüksiyonlu anjiyog- floresan sinyalini görüntüleme imkanına sahip Infra- rafi yapıldı. red 800 floresans modülü ile donatılmış Zeiss Pentero 800 (Carl Zeiss Meditec AG, Jena, Almanya) nöroşi- Etik Onam rürji ameliyat mikroskobu ile gerçekleştirildi. Bu çalışma İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Etik Kurulu tarafından incelenmiş ve onaylanmıştır. 76 Anevrizma Cerrahisinde ICG Videoanjiyografi Kullanımı Anevrizmaların %6.6'sının ameliyat sonrası anjiyogra- Bulgular fisinde (n = 5), dört vakada anevrizma boynunda bek- lenmedik kalıntı dolum ve bir vakada ana arter darlığı Anevrizmaların %86.6'sında (n = 65), ICG-VA tatmin saptandı. Bu olgularda ICG-VA ameliyat esnasında edici klipleme sağlandığını ameliyat esnasında doğru- uyarıcı olmadı. Kalıntı dolum saptanan 2 olguda ante- ladı. Bu olguların ICG bulguları, anevrizmaların tam rior kominikan arter anevrizması, 1 olguda orta sereb- olarak kapandığını ve normal kan akımının korundu- ral arter bifurkasyon anevrizması (Şekil 2) ve 1 olguda ğunu ispatlayan ameliyat sonrası anjiyografi ile uyum- posterior kominikan arter anevrizması mevcuttu. Bu luydu. (Şekil 1) olgulardaki kalıntı dolumlar, anevrizma boynunun cerrahi görüş alanının uzak tarafında, ana arter ya da anevrizma kliplerinin altına gizlenmiş şekilde yer alıyorlardı. Ana arter darlığı saptanan olguda, ICG- VA anevrizma çevresi damarlarda yeterli akım sapta- mıştı; ancak ameliyat sonrası anjiyografide bir ana arterin çıkışında daralma saptandı. (Şekil 3) Distal dolumun yeterli olması nedeniyle, kliplerin düzeltil- mesi için ikinci cerrahi girişim uygulanmadı; ancak bir ay sonra bu hastada geçici iskemik atak gelişti. Şekil 1: 57 yaşındaki bir kadın hastada saptanan kanamamış anterior kominikan arter (AKomA) anevrizması. A. Anjiyografide sol internal karotid arter enjeksiyonu ile superior yönelimli AKomA anevrizması görülmektedir. B. 3 boyutlu anjiyografide anevrizmanın daha yakın görünümü. C. Ameliyat görüntüsü. Sağ taraflı fronto- temporal kraniyotomi ve Sylvian fissürün açılması ile bilateral anterior serebral arterlerin A1 (siyah yıldız) ve A2 (beyaz yıldız) segmentleri ortaya koyulmuştur. Şekil 2: Anevrizma (beyaz ok) iki adet Yaşargil mini-klip ile 72 yaşındaki bir erkek hastada saptanan sol taraflı kliplenmiştir. D. ICG-VA’de A1 ve A2 segmentlerinde kanamamış orta serebral arter (OSA) anevrizması. A. korunmuş kan akımı ve anevrizmanın tam olarak ka- Anjiyografide sol internal karotid arter enjeksiyonu ile pandığı görülmektedir. E ve F. Ameliyat sonrası anji- OSA bifurkasyonu yerleşimli anevrizma görülmektedir. yografi ve 3 boyutlu görüntüde anevrizmanın dolum B. 3 boyutlu anjiyografide anevrizmanın düzensiz göstermediği ve normal kan akımının korunduğu gö- boyun yapısı gösterdiği ve anevrizma tepesinde bir rülmektedir. bebek anevrizma mevcut olduğu görülmektedir. C. Ameliyat görüntüsü. Sol taraflı frontotemporal krani- yotomi ve Sylvian fissürün açılmasını takiben, Sylvian Anevrizmaların %6.6'sında (n = 5), ICG-VA ile anor- fissür içinde yüksek yerleşim gösteren ve frontal oper- mal bulgular saptandı. Bu olguların ikisinde, ilk klip- kulum ve