2019 Cilt 24 Sayı 2

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/11452/12570

Browse

Now showing 1 - 20 of 54

Open Access
Rijit cidarlı dairesel kanallarda katı madde hareketinin ve çökelmesinin başlangıcı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-30) Ünal, Necati Erdem
Kanalizasyon ve yağmur suyu drenaj kanalları ile sulama kanallarında sıklıkla katı madde birikmekte, bunun sonucunda kanalların çalışma performansı düşmektedir. Bu anlamda pratikte en çok karşılaşılan problem drenaj kanalı tıkanmalarıdır. Bu problemlerin en aza indirilmesine hizmet etmek üzere deneysel veri esaslı model geliştirilmesi amaçlanmıştır. Laboratuvarda yapılan fiziksel deneylere dayanan bu çalışmada rijit cidarlı kanallarda katı madde taşınımı problemi incelenmiş, akım ortamında hareket halinde bulunan katı maddenin çökelmesi ve hareketsiz halde duran katı maddenin harekete başlaması ile ilgili veri toplanmıştır. Bunun için dairesel bir kanalda katı madde hareket döngüsü esas alınarak dört farklı çaptaki katı madde ve dokuz farklı kanal eğimi için gözlem ve ölçümler yapılmıştır. Deneylerde, çökelmenin ve hareketin başlangıcının akım koşulları kaydedilmiştir. Literatürde, katı madde hareketi ile ilgili kayma gerilmesi ve hıza dayanan iki temel yaklaşım mevcuttur. Burada katı madde taşınımı için kayma gerilmesi yaklaşımı kullanılarak analiz yapılmış, bu yaklaşım altında Shields yöntemi kullanılmış ve hareketin başlangıcı ve çökelmenin başlangıcı için modeller önerilmiştir. Bu modeller kullanılarak çökelmeyi engelleyen kayma gerilmesi belirlenebilir ve kanal eğimleri buna göre hesaplanabilir. Geliştirilen modellerin drenaj kanalı ve kanalizasyon sistemlerinin tasarımında kullanılabileceği düşünülmektedir
Open Access
Design and realisation of a yarn tension sensor using strain gauge type load cells
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-08-02) Eren, Recep; Mutlu, Hüseyin Nizam; Çelik, Özge; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.
Yarn tension sensors are used extensively in industrial applications as well as in laboratories for research purpose. In many textile processes like warping, winding, unwinding and knitting, yarn is subjected to cyclic forcing due to motion of mechanisms and nature of the process. This causes a cyclic change in yarn tension and frequency of tension signal depends on process speed. Therefore, it is required that yarn tension sensor detects even small tension changes caused by the process and rejects higher frequency variations called noise. This paper examines the general techniques used in constructing yarn tension sensors and then explains the design and realisation of a yarn tension sensor using strain gauge type load cell. After constructing the sensor, tension measurements are carried out at different yarn speeds up to 800 m/min and tension signals are analysed. After comparing the measured tension signals with the tension signals recorded by a commercial tensiometer, some suggestions are given for improving the measurement precision of the developed yarn tension sensor at high speeds.
