2007 Cilt 12 Sayı 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Open Access Tekstil sanayiinde atık ısıdan yararlanılarak enerji tasarrufunda klasik sistem ile ısı pompasının karşılaştırılması(Uludağ Üniversitesi, 2007) Yamankaradeniz, Nurettin; Coşkun, Salih; Can, Muhiddin; Uludağ Üniversitesi/Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu.; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.Ülkemizin enerji kaynakları açısından dışa bağımlı bir ülke olması yüzünden, enerjinin üretiminden tüketimine kadar tüm evrelerde verimli kullanımı zorunlu kılmaktadır. Bu açıdan enerji tasarrufu oldukça önemlidir. Bugün ülkemizde endüstride, özellikle tekstil endüstrisinde atık ısıdan yararlanmak amacıyla plakalı eşanjörler yaygın olarak kullanılmaktadır. Gelişmiş ülkelerde ise endüstride bir çok uygulamada ısı pompaları yıllardır yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle düşük sıcaklıktaki atık ısıdan ısı geri kazanımı sağlanmasında öncelikle tercih edilmektedirler. Bu çalışmada, Bursa da yer alan bir tekstil fabrikasından elde edilen gerçek verilerden yararlanılmıştır. Bu fabrikada, boyahaneden 65°C’de çıkan atık suyun enerjisinden yararlanmak için plakalı ısı eşanjör kullanılmaktadır. Uygulamada plakalı eşanjör yerine ısı pompası kullanılması halinde, her iki sistemin ekonomik analizi yapılmış ve ilk yatırım maliyeti, yıllık enerji tasarrufu ve geri ödeme süreleri karşılaştırılmıştır. Çıkan sonuçlara göre yüksek sıcaklıklarda plakalı eşanjörü kullanmak daha avantajlı görülmüştür.Item Open Access Sürekli saklı markov modelleri ile metinden bağımsız konuşmacı tanıma parametrelerinin incelenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2007) Hanilçi, Cemal; Ertaş, Figen; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Elektronik Mühendisliği Bölümü.Bu çalışmada, ergodik ve soldan-sağa olmak üzere iki farklı saklı Markov modelleri kullanan metinden bağımsız konuşmacı tanıma sistemine ilişkin parametreler (özellik vektörü boyutu, model durum ve karışım sayıları) tanıma başarımına etkisi yönünden karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve bunların optimum değerleri belirlenmiştir.Item Open Access Mikro-gaz türbin çevriminin simülasyonu ve sistem komponentlerinin optimizasyonu(Uludağ Üniversitesi, 2007) Çakmak, Tolga; Kılıç, Muhsin; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.Son yıllarda, günümüzdeki ağır bataryaların yerini alacak hafif ve kompakt bir güç kaynağı geliştirilmesi yönünde çalışmalar devam etmektedir. Güç üretimi için mikro-gaz türbinlerinden faydalanma üzerine artan ilgi, bu sistemlerin geniş bir aralıkta işletme şartlarını sağlayabilmesi için, araştırmacıları çok etkin sistemler tasarlamaya yönlendirmektedir. Mikro güç üretim sistemlerini önemli kılan neden, yakıt bazlı güç üretim sistemlerinin hala en iyi şarj edilebilir güç üretim sistemlerinden 100 kat daha fazla enerji yoğunluğu içermesidir. Yakıt pillerinden beklenen yüksek verim iken mikro gaz türbinlerinden umulan yüksek güç yoğunluğunu sunmasıdır. Bu çalışmada, bir mikro gaz türbininin, belirli termal ve mekanik yüklemeler altında çalışma durumu bir benzetim programı kullanarak incelenmiştir ayrıca komponent geometrilerinin multidisipliner optimizasyon sonucu elde edilmesi anlatılmıştır.Item Open Access Girdaplı akışlarda türbülans modellerinin uygunluğunun incelenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2007) Kaya, Fuat; Karagöz, İrfan; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.Bu çalışmada, oldukça karmaşık ve girdaplı