Vergi ahlâkı ve vergi ahlâkını belirleyen faktörlerin analizi: Bursa ili örneği
Loading...
Files
Date
2013-02-21
Authors
Yurdakul, Ali
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Uludağ Üniversitesi
Abstract
Vergileme, geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemli bir konudur. Vergilendirme kavramı literatürde teorik ve entelektüel dikkatleri üzerine çekmekte olup gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli konulardan biridir. Tüm çağdaş toplumlar, vergilerin zorunlu olarak ödenmesine dayanmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde vergi kaçakçılığı genellikle çok fazladır. Herkes vergilerin devlet için gerekli olduğunu bilmesine karşılık, hiç kimse vergi ödemekten hoşnut değildir. Bu nedenle, zorlayıcı vergi uygulamaları toplumlarda vergi uyumunu teşvik etmektedir. Buna karşılık, ampirik araştırmalar vergi uyumunun vergi oranları, para cezaları, diğer cezalar ya da denetlenme olasılığı gibi ödül ve cezalar ile tam olarak açıklanamayacağını göstermiştir. Bu nedenle, vergi uyumunu artırmaya yardımcı olacak alternatif stratejilerin ne olduğu konusu sorulmaya başlanmıştır.Birçok araştırmacı, vergi ahlakının vergi uyumunu açıklamaya yardımcı olmada anahtar bir araç olduğu üzerinde durmaktadır. Vergi ahlakı, mükelleflerin vergiye karşı davranışlarını açıklayan faktörlerden biridir ve vergi ödemede ahlaki bir zorunluluk ya da içsel motivasyon olarak tanımlanmaktadır. Vergi ahlakı, vergi uyumu ile yakından ilişkilidir ve vergi uyumuyla ilgili son ampirik çalışmalarda anahtar bir konu haline gelmiştir. Vergi ahlakı sosyal hayatta olduğu kadar akademik çalışmalarda da artan şekilde dikkatleri çekmektedir çünkü daha düşük düzeyde vergi ahlakına sahip toplumlarda daha yüksek seviyede vergi kaçakçılığı ortaya çıkmaktadır. Vergi ahlakı, vergi kaçakçılığı ya da vergi uyumu düzeyini açıklamada yardımcı olduğundan dolayı, maliye politikası ve vergi ahlakı ilişkisi ihmal edilemeyecek bir konudur.Vergi uyumu ve vergi ahlâkı, kamusal malların yeterli sunumunu sağlamada önemli bir faktördür. Dünya genelinde vergi ahlakının seviyesi ile kayıtdışı ekonominin boyutu arasında güçlü bir negatif ilişki bulunmaktadır. Vergi ahlakı, bireylerin vergi uyum davranışlarını nelerin etkilediği üzerine odaklanmaktadır. Burada vergi uyumu ve buna bağlı olarak vergi ahlakını etkileyen birçok sosyal ve psikolojik faktör bulunmaktadır. Vergi ahlakını kavramada önemli temel faktörler ahlaki kural ve duygular, sosyo-demografik değişkenler, politik ve sosyal tutumlar ve devlet ve mükellef arası ilişkilerdir.Bu çalışmanın amacı genel olarak Dünya'da ve özel olarak Bursa İli'nde vergi ahlâkı ve vergi ahlâkını belirleyen faktörleri analiz etmektedir. Çalışmanın ilk bölümde önce vergi ahlakı ve vergi uyumu kavramları, daha sonra ise vergi ahlakının belirleyicileri incelenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ise vergilendirme işlemine karşı ortaya çıkan davranış ve tepkiler ile dünyada vergi ahlakının durumu, Dünya Değerler Anketi verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Son bölümde ise Bursa İlinde 626 kişiye rassal örnekleme yolu ile anket çalışması yapılmış ve elde edilen veriler üzerine korelasyon analizi uygulanmak suretiyle ile mükelleflerin vergi ahlâkını etkileyen faktörler analiz edilmiştir.
