2004 Cilt 18 Sayı 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Open Access Silaj fermantasyonunda organik asit kullanımı üzerinde araştırmalar(Uludağ Üniversitesi, 2004) Filya, İsmail; Sucu, Ekin; Canbolat, Önder; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Zootekni Bölümü.Bu araştırma, formik asit temeline dayalı bir koruyucunun (FAT) çiftlik koşullarında yapılan mısır (Zea mays L.) silajlarının fermantasyon, mikrobiyal flora, aerobik stabilite ve in situ rumen parçalanabilirlik özellikleri üzerindeki etkilerinin saptanması amacı ile düzenlenmiştir. Araştırmada kullanılan mısır hamur olum döneminde hasat edilmiş ve yaklaşık 1.5-2.0 cm boyutunda parçalanmıştır. Parçalanan taze materyale 2.0, 3.0 ve 4.0 g/kg düzeyinde FAT katılmıştır. Çalışmada yaklaşık 1.5 ton kapasiteli cam elyafından yapılmış pilot silolar kullanılmıştır. Silolamadan 90 gün sonra açılan silajlarda kimyasal ve mikrobiyolojik analizler yapılmış, silajlara 5 gün süre ile aerobik stabilite testi uygulanmış ve ayrıca silajların in situ rumen kuru madde ve organik maddeler parçalanabilirlikleri saptanmıştır. Sonuç olarak, FAT mısır silajlarının laktik, asetik ve bütrik asit ile amonyak azotu konsantrasyonlarını düşürmüştür. Ayrıca yüksek düzeyde bir antimikrobiyal aktivite göstererek silajlardaki maya, küf, enterobacteria ve clostridia gelişimini engellemiştir. Diğer yandan FAT mısır silajlarının aerobik stabilitelerini geliştirirken, in situ rumen kuru madde ve organik maddeler parçalanabilirliklerini de artırmıştır.Item Open Access Bursa koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında (Cicer arietinum L.) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisinin belirlenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2004) Çöplü, Nazan; Kaçar, Oya; Çakmak, Fevzi; Azkan, Nedime; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.Bu araştırma Bursa ili ekolojik koşullarında bazı nohut hat ve çeşitlerinde bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim öğeleri üzerine etkisinin belirlenmesi amacı ile 1999 ve 2000 yıllarında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde yürütülmüştür. Bu araştırmada Canıtez-87 çeşidi ile ILC-114 hattı ve Yerli köylü populasyonu bitki materyali olarak kullanılmıştır Azotlu gübre olarak Amonyum Nitrat (%26) ve 5 dozu (0, 3, 6, 9, 12 kg/da), aşılama materyali olarak Ankara Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü’nden sağlanmış nohuta ait bakteri suşu kullanılmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme deseninde, faktöriyel olarak düzenlenmiş ve üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmanın sonucunda aşılamanın etkisi ile bitkide tane sayısında artış, tane veriminde azalış istatistiki anlamda önemli çıkmıştır. İncelenen diğer özelliklerde aşılamanın etkisi önemsiz bulunmuştur. Genellikle 6 kg N/da uygulamasından daha yüksek dozlarda tane verim ve verim unsurlarında azalmalar gözlenmiştir.Yöremizde nohutta verimi arttırmak için üretilen çeşitlere uygun rekabet gücü yüksek suşlarla aşılama yapılması yararlı olacaktır.Item Open Access Sarı kantaron’da (Hypericum perforatum L.) hiperisin ve üst drog herba verimi ile bazı morfolojik ve agronomik özellikler arasındaki ilişkiler(Uludağ Üniversitesi, 2004) Kaçar, Oya; Azkan, Nedime; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.Bu araştırma 2001 yılında Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü arazisinden, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme ve çiçeklenme sonu olmak üzere farklı gelişme dönemlerinde toplanan Hypericum perforatum L. bitkilerinde hiperisin oranı ve üst drog herba verimi ile bazı morfolojik ve agronomik özellikler arasındaki ilişkileri ve bu özelliklerin Path analizi ile hiperisin oranı üzerine doğrudan ve dolaylı etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Korelasyon katsayılarına ilişkin sonuçlara göre; hiperisin oranı ile çiçeklenme başlangıcı ve çiçeklenme sonu döneminde tomurcuk sayısı, tam çiçeklenme döneminde