akışlarda türbülans modellerinin uygunluğunun incelenmesi konusu ele alınmıştır. Bu tür bir akışın görüldüğü uygulama örneği olarak teğetsel girişli bir siklon kullanılmıştır. Sabit boyut oranlarında, belli sınır şartları altında siklondaki hava hareketi için 3 boyutlu sabit özellikli ve sürekli rejim halindeki korunum denklemleri Fluent CFD yazılımı kullanılarak çözülmüştür. Çözümde farklı türbülans modelleri farklı duvar fonksiyonları ile kullanılmıştır. Yapılan nümerik analizler sonucunda, türbülans modelleri ve kullanılan duvar fonksiyonlarına bağlı olarak eksenel ve teğetsel hız değişimleri, oluşan basınç düşümü ve türbülans büyüklükleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar literatürdeki deneysel ve nümerik sonuçlar ile karşılaştırılarak türbülans modellerinin performansları araştırılmıştır. Duvar fonksiyonlarında belirgin bir fark olmasa bile, özellikle eksenel hızın hesabında RSM türbülans modelinin oldukça başarılı olduğu görülmüştür.Item Open Access Elazığ Belediyesi atıksu arıtma tesisi giriş ve çıkış sularının helmintolojik riskinin araştırılması(Uludağ Üniversitesi, 2007) Öbek, Erdal; Yakupoğulları, Yusuf; Tepe, Mustafa; Toraman, Zuhal AşçıAtık su arıtımının hedeflerinden biri de mikrobiyal patojenlerin çevre ve halk sağlığına zarar vermeden uzaklaştırılmasıdır. Bu çalışmada, Elazığ Belediyesi Atık Su Arıtma Tesisi giriş ve çıkış sularında çevre ve halk sağlığını tehdit eden helmint yumurtalarının bir yıllık süre ile aylık olarak incelenmesi ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İnceleme örneklerinde bir tür Trematod (Dicrocoelium spp), bir tür Cestod (Taenia spp.) ve üç tür Nematod’a (Trichuris spp., Toxocara spp. ve Ascaris spp.) ait yumurta saptanmıştır. Helmint yumurtalarının özellikle yaz aylarda giriş sularında daha fazla bulunduğu izlenmiştir. Tesis çıkış sularında helmint yumurtalarının azaldığı görülmüşse de, atılan helmint yumurta düzeyinin olması gereken standartlardan fazla olduğu saptanmıştır. Tesisisin, helmint yumurtalarını etkin olarak elimine edebilecek dezenfeksiyon sistemlerine ihtiyacı olduğu düşünülmüştür.Item Open Access Kentsel dönüşüm kavramı üzerine: Bursa’da Kükürtlü ve Mudanya örnekleri(Uludağ Üniversitesi, 2007) Polat, Sibel; Dostoğlu, Neslihan; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Mimarlık Bölümü.Son yıllarda dünyanın bir çok ülkesinde olduğu kadar, Türkiye’deki planlama/mimarlık ortamında da kentsel dönüşüm kavramı üzerinde çeşitli tartışmalar yapılmaktadır. Kentsel dönüşüm, kentsel sorunlara çözüm üretmek amacıyla, değişime uğrayan bir bölgenin ekonomik, fiziksel, sosyal ve çevresel koşullarına kalıcı bir çözüm sağlamaya çalışan kapsamlı bir vizyon ve eylem olarak ifade edilmektedir. Kentsel dönüşümün en temel hedefleri; fiziksel çöküşü durdurmak ve tarihi dokunun sürdürülebilirliğini sağlamak, ekonomik yaşamı canlandırmak, mimarlık ve kentsel yaşam kalitesini arttırmak, kültüre dayalı dinamikleri harekete geçirmek ve dönüşüm sürecine her ölçekte ilgili aktörlerin katılımını sağlamaktır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, kentsel dönüşüm konusuna açıklık getirmek ve Bursa kenti içinde işlevini yitirmiş bölgelerde gerçekleşen iki projeyi yukarıda bahsedilen hedefler doğrultusunda tartışmaktır. Çalışmada yöntem olarak, öncelikle literatür ve arşiv araştırması yapılmış, daha sonra ilgili kurumlardaki yetkililerden örnek projelere ilişkin somut veriler alınmış ve basit gözlem tekniğiyle proje alanlarındaki uygulamalar incelenmiştir. Makalede ilk olarak, kentsel dönüşüm