2019 Cilt 24 Sayı 1

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/11452/12532

Browse

Now showing 1 - 20 of 36

Open Access
Akustik temelli araç trafik yoğunluğu kestirimi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-02) Öztürk, Fikret; Hocaoğlu, Ali Köksal
Bu çalışmada, araçların oluşturduğu akustik gürültü sinyalinden trafik yoğunluğunun kestirimi yapılmıştır. Akustik gürültü sinyali, motor, hava türbülans, tekerlek, egzoz ve korna gürültü bileşenlerinden oluşmaktadır. Trafik yoğunluk durumuna göre bu bileşenlerin bulunma ağırlıkları değişmektedir. Örneğin trafiğin yoğun olduğu zaman motor ve korna gürültüsü yoğun, trafiğin akışkan olduğu zaman hava türbülansı ve tekerlek gürültüsü daha yoğundur. Akustik gürültü sinyalindeki bu farklılıktan faydalanılarak trafik yoğunluğu yoğun, orta ve serbest akış olmak üzere üç sınıfa ayrılmıştır. Önerilen yöntem Mel-frekans kepstrum katsayıları (MFCC, Mel-Frequency Cepstral Coefficients) özniteliklerini ve sınıflandırıcı olarak k-en yakın komşu yöntemini kullanmaktadır. E5 karayolunda özgün bir veri seti üretilmiş ve önerilen yöntem bu veri seti kullanılarak test edilmiştir. MFCC özniteliklerine ilişkin parametrelerin trafik yoğunluğu tespitine etkisi incelenmiştir ve en önemli iki parametrenin kepstrum katsayı sayısı ve pencere süresi olduğu görülmüştür. Hava durumunu dikkate alarak sınıflandırıcı eğitmenin performansı iyileştirdiği gösterilmiştir. Bu iyileştirmenin sebebi irdelenmiş ve iki boyutlu öznitelik uzayında gösterilmiştir. E5 karayolunda trafik yoğunluğu yağışlı havalarda %90, yağış olmayan durumlarda ise %82 doğrulukla tespit edilmiştir.
Open Access
Otomobillerde ön çarpışma kolu malzemesi olarak FEE340 ve DP600 malzemelerin çarpışma performanslarının karşılaştırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-26) Bilbay, Fahri Berk; Reis, Murat; Çakan, Betül Gülçimen; Çakır, Mustafa Cemal; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, otomotiv endüstrisinde çok sık kullanılan iki farklı çelik malzeme için yarım araç modeli kullanılarak önden çarpışma senaryosu (rijit duvar testi) bilgisayar ortamında simule edilmiştir. Ön çarpışma kollarında kullanılan HSLA (High-Strength Low-Alloy) çelik ailesi grubundaki FEE340 ve DP (Dual Phase) çelik ailesi grubundaki DP600 malzemelerinin aracın çarpışma performansına olan etkileri karşılaştırılmıştır. Modeldeki ön tampon traversi, çarpışma kutusu ve çarpışma kolu Siemens NX yazılımı kullanılarak tasarlanmıştır. Tasarlanan çarpışma elemanlarının ön işleme prosesi, Altair Hypermesh yazılımı kullanılarak yapılmış ve dinamik analize hazır hale getirilmiştir. Modelin dinamik analiz senaryosunu oluşturmak ve analizin çözümü için Abaqus yazılımı kullanılmıştır. Simülasyonlardan, her bir eleman tarafından sönümlenen enerji miktarı, oluşan toplam yer değiştirme, yolcu kabinine iletilen yük miktarı ve çarpışma kuvveti verimliliği (CFE) sonuçları elde edilmiştir. Bu veriler baz alınarak malzemelerin aracın çarpışma performansına etkileri değerlendirilmiş ve sonuç olarak FEE340 ve DP600 malzemelerinin CFE katsayıları yakın çıkmasına karşın FEE340 malzemesinin yolcu kabinine ilettiği kuvvetin %32 daha az, oluşturduğu yer değiştirme miktarının %11 daha fazla olduğu görülmüştür.