insula arasında bulunan anevrizma iki adet leme sonrasında anevrizma kesesinde devam eden Yaşargil mini-klip ile kliplenmiştir. Beyaz yıldız: orta dolum görüldü. Ek klipler ile anevrizmalar tam olarak serebral arterin M1 segmenti.; Siyah yıldız: orta se- kapatıldı ve ikinci defa ICG-VA yapılarak tam klip- rebral arterin temporal M2 segmenti. D. ICG-VA’da leme doğrulandı. ICG-VA, diğer iki vakada ana arter- orta serebral arterin M1 ve temporal M2 segmentle- de ciddi daralma ve bir vakada da perforan arter tıka- rindeki kan akımının devamlılığı görülmektedir; ancak nıklığını ortaya çıkardı. Bu olgularda ilk klipler çıkarı- beyin dokusu tarafından örtülen superior M2 segmenti larak kan akımının dönüşü sağlandı ve her üç olguda ve anevrizmanın bu damar ardında kalan boyun kısmı da anevrizmanın boynunda kalıntı dolum bırakılarak yeterli düzeyde görüntülenememiştir. E ve F. Ameliyat yeniden klipleme yapıldı. Ameliyat sonrası anjiyogra- sonrası anjiyografi ve 3 boyutlu görüntüde, superior fide, her üç vakada da beklenen kalıntı dolumlar gö- M2 segmenti düzeyinde kalıntı anevrizma dolumunu rüldü; ancak hiçbirinde arteryel dolumda kısıtlılık ve (beyaz ok) göstermektedir. iskemik klinik bulgu ortaya çıkmadı. 77 B. Küçükyürük, ark. Daha iyi cerrahi tedavinin sonuçları elde etmek ama- cıyla, ameliyat esnasında kan akımının değerlendiril- mesi için mikroskopik ve endoskopik direk bakı, mik- rodoppler ultrasonografi, intraoperatif elektrofizyolo- jik nöromonitorizasyon ve İA gibi çeşitli yöntemler önerilmiştir5,6,14-17. Bu yöntemler arasında İA altın standart yöntem olarak kabul edilmektedir1,3,5,6,9,11,15. Beyin kan dolaşımı hakkında anlık doğru bilgi sağla- yan İA’nın, olguların %7-34'ünde kliplerin düzeltil- mesine neden olduğu ve bu sayede, birçok hastayı önemli düzeyde sakatlayıcı sonuçlardan ve tekrarlayan cerrahi girişimlerden koruduğu bildirilmiştir13,15. Öte yandan, İA, ek personel ve ekipman gerektirmesi ve zaman alıcı olması itibariyle iş akışını engelleyici olabilir. Bu zorlukların bir kısmının üstesinden gel- mek için, Raabe ve ark 2003 yılında ICG-VA’yı kul- lanıma sunmuştur10. Şekil 3: ICG, hepatik ve retina patolojilerinin tedavisinde uzun 61 yaşındaki bir kadın hastada saptanan sağ taraflı kanamamış orta serebral arter (OSA) anevrizması. A. süredir kullanılan yakın-kızılötesi bir floresan madde- Anjiyografide sağ internal karotid arter enjeksiyonu dir. Damar içine enjeksiyonunu takiben plazma prote- ile OSA bifurkasyonu yerleşimli anevrizma görülmek- inlerine bağlanır ve uygun eksitasyon ve emisyon tedir. B. 3 boyutlu anjiyografide anevrizmanın daha dalga boylarında (sırasıyla 700–780 nm and 820–900 4,10 yakın görünümü. C. Ameliyat görüntüsü. Sağ taraflı nm) damar duvarlarından geçen bir ışıma yapar . Bu pterional kraniyotomi ve Sylvian fissürün açılması ile, dalga boylarını görüntüleyebilen kameraların ameliyat orta serebral arterin superior (siyah yıldız) ve inferior mikroskoplarına entegre edilmesi ile kullanıma giren (beyaz yıldız) M2 segment dalları ve anevrizma (beyaz ICG-VA; hızlı, güvenilir ve İA ile karşılaştırılabilir ok) ortaya koyulmuştur. Anevrizma