Çocuk oyun alanlarının bitkisel tasarım açısından değerlendirilmesi: Bursa-Nilüfer örneği

Abstract

Çocuğun gelişiminde önemli bir yere sahip olan oyun, günümüz kent koşullarında çocukların açık alanda oyun oynayacakları alanlar gitgide azalmakta olduğundan genellikle kapalı mekanlarda ve teknolojik oyuncaklarla sağlanmaktadır. Oysa yapılanaraştırmalara göre açık alan oyun aktivitelerinin çocuğun bilişsel ve fiziksel gelişimi içinoldukça önemli olduğu görülmüştür. Çocukların açık alanda oyun oynayabildikleri, sosyalleşip arkadaş edinebildikleri mekanların başında çocuk oyun alanları gelmektedir. Çocuk oyun alanlarındaki oyun elemanlarının yanı sıra çocuklar sahip oldukları hayal güçlerinin de etkisiyle bitkisel elemanlardan farklı oyunlar oluşturabileceği gibi (çubuktan at oyunu, kılıç oyunu, kamıştan dürbün vb.) ağaçlara tırmanarak, meyvelerinitoplayarak, bitkilere dokunup-koklayıp onların mevsimsel değişimlerini gözlemleyerek doğayı öğrenmektedirler. Bu sebeple çocuk oyun alanları çocuğun istek ve merakına uygun olarak tasarlanmalıdır.Bu tez çalışmasında Bursa-Nilüfer’deki çocuk oyun alanlarının bitkisel tasarım açısındandeğerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bursa kenti Nilüfer İlçesinde yer alan 200 adet çocukoyun alanının bitkisel tasarım açısından bitkisel çeşitlilik, estetik- işlevsel özellikler ve toksisite durumları değerlendirilmiş ve öneriler getirilmiştir. Sonuç olarak Nilüfer ilçesi çocuk oyun alanlarının zengin takson çeşitliliğine sahip olduğu görülmüş olup estetik açıdan yuvarlak formlu, ince dokulu ve farklı renk çiçekli taksonların yer aldığı tespitedilmekle birlikte işlevsel açıdan genellikle taksonların sınırlama ve vurgulama olarakkullanıldığı belirlenmiştir. Toksisite bakımından toksik takson oranının fazla olmaklabirlikte alerjen takson sayısının daha az olduğu saptanmıştır. Çocuk oyun alanlarında bitkisel tasarım açısından gereken düzenlemelerin yapılması ile çocuklar ve ebeveynler için yaşanılabilir bir çevre oluşturmak etkili bir yaklaşım olacaktır.Play, which has an important place in the development of the child, is generally providedindoors and with technological toys since the areas where children can play outdoors aredecreasing in today's urban conditions. However, according to the research, it has beenseen that outdoor play activities are very important for the cognitive and physicaldevelopment of the child. Children's playgrounds are among the places where childrencan play outdoors, socialize and make friends. In addition to the play elements inchildren's playgrounds, children can create different games with the effect of theirimaginations (horse games from sticks, sword games, binoculars from reeds, etc.), as wellas learning about nature by climbing trees, picking their fruits, touching and smellingplants and observing their seasonal changes. For this reason, children's playgroundsshould be designed according to the wishes and curiosity of the child.This thesis study, it is aimed to evaluate children's playgrounds in Bursa-Nilüfer in termsof plant design. In terms of plant design, plant diversity, aesthetic-functional features, andtoxicity status of 200 children's playgrounds in the Nilüfer District of Bursa City wereevaluated and suggestions were made. As a result, it has been seen that the children'splaygrounds of the Nilüfer district have a rich taxon diversity, and although it has beendetermined that there are taxa with round forms, fine textures, and different color flowersin terms of aesthetics, it has been determined that the taxa are generally used as bordersand emphasis from a functional perspective. In terms of toxicity, it was determined thatalthough the rate of toxic taxa was high, the number of allergenic taxa was less. Creatinga livable environment for children and parents by making the necessary arrangements interms of plant design in children's playgrounds will be an effective approach.