Open Access
A novel multi-hop wireless network proposal to control elevator floor fixtures in low-rise and medium-rise buildings
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-05) Lajin, Muhammed Macit; Karlık, Sait Eser; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Elektronik Mühendisliği Anabilim Dalı.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.
Wired communication systems used to control elevator floor fixtures have problems due to huge amount of cables used in implementation, long installation time, long troubleshooting time and chronic faults. This paper proposes a double-jump multi-hop wireless network for low-rise and mediumrise buildings to control elevator floor fixtures using wireless short packet protocol (WSP). Telegram success rate, telegram intensity, hop time and signal power measurements have been performed on the proposed network. Experimental results emphasize that telegram intensity of about 75 telegram/s guarantees 100 % telegram success rate. Average hop times of 16.1 ms and 17.5 ms for the first and second hops have been measured respectively and found to be enough for low-rise and medium-rise buildings. Signal power measurements show that proposed network may be capable of performing even triple jumps or more instead of double jumps contributing to the speed, telegram intensity and the performance of the network.
Open Access
Otobüs aktif süspansiyon sisteminin Simscape ile modellenmesi ve analizi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-03) Kalkanlı, Ahmet Yasin; Şefkat, Gürsel; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada fiziksel sistem simülasyon programı Simscape kullanılarak aktif süspansiyon sisteminin modeli kurulmuş ve analizi yapılmıştır. Bu sistem için çeyrek taşıt modeli kullanılmıştır. Sistem tasarımı yapılırken literatürden alınmış başka bir çalışmayla (http://ctms.engin.umich.edu) aynı fiziksel model ve parametreler kullanılmış ve alınan sonuçlar karşılaştırılmıştır. Sistemin ilk olarak açık döngü modeli daha sonra kapalı döngü modeli kurularak analizler yürütülmüştür. Sistemin geribeslemesi öncelikle süspansiyon mesafesinden, sonra şasi dikey ivmelenmesinden alınmış ve bu sonuçlara göre yolcu konforu ve üretilebilirlik değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Simscape ile modellenen sistemin matematik modelle aynı davranışı gösterdiği görülmüştür. Bunun yanında ivme geribeslemeli sistemin diğer sistemlerden daha iyi sonuçlar verdiği anlaşılmıştır. Ayrıca Simscape kullanımı ile gerçek sisteme benzer bir arayüzde çalışma imkanı yakalanmış, model üzerindeki değişiklikler kolaylıkla yapılmıştır.
Open Access
CNC tel elektro erozyon tezgâhında işleme hızı üzerine elektrot malzemesinin, soğutma tipinin ve iş parçası malzemesinin etkisinin araştırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-03) Gürbüz, Hüseyin; Baday, Şehmus; Hamarat, İbrahim
Bu çalışmada, tel elektro erozyon ile işlemede makine performansını değerlendirmede en önemli parametrelerden biri olan işleme hızı üzerine farklı tel elektrotların, soğutma yöntemlerinin ve iş parçalarının etkileri araştırılmıştır. Bu deneysel çalışmada, sırasıyla iş parçası olarak AISI D2 takım çeliği ve AISI 304 paslanmaz çelik, tel elektrot olarak ise pirinç, bakır ve çinko kaplı pirinç elektrotlar ve soğutma tipi olarak püskürtmeli ve daldırılmış soğutma yöntemleri kullanılmıştır. İşleme hızı sonuçları farklı işleme parametrelerine bağlı olarak değerlendirilmiştir. Genel olarak elektrot tipine göre en yüksek kesme hızları bakır tel elektrot ile en düşük işleme hızları ise kaplamasız pirinç tel elektrot ile elde edilmiştir. Soğutma yöntemleri açısından daldırılmış soğutma yöntemi, püskürtmeli soğutma yöntemine göre daha iyi sonuçlar vermiştir. Genellikle iş parçasına bağlı olarak en yüksek işleme hızları AISI D2 takım çeliği malzemesi işlenirken, en düşük işleme hızları ise AISI 304 östenitik paslanmaz çeliği işlenirken oluşmuştur.
