2020 Cilt 25 Sayı 2

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/12712

Browse

Now showing 1 - 20 of 32

A new criterion for stability of neutral-type hopfield neural networks with constant delays
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-02-25) Faydasıçok, Özlem
This paper makes some contributions to the stability problem of neutral-type Hopfield neural network model having a constant time delay in states of neurons and a constant neutral delay in the time derivatives of states of neurons. With the help of a suitable Lyapunov functional, a novel stability criterion is derived for neutral-type Hopfield neural network model. This stability criterion only requires to check the positive defineteness of the matrices involving the system elements of this type of neural networks. The presented stability condition proved to be independently of these time and neutral delays. Therefore, this condition can be easily justified by applying the properties of some certain matrices. A numerical example for this type of neutral systems is studied to show the applicability of the presented stability result.
The influences of altering the mixing conditions on the properties of polymer modified bitumen: An overview
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-04-30) Özdemir, Derya Kaya; Topal, Ali; Şengöz, Burak
Modification of bitumen by different modifiers, causes the morphological, rheological and chemical characterisation differences related to the following three main factors: the type of the polymer, bitumen components and blending conditions. Manufacturing conditions can be investigated in several groups such as; mixing temperature, duration of mixing and shear rate (mixing speed). These manufacturing conditions are the key parameters, since they act an important role on the properties of the final product. These key parameters and their effects have always been an interesting topic for the researchers, because they may have some consequences like aging of the sample, degradation of the polymer or sometimes less absorption of the polymer by bitumen etc. This study aims to present the influences of mixing conditions on different properties of the bituminous mixtures with the help of reviewing the previous studies in the literature.
Değişen dalga periyotları etkisindeki açık deniz yapılarının davranışının incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-05-04) Çelik, İlyas Devran; Kocaman, Tevfik Burak; Öztürk, Yusuf
Bu çalışmada, rüzgârların oluşturabileceği dalgalara maruz kalabilen ceket tipi açık deniz yapıları incelenmiştir. Bu amaçla; yapısal davranışının belirlenebilmesi için farklı yükseklikleri olan 3 adet sayısal model, platformu ile birlikte tasarlanmıştır. Çalışma kapsamında, dalga periyotları ve dalga yükseklikleri parametre olarak kabul edilmiştir. Oluşturulan modellere dalga ve rüzgâr kuvvetleri birlikte etki ettirilerek çok adımlı doğrusal statik analizleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca modellerin lineer sınır değerlerinin belirlenebilmesi amacıyla statik itme analizleri gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarında, incelenen ceket tipi açık deniz yapılarının davranışını belirlemede dalga periyoduna göre dalga yüksekliğinin daha etkin olduğu saptanmıştır. Her üç modelinde dalga ve rüzgâr kuvvetleri altında elde edilen analiz sonuçlarından, dalga yüksekliği arttıkça yatay deplasmanlarının arttığı ancak modellerin yine de lineer sınırlar içinde kaldığı tespit edilmiştir.
Betonarme elemanlarda donatı korozyonunun farklı hızlandırılmış korozyon deney yöntemleri ile araştırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-05-06) Boğa, Ahmet Raif; Koçer, Mustafa; Öztürk, Murat
Yapıların çeşitli sebeplerden dolayı maruz kaldığı korozyon, servis yüklerine göre tasarlanan yapı elemanlarının yapısal performanslarını olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu yüzden, servis ömrünü tamamlamaya yaklaşan mevcut yapı stoku düşünüldüğünde, yapısal bütünlüğü tehdit eden korozyonun etkilerinin araştırılması ve değerlendirilmesi oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Literatürde yer alan çalışmalar incelendiğinde, hızlandırılmış korozyon deneylerinin hemen hemen hepsinin sabit voltaj altında uygulandığı görülmüştür. Bu çalışmada, mevcut yapıları temsil etmesi için beton kalitesi yetersiz iki adet betonarme elaman üretilerek, numunelerin biri sabit akım altında diğeri sabit voltaj altında hızlandırılmış korozyon deneyine maruz bırakılmıştır. Deneyler sonucunda donatılarda oluşan gerçek ağırlık kayıpları belirlenmiştir. Gerçek ağırlık kayıplarının her iki yöntem için belirlenen teorik ağırlık kayıplarına, oldukça yakın olduğu görülmüştür. Ayrıca sabit akım ve voltaj altında hızlandırılmış korozyon deney düzeneğinin uygulanabilirliği, olumlu ve olumsuz yönleri karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır.