Open Access
Biyolojik olarak arıtılmış tekstil endüstrisi atıksularının laboratuvar ölçekli çapraz akış sisteminde ters ozmoz membranları kullanılarak geri kazanımı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-25) Yurtsever, Adem; Uçar, Deniz; Şahinkaya, Erkan
Bu çalışmanın amacı; üç farklı ters ozmoz (TO) membranının gerçek tekstil endüstrisi atıksularının arıtımındaki performanslarının değerlendirilmesi ve kıyaslanmasıdır. Çalışmada tekstil endüstrisi atıksularını arıtan gerçek ölçekli atıksu arıtma tesisi çıkış suları kullanılmış olup, membran performansları kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ), renk, iletkenlik ve membran akısı açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada 10 saatlik filtrasyon çalışmalarında çapraz akışlı filtrasyon düzeneği ile B400FR, B400HR ve BW30 membranları test edilmiştir. Aynı basınçta yapılan çalışmada, en yüksek permeabilite değerini (3,45±0,12 LMH/bar) ve en düşük akı kaybını (%69) B400HR membranı verirken, akıdaki en fazla azalma (%82) BW30 membranında gözlemlenmiştir. Kullanılan atıksu 4570±130 µS/cm iletkenlik, 188±2 Pt-Co renk ve 35±2 KOİ konsantrasyonlarına sahip olup, test edilen tüm membranlar için süzüntü KOİ değeri 10 mg/L'nin altına düşürülmüş olup, en iyi KOİ giderim performansını B400FR membranı göstermiştir. Ortalama iletkenlik giderimi ise tüm membranlar için %92 değerinin üzerinde olup, B400FR, B400HR ve BW30 için sırasıyla %96, 94 ve 92 değerlerindedir. Benzer şekilde tüm membranlar için renk giderimi %99’un üzerinde gerçekleşmiştir. Elde edilen sonuçlarla süzüntü suyunun aynı endüstride geri kullanımı mümkündür.
Open Access
Dynamic response analysis of a 3-story shear frame subjected to harmonic loading: An analytical approach
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-10) Tüken, Ahmet
The multi-story buildings are likely to be subjected to various types of dynamic loadings. A sinusoidal external force with a certain frequency applied to a system is considered as harmonic excitation. Since it is faced very commonly and also covers the concept of resonance, the response of a system to harmonic excitation is an important topic. In the present study, a three-story shear frame subjected to a harmonic force at the top floor is studied and the equations for the floor displacements as functions of time have been obtained. Then normalized response amplitudes under the applied harmonic loading is plotted against the frequency ratio / 1. These frequency-response curves show three resonance conditions at = 1, = 2 and = 3; at these exciting frequencies the steady-state response is unbounded. At other exciting frequencies, the vibration is finite and could be calculated from the derived equations. The structure experiences resonance at some frequency if the structure is excited with harmonic loading over a range of frequencies. When the frequency of the excitation is equal to the natural frequency of the structure, resonance occurs. The structure experiences its largest response at the resonant frequency as compared to any other frequency of loading. If the loading frequency is close to, not exactly equal to, the natural frequency of the system, a phenomenon known as "beating" may occur. In this kind of vibration, the amplitude builds up and then diminishes in a regular pattern.
Open Access
Bursa Uludağ Üniversitesi kampüsündeki atmosferik PAH’ların mevsimsel değişiminin belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-01) Esen, Fatma; Ayyıldız, Emine Gürkan; Bozkurt, Y. Mine; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü.
Bursa’da yarı kırsal bir bölgede (Bursa Uludağ Üniversitesi Kampüs-BUÜK), 04 Şubat 2013-03 Şubat 2014 tarihleri arasında, yüksek hacimli hava örnekleyicisi (YHHÖ) kullanılarak atmosferik polisiklikaromatik hidrokarbonların (PAH’ların) örneklemesi yapılmıştır. Bulunan sonuçlar mevsimsel ve ısınmalı-ısınmasızdönemolarak değerlendirilmiştir. İlkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleri için elde edilen ∑15PAH konsantrasyonları (gaz+partikül) sırasıyla 60±53 ng/m3 , 12±4 ng/m3 , 451±243 ng/m3 , ve 158±104 ng/m3 olarak hesaplanmıştır. Sonbahar ve diğer mevsimler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (Mann-Whitney rank test, p <0,05). Ayrıca, elde edilen sonuçlar aynı örnekleme bölgesinde geçmiş yıllarda yapılan çalışmalar ile karşılaştırılmıştır. 2013 yılı gaz ve partikül fazlarının toplamının ortalamasıPAH konsantrasyonu 119±129 ng/m3 olarak belirlenmiştir. 2009-2013 yılları arasında artan nüfusa bağlı olarak PAH konsantrasyon seviyelerinde artış görülmüştür. Toplam PAH konsantrasyonu ortalamaları ısınmalı dönemde 345±243 ng/m3 iken, ısınmasız dönemde 33±51 ng/m3 olarak tespit edilmiş olup literatürle benzerlik göstermektedir. Konsantrasyon değerlerinin %79’u ısınmalı dönemde, %83’ü ısınmasız dönemde gaz formunda olduğu belirlenmiştir.