Open Access
Ni/TiC nanokompozitlerin bir katyonik dispersant eşliğinde elektrodepozisyon modeli
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-03) Pala, Damla Eroğlu
Ni/TiC nanokompozitlerin elektrodepozisyonu dönen disk elektrot sisteminde, bir katyonik dispersant eşliğinde modellenmiştir. Önerilen mekanizmada, bir TiC nanoparçacık difüzyon tabakası boyunca taşınır, elektrot yüzeyine adsorplanır ve yüzeydeki rezidans süresi büyüyen nikel depozite gömülme süresini geçtiğinde filme inkorpore olur. Dolayısıyla TiC inkorporasyon hızı, parçacığın yüzeydeki rezidans süresi ve yüzeydeki parçacık miktarıyla doğru, parçacığın gömülme süresiyle ise ters orantılı olarak tanımlanmıştır. Modelde rezidans ve gömülme süreleri ise akım yoğunluğu, hidrodinamik koşullar, parçacık boyutu ve dispersant konsantrasyonuna bağlı olarak ifade edilmiştir. Buna istinaden, TiC inkorporasyon hızı ve depozitteki TiC hacim%, dispersant ve TiC elektrolit konsantrasyonları, akım yoğunluğu ve elektrot dönme hızına bağlı olarak öngörülmüştür. Elektrolite eklenen katyonik dispersantın depozitteki TiC miktarını arttırması ise dispersantın TiC nanoparçacıkların yüzeydeki rezidans sürelerini arttırması ile açıklanmıştır.
Open Access
Sınır kırınım dalgası teorisi ile yarım düzlemden bessel ışınlarının kırınımı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-26) Yalçın, Uğur; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, Sınır Kırınım Dalgası Teorisi (SKDT) yaklaşımı kullanılarak yutucu bir yarım düzlemin kenarından kırınan Bessel ışınlarının davranışı incelenmiştir. İlk olarak, vektör potansiyeli, Bessel ışınlarının yutucu yarım düzlemden kırınımı için, Helmholtz-Kirchoff integraliyle bağlantılı olarak yeniden düzenlenmiştir. Bu vektör potansiyelinden yola çıkılarak SKDT kırınım integrali elde edilmiş ve kırınan alanlar hesaplanmıştır. Daha sonra, ilgili koordinat dönüşümleri yapılarak kırınan alanlar küresel koordinatlarda elde edilmiştir. Ayrıca, Bessel ışınlarının ve hesaplanan kırınan alanların davranışı sayısal olarak elde edilen grafikler değerlendirilerek yorumlanmıştır.
Open Access
AA7075 alüminyum alaşımında çözme tavı sıcaklığının yaşlanma davranışına etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-26) Aydın, Hakan; Tunçel, Oğuz; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, AA7075 alüminyum alaşımında çözme tavı sıcaklığının yaşlanma davranışına etkisi incelenmiştir. Çözme tavı sıcaklıkları olarak 440°C, 460°C, 480°C, 500°C, 520°C, 540°C ve 560°C seçilmiştir. Çözme tavı sıcaklığında bekleme süresi 2,5 saat olarak belirlenmiştir. Çözme tavını takiben tüm numuneler buzlu suda soğutulmuşlardır. Sonrasında, tüm numuneler 180°C’de yaşlandırılmıştır. Sertlik ölçümlerinde 1 kg yükleme uygulanarak Vickers sertlik ölçme cihazı kullanılmıştır. T≤ 520°C sıcaklıklarından su verme ile elde edilen aşırı doymuş katı eriyiğin sertliği (~100 HV1) çözme tavı sıcaklıklığı ile değişmezken, T>520°C sıcaklıklarından su verme ile elde edilen aşırı doymuş katı eriyiğin sertliği ise çözme tavı sıcaklık artışı ile düşmektedir. T≤500°C çözme tavı sıcaklıklarına sahip numunelerde yaşlandırma ile edilen maksimum sertlik değeri çözme tavı sıcaklık artışı ile artmaktadır. 500°C sıcaklığındaki çözme tavına tabi tutulan numunede 180°C yaşlandırma sıcaklığında 1 saatlik yaşlandırma süresinde en yüksek sertlik değeri (177.6 HV1) elde edilmiştir. Oldukça kısa bir sürede elde edilen bu sertlik değeri, ticari olarak temin edilen AA7075-T6 alaşımının sertlik değerinin de üzerindedir. Diğer taraftan, T>500°C çözme tavı sıcaklıklarında ise yaşlandırma ile edilen maksimum sertlik değeri çözme tavı sıcaklık artışı ile düşmektedir. Ayrıca, genel itibariyle, çözme tavı sıcaklık artışı ile aşırı doymuş katı eriyik yapısından yaşlandırma ile sağlanan sertleşme yüzdesi artmaktadır.