Yapay sinir ağları ile klasik kriptografi algoritmalarının şifreli veriler üzerinden sınıflandırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-05-07) Türk, Sevtap; Şamlı, Rüya
Şifreleme bilimi olarak ifade edilebilecek olan kriptoloji için kullanılan algoritmaların temel amacı bir noktadan bir noktaya iletilen, ya da herhangi bir ortamda saklanan verilere izinsiz kişilerin erişmesini engellemek ve bu veriler ele geçirilse dahi verilerin anlaşılmasını imkânsız hale getirmektir. Günümüzde, birçok farklı tipteki şifreleme algoritmalarının temeli klasik simetrik şifreleme yöntemlerine dayanmaktadır. Gelişen teknolojiyle ortaya çıkan veri güvenliği sorununu çözmek için daha karmaşık matematiksel altyapıya sahip yöntemler denense de donanımsal gerçekleme zorlukları araştırmacıları farklı arayışlara yöneltmiştir. Bunlardan biri de YSA (Yapay Sinir Ağları – Artificial Neural Networks)’dır. Kriptoloji ve YSA’nın birleşimi ile oluşan ve “Nöral Kriptografi” olarak adlandırılan çalışma alanında hem şifreleme hem de kriptanaliz aşamalarında YSA modellerinden faydalanılmaktadır. Bu çalışmada, bir Nöral Kriptografi uygulaması ile klasik simetrik şifreleme yöntemlerinden birkaçıyla şifrelenen verilerin, YSA yöntemi ile klasik şifreleme algoritmalarından hangisine ait olduğu tahmin edilmeye çalışılmıştır.
Örtme faktörü ve gözeneklilik parametrelerinin dokuma kumaşların ses yutuculuk davranışına etkilerinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-05-18) Süvari, Fatih; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 0000-0001-5708-7993
Bu çalışmada farklı atkı sıklığı ve iplik numaralarından oluşan dokuma kumaşların örtme faktörü ve gözeneklilik parametreleri ile ses yutuculuk davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu amaçla üç farklı atkı sıklığı ve dört farklı numarada atkı ipliği kullanılarak dokuma kumaşlar üretilmiştir. Kumaşların gramaj, kalınlık, hava geçirgenliği, gözenek oranı ve ses yutuculuk katsayıları ölçülmüştür. Kalın iplik kullanımı ve sıklık artışı kumaştaki gözenek oranını ve hava geçirgenlik değerlerini düşürmüş, bunun yanında kumaşın ses yutuculuk katsayısı değerlerinde artışa sebep olmuştur. Kumaş sıklığı ve iplik numarası parametrelerini tek bir değişkene indirgemesi açısından faydalı olabilecek örtme faktörü değerleri hesaplanmıştır. Örtme faktörü yüksek kumaşların daha küçük gözeneklere sahip olduğu ve hava geçirgenliklerinin daha düşük olduğu gösterilmiştir. Artan örtme faktörü ile birlikte dokuma kumaşların daha iyi ses yutuculuk performansı gösterdiği tespit edilmiştir.
Deniz dibi tarama malzemelerinin yol dolgusu olarak kullanımı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-05-23) Karadoğan, Ümit; Çevikbilen, Gökhan; Teymür, Berrak
Bu çalışmada, Türkiye’de gerçekleştirilen deniz tabanı tarama faaliyetlerinden elde edilen malzemelerin karayollarında dolgu malzemesi olarak kullanılabileceği gösterilmektedir. Ülkemizi çevreleyen denizlerden seçilen 8 adet liman bölgesinden alınan deniz dibi tarama malzemelerinin (DTM) endeks ve mühendislik özellikleri bulunmuştur. Malzemelerin granülometri eğrileri ve Atterberg kıvam limitleri belirlenmiştir. Yol dolgu malzemesi olarak kullanımlarına yönelik olarak Standart Proktor deneyi ve aynı sıkıştırma enerjisi ile hazırlanan her numune üzerinde yaş CBR deneyi yapılmıştır. Bulunan parametreler ışığında, deniz dibi tarama malzemelerinin Karayolları Teknik Şartnamesinde verilen limit değerlere göre dolgu malzemesi olarak uygunlukları belirlenmiştir. Mukavemet deneyleri ile kayma mukavemet parametreleri de belirlenen sıkıştırılmış malzemelerin dolgu olarak inşa edilebilirlikleri Karayolu dolgularında genellikle uygulanan yüksekliğe bağlı şev eğimleri için PLAXIS ve Geostudio programı kullanılarak kontrol edilmiştir.
