2002 Cilt 21 Sayı 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Open Access Quantitatıve methods to analyse the factors on thoughts of employees in tourism sector about their salary(2002) Sertkaya, Durdu; Kadılar, CemThis paper aims to reveal the opinions of the employees about their earnings in the tourism sector of Turkey according to sex, education level, type of learning the career and age. For this reason, we review how to use the quantitative methods like correspondence, homogeneity, nonlinear principal components, and nonlinear canonical correlation analysis to analyse the survey data.Item Open Access 1963’den 2002’ye: kalkınma planlarında Türk yerel yönetimlerinin dönüşümü(2002) Öner, Şerif; Yıldırım, UğurTürkiye’de Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yerel yönetim geleneğinin oluşması ve yerleşmesi açısından yapısal ve düşünsel dönüşümler yaşanmıştır. Planlı kalkınma döneminin başlaması ile birlikte yerel kurumsal yapılar ayrıntılı olarak ele alınmış, yerel düzeyde toplumsal kalkınmayı sağlamaya yönelik öneriler ortaya konulmuştur. Kalkınma planlarında öncelikle yerel yapıların idari, mali sorunları, kentleşme ve köy kalkınması konuları öne çıkarken zamanla yerel demokrasi ve katılım kavramlarının uygulamaya aktarılmasına ilişkin talepler dikkate alınmaya başlanmıştır. Bu çerçevede yerel kurumsal yapılara ilişkin yaşanan en önemli düşünsel dönüşüm demokratik ve katılımcı yerel yapıların kurumsallaştırılması olmuştur. Ancak gerek kalkınma planlarında gerek siyasi karar alıcıların gündeminde bu yapıların mali ve idari açıdan revize edilmeleri konusu varlığını devam ettirmiştir. Gelinen nokta itibariyle kalkınma planları yerel yapıların hem idari, mali, personel vb sorunlarına hem de demokratik ve katılımcı yapılanmanın tesisine ilişkin ilke ve yaklaşımlara yer veren metinler olarak öne çıkmaktadır.Item Open Access Türk siyasal kültürü ve Ahmed Cevdet Paşa(2002) Gencer, BedriMakalede siyasal rejimlerin farklılık ve istikrarının açıklanmasında önemli bir etken olan siyasal kültür hakkında önce teorik çerçeve sunulmuş, bu çerçevede Türk siyasal kültürünün bazı karakteristikleri saptanmış ve siyasal kültür araştırmaları için bütüncül bir metodolojik çerçeve önerilmiştir. Daha sonra Türk siyasal kültürünün dünden bugüne süreklilik ve değişim noktalarını görme amacıyla anahtar önemde bir geçiş dönemi bilgini ve devlet adamı olarak Ahmed Cevdet Paşa ele alınmıştır. Tanzimat dönemi reformlar hareketinin hem önemli bir aktörü, hem de tarihi aracılığıyla yorumlayıcısı olan bilginin, Türk modernleşme ve fikir tarihindeki yeri belirtildikten sonra, siyasal kültürün yatay ve dikey boyutlarını sentezleyen kişiliği ve bu kritik süreçte üstlendiği dengeleyici rol sayesinde eserlerinde siyasal kültürü nasıl yansıttığı örneklerle incelenmiştir. Muhafazakar kişiliğine rağmen temelde ‘devleti kurtarma’ya yönelik reform hareketine maddi ve ideolojik destek veren Paşa, devlet-toplum ilişkilerinin özünde değişmediği yeni rejimde de siyasal kültürün hakim temalarını izlemeyi sürdürmüştür. Anahtar Kelimeler: Siyaset sosyolojisi, Siyasal kültür, Osmanlı İmparatorluğu, Modernleşme, Tanzimat, Ahmed Cevdet Paşa. AbstractMakalede siyasal rejimlerin farklılık ve istikrarının açıklanmasında önemli bir etken olan siyasal kültür hakkında önce teorik çerçeve sunulmuş, bu çerçevede Türk siyasal kültürünün bazı karakteristikleri saptanmış ve siyasal kültür araştırmaları için bütüncül bir metodolojik çerçeve önerilmiştir. Daha