ise bitki boyu arasında pozitif yönde ve önemli doğrusal ilişkiler saptanmıştır. Path analizi sonuçlarına göre hiperisin oranı üzerine etkili olan özelliklerin doğrudan etkilerinden çok genellikle üst drog herba, yaprak+sap drog herba verimi, çiçek drog verimi ve açmış çiçek sayısı özellikleri üzerinden dolaylı etkilerinin daha büyük olduğu sonucuna varılmıştır. Üst drog herba verimi ile tomurcuk sayısı, açmış çiçek sayısı, dal çapı, yaprak+sap drog verimi ve çiçek drog verimi arasında olumlu önemli ilişkiler belirlenmiştir. Sonuç olarak hiperisin oranı ve üst drog herba verimi bakımından tomurcuk ve çiçeği bol dalların sayısının yüksek olması seleksiyon kriteri olarak ele alınmalıdır.Item Open Access Amonyumlu gübreleme ve nitrifikasyon inhibitörünün kaya fosfatın çözünürlüğü üzerine etkisi(Uludağ Üniversitesi, 2004) Çelik, Hakan; Turan, Murat Ali; Başar, Haluk; Katkat, A. Vahap; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Toprak Bölümü.Bu çalışma, topraklara uygulanan kaya fosfatlarındaki fosforun yarayışlılığı üzerine nitrifikasyon inhibitörü ile birlikte uygulanan amonyum formundaki azotun etkinliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Sera denemesi; tesadüf parsellerinde, 4 tekrarlamalı deneme desenine göre düzenlenmiştir. Topraklara 3 farklı dozda NH4SO4 (0.5,1.0 ve 2.0g N 3 kg toprak-1), 3 farklı dozda kaya fosfat (0.5,1.0 ve 2.0g P 3 kg toprak-1) ve 3 farklı dozda nitrifikasyon inhibitörü disiyandiamid (0.05, 0.1 ve 0.2 g DCD 3 kg toprak–1) uygulanmıştır. DCD’in etkinliğini görebilmek amacıyla N ve P uygulamaları DCD ile karıştırılarak ve karıştırılmadan uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; artan N dozlarına bağlı olarak saksılardaki toprakların pH’larında azalma görülmüş fakat kaya fosfatların topraktaki çözünürlüğünde ve bitkilerin fosfor içeriklerinde deneme konularına göre önemli bir değişimin olmadığı gözlenmiştir. Azotla birlikte uygulanan nitrifikasyon inhibitörünün, nitrifikasyon inhibitörü uygulanmayanlara göre, bitkilerin N içeriklerini artırdıkları görülmüştür.Item Open Access Gıda sanayi arıtma tesisi atığının (arıtma çamuru) tarımsal alanlarda kullanım olanakları(Uludağ Üniversitesi, 2004) Aşık, Barış Bülent; Katkat, A. Vahap; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Toprak Bölümü.Bu çalışmada; Penguen Gıda Sanayi A.Ş. Arıtma Tesisi Atıkları’ndan arıtma çamurunun kimi özellikleri ve tarımsal kullanım olanağı araştırılmıştır. Bu amaçla fabrikanın kampanya dönemi boyunca (21.6.2001-26.12.2001) arıtma tesisinden belli zamanlarda alınan arıtma çamuru örneklerinde pH, EC, kuru madde, organik madde, C:N oranı, kimi bitki besin elementi ve ağır metal içeriği belirlenmiştir. Ayrıca çalışma kapsamında sera koşullarında yürütülen çalışmada arıtma çamuru (0-20- 40-80-120-160 ton ha-1) düzeylerinde toprağa uygulanmış, mısır bitkisinin gelişim ve mineral element içeriği üzerine etkisi ile 30 gün inkübasyon süresi sonunda ekim öncesi ve hasat sonrasında toprak özellikleri üzerinde meydana getirdiği değişimler belirlenmiştir. Üretim periyodu boyunca alınan çamur örneklerinde yapılan analizler sonucu arıtma çamurunun bitki besin elementi içeriğinin yüksek olduğu ve belirlenen ağır metal içeriklerinin resmi gazetede yayımlanan “Toprak Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nde belirtilen sınır değerleri aşmadığı belirlenmiştir. Toprağa artan miktarlarda uygulanan arıtma çamuru; bitkinin mineral element içeriğini artırmış ve bitki gelişimini olumlu yönde etkilemiştir. Arıtma çamuru ekim öncesi ve hasat sonrasında toprağın pH’sını düşürmüş, toprak tuzluluğu üzerine olumsuz etki yaparak EC’yi artırmıştır. Arıtma çamuru uygulaması ile birlikte toprağın başta organik madde içeriği olmak üzere, NH4, NO3, alınabilir P, değişebilir K, Ca, Mg, Na ve alınabilir Fe, Cu, Mn, Zn ve B içerikleri artmıştır.Item Open Access Sulama proje alanlarındaki taban suyu derinliğinin jeoistatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesi(Uludağ Üniversitesi, 