Yalova bölgesindeki tünel tipi seraların yapısal ve çevre içi iklim koşullarının araştırılması ve iyileştirilmesi üzerine bir araştırma
Loading...
Date
1991-10-21
Authors
Tunç, Nilgün
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Uludağ Üniversitesi
Abstract
Hızla artan nüfusumuzun, besin ihtiyacını ve tarıma dayalı sanayimizin hammadde ihtiyacını tarım sektörü karşılamaktadır. Sera tarımı, diğer tarım kollarına göre daha fazla bilgi, beceri ve yatırım isteyen entansif bir işletmeciliktir. İklime bağlı kalmadan, bütün yıl boyunca her türlü yetiştiriciliğin yapılabildiği seralar, hem azalan tarım alanlarından daha fazla ve kaliteli ürün almayı sağlamakta, hem de mevsimlik işgücü kullanımını arttırmaktır. ülkemizde gün geçtikçe hızlı bir gelişme gösteren seracılık genellikle kıyı bölgelerimizde yoğunlaşmıştır. Araştırma alanı olarak seçilen Yalova bölgesi, gerek iklim durumu, gerekse pazarlama durumunun uygun olması nedeniyle, kısa sürede seracılık alanında büyük ilerleme kaydetmiştir. Bölgede bireysel seralar yanında son yıllarda blok seralar da yapılmaktadır. Bu çalışmada bireysel ve blok tipi tünel seralar incelemeye alınmıştır. Bu tip seralardaki yapısal ve çevre içi iklim koşullarının yaratılmasında karşılaşılan sorunlar incelenerek çözüm yolları araştırılmıştır. Araştırma alanında bireysel yarım daire şekilli tünel sera, bireysel dik kenarlı tünel sera ve blok tipi tünel olmak üzere 3 değişik tip tünel sera incelemeye alınmıştır. Bu amaçla 53 adet yarım daire şekilli bireysel blok tipi sera, 85 adet bireysel dik kenarlı tünel sera 7 adet blok tipi tünel sera olmak üzere toplam 145 adet sera incelenmiştir. Düzenlenen anket formları ve ölçümlerle seraların yapısal özellikleri belirlenmiş özellikle plastik seralarda büyük sorun teşkil eden havalandırma açıklıkları, örnek projeler oluşturularak düzenlenmiştir. Bölgedeki ilk tünel tipi sera bireysel yarım daire şekilli tünel seradır. Bu seranın yetiştiricilik yönünden bazı sakıncalar ortaya çıkarması nedeniyle,dik kenarlı bireysek tünel seralar tercih edilmeye başlanmıştır. Genellikle herhangi bir hesaplama yapılmaksızın inşa edilen bu tip bireysel tünel seralarda, 1 M" lik profil borular belirli bir açıyla bükülerek sera iskeletini oluşturmaktadır. Kolonların sera mahya kısmından ve yan kısımlardan geçirilen 3/4" lük borularla birbirine bağlanmaktadır.Kullanılan örtü malzemesi polietilendir. Bu tip bireysel tünel seralarda sera içi çevre koşullarının düzenlenmesinde kullanılan havalandırma, ısıtma ve soğutma yöntemleri başarı ile uygulanamamaktadır. özellikle havalandırma amacıyla kullanılan kapı ve pencereler yeterli etkinliği sağlayamamaktadır. Plastik örtünün kısa zamanda yırtılıp elden çabuk çıkmaması için, çatı ve yan havalandırma yapılmamaktadır. Bu nedenle, oluşturulan havalandırma açıklıkları oranları % 1.4 ile % 1.6 arasında değişmektedir. Isıtma ise sadece dondan korunmak amacı ile yapıldığından, basit sobalar kullanılmaktadır. Isı koruyucusu olarak kullanılan ikinci kat örtü ve sera mahya kısmına yerleştirilen yağmurlama başlıkları da ısı sorununu çözümlemektedir. Sera yüzeyine püskürtülen kireç sera içi ısının düşürülmesinde kullanılmaktadır. Bölgede son yıllarda yapımı hızlı bir şekilde artan blok tipi tünel seraların maliyetleri bireysel tünel seralara oranla oldukça yüksektir. Bu nedenle özellikle küçük üreticiler tarafından tercih edilmemektedir. Bireysel tünel seralarda sebze ve