Open Access
Asymptotic evaluation of scattering of inhomogeneous plane waves by a perfectly electric conducting half plane
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-26) Kara, Mustafa
In the present study, reflected and diffracted fields of an inhomogeneous plane wave obliquely incident on the surface of a perfectly electric conducting (PEC) half plane are evaluated for a two-dimensional case asymptotically and reexamined by considering the different aspects. Obtained results are plotted by Matlab numerically. Relationships between the complex angle of incidence and field intensities, and phase shifts in the fields are noted. Matlab plots are interpreted and compared to the theory for consistence.
Open Access
Paslanmaz çelik malzemelerin fiber lazer kesiminde proses parametrelerinin optimizasyonu
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-10) Yüce, Celalettin
Günümüzde lazer ışını ile kesme yöntemi modern malzeme kesme yöntemleri arasında maliyet ve kalite açısından üstün özellikleri nedeni ile öne çıkmaktadır. Özellikle lazer kesme yöntemi, imalat sektöründeki birçok uygulamada kullanılan paslanmaz çeliklerin kesilmesinde çok önemli avantajlara sahiptir. Bu çalışma kapsamında 304 kalite paslanmaz çelik malzemenin fiber lazer ile kesilmesinde lazer gücü, kesme hızı ve odak mesafesinin kesilen yüzeylerin pürüzlülüğü ve kerf genişliği üzerindeki etkileri incelenmiştir. Box-Behnken deney tasarımına göre parametre çiftleri belirlenerek kesme işlemi gerçekleştirilmiş ve yüzey pürüzlülükleri ile kerf genişlikleri ölçülmüştür. İşlem parametrelerinin tekil ve etkileşimli etkilerini belirlemek için varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Yüzey pürüzlülükleri ve kerf genişlikleri için cevap yüzeyi fonksiyonları belirlenmiş ve istenebilirlik fonksiyonu yaklaşımı ile optimum proses parametreleri tespit edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda yüzey pürüzlülüğü ve kerf genişliği üzerindeki en etkili parametrenin odak mesafesi olduğu, ilerleme hızının etkisinin sınırlı kaldığı görülmüştür.
Open Access
Investigation of the effects of some process parameters on the morphological properties of polyurethane nanofibrous mats containing black seed oil
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-06-27) Aras, Cansu; Gebizli, Şebnem Düzyer; Özer, Elif Tümay; Karaca, Esra; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Edebiyat Fakültesi/Kimya Bölümü.
Black seed and its extracts have been used in alternative medicine since ancient times. The aim of this study is to produce and characterize composite nanofibrous surfaces by electrospinning with the addition of black seed oil (BSO) with different concentrations into the thermoplastic polyurethane polymer for wound dressings. During electrospinning the flow rate, and the distance between the needle and the collector were changed. The morphologies of the surfaces were analyzed by scanning electron microscopy (SEM). The nanofiber diameters, pore size and porosity of the nanofibrous mats were determined. The presence of black seed oil was investigated by FTIR analysis and the wettability of the surfaces was examined by contact angle measurements. As a result, optimum electrospinning process parameters and the most appropriate black seed oil concentration were determined to produce continuous, uniform and bead-free nanofibers.
