Kriz dönemlerinde insan kaynakları politikaları

Loading...
Thumbnail Image

Date

2002

Authors

Urkut, Uğur

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Uludağ Üniversitesi

Abstract

Son 10 yılda küresel dünyaya, teknolojik gelişmelere ve değişime ayak uyduramayan ülkemiz içeride de kısır siyasi çalkalanmalar, terör ve ekonomik bunalımlarla karşı karşıya kalmıştır: Körfez krizi, 1994 ekonomik krizi, Asya krizi, Rusya krizi, bunların Türkiye'ye olan etkisi, 17 Ağustos Depremi, bankalar krizi, hemen arkasından 2001 yılının neredeyse tamamına yayılan büyük bir ekonomik kriz ve 11 Eylül terör saldırıları... Dünyayla bütünleşmeye ve kurtuluşu ihracatta görüp dış pazarlara açılmaya çalışan iş dünyası, hem içeride hem de dışarıda sürekli krizlerin etkisinde kalmaktadır. Bütün bu krizler karşısında, organizasyonlar entellektüel kapasite, mali ve insan kaynakları bakımından eşit şartlara sahip olamamaktadır. Örgütler söz konusu kapasiteleri itibariyle ne kadar gelişmiş ise krize karşı duyarlılıkları da o oranda artacaktır. Buradan hareketle, "bir işletmenin entellektüel kapasite ve nitelik olarak insan kaynaklarının zenginliği o organizasyonu krizlere karşı koruyan doğal bir kalkandır" diyebiliriz. Şirket, bir takım örgüt dışı faktörler nedeniyle bir kriz yaşasa dahi sahip olduğu insan kaynağı onu bu durumdan süratle kurtaracaktır. Deprem, yangın, sel gibi doğal felaketlerin oluşmasını önlemek insanoğlunun elinde değildir. Ancak işletmelerde ortaya çıkan krizleri önlemek ve hatta insandan kaynaklanan krizlere hiç yakalanmamak pekala mümkündür. Kaldı ki, nedeni ne olursa olsun krize yakalanmış bir organizasyonu da kriz ortamından örgütsel dengeye taşıyacak yine sahip olduğu insan kaynakları olacaktır. Son yıllarda arka arkaya yaşanan krizlerin ardından ülkemizde 1 milyon kişinin üzerinde insanın işsiz kaldığı tahmin edilmektedir. Bu rakamın içinde dikkat çeken en önemli unsur ise beyaz yakalı diye tanımlanan iyi eğitilmiş, orta ve üst düzey yöneticilerin de bu fırtınada vurgun yemiş olmasıdır. Şurası açık ki, yeni bir milenyuma girerken insan kaynakları alanında eski alışkanlıklarımızla yol alamayız. İşletmelerde insan kaynakları bölümleri üst yönetimle çalışanlar arasında bir köprü görevi görmeli, operasyonel ve rutin konularını dış kaynaklardan karşılayıp firmanın vizyonu ve temel amaçlarıyla tamamen örtüşen daha stratejik konulara odaklanmalıdır. Gerçekten de burada yapılan otomotiv yan sanayiine yönelik araştırma firmaların kriz dönemlerinde tutarlı bir İK politikası uyguladıklarını ve buna önem verdiklerini göstermektedir. Küçük ölçekli firmalar eğitimi değişimin ilk aşaması olarak görmekte, büyük ölçekli firmalar ise krizlere karşı kendini koruyabilmek için işgücü esnekliğini geliştirmeye odaklanmaktadır. Özetle, insan kaynakları yönetimi politikaları, özellikle, örgütsel değişim programlarının gerçekleştirilmesinde ve çeşitli kriz dönemi politikalarının uygulanmasında kriz dönemini bir fırsat olarak gören firmalara yeni ufuklar açacaktır. Bu çalışmanın temel amacı, işte bu tür kriz dönemlerinde, işletmelerde uygulanan insan kaynakları politikalarına bir ışık tutabilmek ve mevcut uygulamaların ve politikaların bir değerlendirmesini yapabilmektir.
Our country has faced with vicious political fluctuations, terrorism and economic depressions for the last decade. It can not adapt itself to the changing global world and technologic developments: Gulf crisis, 1994 economic crisis, Asia crisis, Russia crisis, their effects to the Turkey, the earthquake on 17 August, the bank crisis and a long period of economic crisis along 2001 and the terrorist attacks on 11 September... The business world is confronting almost everyday with the crises inside and outside while trying to open a door through the global markets. The organizations have not the equal conditions with respect to their intellectual capacity, financial power and human resources in front of all these crisis. Their sensitivity to the crisis will increase in proportion to their so called intellectual capacities. The human resource richness of a company in terms of intellectual capacity and quality is a natural shield which protects it from the crisis. Even though the company is in a crisis due to the factors coming from the outside, their human resource would save it from this situation. It is not possible to prevent the natural disasters such as earthquake, fire and flood. However, it is possible to prevent human-caused crisis to occur. Nevertheless, it is the human resource of the company that reaches the company to the organizational equilibrium point whatever the reason behind a crisis already happened. It is estimated that there are more than one million people in our country who lost their job after the crisis for the last few years. The most interesting part of this number is that a great number of well-educated white color workforce and top managers were caught in this storm. It is very clear that we can not go ahead any more with old habits in the human resource management. The human resource departments of the companies should bridge the gap between top management and the bottom line. They should focus on strategic aspects which is consistent with the vision and the core purpose of their companies by outsourcing their operational and routine works. It has been found from our research on automotive supplier companies that the companies are aligning their human resources policies to the company's strategic direction and give importance to the subject. Small sized companies see the change process as an opportunity and step into this period by training. Big sized companies mainly focus on flexiblity in workforce to protect themselves against business crisis. In summary, the human resource policies open a new horizon for the companies that see the crisis period as an opportunity for an organization change program and implement business policies accordingly. The purpose of this study is to enlighten the companies on the human resource policies which can be implemented during crisis periods and to make an analysis of them as well.

Description

Keywords

Kriz, Kriz yönetimi, Personel politikası, İnsan kaynakları, İnsan kaynakları yönetimi, İş gücü planlaması, İşletme politikaları, İşletmeler, Crisis, Crisis management, Personnel policy, Human resources, Human resources management, Manpower planning, Business policies, Businesses

Citation

Urkut, U. (2002). Kriz dönemlerinde insan kaynakları politikaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.