Open Access
Satranç oyunu için bilgisayarla görme tabanlı hamle algılama ve yorumlama sistemi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-26) Koray, Can; Sümer, Emre
Bu çalışmada, satranç oyununda yapılan hamlelerin gerçek zamanlı olarak tespit edilmesi ve yorumlanmasına olanak veren bilgisayarla görme tabanlı bir izleme sistem geliştirilmiştir. Bu sistem ile satranç müsabakalarındaki hakemlerin karar verme süreçlerinin desteklenmesi planlanmaktadır. Sistemin mekanik bölümü için satranç tahtasını tepeden gören bir izleme düzeneği geliştirilmiş olup bu düzenekte bir RGB web kamerası ve bir dizüstü bilgisayar yer almaktadır. Sistemin yazılım bölümü ise herhangi bir üçüncü parti satranç motoru kullanılmadan sadece Matlab programlama ortamında geliştirilmiştir. Önerilen sistem, hamle algılama ve hamle yorumlama işlevlerini ayrı ayrı yerine getirmektedir. Hamle algılama bölümünde kamera aracılığıyla elde edilen anlık görüntüler sırasıyla işlenerek hamle tespiti yapılmış, satranç taşlarının konum ve renk bilgisi belirlenmiştir. Bu aşamada ayrıca, satranç tahtasının geometrik olarak düzeltilmesi ve görüntü kırpma gibi ön işlemler de yer almaktadır. Hamle yorumlama bölümünde ise, hamle sırasının ve geçerliliğinin belirlenmesi, geçersiz bir hamle yapılması halinde ilgili uyarı mesajlarının verilmesi sağlanmıştır. Ayrıca, oyundan elde edilen verilerin iki boyutlu olarak görselleştirilmesi ve hamle kayıtlarının saklanması da sağlanmıştır. Geliştirilen sistem, her biri 100‟er özdeş hamleden oluşan ancak farklı ışık koşullarında oynanan üç oyun senaryosu ile test edilmiştir. Elde edilen hamle algılama ve yorumlama başarıları her bir oyun için sırasıyla %96, %98 ve %95 olarak hesaplanmıştır. Sistemin yüksek doğrulukla çalışması için bazı kısıtlar mevcut olup bunlar; satranç taşlarının renklerinin birbirlerine çok yakın olmaması, oyun esnasında ortam ışığının sabit kalması ve kamera açısının ve konumunun sabit tutulması, olarak sıralanabilir.
Open Access
Buck, boost and buck-boost converter designs with various metaheuristic methods
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-03) Vatansever, Fahri; Kuyu, Yiğit Çağatay; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.
One of the basic circuit structures in the field of power electronics is DC-DC converters. As these design steps require many mathematical operations, these problems are hard to solve by hand. In addition, choosing the proper component values is always curial when adopting the computer-based designs to the real-world. In this study, the software is developed for the designs of buck, boost and buckboost DC-DC converters via metaheuristic algorithms that calculate the parameters of the circuits. The components of the specified DC-DC converters are selected via the software with a user-friendly interface, under the desired criteria from the industrial series (E12, E24 and E96), by using eight different metaheuristic algorithms (artificial bee colony, differential evolution, genetic algorithm, particle swarm optimization, cuckoo search, harmony search, lightning search and gray wolf optimizer). The designs and analyses of DC-DC converters that are chosen according to the type and features (determining/selecting the components in accordance with the specified industrial series) can perform easily, fast and effectively through the software developed for this purpose.
Open Access
Gömülü sistem tabanlı bir hatalı ürün tespit sistemi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-04-03) Bayram, Raif Bayrak; Yılmaz, Ersen; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, metal sektöründe kullanılmak üzere gömülü sistem tabanlı bir hatalı ürün tespit sistemi geliştirilmiştir. Ürün grubu olarak sektörde sıklıkla üretilen ve dairesel boşluklar içeren sac levhalar seçilmiştir. Levhalar üzerindeki dairesel boşluklara ait bilgiler dairesel Hough dönüşümü kullanılarak elde edilmiştir. Hatalı ürünlerin tespiti referans görüntü kullanılarak karşılaştırma yoluyla yapılmıştır. Gömülü sistem olarak Raspberry Pi Model 3 B+ seçilmiştir. Geliştirilen sistemin başarım incelemesi çalışmaya özel oluşturulmuş farklı çözünürlükteki görüntü kümeleri üzerinde yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucunda geliştirilen sistemin 10MP çözünürlükteki görüntü kümesinde %96,29 doğruluk oranına sahip olduğu gösterilmiştir.
Open Access
Kusurlu güneş panelinde (PV) verimlerin ölçülmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-26) Taşkın, Onur; Bursa Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Biyosistem Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, farklı yönlerde ve açılarda incelenen fiziksel hasarlı güneş panelinden üretilebilen toplam güç miktarları araştırılmıştır. Ayrıca, incelenen panelde yaşanan ısınmanın tanımlanması için termal kamera kullanılmıştır. Panelin performansının belirlenmesi amacıyla iklimsel veriler de eşzamanlı olarak ölçülmüştür. Güney yönde en yüksek güç üretimleri gerçekleşirken, kuzey yönde %34,13, batı yönde %17,07, doğu yönde ise %14,92 azalma belirlenmiştir. Tüm yönlerde açının artırılması ile güç çıkışının artmasına rağmen, güney yönde 70°’den sonra düşüş tespit edilmiştir. Panel en verimli çalışma konumunda (güney yön - 72°) toplam kapasitenin %9,34'ünü dönüştürmüştür. Diğer taraftan, en sıcak ve fiziksel hasarlı noktaları sırasıyla 43,2 °C ve 41,3 °C sıcaklıklara ulaşmıştır. Panel yüzeyinde ise ortalama 38,6 °C homojen olmayan dağılım belirlenmiştir.
Open Access
Petrol içeren atık suların arıtılabilirliği ve arıtım sisteminin tasarlanması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-04) Nalbur, Berrak Erol; Karaelli, Ender; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı.
Petrol içeren atık sular, kaynağına bağlı olarak, askıda ve çözünmüş katı madde, organik tuzlar, yağ ve gres, alifatik ve aromatik hidrokarbonlar, sülfitler ve metaller gibi oldukça karmaşık bir bileşime sahiptir. Bu içeriği nedeni ile toprak, su, hava ve insan hayatına karşı bir tehlike oluşturmaktadır. Bu nedenle, petrol atık suyu arıtımı acil çözüm gerektiren bir problem haline gelmiş olup, arıtım teknikleri konusundaki çalışmalar son zamanlarda hız kazanmıştır. Petrol içeren atık suyun arıtılması için elektrokimyasal arıtım, membran filtrasyonu, biyolojik arıtım, hibrit teknolojiler gibi pek çok yöntem uygulanmaktadır. Elektrokimyasal arıtım, membran filtrasyonu, biyolojik arıtım, hibrid teknolojiler bu yöntemlerden bazılarıdır. Bu çalışmanın amacı, bir akaryakıt depolama tesisinden kaynaklanan atık suların kimyasal arıtılabilirliğini belirleyerek, deşarj limitlerini sağlayacak bir kimyasal ve biyolojik arıtma sistemini tasarlamaktır. Araştırma sonuçlarına göre asit kraking, çözünmüş hava flotasyonu ve aktif çamur sisteminden oluşan arıtma sisteminin ardından KOİ giderim verimi %94, askıda katı madde giderim verimi %96 ve yağ gres giderim verimi %98 olarak tespit edilmiştir.
