2001 Cilt 1 Sayı 2

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 12 of 12
  • ItemOpen Access
    Bilimde balarısı
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Giray, Tuğrul
    Binlerce balarısı kovanda herhangi bir merkezi yönetim olmaksızın balacılıktan tarimcılığa dek gereken her işi görürler. Arılar her an her tür işle karşı karşıya olmalarına rağmen yaşiarına ve kabiliyetlerine göre işler seçer ve sadece bunlarla meşgul olurlar. Örneğin, nektar yükü­ nü toplayıcı arılardan alan ve depolamaya götü­ren bir an çevresindeki toplayıcı arıların dans ile ilan ettiği kaynaklara ilgi göstermez. Arı topluluğu aynı şehir toplumunda olduğu gibi ilgi alanlarına , mesleklerine göre bir iş bölümü gösterir. Bu yaşla ilintili iş bölümü bireysel bir davranışsal gelişimin ürünüdür. En genç erişkin arılar kendi hücrelerini temizlerler, sonra bakı­ cılık işlerini görev edinir, kurtcuklara arı sütü verirler. Daha sonra toplayıcı arıların getirdiği nektarı bal gözelerinde depolarlar, sonra kovan girişini beklerneğe başlarlar, sonra da belirgin bir geçi ş yapıp tariacılığa başlarlar. Bu görü­ nüşte düzensiz, bireysel çabalardan __ bir de baka­ rız ki bir düzen ortaya cıkmıştır. Orneğin, ko­ vanın ortasında yeni gelişen kurtcuk halinde anlar, onların çevresinde polen ya da çiçek tozu, en dışta da bal biriktirilmiştir (Şekil1 ). Hem arıların bireysel davranış ve gelişimi , hem de bunun ürünü olan kovanda iş bölümü ve yapısal düzen bilimin ilgisini çekmiştir. Bu konuların incelenmesi bize bir çok yeni kavram oluşturma ve anlama açısından katkıda bulun­muştur.
  • ItemOpen Access
    Editörden
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Çakmak, İbrahim; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Zootekni Bölümü.
    Uludağ Arıcılık Dergisinin ikinci sayısını çı­karmaktan büyük sevinç duymaktayız. Bu dergi ile sizlerle Arıcılığımızın durumu, yeni bilimsel gelişmeleri, önemli pratik bilgileri, sizin sorun­larınızı ve mutlulukları birlikte paylaşmak isti­yoruz. Her sayımızda yeni konularla birlikte olacağız. Arıcılık konusunda ekonomiyi ve üretimi ilgi­lendiren önemli konulardan biri tozlaşmadır. Çiftçiler ve arıcılarımızın iki tarafında yarar göreceğini bilerek, birlikte bu konuda çalışmayı öğrenmesi, ülke ekonomisine önemli katkıda bulunacaktır . Arı tozlaşmasının bitkisel üretimin vazgeçilemez bir parçası olduğunu, bitkisel üretim yapan çiftçilerimize dünya literatüründen kaynaklar göstererek anlatmamız ve ülke eko­nomisine kaybedilen bu kaynakları geri getir­memiz gerekiyor. Bu katkı ülkemize milyarlar­ca dolar katkı sağlayabilir. Türkiye'de bal arıla­rının tozlaşmada sistemli ve planlı bir şekilde kullanılmaması nedeniyle önemli bir ekonomik kayıp söz konusudur. Bazılarının düşündüğü gibi zaten her zaman arı var, tozlaşma sorunu yok denilmesi oldukça yanlıştır ve bu konudaki bilgisizlikten kaynaklanmaktadır. Böyle önemli bir konuyu şansa bırakmak oldukça hatalıdır. Çünkü tozlaşma için zamanlama çok önemlidir. Bazı zamanlar çok fazla çiçek açması ve meyve olmamasının en önemli nedenlerinden biri toz­laşma yetersizliği veya eksikliğindendir.
  • ItemOpen Access
    Dernekten haberler
    (Uludağ Üniversitesi, 2001-12) Civan, Mustafa
    Sevgili Okuyucular, Derneğimizin çıkardığı derginin 2. sayısıyla sizlere yeniden merhaba demek bize büyük mutluluk veriyor. İlk sayıyı çıkarttıktan sonra gelen olumlu tepkiler bize güç verdi ve büyük bir istekle ikinci sayıyı çıkarma çabasına giriş­tik. Gördüğünüz gibi bu amacımıza ulaştık ve dergimizin süreli bir yayın olarak çıkarmak konusundaki inancımız pekişti. Çünkü dergi çıkarmanın hem maddi hem de manevi büyük bir çaba gerektirdiğini gördük, ama artık ken­dimize daha çok güveniyoruz.