Open Access
Gallik asidin fotokatalitik giderimi: Düşük moleküler ağırlıklı bileşenler kullanılarak doğal organik madde modellemesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-05-02) Uyguner-Demirel, Ceyda Senem
Hümik asitler gibi, doğal polimerlerin yapısal alt birimlerinden birini temsil eden gallik asitler, sucul sistemlerde doğal organik madde bozunmasının bir ürünü olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada, hümik maddelere yapısal olarak benzerlik gösteren küçük moleküler ağırlıklı gallik asit, model madde olarak değerlendirilmiştir. Gallik asidin fotokatalitik oksidasyonu, i) başlangıç madde konsantrasyonu, ii) fotokatalizör konsantrasyonu ve iii) fotokatalizör tipi gibi temel operasyon parametrelerinin etkisi araştırılarak incelenmiştir. Fotokatalizör olarak TiO2 Degussa P-25, Hombikat UV-100, PC-10, PC-50 ve PC-105 kullanılmıştır. Gallik asidin zamana karşı fotokatalitik olarak giderimi, UV-vis ve floresans spektroskopik parametreler ve toplam organik karbon ölçümleri ile takip edilmiş ve birinci mertebeden kinetik model kullanılarak açıklanmıştır. Gallik asidin kinetik verilerinin, ana molekül olan hümik asidin fotokatalitik bozunma çalışmalarıyla ilişkilendirilebilmesi için karşılaştırmalı bir yaklaşım izlenmiştir. Gallik asidin farklı fotokatalizörler üzerindeki ön adsorpsiyon sonuçları, gallik asidin fotokatalitik giderim hızı ile doğru orantılı olarak ilişkilendirmiştir. Gallik asit giderim hız sabitlerinin UV265 cinsinden karşılaştırılması; P-25> PC-10> UV-100> PC-105> PC-50 şekilinde sıralanırken, toplam organik karbon giderimi için hız sabitleri değişimi; PC-105> UV 100> PC-10> P-25> PC-50 olarak bulunmuştur. Test edilen çeşitli fotokatalizörler arasında PC-105' in, gallik asit giderimi için oldukça aktif olduğu bulunmuştur. PC-10 ve PC-50' nin küçük yüzey alanları göz önünde bulundurulduğunda, bu fotokatalizörlerin varlığında nispeten düşük giderim hızları elde edilmiştir.
Open Access
Otomobil sürücü koltuğu kızak tasarımı ve geliştirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-10) Deveci, Ömer Osman; Durmuş, Ali; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışma, Avrupa Birliği ülkelerinde yayınlanan ECE regülasyonu R-14 emniyet kemeri bağlantıları şartları altında çalışan koltuk kızak profil kesiti geliştirilmesi üzerinedir. Kızak profilinde farklı senaryolar oluşturularak regülasyonun şartlarını sağlayıp sağlayamadığı incelenmiştir. Malzeme tipi, sac kalınlığı ve kesit simetri durumu değişkenleri ile farklı senaryolar oluşturulmuştur. Senaryoların modellenmesi CATIA V5’te ve sonlu elemanlar analizleri HyperWorks’te gerçekleştirilmiştir. Seçilen bir senaryonun prototipleri üretilerek test edilmiştir. ECE R-14 regülasyon test sonuçları ile analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda testte elde edilen koltuk sırt yer değiştirme değeri sonlu elemanlarda elde edilen sonuca % 90 oranında yakın çıkmıştır.
Open Access
Polyesterin disperse blue 79 ile klasik ve susuz boyanmasının karşılaştırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-10) Eren, Semiha; Özcan, Hande; Yiğit, İdil; Eren, Hüseyin Aksel; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada %100 Polyester kumaşlara Disperse Blue 79 (C.I.11345) boyarmaddesi ile klasik boyama ve süperkritik karbondioksit (scCO2) ortamda susuz boyama yapılmıştır. Deneyler, klasik boyama için 120 °C ve 130 °C, süperkritik ortamda boyamada ise 120 °C sıcaklıkta ve 250 bar basınçta gerçekleştirilmiştir. Klasik ortamda boyanan kumaşlara redüktif yıkama yapılmıştır. ScCO2 ortamda boyanan kumaşlara ise asetonla tekrarlı yıkamalar yapılmıştır. Numunelere; renk ölçümleri, kopma mukavemeti, KOİ testleri yapılmış ve deney sonuçları yorumlanmıştır. Süperkritik CO2'de elde edilen sonuçlar, suda yapılan klasik boyama ile karşılaştırılmıştır. Çalışma, kullanılan dispers boyanın Polyester liflerini süper kritik karbondioksit ortamda susuz olarak 120 °C ve 250 barda yüksek haslıklarda ve mukavemet kaybı olmadan boyadığını ve renk açısından da sulu ortamda dispersiyon ajanlarının varlığında 120 °C elde edilene göre %0,5 (kag) bm konsantrasyonunda daha koyu boyandığını ve %4 (kag) bm konsantrasyonu için benzer olduğunu göstermiştir.