Open Access
Turistik sahil bölgelerinde atık yönetimine bir örnek: Bodrum
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-02-21) Öner, Burak; Eleren, Sevil Çalışkan; Salihoğlu, Nezih Kamil; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü.
Atık yönetimi, çevresel koşullar ve ekonomik gelişmişlik göz önüne alınarak belli bir alan içerisinde, atığın oluşumundan nihai bertarafına kadar olan süreci inceleyen, ihtiyaçları belirleyen bir sistemdir. Bu çalışmada, turistik sahil bölgelerine örnek oluşturması sebebiyle Muğla iline bağlı Bodrum Belediyesi‟ndeki atık yönetim sistematiği incelenmiştir. Kentsel atıkların yönetimini etkileyen konular ve saha çalışmaları sonunda elde edilen atık yönetim verileri sahil bölgelerindeki iç ve dış turizme bağlı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda; bölgedeki turizm faaliyetlerine bağlı olarak; yaz-kış nüfusları arasında %728‟lik bir fark oluştuğu tespit edilmiştir. Bodrum'da atık toplama ve taşıma faaliyeti iki bölgede özel sektör, bir bölgede belediye tarafından gerçekleştirilmektedir. Bodrum ilçesinde yaz sezonunda turistik nüfusun artmasına paralel olarak evsel atıklar 180 ton/günden 490 ton/güne, parkbahçe atıklarının da 10 ton/günden 450 ton/güne çıktığı belirlenmiştir. Birçok turistik bölgemizde olduğu gibi Bodrum‟da da halihazırda bir düzenli depolama tesisinin bulunmayışının en önemli atık yönetim sorunu olduğu sonucuna varılmıştır.
Open Access
Doğrudan metanollü yakıt hücreleri için TiO2 destekli anot geliştirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-26) Ülgen, Asaf Tolga; Döner, Ali; Haskul, Mehmet
Metanollü yakıt hücreleri için çok duvarlı ve kaliteli TiO2 nano-tüpler (TiO2-NTs) katalizör desteği olarak hazırlanmıştır. Sıralı TiO2-NTs hazırlandıktan sonra yüzeyine küçük miktarlarda nikel (Ni) nanotanecikleri (TiO2-NTs-Ni) elektrokimyasal olarak çöktürülmüştür. Bu şekilde hazırlanan anot katalizörlerinin yüzey ve kristal yapısı sırasıyla taramalı elektron mikroskobu (SEM), dönüşümlü voltametri (CV) ve X-ışını kırınımı (XRD) ile karakterize edilmiştir. Hazırlanan TiO2-NTs-Ni anot katalizörlerinin metanol oksidasyonu için katalitik aktiviteleri 1 M KOH içeren 1 M Metanol çözeltisinde CV ve zamanla kararlılıkları ve dayanıklıkları kronoamperometri (CA) tekniği ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre TiO2-NTs metanollü ortamda aktivite göstermemiş bununla beraber yüzeyi az miktarda Ni ile kaplanması metanol oksidasyonunu arttırmıştır. Katalizör yüzeyindeki Ni miktarı arttıkça oksidasyon hızı artmaktadır. CV tarama hızı arttıkça oksidasyon pik akımlarında artış gözlemlenmiştir. CA sonuçlarına göre hazırlanan katalizörler bir saat boyunca çalışılan ortamda kararlı ve dayanıklı yapı sergilemiştir. Hazırlanan TiO2-NTs-Ni metanollü yakıt hücreleri için etkin bir anot katalizörü olarak kullanılabilir.
Open Access
ZnSe/Si heteroeklem yapının fotoelektrik özelliklerinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-18) Kaplan, Hüseyin Kaan; Akay, Sertan Kemal; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Edebiyat Fakültesi/Fizik Bölümü.
