1974 Cilt 3 Sayı 1

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/18624

Browse

Browsing by Subject "Büyüme mekanizması"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Di̇namik bi̇r toplayıcı model
    (Bursa İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, 1974) Tobin, James; Yücel, Asım
    Günümüzün konjonktür ve ekonomik büyüme ile ilgili kuramsal modelleri, birbiriyle ilgili tipik iki özelliğe sahiptir. Modellerde: a) faktörlerin birbirleriyle ikame edilmesine olanak tanımayan üretim fonksiyonları esas alınır ve b) incelenen değişkenler reel değerler olup para ve fiat unsurları önemli değildir. Bu özelliklerinden dolayı modeller ekonomik oluşumun katı ve fazla belirgin olmayan bir görüntüsünü ifade ederler. Öyle ki, modellerin çizdiği düzgün ve dar yollardan yapılacak en küçük bir sapma, ani ve keskin geriye dönüşlere ve kontrolü mümkün olmayan sıçrama ve düşmelere sebep olarak, ekonomiyi bir çıkmaza sürükler. Büyük ölçüde yararlı olmalarına rağmen, modellerde ekonomik faaliyetlerin işleyişinde yer alan bazı önemli düzeltici mekanizmaların yer almadığı görülür. Bu yazının amacı, gerek faktörlerarası ikameye olanak tanıyan ve gerekse parasal etkilere yer veren basit bir toplayıcı model ortaya koymaktır. Modeldeki büyüme mekanizması diğer büyüme modellerinde esas rolü oynayan hızlandıran mekanizmasından büyük ölçüde farklı bir şey değildir. Hızlandıran mekanizmasından farklı olan taraf, ekonominin ulaşabileceği büyüme oranının sadece bir tane olmayışıdır. Hızlandıran modellerinde olduğu gibi büyüme kapital yanında diğer üretim faktörleri ile de sınırlıdır.Fakat burada bu sınırlamalar ani ve kesikli bir şekilde çalışmazlar ve hızlandıran modellerinin söz konusu etmediği para ve fiat ayarlamaları ile yumuşatılabilirler. Modeldeki devrevi dalgalanma, Kaldor¹, Goodwin² ve Hicks'in³ modellerindeki doğrusal olmayan dalgalanma sürecinin aynısıdır. Fakat bizim modelimizdeki devrevi hareket esas olarak fiatların, nakdi ücretlerin veya parasal kıymetlerin arzındaki esneksizliğe dayanmaktadır. Bunun yanında, burada esasları belirtilen model, ekonomik faaliyetlerin gelişimini kararlı büyüme ve devrevi dalgalanmalar gibi iki olasılıkla sınırlamaz. Alternatif bir gelişme istikameti; devam ettiği müddetçe, net yatırımın kapital stokunu ve muhtemelen reel gelir seviyesini yükseltebileceği sürekli düşük istihdam veya durgunluk halidir. Ekonomik dalgalanma gibi böyle bir netice de bir çeşit fiat veya parasal esneksizliğe dayanmaktadır.