  • ItemOpen Access
    Laboratuvar farelerinin gelişiminde polen diyetinin etkileri
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Liebelt, R. A.; Calcagnetti, D.; Civan, Mustafa
    Laboratuvarımızdaki çalışmalar sadece su ve polenle beslenen sıçanların 3 farklı akrabalı çiftle­ şen hattın 1 yıl ya da daha uzun süreyle incelendiğinde polenin (ki bu polenler ticari firmalar tarafından s atılan ve özellikleri belli olan polenlerdir), sıçanların sağlıklarının klinik seviyede korunması için ge­rekli besleyici bütün bileşenleri içermekte olduğunu göstermiştir, (Liebelt, R. A. ve ark. 1994). Yine su ve polenle beslenen bu sıçanların , incelenen 30-90 gün vücut ve organ gelişimlerinin , standart laboratuvar pelet yemi ile beslenen kontrol sıçanlarının aynı süredeki vücut ve organ gelişimleri ile aynı olduğu gözlenmiştir. Bu çalışmanın amacı , 12 haftalık süre içerisinde kontollü laboratuvar şartları altın­daki sıçanların hızlı gelişiminde su ve polen diyetinin etkisi olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma için dişi ve erkek Sprague Dawley fareleri kullanılmıştır. Kontrol fareleri Purina Lablox laboratuvar pelet yemi ile beslenirken, araştırılan fareler doğal polen granülleri ile beslenmiştir. Tüm hayvanlar 12 haftalık çalışma boyunca klinik olarak sağlıklı bir seviyede kalmışlardır. Kontrol grubu farelerinin hem erkekleri hem de dişileri polenle beslenenlere göre daha büyük bir fiziksel duru­ma gelmişlerdir. Polenle beslenen farelerin görüntüsü daha sağlıklı, vücut tüyleri ise daha canlı ve parlaktır. Toplam vücut ağırlıklarının her 100 gramına karşılık gelen toplam organ ağırlıklarında (ki toplam organ ağırlığından kasıt ; akciğer, karaciğer , bağırsaklar ve mide, böbrekler, gastrocnemius kası ve adrenal bezlerinin oluşturduğu toplam ağırlıktır) belirgin bir farklılık görülmemiştir, yani oran olarak aşağı yukarı aynıdır. Polenle beslenen dişi farelerin kalpleri, kontrol grubu dişi farelerinin kalplerinden daha ağırdır, ama aynı durum erkek farelerde görülmemiştir. İlginç bir başka durum ise polenle bes­lenen hem erkek hem dişi farelerin beyinlerinin, kontrol grubu farelerinin beyinlerinden daha ağır olmasıdır. Her iki grubun erkekleri ve dişileri arasında en dikkat çeken farklılık inguinal ve gonadal yağ depolarının yağ içeriğidir ki bu da farelerin toplam vücut yağ içerikleriyle ilişkilidir. Po­lenle beslenen erkek farelerin her iki yağ deposundaki yağ miktarı , kontrol grubu erkekleriyle karşılaştı­rıldığında belirgin bir şekilde daha azdır. Dişilerin rahim ve yumurtalık ağırlıklarında belirgin bir farklılık yokken , polenle beslenen erkek farelerin testisleri, kontrol grubu erkek farelerinin testislerine göre belirgin bir şekilde ağırdır. Akyuvar hücre sayıları, hemoglobin konsantrasyonu ve alyuvar hücrelerinin kandaki oranı ve ortalama corpuscular miktarı açısından her iki grubun erkekleri arasında belirgin bir farklılık görülme­miştir. Her iki grubun erkeklerinin kanlarının kimyasal analizi; sodyum, potasyum, klorid, glikoz, kan üresi, nitrojen, ürik asit, fosfor, kalsiyum, toplam protein ve albumin seviyelerinin aşağı yukarı aynı olduğunu göstermiştir. Fakat polenle beslenen erkek farelerin serum kolesterol seviyelerinin kontrol grubu erkek farelerininkinden yaklaşık %50 düşük olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma; özellikleri belli olan ve ticari olarak satılan polenlerin laboratuvar fare ve sıçanlarda tek besin kaynağı olarak kullanıldığında herhangi bir zararlı etkiye ya da organlarda hasara yol açmadan vücudun normal gelişimini ve büyümesini sağladığı ve bunun için gerekli tüm elementleri içerdiği hipotezini desteklemektedir.
  • ItemOpen Access
    Bal arısı ve tozlaşma (polinasyon)
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Ahmedov, Hayrettin
    Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde bilim adamlarının yıllardan beri yaptıkları araştır­malar göstermiştir ki, bal arılarının tozlaşma dolayısıyla sebze ve meyve üretimine katkısı büyüktür. Çeşitli gelişmiş ülkelerde çiftçiler ilaç kullanmaksızın yüksek verimde ürün elde etmek için bal artlarına ihtiyaç duymaktalar, bunun için de ya arıcılarla anlaşıp onların kovanlarını para karşılığı kiralamaktalar, ya da elde ettikleri ürünlerden arıcılara pay ver­mektedirler. Örneğin Amerika Birleşik Dev­letleri' nde arılı kovan 30-50 dolara kiralan­makta ya da üründen arıcıya %10 pay veril­mektedir.