Dağlık bir havzada uydu verisi destekli hidrolojik modelleme
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-05-30) Taş, Emin; Şorman, Ali Arda
Su kaynakları planlama ve yönetimi çalışmalarının birçoğunda yağış-akış simülasyonunu gerçekleştirmek için hidrolojik modelleme yapılması büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda, kar erimesinin etkili olduğu dağlık bir havza olan Afyonkarahisar Çay Deresi havzasında, yağışlı-yağışsız dönemi birlikte değerlendiren kavramsal, yarı-dağılımlı ve uydu verisi destekli bir modelleme çalışması uygulanmıştır. 2011-2013 su yılları arasında günlük akımların simülasyonu HEC-HMS modeli kullanılarak elde edilmiştir. Modelleme süreci; hazırlık aşamaları, parametre seçimi, kalibrasyon (2011-2012 yılları) ve validasyon (2013 yılı) aşamalarından oluşmaktadır. Model akım performansı NSE (Nash-Sutcliffe Efficiency), RMSE (Root Mean Square Error) ve MAE (Mean Absolute Error) değerlendirme ölçütleri ile test edilmiş olup, kalibrasyon periyodu için değerleri sırasıyla 0,89; 0,3 m3 /s ve 0,2 m3 /s iken; validasyon periyodu için 0,78; 0,4 m3 /s ve 0,2 m3 /s bulunmuştur. Akım sonuçlarının yanında IMS (Interactive Multisensor Snow and Ice Mapping System) kar kaplı alan ürünleriyle de modelin doğruluğu desteklenmiştir. Çalışma havzasında başarılı sonuçların elde edildiği HEC-HMS hidrolojik modelinin kullanıma hazır olması; Çay Deresi mansap kısmında yer alan Çay ilçe yerleşiminin taşkın tehlikesi, sulama-içme suyu amaçlı Çay Barajının hazne işletimi ve Çay Deresinin döküldüğü Eber Gölünün ekolojik analizi çalışmaları açısından faydalı olabilir.
Dönüşüm tabanlı harmonik kestirim yöntemlerinde gürültü duyarlılığı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-01) Vatansever, Fahri; Kulu, Meltem; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-3885-8622; 0000-0003-0473-7731
Harmoniklerin tespit edilmesi, ölçülmesi, kontrol edilmesi ve bastırılması son derece önemlidir. Bu amaçlarla harmonik analizi alanında birçok yöntem mevcuttur. Ancak bu yöntemler - diğer alanlara ait yöntemler gibi - örnekleme, pencereleme, gürültü gibi faktörlerden etkilenmektedirler. Gerçekleştirilen çalışmada; harmonik analizi alanındaki yaygın beş farklı dönüşüm tabanlı yöntemin (hızlı Fourier dönüşümü, chirp z-dönüşümü, Hartley dönüşümü, Hilbert-Huang dönüşümü, dalgacık dönüşümü) gürültü duyarlılıkları incelenmiştir. Farklı gürültü seviyelerinde, ilgili yöntemlerin karşılaştırmalı analizleri yapılarak performans analizleri sunulmuştur.
Güç bileşenlerinin dalgacık dönüşümü tabanlı hesaplanması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-01) Vatansever, Fahri; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-3885-8622
Sistemler için birçok güç tanımlamaları yapılmıştır. Farklı güç tanımlamaları ve bileşenlerinin doğru bir şekilde hesaplanması ve ölçülmesi son derece önemlidir. Bu amaçla çok sayıda yöntemler ve teknikler geliştirilmiştir. Gerçekleştirilen çalışmada; literatürde tanımlanan gelen-yansıyan-iletilen güç bileşenlerinin geleneksel Fourier dönüşümüne alternatif olarak dalgacık paket dönüşümü kullanılarak hesaplanması önerilmiştir. İlgili güç analizlerini yapmak için etkileşimli grafiksel arayüz programı tasarlanmış; önerilen hesaplama tekniğinin etkinliği ve doğruluğu, gerçekleştirilen benzetimlerle/uygulamalarla gösterilmiştir.