iki adet Yaşargil sonuçlar sağlamaktadır. standart-klip ile kliplenmiştir. D. ICG-VA’de her iki ICG-VA'nın birkaç ayırt edici özelliği vardır. Bunlar- M2 segment dallarındaki kan akımının korunduğu ve dan en önde geleni, ICG-VA'nın cerrahi sahada ortaya anevrizmanın tam olarak kapandığı görülmektedir. E koyulmuş anevrizma ve damar yapılarının neredeyse ve F. Ameliyat sonrası anjiyografi ve 3 boyutlu görün- gerçek zamanlı olarak görüntülenmesini sağlayabil- tüde, inferior M2 segment çıkışında darlık (beyaz ok) mesidir. ICG-VA’nın belki de en önemli üstünlüğü, görülmektedir. küçük çaplı perforan arterlerin görüntüsünün elde edilebilmesidir3. İA’ya göre bir diğer üstünlüğü ise ek Bu çalışmadaki hastaların hiçbirinde ICG kullanımına personel veya uzun işlem süresi gerektirmemesidir; bağlı komplikasyon gelişmedi. tüm VA işlemi 2 dakika içinde tamamlanabilmektedir. VA’ya özgü bu avantajların bir kısmı, bir diğer VA yöntemi olan Fluorescein Sodyum VA’da mevcuttur; Tartışma ve Sonuç ancak ICG-VA bir ameliyatta sorunsuzca tekrarlanabi- lirken, Fluorescein Sodyum VA’nın üst üste kullanıl- Endovasküler teknikler, beyin anevrizmalarının teda- ması zorluklar içermektedir3. visinde önemli değişikliklere yol açmıştır. Yine de, Bu avantajlar klinik açıdan değerlendirildiğinde; ICG- mikrocerrahi klipleme, kanamış ve kanamamış anev- VA kullanılmış anevrizma serileri bu yöntemin kulla- rizmaların tedavisinde hala önemli bir yer tutmaktadır. nılmadığı serilerle karşılaştırıldığında, ICG-VA’nın Bir anevrizmanın mikrocerrahi klipleme ile tedavisi, çok daha güvenli mikrocerrahi klipleme imkanı sağla- anevrizma çevresindeki ana arter ve perforan arterlerin dığı belirlenmiştir18. Bu bağlamda, Sharma ve ark, kan akımını tehlikeye atmadan anevrizmanın tamamen ICG-VA kullandıkları bir anevrizma serisinde ameli- kapatılmasını amaçlar. Kısmi anevrizma kapanması yat esnasında olguların %8’inde kliplerin düzeltilme- anevrizmanın yeniden büyümesine ve nihayetinde sinin gerektiğini bildirmiştir13. Benzer şekilde, Raabe muhtemel kanamaya yol açabilir. Beklenmedik ana ve ark’ın serisinde bu oran %9 olarak bildirilmiştir10. arter ve perforan arter tıkanıklıkları ise, önemli düzey- Bu sonuçlarla uyumlu bir şekilde, bizim serimizde de sakatlıklara neden olabilecek iskemik komplikas- ICG-VA sonrası ameliyat sırasında kliplerin düzeltil- yonlara neden olabilir. Literatürde bu tür komplikas- me oranı %6,6 olarak saptanmıştır. yonlar %2 ile 19 arasında değişen oranlarda bildiril- miştir10-13. Bu beklenmedik bulgular, klip revizyonu Diğer taraftan, ICG-VA'nın bazı dezavantajları da için ikinci ameliyatı gerektirebilir; ancak iskemik bulunmaktadır. ICG-VA’nın altın standart yöntem sonuçları tersine çevirmek için geç kalınmış olabilir. olan anjiyografi ile karşılaştırıldığı çalışmalarda, her iki yöntem arasında %79-97,5 arasında değişen uyum 78 Anevrizma Cerrahisinde ICG Videoanjiyografi Kullanımı bildirilmiştir10-13,15,19,20. Bu oran bizim 3. Kucukyuruk B, Korkmaz TS, Nemayire K, et al. Intraoperative de %93,4 olarak saptandı. Buna göre, ICG-VA’nın Fluorescein Sodium Videoangiography in Intracranial tüm olgularda doğru bilgi sağlayamadığı yorumu Aneurysm Surgery. World Neurosurg. 