Open Access
Samsun ili arazi kullanımı/örtüsünün mekânsal-zamansal değişimlerinin fraktal analiz kullanılarak belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-06-26) Öztürk, Derya; Gündüz, Uğur
Bu çalışmada, mekânsal analizler için giderek artan bir ilgi ve öneme sahip olan ve bu kapsamda Coğrafi Bilgi Sistemlerine (CBS) entegre edilen fraktal analiz konusuna odaklanılmış, Samsun ilinin arazi kullanımı/örtüsündeki mekânsal-zamansal değişimler, CBS ve fraktal analizin entegrasyonuyla belirlenmiştir. 1990 ve 2012 yılları için CORINE 2. düzey arazi kullanımı/örtüsü sınıfları kullanılarak Samsun ilinin arazi kullanımı/örtüsü sınıflarının mekânsal dağılımı ve deseni belirlenmiş, 1990-2012 periyodunda yaşanan değişimler irdelenmiştir. Fraktal analiz kapsamında; kutu sayma yöntemiyle fraktal boyut, kayan kutular algoritmasıyla lakünarite indeksi hesaplanmıştır. 1990-2012 periyodunda CORINE 2. düzeyde yer alan 15 sınıfın 2’sinde hem fraktal boyut hem de lakünarite indeksi artarken, 1 sınıfta fraktal boyut ve lakünarite indeksi aynı anda azalmıştır. 4 sınıfta fraktal boyut artarken lakünarite indeksi azalmış, 8 sınıfta fraktal boyut azalırken lakünarite indeksi artmıştır. Sonuçlar, alan ve mekânsal dağılımların yanı sıra parçalanma/kompaktlaşma ve heterojenlik/homojenlik derecesinin analiziyle mekânsal desen özelliklerinin irdelenmesinin, antropojenik etkilerin çevresel sonuçlarının izlenmesi ve değerlendirilmesi açısından önemli bilgiler sunduğunu ortaya koymuştur.
Open Access
Güç tutuşur polipropilen polimeri ve lif uygulamalarında son gelişmeler ve gelecek beklentileri
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-06-17) Avcı, Hüseyin; Üreyen, Mustafa Erdem; Kılıç, Ali; Sağlam, Adem Erdal; Demir, Ali
Polimer esaslı (plastik) malzemeler 1950’li yıllardan bu yana hayatın her alanında gittikçe artan bir oranda kullanım alanı bulmaktadır. Polipropilen (PP), poliolefin grubunda yer alan ve oldukça yaygın kullanılan termoplastik polimerlerden birisidir. PP’den elde edilen ürünler paketleme ve ambalaj sektöründe, otomotiv uygulamalarında, elektrik ve elektronik sektöründe ve inşaat sektöründe çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. PP’nin tekstil sektöründe kullanımı da büyük önem arz etmektedir. PP düşük maliyet, hafiflik, yüksek mekanik dayanım ve yüksek kimyasal direnç gibi önemli avantajları nedeniyle kullanım alanı sürekli artan bir malzemedir. Bunlarla birlikte, yanmaya karşı direnç PP’nin kullanıldığı pek çok alanda önemlidir. PP yüksek yanıcılığa sahip olduğundan çeşitli alev geciktirici katkı malzemeleri ile güç tutuşur hale getirilerek bu alanlarda kullanılır. Bu çalışmada PP’ye güç tutuşurluk özelliği (alev geciktiricilik) kazandırmak amacıyla kullanılan katkı malzemeleri incelenmiş, bu alandaki güncel gelişmelere ve gelecekteki beklentilere değinilmiştir. Güç tutuşurluk özelliği kazandıran malzemeler halojen içerenler, şişen sistemler, fosfor esaslılar, metal hidroksitler, nano malzemeler ve silikon içerenler olarak gruplandırılmıştır.