Yapı üretiminde eklemeli imalat teknolojilerinin karşılaştırmalı değerlendirmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-08) Çalışkan, Cemal İrfan; Arpacıoğlu, Ümit
Bu çalışma, mimarlık alanında kullanılan eklemeli imalat teknolojileri konusunda gerçekleştirilen bir derleme çalışmasıdır. Temel olarak, eklemeli imalatın mimarlık alanındaki uygulama alanlarını, belirli sistematik içerisinde ele alan araştırma, gerek literatürde yer alan örnekler, gerekse uygulamaları bulunan yeni teknolojiler hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, karşılaştırmalı olarak incelenen üretim teknolojilerinin güçlü ve zayıf yönleri, sistemlerin kullanım alanları, sistemlerde kullanılan malzemeler, mimari alan uygulamaları özelinde ele alınmıştır. Eklemeli imalat teknolojilerinin dezavantajlarından birisi olarak bilinen yüksek üretim ve malzeme maliyetinin, zaman içerisinde üretim yöntemlerinin yaygınlaşması ile çözümleneceği öngörülmektedir. Malzeme üretimi ve teknoloji konusunda halen gelişme sürecinde olan eklemeli imalat üretim sistemleri, gelecek endüstri uygulamalarında ve mimarisinde etkin olarak kullanılacağı düşünülmektedir. Yüksek maliyet sorununa çözüm olarak, eklemeli imalat yöntemi ile kalıp üretimlerinin ilerleyen yıllarda daha fazla gündemde olacağı öngörülmektedir.
Otomotivde kullanılan elyaflı malzemelerin akustik özelliklerinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-12) Doğru, Tunahan; Pulat, Erhan; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Makine Mühendisliği Anabilim Dalı.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-3879-1421; 0000-0003-2866-6093
Akustik konfor faktörleri günümüz müşterilerinin otomobil tercihlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Ana otomotiv üreticileri yüksek yalıtım kabiliyeti olan ancak düşük maliyetli ürünleri tercih etmektedirler. Bu nedenle, izolatör tasarımcıları ve üreticileri sürekli olarak kendilerini geliştirmelidir. Elektrikli araçların yaygın kullanımı sonucunda, akustik konfor beklentileri artmıştır. Bu çalışmanın amacı, taşıtlarda kullanılan yalıtım malzemelerinin ses iletim kaybı ve ses emme katsayısını elde ederek yorumlamaktır. Yalıtım malzemeleri farklı içerik, ağırlık ve kalınlıklarda seçilmiştir. Ağırlık, ses iletim kaybı, ses emme katsayısı arasındaki ilişki incelenmiştir.
Araçlarda kabin içi sesleri etkileyen parametrelerin testlerle incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-12) Arda, Ümit; Kocabıçak, Zeliha Kamış; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Otomotiv Mühendisliği Bölümü.; 0000-0003-3292-8324
Gelişen otomotiv sektöründe daha rekabetçi olabilmek için sürüş konforu iyileştirilmiş araçlar üretilmektedir. Sürüş konforunu etkileyen parametrelerden biri aracın kabin içi akustik performansıdır. Kabin bölgesine etki eden en belirgin sesler; yol, rüzgar, tekerlek, trim ve motor sesleridir. Bu çalışmada, araç gövdesinde oluşan titreşim yığılmaları tespit edilmiş ve buna göre araç gövdesi izolasyonla iyileştirilerek kabin içi ses değerlendirmesi yapılmış ve izolasyon iyileştirmeleri ile akustik performansın iyileştirildiği tespit edilmiştir. Sonrasında motor türlerinin, aynı tür motor için farklı gövde tiplerinin, tekerlek jant etkilerinin ve motor takozlarının kabin içi ses düzeyine etkisi incelenmiştir. Akustik performansın incelenmesinde ses seviyesinden ziyade duyum indisi kavramının belirleyici olduğu tespit edilmiştir. Araç gövdesindeki izolasyon ve motor takozlarının etkisi jüri testleri ile de değerlendirilmiştir.