ZnSe/Si Heteroeklem yapı, n-tipi silisyum (Si) alttaş üzerine çinko selenit (ZnSe) ince filmin termal buharlaşma tekniği kullanılarak kaplanmasıyla üretilmiştir. Üretilen filmin yapısal, elektriksel ve optik özellikleri, x-ışınları kırınımı (XRD), taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve UV-vis spektrofotometre yardımıyla incelenmiştir. XRD ve SEM analizleri ZnSe ince filmin Si alttaş üzerini kaplayacak şekilde ve poli kristal yapıda olduğunu göstermektedir. ZnSe ince filmin Zn – Se elemental kompozisyonunun belirlenmesi için 5 farklı bölgede EDX analizi gerçekleştirilmiştir. Yasak enerji bant aralığı yaklaşıkça 2,86 eV olarak hesaplandı. Üretilen yapının elektriksel parametreleri hem standart yöntem hem de Cheung-Cheung yöntemiyle elde edildi. Akım – voltaj ölçümlerinden bariyer yüksekliği, idealite faktörü ve seri direnç değerleri belirlendi. Ayrıca, heteroeklem yapının dalga boyuna bağlı foto tepki ölçümleri gerçekleştirildi.
Open Access
Ultraviyole (UV) ışınlarının farklı teknik poliester ipliklerin özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-13) Düzyer, Şebnem; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.
Bu çalışmada, ultraviyole (UV) ışınlarının teknik alanlarda kullanılan poliester ipliklerin yüzey özellikleri, mekanik özellikleri ve içyapısı üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla teknik alanlarda kullanılan yüksek dayanımlı polietilen tereftalat (HT PET), boyutsal kararlı polietilen tereftalat (DS PET), polietilen naftalat (PEN) ve sıvı kristal polimer yapısında olan Vectran iplikler kullanılmıştır. Karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla konvansiyonel olarak kullanılan tam çekimli polietilen tereftalat (FDY PET) iplikler de çalışmaya dâhil edilmiştir. Numunelerin UV ile yaşlandırma sonrası yüzey özellikleri taramalı elektron mikroskobu (SEM), mekanik özellikleri çekme testleri, içyapılarındaki değişiklikler ise Fourier Dönüşümlü Infrared Spektrofotometre (FTIR) analizleri ile incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, UV ile yaşlandırma sonrasında en belirgin değişikliklerin Vectran’da, en az değişimin ise PEN’de olduğu gözlenmiştir. Vectran liflerinin sarardığı, yüzeylerinde bazı hasarların meydana geldiği ve mekanik özelliklerinin olumsuz etkilendiği görülmüştür. FTIR analizleri de bu bulguları desteklemektedir.
Open Access
Hemzemin geçitlerde alt/üst geçit iyileştirmelerinin belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-05) Bozalioğlu, Rüya; Öztürk, Ebru Arıkan
Demiryolu kazaları incelendiğinde kaza potansiyeli en yüksek kesimlerin hemzemin geçitler olduğu görülmektedir. Hemzemin geçitlerde meydana gelen çarpışmaları azaltmak ya da önlemek için, bazı iyileştirilmeler yaparak bu noktalarda trafik güvenliğini artırmak mümkündür. Türkiye’de hemzemin geçit iyileştirmeleri, “Demiryolu Hemzemin Geçitlerinde Alınacak Tedbirler ve Uygulama Esasları Hakkındaki Yönetmeliği” esas alınarak belirlenmektedir. İlgili yönetmelikte, hemzemin geçitte uygulanacak koruma sistemleri, trenin hızına ve seyir momenti verilerine göre belirli şartlara bağlanmıştır. Hemzemin geçitlerde yapılacak iyileştirmelerin, özellikle alt/üst geçit şeklindeki yüksek maliyetli iyileştirmelerin seçilmesinde daha fazla faktörün dikkate alınması faydalı olacaktır. Bu çalışmada, alt/üst geçit şeklindeki iyileştirme gereksinimi olan hemzemin geçitlerin belirlenmesi için, hız ve seyir momenti ile birlikte diğer bazı parametreleri de dikkate alan bir puanlama tablosu oluşturulmuştur. Puanlama tablosu oluşturulurken Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) puanlama yönteminden yararlanılmıştır. 65 ve üzeri puana sahip hemzemin geçitlerin, alt/üst geçit formuna dönüştürülebileceği değerlendirilmiştir.