2004) Gündoğdu, Kemal Sulhi; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.Sulama proje alanlarında, sulama ile tabansuyu düzeyinde meydana gelen değişikliklerin belirlenmesi amacıyla gözlem kuyuları oluşturulmaktadır. Bu gözlem kuyularından aylık olarak tabansuyu derinliği ve tabansuyu tuzluluk değerleri ölçülmektedir. Tabansuyu ölçüm değerleri kullanılarak tabansuyunda meydana gelen değişiklikler değerlendirilmekte ve gerekli önlemler alınabilmektedir. Bu çalışmada sulama proje alanlarındaki tabansuyu derinliği değerlerinin jeoistatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Pilot alan olarak Mustafakemalpaşa sulama projesi alanı seçilmiştir. Ölçüm verisi olarak 2002 yılı içerisinde ölçülmüş temmuz ayına ait tabansuyu derinliği değerleri kullanılmıştır. Sonuçta, çalışma alanı için tabansuyu derinliğinin konumsal değişimi jeoistatistiksel yöntemlerle farklı açılardan değerlendirilebilmiştir.Item Open Access Bursa koşullarında sıcaklık ve Co2 değişimlerinin mısır bitkisinin verim ve kuru madde miktarı üzerindeki etkisinin belirlenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2004) Okay, Dilruba; Demirtaş, Çiğdem; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.Bu çalışmada, Bursa koşullarında mısır bitkisine ilişkin toplam bitki gelişme süresi, verim ve kuru madde miktarı tahmini, CERES-Maize bitki gelişim modellemesi ile incelenmiştir. Dünyada sıcaklık artışları konusunda yapılan tahminlere göre, ülkemizin bulunduğu enlemlerde kışın sıcaklığın 2°C, yazın ise 2∼3°C arasında artacağı tahmini göz önünde bulundurularak, yıllık ortalama sıcaklığın 30 C artması ve azalması ile, CO2 konsantrasyonun % 50 (495 ppm) ve % 100 (660 ppm) artması koşullarında bitki gelişimi üzerindeki etkisi sınanmıştır. Sonuç olarak, mısır bitkisinde sıcaklık artışlarının tek başına bitki gelişimini olumsuz yönde etkilediği, CO2 konsantrasyonundaki artışların etkili olmadığı, sıcaklık ve CO2 konsantrasyonlarındaki artışların verim miktarını arttırdığı ancak bu artışların Priestley-Taylor yöntemiyle bitki su tüketimi hesaplandığında daha az olduğu, sıcaklık azalışlarının da verim miktarlarında azalışa sebep olduğu bu azalışların, bitki su tüketiminin Penman-Monteith yöntemiyle hesaplaması durumunda daha az olduğu sonucu elde edilmiştir. Sıcaklık ve CO2 konsantrasyonlarındaki artışların kuru madde miktarını arttırdığı ancak bu artışların Priestley-Taylor yönteminde daha fazla olduğu, benzer şekilde sıcaklık azalışlarının da kuru madde miktarlarında artışa sebep olduğu sonucu elde edilmiştir.Item Open Access Bursa ili zeytin ağaçlarında bulunan akar türleri(Uludağ Üniversitesi, 2004) Kumral, Nabi Alper; Kovancı, Bahattin; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Bitki Koruma Bölümü.Bursa'da zeytin bahçelerinde bulunan akar faunası ile ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanamamıştır. Bu nedenle ele alınan bu çalışmada Bursa ili zeytin bahçelerinde bulunan akar türlerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmalar 2000-2003 yılları arasında Bursa’da zeytin yetiştiriciliğinin önemli olduğu Gemlik, Mudanya, Nilüfer, Orhangazi ve Osmangazi ilçelerinde 15 bahçede, haftada bir yapılan gözlemlerle sürdürülmüştür. Zeytin ağaçlarının çeşitli yönlerinden ve seviyelerinden sürgün ve yapraklar örnekleri alınmış, bu örnekler laboratuvara getirilerek stereoskopik mikroskopta incelenmiş ve daha sonra Berlese hunisine konularak, iki gün süre ile bekletilmiştir. Akarların preparatları Düzgüneş (1980)'in belirttiği yönteme göre yapılmıştır. Sonuç olarak, Bursa ili zeytin bahçelerinde 2 fitofag, 2 predatör ve 3 nötr faunaya ait olmak üzere toplam 7 akar türü saptanmıştır. Diğer yandan, tanımlanan zararlı türlerden Brevipalpus oleae Baker ve Aceria oleae (Nalepa) ile yararlı türlerden Anthoseius involutus Liv.