Çeşitli güdüm problemleri için ortak bir tasarım metodu
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-12) Tekin, Raziye; Erer, Koray Savaş
Artan operasyonel gereksinimlerden ötürü, yörünge şekillendirmesine ilişkin çalışmalarda literatürde artış olmuştur. Füze güdümünün ilk ve temel amacı füzeyi hedefe sıfır kaçırma mesafesi ile ya da bunu en aza indirerek hedefe ulaştırmaktır. İkinci ve popüler bir gereksinim ise tanksavar füzeleri ve dik vuruş özelliğine sahip güdümlü mühimmatlar için vuruş açısının kontrolüdür. Yörünge izleme, ya da yol noktası takibi konuları da füze sistemlerinin ilgi alanında olduğu kadar otonom tüm araçlar ile insansız hava araçlarını da ilgilendiren konulardır. Bunlara ilaveten, mesafeli hedef takibi de bu tarz sistemlerde diğer bir araştırma konusudur. Bu makalede, üç problemin güdüm algoritmaları tasarımı açısından ortak bir stratejiye dayanarak çözülebileceği gösterilmektedir. Bunun için oransal seyrüsefer güdüme bir yanlılık terimi eklenerek takip açıklarının bir fonksiyonu olacak şekilde tasarım yapılırken, sabit hedef ile birlikte sanal hedef konsepti de uygulanmıştır. Önerilen güdüm kanunu varış zamanı ya da gidilecek mesafe kestirimine ihtiyaç duymaz. Tasarımın performansı, vuruş açısı, yörünge takibi ve mesafeli hedef takibi olarak üç ayrı benzetimde incelenmiştir.
Düşük sıcaklıkta jeotermal enerji kaynaklı organik rankine çevrimi sisteminin enerji ve ekserji analizi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-18) Akkurt, Fatih
Bu çalışmada 50-100°C sıcak aralığında jeotermal kaynaklar için Organik Rankine Çevrimi (ORÇ) sisteminin performansı araştırılmıştır. Dört farklı akışkan (R141b,R123,R245fa R134a) için değişen jeotermal kaynak sıcaklığına bağlı olarak ORÇ sisteminin birinci ve ikinci yasa verimleri, birim jeotermal akışkan debisi için üretilebilecek net iş değerleri belirlenmiştir. En yüksek birinci ve ikinci yasa verimleri R141b akışkanı için elde edilmiştir. En fazla net iş çevrim akışkanı yüksek debi değeri nedeni ile R134a için hesaplanmıştır. R141b için her bir sistem elemanının ekserji yıkım miktarları ve yüzde değerleri belirlenmiştir. Sistemi oluşturan her bir eleman için ekserji yıkımı artan sıcaklıkla artmıştır. Sistem elemanları arasında 50-85°C’ jeotermal kaynak sıcaklığı aralığında en fazla ekserji yıkımı jeneratörde görülmüştür. Bunu sırasıyla yoğuşturucu, türbin ve pompa izlemiştir. 85°C’nin üstü sıcaklıklarda türbindeki ekserji yıkımı sıralamada yoğuşturucunun önüne geçmiştir.
Gri ilişkisel temelli TOPSIS yöntemi ile tedarikçi seçimi ve tedarikçi risk değerlendirmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-27) Kabadayı, Nihan; Çırpın, Birgül Küçük
Günümüzde karmaşıklaşan tedarik zinciri yapılarıyla birlikte tedarikçi ilişkileri tedarik zinciri için stratejik öneme sahip bir süreç haline gelmiştir. Tedarik zincirinde rekabet avantajı kazanabilmek için tedarikçiler ile uzun süreli ve sağlam ilişkilerin kurulması önemlidir. Ayrıca tedarikçilerin firmanın tedarik zinciri stratejilerine uygun operasyonel faaliyetlerde bulunmaları ve gerekli kriterlere sahip olmaları önemlidir. Tedarik zincirinde gerçekleştirilen faaliyetlerin başarısı tedarik zincirinde yer alan bağımsız firmaların ortak amaçlar etrafında birleşerek faaliyet göstermesine bağlıdır. Tedarik zincirinde yer alan firmalarda yaşanacak problemler zincir içerisindeki faaliyetlerin aksamasına neden olacaktır. Bu nedenle tedarikçi seçiminde firmaların tedarikçi firmalardan kaynaklanabilecek risk faktörlerini göz önünde bulundurması önemlidir. Bu çalışmada tedarikçi seçimi ve risk değerlendirilmesi probleminin çözümü için bir model önerilmiştir. Problemin çözümü için belirsizlik durumunda karar problemlerinin çözülmesinde etkin sonuç veren Gri ilişkisel temelli TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanılmıştır. Yöntemin ilgili problemin çözümündeki performansını gözlemlemek amacıyla çalışmanın uygulama bölümünde Türkiye’de faaliyet gösteren bir tekstil firmasının tedarikçi seçim süreci ele alınmıştır.
