Bursa’da çalışan bir grup aile hekiminin çocuk ihmali ve istismarı hakkında bilgi ve farkındalık düzeyleri ile adli bildirim yapma konusundaki yaklaşımları

Abstract

Geleceğimizi oluşturan çocukların sağlık ve esenlik hallerinin korunması çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı çocuk ihmali ve istismarı olgularının tanınmasında önemli rol üstlenen aile hekimlerinin konuya ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemek, farkındalık düzeylerini artırmaya yönelik ihtiyaçları ortaya koymak ve gelecekte düzenlenecek eğitim programlarına katkı sağlamaktır. Bursa ili Uludağ Üniversitesi ve Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalında görev yapan sözleşmeli Aile Hekimliği araştırma görevlilerinin hizmet verdiği Aile Sağlığı Merkezleri ve Eğitim Aile Sağlığı Merkezinde yürütülmüş, tanımlayıcı türde kesitsel bir araştırmadır. Çalışmaya katılmayı kabul eden ve aydınlatılmış onam formunu imzalayan hekimler, sosyodemografik verileri içeren bir anket formu ile Çocuk İhmali ve İstismarı Bilgi Testi’ni (ÇİİB-T) doldurdular. Çalışmaya toplam 128 hekim katılmış olup, katılımcıların 69’u (%53,9) kadın, 59’u (%46,1) erkektir. Çalışmaya katılan hekimlerden çocuk ihmali ve istismarı vakasıyla karşılaştığını belirten 67 hekimden %51,5’i bu durumu resmi makamlara bildirdiğini, %48,5’i ise bildirimde bulunmadığını ifade etmiştir. Katılımcıların yalnızca %16,4’ü çocuk istismarı durumunda izlenmesi gereken standart talimatı bildiğini belirtmiştir. ÇİİB-T sonuçlarına göre, hekimlerin en yüksek doğru yanıt oranları cinsel istismar ve fiziksel istismar alanlarında görülürken; risk faktörleri, çocuğun gelişim özellikleri, hukuksal süreç ve sosyal hizmet yaklaşımı başlıklarında doğru yanıtlama oranlarının görece düşük kaldığı belirlenmiştir. Çalışmamız, aile hekimlerinin çocuk ihmal ve istismarının tespiti ve bildirimi konusunda eğitimsel ve yasal bilgi düzeylerinin güçlendirilmesi gerektiğini göstermiştir. Lisans ve mezuniyet sonrası süreçlerde multidisipliner, uygulamalı ve mevzuata dayalı eğitimlerin artırılması ve standart bildirim protokollerinin geliştirilmesi, çocukların güvenliğini destekleyecektir.

Protecting the health and well-being of children, who are our future, is crucial. The aim of this study was to determine the knowledge, attitudes, and behaviors of family physicians, who play a crucial role in identifying cases of child neglect and abuse, to identify needs for raising awareness, and to contribute to future training programs. This descriptive, cross-sectional study was conducted at Family Health Centers and Training Family Health Centers staffed by contracted Family Medicine research assistants working in the Department of Family Medicine at Uludağ University and Yüksek İhtisas Training and Research Hospital in Bursa. Physicians who agreed to participate in the study and signed the informed consent form completed a questionnaire containing sociodemographic data and the Child Neglect and Abuse Knowledge Test (ÇİİB-T). A total of 128 physicians participated in the study; 69 (53.9%) were female and 59 (46.1%) were male. Of the 67 physicians who participated in the study and reported encountering cases of child neglect and abuse, 51.5% reported reporting the incident to authorities, while 48.5% stated they had not. Only 16.4% of participants reported knowing the standard instructions to follow in cases of child abuse. According to the ÇİİB-T results, physicians' highest correct response rates were observed in the areas of sexual abuse and physical abuse, while correct response rates were relatively low in the areas of risk factors, child developmental characteristics, legal processes, and social work approaches. Our study demonstrated the need to strengthen the educational and legal knowledge of family physicians regarding the detection and reporting of child neglect and abuse. Increasing multidisciplinary, practical, and legislation-based training in undergraduate and postgraduate courses and developing standard reporting protocols will support child safety.