Open Access
Dynamic simulation of a pv/wind hybrid power generation system: Case study of Bursa province
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-08-02) Altun, Ayşe Fidan; Kılıç, Muhsin; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
In this study, a PV/Wind hybrid power generation system was studied using meteorological data of Bursa province. Reliability of the weather data is crucial when designing renewable-based power systems. As a result, weather data of the two specific years (2011, 2014) were chosen for the dynamic simulations. The designed hybrid system consists of PV panels and a wind turbine. The outcome of the study shows that with the proposed 1 MW PV + 2 MW wind turbine system, it is possible to generate enough electricity to compensate the annual electricity requirement of 450 households which can be considered as a small district area. Levelized cost of energy is found a value between 0.413-0.568 $/kWh. Payback period of the system is found a value around 20 years. It was concluded that it is essential to offer adequate incentives for renewable-based power applications to make them economically beneficial.
Open Access
1940 NM fiber lazer kaynağının karaciğer dokusundaki ısıl hasarının yapay sinir ağları ile tahmini
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-08-05) Yıldız, Fikret
Bu çalışmada Yapay Sinir Ağları (YSA) yöntemi kullanılarak 1940 nm dalgaboyuna sahip lazer kaynağının karaciğer dokusu üzerinde oluşturduğu ısıl hasarların güç ve uygulama süreleri ile arasındaki ilişkisi incelenmiştir. Farklı güç değerlerine sahip lazer kaynağı koagülasyon ve karbonizasyon gözlenene kadar dokuya farklı sürelerde uygulanmıştır. Buna bağlı olarak radyal ve düşey yönde oluşan ısıl hasarlar deneysel olarak ölçülmüş ve kayıt altına alınmıştır. Bu kayıtların %70‟i Matlab ortamında geliştirilen YSA modellerini eğitmek için kullanılmıştır. Lazer gücü ve uygulama süreleri model için giriş verileri, koagülasyon/karbonizasyon oluşma durumu ve oluşan ısıl hasarlar ise (çap, derinlik) modelin çıkış değerleri olarak kabul edilmiştir. Giriş verileri kullanılarak beş farklı öğrenme (LM, GDA, GDX, CGP ve BFG) algoritmasının en küçük kareler değeri (MSE) hesaplanmıştır ve karşılaştırılmıştır. Gizli katmanında 14 tane nörona sahip GDX, 2-14-3 yapısı, en iyi MSE (7,58E-2) sonucunu vermiştir ve eğitimde kullanılmayan veriler ile bu algoritmanın tahmin etme performansını test etmek için kullanılmıştır. Geliştirilen modelin ne kadar iyi çalıştığını anlamak için YSA tarafından tahmin edilen sonuçlar, deneysel sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Minimum %2,7 ve % 3,6 hata oranı ile dokuda oluşan ısıl çap ve derinliklerinin tahmin edilebileceği gösterilmiştir. Bu sonuçlara göre, medikal uygulamalarda YSA yönteminin lazere yardımcı bir araç olarak kullanılması, çevre dokuların korunarak istenilen hedef bölgenin daha kontrollü ve daha yüksek doğrulukla tedavisini mümkün kılabilir.