Lastik jant birleştirme operasyonu için dış kaynak kullanım kararı benzetim modeli
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-27) Eroğlu, Duygu Yılmaz; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Endüstri Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-7730-2707
İşletmelerde dış kaynak kullanım kararı, organizasyon yönetimindeki kritik konularından biridir. Dış kaynak kullanımının ana amacı, çoğu zaman maliyet düşürmek, ana işe odaklanmayı sağlamak, kapasite problemlerini çözmek, servis kalitesini arttırmak, entelektüel sermayeye erişebilmektir. Otomotiv üretim endüstrisinde ise küresel dış kaynak kullanımı, tam zamanında sevkiyat yapılması gereken durumlarda ya da lojistik maliyetlerinin yüksek olduğu durumlarda, yerini üretici firmaya yakın bölgelerdeki tedarikçilere bırakmaktadır. Bu makalede de, hacmi gereği taşıma maliyetleri yüksek olan lastik ve jant parçalarının birleştirme operasyonunun üretici firma içinde ya da dış kaynak kullanarak yapma kararının verilebilmesi için benzetim çalışması yapılmıştır. Benzetim modeli ve deneysel tasarım kullanılarak, dış kaynak firması - üretici arasındaki ara stok miktarını düşürebilecek en iyi senaryo belirlenmiş, taşıma sıklığı, taşıma miktarı, çalışan sayısı gibi faktörler için uygun değerler elde edilebilmiştir. Makalenin literatüre katkısı iki başlıkta derlenebilir. İlki, dış kaynak kullanımı kararının benzetim teknikleri ve deneysel tasarım ile verilmesi durumunda izlenebilecek yöntemin ayrıntılarıyla aktarılmasıdır. İkincisi ise, lastik-jant birleştirme operasyonu için, maskelenmiş üretim verileriyle elde edilen sonuçlarla yöntemin uygulanabilirliğinin ortaya koyulabilmesidir.
Sınav çizelgeleme probleminde sınıf ve gözetmen atamaları için iki aşamalı bir çözüm yaklaşımı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-27) Küçük, Merve Köse; Tellioğlu, Büşra; Çavdur, Fatih; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Endüstri Mühendisliği Bölümü.; 0000-0001-6877-2937; 0000-0002-7861-8746; 0000-0001-8054-5606
Bu çalışmada, sınav çizelgeleme problemi için hedef programlama tabanlı bir çözüm yaklaşımı önerilmektedir. Yakın tarihli başka bir çalışma kapsamında çeşitli kriterler dikkate alınarak sınavların zaman dilimlerine atanması için bulanık mantık ve hedef programlama tabanlı bir yaklaşım geliştirilmiştir. Bu çalışmada ise sınav çizelgesinin tamamlanması amacıyla zaman dilimlerine atanmış olan sınavların, sınıf ve gözetmen atamalarının yapılması için iki aşamalı öncelikli hedef programlama tabanlı bir yaklaşım kullanılmıştır. Geliştirilen yaklaşımda, söz konusu hedef programlama modelleri ardışık olarak çözülerek, problem boyutunda azalma ve çözüm süresinde iyileşme sağlanması amaçlanmıştır. Önerilen yaklaşım, gerçek bir sınav çizelgeleme problemine uygulanmıştır. Elde edilen çizelgenin gerçek hayattaki çizelgeyle derslik kapasite kullanım oranları, toplam kullanılan derslik ve buna bağlı olarak gözetmen sayıları gibi çeşitli performans kriterleri açısından karşılaştırılması sonucunda önerilen yaklaşımın daha iyi sonuçlar ürettiği görülmüştür. Çalışma kapsamında, gözetmen tercihlerinin ve gözetmen başına sınav sürelerinin de dikkate alınmasıyla, gözetmenler için uygunluk ve iş yükü dengesinin de iyileştirilmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak, atamaların gerçekleştirilme süreleri açısından da uzun süreler gerektiren gerçek-hayat problem çözüm süreci ile karşılaştırıldığında, önerilen yaklaşım kullanılarak çok daha kısa sürede atamalar gerçekleştirilebilmektedir.