Taxation, a crucial tool for developing countries as well as developed countries, is drawing entellectual and academic attention in the literature from past to these days. All developed countries are grounded on the compulsory of tax payment, contrary to developing countries where individuals do not prefer to pay taxes, although they know the requirement of tax payment for government. Accordingly, tax evasion is prevalent situation in developing countries.Therefore, enforcements are applied to encourage the tax compliance.On the other hand, empirical researches shows that it has not completely explained the compliance by the rewards and punishments imposed through tax rates, fines and other penalties or the probability of audits. As a result, the question arises whether there are alternative strategies that provide to increase tax compliance, or not.Many researchers consider tax morale as a key determinant in clarification of tax compliance. Tax morale is identified as a moral obligation or an intrinsic motivation to pay taxes, accordingly, it is one of the factors explaining the behaviors of the taxpayers against tax.Adding to these, last empirical researches on tax compliance, put emphasis on tax morale incrementally in academics as well as public life.It is remarkable that the countries which have lower degree in tax morale, are observed higher rates of evasion. Consequently, relations between fiscal policy and tax morale is an unnegligible issue due to the contribution in understanding the tax compliance or tax evasion.Tax morale and compliance are substantial variables for guaranteeing an adequate provision of public goods.Furthermore, there is strong negative correlations between the size of shadow economy and the degree of tax morale in worldwide. Tax morale focuses on what effects the individuals attitudes towards compliance with taxes. Accordingly, it could be mentioned several social and physiological factors that are closely related to tax compliance and therefore to tax morale.The fundamental variables to comprehend tax morale, are moral rules and sentiments, socio-demographic variables, politial and social attitudes and the relationship between taxpayer and government.The aim of this research is to analyse determinant factors of tax morale in the world broadly and also in Bursa more specifically. From this point of view, firstly, it is discussed the term of tax morale and tax compliance, addingly, elements of tax morale respectively.After this,behaviours and reactions against of the taxation and level of tax morale in the world are analyzed by using the data of the World Values Survey. As a consequent, the factors affecting tax morale of taxpayers are presented by using the data of the Bursa survey.
Taxation, a crucial tool for developing countries as well as developed countries, is drawing entellectual and academic attention in the literature from past to these days. All developed countries are grounded on the compulsory of tax payment, contrary to developing countries where individuals do not prefer to pay taxes, although they know the requirement of tax payment for government. Accordingly, tax evasion is prevalent situation in developing countries.Therefore, enforcements are applied to encourage the tax compliance.On the other hand, empirical researches shows that it has not completely explained the compliance by the rewards and punishments imposed through tax rates, fines and other penalties or the probability of audits. As a result, the question arises whether there are alternative strategies that provide to increase tax compliance, or not.Many researchers consider tax morale as a key determinant in clarification of tax compliance. Tax morale is identified as a moral obligation or an intrinsic motivation to pay taxes, accordingly, it is one of the factors explaining the behaviors of the taxpayers against tax.Adding to these, last empirical researches on tax compliance, put emphasis on tax morale incrementally in academics as well as public life.It is remarkable that the countries which have lower degree in tax morale, are observed higher rates of evasion. Consequently, relations between fiscal policy and tax morale is an unnegligible issue due to the contribution in understanding the tax compliance or tax evasion.Tax morale and compliance are substantial variables for guaranteeing an adequate provision of public goods.Furthermore, there is strong negative correlations between the size of shadow economy and the degree of tax morale in worldwide. Tax morale focuses on what effects the individuals attitudes towards compliance with taxes. Accordingly, it could be mentioned several social and physiological factors that are closely related to tax compliance and therefore to tax morale.The fundamental variables to comprehend tax morale, are moral rules and sentiments, socio-demographic variables, politial and social attitudes and the relationship between taxpayer and government.The aim of this research is to analyse determinant factors of tax morale in the world broadly and also in Bursa more specifically. From this point of view, firstly, it is discussed the term of tax morale and tax compliance, addingly, elements of tax morale respectively.After this,behaviours and reactions against of the taxation and level of tax morale in the world are analyzed by using the data of the World Values Survey. As a consequent, the factors affecting tax morale of taxpayers are presented by using the data of the Bursa survey.
Description
Keywords
Vergi ahlâkı, Vergi uyumu, Vergi kaçakçılığı, Kayıtdışı ekonomi, Mükellef davranışları, Bursa, Tax morale, Tax compliance, Tax evasion, Underground economy, Taxpayer behaviours
Citation
Yurdakul, A. (2013). Vergi ahlâkı ve vergi ahlâkını belirleyen faktörlerin analizi: Bursa ili örneği. Yayınlanmamış doktora tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.