kesme çiçekçilik yapılmasına karşın, blok- 105 tipi tünel seralarda ekonomik değeri yüksek olan saksı çiçeği yetiştiriciliği yapılmaktadır. Blok tipi tünel seralarda iskelet malzemesi olarak 1" 1 M" ve 3/4 " lik profil borular, sera örtü malzemesi olarak ise polietilen örtü kullanılmaktadır. Genellikle bölgede yapılan blok tünel seralarda, en az 1 dönümlük sera alanına rastlanmaktadır. Bölgede kiralanan arazilerin boyutlarının küçük olması, sera boyut 1 andın İmasında etkili olmaktadır. Sera yüksekliğinin seçiminde yapılan yetiştiricilik, bölgenin iklim koşulları ve sera imalatçılarının görüşleri dikkate alınmıştır. Sera içi çevre koşullarının düzenlenmesinde en önemli sorunlardan birini oluşturan havalandırma alın kısımlarındaki kapı ve pencereler ile mahya kısmında bulunan pencerelerle yapılmaktadır. Isıtma genellikle yetiştiriciliğe bağlı olarak değişmekle birlikte tabandan ısıtma ve borulu ısıtma sistemi kullanılmakta, göl gel eme amacıyla kireç ve yeşil ag örtü diye adlandırılan örtü kullanılmaktadır. Yapılan araştırma sonucunda, incelenen değişik tipteki tünel seralarda karşılaşılan sorunlar gözönünde tutularak, bölgenin iklim durumu, yoğun olarak yetiştirilen bitki çeşidi ve sera imlatçılarının görüşleri de dikkate alınarak bölgeye uygun 2 tip sera projesi oluşturulmuştur. Yapılan hesaplamalar sonucu, bölgeye uygun havalandırma açıklığının sera taban alanına oranının % 5.7 olduğu saptanmıştır. Oluşturulan projelerde bu oran göz önüne alınarak yan havalandırma açıklıkları oluşturulmuştur. Yapılan statik hesaplamalar sunucunda da, yapı elemanlarında kullanılacak malzemeler için uygun profiller önerilmiştir.
In this study, the type of the plastic tunnel greenhouses located in Yalova region were investigated for their structural and enviromental conditions. The single and blok type of the plastic tunnel greenhouses used commonly were investigated to determine constructional characteristics and to calculated columns and archs for statics forces. The existing problems in greenhouses enviroment such as ventilation, heating, cooling and shading were discussed and some effective methods were recommended for usage. As result of the research, the most convenient type of the greenhouses to construct were improved and structural materials used in those greenhouses were controlled and the costs were calculated.
In this study, the type of the plastic tunnel greenhouses located in Yalova region were investigated for their structural and enviromental conditions. The single and blok type of the plastic tunnel greenhouses used commonly were investigated to determine constructional characteristics and to calculated columns and archs for statics forces. The existing problems in greenhouses enviroment such as ventilation, heating, cooling and shading were discussed and some effective methods were recommended for usage. As result of the research, the most convenient type of the greenhouses to construct were improved and structural materials used in those greenhouses were controlled and the costs were calculated.
Description
Keywords
Seralar, Tarımsal yapılar, Yalova, Çevre faktörleri, İklim koşulları, Greenhouses, Agricultural buildings, Environmental factors, Climatic conditions
Citation
Tunç, N. (1991). Yalova bölgesindeki tünel tipi seraların yapısal ve çevre içi iklim koşullarının araştırılması ve iyileştirilmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.