kavramının tanımı, nedenleri, gelişimi, uygulama biçimleri ve boyutları irdelenmiş, daha sonra Kükürtlü Kentsel Dönüşüm Projesi ve Eski Mudanya Gar Binası Restorasyonu ve İskele Meydanı Düzenleme Projesi tanıtılmış ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, bir kentsel dönüşüm projesi kapsamında ele alınan Kükürtlü örneğinin kentsel dönüşümün dört temel hedefini büyük oranda sağladığı, ancak birbiriyle bütünleşemeyen spontane ve parçacıl projelerle çevresinde değişim/dönüşümü tetikleyen Mudanya örneğinin ise kısmen ilk üç hedefe cevap verdiği ve bir kentsel dönüşüm projesi niteliği taşımadığı belirlenmiştir.Item Open Access Tekrarlamalı Gauss-Seidel yardımcı değişkenler algoritması ile transfer fonksiyonu parametrelerinin yansız tahmini(Uludağ Üniversitesi, 2007) Hatun, Metin; Koçal, Osman Hilmi; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Elektronik Mühendisliği Bölümü.Bu makalede, doğrusal zamanla değişmeyen ayrık-zamanlı sistemlerin transfer fonksiyonu parametrelerini yansız olarak tahmin etmek için, Gauss-Seidel iterasyonları ile yardımcı değişkenlerin birlikte kullanıldığı tekrarlamalı bir algoritma önerilmiştir. Ayrıca, önerilen algoritmanın stokastik yakınsama analizi yapılmış ve yardımcı değişkenlerin kullanılması durumunda ölçme gürültüsünün renkli gürültü olması durumunda bile normal denklemlerin optimum çözümünü veren yansız bir kestireç olduğu gösterilmiştir. Önerilen algoritma, yapılan bir simülasyon çalışmasıyla bir örnek ikinci derece sistemin transfer fonksiyonu parametrelerinin tahmin edilmesinde kullanılmış ve benzer algoritmalarla karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, önerilen algoritmanın işlem yükü ve yakınsama hızı açısından diğer algoritmalara iyi bir alternatif olduğu görülmüştür.Item Open Access Farklı spektrumlu çok LED’li optoelektronik dönüştürücü(Uludağ Üniversitesi, 2007) Musayev, Eldar; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Elektronik Mühendisliği Bölümü.Farklı spektrumlu çok LED’li bir dönüştürücü geliştirilmiştir. Dönüştürücünün geliştirme prensipleri ve açık şeması verilmiştir. Dönüştürücünün çalışma prensibi açıklanmış ve devre elemanlarının değerlerinin seçilmesi verilmiştir.Item Open Access Mudanya İskele Meydanı’nda kentsel yaşam kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla kentsel tasarım proje önerisi(Uludağ Üniversitesi, 2007) Dostoğlu, Neslihan; Özyaba, Murat; Ediz, Özgür; Vural, Tülin; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Mimarlık Bölümü.Mudanya ilçesi, Bursa kentinin Marmara Denizi’ne açıldığı önemli liman yerleşmelerinden biridir. Mudanya ilçesinde bulunan İskele Meydanı hem ilçeden yapılan insan ve yük taşımacılığı için önemli bir durak noktası, hem de yerleşmenin önemli bir kamusal alanıdır. İskele Meydanı’nda gerçekleştirilen bu çok amaçlı aktiviteden kaynaklanan karmaşa, meydanın yeniden düzenlenmesini gerekli kılmıştır. Bu süreçte, 2001 yılında Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü öğretim elemanları Neslihan Dostoğlu, Murat Özyaba, Özgür Ediz ve Tülin Vural tarafından Mudanya İskele Meydanı’nın kentsel yaşam kalitesine katkısının iyileştirilmesi amacıyla bir kentsel tasarım projesi hazırlanmıştır. Hazırlanan projede, İskele Meydanı’nın çok amaçlı kullanımının sağlanabilmesi için çeşitli düzenlemeler yapılmış, küçük ticari birimler, feribot bilet gişesi gibi yeni binalar önerilmiş, ayrıca alanda mevcut olan eski Demiryolu Hattı İşletme Binası’nın sosyal ve kültürel amaçlı kullanımı amacıyla restorasyon projesi hazırlanmış; böylelikle