Binek araçlarda kabin içi sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisinin analizi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-29) Eken, Recep; Yürüklü, Emrah; Coşkun, Oğuzhan; Bekiryazıcı, Şule; Demir, Ahmet; Yılmaz, Güneş; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-1197-6565; 0000-0001-9002-7896; 0000-0002-0710-7770; 0000-0001-8972-1952
Bu çalışmada araç kabini içerisinde oluşan sıcaklık ve ses gibi bozucu etkilerin dağılımının modellenmesi ve sürücü/yolcu performansı üzerindeki tümleşik etkisinin ağırlıklandırılması hedeflenmiştir. Sıcaklık ve ses parametrelerinin araç kabini içerisindeki dağılımını modellemek, sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisini analiz etmek amacıyla dört farklı senaryoda 120 dakika boyunca dört defa tekrarlanarak ölçümler gerçekleştirilmiştir. Ölçülen veriler Visual Studio 2017 programında tasarlanan arayüze doğrudan aktarılmış ve araç içerisindeki fiziksel parametrelerin dağılımı anlık olarak gözlemlenmiştir. Ayrıca sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcuların yorgunluğu üzerindeki ağırlığının belirlenebilmesi için, önceki çalışmalarda yapılmış olan simülasyonlardan elde edilen göz kırpma frekansı ve Karolinska uykululuk ölçeği verileri toplanmıştır. Bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak, aynı bağımlı değişkenin sıcaklık-ses etkisinde yapılan sürüş durumu verileri analiz edilmiştir. Analizler, arayüz ortamına doğrudan aktarılarak, yolculuğun 30, 60, 90 ve 120. dakikalarında bağımsız parametrelerin etkisi ağırlıklandırılmış ve grafiklerle desteklenmiştir. Bu ağırlıklandırma sürücü ve tüm yolcular için ayrı ayrı yapılmıştır. Bağlamsal ve performansa bağlı özelliklerin analizleri sonucunda, sürücü ve ön yolcu için 30. ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi yorgunluğa daha etkinken, 60. ve 90. dakikalarda ses parametresinin etkisi sıcaklık etkisinin önüne geçmiştir. Sağ ve sol arka yolcu için ise, 30, 90 ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi baskınken, 60. dakikada ses parametresinin etkisi baskın olmuştur.
Güç kalitesi bozulmalarında harmonik kestirim yöntemlerinin performans analizi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-07-05) Süpürtülü, Meltem Kulu; Vatansever, Fahri; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0003-0473-7731; 0000-0002-3885-8622
Günümüz modern güç sistemlerinde doğrusal olmayan yüklerin, güç elektroniği elemanları ve devrelerinin artmasıyla birlikte güç kalitesi problemleri de ortaya çıkmaktadır. Güç kalitesini etkileyen unsurların başında da harmonikler yer almaktadır. Bu nedenle harmoniklerin tespit edilmesi, ölçülmesi, kestirimi ve bastırılması son derece önemlidir. Harmonik kestirimi için birçok yöntem ve teknikler mevcuttur. Ancak güç sistemlerinde meydana gelen bozukluklar, bu yöntemlerin performansını etkilemektedir. Gerçekleştirilen çalışmada; harmonik kestiriminde kullanılan on farklı yöntemin (hızlı Fourier dönüşümü, chirp z-dönüşümü, ayrık Hartley dönüşümü, Hilbert-Huang dönüşümü, Prony yöntemi, çoklu işaret sınıflandırma, Kalman filtre, en küçük ortalama kare, normalleştirilmiş en küçük ortalama kare, sızdıran en küçük ortalama kare) gerilim çökmesi, gerilim sıçraması, gerilim kesintisi ve dalga şekli bozulmalarındaki performansları incelenmiş ve karşılaştırmalı analizleri yapılmıştır.

Browse

Browsing by Issue Date