Open Access
Mekanik tasarım eğitimi için bir uzman sistem uygulaması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-02-22) Bozdemir, Mustafa
Mekanik sistemlerin optimum tasarımı konusu, Mühendislik ve Teknik Eğitimde önemli bir yer tutmaktadır. Tasarım işlemi, soyut ve sistem değişkeni fazla olması nedeniyle öğrenciler tarafından algılanması zordur. Bu çalışmada, mekanik sistemlerin tasarım eğitimi için geliştirilmiş kavramsal tasarım modelinin yapısı anlatılmıştır. Tasarım modeline ait görsel bir program hazırlanarak, en karmaşık mekanik sistemlerden olan takım tezgâhlarının tasarımına uygulanmıştır. Tasarım eğitim programıyla, şartname aşamasında fonksiyon temsilleriyle problemin tüm ve alt fonksiyon yapılarının tarifi yapılmıştır. Programın tasarım uzmanı kişiler tarafından oluşturulmuş bilgi tabanı sayesinde, kullanıcı uygulamalı eğitim sırasında yönlendirilebilmektedir. Bilgi tabanı gerektiğinde yetkili kişiler tarafından güncellenebilir ve diğer bilgisayarlara dağıtılabilir yapıdadır. Geliştirilen tasarım modeli ve uygulama programı sayesinde, mekanik sistemlerin tasarım eğitimi için gerekli eğitim süresi azaltılır, daha etkili eğitim ortamı sağlanır ve geliştirilebilir bilgi tabanıyla mühendislik eğitimine yardımcı olmaktadır.
Open Access
Mikronize hidroksiapatit toz katkılı elektriksel kıvılcımla işlenmiş Ti-6Al-4V alaşımının yüzey özelliklerinin incelenmesi ve yüzeye toz katkısı nüfuziyetinin değerlendirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-03-05) Ekmekci, Nihal; Akbaş, Selim
Elektriksel Kıvılcımla İşleme (EKİ), özellikle çok sert ve karmaşık şekilli malzemelerin işlenmesinde tercih edilen alışılmamış imalat yöntemidir. Toz Katkılı Elektriksel Kıvılcımla İşleme (TKEKİ) yönteminde ise dielektrik sıvıya katılan toz partikülleri ile işlem performansının artırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, silisyum karbür (SiC), bakır (Cu), alüminyum (Al), demir (Fe) ve karbon (C) gibi birçok toz katkısı kullanılmaktadır. Hidroksiapatit (HA) genellikle kemiklerde dolgu malzemesi olarak ya da implantları desteklemek amacıyla kullanılan biouyumlu seramiktir. Bunun yanında, Titanyum (Ti) ve titanyum alaşımları da sahip olduğu mekanik özellikleri ve korozyon direnci nedeniyle medikal uygulamalarda sıkça tercih edilmektedir. Bu çalışmada, mikronize HA toz katkılı EKİ yöntemiyle işlenmiş Ti-6Al-4V alaşımının yüzey özellikleri ve işleme sırasında yüzeye toz katkısı nüfuziyeti incelenmiştir. Numuneler, 4 farklı akım seviyesinde ve her bir akım seviyesi için 10 farklı darbe süresi uygulanarak işlenmiştir. İşlenen numuneler, Taramalı Elektron Mikroskopu (SEM), Enerji Dağılım Spektrometresi (EDS), X-Işını Kırınım Difraktometresi (XRD) ve Optik Mikroskop ile incelenmiştir. Yüzeyde HA yönünden zengin oluşumlar gözlemlenmiş ve bu oluşumların gözlemlendiği parametreler tespit edilmiştir. Buna göre en iyi nüfuziyetin 22 A darbe akımı ve 100 µs ve 800 µs darbe sürelerinde gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Tıbbi uygulamalar için HA bakımından zengin fonksiyonel yüzeyler talep edilmektedir. Ayrıca bu yüzeylerin TKEKİ yöntemiyle elde edilmesi yenilikçi bir yaklaşımdır.