sonra Türk siyasal kültürünün dünden bugüne süreklilik ve değişim noktalarını görme amacıyla anahtar önemde bir geçiş dönemi bilgini ve devlet adamı olarak Ahmed Cevdet Paşa ele alınmıştır. Tanzimat dönemi reformlar hareketinin hem önemli bir aktörü, hem de tarihi aracılığıyla yorumlayıcısı olan bilginin, Türk modernleşme ve fikir tarihindeki yeri belirtildikten sonra, siyasal kültürün yatay ve dikey boyutlarını sentezleyen kişiliği ve bu kritik süreçte üstlendiği dengeleyici rol sayesinde eserlerinde siyasal kültürü nasıl yansıttığı örneklerle incelenmiştir. Muhafazakar kişiliğine rağmen temelde ‘devleti kurtarma’ya yönelik reform hareketine maddi ve ideolojik destek veren Paşa, devlet-toplum ilişkilerinin özünde değişmediği yeni rejimde de siyasal kültürün hakim temalarını izlemeyi sürdürmüştür.Item Open Access The role of technological ınnovatıons in rising health care costs(2002) Köse, SeyidDespite the rising resources devoted to health care in various countries particularly in recent years, health services could not have been delivered at the extent of desired coverage and quality to the citizens. This paper examines the technology factor, considering the financial scheme of the sector, among various basic reasons of this fact what some of the current research argue. In this regard, the developments in health care sector in Turkey along with the OECD countries for this end are emphasized. Indeed, technology suppliers have charged the cost of investments in R&D in the sector from both own citizens and the technology importers. Consequently, Turkey as a technology importer should make a choice about the coverage extent in accessing to the technological advances in health sector for its citizens. In Turkey the studies related to planning and settling policies in health sector appear that they could not grasp neatly this phenomenon. This study aims at shedding some light on the matter so as to fill this void.Item Open Access Uluslararası ortak girişimlerde bilgi ve beceri edinme: Türkiye’deki sanayi işletmeleri örneği(2002) Sayılır, AliBu çalışma uluslararası ortak girişimde bilgi ve beceri edinimine etkide bulunan niteliklere ve etmenlere ilişkin bir model ortaya koymaktadır. Model ortak girişimde bilgi ve beceri edinimine etkide bulunan özellikleri ortaya koymanın yanısıra, ortak girişimden ana işletmeye bilgi transferinde rol oynayan belli mekanizmalara da yer vermektedir. Model, bunlara ek olarak ortak girişim özellikleri ile başarım arasında da gerek bilgi ve beceri edinme aracılığıyla gerekse doğrudan pozitif bir ilişki öngörmektedir. Modelin öngördüğü ilişkiler Türkiye’deki yabancı ortaklı sanayi işletmeleri üzerinde yapılan görgül bir araştırmayla sınanmıştır. Sonuçlar, yabancı ortağın ortak girişime sağladığı üretim süreçleri ve teknolojilerinin hem işletmenin bilgi ve beceri ediniminde hem de başarımında etkili olduğunu göstermektedir. Yabancı ortağın sağladığı eğitim ve sosyalleşme, örgütsel süreçler, yönetsel kaynak ise ortak girişimde bilgi ve beceri edinmede etkili olan diğer mekanizmalar olarak ortaya çıkmaktadırlar. Ancak stratejik niyet, yöneticilerin rotasyonu ve ana ortağın işletmeye aktif katılımı mekanizmalarının ortak girişimden ana işletmeye bilgi transferinde etkili olacağı öngörüsü doğrulanmamıştır.Item Open Access Kamu kuruluşlarında müşteri odaklı yönetim anlayışına geçiş aracı olarak vatandaş tatmin araştırmaları ve Bursa halkına yönelik görgül bir çalışma(2002) Tak, Bilçin; Uludağ Üniversitesi/İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi/İşletme Bölümü.Toplam Kalite Yönetimine geçiş sürecini yaşayan kamu kuruluşlarında müşteri odaklı bir yaklaşımın benimsenmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada, kamu kuruluşlarında müşteri odaklı yönetim anlayışının teorik çerçevesi incelenmekte, bu süreçte müşteri tatmin araştırmalarının rolü ve sektöre özgü sorunlar tartışılmaktadır. Ayrıca, Bursa’da faaliyette bulunan bir kamu kuruluşunun sunduğu hizmetlerden müşterilerinin tatmin olma düzeyini analiz etmeye yönelik görgül bir araştırma çerçevesinde kamu kuruluşlarında müşteri tatminini oluşturan unsurlar ve etkileri incelenmektedir.Item Open Access Dış kaynaklardan yararlanmanın yeni bir rekabet stratejisi olarak kullanılması ve uygulama süreci(2002) Öztürk, Azim; Sezgili, KonuralpGünümüzde, yoğun bir rekabetin yaşandığı iş dünyasında dış kaynaklardan yararlanma önemli bir stratejik araç haline gelmiştir. Birçok işletme, ticari çözümler üretmek için dış kaynaklardan yararlanmayı kullanmaktadır. Bu çalışmada dış kaynaklardan yararlanmanın gelişim süreci, işletmelere sağladığı avantajlar ve dezavantajlar ile uygulama süreci incelenmiştir.Item Open Access Politik bütçe döngüleri ve Türkiye ekonomisi (1975-2000)(2002) Onur, SaraTeorik literatürde, Politik Bütçe Dalgalanmaları/ Döngüleri Teorisi, temel olarak halkın kendisini yönetecek temsilcileri seçerken, devletin bütçesinde, toplam kamusal giderlerin arttığı ve/ veya toplam kamusal gelirlerin azaltılması biçiminde iki durumla karşılaşıldığını açıklamaktadır. Türkiye Ekonomisi için bu teorinin testinde, teorinin toplam kamusal gider ve/veya gelirlerden çok, iç ve dış borçların belirleyici bir niteliğe sahip olduğu gözlenmektedir. 1975- 00 yılları arasındaki, 26 yıl ve yaşanmış 6 seçim yılının getirdiği maliyeti, toplam kamusal açıkları, milletvekili genel seçimleri, GSMH, Konsolide Bütçe Açıkları, İç borçlanma ve Dış Borçlanma makro ekonomik değişkenleri veri olarak ele alınırken, seçimlerin toplam kamusal açıkları arttırması biçimindeki teorik beklentinin yanısıra, seçimlerde borçlanma yoluyla, yeni bir kaynak elde edildiği gözlenmektedir.Item Open Access KKTC’de banka krizleri açısından kamu finansmanının etkinliği(2002) Şafaklı, Okan“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) Banka Krizleri Açısından Kamu Finansmanının Etkinliği” konulu bu çalışmanın temel amacı, Banka krizleri sonrası ülkede hüküm süren durgunluk şartlarında kamu gelirlerinin toplanması ve harcanmasındaki etkinliği analiz etmektir Çalışmada öncelikle KKTC’de kamu finansmanının analizi yapılmıştır. Buna göre, çalışmada ekonomik, politik, sosyal ve sendikal açıdan bakıldığında, esneklik taşımayan personel giderlerinin düşürülememesi yanında diğer devlet harcamalarının eşgüdüm içinde denetiminde büyük zafiyetler olduğu tespit edilmiştir. Buna ilaveten, özellikle AB’deki vergi politikaları ile karşılaştırıldığında KKTC’deki vergi sisteminde eksikliklerin olduğuna ve varolan kayıt dışı ekonominin vergi etkinliği üzerindeki olumsuz etkisine de işaret edilmiştir. Çalışmada ayrıca KKTC’nin vergi etkinliği oranı, ekonomisi büyük ölçüde entegre olmuş Türkiye (TC) ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde farklılık ortaya çıkmazken başta İngiltere olmak üzere AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında büyük farklılık olduğu gözlenmektedir.Banka krizleri sonrası güdülen maliye politikaları incelendiği zaman ise söz