alanın bütünün bir sosyal kültürel merkez haline gelmesi düşünülmüştür. Proje kapsamında önerilen bu işlevler ile alanın bir yükleme iskelesi kimliğinden sıyrılarak Mudanya ilçesi için bir sosyalleşme mekanı haline gelmesi hedeflenmiştir.Item Open Access Dışmerkezlik değişimi altında lifli beton boyut etkisi(Uludağ Üniversitesi, 2007) Koç, VolkanLifli betondan hazırlanan çift konsol elemanlara, c konsol genişliği olmak üzere, e=c/5 ve e=c/10 dışmerkezliklerine sahip, konsol eksenlerine paralel basınç yüklemesi uygulanmıştır. Deney elemanları, kalınlık sabit, diğer iki boyutta geometrik olarak benzer ve benzerlik oranları 1:2:4 olacak şekilde, t=30, 40 ve 50 mm kalınlıklarında üç ayrı seri olarak lifli betondan üretilmiştir. Her seriden, iki farklı dışmerkerkezlikle yüklenmek üzere ikişer adet, bu serilerdeki her bir elemandan da üçer adet hazırlanmıştır. Her bir seride 9, üç seride 27 olmak üzere, iki farklı dışmerkezlikle yüklenen toplam 54 adet deney elemanı üretilmiş ve denenmiştir. Her deneyde bir düşey ve iki yatay olmak üzere üç yerdeğiştirme ölçülmüş, konsol uçlarındaki yatay yerdeğiştirmelerin toplanmasıyla yatay açılma değerleri elde edilmiştir. Deney sonuçlarının boyut etkisi analizleri yapılarak boyut etkisi parametreleri bulunmuş, logaritmik eksen takımlı boyut etkisi eğrileri çizilmiştir.Item Open Access Hazırlık zamanlarının öğrenme etkili olduğu çizelgeleme problemleri(Uludağ Üniversitesi, 2007) Eren, Taner; Güner, ErtanÇizelgeleme problemleri ile ilgili yapılan çalışmalarda genellikle işlerin hazırlık zamanları ya ihmal edilmiş ya da işlem zamanına dahil edilerek çözüm yaklaşımları geliştirilmiştir. Ancak bazı üretim sistemlerinde, hazırlık zamanları ihmal edilmeyecek kadar önemli olabileceğinden işlem zamanlarını hazırlık zamanlarından ayrı düşünmek gerekebilir. Üretim sistemlerinde işler genellikle otomatik makine işlemlerine göre yapıldığı için işlem zamanları işlem sırasına göre bir değişiklik göstermemektedir. Fakat hazırlık zamanları dikkate alındığında insan faktörü devreye girdiği için hazırlık işlemlerinin sık sık tekrarlanmasıyla hazırlık zamanlarında gittikçe bir azalma olmaktadır. Bu olgu çizelgeleme literatüründe öğrenme etkisi olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada tek makineli çizelgeleme problemleri için hazırlık zamanlarının öğrenme etkili olması durumunda elde edilen temel sonuçlar tartışılmıştır.Item Open Access Kentsel mekan tasarımında doğal verilerin kullanımı(Uludağ Üniversitesi, 2007) Şahin, Ece; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik-Mimarlık Fakültesi/Mimarlık Bölümü.Kentsel mekanlar, kentsel dokunun yapılaşmamış alanları, binalar dışında kalan bölümleridir. Nitelikli kentsel mekan düzenlemeleri, kentsel yaşama fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan farklı katkılar sağlar. Bu tür kazanımlara ulaşabilmek için kentsel mekanın kullanıcı gereksinimlerine cevap verebilmesi gereklidir. Başarılı tasarımlarda, mekanın niteliğini etkileyen doğal, fiziksel, sosyal ve ekonomik özelliklerin birlikte değerlendirildiği görülmektedir. Günümüzde pek çok kentsel mekan çok boyutlu düşünülmediği için kullanıcıların beklentilerine cevap vermekte yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada, topografya, iklim ve manzara verileri kapsamında bir değerlendirme yapılarak, doğal özelliklerin kentsel mekan niteliği üzerindeki etkileri incelenmiş, gerçekleştirilen tasarımın başarı sağlayabilmesinde, alanın sahip olduğu doğal çevre verilerinin iyi analiz edilmesinin gerekliliği görülmüştür.