Open Access
Düzenli dalgalar üreten bir sayısal dalga tankının SPH yöntemi ile modellenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-08-02) Özbulut, Murat
Dalga üretici tanklar tarafından üretilen dalga sistemlerine, açık deniz yapıları (petrol çıkarma ve sismik araştırma platformlarının tasarımı) üzerine gelen yüklerin belirlenmesi, kıyı mühendisliği uygulamaları (liman tasarımı ve kıyı dalgalarının incelenmesi), gemi hareketlerinin analizleri ve yeni nesil dalga enerjisi çevirici sistemlerin tasarlanması gibi pek çok mühendislik alanında ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alanlarla sınırlı olmamakla birlikte örnek olarak sözü edilen mühendislik problemlerinin sayısal analizlerini gerçekleştirebilecek kararlı ve gerçekçi bir sayısal hesaplama algoritması oluşturulması bu çalışmanın temel hedefidir. Böylece tasarım aşamasında ihtiyaç duyulan problem parametrelerinin hesaplamalı olarak elde edebilmesi ve gelecek araştırma-geliştirme çalışmalarına girdi sağlayacak bir altyapı oluşturulması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, belirtilen mühendislik problemlerinin çözümüne özgün bir katkı sunmak için parçacık temelli, hareketin Lagrange denklemleri aracılığıyla tanımlanmasına dayanan ve ağdan bağımsız bir yöntem olan İnterpolasyonlu Parçacık Hidrodinamiği (Smoothed Particle Hydrodynamics, SPH) olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz sayısal yaklaşım ile çözümlemeler yapılmıştır. Elde edilen sayısal sonuçlar birim dalga boyuna düşen toplam dalga enerjisi ve beklenen teorik dalga karakteristikleri ile karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar ışığında, simülasyon sonuçlarının teorik verilerle yüksek doğruluk ve hassasiyette uyumlu olduğu gözlemlenmiştir.
Open Access
A discovery-based case study to teach the concepts of computational simulation and measurement uncertainty in heat transfer
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-08-02) Çakmak, Mehmet Ekrem; Taylan, Çağkan
The present study was used to teach undergraduate students the concepts of computational simulation and measurement uncertainty via discovery based learning. The study included experimentaltheoretical-numerical examination of heat conduction along a cylindrical rod. Because it is a well-known fact that dealing with systems having complex theoretical background distracts students‟ attention, an easy to be comprehended experimental system had intentionally chosen to allow the students mainly focus on the computational simulations and measurement uncertainty. Students were requested to compare the results obtained at each step and to figure out the possible causes of discrepancies among the results if there was any. The steps were repeated several times until the students satisfied with the results.
Open Access
Ti6Al4V malzemesinin tornalama işleminde özgül kesme enerjisi ve yüzey pürüzlüğünün incelenmesi ve yapay sinir ağları temelli tahmin modeli geliştirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-31) Serin, Gökberk; Kahya, Müge; Özbayoğlu, Murat; Ünver, Hakkı Özgür
Havacılık ve medikal sanayii gibi isterleri yüksek olan sektörlerde kullanılan parçaların imalatı genellikle yüksek hassasiyete sahip talaşlı imalat yöntemleri ile yapılmakta olup, bu işlemler sırasında yüksek teknoloji ürünü takım tezgahları kullanılmaktadır. Diğer yandan, son on yılda, önemli bir maliyet girdisi olan ve çevre etkisi bulunan enerji tüketimini, talaşlı imalat sırasında en aza indirme amaçlı çalışmalar yoğunlaşmıştır. Dolayısıyla, düşük enerji tüketimi ile yüksek kaliteli iş parçalarının üretimi, giderek önem kazanmaktadır. Tornalama işlemi, talaş kaldırma işlemleri arasında en fazla tercih edilen işlemlerden birisidir. Günümüzde, Ti6Al4V malzemesi, sağladığı mekanik ve ısıl avantajlardan dolayı hem havacılık hem de medikal sanayiinde yaygın olarak kullanılmakta ve yüksek hassasiyetli torna tezgahlarında işlenmektedir. Bu çalışmada, malzemesi Ti6Al4V olan iş parçasının yüzey pürüzlülüğü (Ra) ve bu iş parçasının üretimi sırasında elde edilen özgül kesme enerjisi (ÖKE) incelenmiştir. İşlem girdi parametreleri olarak; kesme derinliği (ap), kesme hızı (Vc) ve ilerleme (f) belirlenmiştir. Belirlenen çıktı parametrelerinin tahmini için Yanıt Yüzey Metodu (YYM) ve Yapay Sinir Ağları (YSA) kullanılmıştır. YSA ve YYM modellerinde kullanılan veriler Box-Behnken deney tasarımı ile elde edilmiştir. Bunun yanı sıra girdi parametrelerinin etkilerini incelemek adına, Merkezi Kompozit Deney Tasarımı (MKT) kullanılarak elde edilen sonuçlar üzerinden Varyans Analizi yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda minimum yüzey pürüzlülüğü elde etmek için kesme derinliği 0,2 mm, ilerleme 0,0637 mm/dev ve kesme hızı 36 m/dak olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda minimum özgül kesme enerjisi için gerekli girdi parametreleri; ap= 0,53 mm, f= 0,0963 mm/dev ve Vc= 44 mm/dak’dır. YSA modeli ile geliştirilen tahmin modelinin YYM tahmin modeline göre daha iyi sonuçlar ortaya koyduğu gözlemlenmiştir.