  • ItemOpen Access
    Arılarda sonbahar bakımı ve kışlama
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Altındiş, Kazım; Uludağ Üniversitesi.
    Eylül ayı arıcılar için çok mühimdir. Çünkü yazın sonu ve sonbaharın başlangıcıdır. Arıcı­lar eylül ayında bal sağımına son vererek arılan kışa hazırlamaya başlarlar . Arıların normal kışlayabilmesi için orta güçte kovan başına 1214 kg bal ve 2-3 çerçevede polen olması gerekir. Buda anlı çerçeve başına 2 kg bal anlamına gelir. Balın miktarı çerçeveler el kantarı ile tartılarak belirlenir. Bazı arıcılar balın hepsini alarak arıları şekerle beslemeye kalkışırlar. Bu çok yanlış bir yöntemdir. En fazla balın %50'si şeker şurubu ile değiştirilir. Ancak verilen şu­rup eylül ayı sonuna kadar bala çevrilip, petek gözleri mühürlenmelidir. Verilen şurup yaz şurubuna kıyasla daha koyu olmalı ve şeker ile su arasındaki oran 1.5-2:1 olmalıdır. Şurubun içine her litre başına 3 gr sirke veya buna eşit miktarda limon sıkılmalıdır. Aynı zamanda litre başına 0.5-1 gr tuz konulmasında yarar vardır. Şurubun sıcaklığı 40 derece civarında olmalı, şuruplamaya başlamadan önce boş ve az ballı çerçeveler kovandan alınmalı ve sıkıştırma işlemi yapılmalıdır. Kovanda kalacak çerçeve sayısı arının kuvvetine göre olmalı, yani bırakılan çerçeveler arı ile kaplanmalı ve ana arıya yumurta atmaya çerçeve bırakılmalı­dır . Boş ve az ballı çerçeveler muhafazaya a­lınmalıdır. Petek güvesinden korumak için çer­çeveler arasına ceviz yaprağı, lavanta çiçeği veya defne yaprağı konarak gazete kağıdı ile sarılarak tavana asılmalıdır.
  • ItemOpen Access
    Arıcılıkta ilaç kullanımı
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Aydın, Levent; Uludağ Üniversitesi.
    Arıların salgın hastalıklardan korunması, has­talıkların tedavisi, vücut direncinin kuvvetlen­ dirilmesi, arının fizyolojik dengesinin korun­ ması , stres zararlarının önlenmesi yetiştirme hastalıklan, fertilitenin yükselmesi gelişme ve verimin yükseltilmesi ve arıdan sağlıklı ürün elde edilmesi için ilaç niteliğinde bir çok kim­ yasal maddeyi kullanma gerekliliği vardır. Ter­ si durumlarda üretimi arttırmak veya üretim düzeyini korumak olası değildir. İlaç niteliğindeki kimyasal maddelerin kulla­ mmı , insan ve an sağlığım , gıda ve çevre gü­venliğini ilgilendiren pek çok sorunu da beraberinde getirir. Özellikle yetişticilik ve he­ kimliğin birbirinin sınırlarına girdiği durumlar­ da ilaç kullarıımında suistimallerin görülmesi olasıdır. İlaçların bilinçli ve güvenli şekilde kullamlmaları ve kontrolü büyük önem taşı­maktadır .
  • ItemOpen Access
    Arıcılığımızın dünü, bugünü ve arıcılıktaki gelişmeler
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Kaftanoğlu, Osman
    Ülkemiz ekolojik ve genetik zenginliği, koloni sayısı ve işgücü olanakları bakımından büyük bir arıcılık potansiyeline sahiptir. Bu potansiyelden yararlanmak üzere son yıllarda arıcılık sektöründe önemli yatırımlar yapılmakta ve bilimsel ve teknik altyapısı geliştirilmeye çalışılmaktadır. Cumhuriyetin kuruluşundan beri modern kovan kullanımı teşvik edilerek aneılığın geliştirilmesi ve ülke çapında yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. Ankara'da bir Arıcılık Araştırma Enstitüsü ve bazı illerde ve ilçelerde Arıcılık Üretme İstasyonları kurulmuş, Tarım Bakanlığı ve Orman Bakanlığı' nın çalışmalan ile koloni sayısında ve modern kovan kullanımı konularında önemli çalışmalar yapılmış ve Türkiye koloni sayısı 4 milyonu aşarak dünyada 3. veya 4. sıraya yerleşmiştir. Bütün bu çalışmalara ve gelişmelere rağmen arıcılık konusunda bilimsel altyapının zayıf olması nedeniyle kurulan enstitü ve üretme istasyonları verimli olarak çalışamamış, isimleri veya yerleri değiştirilmiş, buralarda çalışacak arıcı bilim adamı veya araştırıcılar olmadığı için sorunlara çözüm getirilememiş, arıcılığımız da beklenen veya istenen düzeye ulaşamamıştır.