2021;147:e444-e452 yapılabilir. Bu bağlamda, Dashti ve ark, anevrizma 4. Riva M, Amin-Hanjani S, Giussani C, De Witte O, Bruneau M. Indocyanine Green Videoangiography in Aneurysm Surgery: serilerindeki ICG-VA bulgularını postoperatif anji- Systematic Review and Meta-Analysis. Neurosurgery. yografi ile karşılaştırdıklarında %6 kalıntı anevrizma 2018;83(2): 166-180. dolumu ve %6 beklenmedik damar darlığı saptandığı- 5. Derdeyn CP, Moran CJ, Cross DT, 3rd, Sherburn EW, Dacey nı bildirmişlerdir 1. Bu durum birkaç şekilde açıklana- RG, Jr. Intracranial aneurysm: anatomic factors that predict the bilir. ICG-VA, mikroskobun görüş alanıyla sınırlı bir usefulness of intraoperative angiography. Radiology. görüntü sunmaktadır; mikroskobun görüntüsü dışında 1997;205(2): 335-339. kalan alanların veya başka bir yapı tarafından gizlenen 6. Tang G, Cawley CM, Dion JE, Barrow DL. Intraoperative angiography during aneurysm surgery: a prospective evaluation bir yapının değerlendirilmesi mümkün olmamaktadır of efficacy. J Neurosurg. 2002;96(6): 993-999. 13. Buna göre; ICG-VA'nın, özellikle derin yerleşimli 7. Hashimoto K, Kinouchi H, Yoshioka H, et al. Efficacy of anevrizmalarda daha az faydalı olduğu bildirilmiştir; Endoscopic Fluorescein Video Angiography in Aneurysm diğer taraftan anevrizma boyutu ya da kanama durumu Surgery-Novel and Innovative Assessment of Vascular Blood ICG-VA’nın başarısı için bir faktör olarak öne çık- Flow in the Dead Angles of the Microscope. Oper Neurosurg mamaktadır 2. Ayrıca, kalsifiye ve tromboze anevriz- (Hagerstown). 2017;13(4): 471-481. malarda, anevrizma boynundaki kalıntılarının tespit 8. Lane B, Bohnstedt BN, Cohen-Gadol AA. A prospective comparative study of microscope-integrated intraoperative edilmesi güç olabilir; çünkü ICG ışıması bu olgularda fluorescein and indocyanine videoangiography for clip ligation rastlanılan kalın anevrizma duvarından ancak kısıtlı of complex cerebral aneurysms. J Neurosurg. 2015;122(3): miktarda yayılabilmektedir. 618-626. Çalışmamız, ICG-VA'nın ameliyat esnasında beyin 9. de Oliveira JG, Beck J, Seifert V, Teixeira MJ, Raabe A. kan akımının ve anevrizmanın kapatılmasının değer- Assessment of flow in perforating arteries during intracranial aneurysm surgery using intraoperative near-infrared lendirmesinde çok yararlı bir yöntem olduğu sonucuna indocyanine green videoangiography. Neurosurgery. 2007;61(3 varmıştır. ICG-VA, altın standart yöntem olarak Suppl): 63-72. IA'nın yerini tutmamaktadır; ancak ICG-VA’nin be- 10. Raabe A, Beck J, Gerlach R, Zimmermann M, Seifert V. Near- yin-damar hastalıklarının cerrahi tedavisinde vazge- infrared indocyanine green video angiography: a new method çilmez bir araç olduğu kanısındayız. Ancak, derin for intraoperative assessment of vascular flow. Neurosurgery. yerleşimli lezyonlarda bu teknik yetersiz kalabilmek- 2003;52(1): 132-139. tedir. Bu gibi durumlarda, ICG-VA’nın etkinliğinin 11. Doss VT, Goyal N, Humphries W, Hoit D, Arthur A, Elijovich L. Comparison of Intraoperative Indocyanine Green diğer intraoperatif değerlendirme modaliteleri ile Angiography and Digital Subtraction Angiography for Clipping desteklenmesi gerekebilir. of Intracranial Aneurysms. Interv Neurol. 