Open Access
Değişik kaynak elektrotları kullanılarak yapılan direnç nokta kaynaklı aısı 304 paslanmaz çelik sacların kaynak izi görüntüsü ve kaynak parametrelerinin mekanik özelliklere etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-22) Yaşar, Hüseyin; Şahin, Umut O.; Çavdar, F. Yıldız; Çavdar, Kadir; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, AISI 304 ostenitik paslanmaz çeliğinden imal edilmiş sac plakaların nokta direnç kaynağı kullanılarak bağlanması işleminde etken parametreler incelenmiştir. En uygun kaynak parametrelerinin seçilmesinin yanı sıra kaynak bağı sonrasında çeliğin yüzeyinde en az kaynak izi kalması amaçlanmıştır. Kaynak sonrası oluşan çekirdek bölgesi renk ölçüm teknikleri kullanılarak analiz edilmiş ve ardından elde edilen sonuçlar uzman bir kaynakçının verdiği puanlar ile karşılaştırılmıştır. Nokta direnç kaynağının dayanımı da kesme testi yardımıyla kontrol edilmiştir. Bu çalışma, imalat öncesinde uygun estetik görünüm ve dayanım için yapılacak olan ön imalatların planlanmasında ve değerlendirilmesinde kaynak olacaktır. İmalat sonrasında ise ek işçilik gerektirmeden hem estetik hem de yeterli dayanıma sahip kaynak bağlarının gerçekleştirilmesi için sunulan yaklaşımın faydalı olacağı düşünülmektedir. Çalışmanın, kaynak işlemi esnasında bağlantı bölgesi estetik görünümünün objektif değerlendirilmesi amacıyla anlık ölçülmesi ve raporlanması için gelecekteki çalışmalara örnek olması da hedeflenmektedir.
Open Access
Araç bagaj hacminin hesaplanması için bir algoritma geliştirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-07-22) Demir, İbrahim Halil; Kaya, Necmettin; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Makine Mühendisliği Anabilim Dalı.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
Bu makalede, binek ve ticari araçların bagaj hacimlerinin uluslararası standartlara göre hesaplanabilmesi için bilgisayar destekli tasarım (CAD) yazılımı içerisinde çalışan bir yerleşim algoritması geliştirilmiş, algoritma kodlanarak örnek modeller üzerinde uygulanmıştır. Dış yüzeyleri ve iç yüzeyleri verilen bagaj geometrik modeli üzerinde, ISO 3832 ve DIN 70020 standartlarında yer alan yöntem referans alınarak bagaj içine konulan hacimsel blokların dik yerleşim düzenlerine göre dizilmesi geliştirilen algoritma ile gerçekleştirilmiş, maksimum sayıda bloğun sığdığı durum bagaj hacmi olarak belirlenmiştir. Bu sayede, yeni araç tasarım sürecinde zaman ve maliyet açısından önemli kazanımlar söz konusu olacak, mevcut durumda fiziksel ortamda manuel olarak yapılan ve zaman alan testler, araç tasarım sürecinde CAD ortamında daha kısa sürede gerçekleştirilebilecektir.