  • ItemOpen Access
    Balın sağlığımız için önemi
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Güneş, M. Ertan
    Bal arısı, kusursuz cihazlarla donatılmış bir canlıdır. Mükemmel bir organizmaya sahip olan arı, çok uzaktaki cisimleri atmış defa büyütülmüş olarak görür. Algılayıcıları kilometrelerce ötedeki çiçeğin kokusunu diğer kokularla karıştırmadan mükemmel bir şekilde algılar. Bu kusursuz canlı uzun bir sürecin sonunda mucize besin balı üretir.
  • ItemOpen Access
    Apiterapi
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Çakmak, İbrahim; Uludağ Üniversitesi.
    Apis mellifera latince bal arısının bilimsel adıdır. Api kelimesi Apis'den gelmekte olup, arı anlamında, terapi, tedavi-koruma-kontrol anlamındadır. Apİterapi bilirnde yeni bir disiplin olup 1990' lı yıllarda hızla büyümeye ve önem kazanmaya başlamıştır. Bu bilim dalı, arı ürünlerinin insanlarda beslenme bozuklukları, eksiklikleri ve tıpta hastalıkların tedavisinde nasıl kullanılacağını araştırmaktadır. Arı ürünlerine bilimsel çalışma ve araştırmalarla desteklenmeden hangi amaçla, nasıl, nerelerde kullanılacağını bilmeden mucize ilaçlar gibi sarılmak yanlıştır.
  • ItemOpen Access
    Oğul vermeyi önleme
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Hor, Bob; Öztürk, Bayramali; Uludağ Üniversitesi.
    Oğul vermeyi önlemek, bizim arılara vermiş olduğumuz hizmetin bir parçasıdır. Bir yandan oğul verme ile doğal olarak kolonilerin çoğalması sağlanır. Öte yandan da arıcı için oğul ile arıların çoğaltılması, en kötü usuldür. Oğul vermeye bu iki çaptan bir bakalım; Doğada kolonilerin gelişmesi, en yüksek seviyeye ulaştığında (ekseriya büyük bal akımı sonu) durum bu haldedir. Petek gözlerin çoğu bal ile doludur ve sırlanmıştır. Kalan gözlerde de kapalı yavru mevcuttur. Ana arının yumurta yapacağı alan sınırlıdır, genç arı mevcudu çoktur, onların yapacağı iş çok azdır veya hiç yapacak işleri yoktur. Böyle koloni oğul vermeye hazırdır. Genelde bu ilk ana memesi kapandıktan sonra olur. Yaşlı ana ve arıların yarısına yakım oğul oluşturuyor ve yeni yere gidiyor. Oğulun çalışan arılardan oluşması kısa bir zamanda gelişmiş koloni olma şansına sahip ve kışı çıkaracak kadar bal toplayabilir. Eski koloni genç arılar ve genç anadan ibarettir. Neyse ki bal ve poleni mevcut kışı geçirmesi için yeterli olabilir. Böylece iki eşit kolonimiz mevcut, ama iki farklı senaryo bulunmaktadır.
  • ItemOpen Access
    Arıcılığa başlarken
    (Uludağ Üniversitesi, 2001) Çakmak, İbrahim; Uludağ Üniversitesi.
    Aneılığın en önemli koşulu bal arısını tanımak ve sevmekten geçmektedir. Zaten bal arısı ile çalışmanın temel koşulu anya nazik ve sevecen davranmaktır. Hızlı ve sert hareketler arıları kızdırır ve alarm sinyalİ verirler. Arıcılığa yeni başlayan amatör arıcılarımızın arı biyolojisini iyi öğrenmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde bilimsel temeller üzerine oturmamış bilgiler ve tecrübeler kolay yıkılır ve çoğu zaman yanıltıcı olur. Arıcılıkta beklenen ve istenen başarıya ulaşmak için her konuda olduğu gibi temelin iyi atılması gerekmektedir. Başarısızlıkları, şanssızlık veya kötü hava koşullarına bağlamak kolay bir kaçamaktır. İklim koşulları arıcılıkta ve diğer tarım sektörlerinde önemlidir. Fakat arıcılarımızın her fırsatta verimsizliği hava koşullarına bağlaması aneılığın temellerinin bilimsel esaslar üzerine kurulmamasından ve bilgisizlikten kaynaklanmaktadır.