& Kuzn.’un dikkati çekecek bir popülasyon yoğunluğuna ulaştığı tespit edilmiştir.Item Open Access Sera koşullarında a-sınıfı buharlaşma kabı ve küçük buharlaşma kaplarından buharlaşan su miktarı arasındaki ilişkiler(Uludağ Üniversitesi, 2004) Cemek, Bilal; Kara, Tekin; Apan, Mehmet; Taşan, MehmetBu araştırmada, A-sınıfı buharlaşma kabı ve çapları 12 cm, yüksekliği 9 cm olan 1000 ml’lik plastik kaplar ile 100 ml, 200 ml ve 500 ml hacimli cam kaplar kullanılmıştır. Plastik buharlaşma kapları toprak yüzeyine, yüzeyden 50, 100 ve 200 cm yüksekliğe, cam kaplar ise Toprak yüzeyine yerleştirilerek buharlaşma miktarları günlük ölçülmüştür. Farklı yüksekliklere yerleştirilen plastik buharlaşma kapları ile A-sınıfı buharlaşma kabı aralarında doğrusal bir ilişki bulunmuş ve en yüksek ilişki toprak yüzeyine yerleştirilenlerde (0 cm) elde edilmiştir. Farklı hacimli cam kaplarla Asınıfı buharlaşma kabı arasındaki en yüksek ilişki 100 ml’lik kapta ortaya çıkmıştır. A-sınıfı buharlaşma kabı ile sera içi sıcaklık ve bağıl nem ilişkileri incelenmiştir. Sera içi sıcaklık ve bağıl nem değerlerinden faydalanarak buharlaşma miktarını veren belirleme katsayısı (r2 ) 0.97 olan eşitlik çoklu regresyon analizleri kullanılarak elde edilmiştir. Serada üretim yapanların sıcaklık, bağıl nem değerleri ölçümleri ya da küçük buharlaşma kaplarından doğrudan ölçümlerle evapotranspirasyon miktarını belirleyebilecekleri saptanmıştır.Item Open Access Genç kiraz ağaçlarında (Prunus avium) farklı sulama programlarının vejetatif gelişme parametreleri ve bitki su tüketimi üzerine etkileri(Uludağ Üniversitesi, 2004) Yazgan, Senih; Büyükcangaz, Hakan; Demirtaş, Çiğdem; Candoğan, Burak Nazmi; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.İki yıl süren bu çalışmada, ağaç altı mikro yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan Mazzard anacı üzerine aşılı Ziraat-900 çeşidi genç kiraz ağaçlarında, farklı sulama programlarının verim öncesi vejetatif gelişme parametreleri ve bitki su tüketimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, A sınıfı kaptan ölçülen buharlaşma miktarının % 50, % 75, % 100, % 125 ve % 150’si kadar sulama suyu uygulanmıştır. Farklı sulama programlarının, bitki boyu, aşı noktasının 20 cm üzerindeki gövde kesit alanı ve taç hacmi üzerine etkileri, taç alanı dışında istatistiksel olarak P<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Çalışmanın yürütüldüğü 2001 ve 2002 yılı ortalama değerlerine göre, en büyük bitki boyu, gövde kesit alanı ve taç hacmi, A sınıfı kaptan ölçülen buharlaşma miktarının % 150’si kadar sulama suyu uygulanan konuda elde edilmiştir. Farklı su uygulama düzeylerine göre, ölçülen bitki su tüketimi (ETc) değerlerinin, 2001 ve 2002 yıllarında, sırasıyla 365.0-1017.0 mm ve 447.0-983.0 mm değerleri arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir.Item Open Access Bursa ekolojik koşullarında yetiştirilen yaygın mürdümük (Lathyrus sativus L.) hatlarının verim ve adaptasyonu üzerinde bir araştırma(Uludağ Üniversitesi, 2004) Bayram, Gamze; Türk, Mevlüt; Budaklı, Emine; Çelik, Necmettin; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.Bu araştırma, Bursa ekolojik koşullarında bazı yaygın mürdümük (Lathynus stativus L.) hatlarının adaptasyon yetenekleri ile verim durumlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde 2001 ve 2002 yıllarında Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür.Araştırmada ICARDA (International Center of Agricultural Research in the Dry Areas-Suriye)’dan sağlanan 439, 481, 504, 508, 516, 519, 520, 522, 527, 528, 531, 553, 554, 563 ve 587 nolu 15 hat kullanılmıştır. İki yıl sürdürülen araştırma sonuçlarına göre; bitki boyu 66.30- 100.83 cm, m2 ’de bitki sayısı 27.56-50.62 adet, bitkide dal sayısı 10.10- 15.68 adet, bitkide bakla sayısı 36.18-78.37 adet, baklada tane sayısı 2.17- 3.61 adet, bitkide tane sayısı 100.17-202.73 adet, bitkide tane ağırlığı 10.16-26.31 g, 1000 tane ağırlığı 89.90-182.08 g, biyolojik verim 289.23- 689.37 kg/da ve tohum verimi 67.30-202.88 kg/da arasında değişmiştir. En yüksek tohum verimi 481 nolu hattan 202.88 kg/da ve en düşük tohum verimi ise 587 nolu hattan (67.3 kg/da) sağlanmıştır.