konusu politikalar salt bütçe açığını kapatmaya yönelik olup ülkedeki durgunluğu artırıcı, üretimi ise düşürücü nitelikte olmuş ve bankacılık sektöründe istikrar yakalamaya katkısı olmamıştır.Item Open Access The models of exchange rate determination(2002) Değirmen, Feride ÖztürkDuring 1970s, three competing theories of exchange rate determination were developed: the flexible price monetary model, the sticky price monetary model, and the portfolio balance model. The aim of these models has been to give a plausible explanation to volatility in exchange rates, especially after the adoption of the flexible exchange rate system. The empirical findings of the models have not been supportive of the predictions of the models. The purpose of this paper is to analyze these theoretical models in a detailed form to evaluate whether they have been adequate in explaining volatility in exchange rates.Item Open Access Gelişmekte olan ülkelerde merkez bankası bağımsızlığı: karşılaşılan güçlükler ve sınırlamalar(2002) Altıntaş, Halil; Taban, SamiGelişmekte olan ülkelerde, merkez bankasına bağımsızlık kazandırıl- masında birçok güçlük ortaya çıkmaktadır. Bunlar; GSYİH’ya göre finansal sistemin oldukça küçük olması, yüksek enflasyon oranları, bankacılık sisteminin zayıflığı, yüksek mali (fiskal) hakimiyet derecesi ve politik istikrarsızlıktır. Bu faktörler ortadan kaldırılmadıkça ve liberalizasyon ve özelleştirme gibi etkin politik reformlar uygulanmadıkça, merkez bankasına bağımsızlık kazandırılmasının istenilen faydaları sağlamayabileceği ileri sürülmektedir.Item Open Access Teknolojik bilginin yayılma süreci ve gelişmekte olan ülkeler: Türkiye için bir uygulama (1950-2000)(2002) Tuncer, İsmailBüyüme modellerine göre büyümenin en önemli kaynağı teknolojik ilerlemelerdir. Teknolojik ilerlemeler ise AR-GE faaliyetlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. AR-GE faaliyetlerinin tamamına yakın bir bölümü gelişmiş birkaç ülke tarafından yapılmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerdeki AR-GE faaliyetleri ise gözardı edilecek kadar azdır. Bu durumda gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelerden teknolojik bilgi içeren sermaye mallarını ithal ederek üretkenliklerini arttırabilmektedir. Bu aşamada ithal edilen sermaye mallarıyla birlikte gelen teknoloji ve bilginin özümsenmesine yardımcı olacak beşeri sermaye önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, büyümenin lokomotifi olan beşeri sermaye birikimi ve teknolojik ilerlemeleri birleştiren bir teknoloji transferi modeli kullanılarak Türkiye’nin son elli yıllık deneyimi analiz edilmektedir. Çalışmada; emek üretkenliğini temsil etmek üzere çalışan başına GSYİH, beşeri sermayeyi ifade etmek üzere okul yılı stoku ve dış ticaret değişkenleri olarak gelişmiş altı ülkeye yapılan ihracat ve bu ülkelerden yapılan ithalat ile Türkiye’nin toplam makineteçhizat ithalatı kullanılmıştır. Bu değişkenlerin zaman serisi özellikleri incelenmiş, seriler arasında eş-bütünleşme sınamaları yapılmış ve bu sınamaların ışığında en uygun model olan Hata Düzeltme (Vector Error Correction, VEC) modeli tahmin edilmiştir. Seriler arasındaki dinamik ilişkiler, değişim kaynağının ayrıştırılması (Variance Decomposition) ve etkiye-tepki (impulse-response) fonksiyonları kullanılarak bulgular değerlendirilmiştir. Sonuçta emek üretkenliğindeki artışların en önemli kaynağının ithalattan özellikle makine-teçhizat ithalatından geldiği yönünde bulgular elde edilmiştir.