2015;3(3-4): 129- 134. 12. Fischer G, Stadie A, Oertel JM. Near-infrared indocyanine Etik Kurul Onay Bilgisi: Onaylayan Kurul: green videoangiography versus microvascular Doppler İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa – Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu. sonography in aneurysm surgery. Acta Neurochir (Wien). Onay Tarihi: 04.08.2020 2010;152(9): 1519-1525. Karar No: A-17 13. Sharma M, Ambekar S, Ahmed O, et al. The utility and limitations of intraoperative near-infrared indocyanine green Araştırmacı Katkı Beyanı: videoangiography in aneurysm surgery. World Neurosurg. Fikir ve tasarım: B.K.; Veri toplama ve işleme: A.F.Ö., K.N.; 2014;82(5): e607-613. Analiz ve verilerin yorumlanması: B.K., S.T., A.K., M.Y.K., Z.A., 14. Akdemir H, Oktem IS, Tucer B, Menku A, Basaslan K, G.Z.S.; Makalenin önemli bölümlerinin yazılması: B.K., A.F.Ö. Gunaldi O. Intraoperative microvascular Doppler sonography in aneurysm surgery. Minim Invasive Neurosurg. 2006;49(5): Destek ve Teşekkür Beyanı: 312-316. Destek ve teşekkür beyanımız bulunmamaktadır. 15. Gruber A, Dorfer C, Standhardt H, Bavinzski G, Knosp E. Çıkar Çatışması Beyanı: Prospective comparison of intraoperative vascular monitoring Makale yazarlarının çıkar çatışması beyanı yoktur. technologies during cerebral aneurysm surgery. Neurosurgery. 2011;68(3): 657-673. 16. Nickele C, Nguyen V, Fisher W, et al. A Pilot Comparison of Multispectral Fluorescence to Indocyanine Green Kaynaklar Videoangiography and Other Modalities for Intraoperative Assessment in Vascular Neurosurgery. Oper Neurosurg 1. Dashti R, Laakso A, Niemela M, Porras M, Hernesniemi J. (Hagerstown). 2019;17(1): 103-109. Microscope-integrated near-infrared indocyanine green 17. Suzuki K, Kodama N, Sasaki T, et al. Intraoperative monitoring videoangiography during surgery of intracranial aneurysms: the of blood flow insufficiency in the anterior choroidal artery Helsinki experience. Surg Neurol. 2009;71(5): 543-550. during aneurysm surgery. J Neurosurg. 2003;98(3): 507-514 2. Dashti R, Laakso A, Niemela M, Porras M, Hernesniemi J. 18. Tajsic T, Cullen J, Guilfoyle M, et al. Indocyanine green Microscope integrated indocyanine green video-angiography in fluorescence video angiography reduces vascular injury-related cerebrovascular surgery. Acta Neurochir Suppl. 2011;109: 247- morbidity during micro-neurosurgical clipping of ruptured 250. 79 B. Küçükyürük, ark. cerebral aneurysms: a retrospective observational study. Acta 20. Washington CW, Zipfel GJ, Chicoine MR, et al. Comparing Neurochir (Wien). 2019;161(11): 2397-2401. indocyanine green videoangiography to the gold standard of 19. Ozgiray E, Akture E, Patel N, et al. How reliable and accurate intraoperative digital subtraction angiography used in aneurysm is indocyanine green video angiography in the evaluation of surgery. J Neurosurg. 2013;118(2): 420-427. aneurysm obliteration? Clin Neurol Neurosurg. 2013;115(7): 870-878. 80